BINNENLAND 2
'Verontrustende cijfers'
loos en vals brandalarm
Die ene vraag van Rudi Bakker: waarom?
Aaneenschakeling van affaires in Delfzijl 'paarse' stri>d te§en armoede
Korte termijn beleggen
met de voordelen van lange
termijn beleggen.
Moeder slaapt met kinderen in garage
Nederlands leger bood
onderdak aan couppleger
ling voor tip
ink-moord
De hoofdofficier van
Arnhem heeft een be-
n 20.000 euro uitge-
r de tip, die leidt naar
'2 ing van de moord op
Alex Wiegmink uit
ie man ging trimmen
i1. sbank bij Rheden en
teruggevonden in
irande auto bij het
Erp. Een uitzending
programma Opspo-
cht heeft gisteravond
lerd tips opgeleverd.
I LI? denkt dat de trimmer
1 Nerkcerde moment op
Trde plaats was'.
«drein
"tliurder krijgt
3 fan VROM
in deze
ws e - Het mmistene van
10,2 miljoen euro
wren! Jen aan verhuurders
9 de huren te veel lie-
iines. tra >en- In de Huursubsi-
ie reisié^at dat verhuurders
iesïS aan het Rilk m0e"
arm mgen als de huursub-
dinsdag 11 FEBRUARI 2003
II1 State bepaalde echter
®'*Sat deze prestatienorm
met het Europees
3t bescherming van de
30 zo F311 Mens.
graving straf
^Ikonmoord'
k - Het gerechtshof in
heeft gisteren een 24-
Jjndrechtenaar op-
t twaalf jaar cel veroor-
ldat hij zijn vrouw in
[2001 van drie hoog
den gooide. Zij stierf
1 De man ging tever-
jeroep tegen het von-
e rechtbank in Dor-
ie hem ook twaalf jaar
de. Hij heeft ooit wel
„lat hij zijn vrouw had
i, maar beweerde later
uk te hebben gestaan.
den faag/gpd - Brandweerkorp
sen lubben steeds vaker last van
loos darm. De helft van alle
brancmeldingen is vals of berust
op eei misverstand. Dit komt
voord door niet goed afgestelde
autonatische brandmelders. Dat
blijkt uit cijfers van het Centraal
Bureiu voor de Statistiek (CBS).
Branlweerinstanties noemen de
cijfes 'verontrustend'.
Uit de CBS-cijfers blijkt dat de
braidweer in 2001 meer dan
92.(DO brandmeldingen ontving.
De helft van deze meldingen
wa; loos; dat is een kwart meer
dar vijf jaar geleden. Boosdoe-
neB zijn vooral de automatische
braidmelders, die in 2001 zorg-
dea voor tienduizend extra loze
meldingen ten opzichte van
19J6. Het aantal loze of valse
meldingen baart de korpsen
ernstige zorgen, want in meer
dan acht van de tien (loze) ge
vallen rukt de brandweer wel
uit. Woordvoerder Lex Schruijer
van het Nederlands Instituut
voor de Brandweer en Rampen
bestrijding (Nibra) noemt de cij
fers een ongunstige ontwikke
ling. „Natuurlijk is de stijging
deels te verklaren door de toe
name van automatische mel
ders in gebouwen, maar het is
verontrustend dat de korpsen zó
vaak voor niks uitrukken."
Brandweerinstanties en leveran
ciers van brandmelders werken
momenteel aan een convenant
om loos alarm zoveel mogelijk
tegen te gaan. Een andere bron
voor frustraties, de valse mel
dingen, is moeilijker aan te pak
ken, stelt het Nibra. „Je zou
kunnen kijken naar nummer
herkenning, maar die functie
kun je als beller natuurlijk uit
schakelen. Toch ligt hier een
taak voor de meldkamers. Zij
moeten alles op alles zetten om
bijvoorbeeld baldadige kinderen
te achterhalen." Ook directeur
Bernard Tilman van de Neder
landse Vereniging voor Brand
weerzorg en Rampenbestrijding
(NVBR) pleit voor een snelle
aanpak van het 'loze uitrukken'.
Met name de vrijwillige korpsen
staan al onder druk en het werkt
nog eens extra demotiverend als
ze vaak voor niks uitrukken,
vindt hij. „Bovendien zijn werk
gevers dan minder snel geneigd
om personeel vrij te spelen voor
brandweertaken." Niet alleen
het aantal loze meldingen be
zorgt de instanties kopzorgen,
het duurt ook langer voordat de
brandweer op pad is en op de
plaats van bestemming arri
veert. In nog maar de helft van
de gevallen vertrekt het eerste
voertuig binnen de streeftijd van
vier minuten na de melding uit
de kazerne. In 1990 was dat nog
bij driekwart van de branden.
Volgens onderzoekscijfers duurt
het bij een kwart van de gevallen
meer dan tien minuten voordat
de brandweer ter plaatse is; dat
is langer dan de richtlijnen
voorschrijven. Het Nibra en de
NVBR willen in kaart brengen
welke gevolgen dit heeft. Dan
moet ook blijken welke invloed
de beschikbaarheid van de vrij
willigers en de 'verdichting' van
de samenleving (meer files en
drempels) hebben op de langere
aanrijtijden.
veendam - Een menselijk drama. Voor de tweede achtereenvolgende nacht slaapt Jantiena Dijk (35) met
haar vier kinderen in de onverwarmde garage van een vriendin in Veendam. De moeder en haar kinderen
zwerven al vier maanden rond. Jantiena is ten einde raad. Sinds ze weg ging bij haar man vond ze op ver
schillende plaatsen onderdak, maar dat waren tijdelijke oplossingen. Foto: GPD/Anne Marie Kamp
studenten
Jtst door IBG
e - De Informatie Be-
p (IBG) heeft vorig jaar
[van 2700 studenten
polden voor in totaal
n euro. Het gaat om
nten die hun schul-
i jaar nog niet hebben
omdat ze onvoldoen-
isten hebben. De ge-
t schuld was 5600 eu-
udent had een schuld
5 euro. Dat was geen
frder werd een studen
-or 50.000 euro.
lichtig zijn
trokko-reis
- Nederlandse reizi-
arokko moeten extra
ig zijn. Volgens het
e van buitenlandse ze-
nodig wegens de ver
Banning in het Mid-
ipn. Als er een oorlog
uitbreekt, moet reke-
luden worden met
rstoring van het
|leven in Marokko dit
d kan keren tegen
jen en westerlingen,
tterie raadt reizigers
jtische steden in dat
rlopig te mijden.
Vervolgt maar
ogeschool
Het openbaar m-
zal de Saxion H«-
IJsselland strafrech
wegens valshëd
de hogescho
"ormulieren
studenten niet
iten zelf, maar
;ers van de
idertekend. Het on-
laar de inschrijvingen
leten spookstudentcn
|hbo-opleidingen
ens het OM geen be-
pr strafbare feiten aan
gebracht.
iaat laakt
dsonderzoek
Het door de Immi-
Naturalisatiedienst
lleefüjdsonderzoek s
baar en ondeugde-
fei J. Sluijsmans van de
Rechtsbijstand Asie!-
jsteren voor de
ingenkamer van de
k in Arnhem. Volgers
liger van twee jonge
iS>l ?en wordt de door de
^nteerde botmeetmt-
jjieen enkel ons omrii-
1 gebruikt, omdat me-
ïbetrouwbaar vinden.
neester wil
«1 ouders
9 ussEL - Ouders
^ïet hun kinderen pra-
f verre van geweld te
n een open brief deed
bster Van Doome van
1 den IJssel gisteren
aan ouders en ver-
n samen met de ge-
s te doen aan de vei-
k leefbaarheid van de
leiding is een zware
"ng recent van een
1 die een groep jon-
ksprak op hun gedrag
mschede/gpd - Vijf keer per
week bezoekt S.E. Fireworksdirec-
teur Rudi Bakker de plaats waar
:ijn ontplofte vuurwerkbedrijf in
Enschede stond. Telkens speelt
die ene vraag door zijn hoofd:
waarom? Gisteren stond hij de
rechters op de rampplek te
woord.
Rudi Bakker popelt van onge
duld. Voordat de rechters van
het hof en de aanklager in hoger
beroep arriveren, laat hij weten
dat-ie ze graag over S.E. Fire
works wil voorlichten. Het is
tenslotte zijn bedrijf dat op die
zonnige zaterdagmiddag in mei
2000 de lucht invloog met
rampzalige gevolgen.
Mede-eigenaar Willy Pater en
diens partner Marion zijn ook
van de partij op de hoek Room-
weg-Tollensstraat. De compag
nons worden verdacht van het
overtreden van milieuvoor
schriften en illegale handel in
vuurwerk.
Wat door Bakker heengaat als
hij de plek des onheils bezoekt?
„Wat dacht je, ik ben in deze
wijk opgegroeid en heb tiental
len jaren bij Fireworks gewerkt."
Zijn ogen dwalen af naar de plek
waar ooit de vuurwerkopslag-
bunker Cl 1 stond en waar zich
de enige krater bevindt. Pein
zend: „Overal lag hetzelfde
vuurwerk. Waarom juist daar
die krater, waarom niet ergens
anders?" Soms moet Bakker
eerst even slikken voordat hij
verder praat. Hij heeft het er nog
steeds moeilijk mee.
In een wit busje arriveren de
rechters van het gerechtshof en
de advocaat-generaal, zoals de
aanklager in hoger beroep
wordt genoemd. De voorlicht
ster van het hof probeert de me
dia vergeefs te weren als het ge
zelschap het bedrijfsterrein be
treedt voor de schouw, een offi
ciële rechtbankzitting te velde.
Aanvankelijk laten voorzitter G.
Mannoury van het hof en zijn
gevolg zich voorlichten door
Hans Kamperman, leidingge-
Indonesië-veteraan vertelt verhaal
Leden van het Arnhemse gerechtshof bezoeken het gebied dat drie jaar geleden bij de vuurwerkramp in Enschede werd weggevaagd. Links
staat Rudi Bakker.Foto: GPD/Carlo ter Ellen
vende van het Tolt earn van de
politie dat de ramp heeft onder
zocht. Maar het duurt niet lang
of Bakker wordt bij de rondlei
ding betrokken.
Het blijkt dat de gerechtshof
voorzitter en zijn collega's zich
in de situatie aan de Tollens-
straat hebben verdiept, mede
aan de hand van luchtfoto's en
plattegronden. Bakker wijst op
een muurtje, de plek waar ooit
het kantoor ('daar zat ik het
meest') stond. Daarna legt hij
uit waar de zeecontainers en an
dere opslagboxen stonden. Bak
ker is blij dat het hof moeite
doet zichzelf een beeld te vor
men. „Maar dat had eerder
moeten gebeuren."
André de V., die het eerste vlam
metje zou hebben aangestoken,
is ook 'uitgenodigd' voor deze
bijzondere zitting in de open
lucht. De tot 15 jaar cel veroor
deelde Enschedeër had willen
komen, had hij vooraf aan zijn
advocaat A. Mosckowicz laten
weten. Hij moet echter op het
allerlaatste moment wegens
ziekte afzeggen en in het Huis
van Bewaring in Arnhem blij
ven.
Wat zou Bakker tegen De V. zeg
gen als hij hem hier wél ont
moet had? „Ik zou hem oproe
pen te praten over zijn bezighe
den op 13 mei 2000. Uit het dos
sier blijkt in elk geval dat hij niet
exact vertelt wat-ie die dag heeft
gedaan. Als hij niks met de ramp
te maken heeft, zoals hij zegt,
waarom praat hij daar dan niet
over?", zegt Bakker.
Na een half uur rondleiding
over het bedrijfsterrein zit de
schouw erop. Of ze het hele
rampterrein wandelend kunnen
bekijken, is een vraag van één
van de rechters. Nee, zegt poli
tieman Kamperman, die afstand
is te groot Daarom wordt de
rondtoer per auto afgelegd.
In tegenstelling tot Pater rijdt
Bakker de stoet niet achterna.
Hij blijft op het voormalige be
drijfsterrein en vertelt aan wie
maar luisteren wil. Hij bena
drukt dat Teken' die voor het
eerst op de rampplek komen,
een verkeerd beeld van de om
vang krijgen.
Zo zijn niet alle puinhopen op
de grote vlakte te wijten aan 13
mei 2000. Een eerdere brand
heeft al in 1992 het karkas van
een lege textielfabriek geblakerd.
Morgen of overmorgen zal Bak
ker opnieuw te vinden zijn bij
de resten van wat eens zijn
vuurwerkbedrijf was. Het gebied
mag dan met hekken zijn om
zoomd, Bakker vindt altijd wel
een gaatje, zegt hij, om op het
terrein te komen en die ene
vraag te stellen 'waarom?'
door Ronald Frisart
haarlem - Na zijn mislukte
couppoging in Indonesië hield
Raymond Westerling zich in
1950 twee weken lang, tot zijn
vlucht naar Singapore, voor de
Indonesiërs schuil bij Neder
landse militairen van de Muni
tieopruimingsdienst in Jakarta.
Een van die militairen, de nu 76-
jarige Gerben Veltman, vertelt
dat in het jongste nummer van
het veteranenblad Checkpoint.
Beroemd én berucht was Wes
terling (1920-1987) sinds hij als
commandant van het Korps
Speciale Troepen in 1946-1947
op Zuid-Celebes een bloedige
campagne tegen de Indonesiërs
had geleid. Begin 1949 zwaaide
hij af en werd in Bandung trans
portondernemer. Een jaar later
complotteerde hij tegen de rege
ring van het toen net onafhan
kelijke Indonesië. De couppo
ging van Westerlings Leger van
de Rechtvaardige Vorst Angka-
tan Perang Ratu Adil, APRA) in
Bandung en Jakarta werd echter
een fiasco. Hij dook onder om
uit handen van de Indonesiërs
te blijven. Op 22 februari 1950
ontsnapte Westerling, met hulp
van de Nederlandse legerleiding
in Jakarta.
Over de onderduikperiode voor
afgaande aan de vlucht naar
Singapore zijn altijd vragen blij
ven bestaan, zelfs in JA de
Moors gedegen studie Wester
lings Oorlog (1999). De Moor
meldt dat Westerling vanaf 6 fe
bruari 1950 verbleef bij de fami
lie De Nijs, Kebon Sirih 62a in
Jakarta, en dat hij daarna logeer
de 'op wisselende adressen bij
diverse KNIL-militairen'. Velt
man onthult nu in het door die
zelfde De Moor geschreven
Checkpoint-artikel dat De Nijs
de coupleider al snel loosde bij
de Munitieopruimingsdienst
van de Koninklijke Landmacht
(MuOD-KL), Kebon Sirih 66. Op
dat stafbureau werkten adju
dant-onderofficier Arie Bessem,
sergeant-foerier Ab Boogardt en
sergeant Gerben Veltman. Ov^r
de APRA-coup stond Veltman
niet te juichen, maar hij vohjd
wel dat Westerling geholpen
moest worden omdat, volgens
De Nijs, diens leven gevaar liep).
Twee weken boden Veltman èn
de zijnen - bang zelf ook te wór
den gearresteerd - Westerling
onderdak. In zijn memoires stélt
Westerling dat hij een tijdje in
een bunker bivakkeerde, maar
de Leidse historicus De Moór
noemt dat in zijn boek nog fan
tasie. Veltman vertelt nu dat
Westerling aanvankelijk wel dé
gelijk schuilde in een lege bun,-
ker in de tuin van het MuOD-
kantoor. Omdat hij het niet uit
hield, werd hij nadien in de villa
zelf gehuisvest, in een overdag
met een grote kast afgesloten
ruimte. Alleen 's avonds kon
Westerling die verlaten.
Op zijn schuiladres ontving de
couppleger onder meer bezoek
van militairen die Westerlings
ontsnapping uit Indonesië voor
bereidden. De kans op ontdek
king nam volgens Veltman
steeds toe, vooral omdat Wes
terling zelf overmoedig werd. Zo
kwam Veltman hem eens 's
avonds op straat tegen: „Hij
droeg zijn (door de MuOD ver
strekte) sergeantsuniform, maar
zonder hoofddeksel, en dat ter
wijl het nog niet helemaal don
ker was. 'Ben je nou helemaal
belazerd', beet ik hem toe."
Nog dezelfde dag dat Westerling
was ontsnapt naar Singapore
maakten de media er melding
van. Veltman en de zijnen vrees
den alsnog te worden gearres
teerd. Gepakt werd echter alleen
Bessem. De Indonesiërs zetten
hem op een schip naar Neder
land. Zelf was Veltman pas ge
rust toen hij op 1 maart 1950
aan boord van troepenschip
Waterman Indonesië verliet. Uit
veiligheidsoverwegingen hield
hij de episode-Westerling echter
ook na terugkeer in Nederland
achter zijn kiezen.
new uAAr/AMD TIp Alcrt»mt»ne» fiptpnVampr hppft Inmpn on ctiioino van Ho tnnnlrrarht vnnr laopi
NW.fc
delfzijl/anp - De directe aanleiding voor het
aftreden van burgemeester Ed Haaksman
van Delfzijl is een vernietigend rapport over
verwaarloosde milieuvergunningen. De
VROM-rapportage is echter alles behalve de
eerste affaire die de Groningse gemeente
treft sinds het aantreden van de WD'er in
1988. De afgelopen vijf jaar ruimden drie
wethouders in Delfzijl het veld nadat hun
positie onhoudbaar was geworden.
Afgelopen najaar overwoog minister Rem-
kes van binnenlandse zaken zelfs een rege
ringscommissaris aan te stellen in Delfzijl
om eens flink de bezem door het al jaren
rommelende college te halen. Dat zou een
paardenmiddel zijn dat de afgelopen vijftig
jaar slechts eenmaal door een minister ge
bruikt is: in 1951 in de Groningse gemeente
Finsterwolde, toen een communistisch ge
meentebestuur openlijk een aantal opruien
de stakers steunde.
De eerste acht jaar van Haaksmans burge
meesterschap was het relatief rustig in Delf
zijl. In september 1998 raakte hij voor het
eerst in opspraak toen PvdA-wethouder J.
Menninga af moest treden nadat hij een
bouwbedrijf 500.000 gulden had toegezegd
zonder daarover te overleggen met de ge
meenteraad. De raad verweet de burge
meester niet accuraat genoeg te hebben op
getreden. De tweede wethouder die opstap
te was H. Ketting (Groenlinks), die in de
cember 2000 door de politie was aangehou
den in een auto met valse kentekens.
Niet veel later kwam Haaksman zelf weer
direct onder vuur te liggen. Hij probeerde
een WD-gemeenteraadslid, dat illegaal bij
zijn huis gesloopt en gebouwd had, de hand
boven het hoofd te houden. Deze houding
kwam hem op forse kritiek te staan maar
bleef verder zonder consequenties.
Di derde wethoudersaffaire speelde vorige
Oud-burgemeester Haaksman.
Foto: ANP/Dennis Beek
maand, toen wethouder E. Koning van de
partij Gemeentebelangen moest aftreden
omdat zij steekpenningen had betaald aan
haar fractievoorzitter. Later stelde zij door
hem te zijn aangerand. Ook hier werd de
burgemeester laks optreden verweten.
Ondanks alle problemen droeg de gemeen
teraad vorige jaar unaniem Haaksman voor
een derde ambtstermijn vdjör. Maar de be
volking van Delfzijl had na de affaire rond
Koning al lang geen geduld meer met zijn
burgervader uit onderzoek van het Dagblad
van het Noorden bleek dat meer dan twee
derde van de bevolking geen traan om zijn
vertrek zal laten. Hij zou volgens driekwart
van de bevolking ernstig tekortschieten in
zijn functie.
Waarnemend burgemeester Annemarie Jor-
ritsma wacht de zware taak de gemeente
Delfzijl weer een beetje op het rechte spoor
te krijgen. Commissaris van de koningin
Hans Alders noemde de financiële positie
van de stad gisteren zeer zorgelijk. De stad
zucht al onder een jaarlijks gat van ruim 2
miljoen euro en wanneer de begroting van
de gemeente niet snel wordt aangepast, kan
dit nog oplopen tot vele miljoenen euro's
extra.
Het grootste probleem in Delfzijl op dit mo
ment is de woningbouw. Begin jaren zestig
rekende de gemeente op een enorme bloei
van de chemische industrie, waarna in de
buitenwijken in hoog tempo duizenden
goedkope woningen uit de grond werden
gestampt. De verwachte opbloei bleef ech
ter uit, zodat Delfzijl op dit moment in zijn
maag zit met duizenden woningen waar
niemand op zit te wachten.
In opdracht van de provincie Groningen
werd twee jaar geleden de Ontwikkelings
maatschappij Delfzijl (OMD) opgericht, die
een antwoord moest vinden op dit prangen
de vraagstuk.
Toenmalig staatssecretaris van VROM Rem-
kes heeft in 2001 ruim 10 miljoen euro be
schikbaar gesteld voor een radicale, groot
scheepse opknapbeurt van de stad. Het ini
tiatief liep echter vertraging op toen de
voorzitter van de OMD vorig jaar opstapte.
Aanleiding: een ruzie met het college, dat hij
tegenwerking terweet.
den haag/anp - De Algemene Rekenkamer heeft
kritiek op de strijd van de paarse kabinetten tegen
de armoede in Nederland. Het armoedebeleid is
weliswaar 'met veel betrokkenheid' opgezet, maar
het is onduidelijk of arme mensen er beter van
zijn geworden. Er zit weinig samenhang in en het
is onhelder hoeveel geld er in omgaat.
De inspanningen tegen de armoede in de periode
1995-2000 kenmerkten zich door 'een oerwoud
aan regelingen'. Omdat de doelen en uitgangs
punten onduidelijk waren, zijn de effecten niet
goed meetbaar. „Misschien had met het geld dat
ervoor uitgegeven is meer gedaan kunnen worden
voor de ruim 800.000 arme huishoudens in Ne
derland", schrijft de Rekenkamer in het gisteren
gepresenteerde rapport Armoedebestrijding: de fi
nanciële ondersteuning.
Demissionair minister De Geus (sociale zaken) is
het niet met de conclusies eens en wijst op posi
tieve resultaten: daling van het aantal huishou
dens dat rond moet komen van een minimumin
komen en stijging van de koopkracht voor lagere
inkomens. Het eerste kabinet-Kok erkende in
1995 dat er sprake was van armoede in Nederland
en stelde zich ten doel dat alle huishoudens zou
den moeten kunnen 'rondkomen'. De financiële
ondersteuning werd uitgebreid met tal van maat
regelen: algemene (de Zalmsnip) en specifiek voor
de armen (bijzondere bijstand).
Ook werden de Ziekenfondswet en de kinderbij
slag aangepast en kwamen er gunstige fiscale re
gelingen voor arme huishoudens. In totaal waren
er 79 maatregelen. De Rekenkamer onderzocht er
49, waarmee in het jaar 2000 4,5 miljard euro was
gemoeid.
Het Nationaal Actieplan ter bestrijding van ar
moede en sociale uitsluiting (NAP) uit 2001, dat
De Geus op dit moment actualiseert, is volgens de
Rekenkamer weliswaar een stap voluit maar het
moet allemaal nog veel duidelijker.
Het CDA wil over het rapport een spoeddebat
houden met de bewindsman.
(advertentie)
Korte termijn beleggen is niets nieuws. Maar wel
korte termijn beleggen met beperkt risico en de kans
op een goed rendement*: Fortis L Fix Short Track 1
Distri. Inschrijven kan tot 21 februari 2003. Bel voor
informatie 0900-8173 (ca. 0,10/min.) of kijk op
www.fortisbank.nl
1
ij*
FORTIS
BANK
De bank
van vandaag.
'De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de
tqSkomst. Fonds onder toezicht Autoriteit.M.
