m SERVICE E Gamba's met zeekraal Oceaanfront: regen 70 I ■mot 16 19 1 21 25 31 Kruiswoordraadsel DONDERDAG 6 FEBRUARI CD VAN DE DAG Genre: klassieke muziek Luctor Ponse Electronic and Instrumental Music Historical recordings (O Disc van Cultuur en Media) Deze dubbel-cd wil bekendheid geven aan het werk van Luctor Ponse (1914-1998), een in Zwitserland geboren Nederlandse com ponist die ten onrechte geen of nauwelijks aandacht heeft gekre gen. Ponse componeerde volgens het 12-toonsysteem van Schön- berg, maar paste dit systeem met veel levendigheid en fantasie toe. Ook in de technieken van de elektronische muziek heeft hij zich verdiept. Een boeiende combinatie van beide systemen is te horen in zijn Eerste Pianoconcert, waarin Ponse zich als briljant pianist laat horen tegen de achtergrond van buitenaardse elektronische geluiden. Hetzelfde concert is op de tweede cd te horen in een meer romantische versie voor piano, elektronica en orkest. Een ander hoogtepunt van deze dubbel-cd is Ponse's Tweede Vioolcon cert, waarin een pathetische solo-partij - weergaloos gespeeld door Yossef Zivoni - weerwoord krijgt van een suggestief geïnstrumen teerd orkest, in dit geval het Radio Filharmonisch onder de Franse maestro Jean Foumet. Een uitgave die menig liefhebber van he dendaagse klassieke muziek zal verrassen. BOEK VAN DE DAG Genre: biografische schets Olf Praamstra Feministe in de tropen De Indische jaren van Mina Kruseman uitg. KITIV Press Prijs: 19,95 In Soerabaja had Mina Kruseman een woest paard, Atjeh ge naamd. Slechts één man durfde het te berijden: luitenant Van Heutz. Geregeld vervoegde de latere bedwinger van de Sumatraan- se landstreek Atjeh zich bij mejuffrouw Kruseman om zijn krach ten met het rijdier te meten. Tot nu toe leek het een onwaarschijn lijke anekdote. Maar in zijn boekje over de Indische periode van Mina Kruseman (1839-1922) laat Olf Praamstra (Universiteit Lei den) zien dat het verhaal heel goed waar kan zijn. Schrijfster/actri ce Mina Kruseman was in de jaren zeventig van de negentiende eeuw veruit de bekendste feministe van Nederland. In 1877 vertrok ze plots naar Indië, waar ze zich zes jaar lang door excentriek ge drag volstrekt onmogelijk gemaakt zou hebben, mede door haar li aison met een twintig jaar jongere man. Aan de hand van de Indi sche kranten uit die jaren toont Praamstra aan dat Kruseman in Batavia en Soerabaja soms inderdaad het middelpunt van enige heibel was, maar dat ze verder heel wel haar plaats in de Indische maatschappij had gevonden. En alleen al haar aanwezigheid had een heilzame uitwerking op het debat over vrouwenemancipatie in Indië. KOKKERELLEN Gamba's zijn grote garnalen die vooral heel erg veel in de Middel landse zee en in de Atlantische Oceaan (ter hoogte van Marokko en de Canarische eilanden) wer den gevangen. Door overbevis- sing zijn de vangsten in de laat ste decennia sterk teruggelopen. Ze hebben in het assorti ment van de vishande laar plaats moeten ma ken voor kreeftachti- gen die als gamba's worden verkocht De Black Tigers, uit o.a. de Indische en Grote Oceaan hebben in ons land al grote be kendheid verworven. Maar er zijn meer van dergelijke kreef- tachtigen en daarmee zult u in de komende jaren vast en zeker wel kennismaken. 2-3 personen: 12 verse (rauwe) gam ba's: 80 gram boter, bij voorkeur licht gezou ten: 2 knofloo kt eentjes, ragfijn gehakt; 1 kleine ui of 2 sjalotten, ragfijn gesnipperd; 1 dl droge witte wijn, zoals Pinot Blanc (Elzas); 75 - 100 gram ver se zeekraal; zeezout; 1 eetL fijn gesneden bieslook. Pel de gamba's. Laat de staartjes ongemoeid. Snijd de gamba's aan de rugzijden open en neem de zwarte darmkanaaltjes weg. Leg de gamba's in een beboter de ovenvaste schaaL Verhit een pannetje met dikke bodem en laat de boter heet worden. Wacht tot het schuim begint weg te trekken. Schep knoflook en ui of sjalotten er door. Schenk er na 1 minuut de wijn bij. Laat alles 5 minuten zachtjes sudderen. Spoel de zeekraal enkele malen in ruim koud water. Leg ze in een vergiet, laat ze uitlekken en spoel er daarna een royale hoeveelheid ko kend water (ca. 3 liter) over. Laat de zeekraal uitlekken, afkoelen en zoveel mogelijk op drogen. Schenk het boter en wijnsausje over de gamba's. Plaats de schaal met de gam ba's vrij dicht onder een reeds zeer hete ovengrilL Reken op een roostertijd van 3 minuten. Zodra de gamba's een mooie ro ze kleur hebben gekre gen kan de schaal uit de oven worden ge nomen. Presentatie: Verdeel de zeekraal over voorverwarmde borden. Schik de gam ba's er op en schenk, door een zeefje, het boter- en wijn sausje er over. Bestrooi de ge rechten met een beetje zeezout en het bieslook. Geef er lekker knapperig, dus zelf afgebakken, stokbrood bij. Zet voor de lief hebbers een schaaltje met een in smalle partjes gesneden li moen of citroen en een schaaltje met boter(balletjes) op tafeL Hans Belterman VERKEERSCONTROLES De verkeerspolitie controleert in het hele land of de automobilis ten zich houden aan de voorgeschreven maximum-snelheden. Een aantal controles wordt dagelijks uitgevoerd: (in beide richtin gen) Al Knooppunt Eemnes - knooppunt Hoevelaken en A16Rid- derster - Grens Hazeldonk vice versa. Vandaag zijn er ook contro les op de A2 bij Ouder-Amstel en A27 bij Hilversum. Vrijdag: A4 bij Leidschendam en A59 bij Moerdijk. A12 bij Ede en A17 bij Roosen- daaL Zondag: A4 bij Leiden en A76 bij Heerlen. ik(mbar) -10° -5° 0° 5° 10° 15° 20° 25° 3 Warrntefront vJww.weeronline.nl <3 <3 <3 <3 <3 j>- i}- OOJ}- y (3 lichte regen zware regen J}- J* o o sneeuw winterse buien onweer zo Sneller dan zich enkele dagen geleden liet aanzien krijgen we te maken met een oceaanfront dat de kou-jj de lucht de wacht aanzegt. Vanavond gaat het van hef westen uit regenen, in het binnenland valt ook I sneeuw. Morgen tot in de middag regenachtig, daar-1 na kans op een opklaring en maxima tot 6-7 graden. Hoe zou het ondertussen met El Nino gaan? Met vi tamtam werd in het late najaar de komst van een g te El Nino aangekondigd. Él Nino is de warme fase van een grootschalige interactie tussen de Pacific en de atmosfeer, met enorme klimatologische invloeden Maar tot nu toe zijn de effecten beperkt gebleven. De gemiddelde zeewatertemperatuur in de equatoriale gordel van de Pacific is in december slechts in enkele delen ruim 2 graden hoger geweest dan normaal. De Amerikaanse weerdienst bericht dat de belangrijkste indicatoren aanmerkelijk kleiner in omvang waren dan tijdens de grote El Nino van 1997-1998. Toen be droeg de afwijking van de zeewatertemperatuur 2,80 graden. Tijdens de grootste El Nino van de 20ste eeuw (1982-1983) was het verschil 2,85 graden. In middels is de El Nino van dit jaar aan het afnemen. Voor de kust van Peru was de gemiddelde zeewater- temperatuur in januari al een fractie onder normaal en ook in de equatoriale gordel is de temperatuur iets gezakt De aanwijzingen dat het de komende tijd richting een neutrale fase gaat nemen toe. Slechts 2 van de 11 Australische computermodellen zinspelen de komende maanden op het voortduren van de war me fase. De Australische weerdienst wijst er wel op dat de richting waarin El Nino zich in de periode maart tot juli ontwikkelt geen simpele zaak is. El Nine leidt in Australië dikwijls tot ernstige droogte (met 5 mm neerslag was januari in Brisbane de droogste maand uit de meetreeks vanaf 1840). De huidige kou degolf in het noordoosten van de Verenigde Staten past minder goed in het El Nino plaatje. De invloed van El Niiio op het weerbeeld in onze streken vertaalt! zich vooral in een grotere kans op een nat voorjaar. SNEEUWHOOGTEN wintersportgebieden Zwitserland tr 4- 4» Verwachting voor morgen A berg da! V A berg dal V Andermatt 600 90 Gilndefcvald 200 Champery 270 40 Gstud 440 50 I Chateau-d'Oex 110 40 La Vue-des-AJpes 120 80 Chatd-St-Denfc 80 80 RW 130 130 Davos 236 61 Sus-fee 341 74 Bm 230 80 Santfc 170 170 FHms 370 60 St-Cergue-La Duie 100 65 MA -v Dl I WO f j DC Zwilter nd VR Fn ZA STRIPS O Wassenaar lO Den Haag HN -T-J ron: www.weeron PUZZEL CASPER HOBBES door Bill Waterson NI rkel 'om ijs [cm 1 or UEET JE NOG DAT JE OOIT ZEI DAT HET NIET UITRAAKTE WAT VOOR CITFER5 IK KREEGu -ZOLANG IK HAAR RIJN UITERSTE BEST DEED. TOCH? RAAR JE HAD VEEL EN VEEL BETER JE BEST KUNNEN DOEN DAN PIT.' DE RECHTER WAT -zau eerJ Aiieow ka®ïaJE"t opueueRg/J, Aus HCT zoveec /*o&rr Beajiwi SCAJ 7 door Mr Jesse van Muylwijck 1 2 3 4 5 6 7 8 9 11 13 14 16 17 18 20 22 23 26 28 29 30 33 34 35 36 37 38 Hi Horizontaal: 1. Muziekdoos; 9. hinder; 10. onafgesldusi 11. reeds; 12. nachtvogel; 14. deel van een Franse 0 a ning; 15. ranonkelachtige plant; 17. aardkluit; 19. mP* I 21. been; 22. plaats in de Ardennen; 23. deel van ef"1. gel; 25. Palestijnse Bevrijdings-organisatie; 27. partici? 1 30. symbool holmium; 32. oppervlaktemaat; 33. editj st 34. palm-soort; 36. denkbeeld; 38. wichelroedeloperenc ra Verticaal: 1. Deel van het hoofd; 2. klamp; 3. boom;ijk 4. foedraal; 5. kauw; 6. voorzetsel; 7. domoor; 8. erPP- soep; 13. elektrisch geladen deeltje; 15. dotterbloem^ 16. kattenkruid; 18. Japanse gordel; 20. dwaas; 23. plank; 24. Russisch voor vrede; 26. vader of moederci s 28. omlijsting; 29. beschikbaar; 31. vreemde munt; ïdcl en ander; 35. voegwoord; 37. vr. dominee. i Eé Oplossing van woensdag: Wr] Horizontaal: 1. Canon; 3. tocht; 4. kust; 7. helft; 10. repari j, 11. grondlijn. ten Verticaal: 1. Catcher; 2. ophef; 5. uitbal; 6. tillen; 8. loper; 9. toren. r

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 20