KUNST CULTUUR
'Ik denk steeds vaker dat ik God ben'
Een patsertje is het wel, deze 'Jaz'
alius Meeuwis: 't mag wel ietsje meer zijn
Kostuums
opera's in
uitverkoop
Momenten
van Geluk:
gebakken
lucht
R7
WOMAN
ac 1 FEBRUARI 2003
Oude wijn in nieuw boek van Maarten Biesheuvel
'/Cino Domenico
:street Boy
»t theater
rk - Kevin Richardson
i acteerpad op. Het
Jig lid van de Backstreet
•eft de rol op zich geno-
n Billy Flynn in de musi-
ühicago'. De productie is
jaren met veel succes te
Broadway.
:ert Shakira
uitverkocht
De kaartjes voor het op-
van de Colombiaanse
geres Shakira op dins-
april in Ahoy" Rotterdam
^stermorgen binnen
artier verkocht. Het is
t eerst dat de immens
ire ster in Nederland op-
Een tweede optreden in
ind zit er niet in. Het
lema biedt daarvoor
imte, aldus concertor-
or Mojo.
omineerden
Poëzieprijs
dam - De jury van de
ëzieprijs heeft de namen
gemaakt van de vijf
s die dit jaar in aanmer-
men voor de onder-
ng van 25.000 euro. De
bbers zijn Robert Anker
i bundel 'De broekbe
demens, Arjen Duinker
isschien vier vergelijkin-
ïtrid Lampe met 'De me-
n Lara', Tonnus Ooster-
ït "Wij zagen ons in een
jroep mensen verande-
Alfred Schaffer met
gasten'. De jury ver-
daarnaast de bundel
witte kamer' van Gerrit
naar. Hij is niet genomi-
imdat de prijs hem kor-
zeven jaar geleden al
srd toegekend. De win-
ardt 2 mei bekend ge-
I schenkt
iekcollectie
um - De brancheorgani-
lor de entertainmentin-
de NVPI, heeft haar uit-
le platen- en cd-collectie
dragen aan het Neder-
nstituut voor Beeld en
In het Nationaal Mu-
Dot dat door Beeld en
wordt beheerd brengen
naatschappijen steeds
;mplaar onder van nieu-
lamen die zij in Neder -
de handel brengen. Het
ran de grootste muziek
jes in Europa en omvat
an 630.000 geluidsdra-
e NVPI-collectie bestaat
toeren singles, elpees,
ren platen en 162 cd's. Er
inieke exemplaren tus-
bijvoorbeeld Willy Der
lis Davids, Lou Bandy,
mblers en Teddy Schol-
n uitgebreide collectie
van de Zangeres Zonder
behoort ook tot de col-
ine Warwick
|t in Carré
idam - Ze stond er voor
tst op 2 mei 1983 en
jaar later beklimt Dion-
rwick opnieuw het podi-
ii theater Carré in Am-
in. Op 5 maart geeft de
caanse zangeres daar een
t samen met haar orkest
leiding van Jim Vukovich.
ck scoorde de afgelopen
ecennia veel hits, waar-
'Do you know the way to
se?', 'Anyone who had a
n 'I'll never fall in love
In haar carrière kreeg ze
am my awards.
door Henk Aalbers
leiden - Het nieuwe boek van
Maarten Biesheuvel, 'Eva's keus',
is weliswaar vuistdik, maar bevat
louter eerder gepubliceerde ver
halen. De schrijver schrijft nog
maar weinig. „Ik kan nog wel ver
halen verzinnen, maar als ik ze
opschrijf, vind ik ze niet meer zo
goed."
De obligate openingsvraag 'Hoe
gaat het met u' dringt zich op
wanneer je eindelijk in de gele
genheid bent met schrijver
Maarten Biesheuvel te spreken.
De vraag wordt düs gesteld. „Ik
heb een reader's block", ant
woordt hij, na enige aarzeling,
met een geheimzinnige, brede
lach om z'n mond. Ook dét nog!
Alsof zijn writer's block nog niet
voldoende is. „Ik kan niet le
zen", zegt hij nadrukkelijk
Zijn vrouw Eva, nuchter: „Dat
heb je al zeker twaalf jaar,
hoor."
De schrijver, wijzend op de ko
lossale, propvolle boekenkast in
zijn knusse Leidse woning: „Ik
heb hier 1600 boeken, mis
schien heb ik er veertig van gele
zen." Eva weer: „Waarom staan
ze er dan?"
Maarten: „Voor de snob."
„Ik pak een boek uit de boeken
kast en als ik erin wil lezen, inte
resseert het me niet. Nabokov
niet, de negentiende eeuwse
Russen niet."
Eva: „Het is geen desinteresse.
Volgens mij heeft het met con
centratie te maken."
Maarten:.Alleen Kafka gaat nog
wel een beetje, want die is zo
geestig. Ik moet altijd erg hard
lachen bij Kafka."
Eva, lachend: „Als enige in Ne
derland."
En dan het writer's block Zijn
trouwe fans weten dat Biesheu
vel weinig meer schrijft. Zijn vo
rige, goed ontvangen bundel
'De geschiedenis van Pa', vorig
jaar verschenen, was dun en be
vatte bovendien veel vroeger ge
schreven verhalen. Zijn nieuw
ste boek telt weliswaar 720 blad
zijden, maar het is een verza
melbundel met louter eerder ge
publiceerd werk, samengesteld
door zijn vrouw Eva en daarom
'Eva's keus' getiteld.
„Ik denk niet dat ik nog veel zal
schrijven", zegt de schrijver. „Ik
heb nog wél vijf, zes verhalen in
mijn hoofd, maar ik ben te lui
om ze op te schrijven."
Eva: „Nee, dat geloof ik niet
Maarten. Het is geen luiheid."
De schrijver: „En er liggen een
stuk of twintig verhalen klaar,
waar ik nog over loop na te den
ken. Maar ze zijn niet goed, niet
zo goed als de verhalen in 'In de
bovenkooi' en andere vroegere
bundels."
Maarten Biesheuvel: „Ik heb nog wél vijf, zes verhalen in mijn hoofd, maar ik ben te lui om ze op te schrijven."
Foto: CPD/Cees Zorn
,Nee, dat geloof ik niet Maarten. Het is geen luiheid."
Mogelijke verklaring voor zijn
writer's block is volgens de
schrijver een medicijnvergifti
ging die hij twee en een half jaar
geleden opliep. De vergiftiging
was het gevolg van het feit dat
hij zijn bloed niet meer liet on
derzoeken. Eva: „Hij kon het
niet zo goed vinden met die
meisjes van het laboratorium.
Ze begrepen hem niet."
Het medicijn lithium, dat hij ge
bruikte tegen stemmingswisse
lingen, zat (onopgemerkt) in
veel te hoge concentraties in
zijn bloed. „Tot het haast dode
lijk was. Dat heeft denk ik mijn
hersenen aangetast, zodanig dat
ik nog wel verhalen kan verzin
nen, maar ze niet meer goed
kan opschrijven." Of dat erg is?
„Nee hoor, ik vind het helemaal
niet erg. Er zijn 3.400 bladzijden
van mij in druk verschenen. En
ook nog aardig, geestig proza.
Het straalt veel liefde uit."
Een goede dag heeft voor de
schrijver, die het liefst thuis is in
zijn huis in Leiden, de volgende
componenten: „Sigaren roken
op de bank, veel water drinken -
tien liter - wandelen met de
hond, een kwartiertje liggen op
de bank, Eva helpen, bijvoor
beeld met het tillen van zware
dingen en een biertje drinken.
Eentje maar hoor, niet een hele
krat."
Televisie kijkt hij niet. „En de
krant lees ik nooit." Dat hij toch
weet heeft van de oorlogsdrei
ging in Irak komt doordat Eva
hem af en toe wat vertelt. Gedo
seerd. Want de schrijver moet
beschermd worden tegen al te
veel indrukken, zegt zijn echtge
note. Biesheuvel verlaat zijn
woonplaats Leiden nooit. „Mijn
avonturen beleef ik hier op de
bank."
Hij wijst op een ingelijste, sterk
uitvergrote krantenfoto van een
schip in nood op een ruwe zee.
„Daar vanaf springen en dan je
zelf zwemmend in veiligheid
brengen", mijmert hij. De foto
siert ook het omslag van zijn
bundel In de bovenkooi. „Ik zou
nog graag op een schip werken
als steward of als purser, maar
dat kan niet meer, want ik ben
ooit door de Scheepvaartinspec
tie krankzinnig verklaard. Ze
hebben mijn monsterboekje af
genomen en bepaald dat ik
nooit meer een monsterboekje
krijg."
Wat zijn geestelijke gezondheid
betreft: de schrijver is de medi
cijnen aan het afbouwen. „Hij
neemt nu alleen nog antipsy-
chotica, valium en een middel
om goed te slapen", zegt Eva,
die het medicijnregime voert.
„Ik vind dat het de laatste tijd
beter met hem gaat."
Maarten: „Maar ik denk de laat
ste tijd wel weer steeds vaker dat
ik God ben." En dat God zijn is
geen pretje, zegt hij. Want naast
de trots over alles wat hij heeft
geschapen ('oceanen, vissen,
dildo's') leeft er een groot
schuldgevoel in hem. „Er wordt
gemarteld, oorlog gevoerd.
Mensen beledigen elkaar, er zijn
misverstanden. Nee, dat bevalt
me allemaal niets."
Eva, over de bundel 'Eva's keus':
„We zijn samen in de tuin gaan
zitten. Ik zocht uit en Maarten
bepaalde of het goed was. Hij
was het er altijd mee eens."
Maarten, over Eva's criteria: „Ze
heeft niet de rare verhalen uitge
kozen. Wel de gewone, autobio
grafische verhalen. En ze moes
ten liefde uitstralen en geestig
zijn. Er staat maar één raar ver
haal in, 'De angstkunstenaar',
maar dat ben ik zelf, dus dat is
eigenlijk ook weer niet raar."
'Eva's keus' telt 720 bladzijden.
De schrijver houdt niet van dik
ke boeken. Geef hem maar een
handzame dundruk. „Die kun je
handig samen met de aambei-
enzalf in je weekendtas stop
pen."
Uitdagend zegt hij dat hij 'Eva's
keus' niet in zijn boekenkast zet.
„Moet ik dan 'Tod in Venedig'
van Thomas Mann wegdoen?
Nee hoor!"
Eva: „Je hebt me beloofd dat je
utrecht - Een borduurwerkje wordt vastgezet op
een creatie van Vivienne Westwood, een van de
ontwerpen uit de modetentoonstelling 'WOMAN' in
het Centraal Museum in Utrecht. Hedendaagse mo
deontwerpers als Viktor en Rolf, Ann Demeule-
meester en Vivienne Westwood laten in hun ont
werpen het toppunt van vrouwelijkheid en verlei
delijkheid zien. Gisteren werd de tentoonstelling
geopend door Vivienne Westwood.
Foto: ANP/Juan Vrijdag
muziek recensie
Rody van der Pols
rt: Guus Meeuwis. Gezien: 31/1,
Stadsgehoorzaal, Leiden.
tijd gold hij als de ultieme
eer van het studentikoze
gevoel: Guus Meeuwis.
ikelijke deuntjes en tek-
net een hoog meeblèrge-
maakten de rechtenstu-
uit Nijmegen halverwege
iren negentig geliefd bij
fa-I fppstviprpnii NpHpr-
land. Een studentenfeest was
geen studentenfeest wanneer
'Het is een nacht' niet minimaal
één keer had geklonken.
Maar die Guus is verleden tijd.
In plaats van de vrolijke feest
neus die rechtstreeks uit een af
levering van de Lullo's weggelo
pen lijkt te zijn, tonen de door
Leiden verspreide aankondigin
gen een serieuze dertiger met
een modieus kapsel en een be
dachtzame blik. Want, zo blijkt,
Guus heeft de kroegen en feest
tenten verwisseld voor schouw
burgen en theaters. En - getuige
7iin onlangs vprsrhpnpn snlnrri
- de gelikte deuntjes verruild
voor ingetogen luisterliedjes.
Daarvan klinken er een flink
aantal tijdens het optreden in de
Stadsgehoorzaal. En even wen
nen is dat wel, deze nieuwe
Meeuwis. Maar, het moet ge
zegd worden, op sommige mo
menten weet hij absoluut de
juiste snaar te raken. Tijdens
'Eerste lief bijvoorbeeld, waarin
op ingetogen, melancholieke
wijze wordt teruggeblikt op een
jeugdliefde. Ook het nummer
'Centraal Station', afkomstig van
de eerste cd, klinkt mooi met
slprhts rip snhprp hppplpiriino
van een accordeon.
Toch valt er nog het nodige te
verbeteren. Te vaak blijft het in
het plichtmatige steken. Dat zit
hem in de soms wat saaie pre
sentatie, maar ligt ook zeker aan
de teksten. „Ik wil je, blijf bij me,
hou van me, ga nooit meer
weg" (uit 'Ik wil je') of „Mooi, ze
is mooier dan mooi, ze is beeld
en beeldschoon, ze is hoe ze is"
(uit 'Mooi') - het mag natuurlijk
allemaal wel, maar voor iemand
die te kennen heeft gegeven tot
een soort Boudewijn de Groot
uit te willen groeien, mag het al-
JsnialKüübiuBuiifk
muziek recensie
Richard Stekelenburg
Concert: Jay-Z The Roc-a-Fella Family.
Gezien: 30/1, HMH, Amsterdam.
'Het enige wat ze doen is ram
melen met hun gouden kettin
gen.' In de documentaire 'Hip
Hop Hope' van regisseur Darrell
Wilks over de Newyorkse under-
ground-rapscene na de aanslag
op het WTC klinkt ongezouten
kritiek op de collega rappers
met het grote geld. Waar is het
bewustzijn? Waar is de betrok
kenheid? Daar ging het toch
over in de hiphop?'
De kritiek gold zeker niet in de
laatste plaats de in Brooklyn ge
boren Jay-Z, naast een van de
meest succesvolle rappers van
dit moment ook eigenaar van
ondermeer het eigen platenlabel
Roc-a-Fella Records en een ei
gen kledinglijn. Geschatte waar
de van het imperium: driehon
derd miljoen dollar. Niet slecht
toch, voor een gewezen straat
schoffie uit een zwarte achter
standswijk, die tien jaar geleden
nog als onbeduidend drugsdea-
lertje zijn geld verdiende? 'The
Jaz' gaf voor het eerst in zijn car
rière een concert in Amsterdam,
in een uitverkochte Heineken
Music Hall vol korte rokjes, op-
gepushte boezems en - bij de
heren - héél véél gouden hals
versierselen.
Wat die kritiek van zijn under-
ground-collega's betreft: van al
te veel sociale betrokkenheid
heeft de 33-jarige Jay-Z het
nooit moeten hebben. Hij is niet
een man met doorwrochten
maatschappelijke visies. Jay-Z is
meer van het materiële, zeg
maar. Daar werkt hij trouwens
hard voor, met sinds 1996 één
album per jaar als resultaat.
Een patsertj e is het wel, deze
'Jaz'. Een enorme vuurwerkknal
en een rij omhoog spuitende
vlammen geven aan dat de on-
jüUbfa
Jay-Z. Foto: Lex van Rossen
York het podium gaat betreden.
Hij wordt daarin bijgestaan door
rappende leden van zijn eigen
Roc-a-Fella-familie. Een beetje
als de Kwik, Kwek en Kwak van
de Newyorkse rap nemen ze in
de 70 minuten die volgen het re
pertoire van Jay-Z door.
Gelukkig is ook enige ruimte
voor het 'oudere' werk, waaron
der dat van 'Reasonable doubt',
het destijds indrukwekkende
debuutalbum met virtuoos ge
rapte heel persoonlijke teksten
over zijn leven in drugsscene.
Die teksten werden gaandeweg
holler, de productie van de pla
ten steeds gladder en allengs is
Jay-Z steeds meer verworden tot
mainstream-fig
amsterdam/gpd - De Neder
landse Opera houdt opruiming.
Vierduizend kostuums uit de
magazijnen worden volgende
week zaterdag verkocht in het
Amsterdamse Muziektheater.
„Omdat het magazijn te vol
wordt", verklaart Robby Duive-
man, directeur kostuums, kap
en grime van het Muziektheater.
„Een bewerkelijke klus", zegt
hij, want alle kostuums, schoe
nen en hoeden worden van een
prijsje voorzien, variërend van 1
tot 100 euro. „De prijsverschil
len zitten hem in de kwaliteit en
het materiaal. Sommige kos
tuums hangen hier al sinds
1973. Die zijn er natuurlijk niet
mooier op geworden en dus
gaan die weg tegen de laagste
prijzen. Maar echt mooi zijn de
baljurken uit 'La Traviatia', dat
zijn dan ook de duurste."
Naast kleding uit oude voorstel
lingen als 'Orfeo' uit 1973 en
'Madama Butterfly' uit 1974,
gaan er ook kostuums weg uit
meer recente producties, zoals
'Carmen', 'Lulu' en de pas nog
spectaculair geënsceneerde
voorstelling 'De Neus' van
Sjostakovitsj. Dus komen er ook
heel wat uniformen te koop.
Als alles weg is, heeft De Neder
landse Opera 200 meter lengte
aan kostuumrekken vrij. „We
verwachten zeker belangstelling
voor wat fleurig is en wat glimt.
Maar er zijn ook zwerverskos
tuums. Kleding die echt lelijk
moest zijn, vies en met gaten.
Wie dat allemaal koopt? Het is
binnenkort carnaval. Maar we
rekenen zeker ook op de belang
stelling van toneelscholen, ver
enigingen en verhuurbedrijven.
Het is gewoon leuk voor ieder
een. Zelfs om gewoon even te
komen kijken."
het in de boekenkast zet."
Ook van 'Verzamelde Werken'
moet Biesheuvel niets hebben.
„In mijn testament staat: géén
'Verzameld Werk'. Dat vind ik zo
pretentieus. Als schrijver ben ik
niet pretentieus, wel is violist."
In een reactie op de verbazing
die hij met deze opmerking
zaait: „Ik ben geen goed violist,
maar wel een met pretenties. Af
en toe speel ik nog een volks
wijsje of zo."
Eva: „Nee Maarten, dat doe je
op de piano. Viool is al lang ge
leden hoor."
Maarten, onzeker: „O ja."
Of hij nog iets kwijt wil, tot slot?
Ja. „Ik vind het Nieuwe Testa
ment een mythe of een fabel,
maar d'r staat één heel waar
ding in: Heb uw naaste lief. Met
Nabokov zeg ik: je moet liefde
uitstralen. Wat je terugkrijgt,
moetje aan het lot overlaten."
Maarten Biesheuvel, 'Eva's
keus'. Meulenhoff, 720 blz, 35,00
euro.
goedbeschouwd niet echt heel
veel stof meer doet opwaaien.
Buiten kijf staat Jay-Z's kwalitei
ten als MC. Hij weet de zaal als
geen ander te bespelen. Maar
helaas lijdt de show teveel aan
een oud-hiphop-kwaaltje: iede
re drie minuten wordt het op
treden stilgelegd voor: een slokje
drinken, een stukje de zaal in
kijken, een vragenrondje 'hoe is
het met jullie?' en andere losse
mededelingen waar niemand op
zit te wachten. Het haalt de
vaart uit de avond voor zover er
ooit enige vaart inkomt Als Jay-
Z uiteindelijk echt van het podi
um stapt blijken de vuurwerk-
fontijnen tóch het spectaculairst
theater recensie
Susanne Lammers
Voorstelling: Momenten van Geluk van
Alan Ayckboum. Regie: Berend
Boudewijn. Spel: Pleuni Touw, Vera
Mann, Angela Schijf e.a. Gezien: 31/1,
Leidse Schouwburg. Nog te zien: 4/2,
aldaar.
Het is met een hoop stukken
van de veelgeprezen Engelse
komedieschrijver Alan Ayck
boum als met chips. Als het
doek valt, of de zak leeg is,
vraag je je af waarom je er tel
kens weer intrapt. Ook Momen
ten van Geluk is zo'n geval van
gebakken lucht. De plot is dun,
het thema uitgekauwd en de
personages niet meer dan type
tjes. Het enige creatieve zit in
het spel met de chronologie en
het grappige décor. Beide
draaien de boel door elkaar.
Uitgangspunt is de verjaardag
van Laura Schaafsma - door
Pleuni Touw gespeeld als een
sjieke heks met een scherpe
tong - die gevierd wordt met
man en kinderen in het door de
familie gefrenquenteerde res
taurant. Daardoorheen toont
Ayckboum, met vooruit- en te
rugblikken, het failliet van hun
familieleven en hun relaties. De
oudste zoon, een onbeduiden
de vreemdganger, en zijn tutti
ge vrouwtje zijn net weer even
tjes bij elkaar, de jongste, ma
ma's lieveling, presenteert zijn
vriendinnetje, dat nogal uit de
toon valt in dit omhooggevallen
aannemersmilieu, en de ouders
hebben elkaar ook al heel lang
niets meer te vertellen.
Voor het uiteenvallen van dit
gezelschap neemt Ayckboum
de tijd. Het demasqué van elk
personage komt mmutieus aan
bod, we krijgen Öjn of haar
zwakke plekken in extenso
voorgeschoteld, maar niemand
wekt ook maar iets van sympa
thie of desnoods empathie. De
jongens zijn bleke schimmen,
hun meisjes ongeloofwaardig.
Vera Mann speelt het huppel
kutje met één toontje, om dan
aan het eind plotseling een an
der mens te worden, en Angela
Schijfs plattelandsaccent en ge
wild monsterlijke uitdossingen
werken maar eventjes. Rik van
Uffelen speelt de vader ade
quaat, maar weinig opzienba
rend. Alleen Pleuni Touw weet
haar kreng bezienswaardig te
maken, met een mooie dosis
cynisme en welgemikt venijn.
Het ergerlijkst aan Momenten
van Geluk is echter de onder
stroom van zogenaamde le
venswijsheden (het is niet alles
goud wat er blinkt, en: drank
maakt meer kapot dan je lief is).
Die maken het gemakzuchtige
verhaaltje goedkoper dan je
ÉfeÉlUüÜi
