£efcDASdA0f Vonnis Van der G. vóór 6 mei
m
auteuils
met 30%
korting!
m
BINNENLAND 1
e
De eerste tien seconden van de gijzeling
Justitie worstelt met veiligheid
Donner: Strafprocessen
moeten vereenvoudigd
Bom tegen huis in Landgraaf
voorkwam
quidaties
iam - De Amsterdamse
voorkwam vorig jaar ne-
liquidaties in het crimi-
cuit. Ondanks dat von-
2002 in de hoofdstad
ven liquidaties plaats en
rijzelingen. Een politie-
roerder kon gisteren
lededelingen doen over
waarop de aanslagen
verijdeld of om welke
en het ging. De zegsman
jen beeld van het aantal
ties in de jaren ervoor,
week werd in Amstel-
or van Hout dodelijk ge-
door een kogelregen.
e hardloopster
aangereden
- De marathonkampi-
[ieke Pullen-Hombergen
sdag dood in een grep-
laaren werd gevonden,
et slachtoffer te zijn van
irijding. In verband met
ijding is de bestuurder
auto. een 51-jarige in-
van Breda, aangehou-
edoor
etpartij
Bij een schietpartij op
iwe Markt in het cen-
in Zwolle is gisteravond
de gevallen. Volgens de
overleed het slachtoffer
ltse, op de parkeerplaats
jlein. De politie heeft de
ng afgezet en is bezig
buurtonderzoek. Er is
,ewAmand aangehouden. De
'en artij vond plaats rond
et n ur. De politie verstrekte
rQ( idere informatie.
'ti breezers
upermarkt
ch
reei
donderdag 30 JANUARI 2OO3
achte van
imelding vrij
gev< g k>ij ExxonMobil in
'Pemis vrijgelaten. De
lield de 29-jarige Vlaar-
idagnacht aan, maar
ÏJc niets met de bommel
maken te hebben. Hij is
vrije voeten, aldus een
^jiouding
oordzaak
den haag/gpd - CDA en PvdA
liggen met elkaar overhoop over
de kwestie-Irak, het financieel-
economisch beleid en de be
noeming van een informateur
van PvdA-huize. De twee partij
en zijn elkaar gisteren in de ka
binetsinformatie geen stap dich
ter genaderd.
De onderhandelaars Balkenen
de (CDA) en Bos (PvdA) gingen
gisteravond en vanochtend met
hun fracties in conclaaf voor na
der beraad. Bos trapt flink op
het gaspedaal en wil snel over
gaan tot echte onderhandelin
gen. Balkenende trapt vooral op
de rem. Hij wil eerst zekerheid
over de precieze bedoelingen
van de PvdA
Volgens bronnen rond de infor
matie zet de PvdA zwaar in op
een informateur van PvdA-hui
ze. Balkenende ziet echter veel
liever dat Bos een co-onderhan
delaar inzet, die straks eventueel
de rol van vice-premier kan ver
vullen. Daardoor ontstaat er vol
gens hem meer draagkracht
voor het beoogde kabinetsbe
leid. Bos denkt over dit idee na.
Balkenende wil vooral garanties
voor een solide en krachtdadige
financiële paragraaf, met het
oog op de verslechterende eco
nomie. De toezeggingen van
Bos op dit punt zouden 'boter
zacht' zijn.
De mogelijke oorlog tegen Irak
kwam gisteren weer aan de or
de. Beide partijen zijn voor een
nieuwe VN-resolutie voordat
een oorlog kan beginnen, terwijl
het CDA zich een 'alleengang'
van de Verenigde Staten kan
voorstellen.
door Ferdi Schrooten
Amsterdam - De Amsterdamse
rechtbank doet nog voor 6 mei,
de eerste sterfdag van Pirn For
tuyn, uitspraak tegen de van
moord verdachte Volkert van der
C. Voor de inhoudelijke behande
ling trekt de rechtbank eind
maart/begin april drie tot vier
dagen uit. De uitspraak tegen de
33-jarige Harderwijker volgt twee
weken later op 15, hooguit 16
april.
Tijdens de derde pro-formazit-
ting maakte de rechtbank giste
ren duidelijk dat ze geen verder
uitstel van de moordzaak duldt.
Mocht Van der G. nogmaals
medewerking weigeren aan het
onderzoek naar zijn geestver
mogens in het Pieter Baan Cen
trum (PBC), dan wordt hij direct
teruggeplaatst naar zijn cel in de
Amsterdamse Bijlmerbajes.
De afgelopen week weigerde
Van der G. mee te werken aan
het gedragskundig onderzoek
uit protest tegen zijn geïsoleerde
verblijf, gescheiden van andere
verdachten in het PBC. Ook
maakte hij bezwaar tegen het
cameratoezicht in zijn cel 's
avonds en 's nachts. Aan die be
zwaren is tegemoet gekomen:
sinds vrijdag wordt Van der G.
overdag in een groep geobser
veerd: aan het cameratoezicht is
eerder al een eind gemaakt.
Niettemin hameren de advoca
ten van Van der G. erop dat hun
cliënt niet fair is behandeld. Ze
vinden dat justitieminister Don-
ner een normale gevangenhou
ding heeft 'gesaboteerd'. Het
gaat dan niet alleen om het ca
meratoezicht en de geïsoleerde
observatie van Van der G., die
inmiddels zijn opgeheven. De
advocaten bekritiseren ook de
nachtelijke controles die daarna
zijn ingevoerd. Van der G. werd
daardoor twintig tot dertig keer
in zijn slaap gestoord. Door
daar niet tegenin te gaan, heeft
het PBC zijn onafhankelijkheid
op het spel gezet, aldus advo
caat Stijn Franken. Van der G.'s
advocaten hebben nu de toe
zegging gekregen dat de contro
les worden afgebouwd naar
twee tot drie per nacht. Als dat
ook daadwerkelijk gebeurt, zal
Van der G. niet opnieuw dwars
liggen. „Of de minister moet op
nieuw ingrijpen", zegt advocate
Britta Böhler.
De rechtbank wil dat het PBC
uiterlijk 21 maart rapporteert in
hoeverre Van der G. ten tijde
van de moord, die hij in novem
;rsl
em
k
efrii
vejCKENDAM - Een super
be n een winkelcentrum in
:kendam is gisteren ge-
voc 'et de verkoop van bree-
t vanwege de overlast
rdt ngjongeren, die vaak
rri< wloed van die alcoholi-
;sen xdrankjes rond de win-
I na gen. Veel klanten zou-
mjj t>r intimidatie van de
w0( n bovendien de zaak
Andere alcoholica zoals
iat\iwijn blijven wel ver-
ul ir. De maatregel wordt
be icht door burgemeester
,n z ns van Waterland. Sinds
ntS| en vrijdag geldt een ver-
m het gebruik van alcohol
he< it in Monnickendam.
nin
ik h
- De politie heeft de
ite van de valse bom-
Rot-
eha woordvoerder.
flest Ajacieden
ipcnNVB in Zeist
ze
iaje, luim tweehonderd Ajax-
HHe ers hebben gisteren een
idde actie gehouden bij het
die 2 tntoor van de KNVB in
lt boden de bond een
ik aiyan waarin zij aandacht
2 voor de problemen die
rvinden bij het bezoe-
uitwedstrijden. Het
voetbalsupporters daar-
)aar 'e verplichte combi-re
it iet gebrek aan plaatsen
itvakken en de hoge toe-
en ühjzen. De KNVB zegt in
d e[ ctie de boodschap van
zie, lorters hoogst serieus te
en kondigde aan bin-
met een delegatie van
jk g den Ajax-supporters te
ijnüten.
- De Utrechtse politie
|tteren in Gouda een
ïgehouden wegens de
iadige dood van een
:e uit Utrecht. De 25-ja-
vwerd op 1 oktober
|i vuurwapen om het le-
racht in haar woning in
lentenhuis in Utrecht,
achte is een 29-jarige
Leusden. Tegelijk met
:ld de politie ook een
e man uit die plaats
kwam weer vrij omdat
:ns de politie niets met
te maken had.
artementje'
angt Catshuis
ie - Het ministerie van
ie zaken huurt nog ze-
ïrhalf jaar een peper-
partement voor de mi-
resident. Dat apparte-
rvangt het Catshuis, dat
wordt verbouwd. Voor
-a-terre van premier
nde betaalt het ministe-
euro huiir per maand,
lorzien van twee badka-
vier terrassen. Balke-
ou er slechts zelden
hten. Hij heeft een ei-
ling in Capelle aan den
een half uur rijden
Haag.
Boven: De Arnhemse officier van justitie Van der Krabben wordt het justitieel paleis uit gedragen.
Hij raakte gewond bij de schotenwisseling tussen zijn gijzelnemer en de politie. De 20-jarige dader
werd dodelijk getroffen. Inzet: Politie-agenten bij de belegering van het paleis van justitie.
Foto's: CPD en ANP
door Martin Gommers
arnhem - Vanuit de persloge
zag Martin Gommers, verslagge
ver van dagblad 'De Gelderlan
der', hoe een gewapende man
de Arnhemse rechtszaal binnen
stormde. Een ooggetuigeverslag
van de eerste tien seconden van
het gijzelingsdrama.
De grote Groesbeekzaal in het
Arnhemse paleis van justitie.
Het is kwart over twaalf. De
zaak tegen een mogelijke
brandstichter is net aangehou
den. De rechtbank, bestaande
uit drie vrouwelijke rechters,
wacht op de volgende zaak te
gen twee verdachten. De pu
blieke tribune is leeg. In de
persloge, die in de muur is in
gebouwd, zit ik als enige. De
drie rechters babbelen wat met
officier van justitie Ben van der
Krabben.
Wat er achter dat groene bordje
aan het eind van de zaal zit, wil
een jonge rechter van de erva
ren officier weten. De nooduit
gang, vermoedt de magistraat.
Maar hij wil de deur niet ope
nen, want je weet maar nooit of
er niet allerlei alarmsignalen af
gaan. En waar de knopjes zitten
voor als er onraad is, wil de
jonge rechter weten. Die alarm
knopjes blijken onder handbe
reik van rechtbankvoorzitter
Koning te zitten. Maar niet per
ongeluk op drukken, hoor,
waarschuwt de officier. Want
dan staat in een mum van tijd
een legertje parketwachters in
de zaal.
De bode komt de aanwezigheid
van twee advocaten en een tolk
melden. De Chinese tolk gaat
alvast naast de tafel van de ver
dachten staan. En dan ineens is
er hysterisch geschreeuw. Een
stevige, maar niet al te grote
man rent brullend door de zaal.
In zijn rechterhand heeft hij
een pistool, in zijn linkerhand
lijkt hij een zilverkleurig pis
tooltje vast te hebben. Hij be
dreigt een jonge parketwacht
en zwaait dan met de wapens
richting de rechters. De drie
vrouwelijke rechters en de grif
fier springen op en rennen
richting de raadkamerdeur,
schuin achter de tafel van de
rechters.
De tierende man rent als een
bezetene achter hen aan, maar
de raadkamerdeur wordt voor
zijn neus dicht gegooid. De
man keert zich om en rent
schreeuwend terug naar de
parketwacht. Hij dwingt hem te
knielen, waarna hij hem de
loop van het zwarte pistool in
de nek duwt. Het doodsbange
slachtoffer verroert zich niet.
De Chinese tolk is uit het zicht
verdwenen. Waar officier Van
Der Krabben is gebleven is van
uit de persloge niet te zien. Op
de gang klinken kreten: 'Politie,
politie!' Tijd om de perstribune
via een trap buitenom te verla
ten. Het incident in de zaal
heeft zo'n tien seconden ge
duurd. Op de gang heerst pa
niek Parketwachters schreeu
wen commando's en nemen
schietposities in. De galerij is in
een mum van tijd leeg, publiek
wordt haastig uit de gevarenzo
ne gedirigeerd. Het wachten op
de verdere ontwikkelingen be
gint. Om kwart voor een komt
het commando: het paleis ont
ruimen. „Hij heeft de officier",
klinkt het bezorgd in de rijen
van de parketpolitie.
door Hans Leber
den haag - Drie ernstige incidenten op
één dag hebben justitie opgeschrikt. Op
'dolle woensdag' was tot drie keer toe
een wapen op een plaats waar het niet
hoort te zijn. De veiligheidsmaatregelen
moeten worden aangescherpt, klinkt
het nu.
De incidenten zijn even uniek als ern
stig. Volgens bestuurder Elise Merlijn
van vakbond AbvaKabo is het na de
Tweede Wereldoorlog niet voorgeko
men dat een personeelslid van een ge
vangenis door geweld van een gedeti
neerde om het leven kwam. Ook een
woordvoerder van de Nederlandse Ver
eniging voor Rechtspraak kan zich geen
eerdere gijzeling van een officier van
justitie herinneren, laat staan een ver
wonding door schoten. En er gaan al
evenzeer dagen voorbij dat niemand na
het horen van zijn straf zijn eigen keel
doorsnijdt.
Voor wat betreft de wapens is Leeuwar
den de minst ingewikkelde zaak. Het
slachtoffer, een activiteitenbegeleidster,
werd door de gedetineerde om nog on
duidelijke redenen aangevallen met een
attribuut dat hij tijdens de handenar
beid tot zijn beschikking had. „We zijn
er allemaal kapot van", zegt Merlijn.
„Volgens een collega van de vrouw ge
beuren er wel vaker bedreigende din
gen, maar zijn ze er altijd op tijd bij. Dit
keer niet."
Heel anders ligt het met de wapens die
tijdens de rechtszaken in Assen en Am-
hem tevoorschijn kwamen. In beide ge
vallen betrof het gedetineerden die in
voorarrest zaten in afwachting van de
behandeling van hun zaak. Zij werden
'aangeleverd' door de Dienst Justitiële
Ondersteuning.
Volgens de woordvoerder van de Ne
derlandse Vereniging voor Rechtspraak,
de vakorganisatie voor rechters en offi
cieren van justitie, moeten gedetineer
de verdachten 'schoon' (zonder wa
pens) worden aangevoerd. Beide wa
pens, in Assen en Arnhem, zijn hoogst
waarschijnlijk vanuit de gevangenis de
rechtszaal binnengesmokkeld. Dit zou
betekenen dat daar de fout ligt.
De laatste jaren kwamen al vaker tele
foontjes van bezorgde rechters en offi
cieren van justitie binnen bij de Neder
landse Vereniging voor de Rechtspraak,
maar de woordvoerder daar verwacht
de komende dagen een telefoonbom
bardement. „We beraden ons op wat
moet gebeuren. Daar hebben we tijd
voor nodig." Probleem is volgens de
woordvoerder dat iedere rechtbank zijn
eigen beveiliging regelt. „Daar is geen
landelijk beleid over. Het is aan het
rechtbankbestuur, de president dus,
om te beslissen wat er gebeurd."
Nog maar kort gelden kreeg tijdens een
rechtszitting in de zogenoemde 'click
fondszaak' een Amsterdamse officier
van justitie klappen van een 71-jarige
verdachte. De laatste jaren is er, naast
lijfelijk geweld, sowieso steeds vaker
sprake van bedreiging van de zittende
én staande magistratuur in ons land,
maakte het college van procureurs-ge
neraal bekend. Midden jaren negentig
al werd uit het huis van de Amsterdam
se officier van justitie Valente een com
puter gestolen met informatie over een
strafzaak. Valente meldde dat hij eens
tijdens het joggen 'van de weg was ge
reden'. Ook werd de officier vanaf zijn
kantoor meerdere keren door crimine
len gevolgd.
In dezelfde periode werden de eerste
beveiligde rechtszalen in gebruik geno
men en verschenen op veel rechtban
ken detectiepoortjes om het binnen
smokkelen van wapens door het pu
bliek tegen te gaan. Dit nadat in enkele
zaken familieleden of rivaliserende cri
minelen elkaar in de zittingszaal of op
de gang te lijf gingen, een enkele keer
met dodelijke afloop. Maar volgens een
woordvoerder van de Raad voor de
Rechtspraak hebben nog steeds niet al
le rechtbanken een algemene detectie-
poort bij de hoofdingang. „Dat zie je
vooral bij nieuwbouw."
Volgens de woordvoerder moeten voor
al de ingangen waar gedetineerde ver
dachten worden binnengebracht een
detectiepoort krijgen als blijkt dat de
wapens in Assen en Arnhem vanuit de
gevangenis werden mee gesmokkeld.
„Maar of je ook voor het publiek bij alle
rechtszaken met detectiepoorten moet
werken, is de vraag.
Het rechtsproces moet voor publiek
toegankelijk zijn. Nu wordt gekeken
welke zaak risico's oplevert en extra
maatregelen vraagt. Anders doe je de
mensen wat aan, ook in hele gewone ri
sicoloze zaken."
Gevangenissen hebben vaker te maken
met 'contrabande'. Nederland kent één
gevangenisafdeling met een zeer streng
regime, waarvan tevoren vaststaat dat
een gedetineerde niets mee kan smok
kelen, al was het omdat hij in de gevan
genis niets hééft wat hij mee kan smok
kelen. Dat is de Extra Beveiligde Inrich
ting in Vught. Die werd ooit gebouwd
omdat een groep zeer gewelddadige ge
vangenen in heel Nederland personeel
bedreigde en zich zo een weg naar de
vrijheid baanden.
Deze incidenten, aan het begin van de
jaren negentig, waarbij zelfs een in het
oor van de bewaarder gestoken potlood
('Deur open of ik sla daL potloód naar
binnen') totwapen diende, hadden
nimmer een dodelijke afloop voor het
personeel. -""S
Fortuyn: Verdachte wil gesprek met ons
Volkert van der G. wil met de familie van Pim Fortuyn praten.
Dat heeft de broer van de vermoorde politicus, Marten For
tuyn, vanochtend gezegd. Advocate B. Böhler van Volkert van
der G. ontkent dit. Volgens de familie Fortuyn kreeg hun ad
vocaat dit verzoek doorgespeeld via het openbaar ministerie.
„Voorlopig hebbqn we daar geen behoefte aan", zegt Fortuyn.
„Er wordt nog over overlegd." De familie wil ook vermijden
dat de vermeende moordenaar het gesprek gebruikt om in
een goed daglicht bij de rechtbank te komen.
ber heeft bekend, toerekenings
vatbaar was. Bij gebrek aan me
dewerking van Van der G. kan
aanvullend onderzoek worden
gedaan in het huis van bewaring
Demersluis, waar Van der G.
eerst zat. De rechtbank vindt het
na een jaar onderzoek hoog tijd
het dossier te sluiten. Voorzitter
Frans Bauduin: „Het is nu lang
zamerhand tijd voor het adagi
um 'genoeg is genoeg'."
den haag/anp - Minister Don
ner van justitie wil dat verdach
ten vier dagen langer in voorlo
pige hechtenis kunnen worden
gehouden. Verder mogen de
rechtbanken wat hem betreft
beslissen of ze een bewaring van
maximaal negentig dagen in één
keer of in termijnen opleggen.
Nu moet steeds na dertig dagen
via een zitting worden bekeken
of de bewaring wordt verlengd.
Met zijn conceptwetsvoorstellen
volgt de minister het advies van
de commissie-Verbeter voorstel
len strafrechtspraak, dat giste
ren is verschenen. Als het aan
Donner ligt, kan de rechter
commissaris straks de bewaring
gelasten van maximaal veertien
dagen, vier dagen langer dan
nu. De verdachte zit op dat mo
ment al zes dagen vast drie da
gen inverzekeringstelling op last
van de hulpofficier van justitie
en drie dagen verlenging op last
van de officier van justitie.
Ook wil Donner simpeler regels
voor het oproepen of afzien van
getuigen en voor de motivering
van vonnissen. De bewindsman
wil de procedures aanpassen
om ze sneller te laten verlopen
en de kans op oponthoud te
verkleinen. Daardoor wordt effi
ciënter gebruik gemaakt van de
rechterlijke capaciteit.
Verder mag de rechter al vooraf
gaand aan de rechtszitting mel
den dat het horen van een ge
tuige nodig is. Dat moet de kans
verkleinen dat een getuige niet
komt opdagen en de zaak moet
worden aangehouden. Boven
dien wordt een aantal organisa
torische verplichtingen gewij-
Piet Hein Donner.
Foto: ANP/Robert Vos
zigd. Ook hoeven rechters van
Donner in hun vonnis niet meer
de bewijsmiddelen uit te werken
als de verdachte het misdrijf
heeft bekend. Nu hoeft dat ook
niet altijd maar is een bewijs-
constructie alsnog vereist als
hoger beroep wordt ingesteld.
Donner vindt ook dat niet meer
nodig, omdat in veel hoger be
roepszaken alleen de strafmaat
wordt aangevochten. Het bewijs
is dan niet relevant.
De bewindsman heeft zijn voor
stellen gestuurd naar de Neder
landse Vereniging voor Recht
spraak (NWR), de Nederlandse
Orde van Advocaten (NOVA), de
Raad voor de rechtspraak en het
openbaar ministerie (OM). Pas
na hun advies zal hij de voor
stellen inbrengen in het kabinet
en naar de Raad van State en
Tweede Kamer sturen.
landgraaf/anp - Onbekenden
hebben dinsdagavond een bom
gegooid tegen de voordeur van
een woning in het Limburgse
Landgraaf. Niemand raakte ge
wond, maar het explosief be
schadigde wel de voordeur en
enkele auto's. De politie wilde
gisteren in verband met het on
derzoek nog niet veel kwijt over
de aanslag.
De bewoner van het huis is de
man die vorig jaar in het nieuws
kwam door een affaire rond een
coffeeshop in Brunssum. De
man zou in het geheim een
overeenkomst hebben gesloten
met het college van burgemees
ter en wethouders om in Bruns
sum de eerste coffeeshop te
kunnen openen.
Er loopt nog een onderzoek
naar een bomaanslag op de
Brunssumse wethouder Steiner
in mei vorig jaar. In deze zaak
wordt ook de coffeeshophouder
in spe genoemd als betrokkene.
De politie kon nog niet zeggen
of er een verband bestaat tussen
deze aanslag, die van dinsdag
avond en een vuurwerkbom die
in de nacht van vrijdag op zater
dag in Landgraaf ontplofte.
(advertentie)
COMFORTABEL ZITTF*1
!|gj
Ae sV*° <,eOpe
In onze winkel vindt u nog 160 fauteuils
uitvoerbaar in meer dan 1000 mogelijkheden.
"(m u.v. Fauteuileric 1
Didam/Zevenaar
Fauteuilene Amsterdam
AUTEUILERIE
Rijneke Boulevard - Hazerswoude - TEL 071 - 3412117
