REGIO
Een
kilometerlang
lint van graaiplezi
We drinken al 28 miljoen g«t de zoete
liter breezers per jaar jeugd in ai*
VERKIEZINGEN
NAVRAAG
De populaire fruitige mixdrankjes met rum en wodka zijn gevaarlijk
voor de volksgezondheid. Volgens het Meander Medisch Centrum in
y Amersfoort
li y drank er bij de
koek. Om het
gevaar van alcoholvergiftiging bij onervaren drinkers te beperken,
pleit de Stichting Alcoholpreventie STAP voor een verbod op de ver
koop van mixdrankjes in de supermarkt. Huisarts HANS MOOLEN-
BURGH pleit als voorzitter van het Platform Verslavingszog Katwijk al
alcoholmatiging.
Het onderzoek in Amersfoort bevestigt uw gelijk?
„Ik kijk er niet van op. In 1996 dronken we in Nederland 2,3 mil
joen liter breezers, tegenwoordig al 28 miljoen liter per jaar. Wel
moet ik erbij zeggen dat het aantal liters zich stabiliseert, maar het
blijft een enorme toename. Sociaal gezien is het tegenwoordig heel
normaal als je op jonge leeftijd breezers drinkt."
Wat is er zo gevaarlijk aan mixdrankjes?
„Doordat mixdrankjes zo mierzoet zijn, ben je sneller dronken dan
als je minder zoete alcoholische drank drinkt. Om te weten waar
over ik het heb, heb ik die drank
jes eens geproefd bij de introduc
tie van ons alcoholplan. uit kleine
flesjes en borrelglazen. Mixdrank
drinkt gemakkelijk weg. Zeker in
combinatie met XTC is het ge
vaarlijk. Het past bij de trend van
snelle kicks, net als met cocaïne
het geval is."
Waarom trekt u zo ten strijde te
gen alcoholmisbndk?
„Ik zie in mijn praktijk hoe veel
drank kapot kan maken. En nu
moet je niet denken dat het in
Katwijk allemaal zo veel erger is
dan elders, want onderzoek wijst
alleen uit dat volwassen vrouwen
in Katwijk minder drinken dan
het landelijke gemiddelde. Alle
andere groepen scoren normaal.
Ik ben alert op trends en denk na
over de vloedgolf van dranken.
Maar dat zou ik ook doen als ik
geen arts was."
Moeten mixdrankjes weg uit de
supermarkt?
„Dat weet ik niet. In Katwijk staan de breezers in de supermarkt op
de plek waar zij horen, in de buurt van de drank. Wij hebben wel
eens een idee geopperd voor een aparte kassa, maar dat werd ons
ontraden. Als dat de oplossing niet is, moeten we wat anders be
denken. Niets doen is geen optie."
Wat kunt u doen om de jeugd van de breezers af te helpen?
„In mijn eentje niet zo veel. Ik ga ook zeker niet met de beschuldi
gende vinger wijzen naar de producenten, naar de horeca of naar
de supermarkten, want dat werkt niet. Wij moeten het probleem
met zijn allen oppakken. Ook jongeren kunnen meewerken aan
een ombuiging. Ik zoek het in meer trots op jezelf en gemeen
schapszin. Het moet toch mogelijk zijn dat jongeren zonder drank
en pillen uit hun dak gaan."
tekst: Tim Brouwer de Koning foto: Ton Kastermans
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1953, Woensdag 21 Januari
NOORDWIJK - Naar wij vernemen heeft het gemeentebestuur van
Noordwijk na maandenlange onderhandelingen de hand gelegd op
het fraai gelegen hotel 'Dalrust' van de heer J.P. Austen, gelegen aan
de Duinweg te Noordwijk aan Zee teneinde dit in te richten als tehuis
voor ouden van dagen, ter vervanging van het Gasthuis aan de Hoofd
straat. Het betreffende pand is na de oorlog niet alleen gemoderni
seerd en uitgebreid, maar komt ook op korte termijn ter beschikking.
Bovendien wordt de bestaande inventaris geheel overgenomen, zodat
letterlijk en figuurlijk voor onze oudjes het bedje gespreid ligt.
Sinds enige tijd is Dalrust in gebruik voor huisvesting van gerepatri-
eerden. Het oude Gasthuis verkeerde
reeds jaren in een ernstige staat van
verval, zo zelfs dat het gedeeltelijk eni
ge maanden geleden ontruimd werd.
Sindsdien vonden de oudjes onderdak
in pension 'Alwine' aan de Jan van He-
negouwenweg, hetgeen echter deze zo
mer voor zijn normale bestemming ge
bruikt moet worden. Verschillende
plannen voor algehele restauratie waren
ontworpen, maar zijn afgestuit op de
enorme bedragen die hiermede ge
moeid waren. De thans genomen beslis
sing is een haast ideale oplossing te
noemen.
ANNO 1978,
zaterdag 21 januari
LEIDEN - Nadat zoon Ton vorig jaar in
het bad door koolmonoxyde bewuste
loos raakte, bleek dat de rookgassen
van de badgeiser niet goed werden af
gevoerd. Voor de derde maal kwam
toen een expert van de gasfabrieken de
zaak controleren. Het probleem is, zegt
hoofdingenieur De Groot van het energiebedrijf Rijnland, dat de
laagbouw omringd wordt door hoge flats. Bij bepaalde windrichtin
gen kan daardoor de situatie ontstaan dat de rookgassen terug slaan
in de afvoerpijp. Mevrouw Regeer, wijzend naar de afvoerpijp.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing)
of door contante betaling aan de balie van net Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82
te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. Ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr-. 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 503,2003 PA Haarlem.
FEITEN &CIJFERS
Maart 2001: Leiden is het afvoerputje van de
Randstad, klagen Leidse winkeliers. Hoewel
de statistieken een redelijk gunstig beeld van
Leiden schetsen, weten ondernemers en poli
tie wel beter. Het loopt uit de hand met de
winkeldiefstallen. Dieven worden jonger, bru
taler en professioneler. Winkeliers doen ech
ter vaak geen aangifte meer. Sommige woord
voerders van de ondernemers schatten dat er
in de Leidse binnenstad jaarlijks voor enkele
miljoenen wordt gestolen.
April 2002: Een tassenwinkel aan de Haar
lemmerstraat is vlak voor sluitingstijd overval
len. De dader bedreigde de medewerkster met
iets dat op een vuurwapen leek en deed ver
volgens een greep in de kassa. Hij maakte een
klein bedrag buit en ging er vervolgens van
door. Twee klanten in de winkel hebben niets
gemerkt.
Augustus 2002: De Leidse middenstand om
armt de uitspraken van Blokker-topman Jaap
Blokker, die heeft verklaard dat allochtonen
een onevenredig groot aandeel hebben in de
roofovervallen op zijn zaken.
Woordvoerder P. Labruyère van de Haarlem
merstraat-winkeliers meent zelfs dat negentig
procent van alle winkeldiefstallen en berovin
gen in zijn winkelstraat wordt gepleegd door
Antillianen en Marokkanen.
September 2002: Een nog onbekende man
heeft geprobeerd een winkel aan de Haarlem
merstraat te overvallen.
Rond tien uur 's ochtends kwam hij de zaak
binnen en bedreigde de twee aanwezige per
soneelsleden met een op een vuurwapen lij
kend voorwerp. Hij bond de twee vast in een
ruimte bij de zaak en ging daarop terug naar
de winkel. Het personeel zag echter kans zich
los te maken, weg te komen en de politie te
waarschuwen. De overvaller ging er zonder
buit vandoor. De politie kon hem niet meer
achterhalen.
Oktober 2002: Winkeliers in de Leidse bin
nenstad vrezen meer diefstallen en overvallen
door verslaafde daklozen.
De gemeente overweegt namelijk del
tentoeslag voor daklozen van 223 eif
schaffen. Het inkomen van die groef
daardoor sterk.
Januari 2003: De politie heeft gister!
tijd toezicht gehouden bij een win
Haarlemmerstraat, nadat het persoi
gewaarschuwd dat drie mannen ziel
rond de zaak ophielden.
Volgens medewerksters liepen de n
regeld naar binnen zonder iets te kol
toonden ze opmerkelijk veel beland
voor de kassa en gedroegen ze zichl
De politie hield ruim een uur lang, tr
tingstijd, toezicht rond de zaak. De!
mannen lieten zich niet meer zien. I
HDC 970
Een groot onbehagen waart door Ne
derland. Het land is onveilig en de poli
tiek doet hier te weinig mee, vindt me
nigeen. De roep om meer en betere
criminaliteitsbestrijding wordt harder.
Maar is het allemaal wel zo erg als we
denken? Vlak voor de verkiezingen een
korte rondgang langs plaatsen waar
de veiligheid volop ter discussie staat.
Vandaag: de Haarlemmerstraat in Lei
den.
Om het koperspubliek te lokken, prij
zen de winkeliers de Haarlemmer
straat aan als 'een kilometerlang lint
van koopplezier'. Voor winkeldieven
vormen de duizend meter tussen
Blauwpoortsbrug en Havenplein ech
ter een van graaiplezier vergeven el
dorado.
Dat is ook bekend bij niet-Leidse lie
den met lange vingers. Hagenaars en
Rotterdammers hebben er best een
ritje naar Leiden voor over om te
doen wat ze in eigen stad met came
ra's en surveillanten veel lastiger
wordt gemaakt: stelen uit winkels.
Het probleem van deze ongewenste
'klandizie' wordt danig onderschat,
zegt P. Labruyère, een van de be
kendste ondernemers van Leiden, op
tal van fronten actief voor het be
drijfsleven en eigenaar van een win
kel aan de Haarlemmerstraat in cam
pingartikelen, luchtdrukwapens, mo
tor- en regenkleding en krachtsport
spullen. „Politie en politiek denken
dat het wel meevalt met winkeldief
stallen, maar het beeld is vertekend,
omdat de bereidheid om aangifte te
doen klein is. Logisch, vindt Labruy
ère. Een gemiddelde aangifte kost
minstens een uur en je kunt je zaak
niet zo lang onbeheerd achterlaten,
verklaart de bebaarde detaillist
„Die dief staat alweer op straat, ter
wijl jij je pen leeg schrijft in die pa
pierwinkel. Tegen de tijd dat jij klaar
bent, is hij alweer aan het jatten. Als
ie slim is: in jouw winkel. Want jij
bent er toch niet."
In de zogenaamde centrummanager
die de gemeente wil aanstellen,
wordt alom de reddende engel van
de Haarlemmerstraat gezien. Deze
functionaris moet de ondernemers
zo ver krijgen dat ze écht gaan sa
menwerken, ook op het gebied van
de veiligheid.
WD-wethouder A. Geertsema be
hoort niet tot de stadsbestuurders die
het winkeldiefstalprobleem onder
schatten: „Er worden enorme bedra
gen gemeld." Geertsema is als wet
houder verantwoordelijk voor de vei
ligheid en voor de stadseconomie.
Hij zegt dat hij dit artikel best wil ge
bruiken voor een oproep om de han
den ineen te slaan en tot een geza
menlijke inschakeling van een parti
culiere bewakingsdienst te komen.
„Maar de ervaring leert dat dat on
voldoende werkt. Het is de centrum
manager die het moet zeggen, alleen
als hij zegt dat je het in je eigen por
temonnee merkt als je niet in veilig
heid investeert, volgt er wellicht een
adequate reactie."
Geertsema heeft als raadslid de op
komst en de ondergang meegemaakt
van de beveiligingsdienst VDL van
Hagenaar Ruud van der Lof. Hoewel
slechts eenderde deel (100 van de
283, weet de cijfergekke Geertsema
nog precies) winkeliers zich bij VDL
aansloot, was het werk van de sur
veillanten een groot succes. „Het kli
maat veranderde enorm", weet de
WD'er nog. „De winkeldieven wisten
niet precies welke winkels meededen
en daardoor bleef ook onduidelijk
waar de pakkans groter was. En dus
bleven ze maar liever overal weg.
Toch waren er scheve gezichten. Ie
dere ondernemer profiteerde immers
mee maar slechts een kleine groep
betaalde. Steeds meer winkeliers
haakten af. De volhouders moesten
steeds meer betalen. Het doek viel in
2000.
Verhalen die toentertijd in deze krant
verschenen, geven ook een merk
waardig psychologisch effect te zien
van het terugdringen van winkeldief
stal. De Engelsen spreken van penny
wise, pound foolish. Geertsema:
„Doordat winkeldieven de Haarlem
merstraat gingen mijden, nam de
omzetderving flink af. En dan is zo'n
rekening die je aan de beveiligings
dienst moet betalen ineens zo hoog."
Sinds vorig jaar wordt weer gespro-
DINSDAG 21 JA
Foto's: Dick Hogewoning
ken over de comeback van surveil
lanten op de Haarlemmerstraat. De
gemeente heeft haar bereidheid uit
gesproken met een subsidie een deel
van de kosten voor haar rekening te
nemen.
Labruyère, die met een enquête bij
vijftig winkeliers de behoefte aan sur
veillanten in kaart heeft gebracht,
schampert echter over de gemeente
lijke bijdrage. „Die komt neer op zo'n
60.000 euro voor twee jaar. Man, dat
geef ik aan de orgeldraaier! Daar kun
je net aan één zo'n knakker voor in
huren. Die rent zich dan de hele dag
rot, van het ene uiteinde van de
straat naar het andere."
Volgens Labruyère zijn er al enkele
ondernemersvergaderingen aan de
beveiliging van de Haarlemmerstraat
gewijd. Hij heeft al 'een heel pro
gramma', zoals hij zelf zegt, in elkaar
gedraaid. Behalve surveillanten wil
len de winkeliers ook camera's, aan
gesloten op een glasvezelkabel. Bij de
sociale werkvoorziening DZB zou
personeel kunnen worden ingehuurd
dat de camera's in de gaten houdt.
„Zodat er één kan zeggen: er komt
een groep aan; opgelet. Je kunt dan
later al die videobanden ophalen. Als
ze er één keer op staan, telt het niet,
juridisch gezien. Maar tien keer, dan
is het geldig bewijsmateriaal. Op het
politiebureau moeten dan al aangif
teformulieren klaar liggen. Met één
aangifte rol je dan de hele hap op.
Dat zou nog eens een snelle proce
dure zijn."
De winkeliers zijn enthousiast maar
'het geld blijft het probleem'. „We
betalen ons al scheel aan belastingen
en aan de huur van de winkelpan
den. En zeker nu de economie terug-
loopt, kunnen we daar niet ook nog
eens de kosten voor beveiliging bij
hebben."
Labruyère wijst erop dat het lang niet
altijd bij winkeldiefstal blijft. Hij kent
een vrouwelijke collega die overspan
nen thuis zit na een roofoverval.
„Waar kort geleden nog vier meisjes
achter de toonbank stonden, staan er
door de economische terugval nu
nog maar twee en als er daar één ziek
van is of met vakantie, nog maar één.
Ik hoor veel klachten van winkelper
soneel. Men voelt zich niet meer vei
lig. Er wordt niet alleen gestolen, er
wordt ook bedreigd. Ze komen soms
even na zessen als je je kassa hebt
leeggehaald."
Labruyère zegt ook te weten in welke
kringen de daders moeten worden
gezocht. „Er is een duidelijk verband
met het gestegen aantal dak- en
thuislozen dat in Leiden wordt opge
vangen. De junkies die meestal 's
ochtends jatten, komen bij De Bakke
rij vandaan. En het zijn Hollanders
met een tintje zal ik maar zeggen, ik
heb daar verder schijt aan, die na
zessen komen. Of in groepsverband."
Dat winkeldieven steeds meer in
groepsverband opereren, wordt on
derschreven door de politie. Die
meldt in een rapport over de eerste
vier maanden van de jaren 2000,
2001 en 2002 dat het aantal winkel
diefstallen is gestegen van 194, via
155 naar 209 en voert daai
verklaring op dat er 'meer
maal series winkeldiefstal!
gepleegd'. .Anders gezeg(
meer winkeldieven nemei
weg uit verschillende win)
soort strooptocht."
Ook de toegenomen ov
geren, vooral op koopava
een bron van zorg. Medei
den trekken op donderda er
agenten te paard over het k)
lange lint van koopplezier el c
Toch is in de avonduren 1 kl(
klimaat in de Haarlemme èn
stuk aangenamer dan in 1 nd
den. De woningen boven ne
en de subsidies op rolluik us
door etalages zichtbaar bl n.
daar debet aan. ïdi
De blindengeleidestrooki de
cesnummer. Er staan tali ee
uitstallingen op, soms zelf de
terrassen en de gemeente ijk
nauwelijks meer tegen op s r
nu eenmaal niet dagelijks in
naar met duimstok op afs To
wethouder Geertsema. Dake
winkeluitstallingen niet ra 194
centimeter van de gevel n i v
steken, is alom bekend. N ur
mand houdt zich aan dezi de
de wethouder 'moeilijk te m
bepaling'.
Wim Koevoet
