Eurodusnie klaagt
over Leidse politie
\e zat het met de joodse begraafplaats in Leiden
Kritiek op
aankoop
't Stathuys
Gemeente haalt hiaten uit referendumverordening
REGIO
Rel over actie tegen
Israël in bibliotheek
'Doodsbedreigingen niet serieus genomen'
www.autoheemskerk.com
R1
Uitgekeken
op uw
collega's
Oude Rijn wordt wakker
De Catch 22 van de Rijn Gouwe Lijn
'Tolk moet onvrijwillige
abortus voorkomen
door Wim Koevoet
leiden - Het anarchistisch collec
tief Eurodusnie heeft een klacht
over de Leidse politie ingediend
bij korpschef R. Straver. Volgens
de advocaat van Eurodusnie, C.
van den Brüle, heeft de politie de
ongeveer 50 dreigementen waar
mee het collectief is bestookt in
de dagen na 6 mei 2002, de dag
waarop Pim Fortuyn is vermoord,
niet serieus genomen.
De politie zou geen enkele actie
hebben ondernomen, hoewel
bewoners van het Eurodusnie-
pand aan de Boerhaavelaan en
andere leden van de organisatie
met de dood zijn bedreigd, er
ettelijke keren ruiten zijn inge
gooid en er wel drie keer is ge
poogd brand te stichten. Bij de
bedreigingen zijn termen geuit
als 'opknopen', 'vermoorden' en
'uitroeien'.
De beschuldigingen dat de poli
tie geen hand heeft uitgestoken
naar Eurodusnie zijn vooral ge
richt aan een agente van het bu
reau Noord in de Merenwijk.
Hoewel Eurodusniër M. van
Duijn haar uitvoerig heeft bijge
praat over 'de ernst van de situ
atie' en hij bij haar heeft aange
drongen op beveiligingsmaatre
gelen, zou zij niet handelend
hebben opgetreden. „Men
moest maar weer bellen als er
weer iets aan de hand was."
Eurodusniërs hebben vervol
gens een 'waakrooster' opge
steld voor de Boerhaavelaan.
Volgens advocate Van den Brüle
vonden enkele uren later al di
verse aanvallen plaats van bui
ten het gebouw. Daarbij is grote
schade aangericht. Er zouden
veertien ruiten van het gebouw
zijn ingegooid.
Van den Brüle noch Van Duijn
is voor commentaar bereikbaar.
Het is voor de tweede keer bin
nen een jaar dat de politie en de
Eurodusniër met elkaar in een
klachtenprocedure zijn verwik
keld. De vorige zaak ging over
een vermeende mishandeling
door een politieagent tijdens de
ontruiming van De Burcht, me
dio dit jaar. Eurodusnie demon
streerde daar tegen het systeem
van verwijderingsbevelen dat de
politie hanteert. Van Duijns
klacht werd niet gehonoreerd
De politie weigert commentaar
te geven. Woordvoerster Y. Ver
boon zegt dat de klacht in elk
geval tijdig is ingediend, want
binnen een jaar na het aange
vochten politieoptreden. Korps
chef Straver moet binnen zes
weken een besluit nemen. Te
gen zijn besluit kan in hoger be
roep worden gegaan. Eurodus
nie komt dan bij burgemeester
W. Lemstra terecht
(advertenties)
OP ZOEK NAAR EEN VERTROUWDE OCCASION?
EEN ZAAK VAN VERTROUWEN
a u t r k
L.(071)-5310811 R. (071 )-3312866
vrijdag 17 januari 2003
leiden - De financiering van de
aankoop van 't Stathuys klopt
niet, vindt D66. De partij komt
volgende week met een amen
dement op het voorstel van bur
gemeester en wethouders. De
gemeente koopt het pand in de
Breestraat van de Leidse Wel
zijnsorganisatie (LWO).
De gemeente betaalt 613.000
euro voor het gebouw. In het
pand zit asbest, dat moet wor
den verwijderd. Ruim twee jaar
geleden besloot de gemeente
raad 130.000 euro te reserveren
voor die sanering. Die kost uit
eindelijk maar 70.000 euro.
D66-fractievoorzitter O. Welling
is het niet eens met de wijze van
financiering. Dat zei hij gister
avond in de raadscommissie
ruimte en groen. Na sanering
krijgt het pand een hogere waar
de. Uit dat verschil moet de sa
nering worden betaald, betoog
de Welling. Groenlinkser D. van
den Bosch sloot zich bij de
D66'er aan. Verantwoordelijk
wethouder A. Geertsema is het
niet met het tweetal eens. Hij
verwees naar het bewuste
raadsvoorstel uit 2000.
Geertsema betoogde dat het
pand, hoewel 'in erbarmelijke
staat', wel degelijk van waarde
is. Ondernemers die voor het
Aalmarktproject tijdelijk moeten
verhuizen, kunnen Breestraat 19
van de gemeente huren.
advertenties)
Morgen vindt u de
baan die bij u past in
irbum Dei
tiltecentrum
nnenstad
J2 phen aan den
>r il verbiedt
eratoezicht
ijding leidt
erkeerschaos
>n 23-jarige automo-
en Haag knalde van-
roeg door nog onbe-
aak met zijn bestel-
tn verkeerslicht op
a de Europaweg en
itweg in Leiden. Een
lan uit Scheveningen
itelbus niet ontwij
den gjr het ongeval ontstond
gekoije verkeerschaos. De
Huurders zijn over-
het ziekenhuis.
in ui
rkeer
rtro
fcen 42-jarige fietser uit
[gistermiddag naar ei-
Jn geslagen door een
mist omdat hij een ge
kte naar de inzitten
den auto die op het
n de Lammermarkt
;r hoogte van de Nieu-
ineed de automobilist
jen korte achtervolging
l uit en gaf de man een
inover de politie ver-
b bestuurder slechts
|e hebben.
van Lieftink geeft
aan uw woning,
zijn er in talloze
In eigen fabriek
van hoogwaardig
Met beglazing
en voorzien van
In onze showroom doet
mooiste ideeën op.
door Robbert Minkhorst
leiden - Leidenaars kunnen ho
peloos verstrikt raken in de re
gels als zij een referendum wil
len aanvragen. Dat heeft de uit
spraak van de Haagse bestuurs
rechter over het tracé van de
Rijn Gouwe Lijn aangetoond.
Leiden erkent die fout en wil de
referendumverordening nu nog
voor de zomer 'repareren'. Al
leen niet ten faveure van de bur
gers, als het aan verantwoorde
lijk wethouder A. Geertsema
(WD) ligt.
Bewoners uit de omgeving van
de Lammenschansweg hadden
een referendum gewild over het
tracé van de sneltram door Lei
den. Zij zijn tegen spoor door de
binnenstad en over de Lam
menschansweg. De gemeente
dwarsboomde hun verzoek. Te
recht, oordeelde de rechter in
een kort geding, maar alleen
vanwege een hiaat in de veror
dening. Referenda zijn in Leiden
slechts mogelijk over concept
besluiten. Omdat de gemeente
raad vrijwel unaniem instemde
met een tracé door het centrum,
werd dat een definitief besluit
Daarmee sloeg Leiden inwoners
een rechtmatig instrument uit
handen. Zo ga je niet met je
burgers om, mopperde de rech
ter.
„Daar zijn we duidelijk tegen
aan gelopen", reageert Geertse
ma op de uitspraak. „We heb
ben dat niet goed verankerd in
onze verordening. Wat zou kun
nen, is dat wij een soort afkoe
lingsperiode inbouwen, waarin
mensen de mogelijkheid krijgen
ons besluit te toetsen." Pas
daarna neemt de politiek een
definitieve beslissing. Maar de
WD-wethouder huivert. Sowie
so is wat hem betreft zo'n 'toets
moment' uit den boze als er
spoedeisende belangen zijn.
Ook vindt hij een afkoelingspe
riode niet handig omdat Leiden
alleen raadplegende referenda
kent. „Ik vind dat je niet elk be
sluit van ons uiteindelijk door
de rechter moet laten nemen.
Dat doet de gekozen volksverte
genwoordiging. Misschien moe
ten we er juist een heel expliciet
artikel in laten opnemen dat de
raad eigenstandig het recht
heeft referendumprocedures af
te blazen. Een correctief refe
rendum biedt de mogelijkheid
om een besluit terug te draaien.
Dat is wat anders. Maar wij
doen nu vrijwillig mee aan refe
renda. Dan hebben wij niet de
verplichting om bij élk onder
werp een referendum toe te
staan."
Leiden wil daarnaast sowieso
vasüeggen dat bovenregionale
projecten (zoals de Rijn Gouwe
Lijn) zijn uitgesloten van een
volksraadpleging. Geertsema
haalt het voorbeeld van de snel
tram aan. „Het had zo kunnen
lopen dat de Rijn Gouwe Lijn-
Oost mag, en West ook, alleen
niet door het centrum van Lei-
M
LEIDEN
archivaris De Baar.
De Algemene begraafplaats
bleef in gebruik tot 1904. Toen
besloot de gemeente om tot
sluiting over te gaan omdat ze
op termijn het terrein van de
veemarkt wilde uitbreiden en
een begraafplaats pas na tien
jaar geschud mocht worden.
Uiteindelijk duurde het tot 1935
voordat de begraafplaats ge
ruimd werd. De joodse strook
werd toen echter gespaard en
tot 1961 ongemoeid gelaten.
Uiteindelijk leidde een scheef
hangende boom op het begraaf
plaatsje tot het definitieve ver
trek. „Tussen de grafzerken
stond een grote, scheve eik die
een veeloods en de schutting
dreigde te verpletteren. De ge
meente Leiden zag zich genood
zaakt om de joodse gemeen
schap te verplichten om de
boom te kappen."
Maar de Leidse Joden zagen dat
als een taak van de gemeente,
omdat die eigenaar van de
boom zou zijn. De Baar „Deze
discussie leidde op 14 maart
1961 tot een goed gesprek tus
sen vertegenwoordigers van het
Opperrabbinaat en de gemeente
Leiden. Besloten werd dat de
gehele begraafplaats geruimd
zou worden en dat de resten in
Katwijk herbegraven zouden
worden. De gemeente Leiden
zou voor alle kosten opdraaien.
En zo geschiedde." Op 1 augus
tus 1961 meldde Gemeentewer
ken dat de schutting weg kon en
dat de geruimde dodenakker
bestraat kon worden.
den. Dat is geen Rijn Gouwe meente dat niet alleen de Leide- bij zo'n ingrijpend, grensover-
Lijn." Bovendien vindt de ge- naar het voor het zeggen heeft stijgend project.
door Silvan Schoonhoven
leiden - Publicist en voormalig
Statenlid Hans Feddema is boos
op de openbare bibliotheek. Het
hoofd van de leeszaal heeft een
stokje gestoken voor een hand
tekeningenactie die Feddema
wilde voeren tegen de Israëli
sche politiek tegen de Palestijn
se bevolking. Feddema zegt toe
stemming te hebben gevraagd
én gekregen om handtekenin
gen in te zamelen in de hal van
het bibliotheekgebouw aan de
NieuwstraaL Nu hem door het
hoofd van de bibliotheek, M.
Schols, toestemming is ontzegd
voor de actie, stuurt Feddema
vandaag een open brief aan de
bibliotheek en de gemeente.
Schols zegt dat Feddema biblio
theekbezoekers 'lastigviel'.
Feddema, antropoloog, voor
malig Statenlid van Groenlinks
en publicist, maakt deel uit van
de groep 'Stop de bezetting" on
der leiding van Gretta Duisen-
berg. In navolging van haar
heeft ook Feddema een Pales
tijnse vlag uit het raam gehan
gen om te protesteren tegen het
harde optreden van Israël tegen
de Palestijnse bevolking.
Volgens Feddema is de leiding
van de bibliotheek 'door de
knieën gegaan voor politieke
druk'. Hij denkt dat een van de
medewerksters van de biblio
theek, die van joodse komaf is,
'om politieke redenen heeft ge
ïntervenieerd'. Feddema: .Am
nesty International en Green
peace mogen de hal van de bi
bliotheek wel gebruiken voor
acties. Zich sterk maken voor de
mensenrechten en het milieu
ligt in hetzelfde vlak als zich
sterk maken voor gerechtigheid
en vrede in het Midden-Oosten.
De actie is niet anti-Israël. En
dat alleen uit angst voor een
mevrouw met toevallig veel fa
milie in Israël, die onze actie
verkeerd uitlegt. Zo'n angst is in
een vrij en democratisch land
niet op zijn plaats."
Schols ontkent te zijn gezwicht
voor politieke druk. Volgens
haar gedroegen de actievoerders
zich opdringerig en kreeg ze
klachten van bibliotheekbezoe
kers. „Die werden wel heel ac
tief benaderd, zeg maar lastigge
vallen. Ze moesten eerst met de
actievoerders praten voor ze
konden doorlopen naar de bi
bliotheek. Als het nou een tafel
tje ergens achterin was geweest,
dan ligt het anders."
Ze geeft toe dat ze aanvankelijk
'iets te snel is geweest' met het
geven van toestemming aan
Feddema. „Ik ben op zijn vrien
delijke gezicht afgegaan. Later
kreeg ik een signaal van een col
lega die zei: weet je wel dat het
om een actiegroep gaat? Toen
zag ik op televisie de beelden
van Gretta Duisenberg en ben ik
toch maar even gaan overleg
gen."
leiden - Het is nog stil op straat, het verkeer moet nog op gang komen en het is koud. De Oude Rijn ligt in het grauwe ochtendlicht en het
schijnsel van de lantarens aan het begin van zomaar een gewone werkdag. Foto: Frans Roomer
s Waarsenburg
De uitspraak van de bestuurs
rechter over het referendum
voor de Rijn Gouwe Lijn en de
regels van de referendumveror
dening moeten op de tegen
standers zijn overgekomen als
een klassieke Catcli 22. Die
Amerikaanse uitdrukking be
staat sinds de publicatie van de
gelijknamige oorlogsklassieker
van Joseph Heller. Daarin con
stateert een Amerikaans lucht-
officier dat je wel gek moet zijn
om mee te doen aan de waan
zin van de Tweede Wereldoor
log. Op grond daarvan (S5 in
Nederland) wil hij ontslag,
maar de legerleiding stelt dat
zijn besef hem juist gezond
maakt: hij heeft groot gelijk en
ze wijst daarom stelselmatig de
verzoeken van de militair af.
Zo verging het Wagemakers en
zijn medestanders bij de aan
vraag voor het referendum. Je
hebt gelijk, maar de bureaucra
tie voorkomt ook dat je je gelijk
haalt. „Door de wijze waarop
de besluitvorming heeft plaats
gevonden, kon toetsing van
diezelfde besluitvorming niet
meer plaatsvinden", zegt de
advocaat. „Het referendum
kun je niet meer krijgen, want
het concept-besluit bestóat niet
meer. Hoe vaak je ook wint of
je gelijk krijgt, je hebt er niets
aan."
Wagemakers heeft zijn hoop
gevestigd op het Europese Hof
in Straatsburg. Hij stelt dat het
handelen van Leiden - volgens
de bestuursrechter al 'niet
zorgvuldig" - in strijd is met
twee artikelen uit het Europese
Verdrag voor de Rechten van
de Mens. „Het is voor ons een
hele principiële zaak. Het gaat
niet meer over voor of tegen
een tracé door de binnenstad,
maar om het referendum. Je
kan alles winnen, maar het re
ferendum kunnen we nooit
meer krijgen. Maar dat kan dus
niet, volgens het Europese ver
drag." Artikel 1 daaruit schrijft
voor dat het bestuur zich altijd
zorgvuldig en behoorlijk moet
gedragen tegenover zijn inwo
ners. Artikel 13 zegt dat er 'al
tijd een bevredigende oplos
sing moet zijn' in een conflict
Wagemakers: „Eenieder wiens
rechten in het verdrag zijn ge
schonden, heeft recht op een
effectief rechtsmiddel voor een
nationaal instituut. Men dacht
met ons klaar te zijn, maar dat
is dus niet zo."
Geertsema merkt op dat het
nog Icing duurt, voor Leiden in
Straatsburg moet voorkomen.
„Ik heb mijn juridische studie
niet afgemaakt, maar één ding
weet ik wel en dat heb ik ook
uit laten zoeken: je wordt er
pas ontvangen als je alle rech
terlijke instanties in Nederland
bent afgelopen." De bewoners
van de Lammenschansweg en
omgeving moeten dus al hun
beroepsmogelijkheden doorlo
pen. Dat kan één tot twee jaar
duren. De uitspraak van de
commissie voor beroep- en be
zwaarschriften is er nog niet
Daartegen kan opnieuw beroep
worden aangetekend. Boven
dien is een bodemprocedure
bij de bestuursrechter mogelijk.
Daarna kunnen de bewoners
nog naar de Raad van State
stappen.
door Roe If Reinders
vervolg van voorpagina
leiden - Abortusklinieken moe
ten net als rechtbanken gebruik
maken van onafhankelijke tol
ken voor allochtone vrouwen
die geen Nederlands spreken.
Dat wil Ayaan Hirsi Ali, WD-
kandidaat voor de Tweede Ka
mer en strijder voor gelijke rech
ten voor moslimvrouwen. Al
leen zo is te voorkomen dat
vrouwen tegen hun wil worden
geaborteerd zoals vorig jaar ok
tober in de abortuskliniek in
Leiden is gebeurd.
Hirsi Ali wil een verbod op de
mogelijkheid voor allochtonen
om zelf voor een familielid als
tolk op te treden. „Een bezoek
aan een abortuskliniek is wat
anders dan een broodje kopen.
Abortus is een zeer ingrijpende
gebeurtenis waarbij zeer zorg
vuldig moet worden gehandeld.
Als een vrouw iemand mag
meenemen bestaat altijd het ge
vaar van manipulatie, zoals de
gebeurtenis in Leiden laat zien.
Het is ook helemaal niet nodig
dat een vrouw die geen Neder
lands spreekt zelf iemand mee
neemt om te tolken. Er zijn on
afhankelijke tolken die de klinie
ken kunnen inschakelen."
De onvrijwillige abortus illu
streert volgens Hirsi Ali het on
derdrukkende karakter van de
islamitische cultuur. „De wil van
de vrouw telt niet Hier telde
ook het leven van de baby niet
De wil van de man is wet. Het
geeft ook aan dat onderdrukking
een zaak van de hele familie is.
Deze cultuur van onderdrukking
moet echt hard worden aange
pakt"
oudere inwoners
kunnen zich dit
nog wel herinneren,
naast Molen de
Tegenwoordig de gro-
)laats is, een klein be-
tsje verscholen achter
ïen schutting. De
graafplaats in Leiden,
erd de begraafplaats
n werden de resten
ren op de joodse be-
O* sin Katwijk.
en geleden berichtte
h Dagblad over de
lijke restauratie van de
jraafplaats in Katwijk
ijn die nog altijd in ge-
i de joodse gemeen-
eiden. In de weken na
itie werd deze krant
met brieven van le-
Amerika en Canada
eze kwestie. Hoe zat
weer met de joodse
lats in Leiden? Geluk-
w.wfikt Leiden over een ge-
lief en, misschien
jelangrijker, over een
lde encyclopedie: Piet
Medewerker van dat-
thief.
J19 begroeven de Joden
!n in de berm bij de
ïr achter het Doelen-
in de Witte Singel,
jiel dwong ruimtege-
odse gemeenschap
kijken naar een andere
lats. In 1758 werd
huidige joodse be-
s in Katwijk in gebruik
Al
Uiteindelijk leidde een scheefhangende boom op de joodse begraafplaats naast Molen de Valk tot het
definitieve vertrek. Foto: Gemeentearchief/Hielco Kuipers
genomen."
Maar in de negentiende eeuw
kwam de "Wet op de Lijkbezor
ging'. Die wet eiste dat er in ie
dere gemeente een openbare
begraafplaats zou zijn. En die
was er in Leiden. Rond Molen
De Valk. „In datzelfde jaar dien
de het Kerkbestuur van de Israë
litische gemeente in Leiden bij
het gemeentebestuur een ver
zoek in om een afgezonderd ge
deelte van die begraafplaats in
gebruik te mogen nemen. In
1874 nam de gemeente een be
sluit: de Leidse Joden kregen
een strook van 28 bij 10 meter
op deze begraafplaats", aldus