KUNST CULTUUR
I
Eerste vrouw bij Wiener Philharmoniker
'Dat Idols vind ik veel te hard'
Schubertbal, feest tot
in de kleine uurtjes
Gratis boek voor jeuj
over watersnoodram
'Carme
blijft plat
bordkart
Prijsvraag
gedichtendag
Rockers naar
Lichtenvoorde
Kelly Osbourne
naar Melkweg
Miljoen voor
debuutroman
Van Gogh-expo
uitgesteld
theater recensie
Winand van de Kan
Voorstelling: 'Carmen' van
Biieille
solisten, koor en orkest van h<
Theater Lodz o.l.v. Lukas Beik
Regie: Aus Greidanus. Gezie
schouwburg, Rotterdam. Nog
o.a.: 19/1, Zoetermeer, 26/
Amsterdam.
Het lijkt zon goed idee:
Nederlandse regisseur
werk met een Oost-Ei
operagezelschap voo
tournee langs de vade j0 2
theaters. Operahuis g 2 feb
want verzekerd van op'
en inkomsten, en het
blij, want voorzien vanP' f
overtuigende product)
een frisse regie.
Het kan uitstekend wei
11-1:
11-1:
12-1
13-2
17-1
17-1
18-1
25-2
2
2
tuige de wervelende ei 2 feb
ring die Erik Vos twee 2 feb
leden met de Opera vai
stan maakte van
'FalstafF. Maar of het
een goed plan was
Stichting Internationale
Producties om een
zonder opera-erv:
Polen te sturen? Aus
mag dan bij Toneelj
Appel zijn sporen
hebben als acteur en
in de operawereld
met deze productie
Carmen' zijn debuut.
In zijn toelichting zegt
zijn op eigenheid en
Maar in het eindresulti
we daar helaas weinig
rug: Greidanus' 'Carme
zo plat als bordkarton,
ze gebaren, statische p
een koor dat tijdens d
netjes in een kringetje
de solisten staat op
Waren dat niet juist de
clichés die men wilde
den door de inzet van v
regisseurs?
Dan kun je het de Spe
nor Ernesto Grisales
lijks kwalijk nemen dat
bloedeloze Don José 115
dan mag je het bariton'
Skrla niet euvel duiden
Escamillo blijft steken iijg-;
Ie bravoure.
Gebrek aan passie ook
Orkest van het Grote
Lodz. Dat speelt onder J22-;
van de jonge dirigent
Beikircher nogal on{
reerd. Van Bizets zinc24-ï
verklanking van het zi
bestaan blijft zo weinig
Maar de vrouwelijke h(
len maakten bij de p
(er wordt gewerkt m<
verschillende casts)
Erg geraffineerd is de
van de Russische
praan Galia Ibragimi
schien niet, maar ze h<
karaktervolle stem
krachtige uitstraling,
tegen deze Carmen oj
weet dat hij zich in de
men stort. De ster
avond was evenwel
Koreaanse sopraan Est
Uitgedost als een st<
met korte broek en
geeft ze Don José's ou<
Micaëla, een ontwa]
spontaniteit.
Fraai zijn ook de dec<
Guus van Geffen. Die
met eenvoudige middi
juiste sfeer. Een kunst d
danus zich in zijn opi
nog eigen moet zien te 1
1 m
leiderdorp - In het kader van
de landelijke gedichtendag, die
op 30 januari voor de vierde
keer wordt gehouden, heeft de
openbare bibliotheek van Lei
derdorp een prijsvraag bedacht.
De bibliotheek heeft van twaalf
dichters een bekend gedicht ge
selecteerd en gebundeld in een
boekje. Bezoekers kunnen tot
28 januari raden welk gedicht
bij welke dichter hoort Onder
de goede inzendingen worden
drie cadeaubonnen verloot.
lichtenvoorde - Deep Purple,
Status Quo en Uriah Heep zijn
op 27 juni in het Gelderse
Lichtenvoorde live te bewonde
ren. Ze treden met onder ande
ren Lynyrd Skynyrd, LA Doors
en Wishbone Ash op tijdens het
Arrow Classic Rock Festival in
de Achterhoek. Het evenement
wordt georganiseerd door im
presariaat Mojo Concerts en de
radiozender Arrow Classic
Rock. Het is volgens de initia
tiefnemers voor het eerst dat er
een festival komt uitsluitend
gewijd aan 'klassieke rock'.
Zo'n 12.500 mensen kunnen er
terecht. De kaartverkoop begint
vandaag.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Schubertbal: dans en muziek o.l.v. Maria
Angad Gaur, m.m.v vier pianisten en een
strijkkwartet Gehoord: 10/1,
Lokhorstkerk, Leiden.
Het is eigenlijk een workshop
die gaat over de roots van het
klassiek ballet, over dansen en
reidansen die daaraan vooraf
gaan. Aan zo'n 80 mensen leert
de specialist op het gebied van
de historische dans, Maria Ang
ad Gaur de contradans, de
polka, wals en polonaise. Dat is
een serieuze zaak, waar je best
bij mag lachen, maar niet zo
hard mag kakelen dat Angad
Gaur moet schreeuwen om ge
hoord te worden. Ze heeft haar
volkje goed onder de duim,
probeert in korte tijd zoveel
mogelijk dansen in te studeren.
Want om een uur of tien begint
het echte Schubertbal waar niet
gehost maar elegant, gracieus,
ontspannen zal worden gerei-
danst.
Op de houten vloer van de Lok
horstkerk is het goed oefenen.
Van piepjong tot oeroud doet
mee. Twee schattige meisjes in
baljurkjes met linten, echte lak
schoentjes oefenen even hard
als twee montere grijze vrien
dinnen. De meeste 'leerlingen'
zijn prachtig uitgedost in wijde
cirkelrokken, glanzende robes
met ruches, rokkostuum of pal-
frenierspak, maar ook keurig in
't pak inclusief stropdas. De
sfeer is ontspannen en jolig,
maar onder de strakke leiding
van Maria Angad Gaur loopt
niets uit de hand.
De pianist Pieter van Doom be
geleidt de eerste wankele pasjes
op de dansvloer. Maar vooraf
moeten de paren elkaar beha
gen, elkaar uitnodigend aankij
ken waarop de révérence volgt.
Pas dén mag de dans een aan
vang nemen. Het ad hoe ge
vormde strijkkwartet preludeert
speciaal voor die hoofse bui
ging en zet dan in een hups
tempo de polka in. Zo'n dans
bestaat uit een aantal figuren
die stuk voor stuk moeten wor
den ingestudeerd. Ze worden
voorgedanst door twee verge
vorderde leerlingen van Angad
Gaur, gekleed in beeldig roze-
den haag/gpd - Kinderen die
van lezen houden en iets meer
over de watersnoodramp van
1953 willen weten, kunnen van
internet gratis 'Peddelen in de
Palingstraat' downloaden. Het is
de bedoeling dat met name do
centen het werk printen en
voorlezen voor scholieren uit de
groepen 7 en 8. In het boekje
verhaalt auteur Adriaan Broos
over zijn eigen ervaringen; hij
maakte als kind de watersnood
ramp mee.
De hoofdpersonen van het ver
haal zijn Jas (11) en zijn vriendin
Fanny (13). Ze wonen in Vlissin-
gen. Op de laatste zaterdag
avond van januari 1953 beleven
ze samen nog een leuk avontuur
- ze gappen steenkolen. De och
tend ema ziet de wereld er voor
hen anders uit: het dorp is deels
verdwenen onder water. De hui
zen waar Jas en Fanny
zijn droog gebleven omdi
een dijk staan, maar velt
huizen waaronder die v«
den en de opa en oma
zijn ondergelopen. Jas ei
gaan met een kano del
langs om mensen uit
narde posities te redden.
Broos: „Het verhaal is 1 P
procent autobiografiscl
d
einde heb ik fictief gema y
dat een jeugdboek een g( H
de moet hebben, althi
vind ik." Dat het niet is
ven heeft twee redene
vaste uitgever Ellesy vil
verhaal te streekgeboni
Broos zelf heeft problem J
het idee geld te verdien
iets waar zoveel mensen
van hebben ondervondi
verhaal staat tot 12 maar -
net (www.watersnoodrar
(advertentie)
Nieuwe violiste wordt angstvallig buiten de publiciteit gehouden
den haag/gpd - Er is een scheurtje gekomen in
het mannenbastion dat Wiener Philharmoniker
heet. Het beroemde orkest dat iedere nieuwjaars
dag de polka's en walsen vanuit de Gouden Zaal
van de Wiener Musikverein de wereld inslingert,
heeft voor het eerst in zijn 158-jarig bestaan een
vrouw in zijn gelederen opgenomen. Het gaat om
de 27-jarige violiste Ursula Plaichinger. Ze speelde
reeds mee tijdens het concert op 1 januari.
De Wiener Philharmoniker gaf zijn verzet tegen
het toelaten van vrouwen al in 1996 op, nadat de
Oostenrijkse overheid had gedreigd met een sub
sidiestop. Maar in al die jaren heeft geen enkele
vrouw de verplichte vijf audities glansrijk door
staan. Het leidde bij Henriette Bruckner, docente
aan het Weense conservatorium, tot de uitspraak
dat 'vrouwen honderdvijftig procent beter moeten
zijn dan mannen'.
De toelating van een vrouw tot het orkest is niet
bij alle leden goed gevallen. De violist Otto Nessi-
zius, die in 1987 met pensioen ging, maar bij tijd
en wijle voor zijn collega's invalt, noemde de ban
destijds een zegen. „Want vrouwen klitten altijd
samen en vormen intriges."
Het orkest heeft in het verleden overigens al eer
der een vrouw moeten toelaten, zij het tijdelijk.
Harpiste Anna Lelkes speelde mee omdat er een
tekort was aan mannelijke harpspelers. Maar tij
dens haar optredens werd haar naam niet ge
noemd in de programmaboekjes en verscheen ze
ook niet breeduit op televisie. s De cameralieden
moesten focussen op de mannelijke orkestleden
en alleen Lelkes' handen eventjes in beeld bren
gen. Lelkes zelf was trouwens een van de grootste
tegenstanders van vrouwen in het orkest, zelfs na
dat de Oostenrijkse dirigent Hans Swarowsky haar
eens had toegeworpen: „Jouw plaats is achter het
aanrecht." De nieuwe violiste Plaichinger wordt
overigens angstvallig buiten de publiciteit gehou
den. Aanvragen voor interviews met haar worden
steevast geweigerd. Volgens een woordvoerder
mag een orkestlid geen interviews geven, om te
voorkomen dat hij of zij als individu te veel aan
dacht krijgt. „Het orkest is een eenheid."
wit Steeds wordt een figuur
toegevoegd, die separaat wordt
geoefend, waarbij je naar voren
en naar achter stapt, wisselt van
partner, terechtkomt in groep
jes van drie en weer terugtript
naar de beginstand, alles rustig,
relaxed en vrolijk.
De muziek helpt en stimuleert
en als die even hapert is Angad
Gaur er snel bij om met rit
misch tellen de maat aan te ge
ven. Sommigen springen als op
de eerste de beste boerenklom-
pendans. Anderen zweven sier
lijk met handjes in de zij en ele
gante tussenpasjes wat volgens
de meesteres ook niet de be
doeling is. Ze hielden het in
vroeger tijden uren vol, dus niet
overdrijven, maar losjes, de
handen langszij houden. En
dan komt die leuke 'La Bohé
mienne' aan bod, naar elkaar
toe, van elkaar af, rug aan rug,
gezicht naar gezicht, én hak én
teen én hup op z'n plaats, mooi
hoor!
De allerkleinste krijgt kriebel
onder haar lange rok en de al
leroudste grijpt even naar haar
rug, maar de sfeer blijft vrolijk
en joyeus. Er wordt gefeest tot
in de kleine uurtjes bij rozen
geur en en quatre-mains, bij
zoete wijn en snarenspel.
Kelly Osbourne: 'Papa don't pre
ach'. Foto: Reuters/Fred Prouser
Amsterdam - Kelly Osbourne
treedt op 21 januari op in de
Melkweg in Amsterdam. Uniek,
volgens platenmaatschappij So
ny, want het is de tweede offici
ële show sinds de dochter van
rocker Ozzy het muzikale pad
heeft gekozen. Kelly en Ozzy
zijn samen met hun andere ge
zinsleden regelmatig op tv te
zien in de reallife soap 'The Os-
boumes'. De opstandige Kelly
besloot in de voetsporen van
haar vader te treden en maakte
een cover van het Madonna
nummer 'Papa don't preach".
Inmiddels werkt ze aan een al
bum en in Amsterdam laat ze
daar al wat van horen. Dat al
bum gaat 'Shut Up' heten en
verschijnt 3 februari. In de
Melkweg treedt ze samen op
met Good Charlotte, bekend
van het nummer 'Lifestyles of
the rich and famous'.
rijswuk - Ze heeft nog nooit
eerder een roman gepubli
ceerd, maar nu al heeft de 21-
jarige Cecelia Ahem, dochter
van de Ierse minister-president,
een miljoen dollar gevangen
voor haar manuscript 'I love
you'. De Amerikaanse uitgever
Hyperion telde dat bedrag deze
week neer voor de debuutro
man over een jonge vrouw wier
man overlijdt aan een hersen
tumor. Hij laat haar voor iedere
maand na zijn dood een brief
na. De Nederlandse uitgeverij
Vassallucci brengt het boek de
ze zomer al in Nederland uit.
breda - Het Breda's Museum
heeft besloten zijn Van
Goghtentoonstelling in het ka
der van het Van Gogh-herden-
kingsjaar 2003 uit te stellen tot
2004. Het bleef voor het muse
um te lang onzeker of het mini
mumaantal van vijftien erkende
werken van Van Gogh beschik
baar zou zijn. Het Van Gogh
Museum in Amsterdam liet in
december weten dat het, we
gens de schilderijenroof eerder
die maand, het bruikleenbeleid
ging heroverwegen. Daardoor
zou het Breda's Museum pas in
januari te horen krijgen of het
lenen van enkele werken kon
doorgaan. Ook enkele andere
aangevraagde werken bleken
niet beschikbaar bleken omdat
de eigenaar er andere plannen
mee had.
Barry Hay is altijd op zoek naar nieuw muzikaal talent
door Monique van Oostrum
Amsterdam - Slaat de nieuwe cd
'Millbrook U.SA' aan, dan staan
de koffers zo klaar: „Het buiten
land. Té waanzinnig!" Optreden
zit in zijn bloed. Een leven zonder
is voor hem ondenkbaar. Barry
Hay is misschien wel een dagje
ouder, „maar nog lang niet opge
geven!"
Het was even zoeken naar de
juiste 'chicks'. Maar nu gaat de
meidenband van Barry Hay Ne
derland toch echt veroveren.
„Ik heb 350 muzikanten de re
vue zien passeren. Nu stéén ze
er. De vonken vliegen er vanaf.
Ik ben bijzonder trots. Bad Can
dy is een échte band. Hardcore
rock-'n-roll. Niks playbacken
met wat ingestudeerde dansjes.
Natuurlijk heb je altijd weer
mensen die roepen dat het geld-
klopperij is. 'Ach, sodemieter
op', denk ik dan. Die meiden
hebben a hell of a time. Ik ben
er nu zijdelings bij betrokken.
Help ze met teksten, geef af en
toe wat tips. Zelf heb ik zoveel
geleerd. Iets daarvan overdra
gen, dat vind ik gewoon heel erg
leuk."
Hay is altijd op zoek naar zang
talent „Ik hoor aan de timing,
aan de uitspraak, of iets goed is.
Daar heb ik best oor voor, ja."
Dat ook tv-programma's zoals
'Starmaker' of 'Idols' speuren
naar nieuw muzikaal talent,
vindt hij helemaal niets. „Pffif,
dat 'Idols', ik vind het maar cru,
veel te hard. Als Jemey (Kaag
man, jurylid, red.) daar zelf zou
staan, nou dan konden we la
chen. Plaatsvervangende
schaamte. Het is nieuw amuse
ment geworden, hè. Natuurlijk
moeten bandjes zichzelf forme
ren. Maar er is te veel afleiding.
Ze zitten 24 uur per dag achter
de computer. Dat is geen drijf
veer."
„Toeren in het buitenland is het
waanzinnigste wat er is. Lekker
reizen. Dolle bende, met de
crew op stap. Nou, als de nieu
we plaat een beetje succes
heeft.. Ik zal je vertellen, dan
staan mijn koffers zo klaar.
Deep Purple heeft ons gevraagd
voor hun voorprogramma. Maar
al die oude knarren op het podi
um, dat kun je de mensen niet
aandoen. Trouwens voorpro
gramma's, daar hebben we geen
trek in. De nieuwe cd is in Ame
rika opgenomen. De yanks een
beetje kietelen, hè. Twee weken
geleden speelde de band van
David Letterman nog 'Radar Lo-
Bariy Hay: „Als Jemey Kaagman daar zelf zou staan, dan konden we lachen. Plaatsvervangende schaamte." Foto: GPD/Evert Jan Daniels
ve'. Geen probleem dat ze
steeds wepr over dat nummer
beginnen. Het is toch geen 'Una
paloma blanca' - met alle res
pect natuurlijk."
„Als we aan een nieuw album
werken, denk ik altijd: "Waar ha
len we het in godsnaam weer
vandaan?' Eén song gaat over
Herman Brood. Ik voelde me
verplicht. Toen hij zelfmoord
pleegde, woonde ik nog maar
net in Amsterdam. Ik wist dat
het slecht met hem ging, wilde
hem nog opbeuren. Met één
tekst had ik zoveel moeite. In
dat nummer haal ik herinnerin
gen op aan mensen die later be
roemd zijn geworden. Scully bij
voorbeeld, die uit de "X-files'.
Toen ze zestien was, is ze mee
geweest op tournee. Mocht niet
van haar moeder, maar ze zei
gewoon 'fuck you'. Stout meisje.
Wij waren veel ouder, maar nog
erg fris, haha. Ze vond ons ook
wel leuk geloof ik."
.Alles verandert als je kinderen
krijgt Het leven draait niet meer
om jou. Je bent je vrijheid kwijt
De kinderen gaan voor, 85 pro
cent is voor hen. Ze krijgen veel,
maar niet alles, haha. Ontbijten
met de kinderen, sorry hoor, dat
is voor mij een brug te ver. Wel
breng ik de kleine elke dag naar
de crèche, overhoor Bella met
huiswerk. Voor sinterklaas
moest ik haar nog helpen met
een rijmpje. Was natuurlijk weer
op het randje. Vindt ze préchtig.
Een echte rebel. Zo was ik nog
niet op die leeftijd. Ze gaat over
al heel soepel mee om. Eén keer
vroeg ze: 'Pap, jij bent toch be
roemd?' 'Ach, dat valt wel mee',
zei ik. Maar dat ik zo'n rare kwi
bus ben, imponeert haar wel.
Vaak probeert ze me uit. 'Dat
doe jij toch ook pap?' Nou, dan
hééft ze me gewoon. In feite ben
ik veel te makkelijk."
„Laatst waren we in het Con
grescentrum. Een echte thuis
wedstrijd. In Den Haag zet het
publiek zijn allerbeste beentje
voor. We zijn van hen. Die com
motie om mijn vertrek, ik had
wel wat verwacht. Maar zoiets?
Wat deed ik nu voor die stad?
Een beetje boodschappen doen,
hallo zeggen. Maar goed, het is
natuurlijk leuker dan dat ze
denken 'weer een lui minder'.
Vanaf mijn veertiende heb ik in
Den Haag gewoond, zo'n dertig
jaar. Ooit zal ik wel in het bui
tenland belanden. Ik heb geen
zin om uiteindelijk als oude zak
in Nederland te eindigen."
„In Den Haag heb ik alleen nog
kennissen. Henk Schiffmacher,
één van mijn beste vrienden -
buiten de band dan, wij zijn
broertjes - woont in Amsterdam.
Jan Cremer. Interessante, heel
leuke mensen. In Den Haag
kwam ik Hans Vandenburg wel
eens tegen. Dat was dan het
meest verheffende wat er in drie
weken gebeurde."
„Den Haag heeft niet de span
ning die ik in Amsterdam voel.
Wat ik hier allemaal meemaak!
Laatst was ik in de Supperclub,
supertrendy. Komen beeldscho
ne vrouwen op me af, blijken
het transseksuelen te zijn die
vertellen dat ze over een week
worden geopereerd. Haha. In
een andere club, Panama, stond
gewoon een bigband te spelen!
De dansvloer was afgeladen.
.Amsterdam heeft zoveel te bie
den. De Heineken Music Hall is
perfect, Paradiso, de Melkweg.
Voorlopig ga ik hier niet weg.
Niet dat ik een hekel heb aan
Den Haag. Ze zijn er meer down
to earth. In Amsterdam hebben
ze misschien Ellen ten Damme.
Nou, Den Haag heeft Anouk.
Ha, dan weet ik het wel. Ja, voor
een avondje uit dan."
„Ik ben nu 54. Daar zit ik niet
mee. Mijn vrouw is twintig jaar
jonger, voor haar is het belang
rijker, haha. Jezus, ik heb het
veel te druk om daar bij stil te
staan. Ik leef misschien uitbun
dig, maar zorg wel goed voor
mezelf. Dat mijn broek niet te
strak zit Natuurlijk is uiterlijk
belangrijk. Ik ben nog niet opge
geven."
De contradans, de polka, wals en polonaise, een serieuze zaak. Foto: Mark Lamers
Bouwkundigen en civieltechnici opg
Zeker zijn van een baan?
www.continu.nl
