LEIDE
Vertakkingen Rijn Gouwe Lijn lucratief
'Een met het gloeient swaard op de rug'
ANDALUSIE
REGIO
'[ken
Ir GFT
li snel
vaneen
Marktkooplui trotseren vrieskou voor een habbekrats
TELLING!
Statenlid Aptroot op het internet
van
Itie beroofd
'i 21-jarige vrouw uit
ïtermiddag op de
jrstraat van haar
Moon beroofd. Dat
4>en zij liep te bellen.
Irer rukte de telefoon
hd en ging er van-
lg de Kenneweg-
%ar de Apothekers-
donderdag 9 januari 2003
R1
door Robbert Minkhorst
leiden/regio - Andere sneltram
verbindingen naast de Rijn Gou
we Lijn kunnen zeer waardevol
zijn voor de Leidse regio en de
Bollenstreek. Dat concludeert de
Grontmij in een studie. Het gaat
om lijnen vanuit Leiden, Leider
dorp of Noordwijk naar Den
Haag, Zoetermeer, Hoofddorp en
Haarlem.
In opdracht van het Samenwer
kingsorgaan Verkeer en Vervoer
Leidse Regio onderzocht de
Grontmij de haalbaarheid van
een aantal vertakkingen van de
Rijn Gouwe Lijn, de sneltram
tussen Gouda, Leiden en de
kust. Het bedrijf toetste zeven
verschillende tracés. Hoewel
prijzig, kan er uiteindelijk een
zeer interessant netwerk van
openbaar vervoer ontstaan,
blijkt uit de studie. Dat levert
dagelijks tienduizenden nieuwe
reizigers op. Het gebruik van de
auto neemt fors af. Aanleg van
de vijf tracés die de Grontmij
haalbaar acht, kost zo'n 600 tot
700 miljoen euro.
Meer sneltrams in de regio is
een grote wens van gemeenten
en de provincie Zuid-Holland.
Juist die wens was ook reden
om onderzoek te laten doen. De
Leidse regio, de Bollenstreek en
Zuid-Holland zien de Rijn Gou
we Lijn het liefst als de ruggen
graat van een vervoersnetwerk.
De Grontmij ziet brood in een
sneltram van Leiderdorp naar
Den Haag. Het tracé loopt via
het Rijnland Ziekenhuis, over de
Engelendaal, Willem de Zwijger
laan, langs Leiden Centraal,
door de Breestraat, over de Vijf
Meilaan, de Admiraal de Ruyter-
weg in Voorschoten naar Leid-
schendam en uiteindelijk naar
station Den Haag Centraal. Aan
trekkelijk noemt de Grontmij
een sneltram tussen Leiden
Centraal, Zoeterwoude, Stomp-
wijk en Zoetermeer. De verbin
ding trekt veel nieuwe reizigers.
Nadeel is dat de aanleg duur is.
Ook is het tracé tussen Zoeter
woude en Stompwijk, waar de
weg over een smalle dijk loopt,
een probleem. De studie raadt
een alternatief aan.
'Een erg aantrekkelijke variant'
is een verbinding tussen Noord-
wijk, Katwijk, Valkenburg, trans
ferium 't Schouw bij de A44,
Wassenaar en Den Haag. Dage
lijks trekt zo'n lijn bijna 20.000
reizigers, terwijl er door het
schrappen van bestaande buslij
nen er hooguit zo'n 7.000 ver
dwijnen. Wel is het lastig om de
sneltram in delen van Wasse
naar in te passen. Niettemin
wordt voorspeld dat de lijn zelfs
winstgevend is. In het openbaar
vervoer is dat bijna een zeld
zaamheid.
Kansrijk zijn verder trams van
Noordwijk naar Hoofddorp, via
Voorhout, Sassenheim, Lisse en
Hillegom, en van Noordwijk via
de Keukenhof naar Haarlem.
Die laatste variant loopt vooral
over bestaand spoor en is net als
de tram van Noordwijk naar
Den Haag winstgevend, voor
spelt de Grontmij. Het vinden
van een tracé door Lisse en Hil
legom is wel problematisch.
De Grontmij adviseert het be
stuur van de Leidse regio om
naar vijf van de in totaal zeven
varianten een vervolgstudie te
laten doen. Een tram louter tus
sen Leiderdorp en Voorschoten,
en een ringtracé van Leiden
naar Leiderdorp, Leiden-Oost
en Voorschoten, vallen af. Beide
verbindingen trekken nauwe
lijks reizigers. Het aantal OV-
klanten neemt zelfs af als het
ringtracé wordt aangelegd.
Het dagelijks bestuur van de
Leidse regio stelt voor om vier
van de vijf varianten te onder
werpen aan een 'verfijningson-
derzoek'. De tram naar Haarlem
valt af. Een verklaring wordt niet
gegeven. Mogelijk speelt mee
dat een groot deel van het tracé
buiten de regio valt. In het alge
meen bestuur zitten raadsleden
uit de zes gemeenten die de
Leidse regio vormen. Zij behan
delen de studie op 14 januari.
(advertentie)
meer dan 100 soorten PANNENKOEKEN
Steenstraat 45-47, LEIDEN
ook vestigingen in LEIDERDORP en KATWIJK
1
te over
Jheid
iGGD in deze regio
|>egin dit jaar een ei-
Op www.ggdzhn-
I wat de GGD Zuid-
jord doet. Er staat
i2j)p over onder meer
jn, infectieziektes,
voor kinderen en
fe Wet voorzieningen
jten. De site wordt
e maanden nog flink
4£r komen bijvoor-
jiaar andere sites
gezondheid.
Ivertentie)
Ilen mogen
verdwijnen
tollenstreek
if uw mening
lblad.nl
ii.: O
35.ie gemeente Leiden
5J'! op korte termijn
37,#tte of verdwenen
*i4iners te kunnen
5| Mogelijk krijgen
28,fiie een aanvraag
3|-| nieuwe afvalbak
56; lopen, volgende
s.ïlerdag al hun con-
2?.r b
fojrerd bekend dat de
66.1GFT-containers bij
42'pte Leiden op was.
63!9lemen bij een van
fabrikanten van
ners, een bedrijf
82,ud, is de productie
lgevallen en komen
21'flgen voor nieuwe
44j het gedrang. Een
45^ probleem is dat in
64!o de Leidse regio
iswagens wor-
waar slechts dit
leroppast.
4iit melde gisteren
ittijden voor een
kunnen oplopen
j maanden. Volgens
i3!*voerster van de ge-
^•eiust dat echter op
18;jrerstand. De ge-
22>iden was bezig om
if'fjke oplossing voor
io|fte zoeken, en heeft
38,4s haar ook inmid-
Jl'pden. Leiden ver
botte of verdwenen
i4.<ainers met afval-
56'ikn het vuilverwer-
ïaljf De Meerlanden
|4' Haarlemmermeer,
n ^rt verwachten we
30.GFT-containers, die
U'^oop van de volgen-
lafij mensen thuis be-
52,let is de bedoeling
1100,Tide week donder-
neeste bakken wel
izijn."
oitse bedrijf de pro-
in de afvalbakken
ft hervat, zullen de
nermeerse bakken
orden omgeruild.
dat is, kan de
rster van de ge-
eiden nog niet zeg-
j4hiilni;
IJ S
leiden - De winter zorgt voor fraaie plaatjes in en rond Leiden, zoals hier bij de Zijl aan de rand van de Merenwijk. Maar hoe
streng het ook heeft gevroren, schaatsers hebben hier nog niets te zoeken. Het natuurijs op de Zijl Merenwijk is nog niet
sterk genoeg voor een schaatstocht. Zij kunnen inmiddels wel terecht op de buitenbanen. De baan nabij de Dobbedreef in de
Stevenshof, bijvoorbeeld, is gisteren opengegaan. Van 10.00 uur tot 21.30 uur kunnen liefhebbers na betaling van een euro
pirouettes draaien en rondjes racen. Enige haast is wel geboden. Dit weekeind valt de dooi weer in, zo is de voorspelling van
het KNMI. Foto: Hielco Kuipers
door Timoteus Waarsenburg
leiden - Een marteling of executie. Voor ons
bijna niet meer voor te stellen als normale
straf in de rechtspraak. Maar in vroeger dagen
doodnormaal. Ook in Leiden. „Als er iemand
in Leiden werd opgehangen, liep de hele stad
uit Dat was echt een uitje voor de hele familie.
Kinderen op de schouders bij papa om vooral
niets te hoeven missen", zegt Peter Otgaar.
Deze docent geschiedenis van het Bonaven-
tura college verzorgde gisteravond in het
Volkshuis een lezing over misdaad en straf
door de eeuwen heen in Leiden. De lezing
maakt deel uit van een serie over de Leidse ge
schiedenis.
„Wij kennen geen lijfstraffen meer. Maar vroe
ger was dat heel gewoon. Rechters waren toen
niet wreder dan nu. Maar het bijbelse principe
van 'oog om oog' werd toen wat letterlijker ge
nomen. Als je iemand z'n vinger had afgehakt,
dan werd bij wijze van straf bij de dader ook
een vinger afgehakt", houdt Otgaar z'n gehoor
voor. „Nederland kende een groot aantal lijf
straffen. Verminkingen, brandmerken, publie
ke executies, wurgen en radbraken. In dat laat
ste geval werden eerst de ledematen van een
veroordeelde gebroken en daarna werd hij op
een groot rad gelegd en opgerekt."
Executies en martelingen zijn hier tot halver
wege de negentiende eeuw voltrokken. Ze
dienden eigenlijk twee doelen. Enerzijds als
straf voor de begane misdaad. En anderzijds
ter afschrikking.Als je vroeger werd opgehan
gen - in Leiden gebeurde dat meestal aan het
Galgewater, iets voorbij Molen de Put - bleef je
net zo lang hangen tot het vlees van de botten
viel. Tja, dat werkte afschrikwekkend. Als je
Leiden binnenkwam en je zag daar iemand
aan de galg bungelen dan was je een gewaar
schuwd mens. Haal in Leiden geen rottigheid
uit, luidde de boodschap."
„Het klinkt wat primitief en wreed. Maar toch
viel het allemaal wel mee", zo meent Otgaar.
„Er waren ook mildere straffen. Bedevaarten,
boetes, verbanningen. Of een paar weken met
een blok aan je been door de stad heen schui
felen. Ook een bekende straf was met een oor
aan de deur van het stadhuis gespijkerd wor
den. Daar bleef je dan net zo lang staan, ten
overstaan van de hele stad, tot je je los rukte."
Al die vonnissen werden voltrokken door beu
len. „Echte vaklui, die hard werkten. Als je als
beul drie keer moest hakken voordat een kop
eraf lag, was je een slechte beul." Beulen zaten
volgens Otgaar ook, net als ander vakmensen,
in gildes. „Beulen wisten door hun beroep vrij
veel van de menselijke anatomie. Ze zaten dan
ook in het artsengilde. In de middeleeuwen
voerden beulen ook wel eens eenvoudige me
dische ingrepen uit. En een goeie beul ver
diende ook goed."
Als zijn gehoor wat ongelovig kijkt, legt hij een
declaratie van Hermanus de Vogel op tafel
voor zijn werk op 12 december 1712 in Am
sterdam. Hij was beul in Haarlem, maar kluste
wel eens een dagje buiten de deur. Een soort
freelancer avant la lettre dus. Hij declareert
276 gulden. Otgaar: „In die dagen een enorm
bedrag."
De Vogel rekende buiten zijn daggeld van 12
gulden ook een reiskostenvergoeding van 12
gulden. En dan nog eens het geld voor de uit
voeringen van de straffen en de gebruikte ma
terialen:
Een onthoofd f6,-
Een ge wurgt J6,-
Een gerabraakt 9 slageu, 3 gulden per slag f27,-
Een met het gloeient swaard op de rug f6,-
Touwgeld f12,-
Met het verstrijken van de eeuwen werden lijf
straffen steeds minder opgelegd en uitgevoerd.
„Langzaamaan begon het besef door te drin
gen dat je soms ook rekening moest houden
met de geestesgesteldheid van een dader. Of
met zijn of haar leeftijd. De laatste die in Lei
den ter dood werd veroordeeld was Adrianus
Blom."
Op 9 juli 1856 werd hij op het Gerecht opge
hangen omdat hij een 18-jarig meisje uit Ha-
zerswoude-Rijndijk tijdens een inbraak had
vermoord. „Het was toen zo druk op het Ge
recht dat soldaten de toeschouwers op afstand
moesten houden."
In 1870 werd de doodstraf in Nederland offici
eel afgeschaft. En zo komt het dat de grootste
moordenaar uit de Leidse geschiedenis, gif
mengster Goeie Mie die verdacht werd van
ruim negentig moorden, in 1885 veroordeeld
werd tot levenslang.
'Wij staan er altijd met onze kraam, wat voor weer het ook is'
door Laurens Foudraine
leiden - Een gure wind waait
over de Nieuwe Rijn en zorgt
voor een gevoelstemperatuur
diep beneden het vriespunt. Een
paar meeuwen waggelen over
het verse ijs in de gracht, op
zoek naar iets te eten in deze
barre tijden. Niet alleen de
meeuwen proberen hun kostje
bij elkaar te scharrelen. Op de
kade staan oud en vertrouwd de
marktkooplui die hun waar aan
bieden. Lang niet alle kramen
zijn bezet, maar een paar onder
nemers trotseren toch de koude
op woensdag.
Andre Deijn is met zijn kraam
de enige aanbieder van groente
en fruit. „Wij staan er altijd, wat
voor weer het ook is", legt Irene
Deijn uit. Ingepakt in een dikke
jas met daaronder een nog veel
dikkere trui trotseert ze de kille
winterdag. De marktkraam is
omhangen met zeilen om de
kou buiten te houden. Door een
kleine opening kunnen de klan
ten een verassend warme tent
betreden. In de hoek blaast een
kachel hete lucht de geïmprovi
seerde winkel in. „Dat moet ook
wel, anders bevriezen alle
groenten en verkopen we niks."
Behalve de kachel zijn meer
voorzorgsmaatregelen getroffen.
Moonboots, mutsen en een do
sis goede moed zijn nodig om
de dag te overleven. Om vijf uur
's ochtends stonden de werkne
mers van Deijn en Zoon al op de
Nieuw Rijn om hun kraam op te
bouwen. „Gelukkig was het van
ochtend windstil, dan is het nog
een beetje uit te houden. Als er
een oostenwind staat, dan ga je
kapot. Dat is echt afzien."
Minder fortuinlijk zijn de buren
van Deijn. Voor de medewerkers
wassenaar - WD'er Charlie Aptroot uit Wassenaar heeft een ei
gen website. De fractievoorzitter van de grootste oppositiepartij
in Provinciale Staten is te vinden viawww.charlieaptroot.nl.
Aptroot presenteert zich op internet, omdat 'een politicus alleen
zijn werk goed kan doen als hij steeds in contact staat met de
mensen voor wie hij werkt'. Beoogd Kamerlid Aptroot bezet de
negentiende plaats op de kandidatenlijst van de WD.
(advertentie)
van vishandel Harteveld staan
tientallen bakken met schol,
zalm, haring, garnalen en ande
re vissoorten uitgestald. In piep
schuimdozen met ijs. Een
vrouw vraagt aan een van de
medewerkers of ze nooit koude
handen hebben. „In de zomer
geniet je, maar nu is het wel af
zien", zegt de man als hij nog
een visje van het ijs haalt. Uit
het gesprek tussen ldant en han
delaar blijkt dat de baas een ka
chel is gaan halen. Zelfs voor
deze bikkels is het te koud.
Waar groente en vis nog wel
hun weg naar de consument
vinden, is dat bij de pindahan-
del anders. Daan en Inge Ker-
dijk van 'De vrolijke Noot' ver
kopen diverse soorten noten,
pinda's en kruiden. De bakken
waarin de delicatessen liggen,
staan onaangeroerd. „Ik heb bij
na geen klant gehad vandaag,
om toch een beetje warm te
worden, verzin ik van alles om
maar in beweging te blijven."
Om de daad bij het woord te
voegen pakt hij een nieuwe kas
sarol en voert deze in.
Desondanks lopen er nog aardig
wat mensen, over de markt; op
weg naar huis of om de laatste
boodschappen te doen. Een
vrouw gaat in zwarte minirok
met open jas over straat. Naast
haar loopt haar mannelijke met
gezel, van onder tot boven inge
pakt. Waar hij huivert, lacht zij.
'speurt en selecteert speciaal
'speurt en selecteert speciaal voor u'
VERTREKDATA: 19-26/2, 5-12-19-26/3, 2-9-16/4
Extra ingekocht! Vanwege enorme belangstelling heeft Sterprodukties
extra 8-daagse rondreizen naar Andalusië ingekochtDit betekent dat u
nu alsnog kunt boeken voor de heerlijke voorjaarsmaanden februari,
maart en april. Ook de reissom is weer bijzonder voordelig, want u kunt
namelijk nu boeken voor een prijs vanaf slechts 529. En dat is echt
geen geld voor een reis waarbij is inbegrepen de rechtstreekse vlucht
Amsterdam-Sevilla per Martinair, excursieprogramma per moderne tou
ringcar, deskundige reisleiding en verblijf in goede hotels op basis van 4
x halfpension en 3 x logies en ontbijt Het excursieprogramma begint
met een bezoek aan het historische Sevilla met haar ongelooflijke njk-
dom aan cultuur. We bezoeken Ronda, schitterend gelegen in de bergen
en het beroemde lerex de la Frontera, bekend vanwege de sherry
Daarna gaan we naar Granada, waar we o.a. de wereldberoemde Al-
hambra bezoeken. Via de renaissancesteden Baeza en Ubeda rijden we
naar Córdoba, met o.a. de tuinen van het Alcézar. Andalusië wacht op
u! Exclusief: entrees, plaatselijke gidsen, fac excursie, luchthaven-/toe-
ristenbelasting en reserveringskosten, reis- en annuleringsverzekering.
Minimum aantal deelnemers: 28. Uiterste annuleringstermijn bij onvol
doende deelname: 21 dagen voor vertrek. Vraag uitgebreide reisbe
schrijving SPHW 16.423. Meld u nu aan voor ons Vakantiefestvial op
n- -n 23/2 o.v.v. RE 00.036/RE 00.037!
Alkmaar Kanaalkade 28 Hoorn Veemarkt 45-47 Baarn Brinkstraat 17
Amsterdam Willemsparkweg 26 Haarlem Schagchelstraat la
Groentehandelaar Deijn aan de slag in zijn verwarmde tent. Foto: Hielco Kuipers
