Werkstress:
meer kans
op infectie
BINNENLAND 2
LU
Limburg maakt balans op
Schultz doet geen toezeggingen in Limburg
Januari is bijltjesmaand
Marktkoopman wil vredesmars naar Bagdad
40m!
WD: Walgelijke reactie
van Gretta Duisenberg
Özgür O. ontkent iedere
betrokkenheid moorden
'Terroristen' blijven in voorarrest
lood door
r9«<£okokken C
Jen negen maanden
uit Kampen is over-
tle gevolgen van her-
Tlsteking veroorzaakt
4igokokken C. Het
prd donderdag ziek,
:UM lunet spoed naar het
Ziekenhuis in Gro-
jebracht, zo is giste-
!t en Ingemaakt. Het afge-
>nder l^einde overleed de
Dl Tierige gezinsleden
kursus (Iels met antibiotica
en fysici
?'ng aan,
hi.^veiling
hoofdstad
dinsdag 7 januari 2003
iuw trekt vanaf 1
s sirene
raailicht
best<
- De beveiliging op
ions in Amsterdam is
ren verscherpt. Op
I Duivendrecht en
veilleren nu beveili-
{werkers van het be-
rs Alert Security. Dit
[van de Nederlandse
en. Het bedrijf Secu-
j al toezicht op de sta-
r de NS is daar niet
ver. „Wij zien graag
tieve aanpak", aldus
voerder van de NS.
veiligers de boosdoe-
reken en dat er een
JDE»gvan gedrag01""
TEL lgens de NS is het ge
rij L eiligheid van treinrei-
ie stations nog onder
erouq
sendd
'p' geld meer
steit|uimen vee'
"'ts,\ Minister Veerman
|h geld meer uit voor
ev i en vernietigen van
'n an<jLmderen wanneer
eder uva] van de gekke-
M°rjfXe BSE heeft voorge
en "/overheid betaalt ai
roor het afvoeren en
van risicodieren.
leeft hiertoe besloten
met de landbouw-
irmee komt een einde
len en vernietigen
'eestapels. Land-
rorganisatie LTO is
leer te spreken.
nhuis: Eigen
it eerst
Het TweeSteden Zie-
jiet vestigingen in Til-
al wijk gaat in 2003
y geven aan patiënten
Midden-Brabant.
jn de gisteren gepre-
beleidsvisie van het
Veel patiënten die
regio's op een wacht-
komen naar Tilburg
ijk voor behandelin-
ior zij in dit zieken-
jeholpen worden,
omen de 'eigen pati-
Igens de directie van
iBaiiuis in het gedrang,
^ët ziekenhuis tegen-
De brandweer
en omstreken heeft
hoten richtlijn ingevoerd
3n ^;erftbruik van zwaailich-
L^enes regelt. Binnen-
ada Fiken heeft de nieuwe
uite* regelgeving vorig na-
$vaardigd na diverse
vliecrien met brandweer -
spp'i. {n. De richtlijn bepaalt
oeristff er ^oe brandweerwa-
num ai kruising moeten na-
ïlnamj) welk moment ze hun
tt en sirene moeten
I kap>met welke snelhe-
logen rijden en in wel-
!S ze zich als gewone
leelnemer moeten ge
er vijf jaar moeten
eerkorpsen zijn om-
i 8rii
helstt
"Houder
)t' functie
Wethouder Emmy Ko-
i de partij Gemeentebe-
|it Delfzijl heeft haar
ijls wethouder neerge-
iMstapt op nu is uitgelekt
bizarre deal sloot
^jijgenoot Adriaan Brui-
™j werd na de verkiezin-
houder, maar moest
I Bruininck maandelijks
Tag van 300 euro als te-
.tatie betalen. Burge-
Le|iEd Haaksman heeft dit
-J>nd bevestigd. Hij heeft
Beier van justitie mel-
eidnaakt van de zaak. Eind
"urer viel de partij Ge-
|abelangen uiteen.
vjrts praten
Wadden
ing - De winning van
uit de Waddenzee lijkt
de agenda te zijn ge-
"isteren vond op Ter
een gesprek plaats
een brede groep des-
in van milieubeweging,
Jtschappij en overheid
leerden over gaswin-
ikkelvisserij en andere
32. iten in het Waddenge-
ko Jncrete voorstellen over
alieerwerpen kwamen niet
isevorde. Wel werd beves-
belangrijk het is om
ldJdengebied goed te be-
7.0
maastricht/anp - Spanningen
op het werk en vermoeidheid
verhogen de kans op acute infec
ties zoals verkoudheid, griep en
buikgriep. Dit blijkt uit onderzoek
van D. Mohren van de Universi
teit Maastricht (UM), waarbij
ruim 8ooo werknemers uit ver
schillende bedrijven drie jaar lang
werden gevolgd. Zij hoopt op 31
januari te promoveren.
Uit de studie blijkt dat werkne
mers aan wie hoge eisen wor
den gesteld 20 procent vaker
verkouden zijn dan collega's
aan wie minder wordt gevraagd.
Ook onzekerheid in het werk,
bijvoorbeeld door reorganisa
ties, leidt tot een toename van
vooral griep en buikgriep. Me
dewerkers in ploegendienst
hebben een grotere kans op in
fecties dan dagdienstmedewer
kers. Het risico is het grootst on
der mensen die in drieploegen
dienst werken.
Volgens het onderzoek hebben
werknemers met klachten van
bum-out verder bijna tweemaal
zo vaak buikgriep als andere
werknemers. Ook werd duidelijk
dat werknemers die wegens ver
koudheid verzuimden dat vaak
doen omdat ze niet gemotiveerd
zijn. Ze tonen weinig betrokken
heid bij het werk of zijn niet blij
met hun baan.
Mohren verrichtte haar onder
zoek in het kader van een pro
ject van NWO (Nederlandse or
ganisatie voor Wetenschappelijk
Onderzoek) over Psychische
Vermoeidheid in de Arbeidssitu
atie. De onderzoeksgroep in
Maastricht startte in 1998 met
een vragenlijst voor ruim 27.000
werknemers. Meer dan 12.000
mensen reageerden. Jaarlijks
ontvingen die daarna een uitge
breide vragenlijst en twee keer
per jaar een korte lijst, waarin
onder meer werd gevraagd naar
het optreden van acute infecties.
steyl/gpd - „Laat die staatsse
cretaris maar eens komen. Kan
ze ons uitleggen wat we déér-
mee aan moeten vangen", wijst
het echtpaar Koekebakker uit
Steyl naar de twee autodaken
die nog net boven het water uit
komen. Ruim een maand zijn ze
nu getrouwd. Drie maanden
wonen ze in het net gekochte
huis langs de Maas in Steyl.
„Daar gaat mijn huis met het
perfecte uitzicht", verzucht de
man des huizes voordat hij op
nieuw in tranen uitbarst.
De Koekebakkers dachten het
huis zonder risico te kunnen ko
pen. Er is immers toch een kade
aangelegd langs de hele Maas.
En inderdaad. Toen het water
de afgelopen dagen begon te
stijgen, hielden de demontabele
schotten de rivier netjes in be
dwang. Tot zondagochtend.
„Mijn man had beneden een si
garetje gerookt en kwam weer
terug naar boven. Even later viel
de stroom uit."
Hoe het water achter de kade is
gestroomd, heeft het echtpaar
niet kunnen zien. Daar was geen
tijd voor. Toen de gedupeerden
naar buiten keken, zagen ze al
leen nog de daken van hun au
to's. .Alleen de televisie hebben
we kunnen redden voordat het
water ook in huis stond."
Terwijl staatssecretaris Melanie
Schultz van Haegen (WD, ver
keer en waterstaat) bij buurtbe
woners binnen kijkt, beginnen
de Koekebakkers zich op te win
den. „Dat ze hier maar komt kij
ken. Die andere huizen hebben
geen water meer binnen. Wij
wel. Ik wil haar met alle plezier
in een bootje naar ons huis va
ren." De woede is nog vergroot
door de negatieve berichten die
de twee van de verzekering heb
ben gekregen. De autoverzeke
ring keert niet uit en ook voor
het huis dreigt de bijdrage 'nul'
te blijven.
Toch komt er uit de mond van
Schultz geen enkele toezegging
voor de twee. De hoop is nu ge
vestigd op het landelijke calami
teitenfonds, legt burgemeester
Jan Schrijen van Verüo uit. „De
provincie onderzoekt momen
teel of deze overstroming aan de
voorwaarden voldoet om geld
uit het fonds te krijgen." Schultz
spreekt in Steyl over een 'onge
luk'. De kades die in de voorbije
jaren zijn aangelegd, hebben
him nut bewezen, stelt ze. Tja,
dat er dan eentje doorbreekt, is
puur pech hebben. Opvallend is
dat Schultz pleit voor meer ri
vierverbreding. Met alleen kades
kom je er niet, stelt ze. Toch is
het juist haar eigen ministerie
dat dwarsligt en een groot deel
van de rivierverbreding in
Noord- en Midden-Limburg te
genhoudt. Het geld is er niet
voor, was steeds de redenering.
De staatssecretaris houdt daar
ook nu aan vast. „Het ministerie
van natuurbeheer is nog geld
aan het zoeken voor de natuur
ontwikkeling (die in de over-
stroomgebieden moet komen,
red.), maar het gaat economisch
minder goed met Nederland,
dus is er minder geld te vin
den."
De staatssecretaris vindt ook dat
maatregelen die nodig zijn als er
door de klimaatverandering
meer regen valt, sneller uitge
voerd moeten worden dan de
huidige plannen van Zand- en
Grensmaas. „De inspraakproce
dure moet fors bekort worden,"
bepleit ze. „Want wees nou eer
lijk. Niemand had verwacht dat
uitvoering van de maatregelen
na de wateroverlast van 1993 en
1995 zo lang op zich zouden la
ten wachten."
Zodra het kwik onder nul komt, gaat het mis
den haag/gpd - In januari ster
ven veruit de meeste mensen. Per
dag overlijden er veertig meer
dan gemiddeld. Extreme weers
omstandigheden maken dat per
sonen vatbaarder zijn voor onder
meer hart- en luchtwegziekten.
Volgens het Centraal Bureau
voor de Statistiek kent januari al
vanaf 1900 de hoogste sterftecij
fers. Per jaar sterven er in Ne
derland 140.000 mensen en in
de eerste maand van 2002 wa
ren dat er al circa 14.000. Dat is
drieduizend meer dan het jaar
gemiddelde.
Januari is vaak de koudste
maand van het jaar en de griep
komt dan ook veel voor, legt on
derzoeker Garssen van het CBS
uit. Ondanks de griepprik ster
ven in de wintermaanden tien
procent meer Nederlanders dan
in de zomer. Er is een direct ver
band tussen koude temperatu
ren en sterfte. Zodra het kwik
onder nul komt krijgen mensen
last van allerlei kwaaltjes die al
maanden sluimerden.
Vooral ouderen tussen de 80 en
90 jaar overlijden in de winter.
Zij lopen vanwege hun vaak
toch al broze gezondheid een
verhoogd risico. De laatste jaren
neemt hun aandeel door de ver
grijzing toe. Het gaat echter niet
alleen om oude mensen die
toch al 'op het randje leefden',
weet onderzoeker Joop Garssen
van het CBS.
Zowel jongeren als ouderen die
last hebben van hart- en vaat
ziekten lopen in de winter meet.
risico. Door de kou vernauwen
de bloedvaten verder. Pijn op de
borst die aanvankelijk wordt ge
zien als een koudje kan een
voorbode zijn van een hartin
farct. De stofwisseling gaat lang
zamer en dan pompt het hart
minder snel. Goede warme kle
ding kan al onderkoeling voor
komen.
De belangrijkste doodsoorzaak
is echter de griep. Longarts Huib
Kerstjens van het Academisch
Ziekenhuis Groningen ziet in de
winter het aantal opnames van
mensen met luchtwegaandoe
ningen duidelijk stijgen. Mensen
hebben in de winter een ver
minderde weerstand. Dat komt
doordat ze in die periode veel
binnen zijn met anderen. Het
griepvirus kan zich dan via
speekseldruppeltjes in de lucht
razendsnel verspreiden.
Het virus maakt de meeste
slachtoffers onder ouderen. De
ze groep is veel kwetsbaarder
omdat zij minder reserves heeft,
zegt de longarts. Ouderen ma
ken ook minder snel een wan
delingetje in de 'gezonde bui
tenlucht' als het flink vriest. Ter
wijl beweging een gunstig effect
kan hebben.
De duizenden griepprikken die
jaarlijks worden verstrekt, leiden
niet tot een drastische afname.
Uit onderzoek blijkt dat 75 pro
cent van de risicogroep, waar
onder ouderen, al ingeënt
wordt. De prik werkt echter niet
tegen elk virus. De Wereld Ge
zondheidsorganisatie (WHO)
maakt elk jaar een vaccinatie te
gen twee typen, maar er zijn er
veel meer en lang niet iedereen
krijgt een prik.
Een oplossing is er dus niet
echt, bekent de longarts. „We
kunnen heel weinig tegen virus
sen. Het onderzoek naar anti-
virale geneesmiddelen heeft ja
ren op een laag pitje gestaan.
Dankzij het HIV-virus is het vin
den van geneesmiddelen aange
wakkerd. „Binnen vijf a tien jaar
komen er middelen op de markt
die het griepvirus aankunnen."
De sterftecijfers blijven de ko
mende jaren stabiel met een
piek in januari, verwacht onder
zoeker Garssen van het CBS. Zo
lang er geen wondermiddel te
gen griep komt blijven de aan
tallen hoog, denkt hij.
U
heiloo/gpd - Bush en Saddam
Hussein poetsen de wapens op.
Beiden lieten hun troepen dezer
dagen weten dat zij de oorlog
zullen winnen. Een oorlog waar
Rokus Houweling uit Heiloo
niet op zit te wachten. Hij roept
de wereld op een vredesmars te
houden naar Bagdad. „We moe
ten die horror voorkomen. Nu
dringt een minderheid de we
reld een oorlog op." Woorden
van een idealist. „Maar er is
toch niks mis met een vredes-
ideaal?"
Rokus Houweling (46) heeft der
tig jaar met brood op de mark
ten in Nederland gestaan. Zijn
bedrijf heeft hij verkocht, maar
nog werkt hij af en toe een paar
dagen op de markt. Of hij gaat
komkommers plukken in een
kas.Als je de mensen op straat
of op het werk spreekt, is er nie
mand voor een oorlog. Maar als
je naar Bush luistert, lijkt er
geen weg terug. Het is een oor
log om olie en macht waar de
gewone mensen onder zullen
lijden. Nu kunnen we dat nog
voorkomen."
Houweling redeneert eenvou
dig. „Ik wil met veel medestan
ders naar Bagdad. Een mars van
de vrede om een einde te ma
ken aan de Babylonische
spraakverwarring. Vreedzaam
verzet. We hoeven er alleen
maar te zijn. Als we vijfhonderd
man hebben, dan gaan we. En
als uit alle landen van de wereld
nu eens honderd mensen naar
Bagdad zouden gaan, zul je
eens zien wat dat teweeg brengt.
Dan komt er geen oorlog en
moet Bush terugkrabbelen."
Maar hoe en wat, met wie en
wanneer? Dat zijn vragen waar
de marktkoopman nog geen di
rect antwoord op heeft. „Het is
een idee. Iemand moet er mee
beginnen en de bal aan het rol
len brengen. Dat doe ik met
mijn oproep. Ik ben verder geen
goed organisator. Die moet tus
sen de medestanders zitten. Ik
hoop dat meer mensen wakker
worden, want nu gebeurt er
niks. De wereld wacht apathisch
af, die houding wil ik verande
ren."
Hoe hij in Bagdad komt? „Ge
woon met een vliegtuig of an
ders eerst naar een buurland en
dan per bus. Als je daar eenmaal
bent, word je volgens mij met
open armen ontvangen. Die
mensen daar zien ook liever de
liefde zegevieren in plaats van
het zwaard. En Saddam laat ons
zo toe, want die ziet ons als
menselijk schild om bommen te
weren. De enigen die ons tegen
zouden willen houden, zijn de
Amerikanen. Maar ook in Ame-
rika zijn volop mensen die tegen
deze oorlog zijn."
Houweling wil best zijn eigen
vliegticket betalen en verwacht
dat veel medestanders dat ook
zullen doen. Maar hij verwadbt
eigenlijk sponsoring van het be
drijfsleven. „Voor veel bedrijven
is het sponsoren van een vre
desmars goedkoper dan een
oorlog waarbij de beurskoersen
nog verder naar beneden kelde
ren. En het is een betere recla
me."
Het lijkt kinderlijk eenvoudig,
met de bus naar Bagdad en weg
zijn de bommen. ,Ach met kin
derlijke eenvoud heb ik in het
verleden een paar keer heel goe
de zaken gedaan en flink geld
verdiend. Je mag best denken
dat dit een proefballonnetje is,
maar deze ballon gaat niet lek.
Deze gaat naar de hemel."
Waterschappen vrezen hoge kosten door overstroming
heerlen/gpd - De Limburgse
waterschappen vrezen dat ze
diep in de buidel moeten tasten
door het hoogwater van de afge
lopen dagen. De kosten zijn
waarschijnlijk veel hoger dan
gemiddeld. Eind deze week
moet duidelijk zijn hoeveel geld
de overstromingen hebben ge
kost. Het waterschap Roer en
Overmaas begroot de kosten per
hoogwater gemiddeld op
250.000 euro. Dit keer wordt het
volgens woordvoerder J. Delsing
'waarschijnlijk een stuk duur
der'.
De daling van het Maaswater
heeft gisteren doorgezet. In
Borgharen is het water gezakt
tot onder de 44.00 meter. Het
crisiscentrum in Maastricht is
zondagavond opgeheven. Ook
worden de waterkeringen niet
meer dag en nacht geïnspec
teerd. Ook in Noord-Limburg
daalden de waterstanden ge
staag. Het Maaswater zakt in
Venlo en Well met gemiddeld
twee centimeter per uur. De
montabele kademuren en
nooddijken blijven voorlopig op
hun plaats, hebben de water
schappen besloten.
In de hele provincie zijn er spo
radisch problemen met het
kwelwater. In Noord-Limburg
zijn gisteren op sommige plaat
sen zwakke plekken in de dijken
afgedekt met folie en grote
zandzakken. Het waterschap
Peel en Overmaas heeft nog
geen idee wat de oorzaak is ge
weest van de doorbraak van een
kademuur in Tegelen. Daar
kwamen zondag enkele wonin
gen onder water te staan. On
derzoek is pas mogelijk als het
water is gezakt.De Limburgse
LPF heeft ondertussen per brief
de hulp ingeroepen van kroon
prins Willem-Alexander. Vol
gens de LPF moet hij ervoor zor
gen dat er een einde komt aan
de eindeloze vergaderingen en
discussies over oplossingen'
voor de wateroverlast in Lim-
burg.
tel aviv-den haag/anp - Het
WD-Kamerlid Wilders vindt de
reactie van Gretta Duisenberg
op de aanslagen afgelopen zon
dag in Tel Aviv 'eenzijdig en
walgelijk'.
Duisenberg noemde de aansla
gen, waarbij zeker 22 doden en
meer dan honderd gewonden
vielen, afgrijselijk. Ze tonen vol
gens haar nog meer aan dat de
geweldsspiraal doorbroken
moet worden en er een dialoog
moet komen. „Dat kan als Sha
ron ophoudt met al die agres
sie", zei ze zondag.
Die laatste opmerking is Wilders
volkomen in het verkeerde keel
gat geschoten. „Iemand die een
paar uur nadat zoveel mensen
op beestachtige wijze zijn ver
moord door Palestijnse terroris
ten, Israël als de agressor aan
wijst, is eenzijdig en walgelijk
bezig", zegt Wilders vanuit Tel
Aviv.
Wilders uitte in een speech gis
teravond in Tel Aviv ook kritiek
op CDA-minister De Hoop
Scheffer (buitenlandse zaken).
Die is volgens hem lafhartig in
zijn beleid tegenover landen als
Saudië-Arabië, Syrië en Iran, die
terroristische bewegingen in Eu
ropa steunen.
Het WD-Kamerlid is zelf in Is
raël om rond de verkiezingstijd
de speciale band met Israël te
bestendigen. Later deze week
zal hij gesprekken hebben met
Simon Peres van de Arbeiders
partij en met Likud-minister Ne
tanyahu van buitenlandse za
ken. Donderdag bezoekt hij de
Palestijnse Gebieden en spreekt
ook daar met een aantal minis
ters.
alkmaar/anp - özgür O. ont
kent elke betrokkenheid bij de
moord op Marion en Romy van
Buuren op 8 juni 1997. De 25-ja-
rige Alkmaarder stond gisteren
pro forma terecht voor de recht
bank in zijn woonplaats. Justitie
beschuldigt hem van moord in
vereniging.
„Ik wil de officier van justitie be
danken voor het interessante
verhaal en ik wil iedereen een
gelukkig nieuwjaar toewensen",
zei O. tijdens de zitting. „Voor
de rest heb ik er niets mee te
maken."
Özgür O. is de jongere broer van
de vermoedelijke hoofddader
Okan O.. O kan had destijds een
verhouding met Marion. Romy
was hun dochter. Okan overleed
in mei 1998 in het gevangenis
hospitaal in Scheveningen.
Marion van Buuren en haar
dochtertje Romy werden begin
augustus 2002 op aanwijzing
van özgür gevonden in de dui
nen tussen Bergen en Egmond.
Daar lagen zij sinds hun vermis
sing, 8 juni 1997, begraven, öz
gür verklaarde in juli tegenover
de ouders van Marion en tegen
over de politie dat hij jaren gele
den door zijn oudere broer in
vertrouwen was genomen, maar
dat hij niet langer met het ge
heim kon leven.
Doordat özgür verschillende
verklaringen aflegde, verander
de hij van getuige in verdachte.
Na een vakantie in zijn geboor
teland Turkije werd hij in sep
tember gearresteerd op verden
king van betrokkenheid bij de
moorden.
„Ik heb iets goeds gedaan, maar
heb stank voor dank gekregen",
aldus de verdachte.
Volgens officier van justitie C. de
Jong is echter uit een recon
structie gebleken dat Okan het
graf nooit alleen kan hebben ge
graven. Bovendien had de onge
neeslijk zieke van tevoren aan
gekondigd dat als hij dood ging,
zijn familie mee moest. Dat gold
niet alleen voor Marion, maar
ook voor zijn dochter. Zonder
moeder zou zij anders geen le
ven hebben. De inhoudelijke
behandeling van de zaak is op
12 maart.
In Middelaar wordt het overtollig water weggepompt. Op de foto rechts ruilt staatssecretaris Schultz in
het Limburgse Steyl de schoenen in voor laarzen om de voeten droog te houden. Gedeputeerde Vestjens
is behulpzaam en houdt geduldig haar tasje vast. Foto's: GPD/Oo Visser en ANP/Marcel van Hoorn
rotterdajm/anp - Vier vermeen
de terroristen moeten in voorar
rest blijven. Dat heeft de raadka
mer van de rechtbank in Rotter
dam gisteren beslist, zegt een
woordvoerder van het landelijk
parket van het OM. Woensdag
bepaalde de raadkamer al dat
ook drie andere verdachten van
terroristische activiteiten in
voorlopige hechtenis moesten
blijven. Hun advocaten hebben
om het opheffen van hun voor
arrest verzocht, na de vrijspraak
18 december van een andere
groep 'terroristen'.
Deze vier vrijgesproken mannen
waren de eersten die zich in Ne
derland voor de rechter moes
ten verantwoorden voor ver
moedelijke terroristische activi
teiten.
