VAKANTIEBIJ LAGE
Een droomreis van
achtduizend kilometer
1
N
t!
3,-
HOC 322
ZATERDAG 4 JANUARI 2003
Dit circa 4.300 hectare
grote gebied werd in het
voorjaar van 2002
officieel erkend als
nationaal park. Nogal
laat. Jac. P. Thijsse
immers, onderkende al
aan het begin van de
twintigste eeuw het
belang van Texel als
natuurreservaat. De
grootste faam geniet De
Slufter, een spannend gat
in de duinen niet ver van
het vliegveld. Het vrijelijk
in- en uitstromende
zeewater zorgt hiervoor
een uitzonderlijke
plantengroei die - om
maar een voorbeeld te
geven - in juni
overwegend paars kleurt
(lamsoor) en in oktober
overwegend rood
(zeeaster).
Heel apart zijn ook de
Horspolders aan de
zuidwest punt en - niet
ver van strandpaal 8 - het
nog bijkans onbekende
Kreeftenpoldertje.
Dat rilt, dat trilt; dat rekt
en dat trekt, dat zinkt weg
en dat duikt op. Kortom
hier creëren zee, wind en
stuivend zand langzaam
maar zeker Texels
nieuwste wildernis. Een
must voor vogelaars is de
kolonie lepelaars die in
februari komt aan vliegen
om bij de Geul en/of de
Muy te gaan broeden.
Terecht wordt het Park
gezien als één van de
aantrekkelijkste wandel
en fïetsgebieden van
Nederland. Maar helaas
was dat wel aanleiding
het gebied te vergeven
van met kekke bordjes en
vrolijke gemutste paaltjes
bewegwijzerde routes.
Wie aan die terreur wil
ontsnappen, klautert
gewapend met een
verrekijker op een stille
avond naar de top van
het ten westen den
Hoorn liggende
Loodsmansduin.
Horspolders, Marsdiep,
Razende Bol en
Waddenzee. Nergens op
Texel is het uitzicht
verbluffender.
Nadere informatie: Ecomare,
Centrum voor Wadden en
Noordzee, Ruyslaan 92,1796
ZG De Koog, Texel,
telefoon 022 231 77 41.
n in de nacht glijdt plotseling de deur van
ipé open. Zonder een woord te zeggen
;en Mongoolse handelaar een
De Gr
Een grotendeels
afgegraven, door
Staatsbosbeheer bestierd
hoogveengebied op de
grens van Limburg en
Noord-Brabant. Restant
van wat ooit de meest
desolate streek van
Nederland moet zijn
geweest. Oerlandschap.
Door Anton Coolen in
'De Peelwerkers'
beschreven als 'een
mengeling van grootse,
trage, romantische,
vegatieve wording, van
eenzaamheid,
verlatenheid,
barheid,barsheid,
grauwheid en (zo kan-ie
wel weer) kommervol
hardwerken'.
De Groote Peel heeft een
oppervlakte van ongeveer
1340 hectare en wordt
voor wandelaars
ontsloten door drie
routes waaronder twee
zogeheten
'knuppelpaden'. Maar
die tonen slechts een
klein deel van deze wijde,
eindeloze leegte. De
Groote Peel wordt
beschouwd als één van
de vogelrijkste gebieden
van West Europa en in
oktober/ november wil
het zelfs wel eens
gebeuren dat op doorreis
zijnde kraanvogels hier
even neerstrijken om op
adem te komen. Geoorde
futen zijn in Nederland
eveneens een nogal
zeldzame verschijning,
maar vanuit de
vogelkijkhut aan de
Meermansblaak laten ze
zich hier, plassend en
badderend in zilveren
waaiers van water,
regelmatig waarnemen.
Langs de ongeveer drie
kilometer lange 'rode
route' staat een
uitzichttoren van waaraf
bezoekers een
verpletterende indruk
krijgen van deze tot aan
de horizon doorrollende
woestenij. Wie zijn
dwaaltocht niet wil laten
dicteren door
piketpaaltjes en liever
zelf zijn weg zoekt, moet
in dit moeras goed
opletten. Op veel plekken
is De Groote Peel
levensgevaarlijk en een
misstap wordt vlug
gemaakt zoals een
Romeinse honderdman
omstreeks het jaar 300
ontdekte. Zijn helm werd
pas in 1910 door twee
turfstekers
teruggevonden.
Nadere informatie:
Bezoekerscentrum Mijl op
Zeven, Moostdijk 28, 6035 RB
Ospel,
telefoon 04 95 6414 97.
doos met sigaretten naar binnen.
JJelwaar. Met een grote klap gaat de deur
licht. De slaperige hoofden in de coupé
aan..en draaien zich maar weer een
m. Nog snel wat slaap pakken; over een
firtjes heeft de trein Ulan Baator, de
^tad van Mongolië, bereikt.
De Mongoolse handelaars kopen in het
Russische Irkutsk massaal producten in
en slepen de hele boel mee naar Ulan
Baator. In de trein gaat de handel vro
lijk voort. Dag en nacht drentelen Mon
goolse mannen en vrouwen met hun
koopwaar door de smalle doorgangen.
Eieren, bontmutsen, kisten met sinaas
appelen, meloenen, kleding, sigaretten,
drank Officieel mogen sigaretten en
drank maar in beperkte mate worden
uitgevoerd. Daarom wordt een deel van
de voorraad bij nietsvermoedende toe
risten in de coupé gestopt, een ander
deel verdwijnt via een luik in de gang
onderin de trein. De Russische en de
Mongoolse douane doen later alsof hun
neus bloedt. Ze houden zich slechts be
zig met het fanatiek controleren van de
paspoorten van de toeristen. Reizen per
Transsiberië Express door Rusland,
Mongolië en China betekent één groot
avontuur. De Russische hoofdstad
Moskou blijkt fascinerender dan ooit
voor mogelijk gehouden. Het ommuur
de machtsbolwerk Kremlin domineert
het centrum van de stad. Op het aanpa
lende Rode Plein staat het mausoleum
van Lenin, de Sovjetleider die hier in
1924 in het toen nog houten mausole
um werd opgebaard. Op het Rode Plein
kan tevens de kleurrijke Basiliuskathe-
draal met de torentjes worden bezocht,
bekend van de reisbrochures over Mos
kou.
De opvallende torentjes zijn samen met
de alom aanwezige goudkleurige koe
peltjes kenmerkend voor Moskou. Ze
geven de stad een vrolijk, zelfs Disney-
achtig, aanzien. Ook het standbeeld van
de eerste mens in de ruimte Yuri Ga
garin lijkt zó uit een film te komen. Het
tientallen meters hoge beeld van titani
um staat verloren op een kruispunt, ver
uit het centrum. Helaas is er te weinig
geld om al het moois goed bij te hou
den. Kerken en kloosters als het Novo-
devitsjiklooster, de St.-Nicolaaskerk en
het Donskoiklooster zijn aan de buiten
kant vaak prachtig gerestaureerd, maar
aan de binnenkant is het om te huilen.
Wie goed kijkt, ziet de schoonheid er
echter doorheen. Moskou is de stad van
de verbazing. Verwonder je over de
prachtige marmeren metrostations,
waar standbeelden staan, kroonluch
ters hangen, en waar geen propje pa
pier op de vloer te vinden is. Verwonder
je over de gratis plastic tasjes van be
kende merken als Hugo Boss en Mexx,
die hier op straat worden verkocht(l),
zodat de koper ermee kan pronken.
Verbaas je erover dat iedereen de hele
dag bier drinkt op straat (ook de vrou
wen), dat het openbaar vervoer zo
goedkoop is, dat er vijf mensen staan te
nietsnutten bij de hotelreceptie zonder
je te woord te willen staan, en dat wer
kelijk niemand Engels spreekt. Zelfs
niet als je een biertje bestelt in een Ierse
pub.
Moskou is tevens het startpunt van de
lange afstandstreinen die vanaf station
Jaroslavskaja richting het oosten ver
trekken. Uit het raam kijkend zie je de
eerste dagen vooral bomen, bomen, en
nog meer bomen. Een houten dorpje of
weiland is al een welkome afwisseling.
Het doet je beseffen wat voor enorme
afstanden je aflegt.
In de trein bestaat het leven vooral uit
eten, slapen, lezen, uit het raam kijken
en af en toe een paar woorden wisselen
met de twee andere reizigers in de cou
pé. De provodnik, zeg maar de treinste-
ward, domineert het leven in de wagon.
Controleert ze niet de treintickets dan
ligt ze wel weer op haar knieën om de
gang of de wc te boenen. Ook geeft ze
iedere passagier een lakenpakket met
sloop, deken en handdoekje, komt ze af
en toe de coupé binnen om te stofzui
gen, en is ze aanspreekbaar bij eventue
le problemen. Een vriendelijke provod
nik komt je zelfs even waarschuwen als
er door het raam een mooi panorama
te zien is.
De lange trein staat een tijdje stil op één van de perrons onderweg. Foto: Oscar Vermeer/
Het haventje van het Siberische bergdorp Livtsjanka. Vanaf hier varen de vissers dagelijks het
immense Baikalmeer op Foto: Oscar Vermeer
heid ligt het beschermde natuurgebied
Terelj. Dit groene, glooiende landschap
schreeuwt bijna om lange wandelingen
en paardrijritten. Het uitzicht wordt
bepaald door paarden, schapen, koei
en en yaks, die hier bij duizenden
rondstruinen. Zelfs de enige geasfal
teerde weg is het domein van koeien,
die kuierend het hele wegdek in beslag
nemen. Overnacht kan er worden in
een ger, een grote nomadentent die
zich naast de ger van een Mongoolse
familie bevindt. De wc staat vijftig me
ter verderop in het land en bestaat uit
een houten hokje met een gat in de
grond. Douchen is helemaal niet mo
gelijk, laat staan dat er stromend water
of enige andere luxe is. De rust en de
prachtige vergezichten maken echter
alles goed. 's Ochtends worden de mer
ries gemolken, de paarden in de bergen
gevangen, en veulentjes getemd. De
enorme gastvrijheid is verbazingwek
kend. Nauwelijks heb je omgedraaid of
er is alweer een overheerlijke maaltijd
of een grote kan thee in je ger neerge
zet. Een bezoekje van de eigenaar is
standaard, al spreekt hij geen woord
engels en jij geen woord mongools. En
sla vooral de nationale volksdrank
airag (paardenmelk met alcohol) niet
over, want anders beledig je de gast
heer.
De treinreis naar China voert door de
eindeloos lange Gobiwoestijn met lum
melende kamelen, aangevreten karkas
sen, en slaperige woestijnstadjes. De
trein stopt een aantal maal op stations
waar niemand in- of uitstapt. Peking is
het eindpunt van deze lange reis. On
middellijk terugvliegen naar Nederland
is mogelijk, maar een paar dagen 'af
kicken' van de lange reis is aan te ra
den. Met de talloze tempelcomplexen
en eindeloze parken is Peking een
groot contrast met Mongolië. De Ver
boden Stad, het Plein van de Hemelse
Vrede, het mausoleum van Mao, de
Chinese Muur, en het Zomerpaleis zijn
verplichte kost. Door de enorme op
pervlakte van de tempelcomplexen is
zelfs de rappe toerist voor een bezichti
ging een paar uur kwijt. De Verboden
Stad, de woonplaats van generaties kei
zers, kost al snel een hele dag. Maar
vergeet vooral ook niet om één van de
-snel verdwijnende- hutongs in te lo
pen. In deze oude wijken met smalle
steegjes is het historische Peking in
volle glorie te bewonderen. Tientallen
kleine, spotgoedkoopje eettentjes,
overal spelende kinderen, en oude
mannetjes die hun hele dag op straat
vullen met bordspelen. Allesoverheer
send is hier echter de straathandel, die
vooral om eten draait. Talrijke etens-
geuren trekken door de straatjes. Van 's
ochtends vroeg tot 's avonds laat kun
nen verse produkten worden gekocht.
In restaurantjes is voor een paar dollar
een overdadige en heerlijke maaltijd te
krijgen. Het is hier dagelijks een ver
wennerij. Eenmaal in het vliegtuig heb
ben de smaakpapillen de grootste
moeite om weer te wennen aan het Ne
derlandse vliegtuigvoedsel.
Oscar Vermeer
Eten en drinken in de trein is geen pro
bleem. In iedere wagon staat een sa
mowar, een grote ketel met heet water.
Hiermee kan naar believen koffie, thee,
soep of noodles worden gemaakt.
Daarnaast is er een goede restauratie
wagen aanwezig. Maar schiet wel een
beetje op: de eerste dagen zijn nog veel
gerechten aanwezig, later raakt de kok
door zijn ingrediënten heen. Aan te ra
den is ook om onderweg op de stations
inkopen te doen. Overal staan vrouwen
en meisjes met allerlei koopwaar, vari
ërend van blikjes cola en marsen tot
gerookte vis en zelfgebakken brood.
Onderweg kan bij vele steden een stop
worden gemaakt. Jekaterinaburg (voor
heen Sverdlovsk) was tot een aantal
jaar geleden een verboden stad voor
buitenstaanders. Deze stad lag, vanuit
Europa gezien, achter het Oeral-ge
bergte, en was daarmee een ideale plek
om het centrum van de militaire activi
teiten van de Sovjetunie te worden. Dat
is nog altijd te zien aan de aanwezig
heid van de legeropleidingen, het mili
tair museum en de vele gedenktekens
die aan de diverse oorlogen herinne
ren. Onder meer de slachtoffers van de
Afghanistan-oorlog (1979-1989) wor
den met een enorm monument geëerd.
Uiteraard is Jekaterinaburg ook de stad
waar de Romanovs, de tsarenfamilie, in
1918 werd omgebracht. Een privé-tour
met gids Oleg leidt de toerist langs alle
belangrijke plaatsen zoals het station
waar de Romanovs aankwamen, de
plek waar ze werden omgebracht, en
de mijnen waar ze later werden 'begra
ven'. Bij alle toeristische hoogtepunten
valt één ding op: er zijn geen toeristen.
Een druk toeristenseizoen is in Rusland
een relatief begrip. Oleg -de enige gids
in de stad- vertelt vol trots dat hij deze
zomermaanden twintig toeristen gaat
rondleiden; een verdubbeling ten op
zichte van vorig jaar. Een veelgemaakte
tussenstop is de stad Irkutsk, vlakbij
het Baikalmeer. Dit diepste meer ter
wereld (1630 meter) is ruim 600 kilo
meter lang en maximaal 80 kilometer
breed. Het meer, de prachtige bergen
eromheen en het gevarieerde waterle
ven zijn prachtig, evenals een verblijf in
EITEN CIJFERS
het Siberische bergdorpje Livtsjanka.
Dit dorpje betekent een stap terug in
de tijd. De bewoners wonen in kleuri
ge, versierde, houten huisjes, zonder
waterleiding of riolering. Het tweedui
zend zielen tellende dorpje leeft vooral
van de scheepsvaart en visserij. Vanuit
Livtsjanka is het ook goed mogelijk om
boottochten over het meer te maken.
Niet ver van Irkutsk splitst de Transsi-
beriëspoorlijn zich. De échte Trans-sib
rijdt door naar de Russische havenstad
Vladiwostok, de meeste reizigers ne
men echter de mooiere route richting
Mongolië/China. De trein rijdt uren
langs het Baikalmeer, kronkelt zich
door de bergen, passeert brede rivieren
en kleine bergdorpjes. Een geschikte
tussenstop is Ulan Baator, hoofdstad
van Mongolië. De stad oogt zeer wes
ters door de goede contacten die wor
den onderhouden met Japan. Het barst
van de intemetcafé's en alle auto's zijn
van Japanse komaf.
Ulan Baator is in één dag te bezichti
gen, maar meer tijd is nodig voor de
wijde omgeving. In de directe nabij-
De reis met de
Trarissiberische spoorlijn
kan zowel georganiseerd
als individueel worden
gemaakt. Voor zowel
Rusland als Mongolië en
China zijn visa nodig, die
behoorlijk in de prijs lopen.
Tezamen ben je al gauw
200 euro per persoon kwijt.
Verder moet -voor
Rusland- alles van tevoren
worden vastgelegd: de
data van aankomst en
vertrek, met welke treinen
wordt gereisd en in welke
hotels wordt overnacht. In
de andere twee landen
hoeft dat niet.
Voor Rusland is het handig
om het cyrillische schrift
uit het hoofd te leren. Dat
vergemakkelijkt het
rondlopen in de stad
aanzienlijk, alleen al om de
vertaalslag te maken
tussen het cyrillische
schrift op de
straatnaambordjes en het
westerse schrift op de
plattegrond.
Praktisch overal kan met
Mesk'ou~PJ"osM
Rusland
^r^^^ekaterinabü?g
^T'ii imon* ""v TnmcL' KfóS.
'Tium^i'\Omsk Tomsk Krasnojarsk
Ij
0,: Ulan-BaétorXf -
b S ïT"
Kazachstan sy
China <o "Peking
rL^*S§ i/^ejè Zee
I _.:ïhc
Russische roebels worden
betaald. Die zijn weliswaar
niet overal maar in iedere
stad wel ergens te pinnen.
Wat dollars meenemen
voor de zekerheid is
handig. Het is af te raden
in de zomermaanden te
reizen, omdat vooral China
dan zeer heet is. Het
voorjaar of najaar zijn
geschikter.
Een prijsindicatie voor deze
reis is moeilijk te geven.
Dat hangt helemaal af van
het aantal stops onderweg,
het soort verblijf en of er
georganisieerd dan wel
individueel wordt gereisd.
Het beste is om gewoon
enkele vrijblijvende
offertes bij reisbureaus op
te vragen. Een klein aantal
reisbureaus heeft zich
gespecialiseerd in
vakanties naar deze
landen, onder meer Tiara
Tours, VNC, en Tozai Travel.
Een goede start zijn de
internetpagina's
www.trans-sib.de en
www.rusland.pagina.nl.
Aan te raden reisboek is
Aad van der Graaf,
Transsiberië Express
(Elmar).
