KUNST CULTUUR
Kunst biedt troost in grimmig 2002
Kellendonkpijs voor
Henk van Woerden
Wilfried Finkers
stapt over naar
cabaretduo
Huis Johannes Vermeer
herleeft op internet
Licht in de duisternis
amsterdam/anp - Wilfried Fin-
kers, de broer van cabaretier
Herman Finkers, heeft zich aan
gesloten bij cabaretduo Emesto
Marcellino. In het nieuwe jaar
trekt hij met hen het land door
met hun nieuwe show 'NAT'. De
Tukker werkte in de voorberei
ding al mee aan 'NAT' en speel
de ook mee in een aantal try-
outs.
Emesto Marcellino wonnen in
1993 het Cameretten Festival.
Finkers kwam afgelopen voor
jaar met hen in contact en ze
besloten te gaan samenwerken.
Wilfried Finkers werkte tot dus
ver altijd mee aan de shows van
zijn broer.
Omdat Herman Finkers al een
tijdje ziek is, zag zijn broer zich
gedwongen naar iets anders uit
te kijken. Herman Finkers
kampt met chronische lymfati
sche leukemie die onbehandel
baar is. Qua levensverwachting
is het de mildste vorm van leu
kemie, zo geeft zus en impresa
rio Angelique Finkers aan. Er
zijn volgens haar gevallen be
kend van mensen met deze
ziekte die nog twintig jaar ble
ven leven. De familie hoopt dat
de wetenschap in de tussentijd
een remedie voor de ziekte
vindt.
Of Herman Finkers nog terug
keert op de planken is niet dui
delijk. „We kunnen geen toe
komstplan maken", geeft zijn
zus aan. „Herman schrijft wel,
maar al het hele jaar lijdt hij
eveneens aan de ziekte van
Pfeiffer. Die ziekte blijkt nu aan
het zakken te zijn. De leukemie
is al wel actief, maar gedraagt
zich rustig. Het is nu zaak de
ziekte van Pfeiffer goed uit te
zieken en daarna valt te bezien
hoeveel moeheid er overblijft
ten gevolge van de leukemie."
leiden - De Frans Kellendonk-
prijs 2003 is toegekend aan de
auteur Henk van Woerden. De
prijs, die de Maatschappij der
Nederlandse Letterkunde jaar
lijks toekent, bestaat uit een oor
konde en een bedrag van 5000
euro.
Op 17 februari wordt de prijs
uitgereikt in de Katholieke Uni
versiteit van Nijmegen. Van
Woerden werd in 1947 in Leiden
geboren en verhuisde op 9-jari-
ge leeftijd naar Zuid-Afrika.
„Er waart een immense onrust
door het werk van Henk van
Woerden", stelt de jury in het
rapport. „De hoofdpersonen en
de meeste bijfiguren zijn voort
durend op weg, van de ene plek
naar de andere, van het ene huis
naar het andere, van het ene
land en het ene continent naar
het andere, niet als een tijdelijke
onderbreking van hun gewone
leven, ter afwisseling van een
overigens geregeld bestaan,
maar als zijnswijze, noodge
dwongen." En: „Terloops is zijn
stijl. Op bijna laconieke toon
vertelt hij over de lotgevallen
van zijn hoofdpersonen. Hoe
zwaar hun leven ook mag zijn,
Henk van Woerden maakt het
met zijn schrijfwijze net draag
lijk licht."
Van Woerden werd al eerder on
derscheiden. Zo kreeg hij in
1994 de Geertjan Lubberhuizen-
prijs, de prozadebuutprijs voor
het Nederlandse taalgebied, toe
gekend.
PD/PR
en Film
»r 'Tweeling'
rdam - De film 'De Twee-
an regisseur Ben Som-
irt heeft in twee weken tijd
jan 100.000 bezoekers ge-
n en daarmee een Gou-
lm verdiend. Die prijs
uitgereikt aan films die
dan 75.000 bezoekers
n en is ingesteld om de
landse film te stimuleren,
veeling' is de verfilming
;t succesvolle boek van
ster Tessa de Loo over
)uitse tweelingzusjes die
iren twintig van elkaar
n gescheiden.
lere tijden
istuitleen
pi aan den rijn - De
Litleen Rijnstreek in Al-
laan den Rijn wijzigt per 1
ri haar openingstijden. De
«telling op vrijdagavond
It. In plaats daarvan is de
li voortaan op woendag-
I en zondagmiddag ge-
I. Directeur Loes van
»en hoopt hiermee tege-
te komen aan de wens om
feningstijden buiten de
Buren te verruimen. Veel
lees klagen over het ge-
lan parkeerruimte bij het
Um Beeldende Kunst.
mers. Met ingang van 17 januari
is via de website wwiv.johannes-
vermeer.info te zien hoe de wo
ning was gebouwd en hoe de
kunstenaar de ruimtes had inge
richt.
De historicus maakte voor de
driedimensionale digitale ma
quette verder gebruik van beeld
materiaal van het Rijksmuseum
in Amsterdam. Kaldenbach laat
in het digitale Vermeerhuis circa
150 huishoudelijke voorwerpen
zien.
De presentatie van het project is
op 17 januari in de Maria van
Jessekerk, die is gebouwd op de
plek waar eerst het Vermeerhuis
stond.
leiden - De galerie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
brengt licht in deze donkerste dagen van het jaar. Beeldend kunste
naar Herman Kuijer toont er een zevental lichtschilderijen. In zijn werk
speelt Kuijer met licht en kleur. „Zonder licht is er geen kleur en kleu
ren veranderen het licht', zegt hij. In het academische ziekenhuis is bij
voorbeeld te zien hoe hij op diverse gekleurde dragers tl-buizen in
contrasterende kleuren heeft bevestigd. De tentoonstelling van Her
man Kuijer blijft tot en met 9 februari te zien in de galerie van het
LUMC.
Publiciteitsfoto
delft - Liefhebbers van Johan
nes Vermeer kunnen vanaf half
januari een bezoek brengen aan
het huis van de 17de-eeuwse
Delftse schilder. Een virtueel
huis, dat wel, want het echte
pand aan de Oude Langendijk
in Delft moest in de negentien
de eeuw plaatsmaken voor een
kerk. Kunsthistoricus Kees Kal
denbach reconstrueerde de wo
ning en de inventaris.
Kaldenbach gebruikte onder
meer een inventarislijst die werd
opgesteld nadat Johannes Ver
meer in 1675 overleed. Die lijst
vermeldt niet alleen alle voor
werpen die in het huis stonden,
maar ook de namen van alle ka-
nesh, het mooiste theater van 2002 volgens Frank Groothof. Foto: GPD
gevallen kabinetten, de eerste politieke
I sinds 1672, sombere economische
lellingen, treinen met vierkante wielen,
ire euro; het jaar 2002 blonk niet uit in
|sme. Toch waren er ook mooie dingen,
jrealiteit even te grimmig is, biedt de
plaats en tijd voor troost en verbeel-
IVat was voor Nederlandse kunstenaars
tenlopende disciplines het mooiste van
gelopen jaar?
Groothof, theatermaker: 'Gil-
ilgamesh-epos is een geschenk! Het
achtig, inspirerend en actueel. Het is
st bewaard gebleven verhaal van de
eid. Over de avonturen van Gil
de legendarische koning van Uruk.
oning heerst als een tiran over zijn
s zijn vriend Enkidu in één van hun
lenlijke avonturen sterft, wordt Gil-
ih bang voor de dood en gaat hij op
tiaar het eeuwige leven. Uiteindelijk
bereikt hij Utnapishtim, de enige mens die
de zondvloed heeft overleefd en van de Go
den het eeuwige leven heeft gekregen. Van
hem leert Gilgamesh te berusten in het feit
dat de Goden, toen ze de mensen schiepen,
het eeuwige leven voor zichzelf hebben ge
houden en de mensen de dood als lot heb
ben gegeven. Toen de vijfduizend jaar oude
kleitabletten waar het verhaal op staat in
1839 in Mesopotamië (nu Irak) werden ont
dekt, stortten geleerden uit de hele wereld
zich erop om de geheimzinnige teksten te
vertalen. Het duurde nog honderd jaar
voordat men het spijkerschrift kon ontcijfe
ren.
Toen ontdekte men iets geweldigs: een poë
tisch kunstwerk dat de mensheid na vijfdui
zend jaar opnieuw een inspirerende kijk op
de zin van het leven zou geven: Staar je niet
blind op een leven na de dood, maar geniet
nu het nog kan: 'Een vlinder op het water,
denkt niet over later. Kijk eens hoe de zon
zijn kleuren beschijnt. Wees een vlinder
voor je verdwijnt.' De enige manier waarop
je kunt doorleven is door de dingen die je
achterlaat."
Barbara Stok, striptekenaar: 'Ghost World'
„Naar de bioscoop gaan is een van mijn
grote hobby's. Ik ontdekte door de sneak
preview dat ik van bijna alle soorten films
kan houden. Door een film hoef ik even
twee uur niets meer met mijn eigen leven te
maken hebben en kan ik helemaal wegdro-
Theaterregisseur Dirk Tanghe. Foto: GPD
tentoonstelling 'Dokument Neder
land: FEEST!' van Morad Boucha-
kour, die vind ik erg indrukwekkend
en mooi. Hij is erin geslaagd om de
achterkant van de Nederlandse feest
cultuur te portretteren. Hij laat vele
facetten van de samenleving aan de
hand van het thema feest zien. Twee
oudere dames die met hun verse per
manentje een gebakje zitten te eten,
het typische beeld van de borrelende
Nederlander op een van de vele re
cepties. Op een prachtige manier
toont hij een ontroerend soort men
selijkheid. Zo'n receptie is meestal
helemaal niet zo feestelijk. In Vrij Ne
derland las ik een citaat van de schrij
ver Martin Walser, dat
ik een treffende om
schrijving vond van de
ze tentoonstelling:
g „Het inzicht in de le-
I lijkste werkelijkheid is
ook een vorm van
schoonheid." Ook het
beeld van een school-
kas in de Bijlmer, van
kinderen in afwachting
van het Sinterklaas
feest. Er zijn op de foto
geen Sint en Piet te be
kennen, toch zie je
meteen dat hun hart
vol verwachting klopt.
De foto's op de exposi
tie vertellen niet tien,
maar wel dertig mini-
verhaaltjes. Samen vor
men ze het verhaal
achter dat grote kleine
Nederland."
Dirk Tanghe, theaterregisseur: 'Een
veelheid aan dingen'
„Op muzikaal gebied ben ik het afge
lopen jaar zeer beïnvloed door de
opera 'Eman' van Verdi. De hunke
rende liefde en de mineur... Prachtig.
De hele dag. Als ik opsta, als ik ga
strijken... Ik draai hem helemaal grijs,
krijg er kippenvel van en gebruik de
emotionele beelden die ik ermee as
socieer in mijn voorstelling 'Night
and Day". Maar ik ben een spons. De
vraag om één kunstwerk uit te kiezen,
is eigenlijk onmogelijk voor mij. Ik
leef voor een veelheid aan dingen. Ik
heb duizend inktvistentakels voor de
meest uiteenlopende kunstwerken. Ik
put mijn inspiratie eruit, ik kan niet
zonder het genot dat de kunst mij le
vert. Mijn werkkamer staat vol met
foto's, boeken, mode, filosofische
stukken. Mijn huis is een grote doos
vol leuke dingen en prikkelingen. Op
een groot schoolbord schrijf en teken
ik de inspiratie daarvan uit. Een
kunstwerk is geen fluitende jongen
die onder de douche staat. Het is een
compositie. Er zit vaak een heel leven
achter. De drijfveer, de absolute
noodzaak van kunstenaars inspireert
mij het meest. Een kunstwerk is een
stuk leven, een stuk ziel. Dus eigenlijk
kan het ook een fluitende jongen on
der de douche zijn. Ik kan geen thea
ter maken zonder de kunst om me
heen. Theater is zo vluchtig als schrij
ven in het zand. Niets wat ik met mijn
voorstellingen laat zien is voor de
tastbare eeuwigheid. Maar misschien
blijft er wel iets eeuwig in iemands
hart achter. In de kleine zwarte doos
waar ik met mijn gezelschap voorstel
lingen maak, kan ik de kunsten van
uit alle invalshoeken de kans geven."
Van boven naar beneden: 'Feest' van Morad
Bouchakour, Barbara Stok met 'Ghost World en
olieverfwerk van Herman Gordijn.Foto's: GPD
Judith Herzberg, dichter: 'Her
man Gordijn'
„Ik vind het niet zo voor de
hand liggend om drie oude
vrouwen achter een kinderwa
gen te zetten. Dat heb ik nog
nooit gezien als onderwerp voor
een schilderij. Het is knap zoals
Herman Gordijn dat heeft ge
daan. Ik houd van de manier
waarop hij zijn belangstelling
vormgeeft. Wat hij schildert is
grappig, eigenzinnig en tech
nisch heel knap. Of ik kan ver
tellen waarom? Dat blijkt vol
gens mij uit het werk zelf wel,
mensen kunnen dat op het
beeld goed zien. De
bezetenheid waarmee
hij met een thema om
gaat, vind ik bijzonder.
In de expositie in het
Stedelijk Museum in
Amsterdam zijn som
mige tekeningen en
schilderijen diverse ke
ren uitgewerkt, in an
dere kleuren met een
andere intentie. De de
tails verschillen. Het
ene laat meer aan de
fantasie van de toe
schouwer over dan het
andere. Ik kan niet
zeggen wat voor ge
dachten voor mij ach
ter een beeld zitten. Ik
vind dat dit juist niet
hoeft, dat is niet de be
doeling. Het is een
schilderij. Dat blijft
verf op een doek. Meer kan ik
daar niet over vertellen."
Anton Corbijn, fotograaf: 'a.
somebody, strijen, holland'
„Het afgelopen jaar was voor
mij zo vol dat het werk van an
deren langs me heen is gegaan.
Ik voel dat ik dat ontzettend
mis. Voor mij was het belang
rijkste dit jaar mijn nieuwste
boek, daarin ben ik alleen maar
met mezelf bezig geweest. Om
eens niet zozeer de aandacht op
de ander te leggen, meer uit me
zelf te halen en minder afhanke
lijk te zijn van de ander. Ik heb
mezelf als overleden muzikant
gefotografeerd. Onder meer als
a. marley, a. cobain, a. hendrix
en a. lennon. Ze zijn verzameld in het boek:
'a. somebody, strijen, holland.' De vraag aan
mezelf was: is het niet alleen iets voor teen
agers om je idolen te fotograferen? In hoe
verre zijn ze voor mij nog relevant? Ik ben
teruggegaan naar het eiland waar ik ben op
gegroeid, de Hoeksche Waard. Daar was ik
nooit meer geweest. Daar komt de inspiratie
en de oorsprong van mijn obsessie van
daan: ik ben weg gegaan, keerde nooit terug
want ik sloot daar geen vriendschappen
voor het leven. Als volwassene deed ik dat
juist wel. Het resultaat van de terugkeer is
heel positief. Ik ben ervan overtuigd dat ik
door dit project sterker in mijn werk sta. Ik
hoop dat het ook voor anderen relevant kan
zijn en dat mensen het esthetisch interes
sant vinden."
men, met de hoofdpersonen mee kruipen in
hun belevenissen.. De film 'Ghost World'
was een van de grote favorieten van het af
gelopen jaar. Die gaat over twee meisjes die
net klaar zijn met hun middelbare school.
Er gebeurt eigenlijk niet zo veel in, terwijl de
film van het begin tot het eind heel erg boei
end is. Omdat het verhaal laat zien hoe deze
jonge vrouwen in het leven staan. Gewone
sympathieke meisjes, die normale dingen
doen. Een stuk realistischer dan de gero
mantiseerde stereotype rollenverdeling tus
sen man en vrouw in veel Amerikaanse
films. Het verhaal is trouwens gebaseerd op
een stripboek van Steve Claws, dat is een
van de beste striptekenaars uit Amerika.
Voor mij als striptekenaar is dat natuurlijk
Anton Corbijn: a. lennon. Foto: GPD
een interessante bijkomstigheid, überhaupt
is het wel leuk dat daardoor mensen mis
schien wat meer aandacht aan strips beste
den. Er zijn echt vreselijk veel mooie strip
boeken, mensen weten niet dat stripboeken
onder de volwassen, serieuze literatuur val
len."
René Appel, thrillerschrijver: 'Dokument
Nederland: Feest!'
„Carnaval. Drie mannen staan alledrie ver
kleed als Nijntje met een zwart kruis op hun
mond voor een café met een glaasje bier in
de hand. Dat heeft zoiets treurigs en moois.
In het Rijksmuseum is momenteel de foto-
