VS werven meer
steun tegen Irak
BUITENLAND
Oppositie Kenya wacht historische taak
Pessimistische paus
sluit somber jaar af
Ooit beschikbaar:
Aanslag op Grozny's laatste witte tand verbijstert Russen
Pierewaaien
Vlaamse priester
weg na weigeren
Franstalige mis
Amerikanen
tmen gedood
In Jemen zijn vandaag
r nerikaanse artsen dood-
ai ten, vermoedelijk door
;s jslimfundamentalist. De
it as het ziekenhuis bin-
p Irongen waar de dokto-
rkten. Een vierde arts
gewond. Dat hebben Je-
sche veiligheidsfunctio-
n bekendgemaakt. De
onder wie een vrouw,
werkzaam in het Maa-
ikenhuis in Jibla, 190 ki-
r ten zuiden van de
tad Sana. De functiona-
wilden niet zeggen of de
er is aangehouden.
meende leider
eer opgepakt
.ja - Een van de vermoe-
N leiders van de omstre-
lonesische moslimbe-
Jemaah Islamiya (JI) is
g weer opgepakt. Het
i Jakarta Post meldt dat
rdag op vrije voeten ge-
ibdul Wahid Kudungga
ehouden om opnieuw te
i verhoord. De 62-jarige
»ga heeft de Nederland-
maliteit aangenomen,
heeft zijn Indonesi-
ar pieren behouden. Dat is
t tgestaan. Kudungga is
iar aagd in verband met
t lerzoek naar twee bom-
;en in Indonesië, een in
ci k Sulawesi en de bloedi-
ja lag in oktober op Bali.
keert terug
rlogsschip
- Gerecycled staal
t vernielde World Trade
iVTC) in New York
bruikt bij de bouw van
w Amerikaans oorlogs
lat heeft scheepsbouwer
p Grumman laten we
ft schip krijgt de naam
irk, ter nagedachtenis
bijna 2.800 mensen die
aanslagen van 11 sep-
om het leven kwamen,
igsbodem moet in 2007
irt komen. New York is
ds bezig met het weg-
ivan de meer dan 1,6
I ton afval die van het
ergebleven.
likse leider
rije voeten
l - Justitie in Jakarta
Literen de Molukse sepa-
eiSeider Alex Manuputty
medestander op vrije
gesteld, omdat hun aan-
gsbevelen waren verlo-
anuputty, voorzitter van
ht voor de Soevereiniteit
toolukken (FRM), en Sa-
aileruny werden in april
jon gearresteerd. Ze
1 terechtstaan wegens
ie. Indien schuldig be-
kunnen de twee tot le-
g worden veroordeeld,
ïgers hebben echter
ffen tegen de twee
itjesslikker
«■vlucht dood
gó Een KLM-vlucht van
iotar Amsterdam is zater-
erland onderbroken,
passagier onwel was
ïn. De 19-jarige man gaf
bij bolletjes cocaïne had
—Het toestel landde op
n in het westen van Ier-
man, vermoedelijk een
Nleed in een ziekenhuis
riek, waar hij in allerijl
aps gebracht. In zijn li-
'onden de artsen 90
met cocaïne.
Ur luchthaven
4 opgepakt
—De Franse politie heeft
{nacht een medewerker
.Jferijse luchthaven Rois-
Mes de Gaulle aangehou
den auto zijn vuurwa-
explosieven gevonden,
nge Algerijn werkte als
de luchthaven. In zijn
rerden ook zijn vader,
:rs en een vriend gear-
De politie zou zijn ge-
een reiziger op de
:n. In de auto lagen
illeur, een pistool, vijf
I iplosieven en twee ont-
w ^olgens de politie is het
weg om te zeggen of de
(joristische of andere
E bedoelingen had.
'Jo stapt uit
fjnse politiek
"jDe Filipijnse president
zibet niet mee aan de
ngen van 2004. Die ver-
jj mededeling deed ze
Bijen. Ze vindt dat ze te
iJjrokken is geweest bij
vjnissen die de afgelo-
nationale verdeeld-
jiPen gebracht'. Op de
gaat het economisch
jyVerder strijden leger
iunistische rebellen al
J elkaar, en is Arroyo er
plaagd vredesbespre-
gang te houden. Ook
president met het ge-
J*bu Sayyaf, een ram
ing die strijdt voor
nstaat in het zuiden
holieke Filipijnen.
MAANDAG 30 DECEMBER 2002
door onze correspondent
Eelco van der Linden
pretoria - Kenya heeft gisteren gedecideerd
een tijdperk afgesloten en getoond dat de
mocratische omwentelingen in Afrika mo
gelijk zijn. De almachtige regeringspartij KA-
NU van Kenya's eerste twee presidenten Jo-
mo Kenyatta en Daniel arap Moi, werd in
'vrij en eerlijk' verklaarde verkiezingen ver
pletterend verslagen door een bonte coalitie
van oppositiepartijen.
De nieuwe president heet Mwai Kibaki, en
hem wacht de niet geringe taak om na het
luwen van alle euforie - voor zijn inaugura
tie verzamelden zich vandaag in Nairobi
tienduizenden feestende mensen zich - van
Kenya een normaal land te maken. Een ne
derlaag van de KANU was verwacht, maar
niet dit: Kibaki kreeg 63 procent van de
stemmen, ruim twee keer zoveel als de KA-
NU-kandidaat Uhuru Kenyatta, zoon van
Kenya's vader des vaderlands.
Een vernedering die nog erger is wanneer
naar het nieuwe parlement wordt gekeken:
122 van de 192 zetels zijn voor de Regen
boogcoalitie (NARC) van Kibaki, en slechts
50 voor de KANU. Een klein dozijn minis
ters, tot de verkiezingen van vrijdag 'onaan
raakbaar', verdwijnt uit het parlement. Ke
nyatta kon gisteren niet anders dan zijn ver
lies toegeven, en deed dat met een correct
heid die typerend is voor deze verkiezingen:
,,Ik accepteer de keuze van de mensen."
Moi, de afgelopen 24 jaar een overtuigd au
tocraat, zei: „Dat is democratie."
Dit alles mag normaal klinken in het Wes
ten, maar niet in Afrika. De meeste landen
kennen nog maar een jaar of tien een meer-
partijendemocratie, en slechts enkele
machtswisselingen zijn vreedzaam verlo
pen. De 'Grote Mannen' gaan niet zo mak
kelijk weg. Zie Robert Mugabe in Zimbabwe.
De kritische buitenwereld, die de geldkraan
al vier jaar dichthoudt vanwege het wanbe
stuur en de chronische corruptie van het
Moi-regime, liet gisteren duidelijk haar
waardering blijken. Waarnemers van de Eu
ropese Unie noemden de verkiezingen 'een
belangrijke stap in de democratische ont
wikkeling'.
Mwai Kibaki moet nu de Kenyaanse revolu
tie vorm geven. Hij is een 71-jarige eco
noom die al minister was onder Jomo Ke
nyatta. Onder Moi diende hij dertien jaar als
minister van financiën, en tien jaar als vice-
president. Hij werd Mois belangrijkste op
ponent na de invoering van de meerpartij-
endemocratie in 1992. Hoewel hij niet
nieuw en onbesmet is, stamt hij uit de 'goe
de tijd' en heeft hij weet van economie en fi
nanciën, twee sleutelterreinen voor Kenya's
wedergeboorte.
Kibaki weet wat hem te doen staat: puin rui
men en het vertrouwen van de internatio
nale gemeenschap terugwinnen. Hij heeft
wetten aangekondigd om de strijd tegen
corruptie nieuw leven in te blazen, en is
voorstander van de lang uitgestelde hervor
ming van de grondwet. Die houdt onder
meer in dat er meer controle komt op een
minder machtige president, een functie die
nu volledig is gemodelleerd naar de wensen
van Moi.
Het is makkelijk cynisch te zijn. Kibaki
wordt geacht clans op te ruimen die zich
dankzij het systeem van patronage van Moi
diep hebben ingevreten in de staat en zijn
instellingen. Kibaki zelf staat bekend als in
teger, capabel en aimabel, eigenschappen
die hem de juiste man voor de baan maken,
maar hij is niet alleen. Om van Moi te win
nen was een coalitie nodig van twaalf partij
en, maar ook de steun van een groot aantal
KANU-kopstukken. Die zijn met vuile han
den en al op de oppositiekar gesprongen,
omdat ze het niet eens waren met Mois keu
ze voor Uhuru Kenyatta.
De vraag is wat er gebeurt als de ministers
posten moeten worden verdeeld. Slaagt Ki
baki er in zijn wil door te zetten, de eenheid
te bewaren en etnische spanningen te voor
komen? Kibaki is een Kikuyu. Er zijn veel
charismatische en extremistische types, zo
als Raila Odinga van de Luo-stam, die nu al
erg veel aandacht opeisen.
Odinga dreigde vorige week bij winst van
KANU het presidentiële paleis te bestormen,
en wordt waarschijnlijk premier van het
nieuwe kabinet. En dat is een functie die
volgens de beoogde grondwetswijziging aan
gewicht moet winnen ten koste van de pre
sident. Er zijn kortom ingrediënten voor po
tentiële conflicten, maar niemand die daar
vandaag in Kenya aan wil denken.
-
Brighton - Het was ooit hét pronkstuk van de zogeheten Engelse Ri-
vièra, de pompeuze Victoriaanse Westpier van de badplaats Brighton.
Gisteren kwam er een droef einde aan een deel van de al jaren zwaar
verwaarloosde pier. De storm die de zuidkust van Engeland gisteren
aandeed, kende geen mededogen met het uit 1866 stammende bouw
werk. Mogelijk luidt het instorten van een deel van de al sinds 1975
gesloten attractie tot het definitieve einde van de pier. Er lagen al ja
ren kostbare restauratieplannen klaar, maar het is de vraag of die nu
nog kunnen worden uitgevoerd. De opknapbeurt had volgend jaar
moeten beginnen, overigens zeer tegen de zin van de exploitanten
van Brightons tweede, nieuwere pier. Zij zien de concurrentie niet zit
ten. De inwoners van de stad zien de teloorgang van het beroemde
bouwwerk al jaren met lede ogen aan. Velen van hen kwamen giste
ren dan ook naar het strand om aangespoelde delen van de pier op te
rapen, zodat ze nog een souvenir hebben als de vroegere trots van
Brighton echt het loodje legt. Op de foto links is de pier te zien zoals
die er in 1938 nog in volle glorie bijstond.
Foto's PA/Chris Ison en AP/Archief
bagdad/ap-anp - De Verenigde
Staten blijven bezig met het ver
werven van steun voor een even
tuele oorlog tegen Irak. Dit week
einde zegde Saudi-Arabië, een
cruciale maar weifelende bond
genoot in de regio, toe dat de
Amerikanen gebruik mogen ma
ken van militaire vliegvelden in
het land, mocht het tot een aan
val op Irak komen. Eerder weiger
den de Saudi's die toestemming
nog.
Ook in Duitsland lijkt enige be
weging zichtbaar in het starre
anti-oorlogsstandpunt van de
regering-Schröder. Volgens mi
nister van buitenlandse zaken
Fischer is het niet uitgesloten
dat Berlijn een oorlog diploma
tiek zal steunen, bijvoorbeeld
door er in VN-verband goedkeu
ring aan te hechten. Het lijkt
echter nog steeds onwaarschijn
lijk dat Duitsland militair aan de
actie deelneemt. Kanselier
Schroder heeft die mogelijkheid
steeds uitgesloten, tot ergernis
van Washington.
Turkije, als buurland van Irak
een andere bondgenoot van le
vensbelang, is het met de VS
eens geworden over een Ameri
kaans hulppakket, zodat de
Turkse economie een eventuele
oorlog tegen Irak kan doorstaan.
Turkse media berichten dat An-
brussel/belga-anp - De taal
strijd in België heeft zich uitge
breid tot de katholieke kerk.
Kardinaal Danneels heeft pries
ter Jos Verstraeten afgezet, om
dat die weigerde om missen in
het Frans voor te gaan. Bij Ver-
straetens laatste mis in zijn pa
rochie, die officieel op Vlaams
grondgebied ligt, waren gisteren
politici en radicale flaminganten
aanwezig.
Verstraeten werkte in Wezem-
beek-Oppem, aan de rand van
Brussel. Daar woedt een hevige
strijd tussen Vlamingen, de oor
spronkelijke bewoners, en
Walen, die inmiddels de meer
derheid uitmaken. Regelmatig
haalt de gemeente de landelijke
voorpagina's. De Vlamingen
willen de Franstaligen zo min
mogelijk rechten geven, terwijl
de Walen al naar het Europees
Hof voor de Rechten van de
Mens zijn gestapt.
De ring rond Brussel, officieel
grotendeels Vlaams, is geregeld
het toneel van Vlaams-Waalse
oprispingen. Vooral ten zuiden
van de hoofdstad, waar Vlaan
deren een beetje overkookt in
Waals gebied, wil de spanning
geregeld de kop opsteken.
Verstraeten zat sinds 1995 in
Wezembeek-Oppem. In 2000
werd de Franstalige mis afge
schaft, volgens Verstraeten niet
door hem, maar door de paro
chiefederatie van Sterrebeek,
waar Wezembeek onder valt.
Sindsdien is het hommeles: Ver
straeten wordt ervan beschul
digd de preek te doorspekken
met Vlaamsgezinde teksten, wat
hij zelf ontkent. Verstraeten gaat
nu naar een andere parochie en
Wezembeek-Oppem krijgt een
tweetalige pastoor.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - Het hoofdkwartier van de pro-
Russische regering in Tsjetsjenië stond be
kend als het mooiste en veiligste gebouw
in Grozny. Vrijdag bleek dat schoonheid en
veiligheid niet bestaan in de Tsjetsjeense
hoofdstad. Een Tsjetsjeens zelfmoordcom
mando richtte met twee voertuigen vol
explosieven een ravage aan, waarbij zeker
61 doden en ruim 150 gewonden vielen.
In Grozny was het regeringshoofdkwar
tier een prachtige witte tand in een ver
der rot gebit. De stad is na jaren oorlog
een etalage voor de kracht van de Russi
sche artillerie. Flatgebouwen zijn geper
foreerd door de inslagen van raketten,
huizen doorzeefd met kogels, theaters en
bioscopen afgebrand. Alleen de Tsje
tsjeense vertrouwelingen van het Krem
lin zetelden in een nieuw, vier etages
hoog, wit gebouw, afgeschermd door
hekken en zwaar bewapende soldaten.
Een surrealistische voorpost van het
nieuwe, vreedzame Tsjetsjenië dat presi
dent Vladimir Poetin vanuit Moskou be
loofde.
Premier Stanislav Iljasov leidde bijna
twee jaar geleden enkele buitenlandse
correspondenten door zijn hoofdkwar
tier. Verhalen over de vooruitgang in
Tsjetsjenië waren toen al gebruikelijk.
De achterstand in pensioenen en lonen
was weggewerkt, er waren vijfduizend
nieuwe banen gecreëerd, winkels open
den weer hun deuren: „De stad wordt
weer leefbaar", zei Iljasov.
Vervolgens weigerde hij de journalisten
toegang tot de stad. „Jullie willen de stad
zien: voilé, kijk uit het raam, daar is Groz
ny." Toen we langer aandrongen, liet de
premier zijn dekking vallen. „Het is hier
geen badplaats. We kunnen niet veilig
over straat."
Zelfs in het splinternieuwe hoofdkwartier
was de angst te ruiken. Het was voor veel
Tsjetsjenen symbool van de collaboratie.
Tsjetsjeense ministers leken geen minuut
langer dan nodig in het gebouw te blij
ven. Onterecht was dat niet: een paar we
ken later liet een schoonmaakster een
kleine bom achter op het toilet. Bij de ex
plosie vielen enkele gewonden. De twee
de etage werd ernstig beschadigd.
De aanslag van vrijdag heeft het gebouw
volkomen in puin gelegd. Ruim duizend
kilo dynamiet blies het dak van het ge
bouw, kozijnen en ramen zijn verdwe
nen, plafonds ingestort, muren bezwe
ken. Zeker 61 mensen kwamen om het
leven en er vielen ruim 150 gewonden.
De Russische televisie toonde verschrik
kelijke beelden van mensen onder het
stof en bloed die in shocktoestand het
gebouw verlieten. Twee mannen sleep
ten een blonde vrouw naar buiten met
een groot gat in haar buik. „Dit is de rea
liteit in Tsjetsjenië", was het droge com
mentaar van de televisiezender TVS.
De realiteit is dat veiligheid niet bestaat
in Tsjetsjenië. Valse papieren openden
voor de rebellen alle slagbomen. Bij de
laatste wegafzetting gaven ze plankgas,
de dood tegemoet.
De kraters die ze achterlieten hadden
volgens de krant Izvestia een diameter
van vijftien meter en een diepte van tien.
„Ze moeten genoeg explosieven hebben
gehad voor een Spoetnik-raket", zei Roe-
slan Tsakajev, hoofd van het Tsjetsjeense
ministerie van binnenlandse zaken.
De leider van de pro-Russische regering
Achmed Kadyrov stelde de vraag die ie
dereen in Rusland op de lippen ligt: hoe
was dit mogelijk? Izvestia heeft drie ant
woorden: verraad, corruptie en nalatig
heid. Veel Tsjetsjenen die officieel voor
de Russen werken, sympathiseren in
werkelijkheid met de rebellen. Een voor
beeld daarvan was de bomaanslag in ok
tober op een politiekantoor in Grozny,
waarbij 23 doden vielen. Die aanslag was
uitgevoerd door agenten die in werkelijk
heid rebellen bleken.
De corruptie binnen het Russische leger
is legendarisch. Rebellen kopen wapens,
kara 28 miljard dollar heeft ge
vraagd, mogelijk in ruil voor het
gebnrik van Turks grondgebied
en militaire bases.
Het is nog niet duidelijk of de
Turkse regering het Amerikaan
se leger bij een oorlog tegen Irak
op zijn grondgebied zal toela
ten. Turkije vreest behalve eco
nomische problemen dat een
militaire operatie leidt tot een
vluchtelingenstroom naar Tur
kije, en mogelijk tot de stichting
van een Koerdische staat in
Noord-Irak. Dat laatste zou de
Turkse Koerden kunnen motive
ren hetzelfde na te streven.
Irak heeft de wapeninspecteurs
van de Verenigde Naties intus
sen zaterdag een lijst gegeven
van ruim vijfhonderd weten
schappers die werkzaam zijn ge
weest bij zijn programma's voor
massavernietigingswapens. Ko
pieën ervan zijn naar het VN-
hoofdkantoor in New York en
het Internationaal Agentschap
voor Atoomenergie in Wenen
gestuurd. De inspecteurs mogen
van de VN-Veiligheidsraad
Iraakse wetenschappers onder
vragen. Dinsdag is dat voor het
eerst gebeurd.
Drie Iraakse brandweerauto's en
een politiewagen spoedden zich
gisterochtend naar het hoofd
kwartier van de VN-wapenin
specteurs in Bagdad nadat zich
'Toneelfiguur Bush
gevaar voor wereld'
De Amerikaanse president
Bush is een gevaar voor de
wereldvrede, en hij lijkt wel
een personage uit een toneel
stuk van Shakespeare dat in
druk op zijn vader probeert
te maken. Dat zegt de Duitse
schrijver en Nobelprijswin
naar Günter Grass in een in
terview Welt am Sonntag.
Volgens Grass vormt de sta
tus van Bush als zoon van
een oud-president een dode
lijke combinatie met zijn
oliebelangen. Het lijkt er vol
gens Grass op dat Bush met
zijn dreigementen tegen Irak
probeert af te maken wat zijn
vader met de Golfoorlog in
1991 begon. „Hij doet me
denken aan een personage
van Shakespeare, wiens enige
drijfveer het is om zijn vader,
de oude, stervende koning, te
laten zien: Kijk, ik heb jouw
taak volbracht."
daar een kortsluiting in een
computerkamer had voorge
daan. Er brak een kleine brand
uit, maar het vuur was snel ge
doofd.
door onze correspondent
Hans Geleijnse
Vaticaanstad - Een somber jaar,
een sombere paus. Gisteren, tij
dens zijn laatste zondagse op
treden van dit jaar, richtte de
kerkvorst zich tot de vele fami
lies op het stampvolle Sint-Pie
tersplein. Zij zouden in het da
gelijks leven een voorbeeld
moeten nemen aan de liefde, de
rust en de harmonie van de fa
milie van Jezus. Volgens de paus
zijn dat waarden die in moderne
gezinnen vaak ontbreken.
Opnieuw ontpopte de fragiele
82-jarige kerkvorst zich als een
klagende pessimist, een roepen
de in een woestijn van afkalvend
normbesef.
Het gezin moet de hoeksteen
van de samenleving blijven, zo
als de heilige familie van Naza
reth dat was. Maar hoe moet dat
in een wereld waarin de mens
zich kan laten klonen?
Johannes Paulus n heeft gedu
rende zijn lange pontificaat
voortdurend gewaarschuwd te
gen wat hij ziet als het kwaad in
de wereld.
Maar naarmate hij ouder en zie
ker werd, raakte het element van
hoop - die het evangelie ook
biedt - meer op de achtergrond.
Geen wonder dat eerder deze
maand veel ophef werd gemaakt
van een pauselijke catechese,
die stelde dat God zich afwendt
van en niet meer wenst te luiste
ren naar een zondige mensheid.
Het heeft er meer en meer de
schijn van dat de paus overwel
digd raakt door de vele onheils
tijdingen die hem bereiken. Zijn
kerk is het hele jaar al in op
schudding door seksschanda
len, het gezag en de waardigheid
van geestelijken zijn tanende.
Pauselijke oproepen tot vrede
hebben geen enkele invloed
meer, terreur en oorlogsdreiging
nemen slechts toe.
Volgens het Romeinse dagblad
II Messagero heeft Johannes
Paulus II inmiddels in zijn Pool
se moedertaal bespiegelingen
over het leven voor en na de
dood opgeschreven. Het nieuws
is nog niet door het Vaticaan be
vestigd, maar als het waar is,
kan met vrij grote zekerheid
worden voorspeld dat ook deze
herderlijke brief van tien kantjes
weinig vrolijk zal zijn.
(advertentie)
valse papieren en explosieven van Russi
sche soldaten. De helikopter die in au
gustus vlak bij de legerbasis Chankala
verongelukte, werd neergeschoten met
een nieuw grond-luchtwapen van Russi
sche makelij. Meer dan honderd soldaten
stierven.
Dat nalatigheid naast corruptie en ver
raad een belangrijke rol speelt, ontkent
niemand. In Tsjetsjenië heerst een con
currentiestrijd tussen de Russische een
heden. De troepen van het ministerie van
binnenlandse zaken vertrouwen het leger
niet, en het leger vertrouwt de veilig-
heidsdient weer FSB niet. „Er is absoluut
geen coördinatie", aldus Michail Babitsj,
een hoge ambtenaar van de Tsjetsjeense
regering.
Rebellen en Kremlin spelen ondertussen
hun eigen spel. Poetin noemde de aan
slag 'onmenselijk'. Zij zou gepland zijn
door de Tsjetsjeense rebel Basajev en
Arabische terroristen. Rebellenleider As
ian Maschadov veroordeelde de aanslag:
„Ik begrijp jullie, maar ik kan jullie niet
steunen." Een oplossing voor het conflict
blijft ver weg. Poetin heeft gesprekken
met Maschadov uitgesloten, maar zijn
verhaal over de 'normalisering' van Tsje
tsjenië wordt ongeloofwaardig. „De re
bellen hebben voor de zoveelste keer ge
demonstreerd hoe stabiel de situatie in
Tsjetsjenië werkelijk is", schreef de krant
Novye Izvestia.
een stukje Liesbeth.
ledereen tussen 0 en 80 jaar kan na zijn dood nog een levens
reddende daad verrichten. Door het afstaan, doneren, van
organen en weefsels. Veel mensen hebben zich al laten
registreren als donor. U nog niet? Beslis nu. Vraag het donor
formulier. Kijk op www.donorofniet.nl. Of bel 0900 - 8212166
(I0centp/m) Donor worden doe je voor elkaar.
Stichting Donorvoorlichting
