Van 'fakkelzak' tot kwaliteitspakket
GESPREK VAN DE DAG
Knal-cd moet hond van vuurwerkangst afhelpen
I
Nederlandse consument stelt steeds hogere eisen aan vuurwerk
Het favoriete
vuurwerk
De laatste vuurwerkfabriek
O
O
Lonely at the top
ZATERDAG 28 DECEMBER 20
MENSELIJK
De Britse koningin Eliza
beth II heeft kroonprins
CHARLES opgedragen niet
langer deel te nemen aan
de VOSSENJACHT. Zij wil
zo verdere schade aan de
monarchie voorkomen. Ook
Charles' vriendin Camilla
Parker Bowles en zijn zo
nen William en Harry zou
den de sport op moeten ge
ven, ook al gaat het parle
ment waarschijnlijk ak
koord met gedeeltelijke
handhaving van de vossen
jacht. Dat heeft een voor
aanstaand lid van de Britse
hofhouding meegedeeld
aan het Britse boulevard
blad Daily Mirror. ,,De
prins loopt het risico on
herstelbare schade aan zijn
reputatie toe te brengen als
hij tegen de wil van het
volk ingaat", aldus de hof
functionaris. Het Britse La
gerhuis stemde eerder de
ze maand in met een wets
voorstel dat de vossenjacht
met een strikte vergunning
in bepaalde delen van het
land toestaat. De regeren
de Labourpartij is voorstan
der van een algeheel ver
bod, maar dat stuit bij een
meerderheid van het Ho
gerhuis op bezwaren.
Foto: AP
Een meerderheid van
de Zweedse parle
mentsleden is voor
afschaffing van de
MONARCHIE ten
gunste van een repu
bliek. Dat bleek uit
een enquête in op
dracht van het con
servatieve dagblad
Svenska Dagbladet,
waarvan de resulta
ten gisteren zijn ge
publiceerd. Officieel
zijn vier van de vijf in
de Riksdag (het parlement) vertegenwoordigde partijen
voor de monarchie. Van de 349 leden van het parlement
zijn er echter 167 voor afschaffing, 163 anderen willen
koning Carl Gustav en koningin Silvia op de troon hou
den. Zeven parlementsleden wilden zich niet uitspreken
en twaalf zeiden geen mening te hebben of zijn van oor
deel dat een monarchie en een republiek gelijkwaardig
zijn. De voorstanders van de republiek zijn vooral te vin
den ter linkerzijde. Bij de rechtse partijen is er nog een
nipte meerderheid voor het behoud van de 460 jaar oude
Zweedse dynastie. Foto: EPA
Amerikaanse tienermeisjes
verliezen hun MAAGDE
LIJKHEID vooral tijdens de
KERSTVAKANTIE. De kans
dat het in deze periode ge
beurt, is voor 'serieuze stel
len' zelfs driemaal groter
dan tijdens een andere pe
riode. Dat blijkt uit onder
zoek van de Mississippi
State Universiteit, zo be
richt de Amerikaanse zen
der ABC. ,,We spreken dan
ook van het kerstman-ef
fect", aldus onderzoekslei
der Martin Levin. Het on
derzoek is gebaseerd op
langlopend onderzoek on
der jongeren en uit de ant
woorden van 21.000 tie
ners op vragen over hun
seksualiteit. Een van de re
denen waarom december
extra opwindend is voor tie
ners, is volgens de onder
zoekers dat de jongeren
zich minder onder toezicht
voelen staan door hun ou
ders of anderen dan tijdens
de zomervakantie. Boven
dien voelen velen zich aan
getrokken door de sfeer van
'gezelligheid en samen
zijn'.
Het EMPIRE STATE BUILDING is sinds de aanslagen van
11 september vorig jaar ongekend populair bij bezoekers
van New York. In de eerste tien maanden van dit jaar wer
den er 2,7 miljoen kaartjes verkocht voor een bezoek aan
de uitkijkplaatsen op de 85e etage op een hoogte van
320 meter. Dat waren er 400.000 meer dan in dezelfde
periode in 2001, volgens The New York Times. Het Empi
re State Building (tot aan het puntje van de mast 443,2
meter) is sinds de aanslagen op de Twin Towers het hoog
ste gebouw van 'The Big Apple'. Foto: Reuters
Omdat een masseuse geen
seks met hem wilde, heeft
een Thaise militair vermoe
delijk een HANDGRANAAT
IN EEN MASSAGESALON
gegooid. De 35-jarige eige
naar van de salon in Lopbu-
ri (zo'n honderd kilometer
ten noorden van Bangkok)
werd daarbij gedood, zo
heeft de politie gisteren ge
meld. De soldaat wilde na
zijn massage seks met de
masseuse, niet ongebruike
lijk in Thailand, maar de
vrouw weigerde. „Getuigen
zeggen dat de verdachte
woedend werd en daarop
een handgranaat de kamer
ingooide", zei een politie
woordvoerder. Een aantal
medewerksters van de sa
lon liep door de granaatex
plosie verwondingen op. De
politie heeft het leger ge
vraagd mee te werken en de
verdachte over te dragen.
Vermoedelijk houdt de man
zich schuil op zijn militaire
basis, waar de politie geen
arrestaties mag verrichten.
Een nacht BROMMEN VOOR DE LOL. Dat kan vannacht
in het voormalige Huis van Bewaring Oostereiland in
Hoorn. Liefhebbers kunnen zich tegen betaling van 50 eu
ro een nacht laten opsluiten. De 'delinquenten' worden bij
binnenkomst om vier uur vanmiddag gefouilleerd en hun
spullen worden nagekeken. Morgenochtend om elf uur ko
men ze weer vrij en krijgen ze een ontslagbewijs mee. „En
daarna willen we ze nooit meer terugzien", aldus een
woordvoerder van de organisatie. Gedetineerden die het
echt niet meer uithouden kunnen vroegtijdig naar huis.
Het idee voor de gevangenisovernachting is ontstaan bij
de bewakers. Die kregen op verjaardagen vaak te horen
dat een gevangenis net een hotel is. De organisator wil la
ten zien dat dit nietzo is. Het geld dat wordt opgehaald
met de actie komt ten goede aan het Roparunteam van de
Penitentiaire Inrichting Noord-Holland Noord. Roparun is
een stichting die zich inzet voor verbetering van de leef
omstandigheden van terminale kankerpatiënten.
Oudejaarsavond is oliebollen,
champagne en vuurwerk. Voor
menig hondenbezitter betekent
het ook een drama. Want hon
den en vuurwerk vormen geen
ideale combinatie. Dat wordt
janken, staart tussen de benen
en bijten. Toch is het mogelijk,
vuurwerk en een vrolijk kwispe
lende viervoeter. Door training.
De bekendste dierenarts van
Nederland, tv-dokter Henk
Lommers van het tv-program-
ma Alle dieren tellen mee en
vroeger van AVRO's service salon
weet hoe: Pavlov in een mo
dem jasje.
Het principe is simpel. Zorg dat
je hond de link legt tussen vuur
werkknallen en leuke dingen zo
als een bak vol eten en spelen
met de baas. Dan zijn die gillen
de keukenmeiden en duizend
klappers opeens zo eng niet
meer. Lommers heeft daarom
een cd met \-uurwerkgeluiden
en een werkboekje uitgebracht
waarmee mensen hun trouwe
viervoeter kunnen trainen. De
opdracht: de cd dagelijks draai
en, eerst zacht en dan steeds
harder, en ondertussen eten ge
ven en spelletjes met de hond
doen.
En het werkt, weet de televisie
dokter inmiddels. De cd Prettige
Jaarwisseling!met vuurwerk
hond is net op de markt (alleen
verkrijgbaar bij de AVRO) en is
volgens Lommers een door
slaand succes. „We zijn hele
maal overdonderd. Dit hadden
we nooit verwacht. En het
mooiste is dat we veel mailtjes
krijgen van mensen dat het
werkt. Mijn advies is minimaal
drie weken te trainen, maar we
horen nu van mensen dat het
ook al na een week werkt. Ge
weldig. Daar hebben we het dus
voor gedaan. Dus niet om winst
te maken, want we verkopen de
cd tegen kostprijs."
De training is alleen geschikt
voor honden die alleen bang
zijn voor vuurwerkgeluiden, be
nadrukt de tv-dierendokter.
„Dat staat ook in koeienletters
in de tekst. Dit is totaal onge
schikt voor honden die van alle
geluiden bang zijn zoals een
brommer of vliegtuig. Daarvoor
is speciale hondentraining no
dig. Wat dat betreft is het geen
wondermiddel."
De bekendste hondentrainer
van Nederland is Martin Gaus.
Zijn hondenscholen en gedrags
centrum gebruiken al een tijd
een geluids-cd om honden te
trainen. Het principe is hetzelf
de. Helemaal nieuw is het idee
van Lommers dus niet. „Er staat
vuurwerk op, maar ook onweer.
Het wordt veel gebruikt bij the
rapie", vertelt een medewerkster
van het Martin Gaus Gedrags
centrum Nederland. „En het
werkt inderdaad."
Het belangrijkste is een nare er
varing vervangen door een posi
tieve ervaring. Lommers: „En
wat is er nou positiever voor een
hond dan eten? De eerste dag
zet je zachtjes de cd op als je
eten geeft. Wordt de hond bang,
dan het geluid direct afzetten.
En niet troosten! Dat is de groot
ste fout die mensen kimnen ma
ken."
Door de extra aandacht van de
baas wordt de angst bij de hond
immers juist versterkt omdat het
gedrag door de baas wordt be
vestigd. De kans is groot dat de
hond daarna nog banger wordt.
Immers, dan krijg je extra aan
dacht, weet het dier. „Doe dat
dus nooit! Is de hond geschrok
ken. dan geef je 'm de volgende
dag geen eten. Dat kan heli
geen kwaad. De dag daaroj
het beest vreselijk hongerij
zet je de cd op als je eten v<
hem klaarmaakt. Doe daar
ker lang over. De hond hee
dan alleen nog oog voor zij
eten. Als ie z'n bak half leej
heeft, zet je de cd uit. Zo g;
vijf, zes dagen door. Telker
je het geluid wat harder. N;
week ga je ook 's ochtends
draaien als je met de hond
favoriete spelletje speelt. O
dan de knallen steeds hard
zetten."
Sandra de Vliegh
Oudjaar in Nederland: overal vuurwerk. Foto: Archief/United Photos de Boer
Lontjes die wegspringen. Van die nieuwigheid
verwacht vuurwerkimporteur Schuurmans veel.
Het pistooltje met confettibommetje was geen
succes. De vuurwerktrends van dit jaar.
Het is een bekend verschijnsel: je koopt een zak
vol vuurwerk waar je een poosje mee bezig
bent. maar waarvan niemand in de straat op
kijkt. Een knalletje hier. Een flitsje daar en voor
al veel rook. Een 'Fakkelzak' noemen ze zo'n
pakket in de vuurwerkbranche. „Lekker veel
voor weinig geld. Maar langzamerhand betalen
mensen liever iets meer voor wat minder vuur
werk. De kwaliteit gaat tellen zegt Willem Heij-
boer, voorzitter van de Brancheorganisatie Con
sumentenvuurwerk Nederland (BCN).
Maar hoe kom je er als leek bijtijds achter of
vuurwerk kwaliteit heeft? Namen zoals Angel
Birds, Party Cake en Angel Kiss klinken verleide
lijk, maar zeggen niets over de inhoud. Ook de
verpakking geeft nauwelijks houvast. Daarom
zijn bedrijven zoals Broekhoff en Schuurmans
enkele jaren geleden gestart met videopresenta
ties in winkels. Broekhoff doet dat met de
Crown Collection, waarbij je kunt zien wat de
effecten zijn van de Silver Blast ('Zestien meter
hoge zilver komeet met twaalf schoten').
Schuurmans heeft in de Diamond Collection de
Goldfinger ('Romeinse kaars, zes schots met
gouden staart").
De Schuurmans-show is te zien in honderden
van de 3600 winkels waaraan het bedrijf levert.
Volgens directeur Jan Tinga is de Diamond Col
lection een groot succes. Vooral nadat het con
sumentenprogramma Kassa dit assortiment be
schreef als 'de Rolls Royce onder het vuurwerk'
en een 9+ als rapportcijfer gaf.
Tinga benadrukt dat behalve de videopresenta
tie en bestelfolder ook het internet een belang
rijke informatiebron is van vuurwerkliefhebbers.
„Rond deze tijd wordt onze website dagelijks
door zo'n vijftigduizend bezoekers bezocht."
Volgens Tinga is de voorkeur voor siervuurwerk
vooral te danken aan het besluit van de over
heid om zwaarder siervuurwerk toe te laten. Dat
moest de illegale handel een slag toebrengen. In
plaats van maximaal 50 gram kruit mocht er
voortaan 200 gram in het siervuurwerk. Daar
mee zijn mooiere effecten mogelijk en kan het
vuurwerk langer in de lucht blijven hangen.
Tinga denkt niet dat de maatregel voorkomt dat
veel illegaal vuurwerk vooral via België in Ne
derland belandt Hij verwacht dat dit jaar voor
ruim vijftig miljoen euro illegaal vuurwerk in
Nederland wordt afgestoken. Dat is hetzelfde
bedrag als legaal wordt besteed.
De verkoopstijging van legaal siervuurwerk ten
koste van rotjes en ander knallend spul betekent
een extra belasting van het milieu. Want stoffen
zoals cadmium en arseen zorgen voor de fraaie
kleuren, maar zijn ook schadelijk voor het mi
lieu. Daarom stelde het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM) in
1997 voor om op centrale plaatsen gratis vuur
werk af te steken en te verbieden dat het op an
dere plaatsen zou gebeuren. Daar is niets van
terecht gekomen.
Nieuwigheden zijn er dit jaar vooral bij het sier
vuurwerk. Tinga verwacht veel van een nieuw
effect bij de traditionele 'multishots' waarbij
lontjes wegspringen. „Dat is een effect dat van
het evenementenvuurwerk is overgekomen naar
het consumentenvuurwerk zegt Tinga.
Soms slaat een nieuwtje niet aan. Tinga: „Jaren
geleden hadden we een pistool met confetti
bommetje. Daar zijn we mee gestopt. De iets
oudere jeugd vond het te kinderachtig. En de
jonge kinderen mochten het niet hebben van de
ouders omdat ze het te gevaarlijk vonden."
Vuurwerkliefhebbers kunnen onder meer te
recht bij fietsenzaken, boekhandel^, tabaksza
ken, hengelsportzaken en speelgoedwinkels.
„Het zijn zaken die het over het algemeen niet
zo druk hebben rond deze tijd. Voor een aantal
bedrijven is het een aardig product om er bij te
hebben maar meer ook niet", zegt Heijboer van
de branchevereniging.
Hij verwacht dat over ruim een jaar een kwart
van de vuurwerkverkooppunten is afgevallen
door de strengere eisen. De middenstanders
mogen vanaf maart 2004 alleen nog vuurwerk
verkopen als zij sprinkler- en brandmeldinstal-
laties hebben geïnstalleerd. „Het kost gemid
deld zo'n twintigduizend euro om aan de stren
gere eisen te voldoen. Dat kan en wil lang niet
iedereen opbrengen. Maar er blijven genoeg
verkooppunten over."
Vuurwerkbedrijf Van der Nat, de laatste vuur
werkfabriek in Nederland, sluit eind deze
maand voorgoed de deuren. Het bedrijf dat
sinds 1986 in Steenwijk is gevestigd, mag nog
wel vuurwerk verkopen, maar moet door stren
gere eisen van de overheid stoppen met de fa
bricage van vuurwerk.
Na de vuurwerkramp in Enschede is bepaald
dat vuurwerk alleen mag worden gemaakt op
minstens achthonderd meter van andere ge
bouwen. Daar kan het bedrijf van Christiaan
van der Nat (41) niet aan voldoen. De fabriek
waar zeven mensen werken, ligt tweehonderd
meter van andere bebouwing.
Nadat Christiaan het bedrijf van zijn vader had
overgenomen maakte hij zo'n zestig artikelen.
Van der Nat levert onder meer Bengaals vuur
voor de Crown Collectie van Broekhoff. „Onze
fonteinen, goud of zilver en Bengaals vuur wa
ren altijd een groot succes. Het is jammer dat
een gezond bedrijf op deze manier aan zijn ein
de moet komen", zegt Christiaan.
Verreweg het meeste vuurwerk dat in Nederland
wordt afgestoken, komt uit China. „Ze maken
daar vuurwerk voor prijzen waar je als Neder
lands bedrijf nauwelijks mee kunt concurreren.
Met Bengaals vuur lukte dat wel. Maar met het
maken van vuurpijlen viel niet te concurreren.
In de jaren vijftig en zestig maakten Chinezen
vuurpijlen voor een prijs waarvoor je als Neder
landse fabrikant amper het stokje kon betalen.
De kwaliteit was slecht. Dat is nu een stuk beter
en ze blijven het goedkoop maken."
Gebaseerd op bestellingen van winkels en
klanten heeft vuurwerkrmporteur Schuur-^
mans een top tien samengesteld van het ffc
voriete vuurwerk. Schuurmans levert vuuqd
werk aan ruim 3600 winkels. De adviesprijs
voor het meest geliefde vuurwerk is 32,50
1Diamond Collection nr. 24 Skycrossing
(siervuurwerk)
2. Diamond Collection nr. 27 Polar Light
(siervuurwerk) q
3. Diamond Collection nr. 32 Multi Color
Typhoon (siervuurwerk) - tE
4. American Dream nr. 001 Wild West 300hf
shots (siervuurwerk) ja
5. American Dream nr. 006 Pooltable (sierl
vuurwerk) f,(
6. American Dream nr. 004 Crazy Bull (sie)r(
vuurwerk) hg
7. Diamond Collection nr. 18 (pakket metfrc
fonteinen en multishots) (0
8. Diamond Collection nr. 28 (pakket metb;
multishots) n
9. American Dream nr. 2 Eagle Flight (pijlfri
assortiment) |ts
10. American Dream nr. 47 grotere potten
multishots (assortiment-doos) L
CU
CL
h-
LO
Onderiverp van vandaag: succes
en het gebrek daar aan. Eerst
twee citaten. Het eerste is uit een
interview dat Max Pam jaren ge
leden had met Jan Hein Donner.
'In het Hoogoventoernooi speelt
Langeweg tegen Lengyel. Zo'n
Langeweg is een veel betere scha
ker dan Lengyel, daar is geen
twijfel over mogelijk, alleen
Lengyel is een grootmeester die
toernooien wint. En Langeweg
nee, die zul je dat nooit zien doen
Nog een citaat uit een ander inter
view. Gijs Zandbergen laat Peter
Post aan het woord over de wieler
sport: 'Je hebt knech ts die soms har
der fietsen dan hun kopman. Maar
zeg niet tegen zo'n knecht dat hij moet
winnen want dat wordt niks. Begra
ven die handel. Kunnen ze niet. Wor
den ze nerveus van'. Het laatste citaat is
niet letterlijk want ik kan het knipsel in
mijn papierberg ondanks vlijtig zoeken niet
vinden maar de strekking klopt.
Hoe komt het dat sommige hard werkende
mensen die barsten van het talent nooit de
top halen? Terwijl anderen, vaak minder ge
talenteerd, dat wel doen. Vraag: is er ergens
in otis wezen een aparte gave verborgen, een
gave die onze plek in de pikorde bepaalt?
Daar heb ik veel over na gedacht. Niet om
wille van de filosofie maar omdat ik les geef
aan de Toneelschool. En bijna al die leerlin
gen willen natuurlijk naar de top. Mijn ant
woord is: ja, zo'n aparte gave bestaat.
Je ziet het ook in een quiz die ik presenteer. Je
hebt winnaars en deelnemers die niet willen
winnen. Ze weten evenveel of misschien meer
dan hun tegenstanders. Maar het enige dat ze
willen is: niet afgaan. Ze willen met ere ver
liezen. Dat ze ook zouden kunnen winnen,
komt niet in hen op. Omdat ze winnen niet
beschouwen als iets dat van nature pij hen
hoort. Zeker, ze winnen wel eens. Iedereen
wint wel eens. Maar bij hen is winnen uit
zondering en verliezen is regel: 'Die anderen
zijn zoveel beter'. En in die houding zit hun
nederlaag besloten.
Omgekeerd kan ook. Mensen die kost wat
kost niet willen verliezen. Ik schrijf van tijd
tot tijd voor een bridgeblad. Dus maak ik
soms bridgetoemooien van dichtbij mee met
een perskaart op mijn revers. Nederlands
meest gelauwerde speelster is Bep Vriend. Ik
zat ooit achter haar toen ze een wedstrijd
speelde tegen Tsjechië. De Tsjechische dame
werd nerveus van pottenkijkers en verzocht
mij heen te gaan. Bep siste: „Ze mag je niet
wegsturen, je bent van de pers!" „Die dame
wordt nerveus", zei ik. „Dat is in ons voor
deel, zitten blijven!" Een mooi voorbeeld van
winnaarsmentaliteit. Een mentaliteit die me
vrouw Vriend voor de wedstrijd reserveert.
Want buiten de kaarttafel is zij de lieflijkheid
in persoon.
Aan het toneel is het eigenlijk hetzelfde. Je
hebt acteurs die de hoofdrol opeisen en ac
teurs die diep in hun hart geen hoofdrol wil
len spelen. Ze gedijen het beste in de scli
van anderen. Natuurlijk zijn die anderó
goede acteurs. Je handhaaft je niet op hl
voorste plan zonder talent. Maar die aiii
beschouwen een hoofdrol als bijna van
sprekend. Ergens in de wieg hebben ze d
vriendschap gesloten met de schijnwerj.
vergeet nooit een televisiescène waarin j
Millecam, net van de Toneelschool, in e
braakpand moest knokken met een aati
jonge collega 's. Je ziet hoe Sylvia om zicM
heen slaat. Niet alleen omdat de rol het\
maar ook om goed in beeld te blijven. A
cam was een groot talent, geen misversl
daarover, maar het was die instelling d
verschil maakte. Een instelling die eiger
los van haar talent stond. Of die aan dt
lent leek toegevoegd.
Een instelling waardoor sommigen een
worden. Of schaaktoernooien winnen e
lerwedstrijden, bridgekampioenschapp
televisiequizzen. En anderen niet.
|er
