N. Korea stopt VN-toezicht reactor
BUITENLAND
Ooit beschikbaar:
Kenyanen vinden het einde van de Regenboog
Weghalen verzegeling en camera's is reactie op staken olieleveranties door VS
Verkiezingen Montenegro
waarschijnlijk niet geldig
Levenslang voor ex-leider
Rode Khmer na moorden
Mis in Bagdad
Gladheid en drukte veroorzaken verkeerchaos in Oostenrijk
Oppositie offert kerst op
om Chavez te wippen
se legerheli
"it bij Kabul
Een Duitse militaire he-
is zaterdagmiddag
tort in de buurt van het
j van de Afghaanse
id Kabul. Zeven Duitse
;n zijn daarbij om het
komen, zo heeft het
ninisterie van defensie
eeld. Volgens ooggetui-
den ook zeker twee,
ï'ogelijk ook acht men-
It le grond zijn gedood.
aak van de crash is nog
end.
aire leider
-ontsnapt
i - De vermoedelijke
leider van de Baski-
cheidingsbeweging
on Fernandez de Iradi,
;n ontsnapt uit het poli-
u in het Frans-Baski-
yronne, waar hij sinds
dag vastzat. Iradi ont-
r nkele uren voor hij met
neens donderdag opge-
TA-verdachten voor ver
worden overgebracht
ijs.
lie redt
I uit de pot
De politie in de Fili-
;ft kunnen voorko-
tientallen honden tij-
feestdagen tijdens het
Ïer als lekkernij zouden
opgediend. De politie
weekeinde in de stad
ongeveer 180 honden
uktn gepakt zaten in veel
hokken. Ongeveer ne-
<an de dieren waren nog
"j. Volgens de politie wa-
jonden bestemd voor
itsjrestaurants. Sinds 1999
verboden
het menu te zetten.
burgers
l|en lasergun
inn- Enkele Britse politie-
Ü3 zijn begonnen met
waarbij burgers
krijgen uitgereikt. Na
ig gaan de burgers de
im snelheidsovertre-
;t te stellen en door te
de politie. Dat meld-
m$unday Times. De gege-
jcht de burgers verzamelen
—geen juridische geldig-
p korpsen wijzen de
jlers wel op hun fout.
maandag 23 DECEMBER 2002
ine vindt
kilo coke
- De Franse douane
steren een zeilschip on-
!pt met aan boord 900
aïne, die mogelijk be-
as voor Nederland. De
van de harddrugs
aats in de westelijke ha
ns Lorient, meldt het re-
dagblad Ouest France.
IJeregistreerde
epje was aan boord van
ter schip, dat nog vier
j-boten terugbracht naar
|k na de zeilwedstrijd
|u Rhum. Volgens het
l was de cocaïne be-
Dor Nederland of Italië.
mkus naar
-ïde ronde
- De kiezers in Litouwen
I gisteren zittend presi-
Idas Adamküs welis-
meeste stemmen in de
ntsverkiezing gegeven,
Iet voldoende voor een
■e meerderheid. Adam-
plet op 5 januari in de
Jronde moeten opne
men zijn enig overgeble-
tal oud-premier Ro-
djPaksas. Adamkus, die
president is, behaal-
iveer 32 procent van de
|ïn, tegen Paksas onge-
16 procent, meer dan de
in hadden voorspeld,
ïntsvoorzitter Arturas
tkas werd derde.
lie uwe
ie achten Bali
t - De Indonesische po-
!ft zes namen toege-
an de lijst met verdach-
r de bomaanslagen op
i in oktober meer dan
;ns kostten. De zes nieu-
lachten, vier Indonesiërs
Maleisiërs, komen bij
injpdonesiërs die de politie
jro: op verdenking van be-
heid bij de bloedige
en. De politie heeft tot
/ijftien Indonesische
iten gearresteerd, onder
Irie hoofdverdachten.
in
v^lag op
i in India
lhi - Bij een aanslag op
n in Zuid-India zijn za-
:eker twintig mensen ge-
twintig gewond ge
plat meldden de Indiase
gisteren. Aanvankelijk
)g gedacht aan een on-
ïaar de politie zei later
óngen te hebben gevon-
de maoïstische Naxa-
trein hebben laten
:en. Deze communisti-
Depering voert al ruim
tar aanvallen uit op re-
instellingen.
seoul/rtr - Noord-Korea is be
gonnen met het verwijderen van
toezichtcamera's en verzegelin
gen van de Verenigde Naties uit
de Yongbyon-kernreactor. De re
actor werd in 1994 gesloten na
een akkoord met de Verenigde
Staten over bevriezing van
Noord-Korea's kernprogramnma.
In ruil voor de sluiting zou een
westers consortium twee reacto
ren bouwen die ongeschikt zijn
voor militaire doeleinden en
zouden de VS het land 500.000
ton olie per jaar leveren.
Afgelopen maand stopten de VS
met de olieleverantie in reactie
op de bekentenis van Noord-
Korea dat het in het geheim zijn
kernprogramma heeft voortge
zet.
Volgens Noord-Korea is het land
door het stoppen van de oliele
veranties nu genoodzaakt de
kernreactor weer op te starten
om energie te produceren.
In een brief aan het Noord-Ko-
reaanse ministerie van kern
energie heeft directeur El-Bara-
dei van het Internationaal
Atoomenergie Agentschap
(IAEA) het land opgeroepen zich
aan zijn verplichtingen te hou
den en niets te doen wat de
controle van de IAEA op de re
actor Yongbyong in de weg
staat. In een verklaring die het
IAEA zaterdag in Wenen heeft
uitgegeven, uit El-Baradei zijn
'diepe teleurstelling' over het
Noord-Koreaanse besluit.
De Verenigde Staten hebben de
maatregelen van Noord-Korea
tegen het VN-toezicht op hun
kernreactoren gisteren veroor
deeld.
Het besluit 'roept nieuwe onge
rustheid op' over het beleid van
Noord-Korea, verklaarde
woordvoerder Fintor van het
ministerie van buitenlandse za
ken. „We dringen er bij de De
mocratische Volksrepubliek Ko
rea op aan de stilgelegde kernin
stallaties niet te herstarten", al
dus Fintor.
Eerder op de dag had Japan ge
zegd de beslissing te betreuren
en de Noord-Koreaanse rege
ring opgeroepen 'al zijn nucleai
re programma's te bevriezen en
een positieve houding te kiezen
voor een vreedzame oplossing
van de kwestie'.
Opkomst slechts 45,9 procent
podgorica/afp-anp - De presi
dentsverkiezingen in Mon
tenegro van gisteren zijn waar
schijnlijk ongeldig. Volgens on
afhankelijke waarnemers en
partijwoordvoerders is de ver
eiste opkomst van 50 procent
niet gehaald. Slechts 45,9 pro
cent van de 450.000 stemge
rechtigde Montenegrijnen nam
de moeite om naar de stembus
te gaan.
De officiële uitslagen van de ver
kiezingen worden pas aan het
eind van de week verwacht. Als
de uitslag ongeldig wordt ver
klaard, is dat de eerste mislukte
verkiezing sinds het einde van
het communistisch bewind in
1990 en de derde in de Federa
tieve Republiek Joegoslavië (FRJ)
in twee maanden tijd. In de an
dere Joegoslavische deelrepu
bliek Servië werden de verkie
zingen tot twee keer toe ongel
dig verklaard omdat de opkomst
onder de 50 procent bleef.
Als het benodigde opkomstper
centage in Montenegro wel is
gehaald, is er een onbetwiste
winnaar. Parlementsvoorzitter
en ex-premier Filip Vujanovic
van de Democratische Partij der
Socialisten (DPS) heeft volgens
waarnemers van het onafhanke
lijke Centrum voor Vrije en Eer
lijke Verkiezingen 83,9 procent
van de uitgebrachte stemmen
gekregen.
De jurist Vujanovic, in 1954 in
Belgrado geboren, was van 1998
tot oktober dit jaar premier on
der de naar onafhankelijkheid
strevende president Milo Djuka
novic. Tijdens diens ambtster
mijn zette Montenegro zich af
tegen het bewind van de Joego
slavische president Slobodan
Milosevic in Belgrado.
De gang naar de stembus kwam
op een cruciaal moment voor de
Joegoslavische deelrepubliek: de
huidige FRJ wordt op termijn
omgevormd in een lossere con
federatie Servië-Montenegro.
Als de verkiezingen inderdaad
ongeldig zijn, moeten de Mon
tenegrijnen volgende maand
opnieuw hun stem uitbrengen.
phnom penh/ap - De voormali
ge Rode-Khmerleider Sam Bith
is vandaag tot levenslang ver
oordeeld voor de moord op drie
buitenlandse toeristen in 1994.
De rechter noemde de 69-jarige
Sam Bith 'het echte brein' ach
ter de 'kwaadaardige misdaden
tegen onschuldige burgers'.
Toen de trein waarin de Austra
liër David Wilson, de Brit Mark
Slater en de Fransman Jean-Mi-
chel Braquet zaten op 26 juli
1994 in het zuidoosten van
Cambodja door de Rode Khmer
werd overvallen, was Sam Bith
volgens de aanklagers de regio
nale commandant van de Rode
Khmer. Zelf beweert hij enkele
weken voor de overval op de
trein te zijn ontslagen door Pol
Pot, de hoogste leider van de
Rode Khmer die overleed in
1998, vlak voordat de organisa
tie na jaren van terreur uiteen
viel.
Sam Bith is een van de weinige
Rode-Khmerleiders die voor het
gerecht zijn gebracht. Een pro
ces tegen de kopstukken van het
maoistische schrikbewind dat
de Rode Khmer van 1975 tot
1979 in Cambodja uitoefenden
en dat 1,7 miljoen Cambodja-
nen noodlottig is geworden, is
nooit van de grond gekomen.
bagdad - Hoewel de sfeer door de dreigende oorlog
met de VS verre van normaal is, gaat het dagelijkse
leven in Irak gewoon door. Dat geldt ook voor de le
den van de minuscule christelijke minderheid in het
door moslims gedomineerde land. Hier tuurt een
jongetje door het hek tijdens de mis in de Evangeli
sche Kerk in Bagdad. Intussen gaat de propaganda
oorlog tussen de VS en Irak onverminderd door. De
VS verwierpen vanochtend het aanbod van Irak om
geheim agenten van de Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA mee te sturen met de VN-wapeninspec-
teurs. Volgens het Witte Huis ligt de bewijslast niet
bij Washington, maar is het aan Irak om aan te to
nen dat het niet over massavernietigingswapens
beschikt. Bagdad zei gisteren dat ClA-agenten wel
kom waren in Irak om verdachte wapenopslag
plaatsen aan te wijzen. De CIA - die overigens allang
in Irak is - maakte op zijn beurt een geheim Iraaks
plan openbaar waarin staat dat Saddam in het be
ginstadium van de Golfoorlog in 1991 biologische
wapens wilde gebruiken. Dat plan faalde echter
omdat zijn verkenningsvliegtuigen werden neerge
haald.
Foto: AP/Dusan Vranic
wenen/dpa - Spekgladde wegen door
ijzel hebben zaterdagochtend in grote
delen van Oostenrijk geleid tot een ver
keerschaos. Talrijke autosnelwegen, vol
met vakantiegangers op weg naar de ski
gebieden, werden afgesloten na volgens
Oostenrijkse media 'ontelbare' ongeval
len. Grote problemen deden zich voor op
de AIO tussen Salzburg en de Tauerntun-
nel en tussen Innsbruck en Kufstein.
Voor zover bekend viel er zeker één do
de, in de omgeving van de hoofdstad
Wenen. Er waren ook talrijke gewonden.
Bij de alarmcentrale van de ANWB in
Den Haag en het steunpunt in München
zijn zaterdag overdag geen meldingen
binnengekomen van Nederlanders die in
Oostenrijk in problemen zijn geraakt.
„De grootste gladheid deed zich voor
rond Wenen en in het oosten van het
land, buiten de wintersportgebieden", al
dus de ANWB. „De files vandaag zijn
niets vergeleken met de monsterfiles, in
extreem barre omstandigheden, van een
jaar geleden."
In Duitsland waren de wegen zaterdag
ochtend goed, maar wel erg druk. Vooral
Oppositie ruikt na veertig jaar de macht
door onze correspondent
Eelco van der Linden
Nairobi - Een wonder: het is de
Kenyaanse oppositie voor het
eerst gelukt de gelederen te slui
ten. De 'Regenboogcoalitie' ver
wacht deze week de macht over
te nemen van de bijna 40 jaar re
gerende KANU-partij van presi
dent Daniël arap Moi. De nieuwe
held van Kenya is een 71-jarige in
een rolstoel.
Thee met de president. Voor de
24ste keer nodigt Daniël arap
Moi aan het eind van het jaar
een paar duizend getrouwen uit
om op het gladgeschoren gazon
van 'State House' in Nairobi de
banden aan te halen met de
president en zijn partij KANU,
sinds de onafhankelijkheid in
1963 onafgebroken aan de
macht in Kenya.
De zon is mild, de thee mier
zoet. Als de gezichten wit waren
geweest, zou je je op een feestje
van het Britse koloniale bestuur
wanen.
Het enthousiasme is er nog als
Moi een ronde maakt langs de
in een carré zittende gasten. Ie
dereen staat op, dringt naar vo
ren en roept met de zwaaiende
wijsvinger - KANU's handels-
Ondanks zijn verwondingen door een bijna fataal auto-ongeluk, lijkt
de Kenyaanse oppositieleider Mwai Kibaki van de Regenboogcoalitie
erin te slagen de macht van de huidige president Daniël arap Moi te
breken. Foto: AFPI/Simon Maina
merk - om aandacht van het
stamhoofd. Maar niemand ont
komt aan de ongemakkelijke
greep die hoort bij het einde van
een regime. „Het is jammer,
maar ik denk dat dit echt de
laatste keer is", zegt Thahalon
Luzala, die zichzelf als campag
nevoerder van KANU voorstelt,
en zonder veel schroom een
kijkje geeft in de KANU-keuken.
„De mensen hebben er genoeg
van, willen verandering", zegt
hij kijkend naar Moi die terug
schrijdt naar zijn zetel. „Zelfs
geld heeft geen effect meer. We
hebben nog een aardig budget
om stemmen te kopen, maar er
is geen interesse. Onze kandi
daat, Uhuru Kenyatta, ligt niet
goed.
Bij de oppositie is het anders
om: als Mwai Kibaki het ver
keersongeluk niet zou hebben
overleefd, dan nog zou drie
kwart van zijn aanhang op hem
hebben gestemd."
De Kenyanen hebben er vrese
lijk genoeg van. Waarvan? Van
alks. De economische malaise,
de werkloosheid, de corruptie,
de misdaad. Zoals vaker in Afri
ka is het vooral een gevoel: 'Ge
noeg is genoeg*, is de meest ge
hoorde zin. Mwai Kibaki is de
absolute held, maar moeilijk als
'nieuw en fris' te bestempelen.
De 71-jarige econoom diende 12
jaar onder Moi als minister van
financiën en vice-president. Hij
stapte uit KANU en richtte zijn
Democratische Partij op toen in
1991, onder grote druk van de
buitenwereld, een meerpartijen-
stelsel werd ingevoerd.
Tweemaal verloor Kibaki van
Moi, en dat kwam alleen omdat
de oppositie zich niet wist te
verenigen. Dit keer is dat wel ge
lukt. De goedmoedige en als
eerlijk en competent te boek
staande Kibaki leidt de Regen
boogcoalitie (NARC), waarin be
halve bijna alle grote oppositie
partijen ook een fors aantal
voormalige kopstukken uit KA
NU zitten.
Ze zijn overgestapt omdat ze
niet konden verkroppen dat Moi
de onervaren zoon van Kenya's
eerste president Jomo Kenyatta
- en voorganger van Moi - aan
wees als troonopvolger.
Het bijna fatale auto-ongeluk
van Kibaki drie weken, maakt
deze verkiezingen bizar. Terwijl
de aanhang in permanente exta
severkeert, ontbreekt degene
w^-r het om gaat.
President weet van geen wijken
door onze correspondent
Frans Lindenkamp
sao paulo - 'Desnoods vieren we
kerstmis in januari'. Vakbondslei
der Carlos Ortega - een van de
voormannen van de oppositie
verenigd in het Democratisch Co-
ordinaat - laat geen twijfel be
staan dat Venezuela net zolang
doorstaakt totdat het Zuid-Ame
rikaanse land verlost is van presi
dent Hugo Chavez. En dat kan
nog wel even duren, want Chaves
houdt zijn poot stijf. Geen haar
op zijn hoofd die erover piekert
de handdoek in de ring te gooien.
De vreedzame betoging van vrij
dagavond was de vierde demon
stratie in de inmiddels al drie
weken durende algemene sta
king, die het openbare leven
grotendeels heeft platgelegd.
Een zee van anti-Chavez de
monstranten eiste zijn onmid
dellijke opstappen, omdat hij
het land met zijn links-revolu
tionaire beleid volgens hen eco
nomisch ruïneert. Maar de stoet
trok anders dan gepland niet
langs het regeringspaleis in de
hoofdstad Caracas. De president
had namelijk aangekondigd dit
met 'alle mogelijke middelen' te
zullen beletten.
Door zijn waarschuwing serieus
te nemen, hangt nu ook over de
staking een geur van slijtage.
Ook al omdat de manifestaties
een routineus karakter beginnen
te krijgen. De oppositie beseft
dit. Daarom moet de volgende
protestmars wel naar het rege
ringspaleis leiden met alle ge
vaar van dien.
Waarnemers houden hun hart
vast. Zij vergelijken de situatie in
het land met een kruitvat dat
over het hete asfalt rolt. De kans
op een staatsgreep of burger
oorlog blijft volop aanwezig. Na
Nederland, de Verenigde Staten,
Canada en Duitsland raadde dit
weekeinde ook de Britse rege
ring haar onderdanen aan om
Venezuela te verlaten.
In dit klimaat van groeiende es
calatie boekte Chavez afgelopen
week twee kleine succesjes.
Hoewel ook de strijdkrachten
intern sterk verdeeld zijn over
zijn persoon, staat het opperbe
vel pal achter hem. Het dicht
draaien van de oliekraan door
de anti-Chavez gezinde directie
van de staatsoliemaatschappij
PDVSA werd een daad van sa
botage genoemd. Voor een
tweede succesje zorgde de (neu
traal ogende) Hoge Raad, De
stakende oliearbeiders moeten
weer aan het werk, voordat de
opperrechters zich uitspreken
over de legitimiteit van de sta
king. Maar dit bevel legde de
ontslagen maar aangebleven
PDVSA-directie naast zich neer.
Beide opstekers voor Chavez
hebben de patstelling echter
niet kunnen doorbreken. Voor
de oppositie mist het 'demago
gische' staatshoofd gezond ver
stand door onder deze omstan
digheden toch te blijven zitten.
Maar voor Chavez is het louter
een kwestie van respect voor de
grondwet, die hij zelf heeft laten
ontwerpen. Hij duldt niet dat
een oppositie - naar zijn zeggen
bestaande uit 'terroristen, coup
plegers, saboteurs, fascisten en
chanteurs' - solt met zijn gees
teskind. „De democratische
spelregels zijn duidelijk. Of een
referendum over mijn aanblij
ven in augustus op de helft van
mijn mandaat. Of een grond
wetswijzing doorvoeren."
Aan die laatste tijdrovende optie
werken een aantal pro-Chévez
parlementsleden met zijn in
stemming. Het moet zijn goede
wil tonen. Mocht het Congres
instemmen, dan lijken verkie
zingen in april haalbaar. Ook
Washington - beslist geen fan
van Chévez - steunt dit initiatief.
Vakbondsleider Ortega is ervan
overtuigd dat de kop van Cha
vez met het uitdijen van de cha
os zal rollen. Daarom is het zaak
dat de oliesector - motor van de
Venezolaanse economie - door-
staakt. Chévez weet dit. Hij heeft
de strijdkrachten daarom op
dracht gegeven de weerstand
van de PDSVA te breken. Des
noods kwaadschiks.
Arbeiders Venezuela
gaan door met staking
De stakende arbeiders in
de Venezolaanse olie-in
dustrie zullen een bevel
van president Chavez om
weer aan de slag te gaan
negeren. De stakingen in
het land gaan hun vierde
week in. Chavez had de
politie eerder opdracht
gegeven iedereen te ar
resteren die het noodza
kelijke 'opstarten' van de
cruciale olie-industrie en
andere sectoren nog ver
der tegenwerkt. „Ze zul
len zes miljoen Venezola-
nen in de cel moeten
stoppen, omdat we be
reid zijn de gevangenis in
te gaan", aldus stakings
leider William Davila.
Oppositieleiders Carlos
Fernandez en Carlos Or
tega zijn zaterdagavond
aan arrestatie ontsnapt.
Het tweetal wist te ont
komen nadat zij informa
tie had ontvangen dat de
politie op het pimt stond
hen op te pakken. Die
had het hotel waar zij
verbleven al omsingeld.
Via de achteruitgang kon
het duo ontkomen.
in Zuid-Duitsland leidde het vakantiever
keer al vroeg tot lange files. Alleen al op
de 'autobahn' A3 tussen Frankfurt en
Nümberg was er over een lengte van 180
kilometer sprake van langzaam rijdend
en stilstaand verkeer. Gisteren was er al
leen nog sprake van gladheid in het
noorden van Duitsland en rond de Oos
tenrijkse hoofdstad Wenen.
(advertentie)
een stukje Wouter.
Kibaki heeft drie weken geen
campagne gevoerd en zal dat
ook niet meer doen, vanwege
zijn verwondingen; een gebro
ken arm, een ontzette voet en
een gemene 'whiplash'.
Zijn populariteit blijkt uit diver
se bijeenkomsten in het land,
zoals onlangs in het Uhuru Park
in Nairobi. 'Rainbow-NARC';
'NARC-Rainbow" klinkt het on
ophoudelijk uit eerst 20.000, en
korte tijd later 150.000 kelen. En
dan, na drie uur, is het moment
daar. In een rolstoel, met het
hoofd uit het open dak van een
busje keert Kibaki terug tussen
zijn mensen.
Geen groter contrast: een uitzin
nige, schreeuwende en dansen
de menigte, en de door gips en
een nekkraag volstrekt bewe
gingloze Kibaki.
Hij wordt met een pijnlijk soort
improvisatie naar het podium
gerold, waar hij na een half uur
de kortste rede uit zijn lange po
litieke loopbaan houdt: „Dank
voor jullie vertrouwen, laat God
ons bijstaan in onze strijd voor
verandering en laat de verkie
zingen vreedzaam zijn."
Einde. De menigte gaat tevreden
naar huis, zonder incident.
„Hier kan KANU nooit tegenop
frauderen", verwoordt een van
de aanwezigen het. Of hij gelijk
krijgt, zal aan het einde van de
wesA blijken.
ledereen tussen 0 en 80 jaar kan na zijn dood nog een levens
reddende daad verrichten. Door het afstaan, doneren, van
organen en weefsels. Veel mensen hebben zich al laten
registreren als donor. U nog niet? Beslis nu. Vraag het donor
formulier. Kijk op www.donorofniet.nl. Of bel 0900 - 8212166
(I0centp/m) Donor worden doe je voor elkaar.
Stichting Donorvoorlichting
