REGIO
Kerststal niet
langer oubollig maar hi
'Er zijn mensen die denken dat ik in een kasteel woo[
Uit het Nieuws
NAVRAAG
Het kerstpakket zit in de knel, roepen de grote jongens in de kerst-
pakkettenmarkt. Omzetdaling of een tegenvallende, kleine stijging
zijn het gevolg van de economische malaise waarin wij ons bevin
den. Het eerst bezuinigen we dan op luxe artikelen en daar is het
kerstpakket er één van. Er is minder geld te besteden en de gemid
delde prijs van een pakket steeg van 22 naar 30 euro. COCKY SCHALK,
eigenaar van het Voorschotense Intercédé, doet in relatiegeschenken
en zit op dit moment tot over haar oren in de kerstpakketten.
Merkt u al dat het kerst
pakket in de knel zit?
„Nee. eigenlijk niet. Bij
ons zijn er juist twee keer
zoveel kerstpakketten be
steld als vorig jaar. Het is
natuurlijk maar net hoe je
je inspant, zeker in tijden
van economische malaise.
Misschien is het juist wel
een uitdaging voor de
goede verkopers. Dat het
pakket dit jaar duurder
zou zijn, is geen argu
ment. Er is voor welk wat
wils, je kunt zelf bepalen hoeveel je te besteden hebt en wat je
daarvoor in het pakket kunt stoppen. Voor de prijs hoeft niemand
het te laten, denk ik."
Geen reden om het te laten, dus. Maar wat is de reden om het
doen?
„Het is een mooi moment voor de gever om te laten zien dat hij
ene klant of een personeelslid waardeert. Voor de ontvanger ver
hoogt het de feestvreugde. Het heeft toch iets vrolijks, zo'n doos
met allemaal cadeautjes erin. En mensen vinden het leuk om daar
in te kunnen grabbelen. Het 'grabbeltoneffect' speelt een grote rol
bij kerstpakketten."
Nu gaan er geruchten de ronde dat het kerstpakket belast gaat
worden als loon in natura. Wat vindt u daarvan?
„Dat zou een heel slechte zaak zijn. Een werkgever kan al zo wei
nig leuke dingen doen voor zijn personeel zonder dat er belasting
over wordt geheven. En het is juist zo leuk en belangrijk voor de
motivatie dat je met kerst iets kan weggeven. Ik verwacht dat het
zeker gevolgen zal hebben als zo n belasting wordt geheven, want
het wordt dan wél flink duurder.
Wat ivilt u in uw eigen kerstpakket krijgen?
„Nou, ik vind het zelf leuk als er iets bijzonders in zit. Iets wat je
normaal niet vindt in een kerstpakket. Daarom importeren wij ook
bijzondere producten die je niet makkelijk in Nederland kan ko
pen, speciaal voor de aparte kerstpakketten. Wij ontwerpen ook
zelf onze pakketten, zodat we de verpakking en de inhoud op el
kaar afkunnen stemmen. Zo kun je zien dat er zorg is besteed aan
het kerstpakket. En dat vind ik belangrijk als ik zo'n pakket ont
vang. Het is een blijk van waardering, en die waardering komt pas
echt goed over als je ziet dat iemand er zijn best op heeft gedaan."
tekst: Eric de Jager foto: United Photos De Boer
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1977, woensdag 21 december
LEIDEN - De Leidse universiteit krijgt begin volgend jaar een Cen
trum voor Milieukunde. Dit centrum krijgt tot taak het wetenschappe
lijk onderwijs en onderzoek op het gebied van de milieukunde te be
vorderen. Daarbij zal het centrum zich richten op concrete maat
schappelijke problemen, zoals de waterwinning, de recreatie en het
natuurbehoud in de duinen etc. Het centrum is een gezamenlijk ini
tiatief van de faculteiten wiskunde en natuurwetenschappen, rechts
geleerdheid, sociale wetenschappen, geneeskunde en de centrale in-
te.faculteit. Het idee is afkomstig van de vakgroep milieubiologie,
die zich al een jaar of zes bezighoudt met het organiseren van interfa
cultaire milieucursussen en studiegroepen. Onder de vlag van het
nieuwe Centrum voor Milieukunde zal dat worden voortgezet en zo
mogelijk verder worden uitgebouwd. Het nieuwe centrum, dat voorlo
pig vier jaar mag draaien, heeft, ondanks de forse bezuinigingen aan
de universiteit, drie formatieplaatsen gekregen vooreen directeur,
een administratieve kracht en een aantal part-time wetenschappelijk
medewerkers. Er is ruimte voor het centrum gereserveerd op een eta
ge boven het pand van architect H. Kroneman aan het Rapenburg
127. Deze ruimte is onlangs vrijgekomen door de verhuizing van een
afdeling van de rechtenfaculteit naar de Hugo de Grootstraat.
Anno 1977, woensdag 21 december
VOORSCHOTEN - Een kleuter en een leerling van de lagere school
sloegen gisteren de eerste paal voor de nieuwbouw van de Emmaus-
basisschool en de Titus Brandsma kleuterschool. Aan de Elstlaan op
de plaats van de vroegere zgn. Finse school komt de eerste school die
gebouwd wordt als kbo-gebouw, de integratie kleuter - basisonder
wijs. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO tLd. (datum van plaatsing)
of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82
te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G.P Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie. Id@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82. Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '5° 5^7
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.). 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2002
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
venwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgevenj Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 503,2003 PA Haarlem.
ZATERDAG 21 DECEMBER 20
De passie van Piet en Corrie Wijnker voor Maria, Jozef en het kindje Jezus te zien in Noordwijkerhout
Ruim dertig jaar sprokkelden Piet en Corrie
Wijnker kerststallen bij elkaar. De verzamelwoe
de resulteerde in een bonte collectie van 250
stuks uit veertig landen. Ruim honderd kunst
en knutselwerkjes worden vanaf maandag ten
toongesteld in hotel Leeuwenhorst in Noordwij
kerhout.
De passie voor de kerststal ontsproot in Piets
jeugd. In zijn ouderlijk huis in Venhuizen was
kerst een gebeurtenis. „Mijn vader klom voor
kerst de stolp op om het mos voor de stal van
de noordzijde van het rieten dak te plukken.
Mijn moeder haalde de kerstgroep weer van
zolder. Na de nachtmis mocht dan ook het
kindje Jezus erbij."
Tot de jaren zeventig tierde de kerststallencul-
tuur welig in Nederland. Toen gooide de secu
larisatie roet in het eten. Om verdere leegloop
tegen te gaan, moest de kerk getransformeerd
worden naar de noden van de moderne tijd.
Een kaal, strak interieur was het resultaat.
Geen goede atmosfeer voor de gezellige kerst
stal. Veel mensen zetten hun groepjes naast de
vuilniszak op de stoep. Piet, destijds pastor,
zag het met lede ogen aan en redde wat hij
redden kon.
Gelijk met de collectie groeide zijn interesse
voor de geschiedenis van de kerstgroepen. Vol
liefde vertelt hij het verhaal van de kerstal. Een
verhaal dat begint met Franciscus van Assisi
toen hij in het Italiaanse plaatsje Greccio ver
bleef. Ongeveer twee weken voor Kerstmis liet
Franciscus medebroeder Johannes bij zich ko
men en zei:Als je wilt dat we dit jaar in Grec
cio Kerstmis vieren, tref dan vlug voorberei
dingen en doe precies wat ik je vraag. Ik wil de
herinnering oproepen aan het kind dat in
Bethlehem is geboren, en zo goed mogelijk
met eigen ogen de pijnlijke en behoeftige om
standigheden zien waarvan het toen te lijden
had. Ik wil zien hoe het daar in een kribbe op
stro lag tussen een os en een ezel." Zo was de
eerste kerststal geboren.
Een aantal jaren later ontstond de eerste le
vende kerstal en in 1289 houwde kunstenaar
Gambio de eerste kerstgroep uit marmer. Toen
de kloosterlingen die groep bewonderden, wil
den meer en meer rijke kloosters en kerken
ook zoiets. Na de hervormingen van de conci
lie van Trent, begin zestiende eeuw, trok de or
de van Franciscus met een kerstgroep op zak
over de Alpen naar Zuid-Duitsland, Tsjechië,
Oostenrijk. De houtsnijders in Oostenrijk had
den de kunst van het kerstgroepjes maken op
gepakt. Zo kwamen ze begin 1600 in Neder
land aan. Pas in de achttiende eeuw deed de
kerstgroep in hout of gipsvorm ook zijn intre
de in de huishoudens. Veel later ontstonden in
een aantal plaatsen fabriekjes die werkten met
malletjes.
„De kerstgroepen waren duur. Vaak kochten
mensen eerst Maria,
Jozef en Jezus. Na
een jaartje spa
ren,
kon
den dan de koningen worden aangeschaft, en
zovoort."
De collectie van Piet en zijn vrouw Corrie
groeide buitenproportioneel door de cadeau
tjes van vrienden en collega missionarissen
maar vooral doordat ze nooit terugkeerden
van hun vakanties zonder een nieuwe aan
winst.
Resultaat van deze verzameldrift is een exposi
tie die inzicht geeft in de kerstbeleving in de
verschillende culturen. Zo heeft een Portugese
kerststal altijd een haan op de nok van de stal
staan. „Dat komt doordat heel lang geleden
een pelgrim in een Portugees dorp overnacht
te waar die nacht het een en ander werd ge
stolen. De vreemdeling werd beschuldigd
en zou worden vermoord voor zijn daad.
De man zei 'braad maar een haan. Als
hij op het bord ligt zal hij weer op zijn
poten gaan staan. En zoals de man
het wonder had beschreven zo ge
schiedde. De man werd vrijge
sproken."
Een Poolse kerstgroep
heet een Szopka. Het
is wonder
baarlijk te ontdekken dat de stal de vorj
een kerk heeft. Compleet behangen mJ
folie en lichtjes achter de ramen, schittf
geheel de toeschouwer toe. „In Krakaui
den wedstrijden gehouden om de mod
stal." De winnende stal krijgt een plekjj
historisch museum.
De Tsjechen maken van hun kerstal eei
dorpstafereeltje. Orkestjes, spelende kil
in klederdracht, mannen met karpers, 1
kerstmaal voor de Tsjech, en vrouwen f
brood in hun armen. Een nachtwaker
grote bijl vervangt de vredelievende eri
der gaat de tour langs Spanji
Afrika. Frankrijk, Tirol, In}
De kerststal is in en magj
showd worden, óók in de
kamer van ongelovige.
De expositie is te bezil
van maandag to|
1 januari. Eersf
dag is de zaap
ten. Openii
den: 14.0®
16.30 uil
entree Ij
Kerststalienverzamelaar Piet Wijnker: „De kerstgroepen waren duur. Vaak kochten mensen eerst alleen een Maria, Jozef en Jezus. Na een paar j
ren konden de koningen worden aangeschaft." Foto: Hielco Kuipers j.
Jacob Kanbier heeft het te druk met opvoeden om streken uit te halen
„Ik wil niet zielig doen. De mensen
hebben er geen behoefte aan om
achter hun vette kalkoen over mijn
ellende te lezen. Zo'n zielig kerstver
haal. Schei toch uit. Als mensen me
vragen hoe het met me gaat, zeg ik:
'Net als met iedereen. Ik heb mijn
ups en mijn downs'. Zo is het toch
ook? Maar ik heb het niet gemakke
lijk. Sinds een jaar of vijf ben ik al
leenstaand vader. Het grootste deel
van mijn tijd ben ik bezig met het
huishouden en met het opvoeden
van mijn twee jongens. Acht en tien
zijn ze. Gelukkig kunnen ze ook ge
regeld terecht bij mijn ex, hun moe
der, maar toch... Het kost veel tijd en
energie."
„Mijn ontwikkeling als kunstenaar
gaat wel door. Ik bÜjf schilderen.
Maar helaas, ik moet zo af en toe wel
eens een leuk aanbiedinkje voor een
tentoonstelling afslaan. Gewoon
omdat ik er geen tijd voor heb. Het is
moeilijk oppas te vinden. Boven
dien, een oppas is heel duur. Geld
daarvoor heb ik niet. Ik zit sinds een
tijdje in de WIK-regeling, de Wet In
komensvoorziening Kunstenaars.
Nou, dat is geen vetpot. Na aftrek
van huur en energiekosten hou ik
ongeveer driehonderd euro per
maand over om van te leven. Met
twee kinderen, dus ga maar na. Ik
moet flink schnabbelen om mijn
hoofd boven water te kunnen hou
den. Het liefst schilder ik natuurlijk
vanuit mijn gevoel, vanuit mijn
emotie. Maar dat kan nu niet. Ik
schilder geregeld dingen die markt
gericht zijn, commercieel. Land
schapjes en zo."
„In de kunsthandel weten ze dat het
slecht met me gaat, financieel ge
zien. Sommigen gedragen zich daar
ook naar. Als ik met mijn schilderij
en langs kom, denken ze 'Oh, hij
heeft honger'. Dan willen ze een stuk
minder betalen dan vroeger. Ze knij
pen je uit, terwijl de winstmarges in
de kunsthandel gigantisch zijn. Ge
lukkig verkoop ik af en toe zelf wel
eens wat, anders zou ik niet meer
kunnen leven. Ik vind ook dat ik goe
de dingen maak. Al een hele tijd. Ik
heb het neo-symbolisme uitgevon
den. Jan Bastiaans heeft daar nog
een schitterend manifest over ge
schreven. Dat bevindt zich in het
Stedelijk Museum in Amsterdam. In
de wereld van de avant-garde sta ik
goed aangeschreven. Conservators
van het Stedelijk kochten tien jaar
geleden mijn werk al aan. Weet je
dat er mensen zijn die denken dat ik
in eenkasteel in Wassenaar woon?
Ik stonthzo vaak in de krant, ze had
den zo vaak over me gehoord. Ik
moest wel heel erg succesvol zijn.
Weten zij veel dat ik in een acheneb
bisj huurflatje woon. Maakt mij niet
uit hoor, ik ben niet kapitalistisch in
gesteld."
„Ik heb wel het gevoel dat het in Ne-
Omdat hij het plafond van sociëteit De Burcht beschilderde, omdat hij een
oude SDAP-vlag herstelde of omdat hij een schilderij met een bebloed
Christushoofd aanbood aan een Parijse kardinaal; De Leidse kunstschilder Jacob
Kanbier was geregeld opvallend in het nieuws. Daartussendoor exposeerde hij
met grote regelmaat. In en buiten Leiden. Kortom, Kanbier was zonder twijfel
een van Leidens bekendste kunstenaars. Maar sinds een paar jaar is het
betrekkelijk stil rond zijn persoon. Hij vertoont zich niet zo vaak meer in de stad
met zijn ravenzwarte haar, exposeert een stuk minder dan voorheen en haalt
nauwelijks nog vreemde streken uit. Met reden, zegt hij. Kanbier is nu 53 en
nog lang niet opgebrand, maar de tijd ontbreekt hem eenvoudigweg om
flitsend door het stadse leven te gaan. Maar zijn tomeloze energie, die heeft hij
nog altijd. Binnenkort horen we wel weer van hem, belooft hij.
Jacob Kanbier. Tegendraads en
veelbesproken Leids kunstschilder.
wiens kubistische kop mei dal
asfaltzwarte haar door toedoen van
fotograaf Ed van der Fisken over de hele
wereld is gegaan. Action-paintcr.
expressionist, uitvinder van het neo-
symbolisme Kanbier resideert samen
met twee andere kunstbroeders in het
Leidse Rembrandtatelier. waar hij tussen
het schilderen door Japanners en
Amerikanen inwijdt in het leven van
Rembrandt ,-Als iemand zegt dai hij e«
schilderij van mij mooi vindt, zegt mf
dat niks. Ik maak geen kunst voor boven I
de bank. Mijn kunst moet je in je lijer
voelen. Echte schilderkunst heeft altijd j
te maken met vibratipi. Echte kunst
verandert je een beetje."
Uil: Leidsch Dagblad,
20 december 1999
derland de verkeerde kant op gaat.
Ik ben nog steeds lid van de PvdA,
maar het socialisme is ver te zoeken.
Een heleboel mensen hebben het
over de puinhopen van Paars. Nou,
Kok heeft het niet eens zo verkeerd
gedaan als je kijkt hoe het nu gaat.
Het staat er economisch veel beroer
der voor. Als kunstenaar zou ik het
beter hebben in Amerika. Dat klinkt
vreemd, maar het is wel zo. Kapita
lisme heeft ook zijn goede kanten.
Als je daar kunstenaar bent en je zit
zonder centen, zeggen ze: 'Joh, geen
probleem. Als je wilt schilderen ga je
naar dat en dat depot, je haalt er wat
verf en wat doeken. Je hoeft niet te
betalen, ga maar gewoon schilderen.
Als je tien of twintig schilderijen af
hebt kom je maar terug.' Zo gaat dat.
Je krijgt keurig uitbetaald als je schil
derijen zijn verkocht. Minus de ma
teriaalkosten uiteraard."
„Mijn werk zou het sowieso veel be
ter doen in Amerika. Of in Italië, ook
een goed land voor kunstenaars. Net
als Frankrijk. Nederland is wat dat
betreft niks. Het is het enige land te
wereld waar het werk van een kun
stenaar pas wat waard wordt als hij
dood is. In andere landen niet. Daar
wonen jongens zoals ik in villa's in
de bergen. Nederland is ook het eni
ge land ter wereld waar je kleinkunst
hebt. Met een kleine 'k'. Erg calvinis
tisch, erg bekrompen. In Amerika
ben je gewoon ar
tist, verder
prachtige brief. De envelop had ik
niet dicht geplakt, want natuurlijk
zou hij eerst door andere mensen
worden gelezen. Maar goed, ik
schreef een stuk over het belang van
de Leidse schilderkunst: Rembrandt,
Jan Steen, Gerrit Dou... Kreeg ik een
bedankbrief terug van Koningin Juli
ana. Het aquarel had een mooi plek
je gekregen in Paleis Soestdijk. 'Een
Kanbier voor de Koningin' stond er
toen in de krant."
„Er zijn veel mensen in Nederland
die mijn naam kennen. Bij het begin
van Paars had je dat gemoord in
Rwanda. Toentertijd stond er een
houten schutting om het Binnenhof.
Ik ben gek op schuttingen, dus het
leek me wel wat om daar op te schil
deren. Voor Rwanda. Ik er met mijn
spullen naartoe. Komt er een veilig
heidsman naar mij toe. Ik mocht
niet schilderen, zei hij. Ik zeg: 'Loop
maar even naar het torentje en zeg
maar tegen Kok dat Kanbier hier
staat met zijn schilderspullen'. Hij
ging, maar zei: 'Je raakt geen kwast
aan tot ik terug ben'. Ik wacht tien
minuten, hij komt terug en zegt:
'Kanbier, je kunt je gang gaan'.
,,Mooi toch? Ik heb toen een
schitterende schildering ge
maakt. Met Afrikaanse sym
bolen. Met rood, wit en
zwart. En met de tekst
'Help Ruanda, geef 55 gul
den, giro 555'. Of zoiets.
Ze vonden het prach
tig. Ik mocht ook zo'n
schildering maken in
het gebouw van de Eer
ste Kamer. De moraal
van dit verhaal is na
tuurlijk, dat als je iets
doet voor je medemens,
het later wel eens reve
nuen ople-
met. Terwijl
Nederland
toch een
iradilu'
heeft in
de schil
kunst
waar je
U te-
U'l
ren
gen
zegt."
„Net als
Leiden
trouwens.
Ik weet nog
dat er een
politiesport-
dag was bij
Paleis Soest
dijk. De Leidse
delegatie wilde
iets aanbieden aan
koningin Juliana. Ze
bedachten dat een
mooi aquarel van mij
wel aardig zou zijn.
Dat aquarel deed
denken aan die
wereldbe
roemde grot
tekeningen
vanLas-
ceaux.
Ik heb
er een
brief
bij ge
daan.
Een
Jacob Kanbier: „Het is geen vetpot. Ik moet flink schnabbelen om mijn hoofd boven water te
kunnen houden." Foto: Henk Bouwman
„Kok kende mij van vroeger^
hoorde een keer dat hij sam^t
Felix Rottenberg te gast zoufe
Radio Rijnland. Daar ben iki
naartoe gegaan met een paaj.
werkje. Ik zei: 'Ik ben partijgi"
van u, en ik kom u wat a an bi
Ik zei erbij dat ik in Leiden ei
guisd kunstenaar was. Zegt i!
vanaf dit moment in Amsterl
niet meer'. Ik heb dat gezegij
verguisd werd, omdat ik dat;
voelde. Nog steeds trouwens
mij in Leiden miskend. Ontz
miskend. In kunstenaarskriij
word ik wel gewaardeerd, ho
Maar om eens wat te noemfy
nog nooit een expositie geha
Lakenhal. Als dat zou gebeuv
ik in één klap uit de WIK. Mh
moeten me daar niet. Voor dc
zichtstentoonstelling van al
se kunstenaars, eerder dit jair
den ze me ook niet. Ach, ik ar
teveel tegen de bestaande ofe
ben aangeschopt. Ik heb eefy,
een spandoek opgehangen
gevel van de Lakenhal: 'Direfc,
kenhal, moordenaars". Daa%
een heel overtrokken reactiq
Stond er in de krant dat ik djj;
gevel van de Lakenhal verruk
had. Belachelijk. Ik had het
doek opgehangen met tweek
ses." fb
„Maar ach, waardering: het 1
maal zo betrekkelijk. Ik was (jj
viteitenleider in De Schakel I
geest. Een dagverblijf voor vt
delijk gehandicapte kindereir
Kerstmis heb ik een keer iet%(
ders gedaan. Ik had een ker%,
op het podium gezet en oveij<
sen. En alle verstandelijk gelh
capten waren gekleed in hetr(
lakens en zo. Ze hadden aller,
een kaars in de handen. Hep0
samen 'Stille nacht, heilige c
gezongen, ik speelde gitaar, L
den het geweldig en hunk
ook. Tranen van emoje
lakens waren te koj>a
terend. Ik had d
van tevorp)
tjes laten be$]
ren. Daar
we een lij
gedaan
cadeau
thuis. D
tjes wep
overal lei
opgehq
Wat we
gewaar cftt
Kijk, alsje
dat soofet
beurte
Herman^
