'Gecapitonneerde,
dat ken ik niet'
GESPREK VAN DE DAG
vers
Aanvaring op
wrak is ongelooflijk
«2
Het Dictee
Bloeiende maagden
Primeur: Nul fouten in Groot Dictee der Nederlandse Taal
HOC 152
MENSELIJK
Paus Johannes Paulus II ondertekent vrijdag decreten
die de zalig- en heiligverklaring van achttien mensen
dichterbij brengen. Daartoe behoort ook de zaligverkla
ring van MOEDER TERESA, de wereldberoemde non die
in 1997 op 87-jarige leeftijd overleed. De decreten be
treffen d^ erkenning van de 'heroïsche deugd' van de
kandidaat-zaligen. Voordat de zaligverklaring kan plaats
vinden, moet de paus nog een wonder erkennen dat op
hun voorspraak zou zijn geschied. Het Vaticaan erkende
in oktober al een wonderbaarlijke genezing die na het
aanroepen van Moeder Teresa zou hebben plaatsgevon
den.
Jezus was een vluchteling en de drie wijzen uit het oos
ten zaten in een moordcomplot. Dat stelt een Britse bis
schop in een KERSTBOODSCHAP. De bisschop van
Litchfield zegt zich niet te kunnen vinden in het gebrui
kelijke sentimentele beeld van Kerstmis. Sommige kerst
liedjes en wenskaarten doen het volgens Sutton voorko
men alsof de geboorte van Jezus een verhaal is 'over een
kleine hulpeloze baby wiens moeder op een schattig ezel
tje afreisde naar een stal vol wollige beesten en een paar
lieve zorgzame herders en wijze mannen die de eerste
kerstcadeautjes brachten'. In werkelijkheid moesten Jo
zef en Maria vluchten en asiel zoeken in Egypte, aldus de
bisschop. Herders 'verkeerden aan de zelfkant van de
maatschappij' en de drie koningen waren er door Hero-
dus op uitgestuurd om het kind Jezus op te sporen zodat
hij gedood kon worden, aldus Sutton. De 67-jarige bis
schop zegt verder dat voor velen de kerstdagen helemaal
geen pretje zijn. ,,Als we echt eerlijk zijn, is het kerst
feest een hele opgave", schrijft hij.
De OUDSTE MAN van Nederland, Jan Pieter Bos uit Rot-
terdam-IJsselmonde, is zondagavond op 111-jarige leef
tijd in zijn woonplaats overleden. Dat heeft zijn zoon gis
teren bekendgemaakt. Bos overleed in zorgcentrum Son-
neburgh. De Rotterdammer werd op 12 juli 1891 in Pa-
pendrecht geboren. Tot zijn 70ste is hij actief geweest op
de binnenvaart. Ook zijn vader en enige zoon beoefenden
hetzelfde vak.Zelfs het laatste half jaar verkeerde hij
nog in goede gezondheid en hij was tot het moment dat
hij overleed helder van geest", aldus zijn zoon J. Bos. Jan
Pieter Bos was de eerste Nederlandse man die de leeftijd
van 111 bereikte. De oudste inwoner van Nederland is
Hendrikje van Andel-Schippers uit Hoogeveen. Mevrouw
Van Andel werd dit jaar 112 jaar. De oudste mens van de
wereld is de 115 jaar oude Japanse vrouw Kamato Hon-
go. Foto: ANP
De man die in juli een
STANDBEELD van Marga
ret THATCHER onthoofd
de, deed dit omdat hij
vond dat het beeld 'het on
heil van het politieke sys
teem in de wereld' verte
genwoordigde. Dat zei de
openbare aanklager giste
ren tijdens het proces te
gen de dader. De dader, de
37-jarige Peter Kelleher,
verdedigde zichzelf en
noemde zijn daad politiek
en niet crimineel van aard.
Op 3 juli liep hij de Guild
hall Gallery in Londen bin
nen met een cricketbat om
het er hoofd van het mar
meren beeld van de Iron
Lady mee af te slaan.
„Toen hij zich realiseerde
dat het niet zou lukken met een cricketbat, nam hij een
metalen paaltje en haalde uit naar het hoofd van me
vrouw Thatcher, of liever, naar haar standbeeld", aldus
de aanklager. Kelleher verzette zich niet bij zijn arresta
tie en werkte zelfs mee met de politie. Foto: AP
Het nieuwste bioscoop-
avontuur van JAMES
BOND heeft voor beroering
gezorgd in de beide Kore
a's. In 'Die Another Day' is
Noord-Korea de slechterik
met een hypermodern ver
nietigingswapen en redt
geheim agent 007 de we
reld van een megalomane
Noord-Koreaanse legeroffi
cier. Het Comité voor de
Vreedzame Hereniging van
het Vaderland heeft de
Verenigde Staten opgeroe
pen de film niet meer te
vertonen. Het comité
noemt de film een 'vieze
en vervloekte karikatuur
bedoeld om Noord-Korea
te belasteren en het Kore
aanse volk te beledigen'.
Officieel verkeren de Kore
a's nog in staat van oorlog
met elkaar, omdat er na de
Korea-oorlog (1950-1953)
nooit een vredesverdrag is
getekend. In het dagelijks
leven botert het ook echt
niet tussen het communis
tische noorden en het ka
pitalistische zuiden. Maar
in de kritiek op 'Die Ano
ther Day' lijken de beide
Korea's elkaar te hebben
gevonden.
Familiefilm JA ZUSTER, NEE ZUSTER draait in de kerst
vakantie in een karaokeversie in Amsterdam. Eerder was
de meezingversie al te zien op het kinderfilmfestival Ci-
nekid. De kopie met ondertitels draait in eerste instantie
alleen in bioscoop Bellevue in Amsterdam. Warner Bros
sluit echter niet uit dat de speciale kopie in het nieuwe
jaar een tournee door Nederland gaat maken. De bezoe
kers krijgen bij de ingang een tasje met attributen, zoals
een toetertje en een vlaggetje die ze tijdens het meezin
gen kunnen gebruiken. Een ceremoniemeester vertelt het
publiek vooraf welk attribuut ze bij welk nummer moeten
gebruiken. Ook worden voor aanvang kleine verkleedpa-
rafernalia uitgedeeld, zoals zusterskapjes en petjes. Ja
zuster, nee zuster trok de afgelopen drie maanden al
400.000 bezoekers. De film is gebaseerd op de door An
nie M.G. Schmidt geschreven televisiereeks, die midden
jaren zestig veel succes oogstte. Foto: GPD
Zangeres Frederique Spigt bekijkt na afloop haar resultaten van het Groot Na
Dictee der Nederlandse Taal. Even daarvoor zaten velen, zoals Katja Schuurma
Varela nog te zwoegen op het dictee (foto links). Juryvoorzitter Henk Vonhoff
de gaten of alles wel eerlijk verloopt (foto boven). Foto's: ANP/ Rick Nederstig
WH
tML
echt nódig. Dan verschijnt, in een korte gas
trol, de enige actrice en ontkleedt zich. Haar
tekst is niet het dominante onderdeel, al haar
woorden zijn - denk ik- Russisch. En of hier
bloot nu functioneel was of niet, dezelfde bra
ve borsten die gekomen waren voor degelijk
teksttoneel strekten direct de nekken. Iedereen
was er op slag weer helemaal bij. Dankzij
bloot.
Maria Goos heeft gevoel voor ironie en haar
naakte actrice is omgeven met diepere lagen.
Maar wat we uiteindelijk zien is toch een blo
te vrouw op een toneel. Bekeken door een pu
bliek dat inmiddels alle excuses in handen
heeft om er - ondanks theoretische bezwaren-
eens goed voor te gaan zitten. Dezelfde giebe
laars van eerder hielden prompt op met giebe
len. Eerst een beetje tegen bloot, even later
neutraal of zelfs enthousiast: iedereen at vro
lijk van alle walletjes en niemand maakte
zich ergens druk over. De blote acteur, ooit de
frontsoldaat in de podiumkunsten, is defini
tief opgenomen in de brede hoofdstroom.
Gesunkenes Kulturgut, zouden de Duitsers
zeggen. Je kan het doen of je kan het niet
doen, piemels op het podium, maar in geen
van de twee gevallen doe je nog iets buitenge
woons. In die zin is het schaamhaartheater
van de afgelopen dertig jaar zeer succesvol ge
weest. Naakt moest kunnen, zo hielden voor
uitstrevende theatermakers hun publiek ja
renlang voor. De héle mens mag worden be
keken. Wie bij het zien van naakte acteurs
desalniettemin woede, ongemak of schaamte
voelde had trouwens ook een mooie avond:
die persoon had zojuist iets belangrijks over
zichzelf en zijn beperkingen geleerd. Inmid
dels lijkt de brede lichamelijke opvoeding van
het theaterpubliek voltooid te zijn.
Het doorslaggevende bewijs daarvoor komt
overigens niet van 'Cloaca', maar uit de caba
ret-recensies van deze maand. Twee cabare
tières wanen de kust inmiddels zo veilig dat
zij al na twintig minuten cabaretten poedel
naakt op de planken staan. De rece
dienst maakt melding van heuse po
sche scènes, ontaardend in een orgi(
naakt over elkaar en door de vla glij
vrouwen. Dat zagen weAdèleBloen
toch niet doen in de wilde jaren zesi
borsten bewonderden we pas tivinti
ter, op de centerfold van een manni
Bloeiende Maagden (Ingrid Wendei
Bosua) hebben het aanbod van die\
niet afgewacht en verkopen hun lid
vast rechtstreeks via de theaterkassa
niet erg en misschien zelfs wel heel I
het opmerkelijke is dat zij hun genn
steeds 'cabaret' noemen. Heel even a
van een of ander was in dat genre al
cepteerd. Maar dat twee vrouwen vt
cabaretten, en dat zonder leeglopen
afgezegde tournees, is het laatste beu
seksuele revolutie op de podia is in i
2002 voltooid. Wie op wil vallen kan
cavia wurgen.
TELEFOON!
Peinzende treinreizigers wor
den heden ten dage in hun ge
capitonneerde coupés frequent
lastiggevallen; zij horen mede
reizigers sans gêne en met bra
voure telefonisch tekeergaan
over intieme zielenroerselen en
particuliere aangelegenheden.
Zelfs in de weidsheid van een
rijke concertzaal wordt de asce
tische klavecinist die geconcen
treerd en consciëntieus een can
tate begeleidt, rauwelijks ge
stoord door gedownloade rie
dels van een hinnikend paard of
een hit uit de toptien; je krijgt er
welhaast het heen-en-weer van.
Mobiel bellen is inmiddels tot in
de jongste leeftijdscategorieën
doorgedrongen; in scholen is
het usance dat slimmeriken en
apenkoppen de godganse dag
sms'en om met elkaar te com
municeren over efemere activi
teiten en exotisch gedachte-
goed.
Het intermenselijk contact is ri
goureus veranderd; het robuus
te bakelieten telefoontoestel en
de somtijds langverbeide con
versatie zijn verdrongen door te
veel geë-mailde lariekoek en
mobiel gewauwel, waarop
meestentijds geen peil valt te
trekken.
Nooit ofte nimmer had de ne-
gentiende-eeuwer Graham Bell
kunnen voorzien wat zijn avant-
gardistische inventiviteit teweeg
zou brengen; het product van
zijn visionaire exercities was in
dertijd prestigieus gerei van de
geprivilegieerde bourgeoisie en
puissant rijken van adellijken
huize.
Thans is het mobieltje een fi
nancieel interessant hebbedin
getje voor velen; wie kan het
zich ten langen leste nog per
mitteren op pad te gaan zonder
dat minuscule apparaatje in zijn
precieuze ovale etuitje?
Decennialang was de telefoon
een zegen; nu echter fronsen
niet weinigen de wenkbrauwen
wanneer zij kantje boord het ve
ge lijf redden na weer eens te
zijn gebruuskeerd door een
druk pratende automobilist, die
strijk-en-zet beweert dat hij on
danks dat frenetieke gebel veilig
rijdt
Aan de onoorbare praktijken
van gsm-junks valt nauwelijks
meer te ontsnappen; nochtans
lijkt dit de plaats om de autisti
sche wildbeller te kapittelen:
beëindig als de wiedeweerga dat
nietsontziende gekoeioneer van
de toch al veelgeplaagde mede
mens!
Het Noorse schip Tricolor ligt op zijn kant in het Kanaal. Foto: Reuters/Thierry Roge
Dat in dichte mist twee schepen met elkaar in
aanvaring komen op wat bekend staat als 's we
relds drukste zeestraat hoeft geen verbazing te
wekken. Dat één van de betrokken schepen in en
kele minuten tijd kapseist en zinkt is al een stuk
opmerkelijker. Maar dat 48 uur later een derde
schip boven op het gezonken schip vastloopt, dat
mag gerust een unicum heten.
Het Nauw van Calais, de Straat van Dover, ofwel
het Kanaal, geldt als de drukste zeestraat. Per dag
worden er grofweg zo'n vierhonderdvijftig
scheepsbewegingen geteld. En dat in een gebied
dat op het smalste stuk 21 mijl, bijna veertig kilo
meter, breed is. Niet voor niets geldt in het Kanaal
een scheiding van vaarwegen.
Op tenminste twee belangrijke plaatsen is sprake
van kruisend verkeer. Op de eerste plaats zijn dat
natuurlijk de vele veerboten tussen Dover en Ca
lais. Maar pal aan de noordkant van het Kanaal is
er de 'afslag' naar Antwerpen en Vlissingen, waar
op ook het verkeer van en naar Zeebrugge aan
haakt. Wie vanaf de Westerschelde naar het zui
den vaart, die kruist het verkeer met een noorde
lijke koers. Om problemen te voorkomen wordt
verkeer met een zuidwestelijke koers gescheiden
van dat met een noordoostelijke bestemming. Fy
siek is er geen middenberm, maar in de praktijk is
er wel degelijk een spergebied tussen beide ver
keersstromen. Om alles duidelijk te maken zijn de
vaarwegen gemarkeerd met boeien en, op enkele
plaatsen, verankerde lichtschepen.
Wie het Kanaal invaart moet zich verplicht via de
doi
dsp
1 I?
radio melden bij de Channel Informal de
Aan Britse en Franse kant waken rada [se
en wie ook maar iets van zijn koers afi n el
de poppen aan het dansen. Via het VI «fa
naai waarschuwt de dienst direct en v ,e p
boetes opgelegd. In geval van bijzond en
digheden volgt een algemene 'navigai het
ning'. Op de brug van ieder schip piep ajt
alarm en spuwt een printer de waarsd jgei
papier uit. ,,Die waarschuwing beteke wfc
kapitein voldoende afstand van het vo red
te houden", doceert Groenhuis van hi
vaart en Transport College. Bovenop jl,
waarschuwing volgt als nodig een alai
via de VHF-radio.
Jan-Frans van den Hoek, manager op
het Loodswezen in Rotterdam noemt Ti
looflijk' dat het vrachtschip Nicola, op en
Rotterdam, gisteren in alle vroegte ba pje
gezonken Tricolor is gevaren. Bij het* de
twee sleepboten van Smit en URS en t Q
Frans marineschip. Ook was het wrak rs.
minste één boei gemarkeerd. Bovendi nSt
voor het wrak via de Channel Informa et
zijn gewaarschuwd. „Ik begrijp niet hqtre
kunnen gebeuren", zegt Van den HoeLer
lijk zijn de waarschuwende berichten i^rs
genomen", oppert Groenhuis, die ern tie
wijst dat de Tricolor bij hoogwater ont jar
ligt en dus geen radarecho geeft. ste
lt(
Alexander Bakker jjjf
lui
In het toneelstuk 'Cloaca', van Maria Goos,
komt naakt voor. Een hoertje uit Oost-
Europa is ingehuurd om iemand te ver
wennen en het publiek ziet haar blote
borsten. Die waren zeker niet slecht, al
blijft het in een grote zaal moeilijk
oordelen. In hetzelfde 'Cloaca' laat
Maria Goos haar personages ook
praten over bloot op toneel.
Die personages vinden het in
zetten van ontklede acteurs een
inmiddels wat achterhaald mo
deverschijnsel en een zwaktebod
van theatermakers. Tenzij dat
bloot functioneel is, natuurlijk,
maar dat is het eigenlijk zelden.
Het publiek werd al giebelig van het
feit dat bloot acteren werd bespró-
ken. Seks werkt, altijd. Desondanks
zal vrijwel iedereen in de zaal het
met de beweringen van de persona
ges eens zijn geweest. Bloot is zelden
Voor aanvang had presentator Philip Fre-
riks het al gezegd. „Zo vlak na vrijdag de
dertiende gaan wij voor de dertiende keer
het Groot Dictee der Nederlandse Taal op
nemen en daarvoor gebruiken we de der
tiende herziene uitgave van het Groene
Boekje. Maar we tarten het noodlot en
gaan van dertien een geluksgetal maken."
Zijn woorden kwamen uit. Voor het eerst
in de geschiedenis van het programma be
haalde een deelnemer nul fouten.
Geheel volgens traditie was het wel een
Vlaming die er met de eer vandoor ging.
Guy De Kort uit Turnhout kon de pri
meur op zijn naam schrijven. Alle deel
nemers maakten samen in totaal 1447
fouten. Vorig jaar lag dat aantal op 1736.
Ook bij de prominenten gooiden de Vla
mingen hoge ogen. De Belgische schrij
ver Christophe Vekeman maakte tien
fouten, terwijl TerZake-presentatrice
Phara De Aguirre op de tweede plaats
eindigde met veertien missers. Zij moest
die plaats delen met de Nederlandse de
tectiveschrijver René Appel.
Voor de TerZake-presentatrice (actuali
teitenprogramma) was de hoge score een
echte opluchting. „Ik durf mijn collega's
zeker onder ogen te komen. Twee deden
eerder mee aan het dictee en ik weet dat
ik het in elk geval beter heb gedaan dan
één van hen. Een andere collega durft
niet mee te doen. Wij werken veel met
teksten, maar die komen niet in beeld.
Voila, dan word je vanzelf wat noncha
lanter."
De Aguirre vond dat er woorden werden
gebruikt die in Vlaanderen niet bekend
zijn. „Zo had ik nog nooit van wiede
weerga gehoord. Dat staat niet in het
Groene Boekje.'' Ook Katja Schuurman
stoorde zich daaraan. „Gecapitonneerde,
dat woord ken ik echt niet."
De actrice/presentatrice behaalde 31
fouten en daar was ze tevreden mee.
„Zonder chagrijnig te zijn ga ik hierna
door naar een verjaardagsfeestje. Ik heb
zoveel mogelijk woorden uit het Groene
Boekje geleerd, al vraag ik me af waarom
ze dat een boekje noemen. Het is zo dik,
het lijkt wel een bijbel. Maar alle spelre
gels leren had ook geen zin. Er zijn zoveel
uitzonderingen op de regels dat je maar
beter woorden in je hoofd k
Het dictee had als titel 'Telefo
over het mobiel bellen op plek
dat ergerlijk is. „Decennialang!
lefoon een zegen; nu echter fro
weinigen de wenkbrauwen wai
kantje boord het vege lijf reddi
eens-te zijn gebruuskeerd dooi
pratende automobilist, die strip
beweert dat hij ondanks dat frt
gebel veilig rijdt", was een zin
tee.
LPF-Tweede-Kamerlid Varela
houdt van taal. „Politici spelen
ze doen niet anders. Maar van
had ik nog nooit gehoord. Vol
LPF'er moet niemand bang zijl
ten te maken. „Die maak je toe
je ze maar niet herhaalt."
