Besmetting breidt
zich uit in Rijnland
'Het natrillen is de reflex van het rennen'
6V
Leidse artsen transplanteren eierstok naar bovenarm
Leidsch Dagblad
Opnamestop kinderafdeling Leiderdorps ziekenhuis
Forse toename geweld
voetbalfans in stadions
Mogelijk doorstart voor
failliete MaxFoodmarket
Clinton bepleit Marshallplan
1.50
KORTING!
Milium
Leidsch Dagblad
iEMEEN
nr. 43107 losse nummers 1,10 zaterdag 1,55
maandag l6 december 2002
Leidsch
OPGERICHT 1 MAART 1860
Dagblad
VRAGEN
bnddoek
in dering
informatie,
publiek bij
arktkraam
rdorpse
jasten
n jubileum
i in Masters
topjaar
Verkerk
Moreau
zijn niet bang
ouderdom; ze
en maar bang
ll/IENTAAR
EUROPA
ie Unie verlegt de oos
ts tot aan het grondge-
usland en breidt haar
t naar 25 landen. Dat
besluit van de top-
van regeringsleiders
viel op vertrouw-
veel gesteggel en
[over subsidies aan
achtergebleven re-
EU geschiedenis
dat doorgaans
kassas trook.
dreigt de Europese
2004 een onbestuur-
:h te worden, een ver-
iteenrijke en straatar-
van gevestigde demo-
1 nog instabiele lan-
atjetoe van nationale
n en regionale coali-
door de EU lopen nu
idslijnen tussen rijke
landen en de zuide
nbelt', tussen vrijhan-
als Nederland en
en protectionistische
Frankrijk, tussen fe-
en Britse nationalis-
komen de grote ver-
tsen West en Oost bij.
is de stap van de EU-
er, niet alleen omdat
Gordijn definitief ge
let de uitbreiding her
min of meer de gren-
t Heilige Roomse Rijk
ia de succesvolle ker-
ii Oost-Europa en de
n de Heilige Stefan in
oedapest bestond. In
jzien is de vraag inte-
Tiet verstandig is ook
perspectief van een
fep voor te houden.
2 zijn politiek-militair
belangrijke (NAVO-)
t Ze zijn onmisbaar
ssing van het Cyprio-
eem en bij het voeren
Midden-Oostenbeleid.
lere opzichten - poli-
imisch, religieus, de-
mentaal - hoort Tur-
j Europa. Een uitbrei-
6ék Turkije, zorgt er
EU nog meer dan nu
I is de Unie wordt van
ardbananen en de
- Er is overigens niets
mdelsunie tegen. Al-
[rote politieke preten-
tiet zoveel plaats.
Ochtendje hazen jagen in de Voorhoutse Elsgeesterpolder
door Jan Preenen
voorhout - „Ik moet even peke
len." De opmerking van Stef
Schermer Voest wekt verbazing.
Er is immers nog geen haas ge
schoten. Het blijkt een van de
vele jachttermen die de 51-jarige
Noordwijkerhouter er deze och
tend uitgooit. Een uitdrukking
die nog vaak terugkeert. Pekelen
staat voor plassen. Schermer
Voest schrijft de druk op zijn
blaas toe aan de kou. Het is mis
tig, net boven nul en de wind,
hoe matig ook, doet rond tienen
de rest.
Toch geniet hij deze zaterdag
morgen volop. Zoals hij al 45
jaar doet. Als 6-jarige ging hij
reeds mee op drijfjachten. Vanaf
zijn 18de is hij zelf actief met
een geweer. „Wat me het meest
aanspreekt, is de natuur. Kijk
eens naar die zwanen daar en
kijk eens hoe mooi die mist over
het land hangt. Voelen hoe koud
en nat het is en zo één worden
met de natuur. Genieten toch?"
Tot eind van dit jaar mag er nog
worden gejaagd op hazen, tot
eind januari op eenden. Buiten
het Nederlandse jachtseizoen
om gaat Schermer Voest vaak
naar Schotland. „Om op herten
te jagen. Daar zie je vaak hele
maal niemand en heb je die
overweldigende rust. Een betere
vorm van ontstressen ken ik
niet. Soms heb ik niet eens de
behoefte om op een dier te
schieten."
Dat betekent niet dat de beesten
in de Elsgeesterpolder, waar
Schermer Voest de jachtrechten
huurt van een boer, een rustdag
hebben. Ze schijnen dat zelf ook
te beseffen. Kennelijk hebben de
hazen het naar hen genoemde
pad gekozen. Aanvankelijk is er
niet één te zien. „We gaan eerst
voor de voet", instrueert Scher
mer Voest zijn drie vrienden.
Het houdt in dat ze op één lijn
naast elkaar lopen, dertig a veer
tig meter van elkaar verwijderd.
Dan schieten plotseling de eer
ste hazen voorbij. „Ze zijn heel
ril. Als je op honderd meter af
stand bent, gaan ze er al van
door." Het louit blijft nog droog.
„Ze zijn nog te ver. Je loopt nu
het risico dat je ze alleen ver
wondt en dat wil ik niet."
Schermer Voest wijzigt daarom
de tactiek. „We moeten even in
telligent zijn als de dieren." De
vier mannen verspreiden zich.
Dat helpt. De hazen komen nu
wel in het vizier. De eerste lopen
nog tussen de 'kogels' door,
maar na 35 minuten wordt er
één geveld door dertig gram
door Saskia Stoelinga
leiderdorp - De MRSA-besmet-
ting in het Rijnland Ziekenhuis in
Leiderdorp breidt zich uit. Na de
ontdekking van de bacterie
woensdag bij een zuigeling op de
couveuse-afdeling, is de bacterie
dit weekeinde ook geconstateerd
bij een patiëntje op het gedeelte
neonatologie van de kinderafde
ling. Inmiddels worden zeven ba
by's geïsoleerd verpleegd en is er
een opnamestop afgekondigd
voor de totale kinderafdeling.
Van paniek bij het ziekenhuis is
geen sprake, zegt woordvoerster
J. Schrijnemaekers. „We hebben
de maatregelen, zoals het dra
gen van beschermende kleding
en het gebruik van desinfecte
rende middelen, aangescherpt.
Ook het bezoek wordt beperkt
gehouden. Alleen ouders en
grootouders mogen aan het bed
komen." Op dit moment heeft
de besmetting nog niet geleid
tot weigering van patiënten in
de omliggende ziekenhuizen.
Het onderzoek naar de eventue
le bacteriehaard en andere ge
vallen is nog in volle gang.
Druppelsgewijs komen de uit
slagen binnen. Tussen een
kweek en de uitslag zit zo'n vijf
dagen. „We kunnen vandaag
constateren of er verder nog
kinderen besmet zijn. De kin
derafdeling heeft 30 bedden,
waar er op dit moment 14 van
bezet zijn. Bij de baby's is het
onderzoek inmiddels afgerond.
Dat heeft twee gevallen opgele
verd", aldus Schrijnemaekers.
De eerste besmetting bij een ba
by op de couveuseafdeling
kwam begin vorige week bij toe
val aan het licht. Bij de zuigeling
die al enige dagen koorts had,
kwam uit de kweek een MRSA-
besmetting naar voren. „Wat we
nu weten is dat het tweede geval
in verband staat met het eerste.
De ene baby ligt op de couveuse
en de andere heeft er gelegen."
Of de besmettingshaard ooit ge
vonden wordt, is maar de vraag,
zegt Schrijnemaekers. De MR-
SA-bacterie, die ongevaarlijk is
De buit van een ochtendje jagen in de Elsgeesterpolder. Foto: Hielco Kuipers
staalhagel. Het beestje springt
op en blijft nog enkele seconden
natrillen. „O, dat betekent ver
der niets. Die haas is al dood en
heeft niets gevoeld. Het is ge
woon de reflex van het rennen."
Het klinkt bijna dreigend als
Schermer Voest eraan toevoegt:
Als ik die hagel in jou zou
schieten, zou je er ook niets van
voelen. Althans, het eerste uur
niet."
De dode haas wordt op zijn kop
gehouden en gepekeld: door op
de blaas te drukken, loopt de
urine eruit.
Pagina R2:
'Als natuurbeheerder zeg ik: in
grijpen en ook jagen op vossen'
(advertenties)
www.johnkoomen-hoveniers.nl
utrecht/gpd - Het aantal ge
weldsincidenten bij voetbalwed
strijden is het afgelopen seizoen
aanzienlijk gestegen. Opvallend
is dat supporters zich vaker
richten op stewards, die in de
stadions de aanhangers in toom
dienen te houden. Het Centraal
Informatiepunt Voetbalvanda
lisme (CIV) pleit voor betere
scholing van stewards.
Dat blijkt uit het jaarverslag van
het CIV dat vanmiddag is gepre
senteerd. In het afgelopen voet
balseizoen werden 1887 suppor
ters aangehouden. Dat zijn er
687 meer dan in het seizoen
2000-2001, het hoogste cijfer
van de laatste vijf seizoenen. Het
CIV registreerde 117 incidenten
waarbij vernielingen werden ge
pleegd of discriminerende op
merkingen geuit.
Kanttekening is wel dat er het
afgelopen seizoen meer wed
strijden zijn gespeeld dan het
jaar ervoor, onder meer op Eu
ropees niveau. Bij Ajax en Fey-
enoord werden de meeste aan
houdingen verricht: 497 en 347.
Bij de aanhangers van het toch
al beruchte FC Utrecht waren
dat 97 mensen. De meest opval
lende incidenten waren onder
meer de bezetting van het cen
traal station van FC Utrecht en
het terugsturen van een groep
aanhangers door de burgemees
ter van Amsterdam.
Uit het rapport blijkt dat niet al
leen lichamelijk geweld, maar
ook verbaal geweld, zoals
spreekkoren toenemen. Een las
tig te bestrijden probleem is
daarbij volgens het CIV de be
dreigingen van stewards, be
stuursleden, trainers, spelers en
scheidsrechters. Het Centraal
Informatiepunt Voetbalvanda
lisme merkt dat zij hiervan uit
angst geen aangifte doen.
Zorgwekkend is de toename van
geweld tegen stewards. Zeker
gezien de ontwikkeling waarbij
de politie zich steeds meer te
rugtrekt uit de stadions en clubs
verantwoordelijk zijn voor de
veiligheid. Het Centraal Infor
matiepunt Voetbalvandalisme
pleit voor jaarlijkse bijscholings
cursussen. In die cursussen
moeten stewards meer worden
bijgebracht wat ze in bepaalde
situaties wel en niet moeten
doen, maar ook wat de be
voegdheden zijn.
leiden - Er gloort nog hoop
voor internet-supermarkt Max
Foodmarket. Directeur Dick
Groot is in gesprek met geld
schieters. Dat verklaarde hij te
genover de ICT-nieuwssite
Webwereld. Wel zegt hij dat de
markt er slecht voor staat.
„Niemand durft nog risico te
nemen. Anderhalf jaar terug
was het nog een heel ander
verhaal."
Vorige week viel onverwacht
het doek voor de internetsuper,
die ook in Leiden actief was. Fi
nanciers trokken hun geld te
rug omdat de toename van het
aantal orders onvoldoende
was. Tot voor kort gold Max als
concurrent van de bezorg
dienst van Albert Heijn. Max
Foodmarket verkocht dezelfde
merkartikelen, maar tegen een
lagere prijs. Ook rekende de
dienst geen bezorgkosten.
Sinds 2001 was de omzet ver
drievoudigd. Zo onstuimig was
de groei dat Groot eerder aan
kondigde de reclame voor het
bedrijf tijdelijk stil te leggen.
Groot wijt de ondergang aan
de aanvankelijk slecht functio
nerende website, waardoor
acht maanden extra aanloop
tijd nodig waren. De directeur
zegt nog steeds hoop te heb
ben voor de internetsuper-
markt. Tegenover Webwereld
zei hij nog steeds 'heilig' te ge
loven in het levensvatbare con
cept. „We werkten zeer effici
ent, alleen moesten de op
brengsten nog verder om
hoog."
MaxFoodmarket bezorgde in
Amsterdam, Haarlem, Leiden,
Utrecht en Den Haag. Er werk
ten 300 mensen.
lAlleen bij Etos!
Kids Crest SpinBrush
[tandenborstel
iwerkt op batterij
i ü-rAV naar m 99
Alweer een goede reden om naar Etos te gaan.
rotterdam/gpd-anp - De voor
malige Amerikaanse president
Bill Clinton pleit voor een twee
de Marshall-plan, ditmaal voor
meer veiligheid in de wereld. Er
is meer geld nodig om de demo
cratie in onstabiele landen op te
bouwen, aldus Clinton. Steun
voor de bevolking in arme lan
den kan terrorisme helpen voor
komen.
Clinton zei dat gisteren tijdens
een bijeenkomst van onderne
mers in de Van Nelle-fabriek in
Rotterdam. Het eerste Marshall
plan dateert van kort na de
Tweede Wereldoorlog. Het was
bedoeld om de wederopbouw
van Europa te financieren. Vol
gens de oud-president hoeft
geld ook nu geen probleem te
zijn voor de Verenigde Staten.
Het land heeft sinds 11 septem
ber alleen aan defensie al zestig
miljard dollar uitgegeven, aldus
Clinton.
De bijeenkomst trok ongeveer
negenhonderd bezoekers. Zo'n
zeshonderd gasten die de oor
spronkelijk vrijdagavond ge
plande bijeenkomst zouden bij
wonen, kwamen gisteren niet
opdagen. De organisatie van
Flevum Forum Netwerk moest
vrijdag op het laatst iedereen af
bellen omdat Clintons vliegtuig
niet tijdig kon opstijgen in New
York.
Pagina Binnenland:
'Voor Bill laat ik m'n gezin
op zondag in de steek'
voor gezonde mensen, maar
flinke infecties veroorzaakt bij
mensen met een verminderde
weerstand, kan op vele manie
ren worden overgedragen. Niet
alleen via personen, maar ook
via allerlei gebruiksvoorwerpen
zoals infusen, stethoscopen of
speelgoed.
Hoe lang de opnamestop gaat
duren is nog onduidelijk. „Als
de uitslag bekend is, duurt de
behandeling met desinfecteren
de middelen zo'n dag of vijf.
Daarna moet je twee dagen
wachten en dan pas kan een
nieuwe kweek uitwijzen of de
bacterie verdwenen is. Ook dat
duurt wederom vijf dagen", al
dus Schrijnemaekers.
Het Rijnland Ziekenhuis heeft
enige ervaring met de bestrij
ding van de MRSA-bacterie. In
1998 moesten meerdere afdelin
gen worden gesloten, nadat een
uit een Zuid-Afrikaans zieken
huis afkomstige patiënt de
'staphylococcus aureus' had
overgedragen op een verpleeg
kundige.
Van Gaal peinst
niet over ontslag
barcelona - Louis van Gaal
peinst er niet over op te stap
pen bij Barcelona. „Ontslag ne
men is niet de oplossing", zei
de voetbaltrainer gisteren na de
blamerende 0-3 nederlaag te
gen Sevilla. Ook Barcelona-
voorzitter Joan Gaspart weigert
vooralsnog zijn ontslag in te
dienen. De crisis in Barcelona is
groter dan ooit. De club is in de
Spaanse competitie afgezakt
naar de dertiende plaats, zes
tien punten achter koploper
Real Sociedad.
Schip vaart op
wrak Tricolor
rotterdam - Een Duits schip is
vanmorgen vroeg in het Nauw
van Calais op het gezonken
vrachtschip Tricolor gevaren.
Twee sleepboten van Smit heb
ben het inmiddels vlot getrok
ken. Dat heeft een woordvoer
der van het Nederlandse ber
gingsbedrijf meegedeeld. De
100 meter lange bulkcarrier Ni-
cola heeft geen ernstige schade
opgelopen. Hoe de aanvaring
heeft kunnen gebeuren, is nog
niet bekend. Er zijn geen per
soonlijke ongelukken gebeurd.
Smit heeft de opdracht na te
gaan hoe de Tricolor kan wor
den geborgen en hoe kan wor
den.
Pagina Buitenland
Veel aanrijdingen
door gladheid
emmen - In het noorden van
het land zijn vanmorgen door
de ijzel tientallen aanrijdingen
gemeld. Het gaat voornamelijk
om blikschade. Er zijn enkele
gewonden, aldus een politie
woordvoerder. Enkele scholen
bleven in verband met gladheid
dicht. Alle rijexamens in de pro
vincies Groningen en Friesland
en het noorden van de provin
cie Drenthe werden vanmorgen
afgelast. Ook de strooiwagens
konden het werk nauwelijks
'Vrouwen die verder moeten leven zonder baarmoeder hoeven kinderwens niet op te geven'
door Wim Koevoet
leiden - De Leidse gynaecoloog prof. dr.
B. Trimbos ondergaat het mediageweld
dat dezer dagen over hem heen komt
nuchter. Hij mag dan samen met trans
plantatiechirurg A. Baranski verantwoor
delijk zijn voor een baanbrekende opera
tie waarbij een eierstok van een jonge
vrouw naar haar bovenarm is verplaatst,
de ingreep is al een jaar geleden verricht,
benadrukt hij. Verder heeft hij de metho
de, waarmee schade aan het orgaan door
straling wordt voorkomen, al twee keer
gepresenteerd in de beroepsgroep. „Oud
nieuws dus", lacht hij. „Maar behalve de
ijzel is er momenteel zeker niet zo veel
nieuws."
Met zijn relativering van de nieuwswaar
de geeft hij blijk van bescheidenheid die
niet geheel terecht is. Het is immers pas
de tweede keer dat een eierstok op deze
wijze is verplaatst. Frankrijk had in 1997
de primeur. Bovenal is de ingreep een
geweldige uitkomst voor vrouwen die
vanwege kanker hun baarmoeder moe
ten verliezen.
Na de noodzakelijke verwijdering van de
baarmoeder volgt bestraling of een che-
mokuur. En die behandelingen zijn
rampzalig voor de eierstok. Jonge vrou
wen raken, als dit orgaan zijn functie niet
meer vervult, voortijdig in de overgang
en kunnen te kampen krijgen met bot-
ontkalking en ziektes aan hart en bloed
vaten. Door de operatie die Trimbos en
Baranski hebben uitgevoerd blijft dit leed
hen bespaard. Vrouwen die verder moe
ten leven zonder baarmoeder, hoeven
zelfs hun eventuele kinderwens niet op te
geven, zegt Trimbos. Die kan in vervul
ling gaan door een gerijpte eicel uit de in
de bovenarm geplaatste eierstok te ver
wijderen. In een reageerbuis komt dan
de bevruchting tot stand. „Voor de zwan
gerschap ben je dan wel aangewezen op
een draagmoeder. Aan zo'n procedure
kleven veel juridische en emotionele ha
ken en ogen. Het kan immers gebeuren
dat de draagmoeder na de bevalling het
kind zelf wil houden. De ouders kunnen
dan duizend juristen inhuren of op hun
hoofd gaan staan, de vrouw die het kind
baart staat ijzersterk. Ze wordt namelijk
grondwettelijk beschermd. Andersom
kan het ook zo zijn dat het kind de ou
ders niet bevalt en daarom terug moet
naar de draagmoeder." Trimbos vindt
dat bij verplaatsing van de eierstok het
behoud van de hormoonhuishouding
voorop staat. Maar dat wil niet zeggen,
aldus de gynaecoloog, dat het overeind
blijven van de kinderwens - het andere
effect van de operatie - onbelangrijk is.
Hij heeft de operatie lange tijd stil gehou
den met het oog op de privacy van de
patiënte in kwestie en omdat hij bang
was dat er een 'panacee' (een wonder
middel, red) in zou worden gezien.Toch
denkt Trimbos dat er meer vrouwen voor
de operatie in aanmerking komen. „We
hebben een panklaar protocol. We moe
ten alleen met het bestuur van het LUMC
in de slag over zaken als de financiële pa
ragraaf, de benodigde apparatuur en de
ethiek." X""
Pagina Ri:
Ook kritiek op
eierstoktransplantatie
Ja, ik word abonnee en ontvang de krant eerst 2 weken gratis.
Naam M V
Straat
Postcode
Telefoon
Plaats
(i.v.m. controle nabeztxgng)
Ik neem een:
maandabonnement
automatische betaling 19,60
kwartaalabonnement
automatische betaling 54,50
betaling per acceptgiro 55,00
Bij machtiging tot
automatische betaling
krijgt u bovendien een
1/5 staatslot met
jackpot cadeau
Bij automatische betafing is mqn
Handtekening:
712141 400114
Stuur deze bon in een envelop, V1
zonder postzegel, naar:
Leidsch Dagblad, abonneeservice,
Antwoordnummer 10050 2300 VB Leiden
www.leidschdagblad.nl