RVZ: Nieuw
zorgstelsel
onhaalbaar
jp
BINNEN- BUITENLAND
Piloten moeten eigen fitheid controleren
Jnie schuift van crisis naar crisis
Turkse kwestiezit EU al veertig jaar dwars
\idi
minatiesite
^erkeerd
steekt
neer
aarden
eldstroom'
'angst
H
Smartengeld geëist na crematie
4
Oranje-onderscheiding voor Paars
Toch geen
vervolging
van imams
iS BASINA
Tek ba$ina Tek basma
iS BASIN A igBAglNA
Ak PARTi-
AKPARTi
De landelijke vereni-
Kfentidiscriminatiebu-
tneldpunten is hoogst
met de internetsite
iten over discrimina-
De site is een
initiatief naar aanlei-
[e undercoveractie
logs i11 Tilburg aan toon-
disco's allochtonen
rk°lig worden geweigerd.
's%e daders worden met-
gezet
igjchtoffers worden be-
n laakt", stelt voorzitter
)ppn de vereniging.
Een 46-jarige politie-
:ermiddag door een
uit Someren met een
m. Hij verkeert niet
lar. De agent ver
tegenwoordigers
controlediensten na
de boer zijn koeien
rlozen. De 44-jarige
iet thuis, maar het
indanks geïnspec-
toeien bleken al en-
q niet te zijn gevoerd.
kwam aanrijden
kwaad dat hij een
pr van de Algemene In-
Snst bedreigde. De
geerde de zaak te sus-
werd gestoken.
'l'J- Het moet afgelopen
et simpelweg bren-
zak met geld naar
en Aruba zonder dat
lijke prestaties te-
ian, vindt een meer-
de Tweede Kamer,
facties van CDA,
vinden het niet te
n de eilanden afspra-
itisch niet nako-
toep om meer geld
'cultureel verschijn-
sl fdwijnt in een bo
ut", vatte de CDA-
^pitiek samen.
- De douane van
.heeft in november
1200 kilo
hgetroffen in een
met houten meube-
jeisië. De lading had
_yaarde van ongeveer
i euro. Dat heeft het
van financiën giste-
den haac/anp - De beoogde
nieuwe basisverzekering is alleen
mogelijk als publieke zorgverze
keraars, zoals de ziekenfondsen,
die uitvoeren. Het plan van het
kabinet om die verzekering in
handen te geven van zorgverze
keraars die op commerciële basis
werken, is niet haalbaar. Het is in
strijd met de Europese regels.
Zo'n private uitvoering is boven
dien helemaal niet nodig.
Dat stelt de Raad voor de Volks
gezondheid en Zorg (RVZ) in het
rapport Gezondheidszorg en
Europa, dat gisteren op de der
de conferentie van het Clingen-
dael Health Forum in Den Haag
is gepresenteerd.
Directeur Hamilton van de afde
ling wetgeving en juridische za
ken van het ministerie van
volksgezondheid, welzijn en
sport erkent dat de huidige
plannen van het kabinet span
ning kunnen opleveren met Eu
ropese wetgeving. „Het is niet
voor het eerst dat gezagwekken-
de lieden dit constateren", zei
hij. Volgens hem kan een oplos
sing voor de problemen worden
gevonden in het ontwikkelen
van een variant op de huidige
plannen. Hij verwacht dat het
kabinet voor de verkiezingen
een standpunt heeft bepaald.
Kern van het probleem is vol
gens de RVZ dat het kabinet er
ten onrechte vanuit gaat dat de
nieuwe basisverzekering onder
de sociale zekerheid valt. Als dat
zo zou zijn, dan is de overheid
inderdaad vrij om naar eigen
goeddunken het stelsel in te
richten.
Maar het beoogde stelsel valt
volgens de raad niet onder de
sociale zekerheid, omdat com
merciële zorgverzekeraars de
verzekering moeten uitvoeren.
Om deze reden komt het model
volgens de RVZ onder de Euro
pese richtlijnen, die vrij verkeer
van diensten en mededinging
regelen. Dat komt erop neer dat
alle verzekeraars in de EU hun
(zorg)verzekering in Nederland
mogen aanbieden. Maar dat
houdt ook in dat Nederland als
overheid geen verplichtingen
mag opleggen.
En dat is het kabinet juist wel
van plan. De nieuwe basisverze
kering bevat elementen die de
zorgverzekeraars straks verplicht
zijn uit te voeren. Het gaat om
een acceptatieplicht, een stan
daardpakket en gelijke premies.
Dat moet waarborgen dat de ba
sisverzekering toegankelijk is
voor iedereen, ongeacht leeftijd,
gezondheid of inkomen.
Overigens vindt de RVZ de ge
opperde compensatie van de
vaste premies voor de lage inko
mensgroepen niet waterdicht.
Voornaamste bezwaar is dat dit
buiten het stelsel van de ziekte
kostenverzekering wordt gere
geld. Het liefst ziet de RVZ dat
de premie voor een deel vast is
en voor een deel inkomensaf
hankelijk.
eindhoven/gpd - De familie van de verdronken illegale Ghanese
dakloze Daniel Brown eist 10.000 euro smartengeld omdat de poli
tie hun familielid heeft laten cremeren. Browns moeder zegt 'gees
telijke leed' te ondervinden van de gedachte dat het lichaam van
haar zoon tegen de voorschriften van de islam is verbrand.
De man werd in oktober gevonden in de Dommel. Na onderzoek
werd het lichaam vrijgeven en door de gemeente volgens wettelijke
richtlijnen gecremeerd. De gemeente verkiest cremeren boven be
graven vanwege de kosten, tenzij er (geloofs-)bezwaren bekend zijn.
Dat was op dat moment niet het geval, stelt de gemeente.
correspondent
I Is de EU-leiders de komen-
|0> de top in Kopenhagen
1 leden toelaten, zetten ze
16tjeen halve eeuw uitbrei-
Het verenigde Eu-
tot stand dankzij briljante
en lange adem en de wil
He werken. Maar ook om-
een weg terug was.
uitbreiding EU
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - Wanneer wordt Turkije lid
van de Europese Unie? Deze week
moeten de regeringsleiders in Kopen
hagen een besluit nemen. De kwestie
ligt hen als een steen op de maag. Er
ger nog: ze confronteert hen onbarm
hartig met de gevolgen van veertig jaar
uitstel en vertraging.
Is Turkije een Europees land dat voor
95 procent in Azië ligt, of een Aziati
sche natie met een piepklein stukje in
Europa? Het is een interessante dis
cussie, maar de uitkomst doet er niet
zo veel meer toe. Drie jaar geleden
verwelkomden de vijftien lidstaten
van de EU Turkije formeel als aspi
rant-lid. Vanaf dat moment stond vast
dat het land recht heeft op het lid
maatschap, en dus bij Europa hoort,
mits uiteraard aan een groot aantal
voorwaarden is voldaan.
Belofte maakt schuld: de Turken doen
niet anders dan Brussel daar voortdu
rend aan herinneren. En de Europese
regeringsleiders vormen een illuster
gezelschap, maar ronduit 'neen' zeg
gen is niet hun sterkste kant. Al sinds
1962 willen de Turken graag bij de Eu
ropese Unie. Ze zijn inmiddels door
21 kandidaat-landen ingehaald, waar
onder Roemenië en Bulgarije, die
kans maken op toetreding in 2007.
Als de EU Turkije echt op afstand wil
houden, dan is daar decennia lang al
le gelegenheid voor geweest. Maar
nooit werd de knoop doorgehakt. Al
tijd is een politiek van uitstel gevolgd,
die het best kan worden samengevat
als 'pappen en nathouden': als Turkije
goed zijn best doet, dan....
Turkije doet echter zijn best. De dood
straf is afgeschaft, er zijn hervormin
gen doorgevoerd, er wordt hard ge
werkt om te voldoen aan de Europese
criteria omtrent democratie, recht
spraak en mensenrechten, er is een
nieuwe regering met een ambitieus
pro-Europees programma. De Turken
zijn klaar voor de start van de toetre
dingsonderhandelingen, vinden ze
zelf. De EU-regeringsleiders aarzelen,
zoals gebruikelijk, en willen meer
vooruitgang zien. Maar ze hebben
zichzelf de das omgedaan door te be
loven dat ze eind deze week in Kopen
hagen een besluit zullen nemen.
De druk is groot, en Ankara heeft een
paar sterke troeven in handen. Aller
eerst is er de Turkse leider Erdogan,
die geen kans onbenut laat om Euro
pa er op te wijzen dat zijn land een
onontbeerlijke schakel vormt met de
islamitische wereld en dat de Europe
anen het zich domweg niet kunnen
soesterberg/gpd - Piloten moeten vlak
voor de vlucht hun eigen fitheid gaan tes
ten. TNO Technische Menskunde in
Soesterberg heeft daartoe een test ont
wikkeld waarmee de piloot kan meten of
hij voldoende fit is, de 'fit-to-fly-test'. De
proef is van belang omdat bij een op de
vijf luchtvaart-ongelukken vermoeidheid
van de piloot een rol speelt
De nieuwe test van TNO wordt de ko
mende jaren ingevoerd. Daarbij worden
door de piloot zelf objectieve gegevens
ingevoerd: het aantal uren slaap, de kwa
liteit daarvan, het medicijn- en alcohol
gebruik in de periode voor de vlucht en
de zwaarte van de werkzaamheden in de
voorbije periode. Daarna rekent een klei
ne handcomputer de 'fitheidsindex' uit.
De test komt ook via het Internet be
schikbaar. Volgens TNO-onderzoeker
Valk, een van de sprekers op het sympo
sium 'Durf je nog te vliegen?', controle
ren piloten voor een vlucht vrijwel alles,
behalve zichzelf. „Een piloot moet vooral
bij de start en landing fit zijn. Hij loopt
voor de vlucht wel om het toestel heen,
kijkt naar de weersverwachting, bekijkt
het vluchtplan, controleert de instrumen
ten en maakt een uitgebreide start-up,
maar naar zichzelf kijkt hij niet"
Vermoeide piloten zijn minder alert en
maken eerder fouten, blijkt uit onder
zoek Valk „Piloten kunnen zichzelf met
onze test corrigeren, bijvoorbeeld door
een volgende keer beter te rusten. Voor
de aanstaande vlucht kunnen ze met hun
collega-piloot rustschema's afspreken
om fit te blijven." De test bepaalt niet of
een piloot wel of niet mag vliegen. „Of
daartoe ooit wordt besloten is een zaak
voor de maatschappijen en de autoritei
ten", aldus Valk
Volgens P. Smeele van de Vereniging van
Nederlandse Verkeersvliegers, zelf vlie
ger, komen door het technocratische en
commerciële denken bij vliegmaatschap
pijen de veiligheidsmarges onder druk te
staan.
Hij wees op piloten van chartermaat
schappijen die vooral 's nachts moeten
vliegen. „Loodzwaar werk", volgens
Smeele. En na de aanslagen van 11 sep
tember blijft de cockpitdeur dicht, waar
door piloten volgens Smeele soms der
tien, veertien uur moeten zitten, 'wat
heel vervelend is'.
Smeele waarschuwde ook voor een nieu
we generatie vliegtuigen; 'wide body's'
voor vele honderden passagiers die 20 tot
22 uur onafgebroken in de lucht kunnen
blijven, de zogeheten Long Range-toe-
stellen, zoals de nieuwe 777 van Boeing.
„De fysieke conditie van de bemanning is
een belangrijke factor.
Ook al wordt er in die toestellen met
dubbele bemanningen gewerkt, je zit wel
aan boord, moet daar rusten en dat lukt
misschien niet zo goed als thuis."
Volgens Smeele doen de vliegmaatschap
pijen er veel aan om de veiligheid, ook in
de nieuwe generatie vliegtuigen, te ga
randeren. „Het is vooral de Europese
overheid die achterblijft. Het zijn gewoon
extreme werktijden. In de wet en regelge
ving moet op deze nieuwe generatie
vliegtuigen worden ingespeeld."
ader Winston Churchill
fweede Wereldoorlog
kien. Een verenigd Euro-
juitstrekt van Lapland tot
Tndse Zee en van de At-
^(ïst tot aan de Russische
er een betere manier zijn
Dg voor altijd uit te ban-
d#u een historische uitda-
/eii Churchill in 1946 voor
•os gehoor in Zürich. Een
nflicten niet langer op
iel te beslechten, maar aan
ndelingstafel. De fanta-
iselse bureaucratie van
dag doet het bijna ver-
r zonder geïnspireerde
denkers als Churchill
ïnigde Europa er nooit
En zoals altijd met
ieën: achteraf be-
ekt de oplossing zo sim-
ide Wereldoorlog was
izorgd over de nieuwe
Dgsindustrie en Düits-
jraag voor vol worden
De Franse minister Ro-
ann bedacht een econo-
Jssing voor een politiek
lij verzon de Europese
iap voor Kolen en Staal,
e industrie van beide
een onafhankelijk be-
inte.
t naoorlogse herstel een
oede richting, de Duitse
rapenproductie werd
gelegd, twee oude erf-
Desten samenwerken en
0 wonder - bereid om
jp af te staan zonder dat
H viel. De landen die dat
-hten meedoen. Neder-
1 Luxemburg en Italië
èn de Europese samen-
geboren.
lenis van de EU is vanaf
ïlaire begin een kwestie
jen feiten, waarbij de
ich van de ene crisis
,ende sleept. Elke stap
economische en poli-
^werking leidt onvermij-
orme problemen, die al-
l worden opgelost door
volgende stap. Altijd
ende krachten die de
Winston Churchill leek net na de oorlog een idealist met zijn idee over een
verenigd Europa dat tot aan de Russische grens zou reiken. Dezer dagen
blijkt hij toch een visionair te zijn geweest. Archieffoto
zaak een paar jaar ophouden, maar
altijd is er ook de noodzaak om een
oplossing te vinden. Omdat er dom
weg geen weg terug is.
Zo zag de Nederlandse minister
president Willem Drees in de jaren
vijftig helemaal niets in een groeien
de supranationale samenwerking,
maar hij werd over de streep getrok
ken door zijn minister van buiten
landse zaken Johan Beyen. „Drees
vond het doodgriezelig^', herinnert
de voormalige topdiplomaat Charles
Rutten zich.
Drees was niet de enige die nerveus
werd van het nieuwe machtsblok.
Andere Europese landen realiseer
den zich al dat ze een keus moesten
maken: meedoen of achterblijven.
Na lang aarzelen meldde Groot-Brit-
tannië zich in 1961 voor het lid
maatschap, samen met Denemar
ken, Ierland en Noorwegen.
De naoorlogse bevlogenheid was
echter verdampt in nationalisme en
achterdocht, en sommige vetes wor
telden diep. Tot verbijstering van
velen sprak de Franse president
Charles de Gaulle tot twee maal zijn
veto uit over de Britse toetreding,
met argumenten die niet veel verder
reikten dan: 'Ik wil dat niet'. De
Gaulle vertrok in 1969 en het duurde
tot 1973 voordat de eerste uitbrei
ding een feit was. De Noren lieten
het overigens per referendum afwe
ten.
Het succes van de vruchtbare sa
menwerking werkte als een magneet
op Griekenland, Spanje en Portugal,
drie verpauperde landen die een
dictatoriaal verleden hadden afge
schud en de naoorlogse welvaart
langs zich heen zagen gaan. Wie kon
hen de toegang ontzeggen? Volgens
de afspraken mag elk democratisch
Europees land lid worden, als het de
mensenrechten en de fundamentele
vrijheden waarborgt. Er was dus op
nieuw geen andere weg dan de weg
voorwaarts.
De discussie ging ook niet over het
terugdringen van corruptie in de
nieuwe lidstaten of over de levens
vatbaarheid van de piepjonge de
mocratieën, maar over geld. Frank
rijk en Italië, aangemoedigd door
Griekenland dat in 1981 toetrad,
vochten als leeuwen om de goedko
pe Spaanse en Portugese arbeids
krachten buiten de deur te houden,
net als de wijn, sinaasappelen en
olijven uit die landen. Het duurde
tot 1986 voordat Spanje en Portugal
als volwaardig lid recht kregen op de
Europese miljarden waarmee ze
hun economische inhaalslag kon
den beginnen.
De toetreding van de 'rijke' landen
Oostenrijk, Zweden en Finland was
tien jaar later bijna een vanzelfspre
kendheid geworden. En daarmee
was de maximale omvang van de
Unie wel bereikt, was de algemene
gedachte. Met een steeds hechtere
politieke samenwerking tussen vijf
tien lidstaten, een haperend bestuur
en een gebrekkige democratische
controle had de EU het voorlopig
druk genoeg met zichzelf.
Maar de echte uitdaging moest nog
komen. Churchill zou het waar
schijnlijk zelf niet geloven, maar
dankzij de val van de Berlijnse Muur
werd zijn droom binnen een halve
eeuw werkelijkheid. Als de Europese
regeringsleiders de komende dagen
in Kopenhagen hun fiat geven aan
de toetreding van tien nieuwe lid
staten, reikt het verenigde Europa
daadwerkelijk tot aan de Russische
grens.
fci'
den haag - Premier Balkenende heeft gisteren aan de oud-bewindslie
den van het tweede 'paarse' kabinet een koninklijke onderscheiding
uitgereikt. Oud-premier Kok is benoemd tot Ridder Grootkruis in de
Orde van Oranje-Nassau. Zijn opvolger reikte de onderscheidingen uit
tijdens een schorsing van het debat in de Tweede Kamer over de uit
spraken van minister Nawijn. De ministers uit het vorige kabinet zijn
benoemd tot Officier, de staatssecretarissen tot Ridder in de Orde van
Oranje-Nassau. Alleen staatssecretaris Adelmund kreeg geen onder
scheiding, omdat ze in 1994 al is geridderd.
Foto: ANP/Ed Oudenaarden
den haag/gpd - Het open
baar ministerie (OM) gaat de
imams die omstreden uit
spraken deden, niet vervol
gen. Het ging onder meer om
imams in Tilburg, Amster
dam, Den Haag en Rotter
dam.
De betrokken officieren van
justitie concluderen onder
meer op grond van de gel
dende jurisprudentie, dat de
kans op een succesvolle ver
volging 'bijzonder klein is'.
Uit eerdere zaken blijkt vol
gens justitie dat rechters de
gedane uitlatingen van gees
telijken naar alle waarschijn
lijkheid niet strafbaar vinden.
Het OM stelde na de uitzen
dingen van Nova een onder
zoek in naar de uitlatingen
die de imams op de beeld
en geluidsfragmenten maak
ten. Daarop was te horen dat
de betrokken imams stelsel
matig riepen om het vernieti
gen van de vijanden van de
islam. Ook verheerlijkten zij
het martelaarschap.
Een Tilburgse imam bezigde
vrouw-onvriendelijke uit
spraken.
'Het OM acht deze uitspra
ken laakbaar, maar niet straf
baar', aldus een verklaring.
'Het is geen rechtstreekse
oproep om zelf in Nederland
of elders gewelddadige acti
viteiten te gaan onderne
men'.
Verkiezingswinnaar Erdogan staart van een muur in veelvoud naar een vrouw die het Turkse dilemma van de EU in één
persoon uitbeeldt: westerse kleding, islamitische hoofddoek. Foto: GPD/Murad Sezer
permitteren om Ankara van zich te
vervreemden. Turkse politieke welwil
lendheid is voor de EU onmisbaar om
de toetreding van Cyprus mogelijk te
maken en om eindelijk het Europese
'vredesleger' op de been te brengen.
Dan zijn er de Amerikanen, die in
Turkije een sterke strategische bond
genoot hebben, en het land graag zo
snel mogelijk veilig in het westerse
kamp geloodst zien. „Je kunt geen
Amerikaan tegenkomen of hij begint
erover", zegt een hoge diplomaat in
Brussel. De Turkse kwestie dwingt de
EU ook om in de spiegel te kijken.
Hoe geloofwaardig is de Unie nog als
ze - na jaren van halfslachtigheid - een
trouwe vriend schoffeert die zo op
recht zijn best doet? Hoe is het moge
lijk dat een land, dat tijdens de koude
oorlog als onberispelijk NAVO-lid aan
de kant van Europa stond, nu zonder
inhoudelijke argumenten buiten de
deur gehouden wordt?
Dankzij de Franse ex-president Valérie
Giscard d'Estaing, voorzitter van de
praatgroep die zich bezighoudt met
de toekomst van Europa, is de discus
sie over de 'geschiktheid' van Turkije
op volle kracht ontbrand. Giscards
mening mag formeel niet ter zake
doen, de bejaarde Fransman heeft
precies de koudwatervrees verwoord
die in veel Europese hoofdsteden
heerst: 'ze' horen er niet bij. Te on-Eu-
ropees, geen democratische traditie,
geen christelijke normen en waarden
en geen gemeenschappelijk verleden.
En bovendien, hoewel dat door nie
mand hardop wordt gezegd: veel te
arm, veel te exotisch, en met 67 mil
joen inwoners veel te groot. Giscard
d'Estaing voorspelt het einde van de
Unie als Turkije lid wordt. „De meer
derheid van de EU-landen is gewoon
tegen, maar dat heeft men alleen
nooit tegen de Turken gezegd", zei hij
vorige maand tegen de Franse krant
Le Monde. Het is hem niet in dank af
genomen.
Het publieke debat over de geschikt
heid of ongeschiktheid van Turkije
kan zich moeiteloos voortslepen tot
2015, het jaar dat voorzichtig wordt
genoemd als mogelijk moment van
toetreding. Maar in Kopenhagen
breekt voor de EU-leiders het uur van
de waarheid aan. Frankrijk en Duits
land hebben de handen al ineengesla
gen en zetten in op 2005 als startda
tum voor de toetredingsonderhande
lingen. In theorie is het nog mogelijk
dat de regeringsleiders in Denemar
ken kiezen voor een in bloemrijke ter
men verpakte vorm van verder uitstel,
met als argument dat de nieuwe Turk
se regering eerst maar eens moet laten
zien wat ze waard is. Maar dat helpt
c'
het probleem de wereld niet uit. Inte
gendeel: de tijd begint te dringen. En
diep in hun hart zijn niet alleen de
Amerikanen, maar ook de Europea
nen doodsbenauwd dat de stemming
in Ankara omslaat ten nadele van het
Westen, met als onontkoombaar ge
volg een verdere 'islamisering' van het
land. „Een nachtmeife", zegt een
Amerikaanse diplomaat zonder om
wegen.
De 'Turkse kwestie' confronteert de
leiders van de Unie onbarmhartig met
het resultaat van het eigen Europese
beleid: veertig jaar lang zijn de kool en
de geit sparen, in de hoop dat het pro
bleem zichzelf zou oplossen. Die kans
is definitief verkeken. „We moeten af
van de hypocrisie", zegt Joost Lagen
dijk (Groenlinks), voorzitter van de
Turkije-delegatie van het Europees
parlement.
Aan Lagendijk zijn bespiegelingen
over de vraag of Turkije er nou wel of
niet bij hoort niet besteed. „De Tur
ken doen al jaren hun best om het Eu
ropa naar de zin te maken. Ze zijn op
de goede weg en wij hebben het recht
niet hen te ontmoedigen. De EU moet
gewoon zakelijk, helder en duidelijk
zijn over de eisen die ze stelt. Er zijn
nog veel te veel mensen die 'ja' zeggen
en 'neen' hopen. Dat voelen de Tur
ken prima aan."
Tek ba$ina
