t Irak daagt VS uit na opstellen wapenlij st BUITENLAND Hussein kaatst de bal terug naar Bush Ooit beschikbaar: Brand Edinburgh nog niet geblust Olie uit lekkende tanker Prestige blijft vloeibaar Crisis in Venezuela naar kookpunt Britse handleiding tegen terreur Arrestaties na aanslagen in vier bioscopen in Bangladesh ~s= ijst dader g Bali aan maandag 9 DECEMBER 2002 Aan de hand van -jlerzoek is vastgesteld lan de aanslagen op fïdaad is gepleegd door lie door andere betrok- iangewezen. De poli- iNA van de broer van iJchte, geïdentificeerd vergeleken met gene- eriaal dat is aangetrof- Jopgeblazen nachtclub Tjar. De politie heeft cunnen vaststellen dat jen zelfmoordaanslag t kan ook dat Iqbal per ongeluk heeft opge- n totaal vielen bij de in op Paddy's bar en de 190 doden. eda eist g Kenya op n woordvoerder van het netwerk van Osa- iden, eiste gisteren de ilische aanslagen van [ge maand in Kenya op. ith dreigde met meer li tegen Amerikaanse jsche belangen. Dat p een geluidsfragment ijren is op de website je- ^e.org. Op deze site zijn •^mededelingen van al- 'jrspreid. Abu Ghaith 'wij zullen toeslaan met Nfelijkheden die ons ter png staan'. Hij roept de van al-Qaeda op 'zich ereiden op de volgen- iie ernstiger zal zijn'. tuigkaper ft zelfmoord Je 29-jarige Italiaan Ste- jrani, die vorige week rresteerd na een mis- gtuigkaping, heeft zich icht opgehangen in se cel. Agenten hadden >p het vliegveld van rmeesterd nadat hij obeerd een vliegtuig a te kapen. Volgens media had Savorani isychische problemen, stel zwaaide hij met mee hij dreigde een mtploffing te brengen. Bk het inderdaad een >ediening te zijn, maar raor een tv. cus India gevonden ie - Een Indiase politi ras ontvoerd door 's uchtste bandiet, is •en oerwoud gevon- uidelijk is nog of oud- ^Jagappa (66) werd ge- )r de crimineel of om- lens een schietinci- en de dader en de po- roerder Veerapan rdacht van meer dan moorden. Hij is al ja- vluchtig. Op zijn at een prijs van ruim iro. Veerapan werd be at hij de Indiase film- umar ontvoerde en 108 sthield. t nieuwe 7 van FPÖ i - Herbert Haupt (55) p op een buitengewo- rgadering tot nieuwe de rechts-populisti- :enrijkse Vrijheidspar- gekozen. Hij staat be leen vertrouweling van |er Jörg Haider. De de sire minister van socia- Bwas de enige kandi- Jipt was ook lijsttrekker TO bij de recente ver- n. De partij leed toen ■in verlies door interne ,peid. Ze haalde met 10 piaar net iets meer dan e van eerdere uitslagen. appingen t-Maarten irg - Vijf mannen die Hand Sint-Maarten ver arden van moord en ide overvallen, zijn gis- hd ontsnapt uit hun ens de autoriteiten #ie verdachten - een juyana. twee Domini- twee inwoners van - als gevaarlijk worden wd. Zij ontsnapten nes door te zagen. De en van omliggende ei- ijn gewaarschuwd voor 1 de verdachten het ei- iberen te verlaten. e druk op naai Boston ardinaal Bernard Law, treden als aartsbis- in Boston door zijn ei- iters wordt geëist, is in Wi paus Johannes Pau- [l advies te vragen. De n van het bisdom, dat iteisterd door steeds schandalen over seksu- ruik door geestelijken, Jt weekeinde het aftre- jLaw. Vorige week •iet aartsbisdom dos- ibaar. Daaruit bleek eer priesters dan tot ikend hun boekje ver waren gegaan, en dat risdom deze priesters beschermd. new york/ap-rtr - Irak heeft de VS gisteren opgeroepen met har de bewijzen te komen dat het land beschikt over massaverniet- ingswapens. Een belangrijke ad viseur van Saddam Hussein, ge neraal Amer Al-Saadi, zei dit na dat Irak zaterdag een 'complete en 'nauwkeurige' wapenlijst had opgesteld. De Iraakse regering ontkent bio logische, chemische of nucleaire wapens te bezitten en ^egt de ontwikkeling daarvan jaren ge leden te hebben stopgezet. „Als de VS die bewijzen wel hebben roep ik hen op die te overhandi gen aan de VN-wapeninspec teurs", aldus Al-Saadi, het voor malige hoofd van de Iraakse wa penindustrie. Het Iraakse wapenrapport, waaruit moet blijken of het land over massavernietigingswapens beschikt of aan de ontwikkeling daarvan werkt, is gisteravond Verkiezing Servië ongeldig door lage opkomst door onze correspondent Cees van Zweeden Boedapest - Servië is er gisteren opnieuw niet in geslaagd een president te kiezen. De vereiste opkomst van vijftig procent van de kiesgerechtigden werd niet gehaald. Volgens de eerste schattingen trotseerde slechts 45 procent de ijzige kou om zijn stem uit te brengen. Het was de tweede keer in twee maanden dat de presidentsver kiezingen mislukten. De macht blijft daarmee in handen van de pragmatische premier Zoran Dj- indjic, een hervormer. Diens grote rivaal, president Vojislav Kostunica van de Joegoslavische Federatie (die naast Servië ook Montenegro omvat), had ge hoopt de nieuwe Servische pre sident te worden. Nu dat op nieuw is mislukt, rest Kostunica weinig anders dan buitenparle mentaire actie en obstructie. Kostunica verwijt Djindjic het falen van de verkiezingen. Vol gens hem staan 600.000 mensen op het kiesregister die dood zijn of in het buitenland leven. Maar Djindjic zou geweigerd hebben hun namen te schrappen om het moeilijker te maken de op komst van vijftig procent te ha len. In oktober versloeg Kos tunica de presidentskandidaat van Djindjic, de econoom La- bus, op overtuigende wijze. De uitslag telde echter niet, omdat de opkomst te laag was. Giste ren trad Kostunica aan tegen Vojislav Seselj en een andere ul tranationalist. Djindjic had niet de moeite genomen een partij genoot naar voren te schuiven. Het mislukken van de verkiezin gen betekent dat het belangrijk ste land op de Balkan politiek instabiel blijft. Kostunica is pre sident van de Joegoslavische Fe deratie, die volgens een plan van de Europese Unie (EU) moet verdwijnen. Zonder zijn medewerking is het moeilijk het EU-plan uit te voeren. Zonder Kostunica kan ook geen begin worden gemaakt met de onder handelingen over Kosovo, de vooral door Albanezen bewoon de provincie die formeel nog tot de Joegoslavische Federatie be hoort. De meest waarschijnlijke uitweg uit de politieke crisis is een wijziging van de wet die het mogelijk maakt dat het parle ment de president kiest. Djindjic jkan rekenen op een meerder heid in dat parlement. aangekomen bij het VN-hoofd- kantoor in New York en het In ternationaal Atoomagentschap (IAEA) in Wenen. De vijf permanente leden van de Veiligheidsraad van de Verenig de Naties krijgen een onbewerk te versie van de wapenlijst. Dat meldde de Amerikaanse nieuwszender CNN vanoch tend. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat alle leden van de Veiligheidsraad een geanaly seerde en vertaalde versie van de volledige lijst onder ogen zouden krijgen. Nu gaat die alleen naar de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, Chi na en Rusland. Dit gebeurt uit angst voor het feit dat andere landen de informatie uit de wa penlijst voor eigen defensie doeleinden zouden kunnen ge bruiken. Het besluit om de an dere leden van de raad een ge censureerde versie te geven, werd genomen na druk van Washington. Het bestuderen van al het door Irak overgedra gen materiaal zal weken in be slag nemen, mede doordat een groot deel ervan in het Arabisch is geschreven. Irak heeft zaterdag het buur land Koeweit excuses aangebo den voor de invasie van 1990- 1991. Het was voor het eerst dat hij zijn excuses aanbood aan de bevolking van Koeweit. „We bie den Allah onze excuses aan voor elke daad die hem heeft ontsteld in het verleden en we bieden u op deze basis onze excuses aan", aldus Saddam Hussein. Zijn toespraak werd door een van zijn ministers voorgelezen op televisie. Bagdad riep de bevolking van Koeweit ook op Irak te steunen tegen elk eventueel bezettingsle ger en zich aan Iraakse zijde te scharen 'in de jihad (heilige oor log) tegen de ongelovigen'. Koe weit veroordeelde de toespraak. door Martijn Delaere den haag - Irak heeft dit week einde een boekwerk van 12.000 pagina's afgeleverd waarin zijn wapenprogramma's zijn ge boekstaafd. De bal ligt nu weer op de helft van de Amerikaanse president Bush. De CIA en het Pentagon moeten het rapport niet alleen napluizen op wat er in staat, maar vooral op wat er niet in staat. Saddam heeft de VS een flinke poets gebakken. Maar liefst 12.000 pagina's tekst over Iraks nucleaire, chemische en biologi sche wapenprogramma's, ver gezeld van bijlagen en CD- rom's. De specialisten van de inlichtingendiensten en Penta- gonafdelingen kunnen het kers feest thuis onder de boom wel vergeten. De regering van Saddam Hus sein heeft zich sinds 1998 kun nen voorbereiden op deze 12.000 pagina's. Vier jaar waarin de VN geen wapeninspecties uitvoerden in Irak en waarin Bagdad volgens Washington Edinburgh - Een brandweerman richt zijn water straal op gebouwen in het historische centrum van de Schotse hoofdstad Edinburgh, waar sinds zater dagnacht een grote brand woedt. Volgens de brandweer is het vuur inmiddels onder controle, maar nog steeds niet helemaal geblust. Dat kan nog wel twee dagen duren. Zeker tien panden lie pen zware schade op. Bijna 150 inwoners moesten worden geëvacueerd. Volgens de brandweer, die 80 man had ingezet, brak de brand uit boven een nachtclub. De oorzaak is nog onbekend. Het cen trum van Edinburgh staat op de Werelderfgoedlijst van de Verenigde Naties. In de nauwe steegjes zijn winkels, kantoren, cafés en andere gebouwen zwaar beschadigd geraakt. De schade loopt in de tientallen miljoenen. Ook in Trondheim aan de Noorse westkust is de historische stadskern door een ernstige brand geteisterd. Talrijke van de hon derden jaren oudé houten huizen in de derde stad van Noorwegen gingen verloren door het vuur. De brand brak zaterdag uit toen olie in een frituur vlam vatte. Een woordvoerder van de verzekerings maatschappijen schat de schade op zo'n 25 miljoen euro. Foto: PA/Ben Curtis doorging met de productie van chemische en biologische wa pens, het nucleaire wapenpro gramma nieuw leven inblies, ballistische raketten moderni seerde en trainingsvliegtuigen ombouwde tot sproeivüegtui- gen. Vier jaar waarin Irak zich ontdeed van al zijn massaver nietigingswapens, aldus Bagdad. Irak heeft voor de tweede keer voldaan aan de eisen die de vol tallige Veiligheidsraad heeft ge steld in resolutie 1441. Eerst diende het op 8 november ak koord te gaan met ongehinder de wapeninspecties door de VN, en op 8 december diende het een volledige lijst van haar mas- savemietigingwapenprogram- ma's te presenteren. Irak speelt het spel mee, want het weet dat openlijke sabotage of zelfs maar weerbarstigheid onherroepelijk leidt tot een mili taire aanval van de VS. Het slechte nieuws is dat het erop lijkt alsof Irak de VN-inspecteurs wil bedelven onder nutteloze in formatie, valstrikken en schijn- onthullingen .teneinde de druk van de ketel te halen en het in spectieproces eindeloos te ver tragen. Stapels en stapels papier die moeten aantonen dat Irak niet langer werkt aan biologische wapens en ballistische raketten, zijn nucleaire ambities heeft af gezworen en zijn mosterdgas granaten heeft vernietigd. De in specteurs van Unmovic (United Nations Monitoring, Verification and Inspection Commission) moeten wijs zien te worden uit die waslijst en het non-nieuws zien te scheiden van het poten tiële nieuws. Maar de CIA zal er vooral achter willen komen wat er niet in die 12.000 pagina's staat. Wat wel in het Iraakse boekwerk staat, kan moeilijk tot oorlog leiden. Wat niet in het boekwerk staat, en dus door Saddam is achterge houden, is onmiddellijk een ca sus belli. Tot op heden hebben de VS de VN geen informatie over geheime wapenprogram ma's in Irak gegeven. De officië le verklaring is dat men Irak niet de gelegenheid wilde geven om deze informatie alsnog te ver melden in zijn twaalfduizend pagina's dikke rapport. Maar er zijn wellicht meer rede nen. Zo is het een publiek ge heim dat Washington weinig vertrouwen heeft in deze nieu we VN-inspecteurs, niet alleen omdat ze direct onder de VN vallen maar ook omdat het groentjes zijn. Een andere reden zou kunnen zijn dat de VS eenvoudigweg niet weten of en waar Irak aan massavernietigingswapens werkt. Amerikaanse regerings functionarissen hebben in de Washington Post in elk geval la ten doorschemeren dat we geen 'dramatisch nieuw bewijs' hoe ven te verwachten. Dat kan een goed getimed toneelspel zijn ge weest om de Irakezen in de waan te laten dat Amerika van niets weet, maar het kan ook de waarheid zijn. Wil Amerika het momentum niet verliezen, dan zullen de specialisten van de CIA en het Pentagon snel de talloze meters papier van Saddam moeten na pluizen, en de inspecteurs de gouden tip moeten geven die leidt tot de vondst van de eeuw. Als de gouden tip er niet in zit, zouden de haviken in de rege ring Bush maar wat graag een confrontatie met Saddams agenten uitlokken. Voor hen is een 'smoking gun' niet noodza kelijk om tot oorlog over te gaan. Het vermoeden dat Irak liegt, is voldoende. door onze correspondent Henk van den Boom Barcelona - De olie die nog steeds uit de gezonken Prestige lekt blijft vloeibaar. Dat blijkt uit analyses van het Franse weten schappelijke instituut Cedre. De onderzoekers vrezen dat daar door het ongeluk met de tanker tot één van de grootste milieu rampen uit de geschiedenis zal leiden. De Spaanse regering heeft steeds gezegd dat de 50.000 ton olie die nog in het wrak zit door de lage temperatuur en de grote diepte als een gestolde massa op de oceaanbodem zou blijven. Maar beelden van de mini-on derzeeër Nautile en het onder zoek van de Fransen spreken dit tegen. In een interview met de Spaanse krant El Pais laat Cedre-direc- teur Michel Girin zijn ernstige bezorgdheid blijken over de toe komst van het wrak. „Vroeg of laat komt die olie ii) het milieu terecht. Dat kan wel eens de grootste en langdurigste milieu ramp uit de historie veroorza ken." De Fransen zijn net als de Por tugezen steeds nauw betrokken geweest bij de ramp. Hun gege vens weken vaak af van de ge kleurde informatie die door de Spaanse regering werd verstrekt. Inmiddels worden ook de kus ten van Frankrijk en Portugal door de olie bedreigd. Galicië werd dit weekeinde overspoeld door een golf van solidariteit. Tienduizend Span jaarden trokken naar het getrof fen gebied om te helpen de olie op te ruimen. De regering had een vrijwilligersstop afgekon digd bij 3.500 aanmeldingen, maar die werd genegeerd. Bus sen vol scholieren, studenten en gewone burgers reisden vanuit alle hoeken van het land naar de 'zwarte kust'. Premier Aznar heeft dit week einde laten weten dat hij Galicië zal bezoeken. Wanneer is nog niet bekend. De Spanjaarden zijn razend op hun regeringslei- Schadevere Exxon Valdez 4 miljard De Amerikaanse oliemaat schappij Exxon Mobil moet vier miljard dollar schadever goeding betalen voor de mi lieuramp met de olietanker Ex xon Valdez in 1989 voor de kust van Alaska. Dat heeft een fede rale rechtbank bepaald, zo maakte het concern bekend. De onderneming was eerder veroordeeld tot een boete van vijf miljard dollar, maar daarte gen werd beroep aangetekend. Ook tegen deze uitspraak gaat het olieconcern overigens in beroep. Exxon Mobil streeft naar een boete van maximaal veertig miljoen dollar. De Ex xon Valdez liep op 24 maart 1989 aan de grond. Meer dein 42.000 ton ruwe olie stroomde vervolgende in de Prince Wil liam Baai. De grootste milieu- ramp uit de geschiedenis van de VS kostte het leven aan liefst 600.000 vogels. der, omdat hij bijna vier weken na de ramp zijn gezicht nog niet heeft laten zien. door onze correspondent Frans Lindenkamp sao paulo - Regering en opposi tie in Venezuela hebben dit weekeinde de dialoog hervat over het door de oppositie ge- eiste aftreden van president Chavez. Dit naar aanleiding van een bloedbad op vrijdagavond. Vier mannen schoten toen, op de vijfde dag van de algemene staking tegen de president, met scherp op tegenstanders van Chavez. De president ontkende zaterdag hiermee van doen te hebben. De aanslag kostte drie burgers het leven, 28 mensen raakten gewond. Een honderdtal demonstranten was vrijdagavond spontaan naar de Plaza Francia in de hoofdstad Caracas getrokken ter onder steuning van een groep hoge militairen die het gezag van de wettig gekozen Chavez niet meer accepteert. De officieren, onder wie enkele generaals, bi vakkeren daar al twee maanden uit protest tegen het staatshoofd en zijn 'autoritaire stijl van rege ren'. Het plein werd zo een cen trale verzamelplaats voor de ge legenheidsoppositie, die bestaat uit werkgeversorganisaties, vak bonden, politieke partijen, maatschappelijke groeperingen en individuele militairen. De vierde algemene staking te gen Chavez en zijn links-popu listische beleid kreeg vrijdag meer omvang door aansluiting van de oliesector. Het personeel van twaalf olietankers van de staatsoliemaatschappij legde het werk neer. Venezuela is de vijfde olie-exporteur ter wereld en le vert dertien procent van Ameri kaanse olie-invoer. Chavez be antwoordde deze 'terroristische daad' met het inzetten van de marine. Die heeft het comman do op de tankers overgenomen om leveranties aan het buiten land veilig te stellen. De oppositie wil dat Chavez op stapt, omdat hij het land ten gronde richt. Zijn anti-Ameri kaanse retoriek en op Cubaanse leest geschoeide economische politiek hebben de kapitaal- vlucht tot ongekende hoogte aangewakkerd. Door de aan houdend inkrimpende econo mie hebben ook steeds meer ar men het geloof in hun 'Messias' verloren. (advertentie) Slecht voorbereid op aanslagen londen/anp - Alle 24 miljoen Britse huis houdens krijgen begin volgend jaar een handleiding over hoe te handelen na een grote terroristische aanslag. De voorlich ting is onderdeel van een nieuw wets voorstel. Dat geeft lokale autoriteiten ook veel meer bevoegdheden om in geval van bijvoorbeeld een aanval van biologi sche of chemische wapens tot massale evacuaties over te gaan, schrijft The Sun day Times. Britse gemeenten moeten ook goede, geactualiseerde noodplannen gaan opstellen en die ook openbaar ma ken, onder meer via het internet. De wet voorziet ook in de komst van burger wachten die in geval van een terreurdaad gemobiliseerd kunnen worden. Dat laat ste zal dan volgens de plannen gebeuren met gecodeerde sms-berichten. Een andere krant, The Independent, meldde gisteren dat Groot-Brittannië momenteel volstrekt niet is voorbereid als er een grote terroristische aanslag wordt gepleegd. De krant zegt zich te ba seren op geheime regeringsdocumenten. De Britse wetgeving bijvoorbeeld zou de overheid zelfs niet eens formeel de be voegdheid geven de noodtoestand uitO roepen. Een 'nationale burgerbescher ming' is er ook al niet. Volgens Downing Street is het land wel voorbereid op kleinschalige aanslagen, maar in geval van een grote aanslag met massavernietigingswapens zal het hele maal fout gaan. Een van de problemen is onder meer de onduidelijkheid over be voegdheden van de rijksoverheid en de lagere overheden in noodsituaties. Nooddiensten als politie en brandweer hebben ook al geen goede en onderling afgestemde plannen klaarliggen. The Sunday Telegraph bericht dat de re gering 120.000 beschermende pakken gaat kopen, die mensen moeten be schermen tegen de gevolgen van een aanval met chemische of biologische wa pens. De pakken komen te liggen nabij plekken waar terroristen zouden kunnen toeslaan, zoals bijvoorbeeld het centrum van Londen. Behalve de pakken schaft Londen ook duizenden douche-installa ties aan om mensen te kunnen ontsmet ten. Op het kooplijstje staan volgens de krant ook vijfduizend lijkzakken. Alle materialen worden opgeslagen op zes tien strategisch gelegen plaatsc-n. dhaka/afp-dpa-rtr - In Bangladesh zijn gisteren en vandaag zeker vijftig ver dachten aangehouden na de bloedige bomaanslagen op vier overvolle biosco pen zaterdag in de stad Mymenshingh. Minstens zeventien mensen verloren het leven door de explosies. Meer dan twee honderd mensen raakten gewond, van wie velen ernstig. Onder de gearresteerden zijn veel oppo sitieleiders, voormalige bewindslieden (zoals ex-minister van handel Tofael Achmed) en journalisten. Zij worden ver dacht van 'staatsondermijnende activi teiten'. De slachtoffers rijn vandaag be graven en het land verkeert in rouw. In Mymenshingh hangen overal zwarte vlaggen en mensen dragen zwarte kle ren. Veiligheidsmaatregelen zijn aange scherpt. Veel restaurants, winkels, scho len en kantoren rijn gesloten. Bijna 2.000 mensen zaten zaterdag in dé bioscopen in Bangladesh, een vrije dag na het suikerfeest aan het einde van de islamitische vastenmaand ramadan. De bommen ontploften vrijwel gelijktijdig in de stad, 150 kilometer ten noorden van de hoofdstad Dhaléj. De verantwoorde lijkheid voor de ontploffingen is tot dus ver niet opgeëist. Premier Begum Khale da Zia noemde het een terreurdaad. Ze sprak harde woorden naar de oppositio nele Awami Liga van Sheikh Hasina. De premier bezocht gisteren de slachtoffers in het ziekenhuis. De regering wilde officieel niet bevesti gen dat ook leden van het terreurnetwerk al-Qaeda van Osama bin Laden als ver dachten worden gezien. Minister van binnenlandse zaken Altaf Chowdhury zei echter eerder dat de politie vermoedt dat het achter de aanslag zit. Hij verklaarde echter ook dat mogelijk politieke tegen standers verantwoordelijk rijn, die het land willen destabiliseren. In Dhaka werden 39 aanhangers van de Awami Liga opgepakt. Onder hen is is ook Saber Hussein Chowdhury, een naaste medewerker van Hasina, alsmede schrijver Muntasir Mamun. Ze werden opgepakt voor 'verdachte activiteiten', maar worden niet direct in verband ge bracht met de bomaanslagen, aldus de politie. Onder de arrestanten in Mymen shingh zouden studenten en medewer kers van de bioscopen rijn. ledereen tussen 0 <=fi 80 jaar lean na zijn dood nog een levens reddende daad verrichten. Door het afstaanrfoneren. van organen en vree fs els. Veel mensen hebben zich al laten reg Stieren als donor. IJ nog niet? Beslis nu.Vraag het dDnor- formulier. Kijk op wvrndanorafhietnl. Of tel 0?00 - £212 \é6 (10centfv'nYi. Donor wordan doa ja voor sigaar. 5tkht1n« Pwmwrtklrtlii

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 5