financiën tot ontslag
BUITENLAND
'We zijn wel een beetje trots dat we dit kunnen'
De stem van nieuwe generatie allochtonen
Nederlandse olievegers voorkomen nog grotere milieuramp
Müjardendans rond EU-uitbreiding gush dwingt minister
Schoon schip in aanloop naar verkiezingen
Irakezen zijn
grootste groep
asielzoekers
Duitsers 3uit hun hemd3 gezet door Schroder
Toren bij Bagdad
België wil zijn
kerncentrales
gaan sluiten
zaterdag 1 DECEMBER 2002
ma Ryder
t taakstraf
hills - De Amerikaanse
yinona Ryder hoeft niet
I wegens winkeldiefstal,
kijgt wel een taakstraf
uur en drie jaar voor-
jk. Ook moet ze voor
ing naar een psychia-
e lip zoeken voor haar
jblemen. Ryder moet
s in totaal ruim 10.000
nltalen voor de schade
jeft veroorzaakt. Tegen
j voor de rechtbank in
^Hills drie jaar voor
dijk geëist. De 31-jarige
rerd vorige maand
ln bevonden aan winkel
de had voor ruim 5500
""ln goederen gestolen en
beschadigd. De rech-
erop dat ze achter de
Handt wanneer ze weer
Ito: AP
itten aanslag
'a gevonden
J|a - De twee raketten
je week in Kenya wer-
vuurd op een Israëlisch
rstoestel zijn gisteren
1 Volgens de politie
gevonden op het ter
ten maïsboerderij in
uvan de havenstad
ia. Bij een aanslag op
lisch hotel nabij Mom
men op dezelfde dag
hensen om het leven.
Ictielen werden gevon-
len afstand van 10 tot
teter van de plek waar
3t>n afgevuurd bij het
l| van Mombasa. Een ra-
niet geëxplodeerd en
in de grond. De projec-
:t zou gaan om SAM-7
misten eind novem-
haar na hun doel.
gedood
ip Gaza
door onze correspondent
Henk van den Boom
vilagarcia - Uiterst behoedzaam glijdt de
olieveger Arcade de haven van Vilagarcia
binnen. Alsof ze een kostbare lading ver
voert. Vette slierten kleverige olie druipen
van de romp.
Het is twaalf uur 's nachts. Drie Spaanse
operators staan het schip op te wachten
alsof het familieleden thuisbrengt die
lang geleden zijn geëmigreerd. „Zo voelt
het ook wel een beetje", zegt een van
hen. „U weet niet half hoe belangrijk het
voor ons is, dat deze schepen ons hel
pen."
Even later, in de kraakheldere kombuis
van de Arcade, bevestigt Michiel Visser,
de 35-jarige leider van het oliebestrij-
dingsteam wel 'een beetje trots' te zijn op
hun reddingswerk. „De mensen zijn
enorm dankbaar. Het is ook zo stuitend
om te zien hoe honderden vissers met
hun kleine bootjes proberen de olie uit
zee te plukken."
Samen met de Rijndelta is de Arcade al
tien dagen in touw om voor de Galicische
kust de grote vlekken olie, afkomstig uit
de gezonken tanker Prestige, op te rui
men. In totaal hebben ze zo'n 9 duizend
ton opgezogen.
De Arcade heeft vier ladingen van elk 9
honderd ton aan wal gebracht. De capa
citeit van de Rijndelta is wat groter. Deze
laatste is een particulier schip, terwijl de
Arcade onder de vlag van Rijkswaterstaat
vaart.
Volgens Visser wordt het opruimings-
werk elke dag moeilijker. De eerste dagen
waren het mooie aaneengesloten en
vloeibare plassen. Nu zijn het kleinere
schollen van een teerachtige substantie,
die moeilijk zijn op te zuigen. De pom
pen lopen erop vast.
Onder het praten laat Visser videobeel
den zien van de afgelopen dagen. De ca
mera blijft lang gericht op een dolfijn, die
keer op keer z'n neus door de dikke olie-
plak probeert te duwen. Gedesoriënteerd
geeft het dier zijn pogingen op. „Hij zal
wel gestikt zijn," zegt de oliebestrijder
zachtjes.
Visser weet niet hoe lang het werk voor
de Spaanse kust nog zal duren. „Ik heb
de indruk dat de olie die op zee drijft
minder wordt. Maar je kunt het moeilijk
voorspellen. Nu het wrak van de Prestige
toch blijkt te lekken, kan het best weer
langer gaan duren. Bovendien zijn de
schepen afhankelijk van het beleid van
de Spaanse regering.
Elke ochtend krijgen de Arcade en de
Rijndelta de plaats opgegeven waar ze die
dag moeten vegen. Dat bepaalt het crisis
team dat onder leiding staat van vice-
premier Mariano Rajoy. Deze laat zich
adviseren door de rapporten van de
vliegtuigen die voortdurend vluchten
maken boven het rampgebied. De afgelo
pen dagen hebben de Nederlandse olie
vegers gewerkt voor de grote riviermon
dingen in het zuidelijk deel van Galicië,
dicht bij de Portugese grens.
Volgens Visser is aan alles te merken dat
Spanjaarden niet zijn voorbereid op dit
soort rampen. „In Nederland hebben we
een scenario, waarbij we in staat zijn om
bij een ramp, waarbij 30 duizend ton olie
vrijkomt, in drie dagen 15 duizend ton op
te vegen."
Volgens de schattingen van de Spanjaar
den heeft de Prestige tot nu toe 20 dui
zend ton olie verloren. Ruim 50 duizend
ton zit nog in het wrak, dat op 3600 me
ter diepte ligt.
Als dat allemaal vrijkomt, is er nog veel
werk te doen voor de Nederlandse olie-
bestrijders.
Frankrijk maakt zich op voor strijd tegen olie
Frankrijk heeft gisteren de
maatregelen opgevoerd om
de zuidwestkust te bescher
men tegen olievervuiling als
gevolg van het zinken van de
tanker Prestige vorige maand
voor de Spaanse kust. De
Franse minister van milieu,
Roselyn Bachelot, waar
schuwde dat de vervuiling
begin volgende week de
Frans-Baskische kust kan
hebben bereikt. De olievlek
ken bevinden zich op 120 ki
lometer uit de Franse kust en
verplaatsen zich met de hui
dige windsterkte met onge
veer 30 kilometer per dag, al
dus een functionaris van de
zee-autoriteiten in Brest. De
Franse autoriteiten waar
schuwen dat het olietapijt
uiteen kan vallen in duizen
den kleinere vlekken met een
doorsnee van soms niet
meer dan twee meter. Hier
door bestaat de kans dat de
vervuiling zich verder uit
breid tot de Britse kust.
brussel/gpd - De slotonderhan-
delingen over de uitbreiding van
de Europese Unie zijn ontaard
in een financiële veldslag. Vier
van de tien nieuwkomers eisen
meer geld en hogere graan- en
melkquota waarvoor de EU een
prijsgarantie geeft. Met name de
keiharde opstelling van Polen
roept veel irritatie op bij de hui
dige EU-landen.
De Deense premier Rasmussen,
die momenteel de EU voorzit,
maande de kandidaat-lidstaten
hun verlangens te matigen.
Zonder namen te noemen waar
schuwde hij dat dwarsliggers
wel eens helemaal uit de boot
kunnen vallen. Die zouden dan
niet in 2004 maar pas later tot
de EU kunnen toetreden.
Eind volgende week moeten de
Europese regeringsleiders een
akkoord bereiken met tien Mid
den- en Oost-Europese landen
over hun EU-lidmaatschap van
af 2004.
Rasmussen heeft inmiddels een
nieuw bod op tafel gelegd, wat
de neerkomt op 1,6 miljard euro
extra voor de tien in de periode
2004-2006. Daarnaast voorziet
het voorstel in verhogingen van
de melk- en graanquota. „Maar
daarmee is de koek echt op", al
dus een Deense diplomaat. Ver
schillende lidstaten, waaronder
Nederland en Duitsland, menen
al langer dat Rasmussen zich te
vrijgevig opstelt.
De ontknoping van de financië
le koehandel wordt niet voor de
EU-top van eind volgende week
in Kopenhagen verwacht.
Rasmussen wilde naar verluidt
een 'slikken-of-stikken'-bod op
tafel leggen. De maximale spe
ling die hij volgens ingewijden
nog heeft is een krappe miljard.
Daarmee zou de uitbreiding in
totaal 2,5 miljard euro duurder
uitvallen dan de EU dit najaar
had voorzien.
Bij de Israëlische mili-
atie donderdagnacht
ichtelingenkamp in de
jok zijn ook twee Pales-
jdewerkers van de Ver-
jaties om het leven ge-
«Dat maakte een woord-
f an de VN-organisatie
fcstijnse vluchtelingen
■gisteren bekend in Ge
ltotaal kwamen tien
|om het leven in het
-amp. Meer dan twintig
braakten gewond. Een
jjewerkster verloor het
jor granaatscherven,
j£ tweede toen zijn huis
Troffen door een Israëli
et. Israël verklaarde la-
1e actie gericht was te-
löristische doelen en in-
juur'.
lce rechten
T homoparen
De Britse Labourrege-
het geregistreerd part-
j) in te voeren voor ho-
ji. Staatssecretaris van
taken Barbara Roche zei
^C-radio dat de Britse
T komende zomer met
(jkorrtt. Homostellen in
.rittannië hebben op het
Jan erfenissen, pensioe-
tyotheken en immigratie
lelfde rechten als ge-
j paren. Londen kent al
geregistreerd partner-
inaar die verbintenis
Teen rechten met zich
washington/ap-gpd - De Ameri
kaanse minister van financiën
Paul O'Neill en economisch advi
seur Larry Lindsey van het Witte
Huis hebben gisteren op verzoek
van president George Bush hun
ontslag ingediend.
Het aftreden van de twee heeft
volgens bronnen in het Witte
Huis te maken met Bush' voor
uitzichten op herverkiezing in
2004. Bush' adviseurs zijn bang
dat de economische malaise
hem veel stemmen gaat kosten.
Zij hopen met de vervanging
van O'Neill en Lindsey het ver
trouwen te herstellen.
Het nieuws over het ontslag van
O'Neill en Lindsey volgde giste
ren op dat over tegenvallende
werkloosheidscijfers.
Bedroeg de werkloosheid in ok
tober nog 5,7 procent, in no
vember was dat 6,0 procent -
het hoogste niveau in bijna ne
gen jaar.
O'Neill is het eerste lid van het
regering Bush dat opstapt. „Het
is een voorrecht geweest de na
tie in deze uitdagende tijden te
mogen dienen", schreef O'Neill
in zijn korte ontslagbrief aan
Bush. „Ik bedank u voor die
kans."
Zijn plotselinge vertrek en te
genvallende werkloosheidscij
fers deden gisteren de financiële
markten opschrikken. Direct
kwam een verkoopgolf van dol
lars op gang, waardoor de euro
snel meer dan een dollarcent in
De Amerikaanse president Bush en zijn minister van financiën O'Neill
in betere tijden. Het ontslag van de minister viel samen met stijgen
de werkeloosheidscijfers in de VS. Foto: Reuters/Archief
waarde steeg. Ook op Wall
Street was sprake van een
schrikreactie, maar zowel dollar
als aandelenkoersen herstelden
zich later op de dag enigszins.
De werkloosheidscijfers waren
slechter dan analisten hadden
gedacht. Amerikaanse bedrijven
blijven werknemers ontslaan en
er worden minder banen gecre-
eerd.
O'Neill is sinds zijn benoeming,
bijna twee jaar geleden, steeds
controversieel geweest. De oud
topman van aluminium-gigant
Alcoa trad weinig diplomatiek
op en nam geen blad voor de
mond. Hij had geen goede rela
tie met het Amerikaanse con
gres, beledigde Wall Street met
een denigrerende opmerking
richting analisten van zaken
banken, en kritiseerde soms het
beleid van het Witte Huis, zoals
het optrekken van handelsbar
rières ter bescherming van de
Amerikaanse staalindustrie. Ook
de verhouding tot Brazilië kwam
onder druk na uitspraken van
de Amerikaanse bewindsman.
genève/rtr - Irakezen die
religieuze en politieke on
derdrukking in hun land
ontvluchten, vormen nu
de grootste groep asielzoe
kers in de geïndustriali
seerde landen. Zij hebben
de Afghaanse vluchtelin
gen van de eerste plaats
op de ranglijst verdreven.
Dat hebben de Verenigde
Naties gisteren bekendge
maakt.
In de eerste negen maan
den van dit jaar hebben
bijna 429.000 mensen asiel
aangevraagd in 29 rijke
landen. Dat is een daling
met 4 procent ten opzich
te van dezelfde periode
vorig jaar, zo meldde de
VN-vluchtelingenorgani
satie UNHCR. Volgens
woordvoerster Jennifer
Clark komt de daling voor
al doordat het aantal Af
ghaanse aanvragen met 48
procent afnam. De cijfers
van de in Genève gevestig
de organisatie gaan over
asielaanvragen in Europa,
Noord-Amerika, Australië,
Nieuw-Zeeland en Japan.
Irakezen, vermoedelijk
vooral Koerden, waren
goed voor 36.282 aanvra
gen, gevolgd door mensen
uit de Federale Republiek
Joegoslavië (24.330) en
Turkije (21.676). Afghanen
zakten met 20.460 aanvra
gen naar de vierde plaats,
nu hun land onder een
overgangsregering werkt
aan stabilisatie na decen
nia van oorlog.
Samara'a - Terwijl hun land bezocht wordt door VN- wapeninspecteurs en de dreiging van een oorlog met
de VS nog lang niet voorbij is, gaat het dagelijkse leven in Irak gewoon door. Hier beklimmen Irakezen de
Malwiyeh ('de spiraal'). Deze toren in de heilige stad Samara'a 100 kilometer ten noorden van Bagdad,
wordt aan het einde van de Ramadan door duizenden Irakezen bezocht. Foto: Reuters/Suhaib Salem
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - De teller stond gister
middag op 32.669. Zoveel over-
en onderhemden heeft de Duit
se bondskanselier Gerhard
Schroder de afgelopen dagen op
het Kanzleramt in Berlijn in ont
vangst mogen nemen. Wat be
gon als een e-mail oproep van
één verontwaardigde burger, die
zich ergerde aan de belasting
verhogingen van Schröders
nieuwe rood-groene kabinet, is
uitgelopen op een massale en
met veel publiciteit omgeven
protestactie.
Het Duitse volk levert als sarcas
tisch kerstcadeau bij de bonds
kanselier zijn 'laatste hemden'
in. Dit is alles wat er overblijft
als de regering doorgaat de kie
zers financieel uit te kleden, is
de achterliggende boodschap.
„Verdere belastingverhogingen
zijn niet nodig, want meer heb
ik niet", schreef een hemden
zender.
Aanstichter van de uit de hand
gelopen ludieke actie is Christi
an Stein (36) uit Schwerte. Na
dat de regering een aantal las
tenverzwaringen bekend had
gemaakt besloot Stein een ket
tingbrief op internet te zetten.
„Die willen werkelijk ons laatste
hemd hebben. En dat kunnen
ze hebben! Doet allen mee! Ie
dereen heeft wel een hemd dat
ie niet meer gebruikt."
Dat was een dag of tien geleden.
Inmiddels is Stein hard op weg
een bekende Duitser te worden.
Hij wordt dagelijks door kranten
en radio- en tv-stations geïnter
viewd, trad al op in politieke
talkshows en krijgt van alle kan
ten bijval. De frustratie over de
slechte economische situatie in
Duitsland en het vermeende ge
brek aan daadkracht van Schrö
ders regering zit diep bij de be
volking. De ironische 'Steuers-
ong', waarin imitator Elmar
Brandt de kanselier op de hak
neemt als een grijpende en
graaiende belastinginner, staat
één op de Duitstalige hitparade
en op internet struikel je over de
Schröder-grappen.
De kanslier is duidelijk geïrri
teerd over al die volkse protes
ten. In een fel Bondsdag-debat
reageerde hij deze week woe
dend op oppositiewoordvoer
ders, die volgens hem het land
bewust in een slecht daglicht
stellen. Uit tamelijk onverdachte
hoek krijgt de SPD-kanselier
echter nieuwe kritiek. In een uit
gebreid, 24-pagina's dik dossier
neemt het Britse politiek-econo-
mische weekblad The Economist
in zijn nieuwe uitgave de toe
stand in Duitsland onder de
loep. Conclusie: het land staat er
slecht voor en Gerhard Schroder
is niet de juiste man op het juis
te moment. „Hij is een briljant
tacticus, maar waar is zijn stra
tegie?", vraagt het blad zich af.
Schroder kan de berg hemden
niet langer negeren. Hij sprak
zich nog niet uit over de actie,
maar het Kanzleramt maakte
bekend dat de hemden cadeau
zullen worden gedaan aan
werklozen in Bielefeld. Die mo
gen de kledingstukken daarna
voor 0,99 cent per stuk verko
pen.
1
je correspondente
/hewissen
pen - De arrestatie van Dyab Abou Jah-
Jontroversiële leider van de Arabisch-Eu-
.iga (AEL), was afgelopen dagen voorpa-
jws in België en de rest van Europa. On-
jeft de AEL aangekondigd ook in Neder-
*1 afdeling te willen beginnen. Waar
JLiga vandaan? En, hoe gevaarlijk zijn de
ijlden van Jahjah eigenlijk?
>u Jahjah (31) is de voorbije weken
:id tot een BV, een Bekende Vlaming,
il één met een twijfelachtige reputatie,
d naar eigen zeggen bij Hezbollah en
le dagen in de cel voor zijn aandeel in
1, vorige week, in Antwerpen na de
>p een 27-jarige Marokkaan. Zijn me
ers zien in de arrestatie het bewijs dat
sche politiek er op uit is de AEL en
itroversiële leider monddood te ma-
ijah, die zich na zijn vrijlating strijd-
lan ooit toonde, is een martelaar,
iegenoten aan de Université Catholi-
que de Louvain - Jahjah werkt er enige tijd op
de faculteit politieke wetenschappen - vallen
echter van de ene verbazing in de andere. „De
problemen van migrantenjongeren interes
seerden hem in het geheel niet", beweert een
oud-studiegenoot onlangs in de krant De Mor
gen.
„Hij kreeg ooit een bijbaantje aangeboden als
straathoekwerker, maar hij bedankte er vrien
delijk voor. 'Ik heb wel wat anders te doen dan
me met Arabieren bezig te houden', zei hij. En
hij was een agnost. Hij deed niet aan de rama
dan en hij bad niet. Hij pochte er zelfs over dat
hij in Libanon naar een katholieke school is
geweest. Echt, zijn vroegere medestudenten
begrijpen niet hoe ze zich zo hebben kunnen
vergissen."
De AEL werd in februari 2000 door Jahjah op
gericht als al-Rabita, maar die naam wordt na
de aanslagen van 11 september veranderd in
AEL. De CIA had de organisatie op de zwarte
lijst geplaatst. De Liga laat in juni 2001 voor
het eerst van zich horen, als 23 overlevenden
van het bloedbad in de Palestijnse vluchtelin
genkampen Sabra en Shatila bij het Brusselse
gerecht een aanklacht indienen tegen de Israë
lische premier Ariël Sharon. Jahjah tolkt voor
één van hen.
De nabestaanden beschuldigen Sharon ervan
dat hij als toenmalig minister van defensie
mede-verantwoordelijk was voor de slachtpar
tij die tien jaar geleden werd aangericht in de
twee vluchtelingenkampen in Libanon. Bij de
moordpartijen in Sabra en Shatila vielen naar
schatting achthonderd doden. Met de aan
klacht haalt de Liga de krantenkoppen in bin
nen- en buitenland.
Ten onrechte, beweert de liberale senator Vin
cent van Quickenbome nu. „Het zijn die 23
mensen die de klacht hebben ingediend, en
niet de AEL. Die probeerde zich daar achteraf
alleen maar populair mee te maken bij jonge
allochtonen." Volgens Van Quickenbome
heeft de AEL de zaak-Sharon misbruikt om in
het Midden-Oosten fondsen te werven voor de
omstreden beweging.
De financiering van de AEL boeit Justitie in
België mateloos. Waar haalt Abou Jahjah, een
werkloze student politicologie, het geld van
daan voor zijn propagandamateriaal? De fisca
le opsporingsdienst hoopt het antwoord te
vinden in de talloze documenten die in beslag
zijn genomen bij een huiszoeking in de wo
ning van Jahjah, vorige week donderdag. Het
gerucht gaat dat het ontmaskeren van de fi
nanciers van de AEL de ware reden is waarom
Jahjah werd gearresteerd. Justitie kreeg zo rus
tig de tijd om in het Deumse appartement van
de AEL-voorman rond te neuzen.
De 'doorbraak' van de AEL volgde in april van
dit jaar. Een pro-Palestijnse betoging in Ant
werpen ontaardde in rellen toen migranten
jongeren wilden oprukken naar de Antwerpse
diamantwijk. Een volgende betoging werd
door burgemeester Leona Detiège verboden.
Maar Jahjah stapte naar de rechter en vond
het gelijk aan zijn kant. En oogstte daarmee
bewondering. Het imago van de welbespraak
te allochtoon die zegt waar het op staat en de
Belgische politiek én het Belgische strafrecht
op z'n duimpje kent, was gevestigd. Vanaf dat
moment zou Jahjah nog vaak van zich laten
horen.
Hij pleitte voor de erkenning van het Arabisch
als vierde landstaal, en riep dat 'de tijd van
brave allochtoon voorbij is'. Op de website van
de AEL werd gesproken over een nieuwe lich
ting allochtonen. „Een generatie die geen
couscous-avonden organiseert maar betogin
gen. Een generatie die geen dankbaarheid,
maar woede voelt wanneer men een deel van
haar rechten toekent en een ander deel ont
kent. Een generatie die zeer goed weet datje
rechten niet krijgt maar afdwingt."
De stem van die nieuwe generatie is 'broeder'
Abou Jahjah. Hij organiseerde 'burgerpatrouil
les' in Borgerhout 'om onze jongeren te be
schermen tegen mogelijk misbruik en geweld
door de politie'. Het duurde niet lang of Jahjah
krijgt een aanklacht aan zijn broek wegens ra
cisme. Op de website van de AEL werd Ant
werpen omschreven als 'een stad waar bendes
Sharon-aanhangers, die bestaan uit zionisti
sche fanatiekelingen, de wet dicteren'.
Jahjah was niet onder de indruk. En ook zijn
arrestatie lijkt hem weinig te hebben gedaan.
Jahjah blijft volhouden dat hij de jongeren niet
heeft opgehitst, maar juist geprobeerd heeft de
gemoederen te bedaren. Hij weet zich ge
steund door prominente Belgen als schrijver
Tom Lanoye, publicist Ludo de Witte en Tarik
Fraihi, voorzitter van het jongerencentrum
'Centrum West' in Molenbeek. Zij betichten de
Belgische regering ervan de AEL vogelvrij te
hebben verklaard, en uit te zijn op een verbod
van de organisatie.
Jahjah gaat intussen stug verder. Hij wil de po
litiek in. De AEL neemt, als het aan hem ligt,
volgend jaar met een eigen lijst deel aan de
parlementsverkiezingen en aan de gemeente
raadsverkiezingen in 2006.
brussel/anp - België slapt af van
kernenergie. Het parlement
heeft gisteren besloten dat de
twee kerncentrales van het land
dicht moeten zodra ze veertig
jaar oud zijn. Nieuwe centrales
komen er in principe niet meer
bij, tenzij er een economische
noodzaak is.
Dit resultaat betekent een over
winning voor de groene partij
en, die in België in de regering
zitten. In België komt bijna 60
procent van de elektriciteit uit
de kerncentrales.
De centrale in Doel, tussen Ant
werpen en de Nederlandse
grens bij Zeeuws-Vlaanderen,
gaat in 2015 deels dicht en in
2025 helemaal. De installaties in
Tihange (tussen Namen en
Luik) gaat ook in 2025 dicht.
Overigens blijft een centrale die
bestemd is voor wetenschappe
lijk onderzoek in Mol (onder
Turnhout) wel open.
