KUNST CULTUUR
ledereen weet gewoon alles van me'
gorges Hanna gelooft niet in schoonheid alleen'
Extra seizoen voor musical Sound of Music
R4
Acteur
zet meisje
de zaal uit
Internationale
Büchdag in bieb
Louis Smith overtuigt
met natuurlijk spel
vrijdag 6 DECEMBER 2002
ere Crystal
liro
ES - Acteurs Billy
Robert DeNiro pose
voor een publici-
>or de nieuwe come-
b That' waarin ze
:rst samen spelen,
elt in de film een
van een gevangene,
b met veel mentale
de gevangenis ver-
eelfilm ging gisteren
ïigde Staten in pre-
en met
ilbon
let lijkt allemaal
de liefhebbers moe-
ïletten: de zojuist
eerde Nationale Mu-
alleen te gebruiken
ellingen van de man
bedacht: Joop van
Die voorwaarde staat
j de achterzijde van
maar dergelijke
rtjes worden snel
ofd gezien. Van den
;ert met zijn vondst
n de markt van de
leatercadeaubon af
Die algemene thea-
:hter voor alle thea-
het hele land te ge-
srper
lioni dood
Italiaanse ontwer-
jCastiglioni is maan-
irige leeftijd in zijn
Milaan overleden.
;old als een pionier
van de industrië-
"ing. Gedurende zijn
"jarige loopbaan
loze kunstobjecten
die in musea over
reld te zien zijn. Tot
^hde innovatieve ob-
)ort onder meer de
indro, die naar de
en stoel van een
gemaakt. In de ja-
n zestig trok hij de
net zijn lampen die
tnde vormgeving
had hij zich bij het
de tafellamp Snoo-
>pireren door de ge-
stripheld.
door Hans Visser
Amsterdam - De musical 'The Sound
of Music' krijgt volgend seizoen geen
opvolger. In plaats daarvan gaat pro
ducent Stageholding van Joop van
den Ende nog een heel seizoen met
deze theaterhit, die op dit moment
overal volle zalen trekt, op reis. Direc
teur Erwin van Lambaart van Stage
holding: „Wel brengen we het volgen
de seizoen een nieuwe versie van het
programma 'Musicals in concert'.
Daarnaast gaat intussen 'Aida' door
en wordt in de loop van volgend jaar
in het Utrechtse Beatrix Theater 'Ma
ma Mia' verwacht, een show rond de
liedjes van de Abba."
„We zouden met een grote nieuwe
nationale tour kunnen komen, maar
daarvoor moeten we dan wel de nodi
ge grote theaters kunnen vinden. Bo
vendien kost het dan weer veel in
spanning om ervoor te zorgen dat we
elke keer een zaalbezetting halen van
minimaal 75 procent per voorstelling.
Terwijl we ons komend seizoen ook
moeten bezig houden met onder
meer 'Mama Mia', de theaters in
Duitsland en de uitbreiding naar
Spanje Daar komt bij dat een aantal
theaters volgend jaar wegens verbou
wing niet beschikbaar is."
Kandidaat voor een volgende grote
reisproductie in het najaar van 2004 is
'The King and I' van Richard Rodgers
en Oscar Hammerstein, de makers
van 'The Sound of Music'. „Het is een
echte klassieker en het publiek stelt de
grote herkenbaarheid van zo'n pro
ductie erg op prijs", aldus Van Lam
baart. Over de bezetting van de hoofd
rollen in 'Mama Mia' wordt nog on
derhandeld.
Wel staat vast dat Coot van Does-
burgh en Daniël Cohen, die al eerder
tal van musicals vertaalden, de musi
cal van Nederlandse teksten gaan
voorzien. „Dat is lang voor onmogelijk
gehouden, omdat het publiek te veel
gehecht zou zijn aan de originele En-
gelse teksten. Maar bij onze productie
die nu sinds kort in Hamburg loopt,
bleek zo'n vertaling toch enorm aan te
slaan."
Begin volgend jaar wordt duidelijk of
Van den Ende aan de Mamixsiraat in
Amsterdam kan beginnen met het
verbouwen van het Nieuwe de la Mar,
Theater in combinatie met de ver
bouw van drie naastgelegen bio
scoopzalen, tot een nieuw complex
van drie theaterzalen. De komst van
een groot musicaltheater bij de RAI in
de hoofdstad acht Van Lambaart nu
voor 75 procent zeker.
1
Alanis Morissette legt haar ziel bloot in live dvd/cd
door Hanneke van den Berg
Rotterdam - Een dvd met een live-con
cert uit Rotterdam en als extraatje een
cd met daarop acht overblijvertjes van
haar vorige cd 'Under rug swept'. Dat
lijkt toch verdacht veel op geldklopperij.
Maar Alanis Morissette ontkent dat met
kracht. „Ik had voor 'Under rug swept' te
veel nummers geschreven, dat wist ik.
Destijds koos ik intuïtief een paar songs.
De rest zou ik voor een later tijdstip be
waren. Dit zijn geen afdankertjes. Een
paar daarvan behoren tot het beste wat
ik ooit geschreven heb."
Ook op de nieuwe dvd/cd, 'Feast on
scraps', blijkt dat Morissette het hart op
de tong heeft liggen. De teksten zijn
persoonlijker dan ooit. Het is alsof je in
haar dagboek zit te lezen. „Het heeft
lang geduurd voordat ik mijn hele ziel
en zaligheid zo op straat durfde te leg
gen, maar ik kan je zeggen: het voelt ge
weldig. Ik hoef nooit meer na te denken
aan wie ik nu precies wat heb verteld
en wat ik heb verzwegen voor sommi
gen. Iedereen weet gewoon alles van
me. Nou ja, in ieder geval heel wat."
Opvallend is dat ze tijdens haar live
concerten, zoals ook te zien op de dvd,
andere bandleden om zich heen heeft
dan in de studio. „Voor mijn laatste
wereldtournee heb ik mijn studioband
inderdaad thuisgelaten. Ik had het ge
voel dat ze het niet vol zouden houden
om zolang van huis te zijn. Een wereld
tournee is dodelijk vermoeiend en daar
moet je echt veel zin in hebben. Anders
werkt het niet. Ik geloof niet dat ze het
leuk vonden op het moment dat ik het
meedeelde. Maar ja, ik moet wel maan
denlang dag in dag uit met ze samen
zijn en ik vind dat ik dan het recht heb
om daarover te beslissen."
De dvd bevat een groot deel van een li
ve-concert in Rotterdam, eerder dit
jaar. Tussen de bedrijven door biedt
Morissette een kijkje achter de scher
men en korte interviewfragmenten.
Opvallend is dat ze daarin tegenover
haar band graag de clown uithangt. „Ik
heb het altijd al leuk gevonden om lek
ker expressief te zijn. Alleen durfde ik
dat lang niet te tonen. Nu ben ik daar
niet meer bang voor. Ik weet nu wat ik
waard ben als mens en het kan me niet
meer schelen als niet iedereen mij op
handen draagt."
De 28-jarige Morissette heeft een lange
weg afgelegd. Al op tienjarige leeftijd
deed ze mee aan een tv-show en vanaf
dat moment was haar 'gewone' jeugd
voorbij. „Als ik terugkijk op mijn leven
tot nu toe, heb ik nergens spijt van. Ik
ben geworden wie ik nu ben door alles
wat ik vroeger heb meegemaakt. Maar
als ik ooit zelf een dochter krijg die ook
graag het podium op wil, zal ik wel pro
beren haar wat af te remmen. Ik zal
haar duidelijk maken dat ze ook af en
toe gewoon onbezorgd lol moet kun
nen maken. Mijn ouders legden vroe
ger een grote druk op mij. Voor hen
was productief zijn het hoogste goed.
Een dag nietsdoen was voor hen weg
gegooide tijd. Dat werd me af en toe
wel te veel. Maar ja, ik deed wat er van
me werd verwacht."
Conflicten hebben altijd een grote rol
gespeeld in haar songteksten. Toch
heeft de huidige situatie in de Verenig
de Staten - de aanslagen op 11 septem
ber en de dreigende oorlog met Irak -
volgens haar geen invloed gehad op
haar gemoedstoestand of op de inhoud
van haar liedjes. „Ik heb altijd al ge
schreven over de noodzaak conflicten
vreedzaam op te lossen. Maar ik weet
ook dat mensen hardleers zijn en moei
te hebben om vreedzaam naast elkaar
te leven. Zet twee mensen in een ruim
te bij elkaar en je kunt er vergif op inne
men dat er ooit ruzie ontstaat. Als er op
zo'n microniveau al geen vrede kan
zijn, hoe kunnen mensen dan verwach
ten dat landen wel zonder problemen
naast elkaar kunnen leven? En de na
schok na 11 september? Ach, uiteinde
lijk dutten mensen altijd weer in. Dat
heeft de geschiedenis wel bewezen.
Ook dit keer zullen de mensen lang
zaam maar zeker weer in slaap worden
gesust. En iets zal ze altijd weer wakker
schudden."
Ofschoon Alanis Morissette bezweert
de nieuwe dvd/cd niet uit puur com
merciële motieven op de markt te heb
ben gebracht, geeft ze toe dat commer
cieel succes wel degelijk van belang is
voor haar. „Wat ik doe, doe ik niet om
het geld, maar het is wel prettig om we
reldwijd succes te hebben omdat ik op
die manier veel mensen kan bereiken.
Wat ik voel en denk wil ik graag met zo
veel mogelijk mensen delen en het idee
dat er op elk uur van de dag ergens ter
wereld mensen naar mijn muziek zitten
te luisteren en me toelaten in hun le
ven, houdt mij op de been."
De dvd/cd 'Feast on scraps' verschijnt
13 december.
eindhoven/gpd - Acteur Ludo
Hoogmartens van het Noord
Nederlands Toneel (NNT) heeft
een meisje 'hardhandig' uit de
zaal gezet tijdens een voorstel
ling van 'Othello' in Eindho
ven. De vijftienjarige Julia
Driessen zegt dat ze 'op een
bijzonder pijnlijke manier' is
beetgepakt en verwacht nu ex
cuses.
Het meisje was met school
vriendinnen naar de Stads
schouwburg gegaan voor het
schoolvak culturele en kunst
zinnige vorming. Volgens
Hoogmartens gedroeg haar
groepje zich 'behoorlijk irri
tant', zegt NNT-voorlichtster
Petra van der Meer. Na her
haalde waarschuwingen heeft
hij haar toen aangepakt. Dit
zou niet hardhandig gebeurd
zijn. Het NNT zoekt contact
met het meisje. Van der Meen
„We willen precies uitzoeken
wat er is gebeurd."
Leerlingen van culturele en
kunstzinnige vorming zijn va
ker een bron van ergernis. ;n
februari het een scholier de
monstratief een scheet in de
richting van de acteurs tijdens
een voorstelling van toneel
groep Aluin in het Kruithuis in
Groningen. Maar het NNT
heeft doorgaans veel succes bij
scholieren met 'Othello', zegt
Van der Meer.
Alanis Morissette: „Wat ik doe, doe ik niet om het geld, maar het is wel prettig om wereldwijd succes te hebben."
Publiciteitsfoto
Amsterdam - Het Boudewijn
Büch Gezelschap Büchmania
houdt op 14 december de eerste
internationale dag gewijd aan de
23 november overleden auteur.
Het gezelschap was al voor het
verscheiden van de schrijver van
plan om een dergelijk evene
ment te houden. De Internatio
nale Büchdag is in de Centrale
Openbare Bibliotheek in Am
sterdam. Op het programma
staan een 'In Memoriam' en le
zingen van onder anderen The
odore Holman en Martin Ros op
het programma. Verder is er een
expositie met een overzicht van
het oeuvre van Büch.
Egyptische kunstenaar strijkt neer in Leids projectatelier
lc With
Dr sommige voorbijgangers is
prikken. Een man in camou-
i staat achter de ramen van
ntrum Haagweg 4. Het is een
t kunstenaar Georges Hanna
_akt van zijn eigen lichaam,
iktober werkt hij dagelijks in
projectatelier van het
lm. „Ik wil uiting geven aan
9 die ik om me heen ervaar."
inna (37) komt oorspronke-
pte, maar woont bijna tien
Ierland. In Cairo volgde hij
lemie. .Aansluitend wilde ik
West-Europa studeren. In
leeg ik geen voet aan de
IfJederland lukte het wel. Ik
-aeuwsgierig naar moderne
zijn er alleen heel klas-
dingen. Alsof er na de Twee-
oorlog geen nieuwe kunst-
H zijn ontstaan. In de musea
aandacht besteed aan
Ik wilde het werk van
gag eens in het echt zien en
dn een boek."
Ede aan de Rietveld Acade-
n de Rijksacademie in Am-
Elk heb geprobeerd het wes-
"1n te begrijpen. In het begin
êt niets van. Ik kom uit een
cultuur. Inmiddels ben ik
Ëot een multicultureel per-
oosterse manier van expres-
0 looit kwijt. Ik meng dat met
t westen opgedane vaardig-
dit jaar was ik voor het
lange tijd weer in Cairo.
a nu ook een vreemdeling. In
voel ik me meer thuis, maar
-liet voor de volle honderd
zich gevestigd in Den Hel-
inmiddels geëxposeerd in
r galerie Tanya Rumpff en
Haarlem. „Het is lastig om
een eigen plek te vinden. Het kunste
naarschap is niet in de eerste plaats
leuk. Ik wil functioneel zijn in de sa
menleving. De mensen moeten iets aan
mijn kunst hebben, zoals ook muziek
kan troosten. Ik geloof niet in schoon
heid alleen. Er moet meer zijn. Ik wil
een dialoog tot stand brengen."
De kunstenaar kwam in contact met
het projectatelier in Leiden, omdat een
collega van de Rijksacademie er ook
heeft gewerkt. „Het sprak mij heel erg
aan om op een nieuwe plek neer te
strijken en daar een tijdje te werken.
Dat is toch iets anders dan je werk uit
je atelier meenemen voor een expositie
in een galerie. Je begint in een lege
ruimte. Ik heb me door deze plek en de
stad Leiden laten beïnvloeden."
„Er lopen ontzettend veel mensen
langs op weg naar school of de winkels.
Vaak werpen ze een blik naar binnen.
Ze zijn nieuwsgierig naar wat hier ge
beurt. Ik ben die gezichten gaan vast
leggen. Zo nu en dan ren ik naar buiten
om mensen te fotograferen. De inspira
tie daarvoor is eigenlijk in Egypte ont
staan. Ik ben erg onder de indruk ge
raakt van de zogeheten Fayoem-por-
tretten. Die zijn rond 300 na Christus
geschilderd om op sarcofagen te plaat
sen. Het zijn gewone mensen, portret
ten uit het dagelijks leven. Vermoed
wordt dat ze eerst aan de muur hebben
gehangén bij de mensen thuis. Later
werden ze dus op het graf gezet, zodat
iedereen de overledene herkende. Ik
heb dat naar de moderne tijd vertaalt
door mensen te fotograferen zoals ze
zijn. Niet opgemaakt, maar real life. Ik
til ze eigenlijk even uit het dagelijks le
ven."
Hanna heeft in Egypte 120 mensen op
de foto gezet en in Nederland ook. De
240 portretten toont hij in het projecta
telier. Hij houdt ze keurig gescheiden
van elkaar. „Ze horen ook niet bij el
kaar. Nederlanders hebben een ander
soort blik. Ze kijken heel anders dan
Egyptenaren. Ik zou best nog naar In
dia of Mexico willen om uit te zoeken
hoe mensen daar kijken."
De meeste tijd in het projectatelier
heeft hij besteed aan het bouwen van
een installatie. Het lijkt op een hut, zo
als ook jongens van een jaar of tien die
bouwen. Op het dak staat een pop in
camouflagekleuren en een onderbroek.
Er knippert een blauwachtig licht en er
klinken knettergeluiden. In het onder
ste gedeelte bevinden zich nog twee
poppen, maar die worden door een ca-
mouflagenet aan het oog onttrokken.
Op een schommel zit een tweede af
gietsel van Hanna. Een boa en een stra
lenkrans geven deze figuur een vrien
delijker uitstraling.
„Ik heb ook Leidse elementen in de in
stallatie verwerkt. Die kleuren en die
brugreling heb in de stad gezien. Tij
dens het fotograferen heb ik een hele
tijd gepraat met een oude man, die mij
veel heeft verteld over Leiden in oor
logstijd. Dat deed me beseffen dat we
nu ook eigenlijk in een periode van
oorlog leven. Er is een voortdurende
dreiging. Dat heb ik willen uitdrukken.
Ik voel die dreiging aan den lijve. Sinds
11 september word ik als buitenlander
anders bekeken."
Georges Hanna legt nu de laatste hand
aan enkele schilderijen. „Ik werk tot het
laatste moment door. Het gaat me niet
zo zeer om het exposeren. Het werk
proces vind ik het belangrijkst. In dat
opzicht heeft het projectatelier abso
luut geboden waarvoor het bedoeld is."
Het werk van Georges Hanna is te
zien op za 14, zo 15, vr 20, za 21 en zo
22 december in het projectatelier,
Haagweg 4, Leiden. Tot die tijd is het
werkproces te volgen.
muziek recensie
Ken Vos
Concert' Rein de Graaff Trio met
Louis Smith en Benjamin Herman.
Gezien: 5/12, Sociëteit De Burcht,
Leiden.
In zijn onvermoeibare
drang zijn jazzhelden naar
Nederland te halen, ook
wel eens gekscherend de
eeuwige bopcursus ge
noemd, heeft pianist Rein
de Graaf dit maal trompet
tist Louis Smith gestrikt.
Smith (Memphis, 1931)
maakte naam op het toen
toonaangevende Blue No-
te-label, aan het eind van
de jaren vijftig, om een jaar
of twintig daarna weer op
het specialistische Deense
label Steeple Chase platen
te maken. Gisteravond
bleek Smith een introverte
muzikant die zich in
scherp aangesneden hard-
bop het meest op zijn ge
mak voelt. Aanvankelijk
leek Smith moeite te heb
ben met het mondstuk van
zijn blaasinstrument, maar
gaandeweg won zijn spel
aan soeplesse.
Tweede gastblazer was alt
saxofonist Benjamin Her
man die zijn reputatie
deels aan zijn gedegen
kennis van de hardbop te
danken heeft. De vaste rol
van zowel drummer Eric
Ineke als contrabassist Ma-
rius Beets bleek gister
avond van het begin af
goed uit te pakken met
ontspannen swingend spel
van beiden.
Op het programma stond
materiaal dat de trompet
tist het beste lag, naast en
kele stukken van hem zelf,
bekende standards die het
best tot uiting komen met
een goede kennis van het
bebopvocabulaire. Smith
doet met zijn natuurlijk
klinkende gevoel voor
swing gekoppeld aan hel
der melodisch spel aan zijn
voorbeeld Clifford Brown
denken. Dat zijn intonatie
een betrekkelijk smalle
bandbreedte heeft en zijn
articulatie niet vlekkeloos
is, werd hem gisteren door
het publiek makkelijk ver
geven. De bevlogen, vir
tuoze soli, in de trant van
Cannonball Adderley, van
Benjamin Herman hadden
in hun uitbundigheid ken
nelijk een positief effect op
het spel van de Amerikaan
se veteraan. De Graaff, die
in zijn solowerk voor
krachtige ritmische accen
ten koos, bleek als altijd
een effectieve HÉelysator.
In het laatste half uur
klonk het kwintet op zijn
best. Smith kon zich con
centreren op de opbouw
van zijn soli en er werd
door de bandleden goed
geanticipeerd op eikaars
spel. In het laatste stuk,
'Bye Bye Blackbird', leek de
groep als een echte een
heid te musiceren, in
plaats van de ervaren ver
zameling professionele
muzikanten die zij nog aan
het begin van de avond
was. Louis Smiths spel
overtuigt door zijn natuur
lijke balans tussen melodie
en ritmiek, maar aan de
hem door de geschiedenis
opgedrongen status van le
gende te voldoen, is wat
veel gevraagd.
Kunstenaar Georges Hanna poseert in zijn installatie bij de schommelende man, waarvoor hij een afgietsel van zijn eigen li
chaam maakte. Foto: Henk Bouwman
