Bush: Reactie
Saddam niet
bemoedigend
BUITENLAND
Recorddroogte verschroeit Australische oogsten
Britten: Heel Irak leeft onder bewind in doodsangst
Brussel wil zwarte
lijst wrakke boten
Inspecteurs voor het eerst in paleis
Karzais leger moet alle
krijgsheren ontwapenen
Vluchtelingen
versneld weg uit
kamp Sangatte
Israël wist van plannen
voor aanslagen in Afrika
2°C
e brandweer
=af van staking
- De Britse brandweer
an een nieuwe acht-
r«taking, die morgen had
Tbeginnen. De vakbond
Jr praten met de werkge-
it onverwachte besluit
ïadat de regering giste-
ien rapport had gecon-
Ïdat de invloed van de
randweerstaking 'mini-
geweest. De brandweer
de zaterdag een acht-
staking, en zou morgen
volgende beginnen. De
^st een loonsverhoging
wrocent, maar de rege-
Jigert meer te geven dan
:ent over vier jaar, en
g onder voorwaarden,
unf
!iiir Israël blies
dselpakhuis op
/Hem - Het Israëlische le-
Ift zaterdag in de Gaza-
^en pakhuis van het We-
^Vidselprogramma (WFP)
^Verenigde Naties opge
ld j waar voor ruim 270.000
an voedselhulp voor de
inen lag. Op het pand
^volgens de VN-organisa-
.edelijk aangegeven dat het
was. Het Is-
r, ke leger zegt echter dat
terroristische activiteiten
1 k ontplooid. VN-topman
zei dat het bericht hem
^leeft verontrust'. Het WFP
de Israëlische regering
n schadeloosstelling.
dlend bellen:
jenden doden
^icton - Het toenemende
van de gsm tijdens het
kost in de VS steeds
ermensenlevens. Weten-
n pers van de Harvard Uni-
lv7 hebben berekend dat
nomeen op Amerikaanse
i jaarlijks 2600 levens eist.
derzoekers ramen het
I gewonden op 570.000.
ns de Los Angeles Times
JJegen 22 van de 50 Ameri-
e staten een verbod op of
jóngen aan gsm-gebruik
.VS het rijden in te voeren,
lden alleen in de staat
fork restricties.
öDIng Italië eist
|j$e kinderleven
18 - In een ziekenhuis in Ro-
gisteren een 27ste kindje
*erven aan de gevolgen van
idbeving die het dorpje
di Puglia eind ok-
ïn teisterde. Het dodenaan-
ÏV(n de beving loopt daar-
le Dp tot dertig. Bij de ramp
e het dak van een school
aarbij kwamen 26 kinde-
n een onderwijzeres om
=}ven. Twee andere vrou-
fctierven toen hun woning
rtte. Het kind dat gisteren
was een van de weinigen
ivend van onder het puin
Oen gehaald. De aardbeving
}en kracht van 5,8 op de
rf van Richter.
>cflen laat 36
rroristen' vrij
:5H - In Jemen zijn 36 man-
3 Vrijgelaten die na de aan
van 11 september 2001
S VS waren gearresteerd op
Pfenking van lidmaatschap
Mü-Qaeda of van terroristi-
activiteiten. Een rechter
'pet hooggerechtshof zei dat
Hjgelaten gevangenen had-
'zich aan de wet te
nlen, extremisme af te zwe-
C(tn buitenlanders en hun
te respecteren'. Hij
jde er aan toe dat er geen
ijzen zijn gevonden van be-
pcenheid bij terreur. In Je-
.1 zouden veel leden van al-
da zijn ondergedoken in ge
len waarop de regering
n greep heeft.
«dental brand
p disco naar 50
;lijncAS - Het aantal doden dat
dbij de brand van zaterdag-
iajht in een nachtclub in de
hoofdstad Cara-
is opgelopen tot vijftig. De
vond gisteren nog
stoffelijke overschotten. De
r,de vrouwen en een man wa-
gestikt. De brand ontstond
n e nacht van zaterdag op
eijidag. De nooduitgangen
bjiden allemaal op slot hebben
eten. Op het moment van de
>ejnd bevonden zich ongeveer
p] ehonderd mensen in de
lePhtclub.
eel doden Bali
«ïdentificeerd
jcjtARTA - De Indonesische po
rt e en buitenlandse forensi-
jjjie experts hebben tot nu toe
jj3 mensen kunnen identifice-
ii die in oktober bij de aan
rijg op Bali om het leven kwa-
^n. De gegevens van 22 do-
jjn moeten nog worden ach-
njhaald. Het uiteindelijke do-
;i|ntal van de aanslag in Kuta
jfcch is 191. Het merendeel
njn de geïdentificeerde slacht
ers (78) komt uit Australië,
fchder de doden zijn verder on-
firmeer 22 Britten, 17 Indone-
Ltrs, 7 Amerikanen, 6 Duitsers,
o 2 Nederlanders.
Cameramensen proberen over de muur van een raketfabriek een glimp van de inspecteurs op te vangen. Foto: AP/Jerome Delay
door onze correspondent
Harm Harkema
londen - Gevangenen worden de ogen
uitgestoken, oren en tongen worden af
gesneden, sommigen worden in baden
met zoutzuur gedompeld en onder
stroom gezet, handen worden bewerkt
met elektrische boren, vinger- en teenna
gels worden uitgetrokken, vrouwen wor
den verkracht en er vinden massa-execu
ties plaats: de Britse regering heeft giste
ren een rapport uitgebracht waarin de
misdaden onder het regime van de Iraak-
se president Saddam Hussein nog eens
uitgebreid uit de doeken worden gedaan.
Volgens minister van buitenlandse zaken
Jack Straw beoogt het rapport de wereld
te herinneren aan 'de veelomvattende
gruwelijkheid' van Saddam Hussein, die
veel verder gaat dan diens schendingen
van internationale verplichtingen op het
gebied van massavernietigingswapens.
Waarnemers beschouwen het rapport,
dat gebaseerd is op grotendeels bekende
gegevens, als een poging van de regering
om meer steun te verwerven voor een
eventuele oorlog tegen Irak.
Amnesty International beschuldigt de
Britse regering daarom van 'koelbloedige
manipulatie.'
De mensenrechtenorganisatie wees erop
dat Groot-Brittannië en de VS voor het
uitbreken van de Golfoorlog nooit enige
aandacht aan haar meldingen over de
wreedheden van Sadam Hussein hebben
besteed. Het Westen steunde Saddam
toen nog in zijn oorlog tegen Iran, en
hield zich bijvoorbeeld stil toen in 1987
en 1988 naar schatting 100.000 Koerden
onder het regime van Saddam zijn ver
moord of verdwenen.
Het zijn cijfers die nu alsnog door de
Britse regering in haar rapport zijn opge
nomen. Verder wordt er op gewezen dat
drie tot vier miljoen Iraki's, ofwel 15 pro
cent van de bevolking, hun land zijn ont
vlucht. In 1999 zijn honderden sji'itische
moslims tijdens een vreedzame demon
stratie gedood toen veiligheidstroepen
het vuur op hen openden.
Politieke gevangenen werden en worden
gruwelijk behandeld, aldus het rapport.
In verscheidene gevangenissen zijn op
grote schaal gevangenen gedood, zoals in
de Anu Ghraib-gevangenis, waar in 1984
4000 gevangenen zijn geëxecuteerd. El
ders worden gevangenen in stalen kisten
vastgehouden totdat zij bekennen of
sterven. De kisten worden per etmaal
slechts een half uur geopend en de ge
vangenen krijgen geen vast voedsel. Des
ondanks blijven sommigen onder derge
lijke omstandigheden nog meer dan een
jaar in leven.
Het rapport wijst er op dat de gruwelijk
heden geen incidentele acties van overij
verige individuen betreffen: „Marteling in
Irak is systematisch. De allerhoogste per
sonen in het regime zijn persoonlijk be
trokken." Minister Straw voegde er voor
de BBC-radio aan toe: „De enige persoon
waar het echt om gaat, is Saddam Hus
sein zelf, want ieder ander leeft in doods
angst, tot zijn eigen kabinetsleden aan
toe."
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De Amerikaanse
president Bush vindt het gedrag
van de Iraakse leider Saddam
Hussein tot nu toe 'niet bemoedi
gend.' Dat heeft hij gezegd in zijn
eerste openlijke commentaar op
de VN-wapeninspecties in Irak,
die vorige week zijn hervat.
Bush waarschuwde Saddam om
vóór komende zondag volledige
opening van zaken te geven over
de Iraakse programma's voor
raketten en nucleaire, chemi
sche en biologische wapens, zo
als in de vorige maand aangeno
men VN-resolutie wordt geëist.
Het overzicht moet correct en
geloofwaardig zijn, anders be
wijst de Iraakse dictator op
nieuw dat hij zijn gedrag niet
heeft veranderd, aldus Bush.
Als Irak daaraan niet voldoet is
een oorlog de consequentie, zo
maakte Bush opnieuw duidelijk.
„Saddam Hussein heeft de ver
antwoordelijkheid het bewijs
van totale ontwapening te leve
ren. Elke daad van uitstel, mis
leiding of verzet bewijst dat hij
niet heeft gekozen voor de weg
van medewerking en vrede."
Verwacht wordt dat de VS het
Iraakse lijstje naast eigen infor
matie zullen leggen, en verschil
len zullen doorspelen aan de in
spectieteams.
Bush waarschuwde de Iraakse
leider gisteren dat de inspec
teurs niet in Irak zijn om 'ver
stoppertje te spelen'. Bush sprak
op het Pentagon, het hoofd
kwartier van het Amerikaanse
ministerie van defensie, waar hij
de begrotingswet ondertekende
die de defensieuitgaven van de
VS volgend jaar verhoogt tot
355,5 miljard dollar.
De VN-inspecteurs brachten
gisteren een bezoek aan een ra-
kettenfabriek in Bagdad, die ze
vier jaar geleden ook hadden
onderzocht. Na een bezoek van
zes uur zeiden inspecteurs dat
ze vier jaar geleden achtergela
ten bewakingscamera's misten,
alsmede onderdelen die ze toen
hadden gemerkt.
Vandaag stortten de inspecteurs
zich voor het eerst sinds hun te
rugkeer in Irak op een presiden
tieel paleis in Bagdad. De acht
paleizen van Saddam waren in
het verleden de grootste bron
nen van onenigheid tussen de
VN en Irak. Het inspectieteam
van de VN dat in 1998 Irak ver
liet, kreeg geen toestemming er
te kijken.
Een speciaal team dat secreta
ris-generaal Kofi Annan had sa
mengesteld in overleg met Sad
dam mocht dat uiteindelijk wel,
mits het zijn komst aankondig
de. Dat team constateerde toen
dat er recentelijk 'grote verhui
zingen' hadden plaatsgevonden.
De paleizen, waarvan er drie in
de hoofdstad staan, staan hoog
op de lijst van verdachte plaat
sen waar mogelijk massavernie
tigingswapens zijn opgeslagen.
Het VN-konvooi dat vanmorgen
onaangekondigd voor de poort
van het paleis Al-Sajoud in het
westen van Bagdad verscheen,
werd al na enkele minuten door
bewakers binnengelaten. Kort
daarna arriveerde de secretaris
van Saddam, Abid Hamoud.
Een tweede inspectieteam ging
het paleis binnen via een andere
ingang. Het paleis omvat zowel
woonvertrekken als kantoren.
Waar Saddam vanmorgen zelf
verbleef, was onbekend.
Na anderhalf uur was de inspec
tie voorbij. De inspecteurs noch
Iraakse functionarissen legden
verklaringen af tegen wachtende
journalisten.
door onze correspondent
Mare Peeperkom
brussel - Eurocommissaris De Palacio (transport) wil
snel een zwarte lijst van de ruim zestig gevaarlijkste
zeeschepen ter wereld opstellen. Die zouden in geen
enkele haven in de Europese Unie nog mogen aanleg
gen. Daarnaast bepleit De Palacio een verbod op het
transport van de uiterst vervuilende zware stookolie in
enkelwandige tankers.
De Spaanse Commissaris wil met de plannen die zij
vandaag presenteerde laten zien dat het haar menens
is om rampen zoals met de Prestige voor de Spaanse
kust te voorkomen. Een beperkte zwarte lijst van wrak
ke schepen zou in julie volgend jaar al worden gepu
bliceerd, maar De Palacio wil deze lijst langer maken
en eerder invoeren.
Bij de 66 geselecteerde boten zitten acht olietankers.
De overige schepen zijn zogenoemde bulkcarriers (49),
die allerlei vracht kunnen vervoeren, chemische tan
kers (8) en één passagiersboot: de 37 jaar oude Ga-
brielle uit Bolivia. Het gaat steeds om niet-EU-schepen
die onder verdachte vlag varen en reeds eerder een
tijdje aan de ketting zijn gelegd omdat er iets aan man
keerde. De Palacio sprak twee weken geleden over
'ecologische tijdbommen'.
De Prestige zou overigens niet op de 'zwarte lijst' te
recht zijn gekomen als die momenteel al had bestaan.
Vandaar dat De Palacio de EU-landen tevens voorstelt
het vervoer van zware stookolie met enkelwandige
tankers in EU-wateren te verbieden. De Prestige was
zo'n enkelwandige tanker van 26 jaar oud. Zware
stookolie is volgens de Europese Commissie een wei
nig winstgevend product, maar wel zeer giftig en ver
vuilend.
De Commissaris meent ook dat de verantwoordelijken
van een olieramp strenger bestraft moeten worden. Zij
pleit voor zowel boetes als gevangenisstraffen.
De Spaanse koning Juan Carlos (rechts boven) bezocht gisteren de met olie be
smeurde kust van Galicië. Foto: AP/Denis Doyle
londen/afp-rtr - Het vluchte-
lingencentrum in het Franse
Sangatte, van waaruit asielzoe
kers via de Kanaaltunnel Groot-
Brittannië proberen te bereiken,
wordt al op 30 december geslo
ten. Dat heeft de Franse minis
ter van binnenlandse zaken Sar-
kozy gisteren in Londen gezegd
na een ontmoeting met zijn
Britse ambtgenoot Blunkett.
Eerder was voorzien dat het
centrum pas volgend jaar april
de deuren zou sluiten. Met het
oog op de toekomstige sluiting
hield het opvangcentrum al
sinds 5 november de deuren
dicht voor nieuwkomers. Dit
leidde ertoe dat vorige maand
een kleine honderd asielzoekers
hun toevlucht zochten in een
kerk in Calais, waaruit ze later
door de politie werden verdre
ven.
Het kamp in Sangatte, dat drie
jaar geleden werd geopend,
leidde tot veel irritatie tussen
Londen en Parijs. De Britse re
gering vond dat Frankrijk veel te
weinig deed om illegale immi
gratie aan banden te leggen.
Beide landen zijn nu overeenge
komen dat Groot-Brittannië
1000 Iraakse Koerden en 200 Af-
ghanen uit het kamp opneemt.
Frankrijk neemt de rest van de
vluchtelingen voor zijn reke
ning.
agenda stonden behalve de in
stelling van een nieuw veilig
heidsapparaat ook thema's als
de nieuwe grondwet, de opvang
van de vluchtelingenstromen en
de aanpak van de weer floreren
de drugssmokkel.
Volgens president Karzai, die in
eigen land spottend 'de burge
meester van Kabul' wordt ge
noemd, is aan een aantal be
langrijke voorwaarden uit de ak
koorden van Bonn voldaan.
Amerikaanse experts schatten
dat op tachtig procent van het
Afghaanse grondgebied relatieve
rust heerst. Maar nog afgelopen
weekeinde moest een B52-bom-
menwerper in actie komen na
dat Amerikaanse troepen bij de
stad Herat onder vuur kwamen.
En bij gevechten in de stad
Kandahar tussen politie en aan
hangers van een lokale militie
leider kwamen zondagavond
drie mensen om het leven. In
het westen van het land werd
gisteren ook gevochten.
Gastland Duitsland neemt begin
volgend jaar samen met Neder
land het commando over van de
internationale troepenmacht IS-
AF. Die is alleen actief in Kabul
en directe omgeving. De VS en
Groot-Brittannië overwegen om
ook buiten Kabul een vredes
macht op te zetten. Die zou bui
ten ISAF om moeten opereren.
door onze correspondent
Wierd Duk
berliin - Afghanistan krijgt een
70.000 man sterk nationaal le
ger, dat zal worden opgeleid
door de VS en Frankrijk. Tijdens
de eendaagse vervolgconferen
tie over de toekomst van Afgha
nistan, op de Petersberg bij
Bonn, ondertekende de Af
ghaanse president Hamid Kar
zai gisteren een decreet waar
mee de privé-legers van de riva
liserende krijgsheren in het door
oorlog verwoeste land buiten de
wet worden gesteld.
De Afghaanse militairen zullen
rechtstreeks onder de president
dienen. Zij krijgen ondermeer
tot taak om de talloze lokale mi
lities, die buiten de hoofdstad
Kabul veelal de dienst uitmaken,
te ontwapenen. Die milities be
schikken naar schatting over
zo'n 30.000 krijgers. Op het mo
ment telt het Afghaanse leger
zo'n 1500 man.
Precies een jaar na de eerste
conferentie, die een eind maak
te aan twintig jaar oorlog, kwa
men op initiatief van de Duitse
minister van buitenlandse zaken
Fischer delegaties uit 32 landen
en vertegenwoordigers van in
ternationale hulporganisaties
bijeen in Bonn om een tussen
balans op te maken. Op de
Jeruzalem - dpa-ap - De Israëli-
sche inlichtingendiensten be
schikten voor de aanslag van vo
rige week op een Kenyaans ho
tel over informatie dat het ter
reurnetwerk al-Qaeda van plan
was toe te slaan in Afrika, met
Mombasa als mogelijk doelwit.
Dat meldde de Israëlische radio
vandaag.
Volgens het radiobericht wisten
de diensten niet of de aanslagen
tegen Israëli's zouden zijn ge
richt. De leider van het onder
zoek van de militaire inlichtin
gendienst, brigadier Yossi Ku-
perwasser, heeft tegenover het
parlement en de ministeries van
buitenlandse zaken en defensie
verklaard dat de informatie over
een aanslag in Afrika algemeen
van aard was. Een datum of
doelwit was niet genoemd.
Drie Israëli's en tien Kenyanen
kwamen om bij de zelfmoord
aanslag op het hotel in Momba
sa^ waar veel Israëli's komen.
Vrijwel op hetzelfde moment
werden twee raketten afgevuurd
op een Israëlisch passagiers
vliegtuig dat net was opgestegen
van het vliegveld van Mombasa.
De projectielen, die waars-
schijnlijk uit Somalië kwamen,
misten op een haar na hun doel.
Op internet verscheen gisteren
een verklaring die van al-Qaeda
afkomstig zou zijn, waarin het
terreurnetwerk de verantwoor
delijkheid voor de aanslagen op
eist. In de verklaring wordt gere
fereerd aan de aanslagen die al-
Qaeda in 1998 pleegde op de
Amerikaanse ambassades in Ke
nya en Tanzania.
„Op dezelfde plek waar de jood
se kruisvaarderscoalitie vier jaar
geleden werd getroffen, zijn de
strijders teruggekomen om die
kwaadaardige coalitie opnieuw
zwaar te treffen. Maar dit keer
waren de joden het doelwit", zo
staat in de verklaring, die is on
dertekend door 'Het politieke
bureau van al-Qaeda Jihad Or
ganisatie'.
door onze correspondent
Theo Haerkens
Canberra - Australië maakt op dit mo
ment de ergste droogte sinds een eeuw
door. Al maanden heeft het niet geregend.
In het zuidoosten, waar de meeste men
sen wonen, is vrijwel geen groen meer te
bekennen. En de hete zomer moet nog be
ginnen.
'Eet vlees, help de boeren'. De slager in
Melbourne heeft het goed begrepen. Veel
boeren in Australië zijn gedwongen hun
veestapels deels op te ruimen omdat het
voer op is. De massale slacht van scha
pen en rundvee drukt de prijzen in het
land waar de barbecue een fundamen
teel onderdeel is van de eetcultuur.
De twintig miljoen Australiërs zijn wel
wat gewend. Schilderijen in de musea
verbeelden de heroïsche strijd van twee
eeuwen om het kurkdroge continent te
veroveren. Een klassieker toont een scha
penhoeder te paard die vergeefs probeert
een kudde uitgedroogde schapen te ke
ren- Door zich massaal op een waterpot
te storten, dreigen de dorstige beesten el
kaar in het water te drijven en te verdrin
ken. Rond de Tweede Wereldoorlog en
aan het begin van de vorige eeuw bezwe
ken tientallen miljoenen schapen en an
der vee aan de droogte.
In delen van Australië, op het ijzige Ant
arctica na het droogste continent, heeft
het al zeven maanden niet meer gere
gend. Afgelopen jaar viel een derde van
wat normaal is. De landerijen van veel
boeren, die niet zelden duizenden hecta
ren beslaan, zijn volkomen uitgedroogd.
Het eindeloze heuvelland met zijn af
bladderende eucalyptusbomen tussen
Sydney en Adelaide in het zuidoosten is
geel.
Een meer tussen Sydney en de hoofdstad
Canberra is verdampt. Alleen over lager
gelegen percelen hangt nog een groene
zweem. De heldergroene percelen waar
honderden meters lange sproei-installa-
ties op wielen rijden, zijn een uitzonde
ring. De droogte wordt veroorzaakt door
El Nirio, het verschijnsel dat eens in de
vijf jaar het water van de Stille Oceaan
opwarmt en zorgt voor abnormale patro
nen van wind en regen.
In de done vlaktes drinkt het Tjpe uit on
diepe, uitgegraven vijvers, die met de dag
kleiner worden. Op het heetst van de dag
schuilen de beesten in de schaduw van
de grijsgroene eucalyptusbomen. Rund
vee, waaronder blaarkoppen en lakenvel-
ders, scharrelt zijn kostje bij elkaar in rui
ge velden. Geschoren schapen schrapen
de laatste plukjes gras weg, en lopen
soms op land dat niet geel meer is, maar
stoffig zwart, de kleur van de bodem.
Hier en daar ligt een rafelige bundel van
haar en botten.
De graanboeren zien hun productie van
tarwe en gerst halveren. Menige boer
heeft zijn koeien maar de akkers opge
jaagd. Wat er staat is toch waardeloos.
Katoenbedrijven hebben zelfs niets aan
geplant; er is te weinig water voor irriga
tie. Zelfs kangoeroes, hét symbool van de
dorre natie, trekken weg uit gebieden die
het hardst getroffen zijn. Een professio
nele kangoeroejager uit het oostelijke
Queensland zoekt ander werk. De bui
deldieren, die in geval van extreme
droogte de ontwikkeling van hun jong
een jaar kunnen ophouden, zijn naar
voedselrijker oorden uitgeweken.
Verwilderde kamelen sneuvelen bij bos
jes als ze dauw likken/an de spoorrails
die de woestijnen doorsnijden. Ze gaan
niet opzij, maar draven voor de aanstor
mende treinen uit die hen uiteindelijk
verpletteren. Milieuorgaakaties vragen
zich af of het wel nodig is dat het van na
ture zo droge land vijf keer zoveel land
bouwproducten produceert als het zelf
verbruikt. Zij willen herstel van de na
tuurgebieden die in het verleden door
boeren in cultuur zijn gebracht.
De droogte jaagt het risico op bosbran
den, die normaal al duizenden hectaren
per jaar verschroeien, verder op. In de
buitengebieden hangen borden die elke
vorm van vuur verbieden. Toch waren er
vorige week in de omgeving van Sydney
op één dag maar liefst vijftig branden.
Alsof het om een routineklus ging, vlogen
helikopters af en aan met water om het
vuur te doven. Het is nog maar enkele ja
ren geleden dat een groot aantal huizen
aan de rand van de miljoenenstad in
vlammen opging.
Eén man echter ziet wel brood in de
droogte: Duncan Thompson. Hij is een
bedrijf begonnen om zout uit het
stroomgebied van de Murrey-Darlingri-
vier te winnen en aan de man te bren
gen. tjij ziet goede mogelijkheden:,de ri
vier is volledig drooggevallen.
