LEIDEN REGIO
RA, de wandelende robotarm
Oegstgeest beloont in dienst
nemen werkloze vrijwilliger
Leidse Kees baalt van fietsen zonder licht
Vier maanden cel
geëist voor stalken ex
rel kijkers, maar geen kopers voor goedkope Bentley
dinsdag 3 december 2002
de berg Cerro Paraxial in de An
des. De tweede volgt binnen
kort. „Het gekoppelde beeld is
beter dan dat van de Hubble",
zegt Mennenga trots. Even trots
is hij op zijn, weliswaar kleine,
geheime militaire projecten. En
al popelt hij van verlangen om
het toch te doen, déél kan hij
natuurlijk niets over zeggen.
den haag/voorschoten - Te
gen een 66-jarige man die
zijn ex-vrouw lastigviel en be
dreigde, is bij het gerechtshof
in Den Haag vier maanden
cel geëist, plus een voorwaar
delijke gevangenisstraf van
twee maanden.
De man uit Voorschoten
werd eerder door de politie
rechter veroordeeld voor zijn
stalkgedrag. Daar werd hem
vier maanden cel opgelegd.
Maar die straf vond de aan
klager bij het hof te mild. Te
meer omdat de man na zijn
veroordeling gewoon door
ging met het terroriseren van
zijn ex-vrouw. Hij belde haar
na dat vonnig nog regelmatig
op om haar uit te schelden
en te bedreigen.
„Kijk maar uit want anders
krijg je een schot hagel in je
smoel", en: „Ik ga je naar het
hiernamaals schoppen", wa
ren enkele van de teksten die
de vrouw de afgelopen jaren
naar het hoofd geslingerd
werden. Ook kwam de man
naar de school waar zijn ex
werkt om haar te bedreigen.
De reden voor de bedreigin
gen was, dat de man 'zich be
stolen voelde'. Zijn voormali
ge echtgenote streek een deel
van zijn pensioen op. Maar
volgens de vrouw was dat
niet de ware reden voor de
telefoonterreur. „Hij kan ge
woon niet zonder mij", ver
klaarde zij gisteren op de zit
ting. „Als ik nu zou zeggen
dat hij bij me terug mocht
komen, dan zou het ophou
den." Volgens de vrouw heeft
haar ex-echtgenoot psychi
sche behandeling nodig.
Daarnaast zou hij aan alco-
hoil verslaafd zijn. De aankla
ger vond het echter niet no
dig om behandeling te eisen.
Het hof doet over twee we
ken uitspraak.
WIJK
LADDER
de camp - In het Leidse Volks
huis wordt morgen een lezirig
gehouden over de Leidse ge7
schiedenis. Het thema is 'Over
leven na de dood, weduwen in
Leiden in de 17e eeuw*. De le
zing begint om 19.30 uur en
kost 6,50 euro. Inschrijven kan
tijdens kantooruren bij Het
Leidse Volkshuis, Apothekers-
dijk 33a, telefoon 5149180.
meerburg - In buurthuis Matijo
aan de Zaanstraat 126 is morT
gen van 20.00 tot 22.00 uur een
Sinterklaasbingo, waar leuke,
prijzen zijn te winnen. De toe
gang bedraagt 3,50 euro.
pancras - De Centrale Biblias
theek aan de Nieuwstraat 4 ver
koopt in het weekeinde weer
een grote collectie boeken. Ro
mans, informatieve boeken eü
jeugdboeken worden voor l.en
2 euro per stuk aangeboden.
Deze verkoop wordt gehouden
tijdens de openingsuren: zater
dag 7 december van 11.00 tot
17.00 uur en zondag 8 decemT
ber van 13.00 tot 17.00 uur. v
pancras - In het Digjtaal Lokaal
van de Centrale Bibliotheek is
zondag 8 december van 14.00
tot 16.00 uur een thema work
shop over reizen 'Daarheen én
weer terug". Een vakantie boe
ken kan tegenwoordig heel eëü-
voudig met behulp van inter
net. Hoe dat in zijn werk gaaé
wordt uitgebreid behandeld lil
deze workshop. Enige basisken
nis van de computer is wel ge
wenst Voor leden van de bi
bliotheek zijn de kosten 14,50
euro. Kaarten zijn te koop bij de
receptie van de bibliotheek aan
de Nieuwstraat 4.
noorderkwartier - De Leidse
Ruilvereniging Koningskerk
verzorgt vrijdag 6 december een
ruilavond voor verzamelaars
van onder meer postzegels,
prentbriefkaarten en telefoori,-
kaarten. Iedereen die zijn ver
zameling wil uitbreiden is wél-
kom tussen 19.00 en 21.45 ip
buurthuis 't Spoortje, Bem-
hardkade 40. De toegang be
draagt 0,75 euro, voor jeugd iot
en met 15 jaar is de toegang
0,50 euro. ,'j"
haagweg - Vogelvereniging De
Vogelvrienden Leiden e.o.
houdt vrijdag, zaterdag en zon
dag een tentoonstelling in het
Vijthovenhuis aan de Hoflaan
169. De openingstijden zijn:
vrijdag 6 december van 20.00
tot 22.00 uur, zaterdag 7 de
cember van 10.00 tot 17.00 uur
en zondag 8 december van
10.00 tot 16.00 uur. Die dag is er
tevens een beurs van kleine die
ren.
leeuwenhoek - Naar aanleiding
van de tentoonstelling 'Alle vo
gels tellen mee' in de galerie
van Naturalis verzorgt Hein van
Grouw, technisch assistent op
de afdeling vogels, dinsdag 10
december van 14.00 tot 15.00
uur een lezing. Hij vertelt ovèr
zijn specialiteit en passie: dui-
ven. De toegang tot de lezing
bedraagt 2,50 euro. Indien de
lezing gecombineerd wordt piet
een bezoek aan het museum
aan de Darwinweg 2 is er een,
korting van 1 euro.
Jongeren laten het nog afweten
door Judith Kloppenburg
oegstgeest - Om instellingen te
motiveren langdurig werklozen
een onbetaalde baan te geven,
wil de gemeente Oegstgeest or
ganisaties belonen en straffen
met subsidie. Dat staat in de be
leidsnotitie gemeentelijk vrijwil-
ligersbeleid.
Oegstgeest richt zich met de
maatregel vooral op grotere in
stellingen als de bibliotheek en
de Stichting Welzijn Ouderen
Oegstgeest (SWOO). Burge
meester en wethouders stellen
voor organisaties te verplichten
een bepaald percentage langdu
rig werklozen als vrijwilligers in
dienst te nemen. Als het aantal
werkzoekenden bij een organi
satie beneden een vastgesteld
aantal blijft, dan houdt de ge
meente de hand op de knip.
In Oegstgeest doe ongeveer
tweeduizend mensen vrijwilli
gerswerk. Als het aan B en W
ligt, worden dat er in de toe
komst nog veel meer. Daarom
werkt de gemeente aan een 'vrij-
willigersstrategie'. Het eerste
doel van die strategie is, de hui
dige vrijwilligers in het zadel te
houden. Dat lukt volgens de ge
meente wellicht door hen een
blijk van waardering te geven.
Vorig jaar is voor het eerst een
groot feest gehouden voor vrij
willigers. Dat moet een jaarlijks
terugkerend evenement wor
den, net als de uitreiking van de
vrijwilligersprijzen.
Om het vrijwilligerswerk toegan
kelijker te maken, ligt een plan
voor de gemeentelijke website
klaar. Op een speciale pagina
kan men informatie vinden over
alle organisaties in het dorp die
met vrijwilligers werken. Vrijwil
ligerswerk is een goede opstap
naar een betaalde baan en
werklozen kunnen daarmee hun
tijd zinvol besteden, vinden B
en W.
Om de burgers duidelijk te tria-
ken dat vrijwilligerswerk niet, al
leen belangrijk is, maar ook leuk
kan zijn, wil het college het on
betaalde werk intensief proitio-
ten. Vooral de jongere generatie
moet zich aangesproken voélen
door de campagne. Juist déze
groep legt zich niet gemakkelijk
voor lange tijd vast. Een eenma
lige campagne om de vrijwilli-
gerssite bekendheid te geven en
speciale activiteiten voor jonge
ren moeten de jeugd stimulerèn
om ook onbetaald werk te gaan
doen. Want in vergelijking met
de oudere inwoners, laten de
jongeren het nog flink afweten.
r
etjlancy Ubert
pDwiJK - Herman Heinsbroek heeft
Hans en Conny Breukhoven
sbn er allebei een. Emile Ratelband
It. er al tien versleten, zegt hij. Wellicht
lireen simpele volksjongen zich straks
hel rijtje BN'ers aan, want voor 14.500
je Itaat een Benüey Tl te koop.
rd< John Driessen een advertentie met
at a de krant plaatste, is hij bijna 'stuk-
and' door potentiële kopers. „Maar na
alldag ben ik er wel achtergekomen,
te|
dat die zogenaamde klanten gewoon
eens in zo'n klassieker wilden rijden. Ik
heb het afgelopen weekeinde wat proef-
ritjes gemaakt." Driessen heeft het afge
lopen weekeinde bijna onophoudelijk
door de Leidse regio getuft. Zonder resul
taat, de Bentley is nog niet verkocht. „Kij
kers genoeg, maar kopers: ho maar. Aan
de prijs kan het niet liggen, die is beslist
netjes te noemen."
De Engelse oldtimer is ruim dertig jaar
oud, maar is nog lang niet afgeschreven.
Of hij ooit heeft toebehoord aan één van
de rijken der aarde, weet Driessen niet.
„Ik heb geen logboek of zo. Ik kan alleen
maar zeggen dat het een juweeltje is. Van
dit model zijn er maar 7000 gemaakt.
Met zijn leren bekleding en bordeauxro
de kleur is de kar een echte chique auto.
26.000 mijl staat er op de teller. En je
hoeft er geen wegenbelasting voor te be
talen", promoot Driessen.
Driessen, eigenaar van de gelijknamige
trouwservice in Noordwijk, wil de Ben
üey kwijt omdat de auto 'uit' is. „Hij
wordt nog amper verhuurd, misschien
ook vanwege de kleur. Bruidsparen kie
zen toch sneller voor een witte auto."
Driessen verwacht dat hij de auto uitein
delijk zal slijten aan een echte liefhebber.
„Voor 14.500 euro zijn immers genoeg
andere karretjes te vinden. Bovendien zit
ik met een inruilprobleem. Verzamelaars
begrijpen wel hoe het werkt, maar de
man die voor de show eens een tijdje in
een Bentley wil rijden, hoopt bij mij zijn
andere auto in te ruilen. Maar wat moet
ik nu met een Fiat Panda, Nissan Micra
of Subaru Mini Jumbo in mijn bedrijf?"
dien wordt hij dagelijks getest.
De robotarm heeft een paar
snufjes waar Dutch Space trots
op is. Met zijn drie gevoelige
vingers kan hij zelf de kracht be
palen waarmee hij zich vast
grijpt. Het mag niet hardop wor
den gezegd, maar 'dat kunnen
zelfs de Amerikanen niet.' Met
behulp van een camera en een
laserstraaltje kan hij zelf een vol
gend steunpunt (technici van
Dutch Space zeggen liever 'in
terface') op het ISS opsporen.
Zijn 'polsen' kunnen precies de
zelfde bewegingen maken als
'echte' - op en neer, heen en
weer en draaien. En het mooiste
van alles: hij is bijna net zo sim
pel te bedienen als een brom
mer. De knoppendoos waarmee
astro- en kosmonauten hem in
de ruimte zijn bewegingen kun
nen laten maken, bevat alleen
de eenvoudigste opdrachten.
Bediening van binnenuit is ook
mogelijk, met behulp van een
computer.
Het mechanische deel van de
ERA gaf nog de minste proble
men. Die moest licht zijn en
stijf, en bestand tegen snelle
temperatuurswisselingen. Alle
systemen zijn dubbel uitge
voerd. Met het maken van zulke
constructies heeft Dutch Space
veel ervaring. Tachtig procent
van alle werk ging zitten in de
software die de arm bedient.
Soms, mijmert Mennenga wel
eens op verloren momenten,
lijkt Dutch Space meer op een
ICT-bedrijf dan op een ruimte
vaartfirma.
Dutch Space heeft het afgelopen
jaar wel te lijden gehad van de
malaise in de Europese telecom-
en computerindustrie. Die is
verantwoordelijk voor de mees
te opdrachten voor de bouw van
satellieten. Er is bezuinigd, er
zijn ontslagen gevallen. Dit jaar
verwacht Dutch Space quitte te
draaien, voor volgend jaar is
weer winst voorzien.
Toch ligt het werk in de nieuwe
montage- en testhallen aan de
Newtonweg niet stil. Het bedrijf
ontwerpt, assembleert en test
zonnepanelen voor satellieten.
Ook wordt gewerkt aan de ont
wikkeling van O MI, het Ozone
Monitoring Instrument, dat van
uit de ruimte de ozonlaag in on
ze atmosfeer in de gaten gaat
houden. Daarnaast ontwikkelt
het bedrijf een geavanceerd en
van Berkel, beter bekend
Kees, is boos. De
van het levenslied is
ét op alle fietsers die maar
jier licht door Leiden scheu-
En ietsje minder boos is hij
le politie, omdat die er niet
ii optreed.
ge week liep Kees op een
ad, na een bezoekje aan
nissen, met zijn vriend en
»er Wïm van der Sluis op
luwenkerkkoorstraat.
r vanaf de Lange Mare
een fietsster zonder
hoek om.
Kees kon nog net opzij
maar zijn manager
werd geschampt door
de tweewieler en viel. Gelukkig
bleef het bij wat schaafwonden.
Maar het had erger kunnen
zijn. Reden voor Leidse Kees
om een actie te beginnen voor
goede fietsverlichting.
„Op de eerste plaats ben ik ge
schrokken van de manieren van
de mensen tegenwoordig. Word
je aangereden, zeg je er wat van
en dan krijg je een grote bek op
de koop toe. Verschrikkelijk,
wat een mentaliteit! Niet nor
maal meer! En dat mens stapte
niet eens af om zich om Wim te
bekommeren."
„Ik was zo boos, dat ik meteen
naar het politiebureau op de
Langegracht ben gelopen.
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tlmoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
Fietsers moeten beter op hun verlichting letten, vindt zanger Leidse Kees. Fotö: Dick Hogewoning
Wordt er niet meer gecontro
leerd op fietsverlichting, heb ik
gevraagd. Er was een heel aar
dige agent, die precies begreep
wat ik bedoelde, maar die zei
dat ze niet alle fietsen kunnen
controleren. Dat ze er maar van
uit gaan dat de binnenstad vol
doende verlicht is. Snap je dat
nou? Onverlichte fietsen zijn le
vensgevaarlijk op de weg, om
dat automobilisten ze ook niet
of nauwelijks zien."
„Na het ongeluk ben ik gaan
tellen op en rond de Haarlem
merstraat en wat blijkt? Van de
tien fietsen rijden er acht zon
der licht. Een heleboel gaan er
naar de kroegen op of achter de
Haarlemmerstraat en naar de
Beestenmarkt. Daar laten ze
zich helemaal vollopen met
bier of andere dure drank, maar
een paar euro voor goede ver
lichting kan er blijkbaar niet
af."
„Het wordt de hoogste tijd dat
de politie gaat optreden. Als je
ergens je auto neerzet in het
centrum om iets af te geven,
dan heb je al een parkeerbon te
pakken. Ze liggen bij wijze van
spreken in de dakgoot op je te
loeren. Dan kunnen ze ook die
fietsers zonder licht aanpakken.
Vijftig euro boete, dat zal ze le
ren. Dan rijdt volgende week ie
dereen op een fiets die wel ver
licht is."
Voor de politie heeft fietsver
lichting, vertelt een woordvoer
der, geen prioriteit. Alleen bij
gevaarlijke situaties wordt er
opgetreden. Incidenteel wordt
de verlichting van fietsen van
schoolgaande kinderen gecon
troleerd. Als het aan Leidse
Kees ligt komt daar snel veran
dering in.
Eric-Jan Berendsen
Een belangrijke bron van inkomsten voor Dutch Space is het assembleren en testen van zonnepanelen.
Hiervoor beschikt Dutch Space over een twaalf meter hoge clean room. Foto: Dick Hogewoning
uiterst gevoelig instrument dat
het beeld van twee grote tele
scopen van de European Sou
thern Observatory in Chili kan
koppelen. Een eerste staat al op
:ch Space legt laatste hand aan project van 180 miljoen
filfred Simons
Soms voelen de technici
itch Space in Leiden zich
is miskend. In de Verenig
en is ruimtevaart een na-
topbelang, al was het al-
aar voor het bouwen van
gesatellieten. In Europa -
maal in Nederland - is de
stelling voor die industrie
iuI. Onterecht, vindt mar-
•manager G. Mennenga.
r ruimtevaart zou onze sa
ring niet werken. Er zou-
en snelle data- en tele-
irbindingen zijn, geen be-
>are weerberichten, geen
plaatsbepaling op zee.
maart is het zover. Dan
i de technici ERA, de Eu-
i Robotic Arm, na vijf jaar
voorgoed vaarwel. De
meter lange robotarm
voorzichtig ingepakt en
per vrachtwagen naar
iische lanceerbasis Bai-
voor transport naar het
International Space Station ISS.
Daar wordt hij bevestigd aan het
Russische deel van het ruimte
station voor het verrichten van
klusjes.
De robot kan zonnepanelen in
stalleren, uitklappen en vervan
gen, lasten vasthouden, kosmo
nauten ondersteunen en met
zijn videocamera de 'huid' van
het ISS inspecteren. Opmerke
lijk is het vermogen van de arm
om vrij over het oppervlak van
het ruimteschip te 'wandelen',
terwijl hij zich 'vastgrijpt' aan
vantevoren aangebrachte steun
punten.
Normaal gesproken produceert
Dutch Space, dat 300 werkne
mers telt, vooral onderdelen als
onderaannemer van grotere be
drijven. Bekend is het onderstel
voor de raket Ariane 5, oftewel
het 'koffiefilter', zoals het perso
neel van Dutch Space het 'Main
Stage Engine Thrust Frame'
graag noemt. Het prototype
staat in de tuin van het ruimte
vaart bedrijf in Leiden en is van
af de Plesmanlaan goed te zien.
Het onderstel bevat de hoofd
motor van de Ariane, draagt tij
dens de lancering maar liefst
160 ton en kan temperaturen tot
800 graden Celsius verdragen.
De ontwikkeling en het testen
van de robotarm deed Dutch
Spaceals hoofdaannemer. Met
zijn totale waarde van 180 mil
joen euro, opgebracht door ESA,
is het een uitzonderlijk groot
project voor het kleine bedrijf.
„Het probleem is vooral de aan
sprakelijkheid", legt Mennenga
uit. „Als je product niet werkt,
moet je een boete betalen die
soms buitensporig hoog is. Op
drachtgevers gaan alleen met je
in zee als ze weten dat je die
kunt betalen. Dat betekent dat
je groot moet zijn. Daarom zoe
ken wij een partner om samen
sterker te staan."
De kans dat Dutch Space een
boete moet betalen voor ERA
lijkt echter niet groot. Alle me
dewerkers lijken doordrongen
van één gedachte: hij moet per
fect werken, want als hij een
maal boven is, kan hij niet meer
naar beneden. Ruim tien jaar
geleden zette de ontwerpafde
ling van Dutch Space de eerste
potloodstreep op papier en zo'n
vijf jaar geleden kwamen de eer
ste onderdelen binnen. Ruim
twee jaar geleden werd de ro
botarm geassembleerd en sinds-
smonauten van ISS krijgen een koffer mee met een knoppenbord om de ERA In de ruimte te bedie-
>e functie van alle knopjes staat er in Engels en Russisch op, zodat beide nationaliteiten de werking
pen. De hekjes op het bord moeten voorkomen dat de kosmonauten in de gewichtsloze ruimte per
uk het verkeerde knopje omstoten. Foto: Dick Hogewoning
l
De robotarm in een proefopstelling in de nieuwe testfaciliteit van Dutch Space aan de Newtonweg. Het
ronde onderstel op de voorgrond is een soort hovercraft, waarmee de arm in twee richtingen zonder
wrijving kan bewegen. In het midden, met witte jas, staat directeur Mennenga. Foto: Dick Hogewoning
