KUNST CULTUUR
'Mij past alleen maar nederigheid' spavnelt«Li
BRONNEN
Buitenbeeld van Richard Deacon in Haarlemmermeer
VAN INSPIRATIE
R7
DONDERDAG 28 NOVEMBER 2002
Inspiratie door een reclamespotje voor een pizzaketen
- linaties voor
Is Award
ic dam - De nominaties
stVPRO Joris Ivens Award
|0 teravond bekendge-
in Kanshebbers voor deze
s zijn 'Bowling for Co-
van de Amerikaan Mi-
2io
loore, 'Stevie' door Steve
VS) en 'Tishel-Hush'
Russische documentai-
r Victor Kossakovsky. De
:ns Award is een com-
ior lange films op het
lamse documentaire-
>FA. Aan de prijs, die
•ond wordt uitgereikt,
irag van 12.500 euro
:n. Diezelfde avond
ook de winnaars van de
Wolf (voor de beste
•umentaire) en de prijs
iternationale filmkri-
•ndgemaakt.
ibrandt van
iljoen vals
ti - Een aan Rembrandt
ireven schilderij dat
veilinghuis in het Ca-
Quebec voor meer dan
;n euro werd verkocht,
|et van de meester zelf.
fstwerk was aangeboden
|n Argentijn. Uit onder-
Duitsland is gebleken
'om een werk van een
t van Rembrandt gaat,
'recteur Olivier Chali-
het veilinghuis. „Het is
is wel iets waard, maar
ijk genoeg geen 12 mil
iar", voegde hij eraan
koper krijgt zijn geld te-
ïet schilderij gaat terug
oorspronkelijke eige-
rij brengt
eten talent
•am - Dichter des Va-
Gerrit Komrij presen-
komende vijfjaar twin-
iebundels met werk van
9felent of vergeten dich-
eerste twee delen zijn
lc#ek verschenen. „Het
ef niet om gevestigde
maar om onbekende",
schrijver, die de reeks
persoonlijke hobby
"omrij's eerste ontdek-
'hilip Hoome (1964).
idel heet 'Niets met
;12 in de serie bestaat
keuze uit het onbe-
platte en walgelijke vie-
van vergeten dichters
ion van Rusting en Jan
nder de titel 'De Drek-
regisseur
overleden
- In zijn woonplaats
is de van oorsprong
ilowaakse filmregisseur
'isz op 76-jarige leeftijd
Bn. Zijn grootste succes
p Reisz in 1981 met de
_|ee uur durende drama-
le French Lieutenant's
Meryl Streep kreeg
Kr vertolking van Sarah
een oscarnominatie,
ps ook de drijvende
Ichter films als 'Every-
5ns' (1990), 'Sweet
I' (1985) en "Who'll Stop
l' (1978).
door Aart van der Kuijl
Haarlemmermeer - Zijn beelden
zijn aangekocht door alle belang
rijke musea in de wereld en Ri
chard Deacon vervulde opdrach
ten voor monumentale buiten-
beelden in Antwerpen, Montreal,
Tokyo, New Castle en op vele an
dere plaatsen. Nederlandse mu
sea als het Stedelijk, Kröller-Möl-
ler en het Bonnefanten hebben
wel kleinschalige binnenbeelden
van zijn hand, maar er stond nog
nergens een beeld op een buiten
locatie. Nu is het dan zover, in
Haarlemmermeer langs de A205.
Het beeld wordt morgen officieel
onthuld.
Dat het twaalf meter hoge bui
tenbeeld van Deacon niet in
Groningen terecht is gekomen,
maar in Haarlemmermeer is een
speling van het lot waar de kun
stenaar zelf een stevig aandeel
in had. Deacon, een van 's we
relds gerenommeerde beeld
houwers, had zich namelijk le
lijk vergist: „Gaandeweg bleek
het beeld dat in een passage
vlakbij het NS-station zou ko
men te staan, veel duurder zou
uitvallen (375 duizend euro).
Een calculatiefout. Ik kon zo het
contract niet tekenen. Het was
gewoon niet mogelijk om het
beeld voor minder maken."
Dankzij de stevige bemoeienis
van collega beeldhouwer Mari
Boeijen, al weer enige tijd advi
seur van de rijksbouwmeester
kon het beeld alsnog gereali
seerd worden en ontfermde de
provincie Noord-Holland zich
over de sculptuur. Het beeld
draagt de poëtische titel 'You
cannot see the wood from the
trees'.
De Engelse beeldhouwer is te
vreden met de nieuwe plek,
vlakbij het Rottepoldeiplein aan
de A205 tussen de Schipholweg,
de Drie Merenweg en de A9. Al
moet hij toegeven dat de vorige
plaats ook zo zijn charme had.
De mensen zouden in Gronin
gen onder het beeld doorlopen.
Van onderaf bekeken geeft dat
een mooie perspectivische wer
king en een lijnenspel van hori
zontalen en verticalen. „Maar
hier is het ook fraai, zonder
meer. Niet midden in de stad,
maar in de polder. Dat licht, die
wolkenluchten. Kijk, die wolk
daar, die heeft zo goed als de
omtrek van de bovenkant van
mijn beeld."
Deacon, getooid met een knal
oranje wollen muts over zijn
kortgeschoren rode haar, onder
breekt zijn verhaal en maakt er
direct een foto van. Hij vervolgt:
„Doordat het boven op een ta
lud is gesitueerd, heeft het een
wat hoger standpunt. En omdat
het verkeer er omheen rijdt op
verschillende hoogten, zie je het
telkens veranderen. Nee, ik ben
zeer tevreden."
Zoals in al zijn sculpturen is het
object in principe abstract. En
ook nu is de vorm een verbin
ding tussen het organische en
het structurele, maar zijn er al
lerlei associaties mogelijk met
zaken uit de werkelijkheid. De
acon kijkt altijd als een beeld
houwer: „In dit geval kwam de
inspiratie doordat ik een recla
mespotje van de Pizzahut zag
op tv. Hierin zie je dat de onder
en bovenkant van een pizza van
Richard Deacon bij zijn buitenbeeld in Haarlemmermeer: „De kaasslierten zijn bronzen staken geworden." Foto: United Photos De Boer/Milan de Bie
elkaar af worden gehaald. On
dertussen zie je dan nog de
kaasslierten hangen tussen die
twee identieke vormen. Dat vind
ik heel interessant, die ruimte
tussen twee vlakken. De kaas-
slierten zijn bronzen staken ge
worden die niet loodrecht staan,
maar lichtelijk gedraaid zijn."
De wolkachtige vormen van
roestvrij staal zijn in feite niet
meer dan een brede meande
rende contour. Alsof je kijkt naar
de omtrek van provincie Over
ijssel. Het zijn tekeningen die
zijn ontstaan naar aanleiding
van een fotoserie die ik maakte
op een open plaats in een bos.
Doordat ik vanuit één centraal
punt ronddraaide en telkens fo
to maakte ontstond er een soort
van panorama van een open
plek. Dat vind ik heel interes
sant: de binnen- en buitenkant
van een lijn."
Deacons panorama verklaart
ook de titel die vertaald het Hol
landse spreekwoord 'je kunt
door de bomen het bos niet
meer zien' oplevert.
P/Jasper Juinen
Hazes
r Arena
id am - Als eerste Neder-
artiest geeft volkszanger
Hazes op 21 juni 2003
jndvullend concert in
•tbalstadion Amsterdam
Hazes zingt zowel klas-
uit zijn oeuvre als mate-
in zijn nieuwe cd 'Strijd-
Ook hoopt de zanger
n te kunnen instuderen
ernationale artiesten,
bij zijn laatste concert in
mpisch Stadion. Het is
pval zeker dat Johnny
comt. Het dak van het
Istadion blijft zo goed als
icht. Om problemen met
»stiek en de verstaan-
id te voorkomen komt er
laagd podium in de
van het voetbalveld.
•or is de afstand van het
i voor toeschouwers
groot en is er plaats
i.000 bezoekers. De
xkoop begint zaterdag
I [00 uur.
muziek ontmoet en me daarbij
steeds op het standpunt gesteld
dat ik van die mensen kon leren.
Niet dat ik me met hen kon me
ten. Ik heb het nu over artiesten
als B.B. King, John Lee Hooker,
Miles Davis en Herbie Hancock.
Vergeleken bij hen zag ik mezelf
als een student die nog een lan
ge weg te gaan had."
„Blues is de fundering van mijn
muziek," betoogt Carlos Santa-
na. Jimmy Reed en Lightnin'
Hopkins waren mijn grote inspi
ratiebronnen. De soul en een
voud in hun gitaarspel fasci
neerden me mateloos. Daarom
zal ik in mijn muziek altijd de
blues blijven eren. Zelfs al inte
greer ik nog zoveel Latijns-Ame
rikaanse invloeden. Ik haal in
mijn muziek muren tussen cul
turen neer. Want muren zijn er
om neergehaald te worden. Die
zijn immers gebouwd uit angst.
Het is mijn taak om zoveel mo
gelijk mensen blij te maken.
Muziek werkt voor dat doel veel
beter dan politiek of religie. Ik
bedoel: ik kan als muzikant veel
meer doen voor het welzijn van
de mens dan een politicus of
dominee. Ik breng met mijn
liedjes de boodschap dat alle
mensen gelijk zijn."
„Het heeft allemaal niets te ma
ken met leeftijd. Ik ben nu 55,
maar het beste van mijn leven
moet nog komen. Dat geldt voor
iedereen die ouder wordt, je
moet er alleen in geloven. Denk
niet dat ik iets bijzonders ben,
integendeel. Wat mij van veel
anderen onderscheidt is mijn
geloof in mezelf. Want je bent
wat je denkt dat je bent. Als je
denkt dat je waardeloos bent,
dan ben je waardeloos. Maar als
je denkt dat je goed bent, dan
ben je goed. Denk dus positief
en alles komt goed."
„Veel 50-plussers krijgen de
pressieve buien. Maar die roe
pen ze zelf op. En als oudere
muzikanten vinden dat ze niet
meer meetellen, dan hebben ze
het leven niet begrepen. Want
voor jonge mensen maakt het
niet uit hoe oud een artiest is.
Het gaat hen om de muziek."
„In deze eeuw zal de wereld be
seffen dat we geen dominees en
politici nodig hebben om een
betere maatschappij te krijgen.
Wat we nodig hebben is het ge
loof dat we allemaal even be
langrijk zijn. Als iedereen dat
beseft, zal zelfs de paus zijn
baantje kwijtraken. Want hij is
een van de mannen die anderen
alleen maar angst aanpraat En
het instituut dat hij vertegen
woordigt, kost veel te veel geld.
Geld waarmee beter de armoede
en honger in de wereld kan wor
den bestreden. Je kunt op een
zondag beter geen geld in de
collectezak van de kerk gooien.
Koop er maar een paar schoe
nen voor een dakloze voor. Dan
ben je op de goede weg."
theater* recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: 'Mais oui, je suis Lowie'
door LaMelis/Productiehuis Brabant
Gezien: 27/11, LAKtheater Leiden.
Er is maar weinig nodig om een
spannend verhaal te maken. Dat
beweerde Alfred Hitchcock.
Spannende muziek, een paar at
tributen, een revolver, meer ei
genlijk niet. Hitchcocks woor-
'den zijn te horen aan het begin
van 'Mais oui, je suis Lowie',
een choreografie van Helma
Melis. De danser en de twee
danseressen in deze voorstelling
laten zien dat ze met nog min
der toe kunnen. Alleen de ver
beelding is al genoeg om een
spannend verhaal op het toneel
te zetten.
De bewegingen die Rikke Bae-
wert, Stefan Ernst en Caroline
Lieffers maken zien er wonder
lijk uit Ze hebben iets van kin
deren die totaal in hun spel en
hun fantasie opgaan. In een sur
realistisch aandoende kamer
met doodgewone sanseviria's,
waartussen grote metalen sprin
khanen verstopt zijn, spelen ze
hun spel. Ze zijn een beetje
middeleeuws gekleed. De dan
ser doet ook aan een rover den
ken, met zijn ooglap en scherm-
gebaren.
Ze bewegen fier, doen alsof ze
een lasso werpen en draaien
hoe langer hoe feller rond totdat
ze duizelig op de grond vallen.
Ze wankelen, spartelen, lopen
vrolijk dansend of wuivend door
de kamer en kunnen dan ineens
amechtig op de vloer liggen of
rondkronkelen. Soms heeft al
leen een bewegende hand al
voldoende zeggingskracht. Eén
van de danseressen krimpt dra
matisch ineen, alsof ze door een
kogel getroffen is.
De snelle overgangen van wild
naar dromerig geeft de dansers
iets argeloos', alsof ze telkens
een nieuwe inval krijgen. In hun
motoriek leggen ze vaak iets
houterigs. Ze bewegen dan
stram, met stijve schouders en
plotselinge verslappingen, zoals
bij een poppetje waarvan de le
dematen ontspannen kunnen
worden door touwtjes te laten
vieren. En als ze op de kleine ge
blokte podiumpjes staan, spat
ten de vonken eraf bij het tap
dansen.
De dansers spelen hun spel
prachtig. Je ziet dat zich een ver
haal in hun hoofd afspeelt. Waar
dat verhaal over gaat, weet je
niet precies. Dat is ook niet no
dig. De toeschouwer kan het
verhaal zelf invullen, of gewoon
open genieten van een wereld
waarin zich alles met een eigen
aandoenlijke logica voltrekt. Het
enige dat vaststaat is, dat het
verhaal spannend is. De sugges
tieve muziek draagt daar flink
aan bij. Jammer is dat de voor
stelling aan het eind een wen
ding krijgt die de sfeer verstoort.
Een van de danseressen gaat
zingen en als er dan geswingd
wordt op de Beegees, komt er
een soort vlakheid op je af die
teleurstelt na het onbekommer
de spel van daarvoor.
(advertentie)
Meestergitarist Carlos Santana opnieuw best verkopende artiest van Amerika
door Harry de Jong
Amsterdam - Meer dan dertig
jaar geleden was hij de held van
Woodstock en anno 2002 heeft
hij met 'Shaman' het best verko
pende album van de Verenigde
Staten gemaakt. Een kunstje dat
hij twee jaar geleden ook al flikte
met de cd 'Supernatural', waar
van eveneens miljoenen exem
plaren over de toonbank gingen.
Meestergitarist Carlos Santana is
dan ook in zijn element. Dat de
dollars binnenstromen, vindt hij
bijzaak. Het feit dat hij na zoveel
jaar nog steeds artistieke erken
ning krijgt en niet als een 'golden
oldie' de nachtclubs af hoeft te
struinen, weegt voor hem veel
zwaarder.
Niemand kan Carlos Santana
enig opportunisme verwijten,
want de man die zich ooit een
weg knokte van het armoedige
Mexicaanse platteland naar de
internationale top, leeft nog al
tijd voor zijn gitaar. En voor zijn
medemens, want een groot deel
van de opbrengst van zijn nieu
we plaat gaat naar Artsen Zon
der Grenzen.
„Mij past alleen maar nederig
heid bij zoveel succes," zegt
Santana bescheiden. Op 'Sha
man' werkt hij net als op 'Super
natural' samen met een eerste
keur aan muzikanten uit de
meest uiteenlopende genres. Zo
gaat zijn gitaar onder andere
duels aan met de stemmen van
Michelle Branch, Seal, Macy
Gray, Chad Kroeger en Dido. In
het sluitstuk 'Novus' komt zelfs
niemand minder dan operazan
ger Placido Domingo opdraven.
„Ik heb dagen en nachten ach
tereen aan de basis van de lied
jes gewerkt", vertelt Santana.
Als er weer eentje af was, over
legde ik met producer Clive Da-
vis wie we voor de zangpartijen
zouden moeten vragen. En ver
volgens belden we hem of haar
op." Volgens Santana waren de
reacties unaniem enthousiast.
„Ze vonden het stuk voor stuk
een eer om met mij te werken."
Carlos Santana is een onverbe
terlijke wereldverbeteraar met
een grote hang naar spiritualiteit
en mystiek. Dat blijkt ook nu
weer uit de titel van z'n album.
,,'Shaman' betekent heilige, of
medicijnman", legt hij uit. „Hij
is iemand die evenwicht in je le
ven kan brengen. Bob Marley
maakte me ooit attent op de
'Shaman'. Ja, Bob was een man
van grote spiritualiteit. Hij ver
stond de kunst om het leven te
vieren, als je begrijpt wat ik be
doel. Zelf ben ik nog steeds be-
Carlos Santana: „Als oudere muzikanten vinden dat ze niet meer meetellen, dan hebben ze het leven niet
begrepen." Foto: GPD
zig die kunst onder de knie te
krijgen. Maar je moet er veel
voor doen. Anderen helpen, bij
voorbeeld."
„Samen met mijn vriend Harry
Belafonte ben ik bezig plannen
te ontwikkelen om ons daad
werkelijk in te zetten voor de ar
moede in sommige Zuid-Afri
kaanse landen. We willen aan
aids-preventie doen en de be
woners helpen hun land vrucht
baar te maken. Daarnaast willen
we hen van boeken over spiritu
aliteit voorzien. Geen religieuze,
want dat is een comipte busi
ness die alleen maar om geld
draait. Ik voel me erg betrokken
bij Zuid-Afrika. Ik heb daar ook
heel wat bevriende muzikanten
wonen. Zij leren me de muzikale
taal van hun land."
Vier jaar geleden heeft Carlos
Santana samen met zijn' vrouw
Deborah de stichting Milagro in
het leven geroepen, die zich het
lot aantrekt van misdeelde kin
deren over de hele wereld. „Kin
deren hebben de toekomst en
ze moeten allemaal een gelijke
kans krijgen om vooruit te ko
men", vindt de meestergitarist.
„We moeten er een eind aan
maken dat ze in sommige lan
den hun lichaam op straat ver
kopen om aan geld te komen.
Want er zijn zoveel andere ma
nieren. Deborah en ik hebben
het goed en we kunnen ons fi
nancieel veel veroorloven. Daar
om is het onze plicht om wat
voor anderen te doen."
Carlos Santana zit op de praats
toel en slaat steeds meer aan het
fantaseren. „Ik denk er sterk
over een eigen televisiestation te
beginnen dat 24 uur per dag
mooie natuurbeelden en spiri-
T
tuele muziek uitzendt. Want er
zijn zoveel mooie dingen op de
ze planeet die je op zo'n kanaal
kunt laten zien. Én het is nou
eenmaal zo dat hoe meer mooie
dingen je ziet, hoe gelukkiger je
als mens wordt. Wij zijn wat we
op de televisie zien. En aange
zien de tv alleen troep en slecht
nieuws uitzendt, zijn de kijkers
ook niet gelukkig.
Zelf heeft Carlos Santana daar
nooit last van gehad. „Als ik te
rugkijk op mijn leven, is het ei
genlijk een aaneenschakeling
van triomfen. Hoewel ik vaak
door een woestijn ben gegaan,
is mijn leven niet gevuld met
tragedies en tegenslagen. Ik heb
me altijd positief opgesteld en ik
heb nooit meer willen zijn dan
ik ben. Ik heb aan het begin van
mijn carrière de groten der aar
de in de rock-, blues- en jazz-
PRONKSTUKKEN UIT HET OUDE SYRIË
1 NOV 2002 - 9 MRT 2003 RIJKSMUSEUM VAN OUDMEDEN. LEIDEN
RESERVEER NU UW KAARTJES: 0900 - 6 600 600 0.10 Pü.) OF WWW.BRONNENVANINSPIRATIE.NL
V
