REGIO
'Het boek is nog niet klaar'
in
'Wanneer houdt dit geboer uit de onderbuik eens een keer op?[
'Doodstraf een van de zaken die het wezen van de rechtstaat vormei
WOENSDAG 27 NOVEMBER
NAVRAAG
Café De Saloon in Roelofarendsveen gaat dicht. Eigenaar Raymond
Gartsman gaat zijn geluk beproeven in een nieuw eetcafé op bedrij
venterrein De Lasso. En dat is minder goed nieuws voor BART SPRING
IN 'T VELD. De oud-inwoner van Roelofarendsveen, die driejaar gele
den alle voorpagina's haalde als de eerste winnaar van Big Brother,
was namelijk lange tijd stamgast van De Saloon.
De Saloon dicht, dat moet een klap voor je zijn?
„Wat vertel je me nou? Is dat echt waar? Jee, daar schrik ik van. Dat
was altijd mijn stamkroeg, inderdaad. Ik heb er leren tafelvoetbal
len, leren poolen en leren drinken. Vanaf het moment dat De Sa
loon openging, kwam ik er. Het was vaste prik: eerst een potje Risk
met een groepje vrien
den en daarna naar De
Saloon om ouderwets
in te nemen. En ouder
wets wil zeggen: meer
dan één."
En wat nu?
Ach, omdat ik sinds
een paar jaar in Utrecht
woon, kwam ik er wei
nig meer. Het doet me
dus wel wat dat ik dit
hoor, maar om nou te
zeggen dat het m'n le
ven in de war stuurt,
nee. En er blijven zat
cafés over in Roelofarendsveen. Volgens mij zit het met de kroeg-
dichtheid wel goed daar. Een op de duizend inwoners of daarom
trent. Nee, wat dat betreft hoeven we geen medelijden met mijn
oude dorp te hebben. In Roelofarendsveen kom ik nog hoogst zel
den. Al mijn vrienden zijn er ook weg. Missschien is dat wel de re
den dat De Saloon dicht gaat, haha."
Hoe gaat het eigenlijk met je?
„Prima. Ik ben zo goed als helemaal uit de media verdwenen dus
dan kan het alleen maar goed met je gaan. Nee hoor, cynisch grap
je. Ik verschijn nog wel eens een enkele keer met m'n kop in een
tv-programma, maar veel is het niet meer. Weet je, ik ben nu zelf
ook journalist. Althans ik ben de fijne kneepjes aan het leren bij
een Utrechts huis-aan-huisblad. Ik schrijf over sport en muziek, of
beter gezegd: ik bén de sport- en muziekredactie van dat blad. Het
is erg leuk om te doen. YVat mijn doel is? Joh, geen idee. Ik ben 26
en heb nog zestig jaar de tijd om daar over na te denken. En tegen
de tijd dat ik 60 ben, hebben ze wel een pil waarmee je 160 wordt,
dus ik heb nog even.
En dan nu de onvermijdelijke iraag: wat vind je van Big
Brother 4?
„En dan nu het onvermijdelijke antwoord: ik kijk er niet naar. In
het begin nog wel even omdat er een vriend van me meedeed.
Maar sinds hij eruit is, ben ik afgehaakt. Big Brother nu is ook niet
meer te vergelijken met de eerste reeks. Toen was het back to basic,
maar dat is het allang niet meer. Big Brother toen en Big Brother
nu heeft net zoveel overeenkomsten als Lingo en Get the picture."
tekst: Paul de Vlieger
foto: Henk Bouwman
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1977, maandag 28 november
OEGSTGEEST - In 1969 namen enige moeders in Oegstgeest het
initiatief tot het organiseren van een veilige speelruimte voor kinde
ren. Een jaar later kon men dankzij de medewerking van de Oegst-
geester sportvereniging ASC beschikken over hun jeugdclubhuis op
het voetbalterrein. Geen ideale situatie, maar de eerste peuterspeel
zaal was van de grond gekomen, zonder veel hulp van de gemeente.
Nu na acht jaar is het aantal voorzieningen voor peuters nog niet erg
uitgebreid. De 16.500 inwoners van Oegstgeest zijn aangewezen op
twee officiële peuterspeelzalen (in de Julianaschool en de Paulus-
kerk), een opvangplaats voor peuters in het gemeentecentrum aan de
Lijtweg en een onofficiële in een clubhuis bij de Voscuyl. Het ruimte
gebrek waarmee deze peuterscholen kampen, krijgt nog een extra di
mensie, nu de speelzaal in de Julianaschool moet worden verlaten,
omdat deze voormalige school verkocht is aan de gemeente Leiden.
Anno 1977, maandag 28 november
LEIDEN - Vijfduizend gulden (minus de niet geringe onkosten) is de
Leidse carnavalsvereniging 'De Hutspotten' gisteren rijker geworden
van Artiestenspul '77, dat in de Groenoordhal werd gehouden. Zater
dag deelde zanger Ben Cramer handtekeningen uit in de Haarlem
merstraat om aandacht te vestigen op Artiestenspul. De opbrengst
was bedoeld om de schade te dekken die onlangs door vandalen
werd aangericht aan de kostbare carnavalsattributen.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing)
of door contante betaling aan de balie van net Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82
te Leiden. (1 krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B M. Essenberg, C P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen. Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redact ie.ld@damiate.hdcnl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82. Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54.2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '50 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
■Sprinters (rubrieksadv): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail. abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen auL ine.)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
"tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0.50
aan portokosten per verschijndag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging- 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19 30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2002
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-or|anisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV. Afdeling
Lezersservice, postbus 503,2003 PA Haarlem.
Wim Rijsbergen blijft ook na Saudi-Arabië het avontuur zoeken
Wim Rijsbergen is blij dat hij weer thuis in Lei
derdorp is na zijn trainersavontuur in Damman,
maar hij hoopt dat het van korte duur zal zijn.
Aan de ene kant kan hij mooi enig achterstallig
onderhoud in zijn huis en aan zijn vastgezette
enkel - waar een schroef in loszit - laten ver
richten nu hij halsoverkop vertrokken is bij de
club Al-Ettifaq in Saudi-Arabië. Aan de andere
kant weet hij nu al dat hij straks weer dolgraag
aan de slag wil gaan. „Het is leuk om te
rug te zijn, maar als ik hier veertien da
gen zit, begint het op zeker weer te krie
belen. Met mijn 50 jaar ben ik nog veel te
jong om niks te doen."
Zijn zin in avontuur is nog lang niet
verdwenen, ook niet na zijn zo plotse
ling beëindigde verblijf in Saudi-Ara
bië. Rijsbergen vertrok er op stel en
sprong na een conflict met de
clubleiding en liet een half jaar sa
laris lopen „om het land maar uit
te komen." Ook nu hij daar met veel
moeite in is geslaagd, wil hij geen
punt meer maken van de financiële af-
wikkeling van zijn contract. „Ik had nog
een verbintenis voor zes maanden, maar
daar begin ik niet meer over", zegt hij. „Ik
ben veel te blij dat het me gelukt is om daar
weg te komen. Dat was een heel gedoe, want
voor het verkrijgen van een werkvergunning
had ik mijn paspoort moeten inleveren en
toen eenmaal bekend was dat ik wegwilde,
was plotseling niemand van de leiding meer te
bereiken. Er was nog maar één bestuurslid dat
met me wilde praten en via hem kon ik ten
slotte mijn vertrek regelen. Dat was voor mij
belangrijker dan het geld dat ik nog van de
club moest krijgen.
De frontale botsing met Al-Ettifaq ontstond na
twee verloren duels in de tweede westrijden-
reeks van Saudi-Arabië, waar twee competities
worden gespeeld. In de eerste mogen de deel
nemende ploegen geen buitenlanders opstel
len en daarin was Rijsbergen met zijn team
kampioen geworden. Niet zonder slag of stoot,
want ook in die periode had de trainer de no
dige moeite met de bemoeizuchtige president,
de geringe medewerking en de gebrekkige or
ganisatie, maar het succes vergoedde alles.
„Maar als je dan aan het tweede deel begint en
twee wedstrijden verliest, heb je geen recht
van spreken meer", schetst hij de universele
wet in de voetbalwereld. „Hoe logisch die ne
derlagen ook waren in duels tegen ploegen
waarin jongens rondliepen als Babangida en
de Braziliaan Bebeto. Daar konden wij met
ons jonge team niet tegenop. Mijn spelers ge
droegen zich na het veroveren van het kampi
oenschap alsof ze wereldkampioen waren ge
worden, waren met de cup feestend van sjeik
naar sjeik getrokken en maakten in de wed
strijden daarna simpele fouten. Kwam de pre
sident naar me toe om me te vertellen dat ze
dat niet meer mochten doen. Dat kon ik na
tuurlijk niet garanderen en toen was de boot
echt aan."
Bij Rijsbergen kwam op dat moment alles bo
ven wat er sinds zijn komst was misgegaan.
Hij was er dan wel in geslaagd de spelers
van Al-Ettifaq niet alleen 's avonds maar
ook 's ochtends te laten trainen
(„daardoor zijn we ook kampioen ge
worden"), „maar dagelijks kwamen
vier of vijf van die gasten gewoon niet
opdagen. Die hadden dan allerlei ex
cuses. Dat ze naar het ziekenhuis vva-
ren geweest met hun moeder of dat
ze een afspraak hadden bij de tand
arts. Dat hoorde ik zo n beetje
twaalf keer in de week, van jon
gens die de helft van hun tan
den misten."
„Verder stonden er
steeds nieuwe spe
lers voor mijn
enig over-
leg ge-
haald
door
de een
of ander, of
het waren gas
ten die nog onder
contract stonden,
maar jaren niet hadden
gespeeld. En dat ging maar
door, tot er op een gegeven
moment 43 spelers op de lijst
stonden. Kwantiteit genoeg dus,
maar kwaliteit, ho maar. En dan ben ik
niet iemand die zijn mond houdt en stil in
een hoek gaat zitten. Doe je dat wel, dan kun
je het jaren volhouden, maar dan zit je er al
leen om de dollars te pakken. Zo steek ik niet
in elkaar. Als ik ergens trainer ben, wil ik ook
iets neerzetten. Dus heb ik de president een
brief geschreven en hem verteld wat ik van
hem dacht."
Dat viel verkeerd, met het ontslag van Rijsber
gen als gevolg. Hij was er niet rouwig om,
maar vindt ook niet dat de vier maanden in
Damman verloren tijd zijn geweest. „Welnee.
Ik heb de club voor het eerst in twaalf jaar
weer een cup bezorgd en een paar spelers, die
wel in zichzelf wilden investeren, goed in de
etalage gezet. Dus zo slecht heb ik het niet ge
daan. En ik heb ook weer heel veel geleerd.
Vooral dat je niet moet denken dat je in andere
culturen snel zaken kunt veranderen. Als je dat
wil, moet je dat geleidelijk aan doen. 'Go with
the flow', zeggen de Amerikanen, en dat is de
beste manier, zoals ik ook al in de drie jaar bij
Universidad Catolica de Santiago in Chili heb
gemerkt. Zo ben ik ook in Damman te werk
gegaan. Als ik me daar op de Europese manier
had gedragen, had ik na een week de helft van
de selectie al niet meer teruggezien."
Nu ziet Saudi-Arabië hem niet meer terug. Niet
als trainer in elk geval. „Al is er verder ook
maar heel weinig te beleven voor een buiten
lander. De eerste negen weken verbleef ik in
een hotel en daar had ik nog enig vertier met
de personeelseden uit de Filippijnen, India en
Pakistan en met de Oostenrijkse chef-kok.
Daar dronk ik nog wel eens een spaatje mee.
Maar later zat ik in een appartement in een
compound achter muren. Daar was helemaal
niks te beleven. Normaal ga je dan de stad
bekijken, maar dan moet er wel wat te zien
zijn en dat was er niet in Damman. Er is ge-
„Het contact met de mensen viel me wel
mee. Voor het Westen deugt er niemand
meer in de islamitische wereld na de aan
slagen van 11 september, maar ik heb er
net zoveel goede en slechte personen
Het zal hem er dan ook niet van weerh 1
nieuwe avonturen op te zoeken. Rijsbe
als speler al een globetrotter (hij speeld
zijn Feyenoord-tijd bij Bastia op Corsic3
voor de New York Cosmos), is ook als t
nog lang niet van plan buitenlandse uil
gen uit de weg te gaan. „Die keuze had )C
maanden geleden al kunnen maken to
recht kon bij Zwolle, waar ik als profvo e
ben begonnen. Dat had het verhaal mcr:
rondgemaakt, maar ik heb toch voor hi 1
tuur gekozen. Dat heeft me in dit geval r
wel wat gekost. Letterlijk en figuurlijk,
voel me echt gesloopt, maar de levens<
die ik heb opgedaan is niet te betalen.'
„Nee, het boek is nog niet klaar, daar k if
echt nog wel een paar hoofdstukken bi n
kunnen me morgen bij wijze van sprek
IJsland neerzetten."
Paul de Tombe
Wim Rijsbergen: „Als ik ergens trainer ben, wil ik ook iets neerzetten."
KLANKBORD
Demissionair minister Na-
wijn liet zich in Nieuwe Revu
ontvallen dat hij vóór is en
kreeg de complete Tweede
Kamer over zich heen. De
LPF-minister (en -lijsttrek
ker) haastte zich daarna te
verklaren dat hij slechts de
discussie had willen aan
zwengelen. Moet die discus
sie over de doodstraf voluit
worden gevoerd? Een meer
derheid (57 procent) van de
bezoekers van de internetsi
te van deze krant meent van
wel. Een selectie uit de reac
ties:
E. Tambunan, Leiden: „On
eens. Daar zijn we weer. Het
zoveelste proefballonnetje.
Nawijn zegt dan wel op eigen
titel te spreken en trekt het
uiteindelijk weer in maar die
LPF'ers horen dit laatste niet
en gaan er weer voor. Wan
neer houdt dit geboer uit de
onderbuik eens op?"
Thea Mariposa, Noordwij-
kerhout: „Eens. Discussie is
De discussie over de
herinvoering van de
doodstraf moet voluit
worden gevoerd
niet fout al is het maar om
duidelijk te maken dat dood
straf niet kan. Hoe anders zijn
wij dan de moordenaar dat
wij wel iemand mogen do
den?"
A. Mourits, Ter Aar: „Een
weldenkend mens wil geen
doodstraf invoeren. Daarmee
doe je hetzelfde als een moor
denaar en in geval van een
fout is het onomkeerbaar."
Henk Imthom, Valkenburg:
„Wij beslissen niet over leven
en dood."
L.G. Burlage, Hazerswoude-
Rijndijk: „Wat mij opvalt is
dat niemand in de discussie
over de doodstraf aandacht
besteedt aan de slachtoffers.
Als de ene kant roept: 'de
doodstraf terug' komt er van
de tegenstanders een soort re
flexreactie: 'inhumaan, terug
naar de Middeleeuwen'. Maar
neem als voorbeeld het 'Mon
ster van Ter Aar'. Hij heeft ge
moord, gevangen gezeten, is
vrijgelaten en heeft weer ge
moord. Het is een onbetwist
baar feit dat als deze man na
zijn eerste misdaden zou zijn
geëxecuteerd, de recente
slachtoffers niet door hem
zouden zijn omgebracht. Is de
kans op recidive groot, dan
dient de samenleving te wor
den beschermd. Want ik kan
mij niet voorstellen dat ook
Demissionair minister van integratie en vreemdelingenzaken Hil-
brand Nawijn. Foto: GPD/Phil Nijhuis
maar iemand wil betogen dat
het leven van een moorde
naar belangrijker is dan dat
van zijn slachtoffer. Op deze
plaats zou de tegenwerping
kunnen zijn: maar het is ook
mogelijk om iemand levens
lang op te sluiten. Hierop
twee opmerkingen: ten eerste
is in Nederland 'levenslang'
niet gelijk aan 'celstraf tot aan
de dood'. Ten tweede: het is
een harde economische wet
dat geld maar één keer kan
worden uitgegeven. Het moet
eenvoudig mogelijk zijn om
vast te stellen wat éénj
gene op jaarbasis kosfe
eveneens simpel vast in
len bijvoorbeeld hoevpi
patiënten per jaar vod
geld zouden kunnen lir
geholpen. Vanzelfspr^
dit een harde keuze, ite
ontkennen van het bd>2
ervan leidt niet tot hetn
dwijnen ervan." va
t»
De stelling van deze tri
gaat over het sinterkké
dat dezer dagen veler
ons in zijn greep hour
het nu door de euro 1
door de schijnconcu
die een aantal grote i
goedzaken voert, ma
geklaag over de prijz
de sintcadeaus is nie
lucht. Terecht of niet
stelling waarop u totL
maandag kimt reage
luidt:
Speelgoedprijzen ma jj
sinterklaas een onbe e
feest.
Berend Stolk (48), Leiderdorp, in
tensive care-specialist in het Dijk-
zigt-ziekenhuis in Rotterdam. WD-
'en „De verkrampte en alleen al
daardoor mislukte discussie over de
doodstraf geeft allereerst aan dat wij
in Nederland in ons democratisch
denken nog erg onvolwassen zijn.
We gaan weer af als een gieter.
Maatschappelijke onderwerpen,
zelfs als ze akelig en verwerpelijk
zijn, dienen altijd geordend en goed
georganiseerd besproken te worden.
Als men dat nalaat, dan kun je er op
wachten dat een enge populist er op
het verkeerde moment mee vandoor
gaat. Gebrek aan zorgvuldige argu
mentatie, gebrek aan geordend de
bat door fatsoenlij
ke politieke partij
en maakt je
kwetsbaar voor
dit soort 'on
derbuikdiscus
sies'. Ik ben te
gen de dood
straf. Ik ben niet
bang voor de
discussie
daar
over.'
Nancy Knijnenburg (34), beveili
gingsmedewerkster uit Leiden,
voetbaltrainer van de damesselec
tie van SJC uit Noordwijk: .Abso
luut mee eens. Discussiëren over
welk onderwerp dan ook kan en mag
altijd. Dat valt onder de vrijheid van
meningsuiting. Je mag er ook niet op
veroordeeld worden als je erover wilt
praten. Nu is minister Nawijn daar
over begonnen, naar aanleiding van
het zinloos geweld, maar ik weet ze
ker dat half Nederland erover praat
of er in gedachten mee bezig is. Ik
denk ook dat er heel veel mensen
voor de herinvoering van de dood
straf zijn. Zelfben ik dat ook, omdat
ik de huidige straf
fen een lachertje
vind. Met de
doodstraf voor j
iemand die een'l
ander het leven
beneemt, zou
het moorden vol
gens mij terugge
drongen kunnen
worden."
Reinier Verbeek (37), architect in
Leiden: „Daar ben ik het helemaal
mee eens. Dat moet bespreekbaar
zijn en dan vooral omdat degenen
die de doodstraf terugwillen, zich
onsterfelijk belachelijk maken. Het is
ondenkbaar dat die straf weer wordt
ingevoerd, omdat die in strijd is met
de grondwet. Het is louter een poli
tiek spelletje om erover te praten.
Populistisch geleuter van iemand die
denkt hiermee stemmen te trekken.
Als minister van justitie was Nawijn
ook de enige die deze discussie niet
had mogen aanzwengelen. Ik vind
wel dat de discussie mag worden ge
voerd. We leven tenslotte in een vrij
land. Maar de uit-
komst staat bij
ande
voorbaat vast.
1 De wet in Ne
derland zal echt
niet worden ver
anderd."
Pieter Stam (51), dominee te Kat
wijk: „Honderd procent mee eens.
Ik vind het ook niet prettig dat men
sen roepen dat dit 'onderbuikgevoe-
lens' zijn of dat het gaat over een te
rugkeer naar een domme cultuur. Ik
ben een principieel pleitbezorger
van de doodstraf. Ik ben geen SG-
P'er, maar op dit punt kan ik die par
tij goed volgen. Er zijn situaties
waarin mensen het recht op het
voortbestaan van hun eigen leven
aan zichzelf hebben ontnomen. Dat
neigt naar oog om oog. tand om
tand, maar in het Oude Testament
staat dat de overheid het zwaard niet
tevergeefs draagt. Voor
mij is de dood
straf een van
de zaken die f
het wezen
van de recht
staat vormen.
Neem je dat ele
ment weg, dan
haal je een van
de meest
dreigende
straffen
weg."
Kamal Khodor al Cheikh (3 j;
Syrië, projectleider gemeen j
phen aan den Rijn, voorzitt u
sche Culturele Stichting, b%
lid Marokaanse vereniging
taka: „De discussie mag wel
worden, maar is eigenlijk on
omdat in het verdrag van de
se Unie is opgenomen, dat t
straf niet mag worden ingev
Het heeft dus geen zin om d
te praten. Iets anders is dat
gediscussieerd mag worden
hoogte van de straffen. Ik vit
iemand die een ander zijn o
ven ontneemt strenger gesti
moeten worden dan nu het
Maar da
devon
v deten
