GESPREK VAN DE DAG
Bibliofiel, Goethe-kenner, rijstpromo
Boudewijn Büch: Ik vind dit leven al zo'n deceptie. Reïncarnatie? Schei toch uit!
Nelson Mandela maakt
lijst van al zijn laureaten
De gescheiden werelden van beer
en pop
Leven en dood
MENSELIJK
PRINS LAURENT (39), de
jongste zoon van de Belgi
sche koning Albert II, is
vrijdagnacht enkele ver
keersslachtoffers te hulp
geschoten. Dit hebben de
Belgische media gisteren
bericht. De prins was met
zijn auto als eerste bij een
verkeersongeluk op auto
weg tussen Brussel en Lille
aangekomen. Een zonder
lichten rijdende auto was
van achteren aangereden
dooreen bestelwagen. De
Franse bestuurder van de
aangereden auto overleed.
In de bestelwagen zaten
twee andere Fransen, die
lichtgewond raakten. Lau
rent haalde hen uit hun wa
gen, belde de hulpdiensten
en gaf eerste hulp. Vervol
gens regelde hij het verkeer
tot de politie was gearri
veerd.
Een Taiwanese blinde vrouw heeft nadat ze haar hoofd
had gestoten haar GEZICHTSVERMOGEN TERUGGEKRE
GEN. Dit heeft de lokale politie gisteren bevestigd. De 53-
jarige Miyagu was tien jaar oud toen ze haar gezichtsver
mogen verloor. Omdat ze niet meer kon zien, kon ze al
leen in haar onderhoud voorzien door het vee te hoeden
voor de rest van het dorp", aldus de politiewoordvoerder.
Van de dorpelingen kreeg ze af toe wat kleding en eten.
Toen de vrouw onlangs naar huis terugkeerde na een be
zoek aan de kerk liep ze met haar hoofd tegen een langs
de weg geparkeerde tractor. Elke dag daarna kon ze iets
meer zien. Miyagu doet nu bijna niets anders dan kij
ken", aldus de politiezegsman. ,,Ze kijkt naar de zonsop
gang, naar de zonsondergang, naar alles. Zij is bang dat
God zijn goede daad terugdraait."
De Britse oud-premier Sir
WINSTON CHURCHILL is
tot de grootste Brit aller tij
den gekozen. Dat heeft de
Britse omroep BBC vanoch
tend gemeld. Churchill
haalde 56.000 stemmen
meer dan Isambard King
dom Brunei, de ingenieur
die in de eerste helft van de
negentiende eeuw tal van
spoorwegen, bruggen en
schepen ontwierp. Prinses
Diana eindige als derde in
de verkiezing van de BBC,
waarin ruim een miljoen
mensen een stem uit
bracht. Met de opbrengst
van de telefonisch urtge-
brachte stemmen wordt
een monument voor Chur
chill, die Groot-Britanniê
leidde in de Tweede We
reldoorlog, opgericht op
een nog nader te bepalen
plaats. Foto: EPA
Het veilinghuis Sotheby's in Amsterdam brengt in februari
een collectie voorwerpen van Europese koninklijke en
adellijke families onder de hamer, waaronder een JAPON
van SISSI, keizerin Elizabeth van Oostenrijk. In totaal zijn
1200 objecten te koop, zoals schilderijen, meubelen, ta
pijten, glaswerk, zilver en klokken. Het aanbod loopt uit
een van drie porseleinen borden met het monogram van
koningin Olga van het Duitse Württemberg (richtprijs 80
tot 120 euro) tot het schilderij 'Aanbidding der Herders'
van Raphael A. Mengs (50.000 tot 80.000 euro). Een
groot deel van de inzendingen komt uit het bezit van de
prinsen van Liechtenstein, het prinsdom tussen Oosten
rijk en Zwitserland.
De RAMEN van de Britse
kathedraal die is gebruikt
als decor voorZWEIN-
STEIN in de Harry Potter-
films, zijn ingegooid. De
schade aan de ramen van
de kathedraal van Glouces
ter bedraagt meer dan
43.000 pond (68.000 eu
ro). Onbekenden verniel
den 24 gebrandschilderde
ramen uit het jaar 1860 in
de kloostergangen van de
kathedraal. De deken van
Gloucester zegt dat hij niet
gelooft dat er een verband
bestaat tussen de vernie
ling en het gebruik van de
kloostergangen als decor
voor de tovenaarsschool.
,,De mensen die bezwaar
maakten tegen de opna
mes, deden dat op christe
lijke gronden. Het lijkt me
hoogst onwaarschijnlijk dat
iemand van hen het ge
bouw zou beschadigen."
Nelson Mandela, zo geliefd dat het aantal hem toegekende eredoc
toraten en onderscheidingen nauwelijks of niet bij te houden is.
Foto: AP/Karei Prinsloo
Iedereen wil Nelson Mandela
graag eren. Maandelijks probe
ren ongeveer 3000 organisaties,
personen en instituten de voor
malige Zuid-Afrikaanse staats
man eer te bewijzen. Te veel om
bij te houden, en daarom pro
beert hij nu orde te scheppen in
de chaos.
De eerbewijzen begonnen bin
nen te druppelen in de jaren ze
ventig. Toen werden ze in zijn
afwezigheid toegekend, omdat
Mandela gevangen zat op Rob
ben Island bij Kaapstad. Sinds
hij in 1990 uit de gevangenis
kwam, is dat 'druppelen' over
gegaan in een ware vloedgolf,
met vreemde voorvallen.
Zo kreeg Mandela enkele weken
geleden alsnog een onderschei
ding die hem was toegekend
door de Sovjetunie, hoewel die
staat al meer dan tien jaar niet
meer bestaat
De 84-jarige Mandela heeft geen
idee hoeveel eredoctoraten en
andere onderscheidingen hij
heeft ontvangen en hij heeft nu
opdracht gegeven dat in kaart te
brengen.
„Het totaal aantal moet enorm
groot zijn", verwacht het hoofd
van het departement in Pretoria
dat de inventarisatie maakt. „Via
internet konden we het niet echt
achterhalen en nu hopen we
maar dat kranten en universitei
ten zich bij ons willen melden."
Mandeia's raadsman Ismael Ay-
ob schat dat er tenminste 150
eredoctoraten aan Mandela zijn
toegekend.
Vaak weet de staatsman niet
eens dat hem de eer ten deel is
gevallen.
AP
Het gaat goed met de economie.
Die indruk geeft tenminste een
onverhoeds bezoek aan de jaar
lijkse poppen- en berenbeurs,
die tot dit weekeinde te bezoe
ken was in het Rotterdamse
Ahoy'.
Vele duizenden mannen en
(vooral) vrouwen spenderen
honderden euro's aan alles wat
met pop of beer te maken heeft.
De beer als beleggingsobject is
dan ook in, evenals de pop als
kunstobject. Maar kinderen ont
breken en knuffelen is er niet
bij. Sterker nog: je mag nergens
aan komen.
Hoewel de poppen en beren in
Ahoy' gebroederlijk naast elkaar
zijn uitgestald, leven ze in strikt
gescheiden werelden. Berenlief
hebbers houden niet van pop
pen - en omgekeerd. De beren-
mensen zijn in de meerderheid
deze middag. Veel bezoekers lij
ken uiterlijk op het onderwerp
van hun passie; bollige vrouwen
en baardige mannen drommen
goedaardig grommend langs de
kraampjes.
Beren zijn er in vier soorten:
nieuw, oud, nieuw-oud en oud
oud. Voor de oude en oud-oude
beren wordt vaak een klein for
tuin neergeteld. Wonderlijk,
omdat het lijkt alsof veel van die
antieke beestjes nog recent bij
een ernstig verkeersongeval be
trokken zijn geweest. Ze zijn
sleets, kaal, zichtbaar opgelapt,
missen soms een oog of aim
maar zijn niettemin goud
waard. Nieuw-oude beren, vaak
in Duitse fabrieken nagebouwde
oude modelletjes, zijn voor wie
zich geen echt oude beer kan
veroorloven. Helemaal nieuwe
beren zijn meestal met de hand
gemaakt, door liefhebbers wier
hobby tot een beroep uitgroei
de.
Tineke (48) en Twink ('iets ou
der') zijn Schiedamse vriendin
nen die veel tijd steken in hun
liefde voor de beer. Samen
struinen ze de beurs af, op zoek
naar lapjes, stofjes, oogjes en
kraaltjes. Ze zijn beren-doe-het-
zelvers, zoals er duizenden zijn.
Ze maken beren aan de hand
van voorbeelden in tijdschriften
of naar eigen ontwerp. „In prin
cipe maken we alles zelf," zegt
Tineke. Twink is echter toch be
zweken voor een beursaanbie-
ding: een nog geen decimeter
lange Winnie de Pooh, samen
met zijn vriendje het biggetje en
Janneman Robinson. „Wat denk
je nou dat dat kost?" Vijfenze
ventig euro? Twink: „Bijna goed.
Tachtig euro, valt mee hè? Ia, 't
is allemaal handwerk."
Kijken ze ook nog naar de pop
pen? Een blik vol walging is ant
woord genoeg. Twink: „En hele
maal die babypoppen niet, dat
vind ik echt niks."
Peter Slavenburg
De beren op de beurs in Ahoy' ondergaan alle aandacht
Foto: GPD/Jaap Rozema
Boudewijn Büch in 1985, in zijn tv-programma 'Buch's boeken'. Foto:
ANP/Herman Pieterse
Boudewijn Büch zou één van de
vier essays voor de boekenweek
2003 schrijven. Het thema, 'de
dood', heeft hem ingehaald. Za
terdag overleed hij op 53-jarige
leeftijd aan een hartstilstand in
zijn Amsterdamse grachtenpand,
temidden van zijn exotische ver
zameling boeken, beeldende
kunst en curiosa. Bibliofiel, schrij
ver, dichter, columnist, televisie-
reiziger, rijstpromotor, Goethe-
kenner en Jagger-fan.
Boudewijn Büch had fans die al
les van hem vergaarden in een
verzamelwoede vergelijkbaar
met de liefde en het fanatisme
waarmee hij zelf zijn bibliotheek
aanlegde. Over die 'Büchmania':
„Wat? Zijn er mensen die alles
over mij verzamelen? Wat een
onzin! Ie moet de grote doden
verzamelen, maar geen modieu
ze gekkigheid. Shakespeare,
Melville, Keats. Dat zijn pas
schrijvers. Ik ben een totaal on
beduidende derderangs prutser.
Ie gaat toch niet Büch verzame
len? Mezelf heb ik niet eens ver
zameld. Sommige van mijn ei
gen boeken heb ik niet eens."
Büch had onlangs het manu
script ingeleverd van zijn nieu
we roman, "Het geheim van
Eberwein', volgend jaar te ver
schijnen en volgens uitgeverij de
Arbeiderspers op veel manieren
direct gerelateerd aan 'De kleine
blonde dood', Büchs bestseller
uit 1985 over de dood van zijn
zesjarige zoontje Micky. „Een
nieuw boek?", fulmineerde hij
eens gevraagd naar zijn produc
tieplannen. „Een nieuw boek?
Dat is toch niets bijzonders. Ie
vraagt toch ook niet aan een
loodgieter wat hij morgen gaat
doen. Goh, een nieuwe dakgoot!
Die vragen moet je voorleggen
aan literaire mensen die zich de
hele dag lopen aan te stellen."
Hij een literair mens? Welnee,
zei hij, hij 'flanste af en toe een
boekje in elkaar'. „Hij was ei
genlijk een heel goed schrijver
en dichter", reageerde gisteren
auteur Nelleke Noordervliet op
het bericht van zijn dood. „Maar
hij durfde het niet te zijn. Hij
was bang om aan zijn eigen ei
sen te voldoen." Onlangs ken
schetste Büch zich bij de uitrei
king van de Libris Literatuur
prijs, in het televisieprogramma
Barend en Van Dorp waar hij
wekelijks aanzat om de topstuk
ken uit zijn collectie - met wit,
rood of blauw handschoentje -
te bevingeren en bejubelen, na
drukkelijk als non-fictieman.
Ongrijpbaar bleef de Goethe-
kenner die zijn brieven aan
Mick lagger bundelde, de reizi
ger die in het voetspoor van zijn
helden trad maar ook even on
gegeneerd als gênant reclame
voor een rijstmerk maakte.
Boudewijn Maria Ignatius Büch
werd op 14 december 1948 ge
boren in Den Haag en groeide
samen met rijn vijf broers - on
der wie de jongste uitbater van
sekslijnen en televisiepresenta
tor Menno Buch - op in Wasse
naar. Op rijn elfde belandde
Büch in een jeugdpsychiatrische
inrichting in Brabant, beschre
ven in de roman 'Het dolhuis'
(1987). Na rijn thuiskomst, bijna
een jaar later, scheidden rijn
ouders; rijn door de oorlog ge
traumatiseerde vader zou later
zelfmoord plegen. Het was een
gecompliceerde jeugd, die in het
teken stond van de haat-liefd
everhouding ten opzichte van
de vader die de jonge Boude
wijn, volgens diens autobiogra
fische werken, regelmatig mis
bruikte. Hier zou ook de kiem
liggen van Büchs seksuele ver
scheurdheid; hij had zowel bi
seksuele als pedofiele belang
stelling, zonder de laatste overi
gens in praktijk te brengen.
Boudewijn Büch in zijn i8de-eeuwse bibliotheek in een Amsterdams grachtenpand. Foto: GPD/Klaas Koppe
Over rijn middelbare schooltijd
in Leiden verscheen in 1990 een
korte roman met de veelzeggen
de titel 'De hel'. Na studies Ne
derlands, Duits en filosofie de
buteerde Büch in 1976 als dich
ter. In 1981 verscheen rijn eerste
proza in boekvorm, 'De blauwe
salon'. Vanaf 1984 groeide Büch
- immer met grauwe huid en
wallen onder de ogen van een
nachtelijk doorlezen bestaan -
Gewijzigde programmering
RTL 4 besteedt vanavond uitgebreid aandacht aan het leven van
Boudewijn Büch in een speciale aflevering van het programma
Borend en Van Dorp. Büch was de afgelopen twee jaar een regel
matig terugkerende gast in het programma. Büch raakte steeds
meer betrokken bij het RTL 4-programma, aldus presentator
Henk van Dorp. Ook de Vara zal Büch deze week uitgebreid her
denken. Büch verscheen bij deze omroep voor het eerst op televi
sie. De jonge schrijver viel begin jaren tachtig op in het tv-pro
gramma van Sonja Barend en kreeg van de VARA prompt een
boekenprogramma.
uit tot televisiepersoonlijkheid
van het kaliber spraakwaterval.
VARA-directeur Klein herinnert
zich dat Büch rijn eerste boe
kenprogramma, met 'trillende
hand en stem' presenteerde.
Büch's feitenhonger bracht hem
voor het VARA-programma De
wereld van Boudewijn Büch ja
renlang naar alle uithoeken van
de aarde. Maar hij haatte het
'reisgedoe' van een etmaal op
een benarde vliegtuigstoel rit
ten. „Ik reis welbeschouwd
maar om één reden: ik contro
leer al meer dan een kwart eeuw
in alle uithoeken van de aardbol
of de atlas klopt."
Ondertussen verwierf Büch
naam als columnist. Aan bijna
elk blad leverde hij de afgelopen
decennia een bijdrage geleverd.
Zijn columns in Nieuwe Revu en
het Vara TV-Magazine waren
populair. Een deeltijdbaan in
het theater kon er voor de alles-
eter en alles-willen-weter ook
wel bij.
Vorig jaar was een deel van
Büchs verzamelde schatten te
zien in het Natuurmuseum in
Rotterdam, van een zeldzame
drukproef van de rouwkaart van
Goethe tot een dijbeenbotje van
de Dodo waarmee Büch zich
graag mocht vereenzelvigen.
Zijn verzamelwoede, zei hij
toen, was autobiografisch. „Na
re jeugd gehad, eenzaam enzo."
Büch zelf kon het 'geen donder'
schelen wat er na rijn dood met
zijn collectie zou gebeuren, een
Boudewijn Büch-museum
stond net zo ver van hem af als
de Büchmania van rijn fans.
Maar akelig profetisch rijn nu
de woorden van museumdirec
teur Reumer: ,Als Boudewijn
onder een tram loopt en alles
aan ons schenkt, hebben we een
probleem. Dan moet er een ge
bouw bij."
RTL-presentator Henk van Dorp
vond het altijd een 'genot' om
Büch de studio te zien binnen
komen, vertelde hij gisteravond.
„Hij leek wel de oom uit het ver
re Indië die langskwam om de
kinderen een lekker te j5
nen met cadeaus." Volj
Dorp was Büch de laats
jaar opgeveerd uit de ee1
zwaarmoedigheid waar1
vlak voor rijn vijftigste c
dag zei: „Neerslachtighi
melancholie? Dat ben i<£
le jaar door, ik ben altij<
moedig. Lente, zomer,
somber ben ik tóch wel
dat mijn hele leven één 'J
herfst is. Ik vind het levi
geestig, maar ik doe mï:i
ben nu bijna vijftig jaar
heb nooit gedacht: wat
ven toch mooi. Ik sukkee
door en hoop op verste
Dat iemand je uithonge 1
geen vocht meer geeft. 1
wacht ik op. Ik hoop ni<
na het leven nog iets is,
doorgaat of zo. Dit levei1
al zo'n deceptie. Rëïncac
Schei toch uit, ik ben Tif
Nooij niet."
Eric de Bie en
Marjolijn de Cocq
ren ze ook gewoon tegen het rooster van de
filterinstallatie, terwijl ze de dag ervoor nog
vrolijk rondzwommen. Onredelijke beesten.
Zo gaat het maanden goed. En zo heb je drie
doden in een week.
Je moet je niet zo aan die vissen hechten, had
ik haar nog voorgehouden, toen ze haar ke
gel vlekbarbeeltjes, neontetra's en sumatraan-
tjes ging vernoemen naar de hoofdrolspelers
uit de Harry Potter-boeken. Het scheelt nogal
wat, om vast te stellen dat er 'een vis' is dood
gegaan, of dat Ron, Hermelien of Marcel Lub-
bermans het leven heeft gelaten. De eerste do
de vis onderging mijn dochter schijnbaar ge
laten. Maar toen mijn vrouw (een erkend
aquariumhaatster) ons voorhield dat ze 'dit
natuurlijk al had voorspeld' en dat 'het altijd
ellende is met zo'n bak', begon ze te huilen.
En dan hebben wij mannen de naam dat we
wreed zijn.
Sinds die tijd ga ik elke dag even naar haar
aquarium kijken en probeer zoveel mogelijk
onheil te voorkomen door zieltogende vissen
te signaleren voordat mijn dochter ze vindt.
Dan pak ik het schepnetje, vis ik ze eruit en
spoel ze door het toilet van de badkamer. Er
zitten rond de 35 vissen in de 70-literbak en
de begroeiing is zodanig dat een enkele vis
niet onmiddellijk wordt gemist.
Kwakkelende exemplaren probeer ik preven
tief te ruimen, om te voorkomen dat ze de rest
van de populatie aantasten. Maar dat beleid
is bij mijn dochter hoogst omstreden. Een zie
lige zebravis waarvan het lange, slanke lijf
was veranderd in de grillige vorm van een
zwanenhals onder een wasbak, moest ik ge
woon laten zwemmen, ondanks mijn steek
houdende argument dat hij een aanfluiting
voor de edele aquariumsport was. Toen het
beest op een ochtend levenloos voorovergebo
gen in een plant hing zag ik mijn kans
schoon. Ik ving hem in het netje, daalde de
trap af en liet hem in de toiletpot vallen, waar
hij met zijn kromme lichaam weer vrolijk
heen en weer begon te zwemmen. Van de ze
nuwen („Echt, serieus, je moet me geloven,
van de zenuwen!", bezwoer ik mijn dochter
toen haar dit verhaal ter ore kwam) drukte ik
op de spoelknop.
Sindsdien heeft haar vertrouwen in mijn oor-
11
deel over leven en dood een gevoelige
gekregen. Alleen vissen die al enkele dï
hun rug door het water zweven en tel11
van aanvreting vertonen, mogen uit
aquarium worden veriuijderd. En da 1
ik soms minuten met het netje voor I
te controleren of er echt geen leven m»
het beestje zit. c
In het aquariumboek van dierenarts s
Lommers leest ze mij passages voor d
gewijd aan de zieke vis, en hoe die te 1
delen. Er kunnen medicijnen aan hel
worden toegevoegd, een vis kan wore
jecteerd en in het uiterste geval zelfs t
dierenarts worden gebracht, om een
een andere vorm van ongesteldheid oj
te laten verwijderen.
Daarna roept ze heel hard en heel kut
ze 'mij maar door de plee moeten spd
Maar dat was pas nadat ik had gezeul
een nieuwe nog geen euro kost. jj
Reageren?: column@dIckvandetplas.nJ 'I
Het heeft wel wat intiems, om zaken
van leven en dood met je dochter
(10) te bespreken. We staren door de
ruit naar het wateren communice
ren met korte zinnetjes, die als
luchtbelletjes opborrelen in een
poel van stilte.
„Ik denk dat ie ziek is.
(Stilte.)
„Hij heeft een gezwel En
daar nog één.
C.)
Kun je daarvan beter wor
den?"
U
„Vaak niet."
„Wat moeten we dan doen?"
CJ
„Eruit halen en door de plee spoelen.
„Nee!" (Einde gesprek.)
Het houden van vissen betekent leren
omgaan met de dood. Vissen gaan zo
maar, zonder enige reden, dood. Soms
kondigen ze het aan, inaar soms dobbe-
