Het exces onder
opvoedingsprobleme;
GESPREK VAN DE DAG
Koningin Elizabeth op de première Bond-film
re
Saartje overdonder*;
door revival Swieber
Vijf nominaties voor Jan
Brouwerprijs tegen kindermishandeling
Natasja, ik zorg altijd goed voor je.
Kun je misschien iets voor mij terug
doen? Ik heb nóg een probleem.
Danny krijgt nog geld van me. Wil jij
hem uitgaan? Dan is hij niet meer
lastig, als jij lief voor hem bent.
HOC 152
MENSELIJK
De Volendamse zanger
PIET VEERMAN, voor
heen van The Cats, is in
de nacht van zondag op
maandag bij een poging
een drenkeling te red
den in de Volendamse
haven gevallen. Daarbij
raakte hij gewond aan
z'n kin en verloor ook
een tand. Veerman
kwam net met een
vriend uit een café toen
ze een stomdronken Ca
nadees tussen twee
schepen in te water za
gen raken. De vriend
van Veerman wist na
enige tijd de Canadees bij diens hoofd te pakken en dat
boven water te houden. Hij en Veerman kregen de man
echter niet op het droge. Toen Veerman een touw ging
halen, kwam hij ongelukkig ten val en raakte ook in het
koude water, waarna de Canadees zich aan hem vast
klampte.. Intussen hadden omstanders 112 gebeld. In
een mum van tijd rukten de hulpdiensten massaal uit.
Piet Veerman werd naar het ziekenhuis in Purmerend ge
bracht, maar kon nadat een wond op zijn kin was gehecht
weer naar huis. De Canadees mankeert verder niets. Fo
to: ANP
Een Afrikaanse OLIFANT in een dierentuin in Pennsylva
nia heeft gisteren haar verzorger gedood. Dat heeft de di
rectrice van de Pittsburgh Zoo gemeld. De 20-jarige oli
fant maakte haar dagelijkse ochtendwandeling met haar
3-jarige kind toen ze plotseling haar begeleider aanviel.
Volgens directrice Barbara Baker was er geen enkele aan
leiding; de dikhuid stopte ergens en de verzorger zei ge
woon dat ze moest doorlopen, zoals hij wel vaker deed.
„Ze gaf hem een kopstoot en we denken dat hij is overle
den aan verwondingen aan zijn borst door de klap", al
dus Baker. De verzorger werkte al zes jaar met de betrok
ken olifant, die tot nu toe werd beschouwd als de makste
van allemaal in de dierentuin.
De Lincoln Conti-
nental waarin presi- jdBlgg-.
dent JOHN F. KEN-
NEDY in 1963 reed W
de avond en morgen
voor hij werd dood
geschoten, is zater- jPw
dag op een veiling
voor 225.000 dollar
(ruim 225.000 euro) ■- JjÊf
verkocht. Dat heeft V*"
Arlan Ettinger, presi-
van Guernsey's
veilinghuis laten we- 2F''
ten. Ettinger zei dat
de koper niet op de veiling aanwezig was. Hij had vooraf
gaand aan de verkoping een bod gedaan. De Lincoln
staat nu in Connecticut. De auto is gedeeltelijk opge
knapt, maar van binnen verkeert de wagen nog groten
deels in de originele staat. Behalve de Lincoln ging een
door Kennedy gemaakte aquarel van de hand voor
30.000 dollar. Een houten schommelstoel van de voor
malige Amerikaanse president bracht 80.000 dollar op.
Foto-. AP
Bewolking heeft in
heel Nederland het
zicht op de LEONI-
DEN ontnomen. Bij
een heldere nacht
waren op het hoogte
punt rond 5.00 uur
tientallen tot hon
derden vallende ster
ren per minuut te
zien geweest. Het is
overal bewolkt geble
ven, aldus een
woordvoerder van het
KNMI vanochtend.
Hij sluit niet uit dat
hier en daar door de
laaghangende be
wolking iets 'van een
vaag schijnsel' te zien is geweest. In meldingen uit het
land aan het KNMI was slechts sprake van af en toe zicht
op de maan. Foto: AP
Adrian Zarzo Habraken is
gisteren in Manchester uit
verkoren tot BESTE JON
GE KOK van Europa. De in
oktober van dit jaar op het
Eindhovense ROC afgestu
deerde 21-jarige Eindho-
venaar won samen met de
Amersfoortse Karen Du-
croo het 'Cook and Serve'
toernooi, waarbij Ducroo
voor de bediening tekende.
Zarzo werkt als kok bij het
driesterrenrestaurant Park
heuvel in Rotterdam onder
leiding van chef-kok Cees
Helder. Ik had het niet
verwacht. Anderen hadden
veel meer geoefend dan
ik", zei hij gisteren. Zarzo
vindt zijn succes in de eer
ste plaats een pluim op de
hoed van zijn leermees
ters: „Doormijn leermees
ters ben ik geworden wie ik
ben." Hij hoopt via dit
soort successen zijn naam
bekendheid te vergroten:
„Dat de mensen mij zullen
kennen wanneer ik over
zes of zeven jaar een eigen
zaak begin."
Een testrit van body
guards van de India
se president ABDUL
KALAM is op een
drama uitgelopen.
Ter voorbereiding
van een bezoek van
de president aan de
stad Kozhikode wa
ren de bodyguards
alvast bezig met het
verkennen van de
omgeving toen een
van hun voertuigen
uit de bocht vloogen
een voetganger raak
te. De 65-jarige man
werd zwaargewond
afgevoerd naar een ziekenhuis en overleed korte tijd la
ter. Het is niet de eerste keer dat voetgangers slachtoffer
worden van bekende Indiërs. In oktober reed Salman
Khan, een van India's populairste acteurs, met zijn jeep
in op vijf mannen die op het trottoir lagen te slapen. Een
man werd daarbij gedood, de andere vier raakten ge
wond. Khan bleek geen rijbewijs te hebben en was dron
ken. Hij verbleef enkele dagen in de gevangenis. Foto:
Reuters
BOBBY FISCHER is jaren door de FBI geschaduwd.
Amerikaanse kranten hebben dat gisteren gemeld aan de
hand van recent vrijgegeven rapporten. Fischer wordt
door velen beschouwd als de geniaalste schaker ooit. De
FBI dacht dat hij voor Rusland spioneerde. Ook zijn moe
der Regina Fischer werd tussen 1940 en '73 gescha
duwd. Zijn vader Hans-Gerhardt Fischer, een Duitser van
geboorte, zou eveneens communistische sympathieën
hebben gehad. Fischer was op het hoogtepunt van de
koude oorlog een van de Amerikaanse symbolen in de
strijd tegen het communisme. Dertig jaar geleden werd
hij in Reykjavik wereldkampioen door de Russische titel
verdediger Spasski in een geruchtmakende tweekamp te
verslaan.
De Britse koningin Elizabeth II schudt actrice Hale Berry de hand
tijdens de wereldpremière van de twintigste James Bond-film. Het
bezoek van de koningin was een primeur in de filmwereld. De ko
ningin en haar echtgenoot, de hertog van Edinburgh, woonden de
première bij omdat de film was uitgekozen als Koninklijke Film
vertoning om zo het Cinema en Televisie Liefdadigheidsfonds te
steunen. Toen de koningin aan Brosnan werd voorgesteld, zei ze:
„Dus u bent de moderne James Bond, nietwaar? Ik heb de andere
drie beneden al ontmoet." Ze verwees naar George Lazenby, Ti
mothy Dalton en sir Roger Moore. Sir Sean Connery, de eerste
Bond, was de enige die niet kwam opdagen.
Foto: AP/Tim Clarke
f
DINSDAG 19 NOVEMBER
Zowel komend van links als komend van
rechts was ik er al vlakbij geweest, maar
steeds op het foute moment gekeerd. Maar
het barretje bestond, en ik vond mijn colle
ga's. Ze hadden die zaterdag vrijwel niets
verkocht. De moed zonk mij met een bijna
hoorbare plof in de schoenen. Tegelijk voelde
ik me schuldig, tegenover die mensen die ik
in dit alles had meegesleept. Hun verwach
tingen komen ook al jaren niet uit. Wat ik nu
moest doen, realiseerde ik me, was uitstralen
dat ik er nog in geloofde. Ik deed mijn best.
Die nacht, in het hotel, kon ik niet slapen,
ook vanwege een andere snelweg die daar
naast lag. Zondagochtend om half tien was
ik terug bij de Nekkerhal, vast van plan om
tien uur tang te gaan uitstralen dat ik er nog
in geloofde. Publiek was er nog niet, toch
hing en overal een penetrante frituurlucht.
Na twee uur aanpraten tegen dode ogen in
S i
de kaatsende akoestiek van een hal
de wanden, wilde ik nog maar één di
naar huis. Tegen mijn meisje aanlew f1?'
wijn drinken en dan urenlang bijna 11
huilen, maar net niet helemaal. Dat 4
mee wil stoppen, soit. Maar zij magi
gaan zeggen, want dan doe ik het mieni
en dat kan nu niet meer. Er is een bel 31
die is nog niet leeg. Er zijn anderen. FLer
en eer. En je kan er af en toe een cohu
schrijven. Het is inmiddels maandag v
Ik ben thuis. Een grote Amsterdamse f1 P
handel, die het spel met de lettertjes t '3t(
de hebben, heeft afgebeld. Niet varna r^a
prijs of het idee, maar omdat ze andt F'
één spelletje een apart crediteurennul v
moesten openen, en dat is te duur. St4
wij nog tivintig andere spelletjes zout f
ren, dan hadden ze het wel gedaan. 1
lijk, dan wel 311
Morgen wordt in de Rai in Amsterdam
de Jan Brouwerprijs uitgereikt aan het
meest veelbelovende en vernieuwende
project ter voorkoming van kindermis
handeling. Jan Brouwer (1910-1983) was
president-directeur van de Koninklijke
Shell. Hij had 'een brede maatschappelij
ke belangstelling, en met name de zorg
voor kinderen nam daar een belangrijke
plaats in'. Portretjes van drie van de vijf
genomineerde projecten.
„Wij zien kindermishandeling als het
ergste uitvloeisel van opvoedingspro
blemen", stelt Merian Bouwmeester,
assistent in opleiding bij het Leids Uni
versitair Medisch Centrum. Begin 2001
heeft ze het promotie-onderzoek Oké
opgestart waarbij ruim tweehonderd
ouders extra hulp krijgen.
Het gaat om ouders die, bijvoorbeeld
door hun eigen achtergrond, meer dan
gemiddeld moeite kunnen hebben met
opvoeden: vaders en moeders die zelf
nog geen 19 jaar zijn, of een te vroeg
geboren kind hebben dat een hoop ex
tra aandacht vraagt. Ook als een van de
ouders ooit met psychische problemen
kampte of als ze weinig mensen ken
nen om bij problemen op terug te val
len, komen ze in aanmerking voor het
project Namens Oké (Ouder- en Kind
zorg Extra) gaan wijkverpleegkundigen
van een consultatiebureau binnen an
derhalf jaar zes keer bij de ouders
langs. „Ze komen niet om te inspecte
ren, maar vooral om te praten", verdui
delijkt Bouwmeester. „Over hele prakti
sche zaken, zoals wat te doen met een
alsmaar huilende baby, wordt advies
gegeven." Bij andere 'grote vragen' kan
de verpleegkundige de ouders doorver
wijzen. „Zij kunnen vaak zelf niet zo
makkelijk de weg vinden in de jungle
van sociale organisaties in Nederland."
Het is nog te vroeg om op een weten
schappelijke manier het succes van dit
project aan te tonen. Maar van zowel
verpleegkundigen als de ouders hoort
Bouwmeester veel enthousiaste gelui
den. Mocht Oké de Jan Brouwerprijs
van 20.000 euro krijgen, dan wil de on
derzoekster een deel van het geld uit
trekken voor de begeleiding van de
wijkverpleegkundigen. „Want zij krij
gen soms te maken met hele pittige
problemen."
'Gevaarlijke liefde', luidt de overduide
lijke titel van een stripboekje waarin de
handelwijze van loverboys wordt uitge-
Riek Schagen kan het bijna
niet geloven: na 27 jaar is
Swiebertje weer een succes.
Ruim 260.000 video's en dvd's
zijn er de afgelopen maanden
van de eind-goed-al-goed-se-
rie verkocht. „Ongelofelijk hè,
wie had dat gedacht!"
Op de keukentafel ligt een gro
te berg post. Afgelopen vrijdag
bereikte Riek Schagen - voor
velen nog altijd Saartje - de
leeftijd van 89 jaar. „Schitte
rend", zegt ze, of „Wat lief
hè", bij het openmaken van de
verjaardagskaarten. „Van de
meesten heb ik geen idee wie
ze zijn, maar dat maakt niet
uit." Ze geniet van de revival
van Swiebertje. Laatst heeft ze
zelfs de eerste fanclubdag
meegemaakt.
De video's en dvd's die van
Swiebertje zijn uitgebracht be
kijkt Schagen voor het eerst.
De televisie staat bij haar thuis
niet veel aan, omdat een van
haar ogen door staar is getrof
fen. „Het is toch geweldig dat
ik dit nog mag meemaken.
Sommige spelers zijn er al lang
niet meer." Ze wijst naar het
televisiescherm, waar Lou
Geels als Bromsnor te zien is.
„Nu besef je het succes van de
serie pas. Toen speelde je het
gewoon."
Het is op zijn minst opmerke
lijk dat een oude serie als
Swiebertje nu nog zo'n succes
heeft. De (televisie)tijden zijn
immers nogal veranderd. „Nu
wordt er alleen maar gescho
ten op televisie. Swiebertje is
gezellig en een beetje
kunt er met het hele g 1
naar kijken. Na zoveel g
het weer eens wat and 1
Swiebertje was wel eei |i
ter in het uithalen van
waad, maar dat was e<
zierig plagen. Voor el!
komen speelde ook et j
langrijke rol. Saartje h
tijd voor Swiebertje oj t
deur van haar keuken ia
altijd open. Elkaar hel ai
was toen nog heel gew ii
Natuurlijk speelt er o« p
talgie mee. Iedereen k
Swiebertje. Hele gezin p
ten er in de jaren vijfti li
en zeventig voor aan k
gekluisterd. Met ween id
ken zij nu naar de afle 1
op band, waarbij de h
ringen van toen weerl
komen. Bij velen zijni
inneringen een eigen I
gaan leiden en herinn
zich Swiebertje als eei
lijks terugkerende fan n
gelegenheid. De serie 'li
ter maar acht keer per in
te zien. a;
Riek Schagen ziet de a eg
Swiebertje-spelers die 1'
hebben overleefd ma. 1n
„Na 27 jaar ben je wel tn
beetje uitgekeken op a et
mensen. Je hebt allen sj
gen wereldje, je eigen d(
Ze werpt nog een blik >r
beeldscherm. „Wat wave
toen nog mooi hè? Als 1 e
die oude koppen ziet r 1
ui
Manon Hullegie
t
Het spel met de lettertjes
Na het spel met de balletjes is er nu ook
het spel met de lettertjes. En gaat het
goed? In zekere zin. Het spel met de
balletjes deed er twaalf jaar over om
van idee tot verkoopbaar spel te wor
den. Het spel met de lettertjes
kwam al binnen vijfjaar uiteen
machine rollen. In die zin heb
ik vooruitgang geboekt. Pre
cies dat hield ik mij voor
toen ik zaterdagavond, inMe-
chelen (België) de ingang van
een enorme hal probeerde te
vinden. Het was donker en
koud en ik had geen zin om hier
te zijn. Geen mens in zicht op de
lege parkeerterreinen rond de
Nekkerhal. Mijn 06 deed het niet,
omdat ik toen nog niet wist dat je
in het buitenland eerst 0031
moest toetsen. Ergens, verstopt tussen het
aardedonkere beton, waren twee mensen op
mij aan het wachten. Zij hadden al een dag
op de spellenbeurs gestaan.
Eén blik op de buitenkant van de hal vertelde
me precies wat mij hier morgen te wachten
stond. Een standje, met de bekende wrakke
huurtafeltjes, blauwe plastic huurstoelen, te
midden van loopstraatjes met lelijk tapijt
waar de hele dag mensen met dode ogen
voorbij sjokken. Naast de hal zoemde het ver
keer van de snelweg. Na een kwartier zag ik
eindelijk ergens licht branden. Door het
raampje zag ik een dikke man bewegingloos
in een hokje zitten. Hij bewaakte de hele
nacht klassieke motorfietsen, onderdeel van
een andere beurs in dat gebouw. Na lang
aarzelen opende hij de laaddeur. Nee, van
dat barretje hier dat nog open moest zijn had
hij nooit gehoord. Uiteindelijk vond ik het.
De strip 'Loverboys' moet meisjes op de hoogte brengen van het bestaan van deze mannen. Illustratie: GPD/Helen van Vliet
beeld. Een onzeker tienermeisje wordt
verleid en vervolgens door haar nieuwe
vriendje gevraagd met een geldeiser
naar bed te gaan. Met deze strip, en ex
tra voorlichting, wil de afdeling prosti
tutie/maatschappelijk werk van Huma-
nitas in Rotterdam de ogen openen van
ouders, politie en allerlei jeugdinstan-
ties.
„Preventie is ongelooflijk belangrijk",
onderstreept Anja Spaninks, een van de
initiatiefnemers. „Want als een meisje
eenmaal achter de ramen zit of op
straat is beland, is het bijna onmogelijk
voor haar om de stap terug te maken.
De schaamte is veel te groot om weer
contact te zoeken met familie of
schoolvriendinnen. Ze voelen zich te
vies."
Loverboys ('Eigenlijk een veel te vrien
delijke term') gaan heel gewiekst te
werk. Ze weten feilloos welk meisje on
zeker genoeg is om te kunnen gebrui
ken. Inmiddels zijn 25.000 exemplaren
van het boekje van Humanitas ver
spreid, met veel hulp van de afdeling
Zwolle, een stad waar veel loverboys
actief waren. Spaninks wil bijdragen
aan alertheid. „Ik hoop dat bijvoor
beeld het personeel in een crisiscen
trum voor meisjes goed oplet als buiten
steeds bepaalde jongens aan het pos
ten zijn." Volwassenen moeten een
meisje van wie ze vermoeden dat het
slachtoffer is, nooit veroordelen, stelt
ze. „Anders komt het verhaal nooit
naar buiten. Ze kunnen beter voorzich
tig vragen: Goh, hoe kom je aan al die
nieuwe kleren, ik maak me zorgen om
je." Er bestaan geen keiharde cijfers
van het aantal minderjarige meisjes in
de prostitutie. In 1990 werd het aantal
op 1500 geschat, weet Spaninks. Dat
zijn er inmiddels zeker niet minder ge
worden. „Voor loverboys is dit een hele
makkelijke manier van geld verdienen.
Ik heb al gehoord dat in verschillende
grote steden huizen bestaan waar deze
meisjes dag en nacht worden vastge
houden. De klanten weten precies de
adressen waar je een minderjarig meis
je kan vinden."
„Niet iedereen zit na een bevalling op
een roze wolk", stelt preventiefunctio
naris Karin van Doesum van het Riagg
IJsselland. Zij doet een onderzoek naar
de begeleiding van moeders in psychi
sche problemen. Een psychische ver
waarlozing kan op de loer liggen als de
moeder zo depressief is, dat ze nauwe
lijks energie over heeft voor haar baby.
„Een op de drie, vier kinderen van ou
ders met psychische problemen krijgt
later zelf te maken met depressies.
Daarom hebben wij al jaren gespreks
groepen en andere activiteiten voor ou
dere kinderen, maar daar heeft een ba
by natuurlijk niet veel aan. Bovendien
is bekend dat het eerste levensjaar heel
bepalend is voor de vorming van een
kind", verklaart ze het ontstaan van het
project.
Het moeder-babyproject biedt depres
sieve moeders extra ondersteuning.
Vrouwen met een postnatale depressie
(tien procent van alle kersverse moe
ders heeft hier last van), maar ook
moeders die voor of tijdens de zwan-
au
"m>
Tntdv
let
lel
gerschap psychische probleme w
gen. Tijdens een aantal huisbez )Qr
in de eerste drie maanden na df
boorte wordt geprobeerd de
allerlei manieren te laten zien
toch 'leuk' kan zijn om een kini ("j^
ben. „Het kan hen zelfs helpen m
gen depressie aan te pakken, ra ^t(
daarbij moeten ze wel steun kri
Sommige moeders kunnen het
niet opbrengen contact te makf
hun kind." Omdat haar ondera Sl
loopt, kan Van Doesum nog ni<
len wat er precies tijdens de hu
ken gebeurt. Wel krijgt ze al vee oyy
foontjes van vrouwen die zegge en 1
opgelucht' te zijn dat er wat voi „ev
groep moeders gedaan wordt. -
Mocht Van Doesum de prijs in
wacht slepen dan wil ze alle tac
deelnemende moeders een cad zo'r'
geven. „Ze krijgen nu al allerlei
matiemateriaal, maar ik gun ze
iets leuks, iets voor henzelf."
Bernice Breure
