Bestuurskracht gemeente rampzalig
Nieuw Aalmarktplan oogst veel kritiek
'Ik wist echt niet
hoe ik dat stompje
moest verbinden'
REGIO
mHi
Leiden moet uithuilen en opnieuw beginnen
Zeventig jaar EHBO in Leiden
Leefbaar Leiden: College
had moeten opstappen
GGD mogelijk weg uit Leiden
Lezing over de evolutie
van de mens in Museon
LEIDEN
nd<
laiatelier
ia verdrijft
Ju nreringen
ei ijntje Stoer
t rust aan
ke kinderen
ontvoerd
nd ivenshof
dt
)ce Een 28-jarige Leidenaar
n ti ivond korte tijd ont-
i de Stevenshof. Hij
n nd kwart voor tien op
ton indrine Tinneplein te
kw lop een kennis toen hij
see i onbekende man werd
ing okken richting Dobbe-
an iar werd hij in een gro-
i hi auto met schuifdeur
dei ,Na een kort ritje duw-
Ikt ntvoerders de man op
hai veldje uit het busje,
e eeg hij van drie of vier
yel die ook in het busje
pak slaag. Vervolgens
veg te rennen terug
Alexandrine Tinne
kon hij de politie waar-
votyijf jongens uit Leiden
en de 11 en 14 jaar zijn
ind door de politie op
ansplein opgepakt. De
len in de nieuwe fiet-
de achterlichten van
70 fietsen vernield
;n fiets met gestrekt
de achterspatbor-
He gestalde fietsen te
de lichtjes er af te
L Het kwintet moet de
irgoeden en wordt
alternatieve straf
;zen naar bureau
Ich forum
lioscience
e Christelijke Studen-
|e Leiden (CSL) van de
leit houdt morgen een
jer ethiek op de univer-
"jens de CSL loopt de
bit Leiden behoorlijk
nhet nemen van initia-
b het gebied van bio-
e studentenfractie
h af op welke manier
siteit aandacht be-
n de ethische aspecten
t wetenschappelijke
telingen. De bijeen-
'intom 14.30 uur in
n het Academiege-
n Rapenburg 73 in Lei-
'llende hoogleraren
h medewerking. Aan-
gen informatie via e-
*plexus.leidenuniv.nl
jon 071-5133031.
rijs voor
Capitol Hill
istuurskundestudent
bHalem (22) is de win
ti de Studiefondsprijs
Leids Universiteits-
101-2002. Van Halem
J prijs - een bezoek aan
phet bijwonen van de
ïor Leidse alumni op 29
- voor zijn verslag
ige op Capitol Hiü.
is hij van 4 september
cember 2001 mede-
n Steve Israel, lid van
;aanse Huis van Afge-
l Een eervoUe ver-
t kreeg geneeskundestu-
inyHolper (24), die in
oek deed naar psy-
ische klachten van
e migranten in Santia-
h End tweede
iféwedstrijd
•De Engelse pub North
ïhet Noordeinde in Lei-
beede geworden in de
h de 'Café van het Jaar
•ard', een landelijke vak-
jd voor cafés. Voor deze
P editie bezocht de jury
kof veertig cafés ver-
jver het hele land. De
pnder meer op gastvrij-
jgiëne, assortiment, uit-
jinrichting en de kwaÜ-
11 vakmanschap en on-
2#rschap. De pub van
jSnoeck zat de winnaar,
joom uit Maastricht,
cfjde hielen. Volgens het
1port blinkt North End
3°|zijn op en top Engelse
Pg, uitstekend gastheer-
P warme ambiance.
door Wim Koevoet
leioen - De makers vinden hun
nieuwe plan voor het Aalmarkt
gebied beter dan de vorige ge
meentelijke versie. En ook de
fracties van Groenlinks, CDA en
de Christenunie bespeuren
vooruitgang. Maar of de omwo
nenden en bezoekers van dit
deel van de binnenstad daar ook
zo over denken, valt nog te be
zien. In elk geval waren er nog
veel kritische geluiden te beluis
teren, gisteravond in de afgela
den Waag, waar onder leiding
van de oud-hoofdredacteur van
deze krant, Ton van Brussel, het
nieuwe Aalmarktplan, gemaakt
door een speciale projectgroep
van 21 leden, aan de Leidse be
volking werd gepresenteerd.
Een van de bezwaarmaaksters
van toen, een bewoonster van
de Boommarkt, was gisteravond
ook weer van de partij. Zij stelde
vast dat zowel in het oude als in
het nieuwe plan op de Boom-
markt aües wat overlast veroor
zaakt, wordt 'gedumpt'. Ze som
de op: het poppodium LVC, jon
gerencentrum 't Stathuys en de
Boommarktgarage. En de twee
studentensociëteiten van Mi
nerva en Quintus had ze al in de
buurt. De leden van de project
groep bestreden de stelling van
discussieleider Van Brussel dat
de Boommarkt 'het afvoerputje
van het Aalmarktplan is' niet of
nauwelijks.
Veel zorgen zijn er ook nu weer
bij de studenten die in het ge
bied woonachtig zijn, zoals de
bewoners van het hoekpand
Aalmarkt Mandenmakerssteeg,
Au Bord du Rhin. Hun huis blijft
weliswaar staan, maar zelf zul
len ze moeten maken dat ze
wegkomen, want het wordt een
winkel. En de nieuwe woningen
die in het plan zijn opgenomen
zijn 'yuppenkasten' en dus on
betaalbaar voor studenten.
Tot verbijstering van de hele
zaal vielen de projectgroepleden
F. Horst en T. van Raan, respec
tievelijk bewoner en hoogleraar
aan de universiteit Leiden, vre
selijk uit naar de verontruste
studenten. De twee vinden het
maar goed ook dat de studenten
uit het gebied worden verban
nen, want zij zijn verantwoorde-
üjk voor de verloedering van de
stad met hun levensstijl, hun
verroeste rijwielen en hun gore
'openluchtbanksteUen' waar
mee ze het aanzicht van de his
torische binnenstad verpesten.
Na afloop van de zitting beende
Van Raan op de studenten af
om ze te verteUen dat hij het zo
niet had bedoeld. „Ik ben uit
mijn slof geschoten", voegde hij
er vanochtend aan toe. „De heb
mijn woorden niet persoordijk
bedoeld." Horst daarentegen
stond zichtbaar na te genieten
van de effecten die zijn woorden
hadden gesorteerd.
CDA-raadslid J. de Haan hoorde
de uitval met 'klapperende oren'
aan. Hij wees er na afloop op
dat de projectgroep is opgericht
om een plan te maken dat kan
rekenen op een groot draagvlak
en dat er ook bewonersorgani
saties in zijn vertegenwoordigd.
„Zulke uitlatingen gaan ten kos
te van het draagvlak. Het was
toch al een eigenaardige avond.
Sommige burgers gingen tekeer
tegen de projectgroep alsof ze
het gemeentebestuur is en de
projectgroep deed er met haar
opstelling aües aan om dat
beeld te versterken. Kennelijk
veranderen mensen snel als ze
een paar maanden aan de ande
re kant van de tafel plaats heb
ben kunnen nemen."
Een nieuwe klacht, afkomstig
van onder meer Trianon-exploi-
tant J. Boer, is de overmaat aan
cultuur en horeca in het nieuwe
Aalmarktplan. Cultuur zelf
brengt te weinig op en dus moet
het plan met horeca betaalbaar
worden gehouden, betoogde hij.
Vandaar het theatercafé waarin
de Aalmarktschool moet wor
den omgetoverd. Ook is er hore
ca bedacht in het gedeelte van V
&D aan de Breestraat waar vroe
ger de Vergulde Turk zat. En op
het stadhuis is ook al een grand
café in de maak. „We bedekken
heel de binnenstad met die
krengen", foeterde Boer. „En
dat aUemaal voor de cultuur,
voor een Stadsgehoorzaal waar
jaariijks miljoenen bij moeten
en die twee keer per week open
is." Waarna zijn betoog moeite
loos overging in een tirade over
de bouwstop die hem is opge
legd omdat hij monumentale
elementen uit zijn bioscoopge
bouw heeft gesloopt.
Op het lijstje van de ontevrede
nen staan ook fietsers. Hun be
wegingsvrijheid wordt in de
nieuwe plannen dan ook danig
ingeperkt. De Waaghoofdbrug
blijft weliswaar. Maar het laatste
woord is er nog niet over ge
zegd. Uit de argumentatie van
projectgroeplid Van Raan blijkt
duidelijk dat de plannenmakers
In een afgeladen Waag werd gisteravond het nieuwe Aalmarktplan aan de Leidse bevolking gepresen
teerd. Foto: Henk Bouwman
het ding liever zouden afbreken.
Dan rijden er immers ook niet
meer zoveel fietsers de Manden
makerssteeg in en dat is maar
goed ook, want deze moet win
kelgebied worden. Volgens Van
Raan moeten fietsers eens van
door Robbert Minkhorst
leiden - Uithuilen en opnieuw
beginnen. De bestuurskracht en
slagvaardigheid van de gemeen
te Leiden kunnen beter en móe
ten beter. En dat kan maar op
één manier: handen uit de mou
wen en aan de slag gaan. Daar
zijn de gemeenteraad en het col
lege van burgemeester en wet
houders het over eens. Andere
conclusies werden niet getrokken
uit het schokkende rapport over
de bestuurskracht van de ge
meente Leiden.
De raad trok gisteren vrijwel de
hele avond uit om te praten over
de pijnfijke bevindingen van
Atos KPMG Consulting, dat sa
men met de Universiteit Leiden
en Dirk Louter Advies Mana
gement de bestuurskracht van
Leiden onderzocht. De onder
zoekers hielden het stadsbe
stuur een spiegel voor onmach
tig om de vele problemen op te
lossen, met een beroerde finan
ciële positie, een overdaad aan
ambities en een schrijnend ge
brek aan ruimte om te wonen
en werken. Een bestuur ook
zonder bondgenoten, zowel
binnen als buiten de gemeente
grenzen. En al die sores houden
de stad in een verlammende
greep.
„Hou op met zelfbeklag", zei
WD-fractieleider L de Lange.
„Werk aan het managen van je
verwachtingen. Stel de realisatie
boven het plan: doe het werk
zoals je hebt beloofd. Voor ons
is dit rapport - liberale optimis
ten die wij zijn - geen reden om
bij de pakken te gaan neerzitten.
We moeten met de grootste
voortvarendheid aan de slag."
CDA-fractievoorzitter W. Bleijie
had dezelfde oproep, maar
stond aüeen langer stil bij de el
lende die KPMG over Leiden
had uitgestort. „Ik wil niemand
blameren. We moeten met een
schone lei beginnen. Dit trekken
we ons aan, maar we moeten
aan het werk."
Stuitend vond de oppositielei
der enkele passages uit de eind
rapporten. Vooral hoe de 'part
ners in de stad' tegen het ge
meentebestuur aankijken. Hij
citeerde: Een aantal organisaties
heeft niet eens meer de ver
wachting dat er een reactie op
hun adviezen komt. „Ik vind dat
beschamend."
De boodschap dat instellingen
amper vertrouwen in het stads
bestuur hebben, is ook hard
aangekomen bij de PvdA. Frac
tieleider C. Broeyer: „Er is een
gebrek aan prioriteiten, visie en
samenhang. We steüen keuzes
uit. Kennelijk ontbreekt het ons
aan lef. Zo maak je weinig vrien
den, als je geen keuzes maakt en
mensen aan het lijntje houdt.
Uiteindelijk is iedereen teleurge
steld." Broeyer vroeg om een
uitgebreid plan van het college
om de relatie met de partners te
verbeteren. „In de regio worden
we gezien als de grote hebberige
buurman. Dat beeld moeten we
zo gauw mogeÜjk zien weg te
poetsen."
„Het is natuurlijk zo dat mensen
in de regio op een bepaalde ma
nier tegen ons aankijken", zei
waarnemend burgemeester W.
Lemstra. „Deels kwam dat door
onze dominantie. Maar het kan
niet zo zijn dat we constant
schuld moeten bekennen. Ik wil
best één of twee keer het boete
kleed aantrekken, maar in de
kerk hoeft dat ook maar een
keer. Daarna krijg je absolutie."
WD, Groenlinks, D66 en de
Christenunie wiRen dat het col
lege haast maakt met de reorga
nisatie van het ambteüjk appa
raat. Die moet een einde maken
aan de 'koninkrijkjes, het vecht-
gedrag, de stilstand en de verko
kering^. Volgens wethouder M.
Rabbae (Groenlinks) wordt
daar hard aan gewerkt. Zijn col
lega R. Hülebrand (PvdA) kon
digde aan dat het coDege een
prioriteiterdijst opstelt met pro
jecten, plannen en ambities.
„Wat vinden we essentieel dat
we afinaken? Dat geeft duide-
Ujkheid en daar kunt u ons op
afrekenen." De üjst wordt bin
nenkort openbaar.
door Esther Hartenberg
leiden - Ruim honderd EHBO-
leden van de afdeling Leiden
verzamelen zich in het voorpor
taal van de GroenoordhaRen in
Leiden. Ze hebben een kaartje
met een bepaalde kleur gekre
gen en moeten groepjes vor
men. Ze maken zich op voor de
feesteÜjke viering van hun
EHBO-afdeling. Die bestaat 70
jaar. Maar in plaats van een re
ceptie staat de feestvierders iets
heel anders te wachten.
Eenmaal binnen in de
GroenoordhaRen is het een ra
vage. Op de kruising van de
'Hoofdweg' en de 'Jubüeumweg'
üggen drie fietsers op de grond.
Twee auto's botsten op een bus
je en een heftruck. Overal figgen
kermende mensen. Eén vrouw
heeft een mesje in haar borst en
een ander heeft haar hand eraf
gehakt tijdens houthakken. Het
ziet er griezefig echt uit.
Verbaasd komen de eerste
EHBO-leden de hal binnen. On
wennig kijken ze om zich heen
en Rjken zo door te wülen lopen
naar het restaurant. Na onge
veer vijf minuten komen ze in
actie. Overal klinken kreten als
'gaat het mevrouw?' en 'wat is er
met u gebeurd?'. Binnen tien
minuten is iedereen druk met
verband, gaasjes en pleisters. De
eerste 'slachtoffers' staan op en
worden op een stoel gezet.
Plotseling rijden een ambulance
en poütiewagen met loeiende si
renes de hal binnen. Opgelucht
slaken de hulpverleners een
zucht. De vrouw met het mesje
in de borst wordt als eerste afge
voerd. Twee agenten nemen de
persoonsgegevens van de
slachtoffers op. De vrouw die
een hand mist, is inmiddels bui
ten bewustzijn. Niemand heeft
naar haar naam gevraagd.
Oefeningen als deze büjken erg
nuttig te zijn. „Ik wist echt niet
hoe ik dat stompje van die
vrouw zonder hand moest ver
binden", zegt L Litjens-Van der
Laan na afloop. „We waren met
normaal verband begonnen,
maar we moesten stompver-
band gebruiken." Ze had wel
verwacht dat er iets bijzonders
ging gebeuren. „Ik zat echt in de
stress. Wat hebben al die slacht
offers?" Litjens heeft een jaar
geleden haar EHBO-diploma
gehaald. „Ik werk in een kinder-
dagverbüjf en heb gelukkig al
leen nog maar hoofdwondjes
moeten behandelen." Ze kijkt
met een vies gezicht naar de
vrouw zonder hand.
Als aRes achter de rug is en de
Lotusslachtoffers (Landeüjke
Opleiding tot Uitbeelding van
Slachtoffers) en EHBO-leden ge-
zamenfijk een kopje koffie drin
ken, houdt voorzitter M. van
Bergen een toespraak. „Het valt
niet mee om adequaat op te tre
den bij een ongeluk. Dat heeft
deze avond met de Lotuspatiën
ten laten zien."
Ze vertelt iets over de geschiede
nis van de EHBO-afdeling in
Leiden. „In 1930 was er een
groot treinongeluk bij de Vink.
Het ziekenhuis had te weinig
hulpverleners en in 1932 is de
EHBO-afdeling in samenwer
king met het Rode Kruis opge
richt." Nog altijd verleent de
Leidse EHBO hulp, bijvoorbeeld
tijdens de 3 oktoberfeesten. Elk
jaar worden er cursussen en
herhalingslessen gegeven. Ook
basisscholen kunnen een les
pakket aanvragen. In plaats van
een feestelijke jubüeumviering
besloot het Bestuur tot een le
vensechte oefening, om de le
den ervan te doordringen wat
hulpverlening daadwerkefijk in
houdt. Gelukkig stonden daarna
alsnog bitterballen en frikadel
len klaar.
het idee af dat ze er recht op
hebben dwars door de ganse
binnenstad te scheuren. „Dat is
niet zo in een stad."
Behalve de brug en de steeg,
dreigen de fietsers ook de Bree
straat kwijt te raken. Net zo min
als de gemeente slaagde de pro
jectgroep erin te bewijzen dat in
de Breestraat nieuwe stijl vol
doende ruimte is voor én de
Rijn Gouwe Lijn én een bomen
rij én een winkelpromenade én
fietsers.
door Robbert Minkhorst
leiden - Het Leidse coRege van
PvdA, WD, GroenLinks en D66
had niet hoeven aftreden van
wege de slechte bestuurskracht
van de gemeente, zo vinden vrij
wel aRe partijen in de Leidse
raad. AReen fractievoorzitter D.
Sloos van Leefbaar Leiden is van
mening dat het coRege had
moeten opstappen.
Maar ondanks dit forse stand
punt, vroeg Sloos niet zelf om
het ontslag van de zes wethou
ders. Daarvoor was het 'veel te
laat', zei hij in het debat waar de
bestuurskrachtmeting van Atos
KPMG Consulting werd bespro
ken. „Eigenüjk had dat rapport
er al voor de verkiezingen moe
ten zijn. Dan hadden we kun
nen kiezen of we wel door had
den gewüd met onze directie.
Nu zit diezelfde directie er weer.
Dat ze er geen verantwoordeüjk-
heid voor wü dragen, wil toege
ven dat ze het fout heeft gedaan,
is jammer. Dat niemand zijn
consequenties er uit trekt, vind
ik ook jammer."
Sloos' opmerkingen zorgden
voor opwinding bij andere frac
ties. De wethouders reageerden
laconiek. Geen enkele partij ziet
in het rapport, waarin Leiden
wordt afgeschüderd als een stad
met een onmachtig bestuur, re
den om het aftreden van wie
dan ook te eisen. Ook de andere
oppositiepartijen niet.
Alleen de SP speelde even met
die gedachte. „Met fouten moet
je geen genoegen wiRen ne
men", zei liet raadslid M. Dolf
ing in haar maidenspeech.
„Minder geslaagde zaken moet
je niet zonder meer accepteren
als iets dat er nu eenmaal bij
hoort. En wannéér we elkaar
dan kritisch beoordelen op ge
maakte keuzes, is dat geen afre-
kencultuur; dat is verantwoor
ding afleggen. Het jezelf onder
de loep nemen is wat heeft ont
broken in Leiden. Leiden doet
niet voldoende aan zelfreflec
tie."
Het CDA, de grootste oppositie
fractie, wü per se geen enkele
wethouder naar huis sturen. „Ik
wü niemand blameren", zei
voorman W. Bleijie. „We trekken
ons dit aan. Ik mijzelf ook." Wel
vind hij dat het stadsbestuur
zich moet schamen voor een
aantal conclusies uit het KPMG-
rapport, onder andere het ver
wijt dat instellingen zich niet se
rieus genomen voelen.
D66-fractieleider O. Welling is
wel van mening dat de raad het
coüege scherper moet controle
ren. Ook moet de raad zichzelf
meer laten zien en zelf zijn ver-
antwoordefijkheid voor een be
tere bestuurskracht nemen. „We
moeten het coüege voldoende
achter de vodden aanzitten", al
dus Welling.
door Roelf Reinders
leiden/regio - Leiden is niet
meer de meest logische vesti
gingsplaats voor de GGD. Een
aantal gemeenten in Zuid-Hol
land Noord overweegt Leiden
de mg toe te keren bij de keuze
voor nieuwe GGD-locaties. „Ge
let op de bereikbaarheid en
vooral de hoge kosten, vraag ik
me af of de sterke voorkeur voor
Leiden als vestigingsplaats niet
ter discussie moet worden ge
steld", aldus wethouder W. Hol-
lart van Voorhout
De GGD moet het huidige pand
aan de Roodenburgerstraat in
Leiden uit. Het voormaüge
Joodse Weeshuis is te klein, vol
doet niet aan de Arbo-eisen en
er is nog steeds geen gebruikers
vergunning verleend. Ook Al
phen aan den Rijn en Katwijk
raken mogeüjk hun GGD-ge-
bouwen kwijt. Er Rgt een plan
waarin rekening wordt gehou
den met de mogefijkheid dat er
in Zuid-Hoüand Noord nog
maar één pand voor de GGD
overbfijft. Dat zou betekenen
dat inwoners van de Alphense
regio voortaan naar Leiden
moeten voor bijvoorbeeld reizi
gersvaccinaties. Nu heeft de
GGD in Leiden, Alphen en Kat
wijk gebouwen. Met drie loca
ties zijn de kosten voor huisves
ting voor de GGD Zuid-HoRand
Noord relatief hoog, zo bUjkt uit
een recent onderzoek naar hoe
de gezondheidsdienst met haar
geld omgaat Bij de GGD in de
regio Leiden, Duin- en Boüen-
streek en de Rijn- en Veenstreek
Üggen de huisvestingskosten op
één euro per inwoner.
De huisvestingscommissie van
de GGD heeft een aantal moge-
üjkheden onderzocht waarbij
het mogeüjk is dat er maar één
gebouw overbüjft. De commis
sie is zelf voor twee locaties: Lei
den en Alphen. Als de gemeen
ten die het bestuur van de GGD
vormen ook in Katwijk een
GGD-locatie .wülen, moeten ze
daar extra voor betalen. Het be
stuur van de GGD praat morgen
over de huisvestingsplannen.
Leden van de EHBO-afdeling Leiden helpen tijdens de onverwachtse oefening een vrouw die met hout
hakken haar hand eraf heeft geslagen. De 'ernstig gewonde' vrouw moest het langst op hulp wachten.
De EHBO-leden kregen gekleurde kaartjes en moesten het slachtoffer met dezelfde kleur helpen. De
hulpverleners van deze vrouw konden haar niet vinden. Foto: Henk Bouwman
leiden - Archeoloog Fred Spoor
van het University Coüege Lon
don geeft vrijdag 22 november
een lezing over de evolutie van
de mens en veranderende in
zichten in de stamboom van de
mens.
Spoor deed de afgelopen jaren
vooral veel onderzoek naar de
schedelvormen van 'homini-
den'. Deze aapachtige voorou
ders van de mens leefden tussen
5 en 1,8 müjoen jaar geleden in
Afrika. Spoor is ook een pionier
bij het onderzoek van het laby
rint van het binnenoor, dat bij
elke diersoort anders is en dat
inzicht geeft in het vermogen
van dieren om hun evenwicht te
houden. Bestudering van dit
binnenoor is pas recent moge
üjk, met de komst van nieuwe
computertechnieken. Spoor
houdt zijn lezing in het Haagse
museum Museon, van 14.00 tot
16.00 uur.
