BRONNEN
KUNST CULTUUR
VAN INSPIRATIE
Geluid van Hotz
in een busremise
,lkik houdt het een jaartje voor gezien
Blues Brothers zonder baritonsax
Teder, vurig, lieflijk,
zwoel en woest
Zeldzame Stradivarius verkocht
mg voor het drama, een doodzonde
Nieuw Escher Museum in Den Haag
PRONKSTUKKEN UIT HET OUDE SYRIË
1 NOV 2002 - 9 MOT 2003 BÜKSMUSEUM VAN OUDHEDEN. LEIDEN
RESERVEER NU UW KAARTJES: 0900 - 6 600 600 (c 0.10 Pit) Of www BfiONNENVANINSPIRAnLNl
donderdag 14 NOVEMBER 2002
door Rody van der Pols
leiden - In de busremise van
Connexxion. pal naast Centraal
Station Leiden, gaat op 12 de
cember een muziektheatervoor-
stelling in première. Het stuk.
dat vier weken lang te zien zal
zijn, is gebaseerd op een verhaal
van de twee jaar geleden in
Oegstgeest overleden schrijver
F.B. Hotz.
Tijdens de uitvoering in de
enorme hal, waar inmiddels een
podium is verrezen, zullen de
bussen gewoon af en aan blijven
rijden. „We hebben al met de
chauffeurs afgesproken dat ze
een beetje zachtjes aan doen",
zegt Frans Bik met een grote
grijns. Hij is een van de initia
tiefnemers van het stuk, die zich
verenigd hebben in de stichting
Bontekoespelen.
Deze stichting, vernoemd naar
Café Bontekoe waar de eerste
plannen ontstonden én waarvan
Bik eigenaar is, stelt zich tot doel
theaterproducties op weinig
voor de hand liggende locaties
te maken, bestemd voor een
breed publiek. „Met Leidse
mensen en Leidse onderwer
pen", vat Bik samen. En hoewel
de met een P.C. Hooftprijs on
derscheiden Hotz strikt geno
men een Oegstgeestenaar is,
heeft dit eerste stuk van Bonte
koespelen een zeer Leidse in
houd: het treinongeluk in 1926
nabij station De Vink.
Die gebeurtenis inspireerde
Hotz tot het schrijven van het
verhaal 'De Voetnoot', dat nu
weer als basis voor het theater
stuk dient. In dat verhaal be
schrijft Hotz hoe een vierjarige
jongen een vreemd geluid hoort
dat als onweer uit de grond op
stijgt. Zijn zoektocht naar de
oorsprong van dit geluid heeft
grote consequenties voor de rest
van zijn leven.
Behalve dat de busremise pal
naast het treinspoor ligt, is het
nog om een andere reden een
zeer toepasselijke locatie: Hotz
groeide op een steenworp af
stand op, in een huis aan de
Rijnsburgerweg tegenover de
busremise. „Dat was toen nog
de tramremise. En het is bekend
dat Hotz iets met trams had",
zegt Bik. „Dat komt ook in zijn
verhalen tot uitdrukking. Hij
heeft daar ongetwijfeld als klein
jongetje staan kijken hoe de
trams af en aan reden.
Voor het schrijven, vormgeven
en uitvoeren van 'Het geluid van
Hotz' nam Bontekoespelen pro
fessionele theatermakers in de
arm. Acteur Leo Hogenboom,
die recentelijk nog in de films
'Kruimeltje' en Pietje Bell speel
de, praat en speelt het stuk aan
elkaar. Nicole Linssen, die al een
groot aantal voorstellingen in
zowel Nederland als België
maakte, is verantwoordelijk voor
de regie. En Bart Visser, die eer
der 'Psycho' regisseerde, zorgde
voor beelden, geluiden, muziek
en installaties, die een belangrij
ke rol spelen in het stuk.
Ook 'rondom' het stuk is er van
alles te doen. Zo is het mogelijk
om voor de voorstelling te dine
ren. En na afloop is er iedere
avond een nazit. Typisch het
soort activiteiten waarmee Bon
tekoespelen een publiek pro
beert te bereiken dat normaal
gesproken niet zo snel de
Schouwburg of het LAKtheater
zal binnenlopen. Bik: „Eten
vooraf, een borreltje na afloop,
met dat soort dingen willen er
een echt uitje van maken. Zo
proberen we de mensen als het
ware bij de arm mee naar bin
nen te voeren.
Het een en ander zal vergezeld
gaan van - hoe kan het ook an
ders - jazzmuziek. Immers,
voordat Hotz zich op het schrij
ven toelegde, was hij jazzmusi
cus. Zijn speurtocht naar rele
vante jazzplaten leverde Bik nog
een leuke ontdekking op. „Tij
dens een bezoek aan die platen
zaak in de Vrouwensteeg vertel
de ik die jongen achter de kassa
over ons project. Hij wist me
toen te vertellen dat Hotz daar
tot kort voor zijn dood regelma
tig kwam om platen uit te zoe
ken, vaak geassisteerd door zijn
zoon én met een loep bij de
hand, omdat hij zo slecht zag.
Grappig hè. hoe de dingen zo
kunnen samenvallen."
'Het geluid van Hotz' gaat op
12 december in première in de
busremise van Connexxion
naast Leiden Centraal en is
daarna nog tot 12 januari 2003
iedere donderdag tot en met
zondag te zien. Kaarten kun
nen bij de Leidse Schouwburg
worden gereserveerd.
londen - Bij het veilinghuis Christie's in Londen is gisteren een
zeldzame viool van de beroemde Italiaanse vioolbouwer Antonio
Stradivari geveild. De uit 1726 daterende Stradivarius werd voor
959.360 euro verkocht. Aanvankelijk was de verwachting dat het in
strument, een van de vijfhonderd van de vioolbouwer op de wereld,
ongeveer 1.3 miljoen euro zou opbrengen. De beginprijs was vast
gesteld op 780.000 euro. Het instrument verkeert nog in prima staat
Stradivari, die cello's en violen maakte, werd geboren in 1644. Hij
begon zijn vioolbouwerij in het Noord-Italiaanse plaatsje Cremona
dichtbij Milaan en werkte er tot zijn dood in 1737.
Jteijer
ert
De schrijvende huis-
Meijer signeert mor-
tlvan 19.00 tot 20.30
iundel 'Kopstoot en
iktijkverhalen' bij
el'De Kier in Leider -
jle zaterdagbijlage Er-
£t Leidsch Dagblad pu-
Jeijer elke week een
k getint verhaal. Ze
ijundeld in een boek.
t is voor de kinder-
i het LUMC.
>ptf)p zondagmiddag 17
es er wordt om 15.30 uur
lenjeit De Burcht (Burg-
hojn Leiden) een popquiz
evp. Jan van der Plas, re-
itsjran het poptijdschrift
jt j de OOR-Popencyclo-
pedt op als spelleider.
Die is gratis.
E'cal Jakob
ide Wetering
tering - Twijfel, angst
posheid, maar ook ge-
ip en liefde. Het hele
emoties komt langs in
;al Jakob, die morgen,
;en zondag wordt op-
in een geheel uitver-
jereformeerde Kerk in
^tering. Aan de musical
Jjneer dan honderd
■gnee van diverse kerk-
Biappen. Het idee voor
Kt ontstond ruim een
"4len. Daarbij was de in-
1 de samenwerkende
peer actief aan de weg
immeren. De samen-
an de groep en het en
ne waarmee werd sa-
:rkt reikte tot ver bui
enzen van de dorpen
ganiserende kerkge-
ippen.
muziek recensie
Maarten Baanders
Concert werken van Nielsen, Gneg en
Rimski-Korsakov door Holland Symfonia
o.l.v. Luke Dollman. Gehoord: 13/11
Stadsgehoorzaal Leiden.
Je kreeg heel wat van de wereld
te horen in het concert dat het
nieuwe orkest Holland Symfo
nia (samengesteld uit het Ne
derlands Balletorkest en het
Noordhollands Philharmonisch
Orkest) gisteren liet horen in de
Stadsgehoorzaal. Een Deense
componist nam de luisteraar
mee naar een onherbergzaam
eiland en een Russische com
ponist riep Arabische sferen op.
Er werd geopend met de Rap
sodie-ouverture 'Een denkbeel
dige reis naar de Faeroer Eilan
den' van Carl Nielsen. De don
kere introductie, gevolgd door
een krachtige climax en een
voudige melodieën met grillige
wendingen, kreeg van Holland
Symfonia een sterke uitvoering,
waarin de sfeer van door golven
omspoelde, rotsachtige eilan
den sterk tot zijn recht kwam.
Vervolgens voegde zich de pia
nist HSkon Austbo bij het or
kest voor een uitvoering van het
pianoconcert van de Noorse
componist Grieg. Het was met
een duidelijk dat de solist koos
voor een forse, heldere en reso
lute aanpak. Grieg voegde zich
met dit werk in de traditie van
de virtuoze romantiek en daar
past zo'n vertolking goed bij.
De robuuste aanpak van Aust
bo kreeg echter ook iets grofs,
doordat er nogal wat slordig
heidjes voorkwamen in de snel
le passages en dikke accoorden.
De keuze van 'Sheherazade'
van Rimski-Korsakov was bij
zonder gelukkig. Het orkest kon
al zijn klankkwaliteiten laten
horen in dit schitterend geor
kestreerde werk. 'Sheherazade'
is een onderhoudend, fantasie
rijk werk met heldere thema's
en arabesk-achtige versierin
gen. Het was prachtig te horen
hoe het orkest zich hoe langer
hoe meer door deze muziek liet
meeslepen. Vooral de delen 3
en 4 werden door gedrevenheid
gekenmerkt. De vioolsoliste, die
het lieflijke thema van Shehe
razade tegenover dat van de
brute sultan vertolkte, speelde
met een opmerkelijk raffine
ment. De manoeuvres van de
vrouw die haar leven moest
zien te redden door de sultan
verhalen te vertellen, kwamen
in al hun wendbaarheid tot ui
ting: teder en vurig tegelijk in
het begin, later lieflijk, zwoel en
woest, en eindigend met een
sereniteit die door het publiek
ademloos werd gevolgd. De di
rigent wist de kracht van de
thema's, die zich als een span
nend verhaal ontwikkelden,
met treffend gekozen tempo
wisselingen sterk uit te buiten.
Bovendien hield hij het orkest
in een goed evenwicht, waar
door de kringelende, soms hu
moristische figuurtjes van de
blazers mooi afstaken tegen de
warme strijkersklanken.
idra Put
l.:|
Sten sleur was het nog
imaar het werd wel tijd
pp die nog in de diepvries
®eens te ontdooien. Daar-
'Skik dit najaar nog een
ebreid door Nederland
ilgens een jaartje op
fte gaan. Of dat het
Skik betekent? „Mwaw,
zo luidt het motto van
aniel Lohues.
Ibums en alle zalen een
r te hebben gezien, is
de Drentse formatie
ai geworden een jaartje
ers te doen. Het was
viertal 'nog net geen
aar voordat het 'een ge-
oestand' zou worden,
ze zelf ingegrepen. Nog
I in december toert de
"ri)or Nederland en daar-
pe stekker er tijdelijk uit.
|rd voor ons tijd om de
■ü'die we eigenlijk altijd
,.ps van plan waren te
-4i ook echt een keer uit
l,.p", vertelt zanger Daniel
[„Maarten, onze bassist,
•rbeeld toen we met
innen, een wereldreis
'at werd toen een jaar
maar Skik werd in-
succesvol. Het ging zo
taal, dat het er uitein-
:t van kwam. Inmiddels
ht jaar verder."
Idreis van Maarten van
blijkt niet de enige re-
f Skik om een jaartje op
"ief te gaan. Daniel Lo-
JBt zelf begin december
'ton Rouge, Louisiana.
een vakantie, maar
•luesplaat op te nemen
Amerikaanse blues
in neef en Skik-gitarist
rdink gaat met hem
theater recensie
Dick van Teylingen
Voorstelling: The Official Tribute to The
Blues Brothers. Regie: Simon Foster
Choreografie: Michael King Met Bob
Fosko, Frans van Deursen, the Bluettes en
vele andere musici. Gezien 13/11 in de
Leidse Schouwburg.
Twee roadies slepen voor het
concert een kist door de zaal op
de onhandigste manier die je
kan bedenken. Op het podium
maken ze een bord klaar voor
de groep waarvoor ze werken,
maar de letters stribbelen tegen
en de L blijkt zelfs helemaal on
vindbaar. „Het kan nog wel een
uurtje duren", krijgt de zaal te
horen, maar gelukkig valt het
mee. Daar zijn The Blues Bro
thers, Nederlandse versie.
The- Official Tribute is min of
meer gebaseerd op de film die
beroemd werd dankzij de uit
stekende muziek en het record
aantal in puin gereden auto's.
Het verhaal is zo bekend dat va
ge echo's genoeg zijn om de
herinnering op te roepen. En
het gaat in een theaterconcert
ook niet om een verhaal. Het
gaat om Everybody Needs So
mebody to Love, Sweet Home
Chicago, Hey Bartender, Flip,
Flop Fly. Shake your Tail-
feather, Hold On, I'm Coming
en die andere soul en rhythm
bluesklassiekers die Jake en El-
wood Blues nieuw leven inblie
zen.
Bob Fosko en Frans van Deur
sen nemen hun rollen voor hun
rekening en maken een mooi
avondje feest. Ze imiteren hun
voorbeelden gelukkig niet en
maken van de voorstelling geen
levend museum, maar houden
vast aan hun eigen sterke kan
ten. Fosko (van De Raggende
Manne en veel tv- en filmoptre
dens) is een aanstekelijke thea
terman en vertrouwt daar soms
leater recensie
1 ^usanne Lammers
ng: Romeo en Julia door De
kcpn Kepler Fontys Academie
ma Eindhoven. Regie: Wim
el: Kim Zonneveld, Ruud van
n jlnas Boer e.a. Gezien: 13/11,
r, Leiden. Nog te zien: 14 en
daar, 20/11Toneelschuur,
Haarlem.
en van Kepler heeft de
de gouden eieren ont-
issieke stukken in een
d jasje, gespeeld door
ensen. Het begon met
;one waarin tussen de
acteurs een zestienja-
prachtig rebels con-
Dat tilde het stuk
:e het drama invoel-
lar. Toen speelden ze
maar daarin was de
issen oud en jong al
•legder en dus minder
d. En nu hebben ze
es Romeo en Julia
vertaald naar een video-clip.
Ik vond het ergerlijk. De bodem
is eruit gehaald. Het belangrijk
ste thema in dit aangrijpende
liefdesverhaal - individualiteit
versus groepsdwang, het in op
stand komen tegen een opge
legd 'wij-gevoel' - is volkomen
ondergesneeuwd. Deze versie
wordt ombazeld door praatjes
over seks en agressie en dat re
sulteert in een tot in het onbe
hoorlijke teruggebrachte, love-
story met veel vertoon van bot
machismo. Alles moest plat.
Het drama is afgedaald naar
een hedendaagse disco waarin
opgeschoten pubers de dienst
uitmaken, de adellijke families
zijn veranderd in maffioos
straattuig dat vrouwen goed
vindt voor maar één ding en in
die stuitende ranzigheid vliegt
je soms zomaar een flard Sha
kespeare om de oren: 'Ruik je
de nacht, als een teer parfum?'
De zwaarste rollen zijn voor
Ruud van Bree en Kim Zonne
veld. Zij moeten in deze hyste
rische versimpeling de oprech-
„Ik wil niet een jaar vooruit denken", zegt Daniel Lohues van Skik (tweede van rechts). „Het is meer het
moment zelf waar ik over nadenk." Foto: GPD
Dat het geplande sabatical year
mogelijk een definitief einde be
tekent voor Skik kan Lohues niet
met een ja of een nee beant
woorden. „Mwaw, alles kan",
luidt zijn motto. „Ik wil niet een
jaar vooruit denken. Het is meer
het moment zelf waar ik over
nadenk. Al kan ik wel zeggen dat
ik in mijn hoofd al ideeën heb
voor een nieuw Skik-album. Of
dat er ook komt? Mwaw, kan.
Het enige wat ik zeker weet, is
dat ik morgen weer wakker
word."
Om Skik een waardig afscheid te
geven voordat de Drentse groep
een jaartje de diepvries ingaat, is
het viertal momenteel bezig met
een tournee door Nederland.
Voor de fans de kans om live al
het nieuwe materiaal van het in
mei verschenen album 'Tof en
ouder werk als hun eerste hit
'Op fletse' te horen.
Het opnemen van een blues
plaat heeft bij de zanger van
Skik altijd al in het achterhoofd
gezeten. „Ik zat een keer op de
fiets en toen dacht ik: 'Ik wil een
bluesplaat maken'. Het kwam er
alleen nooit van. Blues kun je
ook niet zomaar maken, daar
moet je je eerst in verdiepen."
Lohues reisde de afgelopen ja
ren heel wat heen en weer tus
sen Nederland en Amerika en
Canada, zijn favoriete oorden.
Daar deed hij allerlei muzikale
ideeën op. „Ik heb me laten in
spireren door het landschap en
door de nationale en lokale mu
ziekhelden. Het is er zo weids,
misschien wel een beetje zoals
Erica waar ik woon, maar dan
nog veel en veel vrijer. Nee, het
waren geen vakanties die ik
maakte. Vakantie vind ik wan
neer je elke dag een ijsje eet. Ik
ben daar met mijn laptop en
een paar keer met m'n meisje
geweest. Ik heb er veel geschre
ven." Even is Lohues stil. „Ik
ben langs alle belangrijke blues
steden geweest", zegt hij als een
blije jongen. „Ik heb op dezelfde
stoep gelopen als waar vele
grootheden zijn geweest."
Lohues heeft zelf al wel het één
en ander op papier staan. „Ze
ventien nummers zijn nu klaar",
klinkt het trots, „maar die ko
men natuurlijk niet allemaal op
die plaat. We moeten selecte
ren." Wanneer hem gevraagd
wordt of hij het soms wil gaan
proberen te maken in Amerika
verschijnt er een glimlach op
zijn gezicht. „Als ik dat zou wil
len, dan was ik nooit een
Drentstalig popbandje met de
naam Skik begonnen zegt hij
spottend. „Dan kies je niet voor
een zwaar dialect dat geen hond
verstaat."
Skik, 16/11 Nighttown Rotter
dam, 21/11 Speakers Delft,
22/11 So What Gouda, 23/11
LVC Leiden en 30/11 Patronaat
Haarlem. Meer informatie:
www.skik.nl
wat te veel op, Van Deursen
(veel musical- en filmrollen) zit
steviger in zijn rol als de minder
exuberante Elwood. Hun pol
derversie van de broers heeft de
voor- en nadelen van een min
der strakke taakopvatting: en
thousiasme en nonchalance.
Het is goed wat ze doen, maar
het mag gemiddeld wel wat ge
mener en preciezer. Dat geldt
zeker ook voor de blazers; die
klinken alsof ze 's morgens al
vroeg les hadden gegeven op de
muziekschool, maar dat kan
een kwestie zijn van de geluids
man. Een blazerssectie van
twee man is ook wel heel dun
bezet: vooral een baritonsax
wordt erg gemist. De solo's van
gitarist Wouter Planteijdt ko
men ook wat braaf over, maar
Cyril Directie (ex-Kane) zit be
vlogen te drummen.
Het duurt een tijdje, maar uit
eindelijk komt de zaal uit de
stoelen, mede dankzij de sterk
sfeerverhogende zang van De
Bluettes: midden de impone
rende verschijning Bryan B.,
aan weerszijden Joanne West-
maas en Nyjolene Grey. Vooral
die laatste is een grote belofte,
zeker als het programmaboekje
klopt: ze is pas 22 en zingt gla
zen kapot. Ik geloof het.
te ware liefde verbeelden. En
dat lukt ze ook nog. Niet op het
feest waar ze elkaar ontmoeten,
daar zuigt de choreografie alle
aandacht naar zich toe. Niet in
de nachtelijke ontmoeting, daar
leiden de blauw verlichte naak
te lijven de aandacht af. Maar
wel in de allerlaatste scene, als
Romeo treurt bij het doodsbed
van Julia, en vooral als Julia
treurt om haar zojuist gestor
ven geliefde.
Over de rest kun je beter zwij
gen. Het is leuk dat De Wetten
van Kepler zoveel dans en mu
ziek mengt in zijn voorstellin
gen, maar waarom moeten de
andere figuren zo van bordkar
ton blijven? Romeo's rivaal mag
niet meer zijn dan een eikel die
zichzelf belachelijk moet ma
ken, haar broer is een asociale
domkop, de dames zijn weg
werpartikelen. De Wetten van
Kepler is blijkbaar bang voor
het drama. Dat is een doodzon
de voor een theatergroep die
zichzelf serieus wenst te ne
men.
den haag - Hand met spiegelende bol; het is maar
een van de vele werken van Escher die te zien zijn in
het nieuwe Escher Museum in Den Haag dat zon
dag zijn deuren opent. Directeur Wim van Krimpen
van het Gemeentemuseum Den Haag is ervan over
tuigd: het nieuwe museumwordt een wereldattrac
tie. „Hiermee gaan we de boer op in Japan en Ame
rika. De internationale aantrekkingskracht van de
kunstenaar M.C. Escher is enorm."
Van Krimpen vertelt met passie over zijn nieuwe
museum, dat is gevestigd in Paleis Lange Voorhout
in het Centrum van Den Haag. 'Paleis' is een wat
weidse benaming voor een groot stadshuis, het
winterverblijf van koningin Emma en het werkpa
leis van koningin Juliana. „Maar het is natuurlijk
een prachtige locatie in het centrum van Den Haag,
vlakbij Mauritshuis en Binnenhof. Dat gaat zeker
bijdragen aan het succes van 'Escher in het Paleis'
zoals het museum officieel gaat heten," aldus Van
Krimpen. Hij is van plan om niet alleen in het bui
tenland bezoekers te trekken. Ook in Nederland
verwacht hij een belangstelling die niet alleen
groot., maar ook breed is. „Ik denk dat dit voor
schoolkinderen een attractie zal zijn, die gaat wed
ijveren met het Land van Ooit of het Archeon."
Het Gemeentemuseum heeft al decennia lang een
band met Escher (Leeuwarden 1898 - Hilversum
1972), die een deel van zijn leven in Den Haag heeft
gewoond. Het museum bezit de grootste Escher-
collectie ter wereld. Ter gelegenheid van zijn hon
derdste verjaardag trok in 1998 een tijdelijke expo
sitie aan het Voorhout in enkele maanden tijd meer
dan 50.000 bezoekers. Van Krimpen verwacht met
de permanente tentoonstelling per jaar tussen de
80.000 en 10.000 bezoekers te trekken: „En dan is
dit kleine museum wel goed vol, hoor."
Foto: (©Cordon Art BV, Baarn
(advertentie)
