REGIO
W aterstofmolecuul
geleidt bijna perfect
A
Hillebrand en de verstoorde huizenmarkt Regeer moet in de leer bij Albert He
Regionale krant is een belangrijke speler in zijn omgeving
HDC970
DONDERDAG 14 NOVEf
NAVRAAG
Het tijdschrift Lekker heeft zijn jaarlijkse top 100 van 'Beste restau
rants van Nederland' gepresenteerd en op die lijst prijken drie zaken
uit de Leidse regio. Latour uit Noordwijk (in Huis ter Duin) staat op de
55ste plaats (vorig jaar 49ste) en wordt op 73 gevolgd door Het Oude
Dijkhuys uit Lisserbroek (vorig jaar
op 66). De Beukenhof in Oegst-
geest sloot vorig jaar de top hon
derd en stijgt nu één plaats naar
99. Navraag bij eigenaar ERWIN
ROZENDAL
Bent u blij met die ene plaats
omhoog?
„Kijk, uit eten gaan blijft heel
subjectief. Het kan best zijn dat
de ene gast aan het eind van de
avond een zeven geeft en de an
dere gast op dezelfde avond, met
dezelfde ober, een acht. Iedereen
heefteen andere ervaring, een
andere verwachting en een ander
budget. Lekker uit eten gaan is
heel subjectief."
Maar bent u blij met die stij-
gingT
„De Beukenhof hoort zeker in
het rijtje 'beste honderd restau
rants van Nederland' thuis.
Nummer 99 is dan een mooie plaats. We doen mee. Maar nummer
100 was pr-technisch gezien een betere plaats. De meeste media
pakken nummer 1 en nummer 100 eruit en vergelijken die."
Dus u was liever op nummer 100 blijven staan?
„Ja. Dan worden we voor meer interviews gevraagd."
Is de top 100 van het blad Lekker voor u toonaangevend?
„Voor collega's is het een subjectief blad. Lekker is de Privé in ho-
recaland. Maar voor de lezer is zo'n top 100 maatgevend. Dus het
is toch belangrijk. Wat ik wel jammer vind, is dat Lekker je altijd
een sneer geeft. Nu eindigt het stukje over De Beukenhof met de
zin: 'Jammer dat een leeg potje olijven op tafel blijft staan'. Dat is
gewoon onzin. We hebben al vier maanden geen olijven meer als
amuse. En zo'n potje wordt altijd voor het serveren van het voor
gerecht weggehaald. Echt typerend voor zo'n blad als Lekker om
juist daar een opmerking over te maken. En de grote dingen dan
niet vermelden, zoals de investering van 1,5 miljoen euro in ons
hotel."
Ondanks alles toch een beetje tevreden?
„Wat deze regio betreft staan er drie restaurants in en daar horen
wij bij. Daar ben ik dik tevreden mee. En voor volgend jaar gaan
we zeker voor de top 75."
tekst: Erna Straatsma
foto: Taco van der Eb
UIT DE ARCHIEVEN
Anno 1902, Vrijdag 14 November
LEIDEN - Dezer dagen deelden wij mede, dat de Leidsche giftmeng-
ster 'Goeie Mie' tot H. M. de Koningin een verzoek om gratie gericht
heeft. Menigeen zal zich haar afschuwelijke misdaden nog levendig
herinneren en aan jongeren hebben medegedeeld.
Die vrouw werd indertijd, een kleine twintig jaar geleden, verdacht
niet minder'dan een vijftigtal menschen vergiftigd te hebben; al die
slachtoffers waren te voren door haar verzekerd in zg. begrafenisfond
sen. Geen banden van vriendschap of bloedverwantschap oefenden
invloed op de vrouw; 't was haar eveneens onverschillig of zij den
draad van een pas ontloken leven afknipte, dan wel of zij ouderen van
dagen tot haar slachtoffers koos. De vele verdachte gevallen van over
lijden brachten er de politie en justitie toe een allerstrengst onder
zoek in te stellen. Het kwam toen uit, dat vrouw Van der Linden,
'Goeie Mie', in verschillende apotheken of drogistwinkels vergiften
had gehaald, zg. om ongedierte uit te roeien, terwijl tevens bleek, dat
in alle verdachte gevallen de betrokken personen door deze vrouw
verzekerd waren en dat zij de sommen telkens opstreek.
Toen het vonnis bekend werd, ging er buiten de rechtzaal een oorver-
doovend gejuich op, ofschoon werd betreurd, dat de doodstraf niet
kon worden toegepast op dit onmensch.
Anno 1977, maandag 14 november
LEIDEN - In de Groenoordhal kwam vanochtend rond zeven uur vee
handelaar Dries Ketting uit Wijndrecht met de zwaarste stier, die
ooit op de Leidse veemarkt is aangevoerd. Bij weging bleek dat de
enorme stier een gewicht op de schaal bracht van bijna 1400 kilo.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damlate b.v. Postbus 507,2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing)
of door contante betaling aan de balie van net Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82
te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '5° 5^7
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. ine.)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2002
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatle zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 503,2003 PA Haarlem.
Leidse natuurkundigen maken
een moleculaire schakelaar
Natuurkundigen van de Universiteit
Leiden zijn erin geslaagd een verbin
ding te maken tussen een platina- en
een waterstofmolecuul en daar een
elektrische stroom doorheen te sturen.
Het resultaat is een 'schakelaar' op
moleculair niveau, die van
belang kan zijn voor de
toekomst van de compu
terindustrie. Het blijkt dat
een waterstofmolecuul
elektriciteit nagenoeg
weerstandsloos geleidt.
1 N
ONDER
ZOEK
De computerindustrie is
voortdurend op zoek naar
snellere en kleinere elek
tronische schakelingen.
Daarmee wil ze blijven
voldoen aan de 'Wet van
Moore', die zegt dat de
snelheid van computers
elke achttien maanden
verdubbelt. Al heel lang is
bekend dat de conventio
nele technieken om
steeds snellere chips te
maken uiteindelijk tekort
schieten. Snelheid hangt
samen met de mogelijk
heden om computerchips te minia-
turiseren en dat proces loopt naar
schatting over tien jaar tegen grenzen
aan.
De computerindustrie zoekt naar al
ternatieven, maar wordt beperkt door
belangen van aandeelhouders. Die
voelen weinig voor duur en groot
schalig onderzoek naar technieken
die pas op de lange duur winstge
vend worden en misschien wel nooit.
„Bedrijven zetten kleine, overzichte
lijke stapjes vooruit", weet de Leidse
hoogleraar Jan van Ruitenbeek. „Zij
werken met termijnen van maximaal
vijfjaar."
Fundamenteel onderzoek naar nieu
we technieken wordt daarom vooral
bij overheidsinstellingen gedaan als
de Universiteit Leiden. Van Ruiten
beek (44) geeft leiding aan een team
van nanofysici dat naar alternatieven
zoekt voor de huidige technologie.
Het team doet dit wel samen met
computerproducent IBM in het Ame
rikaanse Yorktown Heights, die enke
le deskundigen in dienst houdt om
nieuwe ontwikkelingen te bedenken
en te volgen. Vooralsnog heeft de
ontdekking van de Leidse fysici geen
praktisch toepasbaar nut. Natuur
kundige Roel Smit hoopt begin vol
gend jaar op de ontdekking te pro
moveren.
De onderzoekers monteerden een
draadje (in dit geval van platina,
maar het kan ook met iridium, goud
en nikkel) op een buigzame onder
Nieuwsgierigheid
is de belangrijkste
drijfveer voor de
wetenschap. De
rubriek In
Onderzoek doet
een greep uit de
vele onderwerpen
waar Leidse
onderzoekers zich
in hebben
verdiept. Vandaag:
Jan van
Ruitenbeek.
pelmesje een inkeping in. Vervolgens
koelden zij het draadje tot 4,2 graden
Keivin, waarna zij het op de inkeping
braken met behulp van een piëzo-
elektrisch element. Dat zet uit als er
spanning op staat. „Zo'n element
kennen de meeste mensen wel", legt
Van Ruitenbeek uit.
„Het geeft een elektri
sche vonk als je het in
drukt en wordt daarom
gebruikt om gaspitten
mee aan te steken. Je
kunt het ook andersom
gebruiken: onder toe
voeging van elektriciteit
zet het element uit." De
breuk die onder die ex
treme koude ontstaat is
slechts één molecuul
groot en naar believen
weer te helen door de
buigzame ondergrond
terug te laten veren.
Dat brekingsproces ge
beurt heel voorzichtig.
Van Ruitenbeeks onder
zoeksgroep heeft de af
gelopen jaren faam op
gebouwd met het trek- -
ken van draden van
slechts een atoom dik,
onder meer van goud.
Ook de uiteinden van de platin-
adraad zijn, voordat de breuk een feit
is, slechts een atoom dik. Als de
breuktest onder vacuüm wordt uitge
voerd, kan het platinadraadje naar
wens gebroken en weer geheeld wor
den. Als de test daarentegen wordt
gedaan in aanwezigheid van water
stof, blijkt dat er één waterstofmole
cuul in het breukgat springt en zich
aan de platina-atomen bindt. Die
verbindig is zelfs heel krachtig.
Een reactie tussen een waterstofmo
lecuul en een platina-atoom is bij
zonder. „Vraag maar aan een chemi
cus wat platina en waterstof normaal
gesproken met elkaar doen", lacht
Van Ruitenbeek. „In katalysatoren
wordt platina juist gebruikt om wa
terstofmoleculen op te breken in ato
men. Maar bij zeer lage temperatu
ren gelden andere normen. Daar re
geert de kwantummechanica. Het is
er een totaal andere wereld."
Om vast te stellen dat er inderdaad
slechts één waterstofmolecuul in het
gat springt, deden de onderzoekers
aanvullende testen. Zo vervingen zij
het waterstof door het zwaardere
deuterium, dat een andere trillings
frequentie heeft dan waterstofmole
culen. Ook werd gebruik gemaakt
van het gegeven dat een waterstof
molecuul slechts één enkele elektro-
nenbaan tot zijn beschikking heeft
om elektriciteit van het ene platina-
atoom naar het andere door te geven.
,Dit maakt dat de weerstand van de
De Leidse hoogleraar Jan van Ruitenbeek. Onder zijn leiding slaagde een team Leidse natuurkundigen erin eenjft J
laar' op moleculair niveau te ontwikkelen, die van belang kan zijn voor de toekomst van de computerindustrifcht
grond en maakten er met een seal- platina-waterstofbrug groter, of op
Foto: Henk Bouwman
zijn best gelijk moest zijn aan de
kwantumeenheid van weerstand,
12,9 kilo-Ohm", legt Van Ruitenbeek
uit. „Toen we een elektrische stroom
op de draad zetten, bleken we die
waarde inderdaad te meten. Daaruit
bleek dat het niet anders kon dan dat
er slechts één waterstofmolecuul de
verbinding vormde."
Al met al hebben de Leidse fysici een
doodgewone aan/uit-schakelaar ge
maakt, zij het één die werkt op mole
culair niveau. Als het waterstofmole
cuul in het gat zit, staat de schakelaar
'aan'. Is hij er niet in, dan staat de
schakelaar 'uit'. Een volgende stap
zou zijn om een diode te maken met
een molecuul dat stroom in slechts
één richting geleidt, of een transistor
te maken die drie pootjes heeft. Hier-
jkui
voor is een molecuul nodi^f
eigenschappen van een te11
maar er moet een derde coP1'
gemaakt kunnen worden.
ben wel ideeën", oppert Var01
beek voorzichtig. „Chemici^
complexe organische molef
ken die dat kunnen." f1 e
Wilfred Simons
SCHRIJVENDE LEZERS
In Erbij van zaterdag 9 no
vember lees ik: 'De huizen
markt verstoort steeds
zichtbaarder de arbeids
markt. Vooral starters zit
ten als gevolg van de
scherp gestegen huizen
prijzen diep in de hypo
theekschuld. Hoge woon
lasten weerhouden veel
Nederlanders ervan in
deeltijd te gaan werken,
van beroep of werkgever te
wisselen of een eigen be
drijf te beginnen'. 'De hoge
huizenprijzen beïnvloeden
in toenemende mate de
mobiliteit op de arbeids
markt. In negatieve zin, wel
te verstaan'.
Maar wat zegt wethouder
Hillebrand in dezelfde
krant onder de kop 'Bouw
plannen SLS zijn niet am
bitieus genoeg"? 'Leiden
heeft vooral gebrek aan
luxe woningen aan de bo
venkant van de markt.
Daardoor stagneert alles'.
Ik geloof die man niet
Hans van Dam, Wethouder Ron Hillebrand.
Leiden. Foto: Henk Bouwman
Natuurlijk ben ik bewoner en
dus belanghebbende. Natuur
lijk was ik een aantal jaren ge
leden blij dat de Van der Valk
Boumanweg geschrapt werd
uit het stratencircuit van Mon
te Carlo. Natuurlijk hoef ik
mijn ehbo-diploma niet meer
voor de deur te oefenen, na
eerder drie zware ongelukken
met gewonden in drie jaar te
hebben meegemaakt.
Natuurlijk missen wij de hila
riteit tijdens de snelheidscon
troles voor onze deur, waarbij
het flitslicht leek op continu
brandende straatverlichting en
de agent triomfantelijk een ge
middelde snelheid registreer
de van 73 kilometer per uur.
En dat twee kanten op.
Natuurlijk vind ik dat de weg
opnieuw ontworpen moet
worden: de vangrail weg, het
fietspad alleen aan de huizen
kant en langs de Oude Rijn
een mooie wandelpromenade.
Maar de bereikbaarheid van
De Baanderij wordt slechter
bij tweerichtingverkeer op de
Van der Valk Boumanweg.
'Een prachtige ontwikkeling op
De Baanderij. Hulde aan ont
wikkelaar Regeer. Maar de toe-
UITGELICHT
voer van verkeer wo
baar slechter, de toe i
wordt namelijk dooi
stroom tegengehout
belangrijker, toevoer etl
Ja, natuurlijk: beide,
wanneer ze elkaar t( 1(j
ken.-
Bij Albert Heijn is te£>rc
routing van de pade Dg(
tenschap op zich gei t su
Mijn advies aan Regi 1 l(
nog eens bij AH. Je &nbi
in de vingers!
nth
Ha Ier,
Lee
W
!WJ
'idt
Deze krant staat midden
in de regio. Naast infor
matiebron is de krant een
platform voor discussie
en regelmatig is het
Leidsch Dagblad initia
tiefnemer van sportieve,
maatschappelijke en cul
turele activiteiten.
Eergisteren was ik in de
Leidse Schouwburg gast
bij de uitreiking van de
Zilveren Veer, de cultuur
prijs van de regio Zuid-
Holland Noord, waarvan
de krant één van de initi
atiefnemers en sponsors
is. 'Nou dat zal wel', zult
u misschien zeggen. 'En
een leuke avond gehad?'
Inderdaad, met een
sprankelend programma
werden vijf genomineer
de kunstenaars gepresen
teerd. Van de Leids-Ma-
rokkaanse schrijver Ab-
delkader Benali tot en
met de fanfare Door Sa
menwerking Sterk uit
Aarlanderveen zag ik ster
ke manifestaties van
mensen en groepen die
de samenleving kleur ge
ven.
„Hier staan geen brekers,
hier staan bouwers", zei
zanger Stef Bos tegen de
zaal. Met die typering
raakte hij de kem. Men
sen die cultuur scheppen,
hebben een belangrijke
functie in de samenle
ving. Zij zijn niet alleen
positief bezig, maar tillen
mensen ook uit boven de
alledaagsheid van het be
staan. De fanfare Door
Samenwerking Sterk won.
Een bijzonder gezelschap
uit een kleine dorpsge
meenschap dat met zijn
podiumorkest een hoge
mate van perfectie bereikt
en daarvoor al nationaal
en internationaal is on
derscheiden.
Waarom deze notities? De
wereld is tegenwoordig
één groot schouwtoneel.
Internet, film en televisie
maken de wereld steeds
sterker tot de spreek
woordelijke global village.
Maar de internationale
dorpsgemeenschap blijft
tegelijk een afstandelijke
wereld veraf. Mensen
zoeken hun identiteit uit
eindelijk toch vooral in
hun eigen omgeving: de
buurt, de stad, de regio.
Een regionale krant is een
belangrijke speler in zijn
omgeving. 'Zonder regio
nale krant geen regio',
hield een bestuurder van
de Kamer van Koophan
del mij onlangs voor. En
ik denk dat de betrokkene
gelijk heeft. Een krant
geeft de bijzonderheden
en de typische kenmer
ken van een regio - van
het stedelijke Leiden, de
ondernemende Duin- en
Bollenstreek en het Groe
ne Hartgebied Rijn-en
Veenstreek- iedere dag
intensief weer. Zo is de
krant niet alleen infor
mant en platform van
discussie, maar ook een
belangrijke maatschappe
lijke factor.
Gisteren werd bekend dat
het noodlijdende dagblad
Het Parool een nieuwe
uitgever krijgt. Dat is goed
nieuws. De Amsterdamse
krant, die als geen ander
medium het eigenwijze
van het 'dorp' Amster
dam belichaamt, verdient
het voort te bestaan. 'Wat
heb ik te maken met Het
Parool?', zal een enkeling
onder u misschien den
ken. Eenvoudig dit: zoals
Het Parool een gewichti
ge rol kan spelen in Am
sterdam, speelt het
Leidsch Dagblad een ge
wichtige rol in de Leidse
regio. Burgers, bestuur
ders en soms zelfs lezers
onderschatten de beteke
nis van een regionale
krant. Hij heeft een unie
ke functie, die eigenlijk
steeds sterker wordt. Na
tionaal en internationaal
nieuws krijgt u via ontel
bare kanalen aa
den. Regionaal
krijgt u in de vo
berichten, anal)
commentaren i
leen via uw regi
krant.
De regio wordt
langrijker en da :7_~
wordt de rol vai
gionale krant gi p!
gionieuws is se) cp
neerde ik onlan
gezelschap van
makers en d"
vers. Menigeen
ongelovig aan. 1
krant nauwlette
gaten, want u g
van dichtbij mei
Kees van der Ma
hoofdredacteur
