BUITENLAND
Zoon Saddam achter resolutie
Blair waarschuwt volk
voor nieuwe aanslagen
Eerste vrouwelijke buschauffeur heeft bekijks in Iran
I Israël valt
i binnen
ntal stormen
loopt op
activiteit in
gevonden
s wodka
1.000 levens
intvoert
op Colombia
kte verkoop
■it Afrika'
traten nog
leerderheid
VN presenteren plan Zweden wijst spionerende Russen uit
voor verenigd Cyprus
Milosevic meldt zich na
één dag opnieuw ziek
Akkoord tussen Rusland
en EU over Kaliningrad
Het Israëlische leger
»en het vluchtelin-
[bij Tulkarm op de
binnengetrokken.
)lgt op een aanslag
lestijn op een kib-
rbij vijf Israëli's het
jren. Volgens Pales-
igen trokken onge-
tanks, gepantserde
i en jeeps het kamp
lie soldaten verwoest-
|uis van de Palestijn die
igop de kibboets
pén Fatah-activist.
roN - Het aantal do-
zware stormen het af-
reekeinde in verschil-
en van de Verenigde
ipgelopen tot 35. Bij-
jnsen raakten ge-
aantal slachtoffers
rerder oplopen, omdat
insen vastzitten onder
Honderden gebou-
kerken, scholen,
huizen stortten in
ind, die op verschei-
tsen de snelheid van
io bereikte. De stor
men over het hele mid-
e VS, van Alabama
Volgens meteorolo-
et om de zwaarste
n jaren.
Het VN-milieu-
■IEP neeft in Bosnië
;evonden waar radio-
oorkomt door het ge-
munitie met verarmd
Twee plekken geven
bezorgdheid'. De
ruikte de munitie aan
van de oorlog in Bos-
(1995). UNEP deed
|c naar aanleiding van
in-syndroom' dat twee
in de kop opstak. Ita-
Belgische militairen
lië dienden, overle-
cemie. Het aantal
die ziekte is in
ook flink gestegen.
[n Rusland zijn in de
:n maanden van dit
100 mensen overle-
drinken van illegaal
wodka. De Doema,
:he parlement, schat
helft van alle sterke
usland is geknoeid,
grijpen naar het
jocht, omdat de prijs
trk is gestegen we-
brek aan betaalbare
en. In de sovjetperio-
dka tien keer duurder
iu nog maar drie
oema wil dan ook
d meer grondstoffen
;aat produceren.
ïewapende mannen
teren de voorzitter
jns-Amerikaanse
«conferentie ont-
;ens een woordvoer-
>rge Jimenez, die te-
lisschop van de Co-
stad Zipaquira is,
de Colombiaanse
Bogota ontvoerd,
politie zit de linkse
weging FARC achter
ing. De monseigneur
veg naar het plaatsje
i hij werd meegeno-
iders ontvoerden
ester uit Pacho.
De VS hebben giste-
1» bijeenkomst van de
*tie over bedreigde
n (Cites) in Chili
d de verkoop van
frika onder strenge
Jen toe te staan. Het
'9mt tegemoet aan de
t Jlotswana, Namibië,
imbabwe en Zuid
hun voorraad ivoor
jrerkopen. De vijf lan-
^fleenmalig 170 ton
ie hand doen, plus
in hoeveelheid van
lie uit oogpunt van
(eten worden afge-
'e handel in ivoor is
verboden.
- De Democraten
even de meerder-
erikaanse Senaat
ieuwe senator van
gisteren bekend
niet te zullen bin-
2 j Republikeinse of
ische zaak. Bij de ver-
van vorige week haal-
lublikeinen een grote
iutij van president
terde 51 zetels in de
nam daarmee de
lid van de Democra-
'e nieuwe Senaat
Ier pas in januari ge-
i Tot die tijd houden
raten hun minieme
lid (50 tegen 49).
dinsdag 12 november 2002
Een Amerikaan legt op Veterans Day een krans bij een monument voor soldaten die in Vietnam sneuvelden. Foto: AP/Bob Child
bagdad-washington/rtr-afp-anp - De
oudste zoon van Saddam Hussein, Uday,
heeft het Iraakse parlement vanmorgen
opgeroepen VN-resolutie 1441 over de ver
nietiging van alle massavernietigingswa
pens te accepteren. „We moeten de reso
lutie aanvaarden", aldus Uday in een
werkdocument aan het parlement, waar
van hij ook lid is.
Uday voegde er wel aan toe dat aanvaar
ding van de resolutie volgens nauw om
schreven voorwaarden moet plaatsvin
den. Zo moeten de inspecties worden ge
houden onder de 'paraplu' van de Arbi-
sche Liga en moeten ook Arabische des
kundigen bij de wapeninspecties betrok
ken zijn, aldus Uday.
Het Iraakse parlement hervatte vandaag
het overleg over de resolutie. Bagdad
moet de VN-Veiligheidsraad uiterlijk vrij
dag laten weten of het land de resolutie
accepteert. Uiteindelijk neemt Saddam
Hussein zelf een besluit. De commissie
voor buitenlandse zaken van het parle
ment raadde de president gisteren aan
niet in te stemmen.
Commissievoorzitter al-Qubaissi advi
seerde het parlement het verder aan de
Revolutionaire Raad, die wordt geleid
door Saddam Hussein, over te laten om
'de passende beslissing te nemen om het
Iraakse volk, zijn onafhankelijkheid en
waardigheid te beschermen'. Hij zei dat
het parlement zijn 'volledige steun' geeft
aan alle beslissingen van de Iraakse lei
der. Het parlement in Irak heeft feitelijk
geen macht.
Ondertussen houdt de Amerikaanse pre
sident Bush de druk op Irak hoog, zelfs
op de dag dat de Verenigde Staten ge
sneuvelde militairen en oud-strijders
eren. Bush nam gisteren de gelegenheid
te baat om krijgshaftige taal uit te slaan.
Hij zei niet te zullen aarzelen de volledige
kracht van de Amerikaanse strijdkrach
ten in zetten tegen het regime van Sad
dam Hussein.
„We zullen overwinnen", aldus de presi
dent tijdens een herdenkingsdienst in het
Witte Huis. „We zullen een dictator die
massavernietigingswapens heeft gebruikt
niet toestaan Amerika te bedreigen met
chemische, biologische bf tiucleaire wa
pens." Saddam Hussein moet ontwape
nen, anders zal een door'de VS aange-"
voerde coalitie hem ontwapenen, ver
klaarde Bush.
In sinds vorig jaar zomer gebruikelijke
taal stond Bush stil bij de slagvelden van
de nieuwe oorlog in onder meer Afgha
nistan. „Die missie zal doorgaan totdat
de terroristen die Amerika hebben aan
gevallen volledig en voor altijd verslagen
zijn", aldus Bush tijdens een ceremonie
op de erebegraafplaats Arlington, even
new york-nicosia/anp-rtr - De
Verenigde Naties hebben de lei
ders van het Turkse en Griekse
deel van Cyprus gisteren een
plan voorgelegd dat moet leiden
tot een duurzame vredesrege
ling. Het voorstel behelst een
verenigd Cyprus met twee deel
staten.
De VN stellen voor dat de uit
voerende macht op Cyprus in
handen komt van een zeskoppi-
ge presidentiële raad. Het voor
zitterschap en vice-voorzitter-
schap moeten elke tien maan
den bij toerbeurt worden ver
vuld. Griekse en Turkse Cyprio
ten zullen om en om de voorzit
ter moeten leveren.
De zetelverdeling tussen Grie
ken en Turken vindt plaats op
basis van proportionele verte
genwoordiging. De Turkse min
derheid krijgt echter wel mini
maal twee zetels. Het plan voor
ziet ook in een hooggerechtshof
met drie Grieks- en drie Turks-
Cypriotische rechters. Daar
naast moeten er drie niet-Cy-
prioten zitting in krijgen.
Cyprus is sinds 1974 strikt ge
scheiden in een Turks en een
Grieks deel. Dit gebeurde nadat
Griekse nationalisten een staats
greep pleegden, en Turkije rea
geerde met een invasie. In 1983
werd de Turks-Cypriotische re
publiek uitgeroepen, die alleen
door Turkije wordt erkend.
Oplossing van het conflict is be
langrijk voor de toetreding van
Cyprus tot de EU over twee jaar.
Turkije heeft gedreigd zijn deel
van het eiland te annexeren als
de EU een verdeeld Cyprus als
lid toelaat. Griekenland op zijn
beurt dreigt een veto uit te spre
ken over uitbreiding van de EU
als Cyprus daar geen deel van
uitmaakt.
stockhoum/gpd - Zweden heeft twee van spionage
verdachte Russische diplomaten het land uitgezet
De medewerkers van de ambassade in Stockholm
zouden gespioneerd hebben bij het concern
Ericsson. Dat maakt naast mobiele telefoons ook
radars en een raketsturingssysteem voor de
Zweedse Gripen gevechtsvliegtuigen. Eerder ar
resteerde de politie al drie Zweden die van spio
nage worden verdacht. De hoofdverdachte, die
eerder bij Ericsson werkte, zou informatie over het
radarsysteem van de Gripen aan de Russen heb
ben verkocht. Deze Zweedse tussenpersonen
hangt een levenslange celstraf boven het hoofd.
Ericsson wil niet zeggen over de kwestie. Het is
mogelijk dat meer medewerkers van het bedrijf
betrokken zijn bij het spionageschandaal. Vorige
week werden twee mensen op staande voet ont
slagen, omdat zij contact hadden gehad met de
hoofdverdachte. De Russische ambassade doet er
het zwijgen toe.
door onze correspondent
Harm Harkema
londen - In een dramatische
toespraak heeft de Britse pre
mier Blair gisteravond de bevol
king gewaarschuwd voor het ge
vaar van aanslagen door terro
ristische organisaties als al-Qae-
da, en zijn volk deelgenoot ge
maakt van de dilemma's waar
de overheid voor staat.
Blair onthulde dat er sinds '11
september' vrijwel geen dag
voorbij gaat waarop hij niet
door de veiligheidsdiensten
wordt gewaarschuwd voor een
mogelijke aanslag. Een deel van
de waarschuwingen blijkt echt,
andere meldingen berusten op
foute informatie of zijn door ter
roristen alleen maar bedoeld
om paniek te zaaien.
Blair sprak van een dilemma
hoe waarschuw je de bevolking
zonder onnodig paniek te zaai
en en het dagelijkse leven te
ontwrichten. Dat is namelijk een
van de doelen van terroristen.
„Als we op elke waarschuwing
reageren met het afsluiten van
plekken, spelen we de terreur
juist in de hand. Van dag tot
dag, van week tot week, maken
we een nieuwe afweging."
Blair benadrukte dat het terreur-
gevaar niet makkelijk kan wor
den overschat, en dat het overal
kan toeslaan. „Moderne terro
risten kennen geen geografische
en geen humane grenzen, en
zoeken naar steeds dramati
scher en verwoestender geweld
daden. Met als toegevoegde di
mensie dat ze niet alleen niets
geven om het leven van ande
ren, maar evenmin om dat van
zichzelf."
Net als na 11 september repte
Blair van 'een nieuw soort oor
log", die het Britse volk op de
proef zal stellen. „Ik heb er ver
trouwen in dat we die oorlog
zullen winnen, maar het zal niet
zonder pijn zijn en we zullen er
Scherpe controles op
veerboten Noordzee
Veerdiensten tussen Enge
land en het continent, waar
onder Hoek van Holland,
worden al twee jaar extra in
de gaten gehouden, na een
waarschuwing van de FBI
voor een mogelijke aanslag
op een veerboot. Afgelopen
week waren de havendien
sten zelfs in opperste staat
van paraatheid, na een tip
van de Nederlandse en
Franse veiligheidsdiensten
dat een vrachtwagen met
explosieven aan boord van
een veerboot zou worden
gereden. Dat meldde de
BBC vanmorgen. Zo zijn
vrijdag in Dover allerlei ge
bouwen grondig doorzocht
en werd de inspectie van
vrachtwagens drastisch op
geschroefd. Er is niets ge
vonden.
een prijs voor moeten betalen",
aldus de premier.
Blair laat het niet alleen bij
woorden. Volgens The Times
wordt de bewaking van luchtha
ven Heathtrow permanent uit
gebreid met 250 gewapende po
litiemensen, onder wie scherp
schutters. Ook wordt extra geld
vrijgemaakt voor gewapende
patrouilles op andere vliegvel
den. Tegelijkertijd zetten Scot
land Yard en de veiligheidsdien
sten steeds meer mensen in te
gen de terrorismedreiging.
Minister van binnenlandse za
ken David Bunkett heeft deze
week bevestigd dat er 'slapende'
al-Qaedacellen in Groot-Brittan-
nië zijn. Vorige week werd be
kend dat ook de Franse inlich
tingendiensten zich ernstig zor
gen maken over islamitische ter
reurgroepen.
buiten Washington.
„We zullen de schade die ons is aange
daan niet vergeten en we zullen ons niet
van de taak laten afbrengen die voor ons
ligt. Geen vijand die onze veiligheid of
ons volk bedreigt, ontsnapt aan de gedul
dige gerechtigheid en de overweldigende
macht van de Verenigde Staten", ver
klaarde de president in een duidelijke
vingerwijzing naar 11 september vorig
jaar.
Sinds 1926 herdenken de Verenigde Sfa-
ten op 11 november hun in de Eerste
Wereldoorlog gesneuvelde militairen.
Wat begon als 'Armistice Day', naar de
wapenstilstand van 11 november 1918
die een einde maakte aan WO I, veran
derde na de Korea-oorlog in "Veterans
Day', waarop alle gesneuvelde Ameri
kaanse militairen en oud-strijders wor
den geëerd.
den haag/anp - Het Milosevic-
proces voor het Joegoslavië-tri-
bunaal in Den Haag is vanmor
gen voor de vijfde keer onder-
ebroken wegens ziekte van de
verdachte. Deze keer is als reden
voor het uitstel ook opgegeven
dat de ex-president van Joego
slavië te moe is om terecht te
staan. Voorzittend rechter May
maakte het nieuws met een ge
tergde gelaatsuitdrukking be
kend.
Gisteren was Milosevic na meer
dan een week afwezigheid we
gens ziekte terug in de rechts
zaal. Opnieuw laaide de strijd
weer op hoe moet worden voor
komen dat het proces eindeloos
gaat duren. Milosevic verdedigt
zichzelf, waardoor hij veel kan
spreken in de rechtszaal, zoals
tijdens kruisverhoren. Hij geniet
er dan ook duidelijk van zoveel
mogelijk aan het woord te zijn
en bespeelt zijn publiek thuis in
Belgrado.
Aan de andere kant is de daar
mee gepaard gaande werkdruk
mede oorzaak voor de uitput
tingsverschijnselen waar 'Slobo'
onder lijdt. Het proces, waarvan
van meet af aan duidelijk was
dat het jaren zal duren, is verder
in de knoop geraakt door de
herhaaldelijke dagenlange on
derbrekingen wegens ziekte van
de verdachte.
Hoofdaanklaagster Carla Del
Ponte wil dan ook dat de rech
ters 'met spoed ernstig overwe
gen' de verdachte alsnog een
advocaat toe te wijzen. Milose
vic vindt dat 'volstrekt illegaal en
absurd'. Als Milosevic een advo
caat krijgt opgelegd, zal die in
principe de kruisverhoren doen
en het woord voeren namens de
verdediging. Milosevic vindt
daarom dat Del Ponte probeert
hem het recht af te pakken om
te spreken.
De rechters hebben nog geen
besluit genomen en houden de
zaak in beraad. Zij hebben tot
nu toe het beginsel hoog gehou
den dat elke verdachte het recht
heeft zichzelf te verdedigen. Del
Ponte vindt dat het niet zo kan
zijn dat zij niet al het bewijsma
teriaal kan presenteren als ge
volg van moeilijkheden die de
verdachte zelfheeft veroorzaakt.
brussel/gpd-anp - De Russische
president Poetin en de Deense
EU-voorzitter premier Rasmus
sen hebben gisteren op de EU-
Ruslandtop in Brussel na maan
denlange onderhandelingen een
akkoord gesloten over Kalinin-
grad.
Die enclave hoort bij Rusland,
maar ligt ingeklemd tussen Po
len en Litouwen. Na toetreding
van die twee landen tot de EU in
2004 zou Kaliningrad een Rus
sisch eiland worden binnen de
Europese Unie, met tal van reis
beperkingen voor de een mil
joen inwoners die het moeder
land willen bezoeken.
De EU wilde voorkomen dat
Russen zonder visum via de reis
van en naar Kaliningrad het
grondgebied van de unie zou
den kunnen betreden. Het ak
koord voorziet nu in de invoe
ring van een zeer voordelig pas
je in plaats van een speciaal vi
sum, zoals de EU eigenlijk wil
de. Als concessie van de unie
komt er een studie naar de aan
leg van een hogesnelheids-
spoorlijn tussen Kaliningrad en
de rest van Rusland in 2003.
In een gemeenschappelijke ver
klaring over terrorisme noemen
Rusland en de EU de gijzeling in
Moskou door Tsjetsjeense rebel
len 'een laffe en criminele terro
ristische daad', die 'door geen
enkele zaak' te rechtvaardigen
of te verdedigen valt. Poetin her
haalde gisteren dat hij nooit en
te nimmer bereid zal zijn om te
praten of te onderhandelen met
'de zogenaamde vrijheidsstrij
ders', die hij ziet als een deel van
het internationale terrorisme.
Rasmussen benadrukte echter
dat Tsjetsjenië niet alleen als
een terroristisch probleem mag
worden gezien.
door Ali Akbar Dareini
karaj/ap - Masoumeh Soltanbalaqi incas
seert de 4 eurocent van de passagiers die
haar bus betreden, neemt plaats achter
het stuur en begint aan haar route. In de
meeste landen is het niets bijzonders,
maar in het streng islamitische Iran valt
Soltanbalaqi op. Ze is er de eerste en voor
lopig enige vrouwelijke buschauffeur.
De 56-jarige Iraanse is deze week aan het
werk gegaan in Karaj, 40 kilometer ten
westen van de hoofdstad Teheran. Haar
aantreden roept gemengde gevoelens op
in een land waar vrouwen lange tijd een
bestaan in de schaduw hebben geleid.
Ze doet dit werk om twee redenen: ener
zijds om de eindjes aan elkaar te kunnen
knopen en anderzijds om in de conser
vatieve islamitische republiek de rechten
van de vrouw te promoten. „Vrouwen
zijn niet alleen maar huismoeders. Ook
zij kunnen piloot, chauffeur of technicus
worden. Honderden mensen zien me die
grote bus besturen. Dat richt de aan
dacht op de rechten van vrouwen", zegt
Soltanbalaqi.
In september ging de eerste vrouwelijke
taxidienst al van start in de stad Qom.
Vorige maand begon een stoutmoedig
Iraans bedrijf, Bana Industrial Group,
met het geven van organiseren van mo
torrijles aan vrouwen, voor het eerst
sinds de revolutie van 1979. Het bedrijf
zag een gat in de markt en geeft intussen
gratis les aan de 25.000 vrouwen die zich
sinds vorige week hebben aangemeld.
Iran telt 36 miljoen vrouwen, een gigan
tisch onontgonnen gebied dus voor het
bedrijf. Wettelijk is motorrijden nooit
verboden geweest voor vrouwen, maar
de sociale drempel was te hoog en ook
nu overheerst de controverse. „De pro-
Soltanbalaqi achter het stuur van haar bus. Foto: Reuters/Morteza Nikoubazi
feet Mohammed moedigde alle moslims
aan om te leren paardrijden. In onze mo
derne tijden is het paard een motorfiets,
een auto en een vliegtuig geworden. Mo
torrijden is dus volledig in overeenstem
ming met de islam", zegt geestelijke Ah
mad Hosseini.
Maar de 55-jarige Najibeh Abazarpour
denkt daar heel anders over, en zou het
haar dochter nooit toestaan om lessen te
nemen: „Ik zou haar straffen. Tegen
woordig dragen onze meisjes al onthul
lende kledij en make up. Hun haren ko
men al onder de hoofddoeken uit als ze
lopen, laat staan als ze op een motorfiets
rijden."
Sinds de hervormingsgezinde president
Mohammad Khatami in 1997 aan de
macht is gekomen, hebben Iraanse vrou
wen mondjesmaat van meer maatschap
pelijke vrijheid kunnen genieten Het is
vrouwen aan de andere kant van de Per
zische Golf, in Saudi-Arabië, niet toege
staan om een voertuig te besturen, in
Iran wel. Iraanse vrouwen hebben nog
meer rechten die hun lotgenoten in Ara
bische landen niet gegund zijn. Ze mo
gen managersposten bekleden, zich kan
didaat stellen bij verkiezingen en stem
men. Eén van de vijf vice-presidenten
onder Khatami is een vrouw.
Toch hanteert de islamitische republiek
nog steeds strenge sociale regels die in
druisen tegen de politieke en maatschap
pelijke hervormingen die Khatami met
steun van jongeren en vrouwen wil door
voeren. Zo is het voor vrouwen nog
steeds verplicht om zich van top tot teen
te bedekken en zich te onthouden van
activiteiten die beschouwd kunnen wor
den als 'on-islamitisch'
In Iran nemen de manden in stadsbus
sen plaats op de voorste banken terwijl
de vrouwen achteraan gaan zitten. De
scheiding der geslachten is bedoeld om
te voldoen aan de islamitische wetten en
fysiek contact tussen mannen en vrou
wen te vermijden. Die regel geldt ook bij
Masoumeh Soltanbalaqi. Maar in haar
bus zitten vrouwen voorin zitten en de
mannen achterin.
Soltanbalaqi rijdt heen en weer tussen de
universiteit van Karaj en een metrosta
tion in de stad. Het merendeel van haar
passagiers studeert. „Het was een door
dacht besluit om haar te laten werken op
een route waar de meeste mensen ge
schoold zijn. Op andere routes zou ze
misschien vernederd worden door som
mige reizigers, en we willen absoluut dat
ze slaagt in haar nieuwe baan", aldus een
woordvoerder van het tas bedrijf.
Terwijl velen de aanstemng van Soltan
balaqi zien als een belangrijke door
braak, vinden sommigen het vernede
rend voor vrouwen. „Het besturen van
een bus is een mannenzaak. Een vrou
welijke chauffeur is helemaal niet bevor
derlijk voor de rechten van de vrouw,
maar is in de eerste plaats erg onterend.
Het is vernederend om te zien dat een
vrouw aan een auto sleutelt of een lekke
band vervangtzegt Zeinab Mahmoudi,
passagier enhuisvrouw.
Studente Khadijeh Mohammadi daaren
tegen zegt dat ze meer dan blij is om bij
een vrouw op de bus te stappen: „Dit
moedigt andere vrouwen aan om even
eens hun rechten op te eisen." Volgens
medestudent Ali Tahmasebi is Soltan-
balaqi's nieuwe baan het gevolg van de
ingrijpende maatschappelijke verande
ringen die Iran sinds het aantreden van
Khatami heeft ondergaan. „Vrouwen
hebben tegenwoordig banen waar tien
jaar geleden nog niemand aan durfde te
denken", zegt hij onder goedkeurend ge-
knik van zijn klasgenoten.
