GESPREK VAN DE DAG
I
Toiletbezoek is risicovolle ondernemin
WHAT THE QUEEN
TOLD THE BUTLER
AT MEETIT
Actie voor
'terreurkat'
Nelson de held van de Groeneweg
AKTIE
HouoT
NelsoH
ORDE
GROENEWEG
llÉiMblMMlMlIftlllltltlIl
llBlWfMwwite'i'iiliiilBI
InrNttHitKwnwJlklK
I» (PW BI
Ze kwam, ze stal, ze werd veroorde*
Test: Slechts één op de vijf openbare wc's is schoon
De jaren vijftig als angstvisioen
DONDERDAG 7 NOVEMBER
MENSELIJK
2005 van start. Producen
ten Barbara Broccoli en Mi
chael Wilson hebben Bros-
nan ervoor gevraagd en de
49-jarige acteur zei 'yes'.
Brosnan denkt dat er nog
minstens twintig Bond
films zullen komen, al ver
wacht hij niet in alle rol
prenten mee te spelen. Fo
to: AP
PIERCE BROSNAN, die al
vier maal de rol van James
,-Bpnd vertolkte, wil nog wel
een keer in de huid van
ÖÓ7 kruipen. Brosnans
contract liep af na de opna-
men van Die Another Day,
die half januari in de Ne
derlandse bioscoop komt.
Qe opnamen voor de nieu
we Bond-film, waarover nog
niets bekend is, gaan in
Honderden Nederlanders zeggen dat ze een dagje willen
meedoen aan de islamitische vastenmaand RAMADAN,
ctie gisteren is begonnen. Op hun verzoek hebben de ma
kers van de website Maghrebmedia.nl een Nederlandstali
ge gebedslijst verspreid. Moslims en andere bezoekers
konden via een speciaal e-mailadres al een Arabische ver
sie daarvan aanvragen. Maar de redactie is de afgelopen
drie dagen overstelpt met ruim duizend e-mails van Ne
derlanders die 'voor het eerst willen ervaren hoe de rama
dan voelt', zei Abdellah Dami van Maghrebmedia.nl. Op
de lijst staat op basis van de tijden in Utrecht precies aan
gegeven wanneer de deelnemers wel of niet mogen eten.
Een kantoorgebouw met
een mysterieuze en spiritu
ele uitstraling. Dat is de
doelstelling van communi
catiebureau Down Under,
dat langs de snelweg A2
een schaalmodel van de
Australische AYERS ROCK
wil bouwen. De financie
ring is rond, een makelaar
en architect zijn aan het
werk en in het Filipijnse
Manilla is al een fabrikant
voor de stalen constructie
gevonden. Nu nog een ge
meente die toehapt. De ko
pie van de Ayers Rock, de
berg die in de Australische
woestijn als een rode reus
oprijst, moet 46 meter
lang, 25 meter breed en
acht meter hoog worden.
„Voorwaarde is een toplo
catie langs de snelweg", al
dus Down Under-directeur
A. Kuijer. Foto: AP
Het nationaal SONGFESTIVAL moet dit keer kiezen uit
502 inzendingen. Het hoge aantal is het resultaat van een
oproep van de NOS eerder dit jaar deed om een 'pakkend'
lied voor het muziekfestijn te componeren. Dat liet een
NOS-woordvoerder gisteren weten. Een selectiecommissie
gaat de komende weken aan de slag om het aantal te re
duceren tot 32. De artiesten van die liedjes doen mee aan
de voorronden en maken kans op de overwinning tijdens
de nationale finale (1 maart). De winnaar gaat naar het
Eurovisie Songfestival. Dat heeft plaats op 24 mei in de
Letse hoofdstad Riga.
i De ex-butler van prin-
ses Diana heeft scher
pe kritiek op de fami-
J lie van zijn voormalige
werkgeefster. In een
vraaggesprek met het
boulevardblad Daily
J Mirror beschuldigt
PAULBURRELL de
familie Spencer van
hypocrisie en jaloezie.
Het interview komt
enkele dagen na een
rechtzaak waarin Bur-
rèll zich moest verant
woorden voor het ste
len van een aantal van
Diana's bezittingen,
i In deze zaak legden
de moeder en zus van de
prinses een getuigenis te
gen hem af. Burrell werd
vrijgesproken nadat de
Britse koningin Elizabeth
i het voor hem had opgeno
men. In het vraaggesprek
gaat Burrell onder anderen
i tekeer tegen Diana's broer,
Earl Spencer. Die maakte
op velen een grote indruk
toen hij tijdens de begrafe-
nis van zijn zus een toe-
Be careful Paul, nobody
bas ever beet doier tea
weNbeffay fariytfca
you were to Diana. There
are powers at work in ibis
country about wbkh «re
have to knowledp
spraak hield. Maar de oud
butler kreeg het 'aan zijn
maag' toen hij Earl Spencer
hoorde spreken, zo vertelt
hij. Burrell beschuldigt
Spencer van hyprocrisie en
hekelt het museum ter na
gedachtenis van de prinses
op het landgoed van de
Spencers. Diana ligt daar
begraven en bezoekers
moeten er 16 euro toegang
betalen. Foto: AP
De politie heeft dinsdag in Harmeien een automobilist van
de weg gehaald die al 42 JAAR ZONDER RIJBEWIJS reed.
De 60-jarige inwoner van Gouda viel door de mand tijdens
eën routinecontrole. De man werd aangehouden omdat hij
aanvankelijk weigerde zijn identiteit bekend te maken.
Bovendien was zijn wagen niet verzekerd en de APK verlo
pen. Op het politiebureau gaf de Gouwenaar toe dat hij al
sinds zijn achttiende ongediplomeerd achter het stuur zat.
Hij mocht met een serie bekeuringen maar zonder auto
naar huis.
Steeds meer Limburgers
zijn er trots op LIMBUR-
GER te zijn. Bijna drie-
kwart van de inwoners van
deze provincie zegt 'zeer
trots' of 'nogal trots' te zijn
op de eigen afkomst. Vier
jaar geleden was dat nog
maar 63 procent. Dat blijkt
uit het Trendrapport Lim
burg 2002 dat de provincie
heeft opgesteld. De liefde
voor Limburg heeft alles te
maken iet het verdwijnen
van greiVzen en de afne
mende binding met bijvoor
beeld de kerk en verenigin
gen. Dat vermoedt voorzit
ter J. Pleeumeekers van het
Limburg Panel, een gese
lecteerde groep die bij het
onderzoek betrokken is.
Limburgers zoeken iets
waarmee ze zich kunnen
identificeren. Het 'Limbur
ger zijn' biedt daarbij hou
vast. Overigens maken de
Limburgers zich wel zorgen
over het verdwijnen van de
Limb <gse normen en
waarden. Ook over de vei
ligheid zijn ze ongerust.
De Zwolse wijk Assendorp is in
de ban van Nelson, de 'terreur
kat' die er niet voor terugdeinst
grote honden aan te vallen. Ge
luiden dat een eind moet wor
den gemaakt aan de praktijken
van het driepotige dier hebben
Zwolle verdeeld in bewonde
raars en haters van Nelson.
In de buurt waar Nelson woont
wordt sinds gisteren de actie
'Houdt Nelson op de Groene-
weg' gehouden, compleet met
pamfletten. Op internet (wvvw-
.zwolsecouranLnl) is inmiddels
een apart Nelson-forum ge
opend.
Het baasje van Nelson, Adèle
Spikker, is na een verhaal over
Nelson in de krant platgebeld
door vertegenwoordigers van
andere media. „Complete gekte.
Ze hingen allemaal aan de lijn:
RTL4, RTVOost, Avro en SBS6.
En zonet belde Yorin. Ik wimpel
ze nu allemaal af.
Het tumult is ook voer voor psy
chologen, meent Adèle. „Men
sen hebben kennelijk een
schreeuwende behoefte aan
klein en overzichtelijk dicht-bij-
huis-nieuws." Ze probeert nu de
opwinding in te dammen en
piekert er niet over de 15-jarige
poes af te laten maken. „Dat
heb ik een half jaar na zijn ge
boorte overwogen toen hij, ver
moedelijk door een ongeluk met
een auto, een achterpoot ver
brijzelde en kwijtraakte. Maar de
dierenarts zei dat een kat heel
goed door het leven kan met
Buurtgenoten voeren actie voor Nelson. Foto: GPD
drie poten. Nelson is er wat
door vergroeid en zijn drie po
ten hebben zich érg sterk ont
wikkeld, maar dat is een natuur
lijk proces. Hij doet geen kind
kwaad." Adèle is dan ook blij
met de pro-Nelson-pamfletten
die haar buren Ina en Ben heb
ben verspreid. 'Eindelijk een kat
die zich niet op de kop laat zit
ten. Laat zien dat 'ie afstamt van
een tijger', aldus het pamflet.
Wout Sleijster
„Ze kwam, ze stal, ze ging."
In de zaak van de 'people of
the State of California' tegen
Wmona Ryder (31) is de jury
het eens met die conclusie
van openbaar aanklaagster
Ann Rundie. De filmster
met de bambi-blik is niet
meer dan een dievegge met
een voorliefde voor dure de
signerspulletjes. Ze zat in de
rechtszaal, ze zweeg, en ze
was schuldig, aldus de jury.
„Eind van het verhaal", om
Rundie nog maar eens te ci
teren. Nou ja, bijna dan. Be
gin december moet Wmona
Ryder's straf nog worden
vastgesteld.
Op 12 december 2001 knip
te de actrice in een 'grote'
kleedkamer van luxe waren
huis Saks Fifth Avenue de
bonnetjes uit een handtasje
van Calvin Klein (795 dollar)
een onderwolletje van
Mare Jacobs (760 dollar) en
nog wat andere dure spulle
tjes en verliet de winkel
zonder te betalen.
Het sprookjesscenario van
haar verdediging -onschuldige actrice wordt het
slachtoffer van een haatdragend winkelbedrijf dat
haar wel eens lesje wil leren- ging er bij de twaalf
juryleden niet in. Het bewijs was te overweldigend
-waarom zouden zoveel medewerkers van Saks
liegen- en de verdediging had er niet meer tegen
over te stellen dan een zwijgende Wmona, de the
orie van een complot en een volgens de aanklager
onbetrouwbare getuige die dat bevestigde.
Maar toch blijft er iets van een mysterie hangen
over de zaak die na bijna elf maanden tot een
voorlopig einde is gekomen. Waarom deze rechts
zaak, vragen velen zich af. Waarom is er geen deal
gesloten? Omdat hij]
baar ministerie diet
Winona Ryder wacht in de rechtbank op
de uitspraak van de jury.
Foto: EPA/Lee Celano
heeft aangeboden, L
verdediging. Dat Rj
een overeenkomst
gewezen -en dit allLj
een publiciteitsactie
onwaarschijnlijk
De openbare aanklf
Beverly Hills haddef|
aangeklaagd voor <r
drijven (inbraak,
vandalisme) waarop
maximale straf van^
cel staat. Ze werd vj,t
sproken van inbraa^
schuldig bevonden| j
diefstal en vandalism
Mensen die voor h«;j<
in de fout gaat, ookte
het om een bedrag
5500 dollar aan geskrj
goederen, komen qjj5
genoeg gemakkelijl
af, zei Ryders publii_
ge week. „Er is geefl®
andere winkeldiefsJ.
vervolgd als deze."*
Onzin, zei openbaiR,
klaagster Ann Run<jgr
ren. „Dit is geen o^rs
Wij hebben hier helemaal niet meer tijd a[jp
steed dan aan een normale diefstal. Het e^a
schil is dat de media niet bij mijn andere z
zitten. rai
Op de misdrijven die Ryder heeft begaan,(e
een maximale straf van drie jaar, maar Riig(
kondigde gisteren aan daar niet om te zu%r|
gen. Celstraf is nooit ons doel geweest, zei, i
filmster komt er waarschijnlijk vanaf met t,e,
voorwaardelijke straf, een aanvullende taq0I
en het betalen van een schadevergoedingjss
Ans Bouwmans L
Toiletteren doen we allemaal.
Het liefst thuis op een schone
pot. Maar dat lukt niet altijd. Er
zijn momenten dat ook elders het
toilet bezocht moet worden. Niet
geheel zonder risico, blijkt uit on
derzoek, want de kans op een
echt schoon toilet is een op vijf.
Dick van Zomeren is professio
neel toiletbezoeker. „Ik druk de
waterspoeling altijd met de auto
sleutel in."
U heeft buiten de deur gegeten.
Na een paar uur 'moet' u in
eens. U denkt iets verkeerds ge
geten te hebben, maar naar alle
waarschijnlijkheid is uw
darmstoomis te wijten aan het
toiletbezoek in de horecagele
genheid. Want bacteriën uit fe-
caliën oftewel poep achtergela
ten door een eerdere toiletge
bruiker, zijn dan vaak de grote
boosdoeners.
Bij de Nationale Toilettest wordt
daarom niet alleen op een
schoon toilet gelet, het gaat bij
deze keuring vooral om de aan
wezigheid van de bewuste bac
teriën. Voor de goede orde: uri
ne laat geen sporen in de vorm
van bacteriën na. Urinesporen
zijn 'alleen' vies.
Dick van Zomeren publiceert
deze week in Service Manage
ment de resultaten van de Na
tionale Toilettest 2002 en kwam
tot opzienbarende conclusies:
slecht een op de vijf openbare
toiletten in Nederland krijgt het
predikaat schoon. Dat is 17 pro
cent van het totale aanbod aan
openbare toiletten. Desalniette
min overheerst bij hem tevre
denheid, want vorig jaar waren
dat er minder, toen verdienden
slechts 12 procent van de be
zochte toiletten dat predikaat.
De gevolgen van een vies toilet
zijn, althans in Nederland, dus
niet levensbedreigend. In derde
wereldlanden, waar slechte rio
lering is, kan er bij toiletbezoek
Openbare toiletten worden over het algemeen te weinig schoongemaakt. Foto: ANP/Hans Steinmeier
wel degelijk een ziekte, bijvoor
beeld cholera, worden opgelo
pen. In dergelijke landen is het
dus zaak nog meer rekening te
houden met de hygiëne in het
kleinste kamertje.
Van Zomeren is als geen ander
op de hoogte van de smerigheid
in de Nederlandse toiletten. Hij
onderzocht samen met negen
controleurs in de maand sep
tember 150 openbare toiletten.
De 150 toiletten waren verdeeld
over vier sectoren: de gezond
heidszorg, de
horeca, open
bare gebouwen
(gemeentehui
zen, sportcom
plexen en bi
bliotheken) en
winkels (zoals
warenhuizen,
meubelpalei
zen en bouwmarkten). Niet he
lemaal toevallig kwamen de da
mestoiletten in de ziekenhuizen
er het gunstigst af. Van Zo
meren: „In
schoonst." De damestoiletten
waren over het algemeen frisser
dan de herentoiletten. Bouw
markten, warenhuizen en tuin
centra eindigen onderaan de
properheidsladder. Ook tanksta
tions komen er niet al te best af.
Alleen in het Esso tankstation
langs de Al bij Twello kunt u ge
rust 'uw neus poederen'. Toch
hoeft de vlag er niet uit volgens
Van Zomeren, want rondzwer
vend papier en vocht op de
grond, zorgden er weer voor dat
het toilet er niet schoon uit zag.
Visueel en bacteriologisch
schoon zijn dus niet hetzelfde.
De controleurs onderzochten
[el
et
df
gr
isi
pd
vier vitale onderdelen ii,
lethokjes. Dat waren deoe
de doorspoelknop, de d Zl
en de kraanknop. Wat
zitting is in 51 gevallen I
de knop van de kraan
cent, de spoelknop in 3"
cent en de deurknop a<jf
binnenkant van de wc il
cent van de gevallen. EN
Wat betreft een onfrisse z,
en/of bruine aanslag uw
letpot heeft Van Zomerue
nig op te merken, behaf g
dan het beste maar bova j
pot kunt hangen of de 10I
dekken met papier. Gaq
en niet achterom kijkeqe
een optie, maar die breijn
risico van een fecale be^ri
mee. d
De hoge score van de kra
knop noemt de toiletexje
merkelijk. Er zijn volgei»n
twee redenen voor. Ene
omdat de kraan eigenliL
nat is, want hij wordt n®'
met natte handen dichj»
draaid. „De bewuste ba
gedijen namelijk het be. i
vochtige en enigszins wnj
omgeving. Anderzijds e 0j
kraan zo hoog op de sck r
omdat de gebruiker er
maal contact mee moeria
om hem open te krijgen u:
de meeste kranen nu et,b,
niet met de pink openq p
Een kraan bestaat daarip){
meestal uit vele hoekjesm
ook daardoor een primj^
dingsbodem voor de bsjii
Wat betreft de deurknop j
doorspoelknop heeft Vtp,
meren zo z'n trucjes. „J w
deurknop van een toilej^
met m'n volle handen. \e
bruik daarvoor m'n ha^
en met mijn autosleutq e
wijsvinger druk ik de de
knop in. Door deze ma 0|
beperk ik in ieder geval
smettingsgevaar. Maar,4
geen smetvrees."
Irene Nieuwenhuijse
;e
ir
Komen ze terug? Is het normen- en waardendebat dat nu over
Nederland raast, alles meeslepend, daar de voorbode van?
Sommige vertegenwoordigers van degeneratie die wel wordt
aangeduid als 'babyboomers' zijn er als de dood voor. Het
woord 'fatsoenheeft voor hen dezelfde lading als een
vloek voor een ouderling. Omdat ze het associëren met
die truttige, benepen jaren vijftig. De tijd van hun
kleuter- en kinderjaren.
Hun angst is ongegrond. De jaren vijftig zijn eenmalig.
Ze zullen nooit meer in die vorm terug kunnen ko
men. Omdat hun bakermat de Tweede Wereldoorlog
was. 'Alles zoop en naaide', zo heeft Remco
Campert ooit de situatie na de bevrijding sa-
mengevat. Trees had haar Canadees en Sjaan
haar Amerikaan. De losbandigheid van meisjes
die het met Canadezen hielden was dermate
groot dat 'de ontucht door de straten gierde'.
De algehele 'morele veriuildering' die Ne
derland toen teisterde, werd ook veroor
zaakt door de zwarte handel, alcoholge
bruik, roken, dansen en bioscoopbezoek.
Bovendien was 'het volk' door de oorlog
zelf al helemaal van zijn ankers gesla
gen. Mannen hadden het gewoon leren
vinden tijdens het verzet alles te doen
wat God verboden had: liegen, fraude
ren, moorden, zich verzetten tegen au
toriteiten, eigen beslissingen nemen,
eigen normen er op na te houden.
Vrouwen hadden door gfi afivezigheid
van mannen allerlei 'onv. ouwelijke' ta
ken op zich genomen. Ze hadden de vrijheid buitenshuis ge
proefd, werkend als vrijwilligster, in het verzet. Ze droegen
broeken, ze waren eraan gewend geraakt geen verantwoording
af te leggen.
Een handjevol lieden uit overheids-, medische en kerkelijke
kringen vonden elkaar in hun hevige verontrusting over deze
ongewenste ontwikkelingen en ontivierpen een plan de cam
pagne voor de heropvoeding van de Nederlander. Hij/zij moest
'in fatsoen worden hersteld'. Om dat te bereiken werd de bevor
dering van een 'gezondgezinsleven', met duidelijk omschreven
rollen voor mannen en vrouwen, rigoureus ter hand genomen.
De stringente restauratie van oude waarden richtte zich op drie
pijlers: het bevorderen van deugdzame vrouwen, arbeidsgrage
mannen én de zuiverheid van de kinderziel die opvoedkundig
nauwlettend begeleid en geïnspecteerd moest worden.
Bij dat proces van heropvoeding kreeg ook de verzuiling weer
onwrikbaar zijn beslag. Er werd dus katholiek, protestant en
socialistisch heropgevoed: op de scholen en binnen de vele
jeugdorganisaties. Maar verzuiling of niet: overheid, kerken,
media en vakbeweging waren buitengewoon eensgezind in
hun verbeten bemoeizucht met 'het volk'. Zij vonden ook una
niem dat volwassenheid gekenmerkt werd door het afzien van
je eigen wensen en driften.
Zo werden de jaren 1945 tot 1955jaren van tucht en ascese,
van controle en bewaking.
Hoe kon die morele herbewaping van het Nederlandse volk zo
succesvol zijn? Het antwoord vind ik bij mijn ouders en hun
generatiegenoten. Ze waren jong, hadden door de oorlog geen
jeugd gehad. Bij de bevrijding had diepe angst zich vijfjaar
lang in hun hart kunnen nestelen, zagen ze totale chaos en
grote on tredderingom zich heen, moesten ze alles op a* ?s zet-
lili
e Nederland^
de hand narr*%
i zijn. Ze ervr*
ten om een dak boven hun hoofd te krijgen. De hele
door hadden ze gehunkerd naar een normaal leven,
log wisten ze nauwelijks meer wat dat inhield.
Dat maakte mijn ouders, en al die andere Ned
mate vatbaar voor instanties die hen bij de hand
vertelde hoe een normaal leven hoorde te zijn. Ze
bemoeienis niet als dwang maar als 'deskundige' huif
de wederopbouw van hun eigen leven diende.
De deugden die in de jaren vijftig werden gekoesterd :tï
heid, kneuterigheid en soberheid zijn met terugiverke»
kracht veel minder lachwekkend of verwerpelijk als
dat het bouwstenen waren voor de gestage wederopbc
dat eigen leven. De uitdrukking 'Zuinigheid met vlijt f
huizen als kastelen', heeft een grote werkelijkheidszin^
moet beginnen met niets. De worsteling van Vader D<f
uit het radioserie 'De familie Doorsnee', was het gevecje
dere kostivinner toen moest leveren. 'Dagen nachtzir1®
kenen in mijn kantoortje. Ik draai iedere cent om. /L i1
sloof voor wat luttele verdiensten. En jullie smijten he~e
balk'. Als moeder Doorsnee tegensputtert zegt hij dat l a
moet concentreren 'op die ene cent verschil die iedereF"
rugkomt'. Op baklappen die bij de ene slager drie een
per zijn dan bij de anderen. Of groene zeep die bij kri[ 1
Tintel achttien cent kost, maar bij een zaak in de Hoé v
ven tien. Zo kan het budget gered worden.
Iedere tijd heeft met terugiverkende kracht voor de vd
neraties iets onbegrijpelijks. Waarom dachten en dedi'
sen toen zo? Ik weet wel zeker dat eenzelfde lot ook d£n
treft. Verbazing, verbijstering. Niet meer voor te steller1
twintig, dertig jaar.
i'st
fuii
