Het gas kwam als een mokersla;
GESPREK VAN DE DAG
Koningin dankt bevolking
voor medeleven
Openbaar to
iets minder a 1
:!i*
Dimitri Zjyrov kijkt terug op gijzeldrama in Rusland
Zjyrov: 'Rus
wilden eige0
ii septemb^i
MENSELIJK
ik van de verdere wijsheden van de minister
kennisnam kletterde dat hart, topzwaar tegen
de keien. Want Van Grembergen wil niet al
leen wat woordjes aanpassen, maar ook de re
gels en uitzonderingen die tegen het 'taalaan-
voeleningaan. Hij voegde er dreigend aan
toe: „Een beetje schaven aan de symptomen
zal niet genoeg zijn.
Daar gaan we weer. Vóór 1995 spelde iedereen
die ouderwets onderwijs in het Nederlands
had genoten voor het vaderland weg. Toen
kwam die Woordenlijst van de inmiddels lang
vergeten staatssecretaris Aad Nuis en zijn
kompanen. Sindsdien durft niemand nog een
éénregelige briefte schrijven zonder het Groe
ne Boekje binnen handbereik. Een pannekoek
werd een pannenkoek, maar een klotefilm
bleef een klotefilm. De flora in de wei bleef ge
woon 'paardebloem'heten zonder 'n'. Als ech
ter een Nederlandse voetbaltribune de scheids
rechter voor de verandering niet vernoemde
naar het geslachtsdeel van de reu, maar naar
dat van de hengst dan vermeldde die scheids-
t
rechter sedert 1995 in zijn rapport dat hij
'paardenlul' heette, mét een 'n'dus. Trouwens,
vanwege Nuis werd hondelul ook hondenlul.
Ik weet niet hoe de Vlaamse tribuneklanten
hun referee plegen te noemen maar minister
Van Grembergen is in elk geval op de verkeer
de weg. Voor ons taalgebruikers geen brood
nodige rust.
De spelling van het Engels is sedert de 16de
eeuw niet noemenswaard aangepast. Er zit,
toegegeven, betrekkelijk weinig systeem in,
naar de uitspraak van menig woord blijft het
gissen, maar de basis is solider dan de Bank of
England. Gooi nooit het Engelse woordenboek
van je overgrootvader weg. Breng het naar de
antiquaar of - liever nog - bewaar het voor je
achterkleinkinderen, want die kunnen het
nog prima gebruiken. In Frankrijk buigt een
handvol oude wijze mannen die van lekker
eten en drinken houden zich over elke minie
me wijziging in het spellen van de taal. Als ze
vele jaren verder zijn, alle flessen bordeaux
leeg en alle wijze mannen op één na dood,
mag er soms in één woord zegge één rn
klinker veranderen. In Duitland kwam
met goed gevolg de Hoge Raad eraan te
toen daar een spellingscommissie iets
zichtigs over de naamvallen had geopj.
Alleen de taaimaffia in Nederland en V
deren kan het maar niet laten. Daarbij
dan ook weer eindeloos gezeurd over u
uit het Engels die moordend zouden in
len. 'Deleten', 'stressen', 'downloaden', i
reutemeteut met alle vervoegingen erbi
den wij downgeload hebben dan wel g
Laat toch komen allemaal. HetEngeli
bestaat voor de helft uit woorden van h
Frans geleend. De hele wereld is ook taü
dig één permanent proces van assimila
Eind 2005 moet het Groene Boekje defi
kracht van wet krijgen. Tot die daturn t
de ministers uit Nederland en Vlaandet
van alles veranderen en toevoegen. Dan
heren, doet u alstublieft niets, echt held
niets. Nothing. Nada.
Duizenden fans hebben gisteren in New York de laatste eer
bèwezen aan JAM MASTER JAY, lid van de hiphopgroep
Run-DMC, die vorige week werd vermoord. Bandgenoot
D.M.C. MacDaniels verzorgde in de Allen A.M.E kathedraal
een rap van de groep. McDaniels zei dat Jam Mater Jay
geen crimineel was, 'maar een unieke persoon'. Jam Mas
ter Jay werd vorige week woensdag in een opnamestudio in
New York doodgeschoten. Hij werd in zijn hoofd geraakt en
stierf ter plaatse. De gemaskerde dader van de schietpartij
vluchtte en is nog steeds niet gevonden. Foto: AP
De Amerikaanse automobielfa
brikant Chrysler, onderdeel
van de grote DaimlerChrysler-
groep, krijgt een nieuw boeg
beeld in CELINE DION. De
zangeres strijkt tientallen mil
joenen dollars op voor het con
tract dat haar vanaf begin
2003 voor drie jaar aan Chrys
ler verbindt. In de reclame
campagne rond Dion zal een
lied worden gebruikt dat de
superster speciaal voor de ge
legenheid opneemt, meldde
Chrysler. Volgens de automaker is Dion de ideale persoon
om hof automerk aantrekkelijker maken voor jonge en
welgestelde consumenten. Foto: AP
Koningin Beatrix en haar familie
hebben gisteren per brief hun
'oprechte dank' betuigd aan ie
dereen die medeleven heeft be
toond na het overlijden van
prins Claus. Net als in de specia
le editie van de Staatscourant
waarin de vorstin officieel mel
ding maakte van de dood van de
haai- echtgenoot, is de brief
slechts ondertekend met 'Bea
trix'.
Daaronder volgen de voorna
men van haar zonen en schoon
dochters: Willem-Alexander,
Maxima, Friso, Constantijn en
Laurentien. Het origineel van de
brief, waarvan de afbeelding te
vinden is op de internetsite ww-
w.koninklijkhuis.nl, is extra per
soonlijk doordat ieder familielid
de eigen handtekening onder
het dankwoord heeft gezet.
De naam van Friso's vriendin,
Mabel Wisse Smit, ontbreekt. Zij
was op 15 oktober, de dag van
de uitvaart, wel aanwezig tijdens
de besloten bijzetting van Claus
in de koninklijke grafkelder van
de Nieuwe Kerk in Delft.
De officiële tekst van de brief
luidt:Als familie willen wij on
ze oprechte dank betuigen aan
allen die hun medeleven heb
ben betoond met het overlijden
van Prins Claus. Op zeer ver
schillende manieren hebt U Uw
gevoelens van sympathie tot uit
drukking gebracht, in bloemen,
in woorden, in een stil afscheid
of door het betuigen van Uw
deelneming in de condoléance
registers op vele plaatsen in het
land. De waardering en gene
genheid voor Prins Claus die
daaruit naar voren is gekomen
heeft ons, zijn vrouw en kinde
ren, diep getroffen." Tiendui
zenden mensen hebben per
post gecondoleerd en bijna
37.000 mensen lieten hun me
deleven blijken via het officiële
digitale condoleanceregister van
de Rijksvoorlichtingsdienst. In
de dagen na zijn dood kwamen
ruim 90.000 mensen afscheid
nemen van de populaire prins
door langs zijn baar te lopen op
paleis Noordeinde.
„Wij zijn U daarvoor intens
dankbaar", zo besluit de konin
gin haar opmerkelijk brief. Het
schrijven is een van de eerste te
kenen dat de koningin langza
merhand haar taken aan het op
pakken is. Een woordvoerder
van de RVD bevestigt dat de ko
ningin intern weer aan het werk
is gegaan. Zo heeft zij onder
meer enkele vergaderingen met
naaste medewerkers bijge
woond.
Bernice Breure
Koningin Beatrix. Foto: Reuters
r
De openbare toiletten zij rz
schoner dan vorig jaar, n x
nog steeds erg vies. Sleet
procent van de openbar*
echt schoon, blijkt uit ee K
lijks onderzoek van het vL&
Service Management, dal®
daag verscheen. Vorig jai,
maar 12 procent een volty
Vooral de herentoiletten
schoner geworden, 15 pi
tegen 8 procent vorig jaa
dames keurden de onden
19 procent van de toilette j y
goed, in 2001 was dat 17
cent.
Zittingen blijken in de he 0y
de onderzochte gevallen
vuild met bacteriën. Als
eindigde de knop van de
(43 procent slecht) gevol
de doorspoelknop (37 pi
De knop van de binnenkk
de deur kwam wel positit1
test, want slechts 12 proc ot
bleek besmet.
scl
lh>
t\
FREEK DE JONGE vervangt zijn nieuwjaarsvoorstelling
door een verkiezingsconference. De VPRO zendt deze voor
stelling, De Stemming, uit op 21 januari, de avond voor de
verkiezingen voor de Tweede Kamer. Volgens de VPRO
volgt De Jonge samen met zijn publiek het lijsttrekkersde
bat, waarna overgeschakeld wordt naar De Stemming. De
geplande conference op nieuwjaarsdag, De Bedreiging,
komt te vervallen. Aanvankelijk was de cabaretier hele
maal niet van plan om rond de jaarwisseling een conferen
ce te doen, maar de moord op Pim Fortuyn en de turbulen
te politieke ontwikkelingen deden hem van gedachten ver
anderen.
PRINS HARRY is de meest be
geerde vrijgezel van Groot-Brit-
tannië. Het societyblad Tatler
heeft de 18-jarige zoon van
kroonprins Charles en de overle
den prinses Diana op de eerste
plaats van zijn jaarlijkse vrijge
zellen-toptien gezet. Harry's ou
dere broer William, in het verle
den vaak tot meest begeerde vrij
gezel bestempeld, haalde dit
jaar niet eens de laatste tien.
Tatler stelt dat de dit jaar volwas
sen geworden Harry iets 'ge
waagds, maar aardigs' over zich
heeft. Hij is 'oneerbiedig, ondeu
gend en ziet er geweldig uit', al
dus het blad over de prins die dit
jaar zijn middelbareschooloplei-
ding afrondt. De meest begeerde
vrouwelijke vrijgezel is volgens
Tatler de Amerikaanse filmster
Gwyneth Paltrow, die regelmatig
in Londen verblijft. Foto.- AP
Een MUILEZEL in Marokko heeft een nakomeling gekre
gen. Dit is zeer uitzonderlijk omdat deze dieren steriel zou
den zijn. Deskundigen hebben inmiddels met DNA-onder-
?oek vastgesteld dat het verhaal klopt. De vader van het
veulen is een ezel. Muilezels zijn nakomelingen van een
paard en een ezel. Een paard heeft 64 chromosomen en
een ezel 62. Een muilezel heeft derhalve 63 chromoso
men, een oneven aantal dat niet kan worden gedeeld in
een even aantal chromosoomparen. Een muilezel kan zich
theoretisch dus niet voortplanten. De 14 jaar oude muil
ezelmoeder baarde eind augustus in een klein dorp in de
regio Oulmes, 80 kilometer ten zuiden van Fez, een veu
len. Dierenartsen van de Vereniging ter Bescherming van
Dieren in Noord-Afrika (Spana) voerden bloedproeven uit.
Daaruit bleek dat de moeder inderdaad een muilezel is.
Actrice en presentatrice KAT-
JA SCHUURMAN moet zich
donderdag 14 november ver
antwoorden voor de politie
rechter in Hilversum wegens
rijden onder invloed. De poli
tie betrapte de 27-jarige
Schuurman 25 mei in Hilver
sum. Volgens justitie heeft een
blaasproef uitgewezen dat
Schuurman met '395 micro
gram alcohol per liter uitge
ademde lucht' achter het
stuur zat. De maximaal toege
stane hoeveelheid is 220 microgram. In januari 2000
werd Schuurman al veroordeeld wegens rijden onder in
vloed. Toen reed zij haar auto in de vangrail van de A2, na
bij haar woonplaats Vinkeveen. De blaasproef kwam toen
uit op een bijna driemaal te hoog alcoholgehalte: 615 mi
crogram. De politierechter legde haar een boete van 1650
gulden op, naast een rijontzegging van zes maanden, waar
van de helft voorwaardelijk. Foto: Kastermans
De zeven gastronomische samenwerkingsverbanden (G7)
in Nederland hebben de 175 aangesloten toprestaurants
geadviseerd 'een terughoudend beleid' te voeren ten aan
zien van FOIE GRAS. Zij deden dit na overleg met de
Stichting Wakker Dier. Aanleiding is de dieronvriendelijke
manier waarop foie gras tot stand komt. Wakker Dier had
eerder aangekondigd actie te gaan voeren tegen restau
rants die foie gras op het menu hebben staan. Om deze le
verpaté te krijgen, wordt bij ganzen en eenden twee tot
drie maal daags met een trechter een kilo mais door de
strot geduwd. Hierdoor kan de lever in drie weken tijd tien
keer zo groot worden. De dieren lopen volgens Wakker Dier
door de manier van voeden verwondingen, infecties en bot
breuken op.
Zijn moeder was naast hem in de
theaterzaal in slaap gevallen. Ze
was moe. Het was laat in de
nacht. En toen kwam het gas, als
een mokerslag, het begin van de
bestorming door de Russische eli
tetroepen.
Volgens Dimitri Zjyrov, die de
gijzeling in Moskou overleefde
en gisteren met zijn vader, zusje
en oma terugkwam naar Neder
land, gebeurde dat zo plotseling
dat hij in één klap van de wereld
was. Zijn moeder Natasja moet
in haar slaap door het gas over
vallen zijn.
Dimitri: „Het laatste dat ik me
herinner, is dat ik springlevend
naast haar in de theaterzaal zat.
Het volgende moment liep ik
strompelend door een zieken
huis, waar het een enorme cha
os was. Ik dacht eerst dat ik nog
in het theater was. Ik had echt
geen idee wat er was gebeurd."
Hij herinnerde zich nog het tele
foonnummer van zijn vader en
gaf dat aan een arts, die zijn va
der Aleks belde.
Dimitri was een van de eersten
die bijkwam. Het bleek dat hij in
het theater al een spuit antigif
had gekregen. „Dat heeft mijn
leven gespaard." Die spuiten
hadden de commando's bij zich
voor eigen veiligheid, maar veel
van hen hebben er in het thea
ter gijzelaars mee gered. „Daar
om liggen nu ook commando's
te vechten voor hun leven."
In het ziekenhuis sliep Dimitri
twaalf uur achtereen en hoorde
hij niet direct over de dood van
zijn moeder. „Ik mocht geen
nieuws zien in het ziekenhuis. Ik
hoorde het van mijn vader." Pas
langzaam drong alles tot hem
door.
In het theater was het drie da
gen lang een absurde situatie
geweest. Dimitri sprak er veel
met de vrouwelijke terroristen
over hun kinderen, de reden van
de gijzeling, hun pijn en haat je
gens Rusland. Een van de lei
ders, volgens Dimitri de onder
handelaar en het brein achter de
hele gijzeling, kwam naast hem
zitten en vertelde over zijn broer
die Nederlands studeert.
„Ik zou niet willen zeggen dat ze
aardig waren, maar ze waren in
ieder geval spraakzaam, en niet
vijandig. 'Wil je water? Wil je
naar de wc?' vroegen ze steeds."
Dimitri leerde de Tsjetsjenen te
begrijpen. Aan de andere kant
hielden ze constant hun duim
klaar om zich op te blazen. „El
ke seconde was er de dreiging
gedood te worden."
Alex Zjyrov rijdt met zoon Dimitri en dochter Liza terug naar huis. Ze zijn net opgehaald van Schiphol. Foto: GPD/Marc van der Kort
Dimitri sliep door die dreiging al
die nachten vrijwel niet. Het
drama begon wel langzaam te
wennen. „Na drie dagen vond ik
alles gewoon. Op de eerste dag
dook ik bij elk geweerschot naar
de grond. Later keek ik niet
meer op of om. Wel kreeg ik met
de minuut minder hoop." Het
licht was constant aan. Er was
bijna niks te eten. Rondlopen
mocht niet, op de grond liggen
ook niet. Naar de wc gaan moest
in de orkestbak, omdat de toilet
ten het niet meer aankonden.
„Het was niet bepaald een vijf
sterrenhotel."
Dimitri en zijn moeder waren
vrijwel constant bij elkaar. Nata
sja moest de hele tijd huilen vol
gens haar zoon. „Ze zei steeds
'We gaan eraan, we gaan eraan.'
Ik probeerde haar te vertellen
dat alles goed zou komen, ook al
dacht ik zelf ook dat het hele
maal mis zou gaan."
Vanuit de zaal hebben Dimitri
en zijn moeder drie of vier keer
met Aleks gebeld. Ze hadden
hun telefoons moeten inleveren
Een Tsjetsjeense gijzelnemer kort
to: AP
bij de Tsjetsjenen, maar kregen
die, net als iedereen, terug als ze
wilden bellen. Meestal althans.
De Tsjetsjenen hadden enkele
oplaadsets.
na het gijzelen van het theater. Fo-
Met Dimitri gaat het inmiddels
goed. Hij hoeft niet opgenomen
te worden in een ziekenhuis,
maar zal wel worden behandeld
in het UMC. Lichamelijk voelt
hij zich prima, al heeft hij nog
moeite met ademhalen. Hij mag
geen vet en moet chocolade,
chips en patat links laten liggen.
„Een half jaar lang, volgens de
Russische artsen. Ik hoop dat
een Nederlandse arts tot een an
dere conclusie komt."
Hoe het geestelijk met hem gaat,
daarover kan hij niet veel zeg
gen. „Ik ben zeker veranderd,
maar hoe, dat weet ik nog niet.
Het is achteraf net een film. Het
is nog zo onwerkelijk. Ik denk
aan mijn moeder alsof ze nog
leeft, en zo zal ik aan haar blij
ven denken. Mijn zusje Liza be
grijpt nog niet dat onze moeder
dood is. We hebben het gepro
beerd uit te leggen, maar ze
snapt het niet."
Wanneer Dimitri weer naar
school gaat, weet hij nog niet. -
Het huis weer betreden vindt hij
moeilijk. Zin om zijn vrienden
weer te zien heeft hij wel. Heel
erg. „Ze hebben me in Moskou
heel veel brieven, e-mails en
sms'jes gestuurd. En gebeld."
De as van Natasja komt vandaag
Je,L
>1 efll
»e%2j
in I |IJ
Er zijn voor Dimitri Zjyr
zijn vader Aleks veel ra
rond het gijzelingsdran
Moskou. Ze vrezen dat
waarheid nooit boven
krijgen. „Maar we zulle
wel proberen, als we er
toe zijn", aldus Aleks. „I
niet dat de dood van m
vrouw voor niks is gew
Wat is er bijvoorbeeld
met de tweehonderd v
ten die er volgens Dimi,®
moeten zijn? Waarom
keerden de Russen de c
handelingen? Aleks: „Ei oh
allerbelangrijkste vraaj
verantwoordelijk voor
van onze moeder en vri
Volgens Dimitri zat de
terzaal in Moskou vol
nen er duizend mensei
Russen zeggen: er zijn
overlevenden en 150 do
Waar zijn dan die ande
Er zijn nog heel veel vei
en ook veel familielede
rond de ziekenhuizen h t
op zoek naar hun famil
Dimitri en Aleks zijn er
procent van overtuigd
buitenlanders waren vr
ten als de Russen niet
dwarsgelegen. „De Tsje
waren absoluut bereid
derhandelen en waren
helemaal niet begonne
executeren. Alle buitei
moesten op de eerste
en komen zitten. Ze vo
ons dat elke ambassadi
landgenoten mee zou k
gen", vertelt Dimitri. All
„Maar de ambassadeur
den niet toegelaten. Wt
de Tsjetsjenen, maar ni
de Russische veiligheidi
Dat zagen wij buiten gt
ren. Toen dacht ik 'er is"
helemaal mis'. Van
wilden ze gewoon niet
buitenlanders vrij zoudj
men. Ze wilden het prol
internationaal houden,
iedereen zich betrokken
Ze wilden een eigen nd
tember."
of morgen naar Nederlan
Wanneer zij zal worden b
is nog onbekend.
Marije Bosman
Enige tijd is er wapenstilstand
geweest aan het spellingsfront.
Nu zijn de vijandelijkheden
heropend. De eerste scher
mutselingen vonden plaats
in het novembernummer
van 'Onze Taal'dat al lang
fungeert als de scharen
sliep waar taalkundigen
hun messen scherp houden.
Anders doen de politici het
wel. De nieuwe Vlaamse mi
nister van cultuur Paul van
Grembergen wil de discussie
over de spelling weer openen
met zijn Nederlandse colle
ga's. In zijn eigen woorden: „Ik
wil geen nieuwe onzekerheid
zaaien, maar ik vind dat de
fouten van de vorige hervor
ming hersteld moeten worden."
Toen ik dat las begon ik mijn
hart al vast te houden maar toen
