ECONOMIE
NS overwegen prijs
minder te verhogen
'Overheid moet meer doen voor werkende vrouw'
Microsoft hard tegen
Europa na winst in VS
Heineken ontloopt boete van Brussel
Automatiseerder CSS
vraagt surseance aan
Grootste stuwdam ter wereld
Optreden tegen Franse en
Duitse begrotingstekorten
Verkopers weten weinig van milieu
Zorg banken over nieuwe regels
HDC 158
OINSOAC S NOVEMBER 2002
yichanc - In de Chinese provincie Hubei wordt op dit ogenblik de grootste stuwdam ter wereld gebouwd. Onlangs werd het tweede gedeelte van deze Drie Kloven-stuwdam in de
rivier de Yangtze voltooid. De complete dam, die in 2009 klaar moet zijn, krijgt een lengte van twee kilometer. Voor het stuwmeer moeten ruim een miljoen Chinezen elders hun
heil zoeken. Het nu voltooide gedeelte steekt 185 meter boven het zeeniveau uit. De waterkrachtcentreales in de dam moeten in de toekomst tien procent van de Chinese elektrici
teitsbehoefte leveren. Deskundigen hebben al in alle toonaarden gewaarschuwd voor de rampen die het gevolg van de bouw kunnen zijn. Zoals overstromingen, grondverschuivin
gen en in het ergste geval het instorten van de dam door de grote druk. Foto: Reuters
brussel/anp - De Europese
Commissie komt volgende week
met een voorstel om Frankrijk
een officiële uitbrander te geven
wegens het oplopende begro
tingstekort. Dat kregen de mi
nisters van financiën van de
twaalf eurolanden gisteren te
horen. Frankrijk negeert afspra
ken, vastgelegd om van de euro
een sterke munt te maken, om
de begroting in evenwicht te
brengen. Zolang het tekort on
der de 3 procent van het bruto
binnenlands product blijft, is
een 'voortijdige waarschuwing'
de enige sanctie die de EU kan
opleggen. Voor Duitsland wordt
een zwaardere procedure in
gang gezet, omdat het tekort dit
jaar mogelijk de grens van 3
procent overschrijdt. Deze pro
cedure kan uitmonden in zware
boetes. Nederland was bang dat
de commissie niet hard zou
durven optreden tegen grote lid
staten. Tekorten kunnen de eu
ro verzwakken, wat negatief is
voor Nederland met veel spaar
en pensioengelden.
utrecht/anp - Verkopers in winkels zijn door
gaans slecht op de hoogte van de milieuaspecten
van de waar die zij aan de man brengen. Door
hun onwetendheid geven zij vaak tegenstrijdige of
foute adviezen, zo blijkt uit een onderzoek van de
Consumentenbond en de organisatie Milieu Cen
traal.
Voor het onderzoek zijn 42 winkels bezocht voor
informatie over computers, tuinschermen, ver
lichting en vloerkleden. In geen van de tien com
puterwinkels kon de verkoper zeggen wat het kost
om een pc stand-by te laten staan, en bij de der
tien lampenwinkels wist niemand in hoeveel tijd
spaarlampen zichzelf terugverdienen. Verder kre
gen klanten van doe-het-zelf-winkels niet de juiste
informatie over de meest milieuvriendelijke tuin
schermen, en wisten verkopers in de helft van de
vloerkleden zaken niets over het beleid ten aan
zien van kinderarbeid.
Volgens de Raad van de Nederlandse Detailhan
del is de klant nauwelijks meer geïnteresseerd in
het milieu, en hoeven de verkopers geen ant
woord te hebben op vragen die hen toch niet wor
den gesteld. De klant die wel milieuvriendelijk wil
kopen is mondig genoeg om zelf die informatie te
achterhalen, aldus secretaris Veenstra. Bovendien
voldoen de producten die in de winkels liggen aan
allerlei milieueisen en -voorschriften en houden
inkopers bij het samenstellen van hun assorti
ment rekening met de vraag naar milieuvriendelij
ke producten.
concern mag geen contracten
meer sluiten die exclusieve ont
wikkeling of ondersteuning van
Microsoft-software vereisen.
Verder heeft het beloofd geen
vergeldingsmaatregelen meer te
treffen tegen bedrijven die geen
Microsoft-software gebruiken.
Met de afspraken, die gelden
voor vijf jaar, lijkt een einde ge
komen aan de procedures die
begin jaren negentig begonnen
met beschuldigingen van
machtsmisbruik. De overwin
ning van Microsoft wil niet zeg
gen dat het ongestoord zijn
gang kan gaan. De rechter heeft
gewaarschuwd dat scherp zal
worden toegezien op naleving
van de schikking. Concurrent
Sun Microsystems en AOL Time
Wamer hebben laten weten dat
zij hun aanklachten tegen Mi
crosoft handhaven. Daarnaast
loopt er nog de procedure in
Brussel. Naar verluidt wil de Eu
ropese Commissie van Micro
soft eisen dat het zijn program
ma Media Player loskoppelt van
Windows om zo concurrenten
als Realnetworks en Quicktime
van Apple betere kansen te ge
ven. In het uiterste geval kan
Microsoft een boete krijgen van
maximaal 10 procent van zijn
omzet. Gesterkt door de uit
spraak in de VS lijkt Microsoft
zich echter hard te willen op
stellen tegen de Europese auto
riteiten.
door Chris Paulussen
Niets of niemand lijkt Microsoft
te kunnen stoppen. Het Ameri
kaanse concern van miljardair
Bill Gates heerst op de software-
markt, maar volgens de Ameri
kaanse rechter berokkent Mi
crosoft zijn concurrenten en
klanten geen schade met zijn
monopolie. Met die uitspraak in
de hand denkt Microsoft ook
een stuk sterker te staan in de
procedure die is aangespannen
bij de Europese Commissie. Op
veel concessies hoeft Europa
niet te rekenen, zo heeft de soft-
ware-reus laten weten.
De Amerikaanse districtsrechter
Kollar-Kotelly is vrijdag groten
deels akkoord gegaan met de
schikking die vorig jaar novem
ber is overeengekomen. Micro
soft trekt daarmee aan het lang
ste eind.
In april 2000 zag de toekomst
voor Microsoft nog veel minder
rooskleurig uit. Toen eiste een
rechter in een hard vonnis op
splitsing van het concern, dat
met zijn monopolistische hou
ding niet alleen concurrenten,
maar ook consumenten zou
schaden. Volgens de schikking
moet Microsoft onder meer
softwarecodes vrijgeven, waar
door het voor concurrenten ge
makkelijker wordt om produc
ten te maken voor het bestu
ringssysteem Windows. Het
utrecht/gpd-anp - De NS bekij
ken volgend jaar juli of zij prijs
verhoging van het treinkaartje
kunnen aanpassen. Mogelijk vait
die dan lager uit dan de aange
kondigde 4,15 procent. Wel blijft
vaststaan dat het treinkaartje di
rect na de jaarwisseling 4,9 pro
cent duurder wordt. Dat is de uit
komst van een gesprek dat mi
nister De Boer (verkeer) gisteren
met NS heeft gehad.
De spoorwegen hebben toege
zegd de tariefsstijging afhanke
lijk te maken van de 'financiële
positie van het bedrijf halver
wege 2003. Bovendien wordt
dan bekeken hoe hoog de infla
tie is die in de prijs wordt door
berekend.
Consumentenorganisaties rea
geren terughoudend op de toe
zegging van NS. Hoewel de be
lofte volgens hen een stap in de
goede richting is, betwijfelen zij
of de prijsstijging volgend jaar
veel wordt bijgesteld. De Consu
mentenbond is sceptisch. „Eerst
zien van geloven", aldus woord
voerder Van Kouwen.
De bond stelt dat de NS door de
'dramatische dienstverlening'
überhaupt geen recht hebben
op een duurder treinkaartje.
„De NS zeggen dat die twee din
gen - de dienstverlening en het
duurdere treinkaartje - niets met
elkaar te maken hebben. Maar
vanuit het perspectief van de
klant is dat wél zo."
Reizigersorganisatie Rover on
derstreept dat opvatting. „De
NS gaan weer uit van het eigen
bedrijf in plaats van de klant",
zegt voorzitter Schoonveld. Hij
zegt wel hoop te putten uit de
belofte. „We zijn toch een eindje
opgeschoven." NS oogstten en
kele maanden geleden maat
schappelijke onrust toen zij be
sloten de treinkaartjes in 2003
bijna 10 procent duurder te ma
ken. Begin dit jaar had het be
drijf nog beloofd de prijs onge
moeid te laten als compensatie
voor de chaos op het spoor in
2001.,
Politieke partijen hekelden de
NS en consumentenorganisaties
haalden 27.000 protestkaartjes
op van boze reizigers. Onder die
druk besloten de NS de prijsstij
ging voor 2003 in tweeën te
knippen.
Minister De Boer zou voor de
Kamer ook uitzoeken welke
doelstellingen de NS kunnen
worden opgelegd, nu het bedrijf
in het huidige contract niet
meer worden afgerekend op
vertragingen. De bewindsvrouw
zegt nu dat er op zijn vroegst in
2004 nieuwe, heldere criteria ge
steld kunnen worden. Dan krijgt
de NS een nieuwe concessie om
van het spoor gebruik te mogen
maken.
Meer treinen defect
Steeds meer treinen raken
beschadigd door de gladde
sporen. Waren er vorige
week 350 defect, nu is dat
aantal gestegen tot 400, zo
maakten NS gisteren bekend.
„Het probleem met de val
lende blaadjes doet zich nog
steeds voor", aldus een
woordvoerster. Het is vol
gens NS een typisch herfst-
probleem dat nog wel even
kan voortduren. De aange
paste dienstregeling duurt
zeker tot in de tweede week
van november. Het bedrijf
kan niet garanderen dat alles
dan weer volgens het boekje
rijdt De toenéinende uitval
van treinen betekent volgens
de NS-zegsvrouw niet dat de
dienstregeling nog een keer
moet worden aangepast. Om
het leed voor de passagiers
wat te verzachten, willen de
NS op drukke trajecten bus
sen inzetten. Dit gebeurt in
overleg met Rover. Deze rei
zigersorganisatie zal aange
ven op welke routes dat no-
digis.
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - De bierbrouwers Heineken en
Carlsberg krijgen geen boete van de Europe
se Commissie opgelegd wegens afspraken
over het verdelen van de afzetmarkt. De
Commissie heeft onvoldoende bewijzen
voor dergelijke illegale praktijken gevonden.
Heineken is blij met de conclusie van Brus
sel.
Commissaris Monti(concurrentie) beschikt
wel over sterke aanwijzingen dat de twee
biergiganten ongeoorloofde afspraken
maakten, maar deze informatie is 'verjaard'.
Het besluit om het onderzoek naar de bier
producenten te beëindigen, toont volgens
Monti aan dat hij de réchten van verdachte
ondernemingen serieus neemt. De Belgi
sche brouwers Interbrew en Alken-Maes
werden eind vorig jaar beboet met 91 mil
joen euro, omdat voor hen wel vaststond
dat ze de markt onderling verdeelden.
De Commissie startte het onderzoek naar
Heineken en het Deense Carlsberg in maart
2000 met invallen in de twee hoofdkanto
ren. De Brusselse inspecteurs stuitten onder
meer op de notulen van een bijeenkomst
tussen de bestuursvoorzitters van de brou
werijen, en het verslag van een telefoonge
sprek dat een manager van Carlsberg met
de baas van Heineken voerde. Op basis van
deze informatie concludeerde het dagelijks
bestuur van de Europese Unie dit voorjaar
dat de ondernemingen zich tussen '93 en
'96 schuldig maakten aan mar kt afspraken.
Beide bedrijven ontkenden dit en tekenden
schriftelijk en mondeling bezwaar aan bij de
Commissie. Heineken en Carlsberg beweer
den dat het bij de ontmoetingen om 'be
leefdheidsbezoekjes' ging en dat er nimmer
afspraken zijn gemaakt over het elkaar niet
beconcurreren op de thuismarkt. Daarnaast
stelden de brouwers dat zelfs als de Com
missie bewijzen zou hebben voor het tegen
deel, deze informatie te 'oud' was om nog
een boete op te leggen. De EU-regels schrij
ven immers voor dat een boete alleen opge
legd mag worden als de illegale praktijken
vijf jaar na de start van het onderzoek nog
voortduurden. In het geval van Heineken en
Carlsberg betekende dit: na maart '95.
In een poging dat aan te tonen, deed de
Commissie afgelopen zomer opnieuw een
inval bij de twee brouwers. Zonder succes
evenwel, waardoor Monti zich gisteren ge
noodzaakt zag het hele onderzoek stop te
zetten. Betrokken Commissieambtenaren
menen dat Heineken geluk heeft gehad. Zij
verzekeren dat de Commissie wel kan aan
tonen dat de twee brouwers zich vóór '95
aan illegale afspraken schuldig hebben ge
maakt. Als er enige aanwijzing was gevon
den dat deze praktijken nadien werden
voortgezet, waren Heineken en Carlsberg
voor hun gedrag over de hele periode '93-
'96 aangepakt. Dat de boete dan fors was
geweest, toont het voorbeeld van Interbrew
en Alken-Maes, aldus de ambtenaren.
amsterdam/anp - Nederlandse
banken maken zich zorgen over
de gevolgen van de nieuwe
boekhoudregels. Ze betwijfelen
vooral de uitvoerbaarheid van
het in 2005 verplichte reglement
en hebben moeite met de kos
ten die de veranderingen met
zich meebrengen. Dat blijkt uit
onderzoek van adviesbureau
Ernst Young onder 28 Neder
landse banken.
De Europese ministers van fi
nanciën gingen in juni akkoord
met de verordening die beurs
genoteerde ondernemingen in
de EU verplicht vanaf 2005 de
zelfde regels te volgen. Die moe
ten vergelijkingen eenvoudiger
maken.
De helft van de banken denkt
dat de nieuwe regels de bedrijfs
voering beïnvloeden, omdat di
verse posten op de balans elk
jaar opnieuw moeten worden
gewaardeerd. Flierdoor veroor
zaken de regels grotere schom
melingen dan nu het geval is.
Het beleid van de banken zal
daarop worden aangepast, om
dat bijvoorbeeld de aandeel
houders een regelmatige winst
ontwikkeling waarderen.
rosmalen/gpd -De Bossche IT-
en telecomdienstverlener Com
puter Services Solutions (CSS)
heeft gisteren uitstel van beta
ling aangevraagd voor de hol
ding zelf en dochtermaatschap
pij CSS System Integration (435
werknemers). De divisies CSS
Telecom, CSS Professional Re
sources en CSS Solutions blijven
buiten de surseance.
CSS, leverancier aan software
concerns als Microsoft, SAP en
Exact, bracht gisteren vervroegd
de ontwikkelingen over het der
de kwartaal naar buiten. Die
zouden eigenlijk donderdag
worden gepubliceerd. De pijn
zit vooral bij dochter Systems
Integration. Deze divisie heeft
het 'slechtste kwartaal' uit het
bestaan van de onderneming
gedraaid, schrijft CSS in een
persbericht. Ook de vooruitzich
ten voor de rest van het jaar zijn
ongunstig. Door het slechte re
sultaat van Systems Integration
daalde de omzet van CSS in het
derde kwartaal met 39 procent
in vergelijking met het derde
kwartaal van vorig jaar. Het ver
lies bedroeg 7 miljoen euro.
CSS Holding wordt meegesleurd
door de dochter. Omdat zij zich
eerder aansprakelijk heeft ge
steld voor System Integration,
zag de holding zich gedwongen
ook surseance aan te vragen.
Euronext Amsterdam plaatste
CSS Holding vandaag op het
strafbankje van de beurs.
Het bedrijf schat de toekomst
voor de overige bedrijfsonder
delen aanmerkelijk rooskleuri
ger in. CSS zegt in het vierde
kwartaal 'een winstgevende si
tuatie' te verwachten voor CSS
Telecom, CSS Professional Re
sources en CSS Solutions. De
drie dochters, waarbij in totaal
ongeveer 1100 mensen werken,
hebben in het derde kwartaal
'conform verwachting' gepres
teerd. CSS zegt dat er wordt ge
werkt aan 'passende financie
ringsoplossingen voor de gezon
de Nederlandse bedrijfsonder
delen'. Met CSS België vinden
gesprekken plaats over een
overname door het zittend ma
nagement.
Voorzitter Tineke van der Kraan van de FNV Vrouwenbond: „Elke
werkende ouder zou recht moeten hebben op kinderopvang." Foto:
GPD/Phil Nijhuis
door Sylvia Marmelstein
t Amsterdam - Werkende vrouwen
lopen tegen allerlei problemen op
als ze hun baan combineren met
de zorg voor kinderen. De geza
menlijke FNV-bonden bepalen
donderdag tijdens de driejaarlijk
se vrouwenconferentie - die dit
keer in Archeon in Alphen aan
den Rijn wordt gehouden - wat
s zij kunnen doen om het leven
van deze vrouwen aangenamer
te maken.
Vrouwen zijn hard nodig op de
arbeidsmarkt. Door de vergrij
zing neemt de beroepsbevolking
de komende decennia in om
vang af. Gaan vrouwen niet in
groten getale aan het werk, dan
ontstaat vanzelf een tekort aan
werknemers. „Ik verbaas me er
over dat de overheid wèl wil dat
vrouwen gaan werken, maar
niet meer moeite doet om het
leven van werkende vrouwen
makkelijker te maken", zegt Ti
neke van der Kraan, voorzitter
van de FNV Vrouwenbond.
Ze noemt het onbegrijpelijk dat
de kinderopvang nog steeds niet
goed is geregeld. „De centra
kampen met wachtlijsten en de
opvang is onbetaalbaar voor
minder draagkrachtige ouders.
Het exploiteren van crèches en
buitenschoolse opvang zou een
staatsverantwoordefijkheid
moeten zijn", vindt Van der
Kraan. Net als het recht op on
derwijs gegarandeerd is door de
overheid, zou elke werkende ou
der recht moeten hebben op
kinderopvang, zegt ze. „En de
kosten daarvan moeten worden
opgebracht door alle belasting
betalers, in plaats van alleen
door de ouders."
In de Scandinavische landen is
dat al zo geregeld. „Daar zie je
-dat bijna alle vrouwen fulltime
werken", zegt Van der Kraan. In
Nederland werkt nu 60 procent
van de vrouwelijke beroepsbe
volking. Het overgrote deel heeft
echter een deeltijdbaan. „Daar
door blijven ze hangen in de la
ger betaalde banen en lukt het
hen niet om door te groeien
naar topfuncties."
Van der Kraan onderstreept dat
het niet haar bedoeling is dat al
le Nederlandse vrouwen fullti
me aan het werk gaan. „Dat past
niet in onze cultuur. Nederland
se vrouwen willen per se zelf
voor hun kinderen zorgen en
daarvoor is een vertrouwde
thuisbasis belangrijk. In Scandi
navische landen wordt de zorg
voor de kinderen voor een groot
deel overgelaten aan crèches.
Kinderen eten daar zelfs 's
avonds en krijgen hun pyjama
aan voordat ze worden opge
haald. Klaar om thuis in bed te
worden gestopt."
Het zou volgens Van der Kraan
ideaal zijn als de Nederlandse
overheid de middenweg zou
vinden tussen het Scandinavi
sche model en de Nederlandse
situatie: „Net als in die landen
eep groter deel van de kosten
betalen, maar de zorg van de
kinderen iets minder intensief
overnemen." Door de overheid
meer te laten betalen, betalen
2
ook mensen die geen kinderen
hebben indirect meer mee aan
kinderopvang. Van der Kraan
vindt dat een goede zaak. „Men
sen die geen kinderen hebben
profiteren er ook van dat ande
ren wel kinderen hebben. Al is
het alleen al via de financiering
van de AOW."
Sociale partners mogen wat Van
der Kraan betreft ook meer
moeite doen om vrouwen aan
het werk te krijgen en te hou
den. Het afspreken van betaald
ouderschapsverlof in CAO's is
volgens haar een 'gouden' op
lossing. „In het onderwijs en bij
de gemeenten is dat al een ar
beidsvoorwaarde. Er wordt ook
veel gebruik van gemaakt." Ou
derschapsverlof geeft werkende
ouders ruimte om gedurende
een periode meer tijd te hebben
voor de zorg van de kinderen.
Betaald ouderschapsverlof is
niet alleen gunstig omdat vrou
wen dan tijdelijk minder kun
nen werken. „Nee, je ziet juist
dat sommige vrouwen méér
gaan werken, precies zoals de
overheid wil. Dat komt on^fat
mannen in het onderwijs ook
betaald ouderschapsverlof op
nemen. Daardoor kunnen hun
partners meer uren werken.
Mannen nemen niet snel onbe
taald verlof op."
Hoe dan ook is het volgens Van
der Kraan een goede zaak dat
mannen steeds meer zorgtaken
overnemen. „Bij tweeverdieners
kom je steeds vaker tegen dat
mannen net zoveel uren werken
als vTouwen. Ze voelen zich
daardoor meer betrokken bij de
zorg. Als het kind een keer ziek
is neemt vader ook eens een dag
vrij. Dat is ook goed voor het
imago van de werkende vrouw.
Werkgevers denken nog steeds
dat vrouwen onbetrouwbare
werknemers zijn. Dat ze afhaken
als hun kind ziek wordt. Maar
tegenwoordig doet papa dat dus
ook!"
