GESPREK VAN DE DAG
Van der G. toont
soepele kant,
maar waarom?
MENSELIJK
Orang Oetan
geboren
in Artis
'Verkrachting door Floris
is wel waarschijnlijk'
Rechtbank stuurt Van der G. naar observatiekliniel
Phoa
DINSDAG 5 NOVEMBER 20Q
LIESBETH LIST is
benoemd tot Rid
der in de Orde van
de Nederlandse
Leeuw. Zij ontving
de koninklijke on
derscheiding gis
teravond laat in
Theater Carré in
Amsterdam uit
handen van de de
missionair staatsecretaris van cultuur, Van Leeuwen. De
zangeres en actrice kreeg de ridderorde uitgereikt na af
loop van de laatste voorstelling van theatershow 'Van
Shaffy tot Piaf'. Met de jubileumshow vierde zij haar 35-
jarige jubileum. Foto: ANP
Argentijnse wetenschappers hebben ontdekt dat de stof
die KNOFLOOK zijn geur geeft, een remedie is tegen
HOOFDLUIS. De onderzoekers van de universiteit van
Cuyo in de provincie Mendoza kwamen er min of meer
per ongeluk achter dat hoofdluis niet tegen knoflookex-
tract kan. Zij waren bezig op verzoek van een landbouwer
uit de omgeving een natuurlijk bestrijdingsmiddel tegen
insecten te zoeken. Een druppel op elke luis bleek vol
doende. De beestjes stierven vermoedelijk aan verstik
king. Een antiluizenmiddel op basis van knoflookessence
is uitgeprobeerd op een kinderdagverblijf met een ernstig
luizenprobleem. Het resultaat was dat de hoeveelheid
luizen binnen een week na een enkele dosis met 96 pro
cent was verminderd.
te zingen. De intocht
maakt onderdeel uit van
het Sinterklaasjournaal dat
de gezamenlijke omroepen
vanaf woensdag 13 no
vember - tot 5 december-
dagelijks op televisie bren
gen in het programma
ZOppelin (steeds om
17.45 uur). Commentaar
bij de intocht in Zaltbom-
mel komt van Rik Hoogen-
doorn en Lot Lohr (beiden
van Sesamstraat) en Aldith
Hunkar. Zij vervangen Aart
Staartjes die vorig jaar af
scheid heeft genomen als
commentator.
De Pakjesboot 12 wordt
volgende week zaterdag
vanuit Spanje verwacht
aan de Veerweg in Zalt-
bommel. Aan boord SINT
NICOLAAS. De blije intre
de van de goedheiligman
wordt zoals altijd recht
streeks uitgezonden op
Nederland 1, van 12 tot
13.15 uur. NPS-producer
J. Dijk zegt een aardige
route door het oude hart
van Zaltbommel te hebben
uitgezet. De route is vooral
kort, en onderweg staan al
lerlei groepen opgesteld
om voor Sint te dansen en
PRINS BERNHARD is gis
teren in het Universitair
Medisch Centrum in
Utrecht geopereerd we
gens galstenen. Volgens
de behandelende artsen
heeft hij de operatie goed
doorstaan, zo heeft de
Rijksvoorlichtingsdienst
laten weten. De prins zal
nog een aantal dagen in
het ziekenhuis moeten
blijven. Elf dagen geleden
onderging prins Bernhard
in hetzelfde academische
ziekenhuis een kleine ope
ratie wegens zogenoemde
nastaar aan het rechter
oog. Foto: ANP
Een Taiwanese man en vrouw die al 85 JAAR GE
TROUWD zijn, werden gisteren door het Guinness Book
of Records officieel uitgeroepen tot 's werelds langst ge
trouwde paar. Daarmee verbeterden zij het record van
een Amerikaans paar, die al 83 jaar lang getrouwd zijn.
Liu Yung-yang, 103 jaar jong, en zijn echtgenote Yang
Wan, 102 lentes, stonden hand in hand toen zij het cer
tificaat overhandigd kregen in hun huis in Taoyuan, een
plaats in het noorden van Taiwan. Ze trouwden in april
1917. Zoals een oud gebruik bij arme Taiwanese fami
lies voorschrijft, stuurden de ouders van Yang Wan haar
reeds op vijfjarige leeftijd naar het gezin van haar toe
komstige echtgenoot om er voor hem te zorgen en taken
in het huishouden te verrichten.
De Britse popzanger
ROBBIE WILLIAMS
heeft zijn voormalige
collega's van de
band Take That zijn
excuses aangeboden
voorde manier waar
op hij de groep in
1995 heeft verlaten.
Hij vindt dat hij toen
niet juist gehandeld
heeft, meldde de
Britse krant The Dai
ly Mirror. Bij zijn ver
trek zei de nu 28-ja-
rige Williams dat de
leden van Take That
- met uitzondering
van Mark Owen -
'egoïstisch, dom,
gierig en arrogant' waren. Die woorden neemt hij nu te
rug, zei hij tegen de krant. Foto: Reuters
Hij heeft nog maar drie poten, is al vijftien jaar oud en
toch staat de gecastreerde KATER NELSON bekend als
de schrik van de buurt, in de Zwolse wijk Assendorp.
Geen hond is zijn leven zeker. Hondenbezitters in de wijk
mijden angstvallig zijn territorium en spreken al van een
'terreurpoes'. Nelson heeft het vooral voorzien op grote
honden. Diverse viervoeters hebben al kennisgemaakt
met zijn verschrikkelijke klauwen. Bij een daarvan is de
hele onderkant van z'n bek opengehaald. Hondenbezit
ters durven tijdens het uitlaten niet meer in de buurt te
komen waar Nelson huis houdt, maar de kater is slim. Hij
verlegt regelmatig zijn jachtgebied en achtervolgt baas
en hond. ,,Het is echt vreselijk bedreigend", zegt een
van de slachtoffers. Hondenbezitters in de wijk hebben
al hun nood geklaagd bij politie en dierenbescherming.
Maar bij de politie lachen ze erom. Er zijn geen wetten
voor, zeggen ze. Foto: GPD
In het Apenhuis van Artis is een
Orang Oetan geboren. Het klein
tje heeft de naam Surya gekre
gen, wat zonnetje betekent.
Moeder Mota en haar dochter
maken het goed en zijn te be
wonderen voor het publiek.
Surya wordt liefdevol verzorgd
door haar moeder. Vader Mawa
blijft voorlopig nog even geschei
den van zijn gezin om moeder en
dochter wat rust te gunnen.
Surya is het vierde jong van Mo
ta, allemaal in Artis geboren. Een
vrouwtjes-Orang Oetan baart ge
woonlijk één jong per bevalling
en krijgt in haar leven meestal
zo'n vier tot zes jongen. Orang
Oetan is Indonesisch voor 'bos
mens'. Boskap en smokkelhandel
vormen een grote bedreiging
voor het voortbestaan van deze
diersoort. Orang Oetans komen
nog uitsluitend voor op enkele
plaatsen in Borneo en Sumatra.
Foto: ANP/Robbert Slagman
Zijn portret staat in het Neder
landse paspoort en degenen die
nog heuse vaderlandse geschie
denis hebben genoten, leerden
meestal niet veel anders dan dat
hij in 1296 als vriend van de
boerenstand door 'd'edelen'
werd vermoord: graaf Floris V.
Maar volgens de universiteit van
Leiden was deze held 'waar
schijnlijk' toch een verkrachter.
De Leidse Universiteitsbiblio
theek brengt rond de jaarwisse
ling een expositie over Floris V
en zeven eeuwen beeldvorming
over zijn persoon. Kronieken,
historieliederen, toneelstukken,
poëzie, jeugdliteratuur, school
boeken en -platen, strips en we
tenschappelijke studies met Flo
ris als onderwerp worden naast
elkaar gelegd.
In de catalogus die bij de expo
sitie zal verschijnen, gaat dr. W.
van Anrooij in op de oude, maar
bij velen op de achtergrond ge
raakte kwestie of Floris V de
vrouw van een van zijn bel
Gerard van Velzen, nu hee
kracht of niet. „De verkrac]
kan hebben plaatsgevonde
ker weten doen we het nie
maar waarschijnlijk is het r
schrijft Van Anrooij over d<
gens ons paspoort 'vriend
boeren en burgers'. Er zijn
woon teveel aanwijzingen
het verkrachtingsverhaal n
het land der fabelen te ven
zen.
Volgens Van Anrooij is het
tuele misdrijf van Floris in
geval niet de aanleiding ge
tot de ontvoering van de gi
die op 27 juni 1296 bij Mui
berg ontaardde in de gruw
moordpartij. Die moord w
niet vooraf gepland, maar
beuide toen de ontvoering
de hand liep.
De tentoonstelling in de ui
siteitsbibliotheek zal te ziei
van 13 december tot en m<
januari.
Zijn hongerstaking ligt alweer an
derhalve maand achter hem,
sinds een week is Volkert van der
G. bereid mee te werken aan een
gedragskundig onderzoek en een
eerste verklaring lijkt ophanden.
Geeft de vermoedelijke moorde
naar van Pim Fortuyn, tot nu toe
zwijgend en zeer principieel, ein
delijk toe of is het tactiek?
Het was een amusant moment
tijdens de voor de rest toch ui
terst serieuze pro-formazitting
tegen Volkert van der G, gisteren
in de extra beveiligde rechtbank
in Amsterdam-Osdorp, de 'Bun
ker'. Een één-tweetje tussen
rechter Frans Bauduin en des
kundige Erik Sikkens, psychiater
bij de Amsterdamse Forensisch
Psychiatrische Dienst, veroor
zaakte een kortstondig lachen
bij de aanwezigen.
Of Sikkens, gevraagd naar de
mogelijkheden voor een geeste-
sonderzoek van de verdachte,
iets kon met diens enige inhou
delijke uitspraak tot nu toe? Op
6 mei, de avond van de moord,
vroegen agenten Van der G. of
de bij hem aangetroffen sleutels
van zijn auto waren. 'Ja, die
Toyota is van mij', antwoordde
de arrestant. Het is nog steeds
het enige dat hij tot dusver te
gen de politie heeft verteld. Sik
kens, schamper lachend: „Dat is
toch wel heel mager voor een
geestesonderzoek.
Het geeft maar aan hoezeer de
als uiterst principieel te boek
staande Van der G. zijn overtui
ging probeert op te leggen aan
anderen. Want ook al lijkt de be
langrijkste verdachte van Neder
land in een wel heel moeilijk
parket te zitten - het bewijs te
gen hem is immers overweldi
gend - op zijn manier stribbelt
Van der G. geregeld behoorlijk
tegen.
Dat bleek voor de buitenwereld
voor het eerst heel duidelijk
toen hij in juli in hongerstaking
ging. Hij was het niet eens met
zijn detentie-omstandigheden.
Het voortdurende cameratoe
zicht moest gestaakt worden en
hij eiste meer privacy tijdens be-
Een groepje mensen protesteerde gisteren bij de rechtbank tegen Volkert van der G. Foto: ANP/Evert Elzinga
zoekuren. Pas na bijna zeventig
dagen, met het risico van over
lijden in zicht, beëindigde hij
zijn hongerstaking. Sindsdien
heeft hij meer privacy tijdens
bezoekuren en ook het camera
toezicht duurt niet meer de klok
rond.
Een paar dagen geleden liet Van
der G. zich van een relatief on
bekende, soepele kant zien. Zijn
advocaten stelden dat hij bereid
is mee te werken aan een onder
zoek naar zijn persoonlijkheid.
En, als klap op de vuurpijl, de
immer zwijgende verdachte Van
der G. zou nog dit jaar een ver
klaring afleggen, zo vertelden
zijn advocaten.
Zou Van der G. na maanden
hardnekkig zwijgen dan toch
zwichten voor de druk uit de sa
menleving om te zeggen waar
óm hij Fortuyn vermoordde? De
vraag is welke reden Van der G.
heeft om zich nu toegankelijk
op te stellen. Wil hij zich van
zijn goede kant tonen om straks
toch niet de maximumstraf te
krijgen? Of is hij het gevecht ge
woon moe? De advocaten stel
len slechts dat hun cliënt zich
bereidwillig heeft getoond nu de
verdediging vijf ordners met on
derzoeksresultaten uit het op
sporingsonderzoek heeft gekre
gen. Officier van justitie Koos
Plooy maakte geen vreugde
dansje bij het horen van zo veel
goede geluiden. 'Eerst zien en
dan geloven' is zijn motto. Want
als Van der G. het openbaar mi
nisterie weer een hak wil zetten,
kan dat nog steeds.
Aan het psychiatrisch onder
zoek, van belang voor de toere
keningsvatbaarheid van de ver
dachte, heeft Van der G. immers
voorwaarden verbonden. Een
daarvan is dat hij de deskundi
gen die hij een kijkje in zijn psy
che gunt 'moet vertrouwen'. Dat
kan als excuus worden gebruikt
om naar believen de stekker uit
het onderzoek te trekken.
Net zo wantrouwend lijkt Plooy,
en met hem ook de nabestaan
den van Fortuyn, als het aan
komt op de verklaring die cE
vocaten van Van der G. aan 1
digen. Een verhoor van Vol]
door de rechter-commissaiE
al gepland, maar de datum E
wordt niet bekend gemaakt
advocaten willen niks kwijt 1
aard of inhoud van de eerst1
verklaring van hun cliënt sii
die memorabele korte zin o
zijn Toyota. Het is maar de
vraag of Van der G. tijdens
verhoor doet wat van hem
wordt verwacht. Iedereen v
immers een antwoord hore
de hamvraag: waarom? Oor
Marten Fortuyn, de broer v 1
Pim die gisteren in Amstercu
aanwezig was, hoopt eindel j
weten te komen wat Volker
woog: „Met de verklaring 'J;1
heb Pim Fortuyn doodgesc jj
ten' schieten we natuurlijk
zo veel op."
Ferdi Schrooten
Illustratie: Wim Stevenhagen
De rechtbank in Amsterdam heeft gisteren bevo
len dat Volkert van der G., verdacht van de moord
op Pim Fortuyn, voor een gedragskundig onder
zoek wordt opgenomen in het Pieter Baan Cen
trum (PBC), de observatiekliniek van justitie. De
inhoudelijke behandeling van de zaak tegen de
33-jarige Harderwijker zal daardoor aanzienlijk
langer op zich laten wachten. De rechtbank hield
de zaak gisteren voor maximaal negentig dagen
aan. Officier van justitie J. Plooy sprak zich giste
ren uit tegen een onderzoek in het PBC, omdat
Van der G. daar op zijn vroegst pas eind december
een plaats zou kunnen krijgen. Het onderzoek
neemt circa zeven weken in beslag. Vervolgens
moeten de deskundigen hun rapport schrijven,
waarna de betrokken procespartijen het moeten
kunnen bestuderen.
De vertraging noemde Plooy op de zitting 'niet
aanvaardbaar'. Volgens de aanklager zou een drie
manschap bestaand uit een psychiater, een p
choloog en een reclasseringsambtenaar het o
derzoek sneller kunnen doen. Het inhoudelijk
proces zou dan al in januari kunnen plaatsvin
De advocaten van Van der G. hadden geen ui u
sproken voorkeur voor een onderzoeksvorm. i
Volgens de rechtbank geeft een observatie in I o
PBC niettemin het grootste inzicht in de psyc It
sche toestand van de verdachte. Bovendien biir
maandag uit een verhoor van een psychiater 11
de Forensisch Psychiatrische Dienst (FPD) da ei
ook met een onderzoek buiten de poorten vai k
PBC aanzienlijke tijd is gemoeid. i<
Voordat Van der G. in het PBC wordt opgenoi si
zal hij bij de rechter-commissaris voor het eer P
een verklaring afleggen. Volgens advocaat S. I n
ken en officier Plooy zijn daar afspraken over k
maakt. Van der G. heeft tot dusver gezwegen, i»
advies van zijn advocaten.
Voor het eerst in mijn leven betrad ik het mi
nisterie van sociale zaken en werkgelegen
heid. Ik kreeg een bordje met mijn naam, een
blauwe pen met tivaalf Europese ster-
ren en dito aantekenblokje. Mijn taak
hier was met een toespraak (zie daar-
y .7 voor www.justusvanoel.nl, bij 'ove-
5HLL rig werk') een overheidscampagne
te lanceren. Het doel van die
campagne zal zijn om mannen
wat meer te laten doen in
het huishouden en hen va
ker voor de kinderen te laten
zorgen. De werkende vrouw
doet er namelijk té vaak ook
het hele huishouden bij en
dat schaadt het gezinsgeluk. In
ieder geval, dat denkt de over
heid en heeft besloten iets te on
dernemen. Omdat Nederland he
laas een arm land is wordt voor
de financiering van de campag
ne geleund op Europa. Dankzij
Brussel, dat gul de helft betaalt, kon het alle
maal toch nog doorgaan, 't Was kantje
boord, schijnt, dus des te meer reden om de
overiuinning eens feestelijk te vieren. Van
daar dat ook ik er die middag was, en in
boeiend gezelschap.
Aanwezig waren de zojuist demissionair ge
worden LPF-staatsecretaris van emancipa
tiezaken en zijn in meerderheid vrouwelijke
topambtenaren. Hoe zou die verhouding in
middels liggen? Ook aanwezig waren het re
clamebureau, de televisieproducent en de di
verse consultants die samen de campagne
moesten bedenken. Maanden hadden zij ge
duldig rond de pot met Europees goud gecir
keld, vandaag was het bingo. Hoe dronken
zouden die na afloop worden?Zenuwachtig
bladerde ik in mijn toespraak terwijl ik zo
goed mogelijk naar de anderen probeerde te
luisteren. Demissionair staatsecretaris Phoa
opende de middag. In zijn allereerste zin
sprak hij over mensen die stekkers uit dingen
wilden trekken. Ik greep direct mijn gratis
pen met Europese sterren en nam mij het
voor het politieke zelfbeklag woordelijk te
noteren. Dat viel mee. De staatssecretaris
bleek eerder masochistisch ingesteld: hij ver
telde in afgemeten woorden hoe de politiek
nog kon voorkomen dat deze prachtige
emancipatie-campagne er kwam. Namelijk,
door op 1 november tegen zijn beleidsnota
stemmen. Het werk van alle aanwezigen hier
zou dan voor niets zijn geweest. De staatsse
cretaris liet een stilte vallen. Ik tilde mijzelf
uit mijn stoel en keek rond. Dit was hèt mo
ment om te zien of de staatsecretaris bij zijn
departement nog in de gratie was. Zouden de
ambtenaren het niet stiekem toejuichen als
hun LPF-baas ook met dit project de finish
niet zou halen? Dat viel mee. Het idee dat de
campagne 'Mannen in de Hoofdrol' door het
parlement alsnog uit het stopcontact kon
worden getrokken zorgde in de zaal voor
lichte bedruktheid. Ik zag dat de staatssecre
taris dat ook zag. Het stille medeleven deed
hem goed, hij had blijkbaar toch iets teweeg
gebracht op zijn departement.
De heer Phoa ontspande zijn schouders
verzachtte zijn toon. Een paar alinea's
schemerde opnieuw verdriet door zijn w
den. De staatssecretaris herinnerde aan
optreden bij Barend en Van Dorp, samei
met zijn zingende dochter. Achteraf zijn 1
ge roemrijke minuten, zo realiseerde ik
Hij had vast op meer gerekend, en zou d a
meerdere, in andere tijden en andere kal V]
netten, ongetwijfeld ook gekregen hebbel D
Een charmante, otiderhoudende spreker, li
Ontspannen en met plezier aanwezig op s
receptie achteraf. Lag duidelijk goed bijl Is
topdames van zijn departement. U merk
werk al een tijdje voorzichtig toe naar lu
heikele punt: de heer Phoa, van de LP F,
kwam op mij over als een prettige en cap I'
bele staatssecretaris. Maar laat dat nu
enige staatsecretaris zijn aan wie ik ooit
heb verdiend, met een toespraak. Mijn nt V
men en waarden gebieden mij het hierbi K
laten.
pc
