Lied van Erdogan begint nu pas
BUITENLAND
Rusland voert druk op Tsjetsjeense rebellen verder op
N
Winnaar Turkse verkiezingen blijft noodgedwongen aan zijlijn
4
Netanyahu stelt Sharon
harde voorwaarden
New Delhi ontsnapt aan
bloedige terreuraanval
Slachtoffers aardbeving Italië begraven
Pro-islamieten die
modern willen zijn
'Vrouw en zoon Osama
bin Laden gearresteerd'
'Bloed niet-moslims en
moslims hetzelfde waard'
doden bij
losie Jemen
if Zes mensen zijn vanoch-
lp het noorden van Jemen
t leven gekomen toen de
waarin zij zaten door nog
jnde oorzaak explodeer
ontploffing deed zich
de provincie Marib, on-
160 kilometer ten noord
van de hoofdstad Sana.
tordvoerder van de vei-
.isdienst zei dat de slacht-
I Inog niet zijn geïdentffi-
maar dat vermoed wordt
tot een 'radicale islamiti-
roep' behoorden. De
ivoerder zei dat de auto
jen hij ontplofte, maar
et zeggen of er explosie-
ee werden vervoerd die
ijk per ongeluk zijn afge-
jnjden roept
er!rvisten op'
N - Groot-Brittannië
Dngeveer 10.000 reservis-
s i ter voorbereiding van
firlog tegen Irak. Volgens
nt The Daily Telegraph
Qjt de Britse regering dit
reek officieel aan. De
adkrant meldt dat de hoof-
tn de betrokken militaire
je den zich vandaag bij het
:hdene van defensie in Lon-
jQ",oeten melden. Een
voerster van het departe-
legt van zo'n ontmoeting
e weten. Tot nu toe hield
n zich op de vlakte waar
at om een concrete voor-
ing voor een aanval tegen
en oproep aan reservis-
u echter een duidelijk sig-
ijn dat een zo'n offensief
zit te komen.
dische bases
I beschikbaar
Cj - Saudi-Arabië stelt de
3re bases en het luchtruim
^schikbaar aan de Ver-
I Staten voor het uitvoe
rt aanvallen op Irak. Dat
le Saudische minister van
maandag 4 NOVEMBER 2002
jlandse zaken, Saud al-
1 gisteren gezegd in een
Q ew met de Amerikaanse
/o szender CNN.
"iingbotsing
^jalifornië
ieach - In dichte mist zijn
Hkchtend bijna 200 auto's
W:htwagens op elkaar ge-
V)p een snelweg in de
■-Jcaanse staat Californië.
01 meer dan veertig ge-
%«n zijn er negen in kritie-
J stand naar ziekenhuizen
(bracht. Het verkeer op de
>/Ueach Freeway, zo'n veer-
tmeter ten zuiden van
/Sgeles, was na de ketting-
v g urenlang gestremd.
iCe doden bij
)ing Sumatra
rA - De zware aardbeving
:erdag het Indonesische
Sumatra trof, heeft aan
griste twee mensen het le-
kost. Meer dan driehon-
i- uizen, winkels, kantoren
P olen zouden ingestort of
^beschadigd zijn. Volgens
ts zijn er zestig mensen
id zijn geraakt. Tien van
ïpen zware verwondin-
Ruim 5000 mensen zijn
>s. Volgens seismologen
aardbeving een kracht
7 op de schaal van Rich-
ia executeert
eroordeelden
Et - In de Chinese provin-
man zijn zeventien ver-
plden geëxecuteerd,
je vanochtend het pers-
Li China News. De misda-
kregen een dodelijke in-
^oegediend nadat in het
^aar hun vonnis was voor
in. De mannen waren op-
t bij een grote politieactie.
I ^criminelen. De aanklacht
I ^duidelijk, maar één van
machten stond terecht
is de moord op drie men
us een echtelijke ruzie. De
I Ie verdringt bij executies
I vaker de traditionele ko-
le nek. China is het land
eweg de meeste execu-
'oert, hoewel er officieel
ijfers over bestaan. Vol-
nesty International zijn
lar minstens 2500 men-
:ecuteerd.
w boot bij
>n gezonken
Ja - Een veerboot met on-
J 200 passagiers is gister-
voor de kust van het In-
«sche eiland Ambon ge
il. Zeker vijf mensen zijn
jj omgekomen. De boot
nderweg naar de stad Ma-
het eiland Seram. Vol
te passagierslijst hadden
ensen een kaartje ge-
De politie zei echter dat
fc^oedelijk minstens 200
'en aan boord waren en
6t veer waarschijnlijk in
jkheden is geraakt door-
It te zwaar beladen was.
tipper en zes beman
den zijn gearresteerd.
mensen moesten in het
luis worden behandeld.
AKP-topman Recep Tayyip Erdogan zwaait naar aanhangers van de
partij in de hoofdstad Ankara, nadat bekend is geworden dat de AKP
een absolute meerderheid heeft behaald in de Turkse verkiezingen.
Foto: AP/Burhan Ozbilici
Oud-premier stemt in met ministerschap
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De Israëlische oud
premier Benjamin Netanyahu
heeft er gisteravond in toege
stemd minister van buitenland
se zaken te worden in het recht
se minderheidskabinet van Ariel
Sharon. Maar hij verbindt er een
aantal voorwaarden aan, waar
van de belangrijkste is dat er zo
snel mogelijk nieuwe verkiezin
gen moeten worden uitgeschre
ven.
Sharon zegt blij te zijn met Ne
tanyahu's besluit, maar 'te wil
len nadenken over diens eisen'.
Volgens mensen in zijn omge
ving zou hij de voorwaarden van
de hand willen wijzen. Ze om
schrijven Netanyahu's aanbod
als 'een truc', die onderdeel
vormt van de machtsstrijd in de
Likud. Netanyahu gelooft dat de
partijaanhang hem als leider zal
aanwijzen als er snel verkiezin
gen worden gehouden.
door onze correspondent
Harald Doornbos
new delhi - De Indiase politie in
de hoofdstad New Delhi heeft
gisteren een bloedbad voorko
men door tijdig twee moslimter
roristen dood te schieten die
van plan waren het vuur te ope
nen op winkelend publiek. De
twee moslimmilitanten reden
gisteravond de parkeergarage
binnen van het Ansar Plaza,
Delhi's recentelijk geopende en
meest luxueuze winkelcentrum.
Vanwege 'divali', een populair
feest in India dat wel wordt ver
geleken met Kerstmis, was het
er zeer druk.
De militanten, leden van de ter
reurgroep Laskar I Toiba (Leger
van de zuivere), hadden pistolen
en automatische wapens bij
zich en waren van plan het vuur
te openen op de winkelende
massa. De Indiase politie had
echter een tip gekregen en
ankara/ap - Nog maar twee jaar
geleden werd Recep Tayyip Erdo
gan door tienduizenden aanhan
gers begeleid naar de gevange
nis, waar hij vier maanden moest
uitzitten. Toen hij de poort bin
nenging haalde Erdogan een
Turks gezegde aan: „Hiermee is
het lied niet afgelopen." En hij
kreeg gelijk.
Gisteren veroverde zijn Partij
voor Gerechtigheid en Ontwik
keling (AKP) ae absolute meer
derheid in het Turkse parle
ment. Hoewel hij zelf vanwege
zijn veroordeling zelf voorlopig
niet kan meeregeren, zal hij
achter de schermen de dienst
gaan uitmaken.
De charismatische oud-burge
meester van Istanbul heeft zijn
best gedaan de Turken ervan te
overtuigen dat hij geen radicale
agenda heeft en de huidige se
culiere, pro-westerse staat in
stand wil houden. Zijn partij
heeft de meerderheid gekregen
met de belofte een eind te ma
ken aan de corruptie die de
meeste Turken zien als de oor
zaak van de economische crisis
waar Turkije onder gebukt gaat.
Toch zijn veel mensen bang dat
Erdogan, nu hij de macht krijgt,
de islamitische beweging zal
dienen waar hij zich al zijn hele
leven toe voelt aangetrokken.
De 48-jarige Erdogan werd ge
boren in een arbeidersgezin in
Istanbul. Hij bezocht islamiti
sche scholen. Om wat bij te ver
dienen verkocht hij water en
snoep in het voetbalstadion. Hij
kwam terecht bij de jeugdafde
ling van de partij van Nationale
Redding, een partij op islamiti
sche grondslag die de toetreding
van Turkije tot de Europese
Unie afwees en ervoor ijverde
dat vrouwen hoofddoeken zou
den gaan dragen. Hij werd uit
eindelijk voorzitter van de
jeugdafdeling.
In 1994 werd hij tot burgemees
ter van Istanbul gekozen. In die
functie kreeg hij het met de 'se-
culieren' aan de stok toen hij de
cafés van de stad verbood nog
langer alcohol te schenken.
Het gedicht waarvoor hij in 1999
in de gevangenis belandde luid
de: „Minaretten zijn onze bajo
netten, koepels zijn onze hel
men, moskeeën zijn onze kazer
nes, gelovigen zijn onze solda
ten." De rechtbank vond dat hij
daarmee tot religieuze haat had
aangezet.
Maar zelfs Erdogans critici
moesten toegeven dat hij Istan
bul goed bestuurde en zijn partij
werd populair door haar sociaal
werk voor de armsten in Istan
bul die door de andere partijen
jarenlang waren veronacht
zaamd.
De islamitische partijen runden
liefdadigheidsinstellingen, zorg
den ervoor dat schoolkinderen
potloden kregen en dat zwange
re vrouwen gratis gebruik kon
den maken van ambulancever
voer.
Erdogan is getrouwd en heeft
vier kinderen. Een van zijn
zoons, Bilal, studeert aan de
universiteit van Harvard. Erdo
gan zegt dat zijn twee dochters.
Summeye en Esra, ook in de VS
studeren - aan de universiteit
van Indiana - omdat zij met hun
hoofddoeken niet werden toe
gelaten op Turkse universitei
ten.
Hoofddoeken zijn verboden
voor Turkse vrouwen en meisjes
die studeren of werken bij over
heidsinstellingen.
Op een recente bijeenkomst in
Ankara sprak Erdogan over de
noodzaak om alle huishoudens
van stromend water te voorzien
en beloofde hij lagere brand
stofprijzen voor boeren, maar
zweeg hij in alle talen over gods
dienst.
Veel Turkse politici zijn stijf en
afstandelijk, maar Erdogan niet.
Met zijn opgerolde hemdsmou
wen komt hij ontspannen en al
lesbehalve formeel over. Hoewel
in Turkije zeer veel waarde
wordt gehecht aan formaliteiten
en titels wordt hij door iedereen
bij zijn voornaam Tayyip ge
noemd. Na zijn toespraak brak
de menigte los in gejuich. „Pre
mier Tayyip, premier Tayyip!",
werd er geroepen. Veel mensen
hadden borden bij zich waar op
stond: „Hiermee is het lied niet
afgelopen."
Sharon is kwaad dat Netanyahu
gisteravond in een televisie-in
terview ook een aantal eisen
stelde die neerkomen op een
motie van wantrouwen tegen
het regeringsbeleid. Zo herhaal
de hij zijn eis dat de Palestijnse
president Yasser Arafat moet
worden verbannen en dat Israël
zich moet uitspreken tegen de
vorming van een Palestijnse
staat.
Netanyahu meent dat verkiezin
gen op korte termijn de rechtse
partijen een flinke winst opleve
ren, wat de stabiliteit van het
land ten goede zou komen. Hij
voorziet zelfs een verdubbeling
van het zetelaantal van de Li
kud.
Hij wil ook dat Sharon openlijk
verklaart dat hun samenwerking
zal worden voortgezet, ongeacht
wie de strijd om het leiderschap
van de Likud wint. Hij wil zo
voorkomen dat Sharon hem
straks weer aan de kant zet.
wachtte de twee terroristen op
in de parkeergarage. Na een kort
vuurgevecht werden zij gedood
door de ordetroepen.
„Ik deed alleen maar wat inko
pen voor divali en toen ik terug
kwam zaten er drie kogelgaten
in m'n auto", vertelt een ge
schokte P.K. Roda, wiens groene
auto geparkeerd staat naast de
plek waar het bloed van de ge
dode vermoedelijke terroristen
nog op de grond ligt. Volgens de
Indiase autoriteiten 'is een
bloedbad onder onschuldige
burgers voorkomen'.
Lashkar i Toiba is een vanuit Pa
kistan opererende extremisti
sche moslimgroepering die veel
vuldig wordt genoemd als on
derdeel van het al-Qaeda net
werk. De groepering, die recen
telijk door de Pakistaanse presi
dent Moesharraf werd verbo
den. richt zich met name op de
'bevrijding van Kashmir uit de
klauwen van India'.
san giuliano di puglia - In San Giuliano di Puglia
zijn gisteren de 29 slachtoffers begraven van de
aardbeving die het Italiaanse dorpje donderdag
heeft getroffen. De slachtoffers zijn 26 kinderen en
een onderwijzeres die omkwamen toen een basis
school instortte, en twee oudere vrouwen die onder
het puin van hun huis bedolven raakten. Alle omge
komen kinderen van het 1500 inwoners tellende
dorp waren jonger dan tien jaar. Vier kinderen en
een onderwijzeres verkeren nog in levensgevaar.
President Ciampi en zijn vrouw woonden de cere
monie bij, net als parlementsvoorzitter Casini en
twee ministers. Premier Berlusconi bleef in Rome,
waar hij met ministers sprak over de situatie na de
aardbevingen van afgelopen week. De gevolgen
van de aardbeving zijn onderwerp van een straf
rechtelijk onderzoek. In een rapport uit 1998 heeft
het Italiaans geofysisch en vulcanologisch instituut
INGV de hele regio Molise, waar San Giuliano di
Puglia ligt, een aardbevingsgebied met een hoog ri
sico genoemd. Maar daarop is nooit actie onderno
men en niemand in het dorp was ervan op de hoog
te.
Foto: AP/Luca Bruno
istanbul-londen/anp-ap - De
islamitische Partij voor Recht en
Ontwikkeling (AKP) is pas vorig
jaar opgericht door gematigde
pro-islamieten, maar zegt mo
dem, conservatief en vooral se
culier (wereldlijk) te zijn. Som
migen zijn echter bang dat de
AKP al snel zijn 'ware' islamiti
sche gezicht laat zien.
Onder de critici is de verslagen
Turkse premier Ecevit, wiens
DSP de kiesdrempel misschien
niet eens haalt. Hij uitte al
meermalen zijn bezorgdheid
over de 'verborgen agenda' van
de AKP. „Ik hoop dat de partij
het seculiere en democratische
bewind respecteert", waar
schuwde Ecevit.
AKP-leider Recep Tayyip Erdo
gan doet intussen zijn best alle
angst over een meer islamiti
sche koers voor Turkije weg te
nemen, bijvoorbeeld door te
lonken naar het westen. Hij en
zijn partij laten zich leiden door
wereldlijke principes, vastgelegd
in de Turkse grondwet, zei hij
gisteravond nog.
Het volk stemde massaal op de
AKP uit frustratie over de eco
nomische malaise en de politie
ke strubbelingen binnen de re
gerende DSP, die uiteindelijk
leidden tot vervroegde verkie
zingen.
Turkije is een seculiere demo
cratie met een scheiding van
kerk en staat. De islamitische
wortels van de AKP zouden die
scheiding wel eens in gevaar
kunnen brengen, vrezen politie
ke tegenstanders. Het volk lijkt
die vrees vooralsnog niet te de
len, gezien de verkiezingsuit
komst.
Er is veel armoede in Turkije en
er zijn nauwelijks sociale voor
zieningen. De AKP kent echter
een netwerk dat voedsel onder
armen verspreidt. De partij be
looft een einde te maken aan
corruptie en aan politiek gekon-
keL AKP-parlementsleden
steunden onlangs het doorvoe
ren van allerlei hervormingen
die de Turkse aansluiting bij de
Europese Unie moeten bespoe
digen. Die maatregelen maken
van Turkije een tegenstander
van de doodstraf en tonen res
pect voor de eigen taal van de
Koerdische gemeenschap.
Op zijn persconferentie sprak
Erdogan gisteravond met geen
woord over de islam, maar ci
teerde hij Mustafa Kemal Ata-
turk, de oprichter van het mo
derne, seculiere Turkije. Hij be
loofde het proces van Turkije's
toetreding tot de EU te versnel
len en zei dat Turkije een eco
nomisch programma zal volgen
dat het land met de rest van de
wereld zal integreren.
Maar het seculiere establish
ment blijft een diep wantrou
wen koesteren over de ware be
doelingen van de partij. Waar
nemers wijzen erop dat veel
partijleden afkomstig zijn uit in
middels verboden radicalere
moslimgroeperingen en dat zij
hun leiders op den duur dwin
gen hun gematigde houding af
te leggen.
londen-teheran/afp-rtr - Op
verschillende plekken zijn zowel
een echtgenote als een zoon van
al-Qaeda-leider Osama bin La
den gearresteerd, zo werd dit
weekeinde bekend.
Iran heeft gisteren bevestigd dat
het een zoon van Bin Laden
heeft opgepakt nadat die illegaal
het land binnen was gekomen.
Volgens een regeringswoord
voerder gebeurde dat twee
maanden geleden en werd de
man meteen het land weer uit
gezet.
De jongste vrouw van de al-
Qaeda-leider is door de politie
in Jemen gearresteerd. Ze wordt
verdacht van betrokkenheid bij
een schietpartij in de woning
van haar in Jemen woonachtige
vader. Amal al-Saddah is de
jongste van de vier echtgenotes
van Bin Laden. De vrouw, die
begin twintig is, zou de lieve
lingsechtgenote van de al-Qae-
da-leider zijn. Volgens de Britse
krant The Sunday Times is ze
door de Jemenitische autoritei
ten onder huisarrest geplaatst.
Arabische diplomaten hebben
tegenover dè krant verklaard dat
er vorige maand een schietpartij
uitbrak bij het huis van haar va
der in de plaats Ibb. Dat gebeur
de nadat er veiligheidstroepen
bij de woning arriveerden om de
vrouw te bewaken.
Volgens The Sunday Times was
de vrouw, die vanuit Afghanis
tan naar Jemen is gevlucht, fel
gekant tegen die bewaking om
dat ze deze als een beperking
van haar bewegingsvrijheid zag.
Ook haar vader en broer zijn
onder arrest geplaatst en wor
den net als al-Saddah verhoord.
Volgens Jemenitische bronnen
die in het artikel worden aange
haald, komt het land daarmee
tegemoet aan het dringende
verzoek van de Verenigde Staten
zoveel mogelijk inlichtingen
over Bin Laden te verzamelen.
De gearresteerde zoon van Bin
Laden zou deel hebben uitge
maakt van een groep van onge
veer twintig arrestanten die ille
gaal over de oostgrens het land
waren binnengekomen. „We
wisten niet dat er een zoon van
Bin Laden bij was, omdat ze
geen papieren bij zich hadden",
aldus de zegsman. Volgens een
andere bron bij de regering zijn
de arrestanten uitgewezen naar
Pakistan. De identiteit van de
zoon, een van de naar schatting
twintig van Osama bin Laden, is
niet bekendgemaakt.
teheran/ap-Het Iraanse parle
ment heeft gisteren ingestemd
met een wet die bepaalt dat
het 'bloedgeld' dat dient te
worden uitgekeerd als een Ira
niër wordt gedood of verwond,
gelijk dient te zijn bij moslims
en niet-moslims.
Tot nu toe moest alleen een
moordenaar van een Iraanse
moslim een bedrag van circa
18.000 euro betalen aan de na
bestaanden van het slachtof
fer. Was de vermoorde man
bijvoorbeeld een jood of een
christen, dan hoefde de moor
denaar maar de helft van dat
bedrag te betalen.
Het besluit om voortaan het
zelfde bedrag te rekenen,
wordt gezien als een poging
van het parlement de rechten
van de erkende minderheden
in het land te beschermen. De
conservatieve Raad van Hoe
ders. die in Iran de dienst uit
maakt, moet er nog wel mee
instemmen, maar ayatollah Ali
Khamenei, de hoogste leider
van Iran, heeft al zijn zegen ge
geven aan het wetsvoorstel.
Een hervormingsgezind lid van
het Iraanse parlement. Elaheh
Koulaee, kondigde meteen aan
dat ze een voorstel zal indie
nen om de hoogte van het
'bloedgeld' ook niet langer te
laten afhangen van het ge
slacht van het slachtoffer. De
moordenaar van eei^ vrouw
hoeft nu maar circa 9.W0 euro
te betalen aan de nabestaan
den, ongeacht de religieuze
achtergrond van het slachtof
fer.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - Rusland voert de druk op
Tsjetsjeense rebellen verder op. Het
leger is begonnen met een grootscha
lig offensief tegen de rebellen in Tsje
tsjenië. De reductie van het aantal
Russische troepen in de opstandige
republiek is van de baan. Verder wor
den de werkzaamheden van journalis
ten in het gebied nog meer beperkt en
streeft Rusland naar een internatio
naal isolement van het Tsjetsjeense
verzet.
„Vanaf vandaag voeren troepen groot
schalige, harde en gerichte operaties
uit in Tsjetsjenië", zei minister Sergej
Ivanov gisteren tegen enkele Russi
sche persbureaus. De eerder aange
kondigde reductie van de ongeveer
80.000 Russische troepen is van de
baan. De maatregel kon niet verhin
deren dat het Russische leger gisteren
een gevoelige nederlaag leed. Rebellen
schoten in een buitenwijk van Grozny
een Russische Mi-8 helikopter neer.
Daarbij kwamen negen Russische sol
daten om het leven.
Volgens Ivanov zijn er aanwijzingen
dat de Tsjetsjeense rebellen 'binnen
en buiten Rusland' nieuwe tenoristi-
sche aanslagen voorbereiden. Ook
zouden de Tsjetsjeense rebellen nieu
we zelfmoordcommando's werven.
De rebellenleider Basajev kondigde
vorige week nieuwe acties in Rusland
aan. Het toebrengen van 'maximale
schade' zal daarbij het doel zijn, aldus
Basajev, die de verantwoordelijkheid
opeiste voor de gijzeling in Moskou.
De door het Kremlin gesteunde partij
Eenheid riep dit weekend op tot een
boycot van Deense producten in Rus
land. Reden voor de oproep is de wei
gering van Denemarken om Achmed
Zakajev uit te leveren. Rusland be
schuldigt de afgezant van de Tsje
tsjeense president Maschadov van be
trokkenheid bij terroristische aansla
gen. Volgens Denemarken heeft Rus
land vooralsnog onvoldoende bewijs
materiaal geleverd voor die stelling.
Zakajev zit nog in voorlopige hechte
nis in Kopenhagen.
Rusland streeft sinds de gijzeling in
Moskou naar een internationaal isole
ment van het Tsjetsjeense verzet. Eer
der moest een voor medio november
geplande Russisch-Europese top al
verplaatst worden van Kopenhagen
naar Brussel, omdat Poetin niet wil af
reizen naar Denemarken. Het Kremlin
is ontstemd dat de Deense autoritei
ten vorige week weigerden een Tsje-
tsjeens congres te verbieden. Ook de
Nederlandse ambassadeur kreeg vori
ge week kritiek, omdat in Den Haag
de Tsjetsjeense krant Chechen Times
gepresenteerd zou worden. De pre
sentatie ging uiteindelijk niet door.
President Poetin kondigde na de gijze
ling van een theater in Moskou al aan
dat 'alle noodzakelijke maatregelen'
genomen zullen worden om de strijd
tegen de rebellen te winnen. Daarin
past ook de verder beperking van de
onafhankelijke verslaggeving van de
oorlog in Tsjetsjenië. Het Russische
parlement nam vrijdag een wet aan
die journalisten verbiedt informatie
naar buiten te brengen die 'antiterro-
ristische operaties' in gevaar kan
brengen. Het Kremlin bestempelt de
oorlog in Tsjetsjenië als een 'antiterro-
ristische operatie'.
In Rusland is de steun voor de oorlog
sterk toegenomen. Inmiddels is 46
procent van de bevolking voor een
voortzetting van de oorlog, een toena
me van 12 procent. Het Russische pu
bliek is ook tevreden met het optreden
van de autoriteiten tijdens de gijze
ling. Van iille ondervraagden steunt 82
procent het optreden van de speciale
eenheden.
d
