Moment van glorie voor Jac Orie
SPORT 2
Schaatsteam van Spaar Select wint zes van de tien nationale afstandstitels
'Naar Japan ga ik wel
daar hebben ze sushi
Ritsma komt er niet aan te pn<
np
Buitenlanders vooraan bij marathon Winnaars klagen alsof wereld is vergaan
Rop eerste iiiÜÏ
New York
Safin rekent koelbloedig af met Hewitt
Valentijn vera "g0
Jaspers in fina
Dode in rally
door woestijn
Dubai - De Duitse motorcou
reur Michael Seefeldt is bij de
Desert Challenge in de Verenig
de Arabische Emiraten om het
leven gekomen. De 36-jarige
rallyrijder raakte vermist tussen
het vierde en vijfde controle
punt. Na een zoekactie met he
likopters werd de Duitser ge
vonden. Hij bleek aan uitdro
ging te zijn bezweken.
Zware loting
Co Stompé
bridlington - Co Stompé
wacht begin januari bij de Em
bassy Darts een loodzware eer
ste ronde. De Amsterdammer
werd bij de loting voor het offi
cieuze WK darts gekoppeld aan
de Engelsman Martin Adams.
Adams, als vierde geplaatst, was
begin dit jaar nog halve-finalist
in Frimley Green. Raymond van
Barneveld, tweede op de plaat
singslijst, moet het in de eerste
ronde opnemen tegen de En
gelsman Matt Clark. Vincent
van der Voort lootte in de eerste
ronde de Fin Jarkko Komula.
Albertino Essers treft de uit
Wales afkomstige Ritchie Davis.
Wereldrecord
Behr op 100 meter
erfurt - Andreas Behr mag zich
sinds zaterdag wereldrecord
houder op de 100 meter schaat
sen noemen. Behr kwam bij de
Duitse afstandskampioen
schappen tot een tijd van 9,86.
De internationale schaatsfede-
ratie ISU erkent dit jaar de 100
meter als officiële afstand. Tus
sentijden op de 500 meter, ge
meten na 100 meter, komen
niet in aanmerking voor de re-
cordlijsten.
Fransman Vincent
wereldkampioen
Valencia - Arnaud Vincent
heeft de wereldtitel in de 125cc
op zijn naam gebracht. De 27-
jarige motorcoureur stuurde
zijn Aprilia op het circuit van
Valencia in de laatste GP van
het seizoen naar de tweede
plaats achter de de Spanjaard
Daniel Pedrosa op een Honda.
Dat was voldoende voor de we
reldtitel, de eerste van een
Fransman in het WK wegraces.
In de beide andere klassen wa
ren de wereldkampioenen al
bekend. Marco Melandri ver
overde de titel in de 250cc, Va
lentino Rossi in de MotoGpl.
maandag 4 NOVEMBER 20(
ieti
J lan
itzi
dd<
door Cijs van Oosten
utrecht - Een Rottweiler en een
trombosearm hielden beginjaren
negentig de doorbraak van Jac
Orie in het schaatsen tegen. In
zijn debuutjaar als hoofdcoach is
de 35-jarige Haagse wetenschap
per echter niet te stuiten. Orie
plaatste afgelopen weekeinde
het door geldzorgen geplaagde
schaatsteam van Spaar Select op
het NK afstanden nadrukkelijk in
de etalage.
De sterren van de ploeg - de fe
nomenale Erben Wennemars
(500, 1000, 1500 meter), de over
tuigende Marianne Timmer (500
en 1000 meter) en de koelbloe
dige Gianni Romme (5000 me
ter) - raapten de afgelopen drie
dagen op de Vechtsebanen zes
van de tien nationale titels van
het ijs. Daarnaast brachten
ploeggenoten Annamarie Tho
mas (zilver en brons), Martin
Hersman (zilver) en Mark Tui-
tert (brons) het totaal aan ere
metaal op tien.
De wetenschappelijke aanpak
van Orie heeft een verfrissende
uitwerking op de acht schaat
sers van Spaar Select. Het me
rendeel was in de voorbije jaren
ongevoelig geworden voor de
mentale prikkels van de Ameri
kaanse coach Peter Mueller.
Orie doet het op een andere ma
nier, volgens hem 'een van de
vele wegen die naar Rome lei
den'. Hij verwerkt de gegevens
van een reeks fysiologische tes
ten in de individuele trainings
programma's van de schaatsers.
Het is de kunst om het optimum
te vinden in de verhouding tus
sen kracht-, sprint- en duurtrai-
ningen gerelateerd aan de be
lastbaarheid. Orie: „Niets
nieuws, maar voor deze schaat
sers wel."
Het vertrouwen heeft Orie door
middel van uitvoerige gesprek
ken van zijn rijders gewonnen.
De eerste testen wezen uit dat
de meeste schaatsers een slech
te lichamelijke conditie hadden.
Eén van de oorzaken is mogelijk
de stress die het slot van het te
leurstellende olympische sei
zoen met zich had meegebracht.
Veertien schaatsers
naar Hamar
utrecht/gpo - De commissie
topsport van de KNSB heeft
voor de wereldbekerwed
strijd in Hamar op 9 en 10
november veertien schaat
sers geselecteerd. De natio
nale selectie is als volgt:
1500 meter mannen: Jochem
Uytdehaage, Ids Postma, Er-
ben Wennemars, Martin
Hersman, MarkTuitert. Re
serve: Gianni Romme.
5000 meter mannen: Jochem
Uytdehaage, Carl Verheijen,
Gianni Romme, Ids Postma,
Bob de Jong. Eerste reserve:
Rintje Ritsma.
1500 meter vrouwen: Anna
marie Thomas, Renate Groe-
newold, Barbara de Loor,
Maija Vis, Elma de Vries. Re
serve: Helen van Goozen.
3000 meter vrouwen: Renate
Groenewold, Marja Vis, Bar
bara de Loor, Jenita Hulze-
bosch-Smit, Elma de Vries.
Reserve: Helen van Goozen.
Orie: „Stress breekt conditie af."
De schaatsers, die ieder een
dagboek van hun trainingen
moeten bijhouden, geven hoog
op van zijn vakkennis en com
municatieve vaardigheden.
Martin Hersman: „Je schrikt je
een ongeluk als je bij hem thuis
zijn boekenkast ziet." Mark Tui-
tert: „Jac heeft ons met zijn ma
nier van werken rust en vertrou
wen gegeven." Hersman weer:
„Over ellce training denkt hij na
en wil hij discussiëren."
Volgens Orie valt er in de con
servatieve wereld van het
schaatsen nog 'veel te winnen
met een wetenschappelijke be
nadering' die in de atletiek en
krachtsporten allang geaccep
teerd is. „Het is een feit dat de
fysiologische toestand van een
schaatser bepaalt hoe hij gaat
schaatsen."
Eerder pleitte KNSB-topsportco-
A - It
Gianni Romme:
„Het mooie van de overwinning
van Henk Angenent is dat het
goed is voor de tien kilometer.
Want dat is ook een reden waar
om ik die afstand vandaag heb
gereden. Ik zal ze dit jaar alle
maal rijden. Want het zal ver
domme niet gebeuren dat die
tien kilometer verdwijnt."
Ids Postma
„Ik heb een sponsor, KS Gor
dijnrail. Alleen voor dit week
end. Voor volgend weekend heb
ik nog ruimte op mijn schaats
pak beschikbaar."
Erben Wennemars:
Als ik thuiskom en mijn kleine
Joep in de ogen kijk, dan maakt
het schaatsen me geen flikker
meer uit."
Marianne Timmer:
„Ik weet niet of ik in december
naar de World Cup in China wil.
Ik vind China een risico.
Vreemd eten, vreemd land. Mis
schien kom je er slechter van te
rug. Naar Japan ga ik wel. Daar
hebben ze sushi."
Barbara de Loor:
„Na afloop van vorig seizoen
heb ik zes weken gewerkt v
een evenementenbureau
cht
af?;
fondsen moest werven vooi
groot golftoemooi in het no
den van het land. Moest iki
bezoek bij gefrustreerde m;
nen die allemaal vertelden i
vroeger, toen ze ook op hoo
veau sportten en twee keer
een dag trainden. Dat vond
wel lachen." •VI
Jenita Smit-Huizebosch:
„Ik weeg 53 kilogram, ieder
zegt tegen me: 'je wordt eri ,es
dikker op'. Maar belangrijk
technisch goed te schaatsei
Kijk maar naar Falko Zands
Hij woog ook niets, maar re )e
wel hard weg."
get
fki
ie:
)le
Gianni Romme:
„Ik weet zeker dat een mar
zwaarder is dan een tien
meter. Honderd rondjes rij<
die gasten! Dan valt een tier
lometer met 25 rondjes nog pjj
mee. Misschien moeten wi
ook vaker doen. Eerst een
thon rijden, daarna kan de
kilometer alleen maar mea
len." Henk Angenent, op de
tergrond: „Op 10 december
gint de Zesdaagse."
n taa
mg
lopl
Onder leiding van Jac Orie, opvolger van haar echtgenoot Peter Mueller, wint ook Marianne Timmer
weer prijzen. Foto: ANP/Jasper Juinen
ordinator Ab Krook al voor een
bundeling van het wetenschap
pelijk onderzoek in het schaat
sen. Dat is gezien de conflictu
euze sfeer in het schaatsen een
heikel onderwerp. Niettemin wil
Orie dit thema weer snel terug
krijgen op de agenda.
Orie: „De onderzoeken moeten
centraal worden aangestuurd.
Een landelijk kenniscentrum is
noodzaak, anders zou het kun
nen gebeuren dat we elkaar de
grond in werken. Uiteindelijk
bepaalt de kwaliteit van het be
geleidingsteam wat er uit de be
schikbare gegevens wordt ge
haald."
„De Vrije Universiteit in Amster
dam, de Universiteit Twente en
NOC'NSF zullen graag mee
doen. Ik begrijp dat het een las
tige stap is, concurrentie tussen
de teams moet blijven, maar er
is sprake van een gezamenlijk
belang. Op de Winterspelen van
2006 in Turijn moeten we er als
natie staan."
Voor de Hagenaar lag het echter
lang niet voor de hand dat hij
emplooi zou vinden als coach.
Na zijn vooral door pech mis
lukte schaatsloopbaan, besloot
hij in 1994 zich volledig te rich
ten op de studie bewegingswe
tenschappen. „Ik vond het coa
chen toen ik zelf schaatser was
maar een hondenbaan."
Na een voorzichtig begin in het
gewest Zuid-Holland, werd Orie
twee jaar geleden gevraagd door
TVM om Geert Kuiper te assiste
ren. Afgelopen jaar schreef Orie
het programma van olympisch
kampioen Gerard van Velde. En
nu is hij als zelfstandig trainer
meteen succesvol.
Als schaatser bleef het succes
ver weg. Orie kwam op 16-jarige
leeftijd in Jong Oranje, maar
stroomde in tegenstelling tot
zijn Haagse vrienden Bart Veld
kamp, Ben van der Burg en
Thomas Bos niet door tot de
kernploeg. Hij ging wel mee in
het avontuur van Leo Visser en
Yvonne van Gennip die in het
post-olympische seizoen 1988 -
1989 een commerciële ploeg op
richtten.
Orie liep door een beet van een
Rottweiler in 1989 een bloedver
giftiging op die met een zware
antibioticaJaiur moest worden
bestreden. Drie jaar later kwam
hij na een val van de fiets op
nieuw in een levensbedreigende
situatie. Hij werd met een trom
bosearm in het ziekenhuis op
genomen. Tussendoor werd hij
gehinderd door een voorhoofds
holteontsteking en een knieope
ratie. Als schaatscoach is hij on
der een gelukkiger gesternte ge
boren dan als schaatser.
door Peter van der Hulst
utrecht - „Balen." Rintje Ritsma
vatte zijn gevoel krachtig samen.
Voor het eerst in twaalf jaar
slaagde de veelvoudig Europees
en wereldkampioen allround er
niet in zich te plaatsen voor de
eerste wereldbekerwedstrijden
van het seizoen. Bleef Ritsma tij
dens de NK Afstanden op de vijf
kilometer nog redelijk in het
spoor van de concurrentie (zes
de), op de 1500 meter (elfde)
kwam de Fries er niet aan te
pas.
„Ik ben best teleurgesteld, maar
ik moet hier het positieve uit
zien te halen. In Erfurt wil ik al
les weer op de rit krijgen." Rits
ma bereidt zich daar de komen
de weken voor op de rest van
het seizoen.
Ritsma moet jaloers hebben toe
gekeken hoe de rijders van
Spaar Select (Erben W<
mars, Martin Hersman en
Tuitert) op de 1500 mete
podium kleurden. Op het z
ijs kwamen de robuuste s
van de zware man uit Leo,
niet tot zijn recht. Wenne
(1.52,13) liet op indrukwellve
de wijze Ritsma (1.57,18) a e<j'
zich. Een gat dat te de V
geeft, maar TVM-coach G
Kemkers nam zijn rijder i1111
scherming. „Het is nog zo
in het seizoen. De EK en
moeten nog komen en da
deze wedstrijd niet meer."
Twijfels over de mogelijkh
van Ritsma zijn eigendom
het publiek en de media, n
Kemkers. Zelf heeft hij gee
serves. ,Als hij op dit n"
blijft presteren, zal ik hem
vragen om nog een jaar d<
gaan. En de vijf kilometer
Ritsma vertrouwen gegevei
Geduld van publiek stevig op de proef gesteld XT x1 x x
r Nys en Groenendaal steken in Smt-Michielsgestel ver boven concurrentie uit
In
groningen/gpd - „Hè Jan Maar
ten. Gefeliciteerd. Je bent de
beste Nederlander", schreeuw
de een Groninger schaatslief
hebber zaterdagavond naar Jan
Maarten Heideman. Hij toverde
een zuur lachje op zijn gezicht.
De marathonschaatser moest
dit seizoen voor het eerst zijn
meerdere erkennen in andere
sprintkanonnen.
Op het ijs van Kardinge werd de
Amerikaan KC Boutiette tweede.
Fransoos Cedric Michaud won
de derde wedstrijd om de Essent
Cup.
Een troost: Heideman schaatste
de laatste wedstrijden zoveel
punten bij elkaar dat hij de vol
gende marathon - zaterdag in
Eindhoven - in het oranje lei-
derspak mag starten. Hij was er
zelf niet zo blij mee. „Het valt
veel te veel op", klaagt hij. „Ik
had liever nog een paar wed
strijden in het blauwrood (van
DSB, red.) gereden. Nu zijn alle
ogen veel te veel op mij gericht."
In het volgepakte Kardinge was
dat al het geval. Het peloton
bleef tijdens de honderd ronden
steeds bij elkaar. Niemand
kwam weg. Ook Heideman niet,
hoewel hij wel steeds voorin te
vinden was. Het was saai. Het
geduld van het publiek bij het
steeds populairder wordende
marathonschaatsen werd stevig
op de proef gesteld. Alleen de
massasprint interessant. Geluk
kig werd dat een uitsmijter van
jewelste.
Tien ronden voor de streep be
gaven de grote ploegen zich al
naar voren. De spanning steeg.
Bert Jan van der Veen probeerde
zijn oranje pak te verdedigen,
maar viel al snel terug. Uiteinde
lijk kwam Erik Huizebosch als
eerste uit de laatste bocht. Hij
schreeuwde naar zijn
noot Michaud dat hij er voor
moest gaan.
Dat deed de Fransman. Voor
hem was het de ultieme wraak.
Hij was tot op het bot gemoti
veerd. Michaud had al weken
superbenen, maar viste bij de
eerste twee Essent Cups achter
het net. In Utrecht won hij nog
wel de sprint van het peloton,
maar dat leverde slechts de vier
de plaats op en dat was niet wat
de Fransman wilde. Zaterdag
kreeg hij zijn zin. „Ik zat tot nu
toe steeds aan de verkeerde
kant. Een keer vijfde, een keer
vierde. Dit is perfect. Huize
bosch heeft veel goed werk voor
me gedaan. Tussen Heideman,
Boutiette, Miel Rozendaal en
mij zit in de sprint op dit mo
ment heel weinig verschil. Dit
keer was ik de snelste en dat
voelt heel goed."
parus/anp - Marat Safin heeft
het tennistoernooi van Parijs op
zijn naam geschreven. De Rus,
als derde geplaatst, rekende in
de finale van het evenement uit
de Masters Series koelbloedig af
met Lleyton Hewitt. Safin, die
het evenement eerder in 2000
won, stond tegen de Australi
sche nummer één van de wereld
geen set af: 7-6,6-0 en 6-4.
Voor Safin was Parijs pas zijn
eerste toernooizege dit jaar. Hij
haalde wel twee keer de eind
strijd (Hamburg en de Austra
lian Open), maar verloor die
beide keren.
Over vier weken keert de 22-jari-
ge Rus terug naar de plaats waar
hij Hewitt een tennislesje gaf.
Dan staat in sportpaleis Bercy
de finale van de Daviscup op
het programma. Safin neemt het
dan met levgeni Kafelnikov op
tegen de favoriete Fransen.
„Kennelijk wisten de Fransen
niet dat ik in Parijs altijd goed
speel", grijnsde de Rus na zijn
zege met opmerkelijk veel
machtsvertoon.
Hewitt lijkt ondanks de verloren
finale op weg het jaar als num
mer één van de wereld af te slui
ten. Het verschil met de elf jaar
oudere Andre Agassi is na Parijs
88 punten. Beiden spelen half
november nog om de Masters
Cup in Shanghai, waar de beste
acht van dit seizoen aantreden.
De winnaar daar incasseert 150
punten. tJ
Marat Safin in actie tegen Lleyton Hewitt. Foto: AP/Francois Mori
Safin zal er vol vertrouwen ook
spelen. De Rus had gisteren ver
rassend weinig moeite met He
witt. In de eerste set herstelde
de Australiër zich nog wel van
een break (1-4 achter), maar in
de tiebreak maakte hij enkele
onnodige fouten. Safin pakte de
eerste set en knalde ook direct
door de tweede. In die reeks
stond hij Hewitt geen game toe.
„Ik stond met 1-0 voor en dreig
de mijn eigen opslag te verlie
zen. Toen ik toch naar 2-0 door
stootte, viel alles ineens op zijn
plek. Ik serveerde echt g<?ed in
die fase", zei de Rus over de 6-0.
In de derde set gaf de Australiër
bij 3-3 één keer zijn opslagbeurt
uit handen, wat meteen de be
slissing betekende. Op 3-5 kon
Hewitt, wiens laatste titel van
Wimbledon dateert, nog drie
matchpunten wegwerken, maar
op zijn eigen servicebeurt hield
Safin zijn zenuwen goed in be
dwang. Safin, die bij zijn eerste
eindzege in Bercy twee jaar ge
leden een andere Australiër
(Philippoussis) in de eindstrijd
versloeg, verdiende met zijn ze
ge ruim 400.000 euro.
door Edward Swier
sint-Michielsgestel - Ze bleven
de concurrentie ver voor, maar
klaagden alsof de wereld zojuist
was vergaan. En dat was eigen
lijk maar goed ook, want anders
was er na de Superprestige-
veldrit in Sint-Michielsgestel
weinig te melden geweest. De
Rabobank-ploeggenoten Sven
Nys en Richard Groenendaal
hebben het peloton de eerste
weken van het crossseizoen in
een ijzeren greep. Gisteren bleef
alleen Bart Wellens, met ruim
een minuut achterstand op win
naar Nys, nog enigszins in de
buurt. Ook de nummer drie zag
trouwens genoeg aanleiding
voor een klaagzang.
„Het was niet veel vandaag",
mopperde Richard Groenendaal
aan de meet in zijn woonplaats.
Groenendaal sprak het vermoe
den uit dat de krachtsinspan
ning die hij vrijdag in de Kop
penbergcross geleverd had, hem
serieus had verzwakt. „Daar heb
ik om te winnen veel moeten
geven. Mijn start was vandaag
goed, dat zeker. Maar dat was
ook het enige positieve. Ik voel
de me iedere ronde zwakker
worden, zat verkrampt op de
fiets en had totaal geen macht."
Dat Groenendaal niettemin Nys
als enige weerwerk kon leveren,
zegt veel over de huidige ver
houdingen.
Groenendaal had drie volle ron
des een voorsprong. Nys nam
daarna het initiatief over, maar
in de zesde van negen rondes
ging de Belg uit Baal onderuit.
„Ik raakte een reclamebord aan
de linkerkant, vloog aan de
overkant het publiek in. Tegen
twee kindertjes op. Hun vader
hielp mij nota bene eerst op
weg, terwijl ik me meer zorgen
gemaakt zou hebben om die
twee", aldus de aanstaande va
der. Niet veel later was de hië
rarchie hersteld en nam Nys op
nieuw vijftien tellen afstand van
zijn ploeggenoot.
Ook de winnaar jammerde in de
Brabantse blubber. De startvolg
orde, die rekening houdt met
het land van afkomst en daar
door de sterkere Belgen naar de
tweede of derde startlij verwijst,
was opnieuw reden van zijn
toom. „Als ik hier niet gewon
nen had, was ik niet geklopt
door Richard Groenendaal. Nee,
dan had de UCI (de wereldwie
lerbond, red.) mij verslagen. Die
verzint die krankzinnige startop-
stelling, zorgt dat ik zeker Jwin-
new york/dpa/afp - Kenyi ed<
atleten hebben de 33e editi
de marathon van New Yoi ;nt
domineerd. Bij de mannen file
Rodgers Rop in 2 uur, 8 mil m
en 7 seconden. Bij de vro ®c
was zijn landgenote Joyce
chumba in 2.25.56 de snelsl
Rop won dit jaar ook al de!go
rathon van Boston. In New i v
bleef hij 24 seconden acht Ei
het parkoersrecord, dat de we
opiër Tesfaye Jifar vorig ja J
2.07.43 bracht. Gisteren
Rop zijn landgenoten Chnfee
her Cheboiboch en Labanptie
kemboi achter zich.
Voor het eerst in de 33-jarii__
schiedenis van de marathi
New York startten de vro
25 minuten eerder dan de
nen. Zo'n 30.000 atleten
hele wereld liepen de race
42 kilometer en 195 meter.
Rop maakte de hele race 31
frisse indruk, ondanks de
lijke omstandigheden. Het
vier graden boven nul, er
een flink wolkendek en de
was straf. In de slotkilt
maakte de politiefunctie chi
zich los van zijn Iandgen pt<
Hij is de vierde atleet die ir un
zelfde jaar de marathons ale
Boston en New York wist te teli
nen. De laatste keer gebi oir
dat in 1999, toen Joseph Q ho
die prestatie neerzette.
Joyce Chepchumba won
het eerst in New York. De
mer drie van de Olymp tep
Spelen in Sydney liet, drie tO
voor haar 32e verjaardag,
komen in Central Park
concurrente Ljoebov Denton
achter. De Russische win iZ
van de marathon in Los ArtMet
zag het gat groeien naar
twintig seconden.
In de Brabantse prut snelt Reinier Groenendaal naar de tweede plaats. Foto: ANP/Vincent Jannink
tig seconden moet goedmaken."
En volgens Nys was dat weer in
direct de reden waardoor hij na
anderhalve ronde koers Bart
Wellens ten val bracht. „Je kan
hier moeilijk inhalen, maar we
wilden allebei verder naar, vo
ren. Opgejaagd door het onrecht
dat ons bij de start was aange
daan." Nys sneed Wellens in
een bocht de pas af. Wellens:
„Hij duwde me zo onderuit. Ik
zeg niet dat Sven het expres
deed, maar hij moet voortaan
wel uitkijken." En zo foeterde de
top drie nog even verder. Terwijl
juist de kanslozen, de mannen
achter de topdrie, reden tot kla
gen hadden. Zij waren in de
modderpoel namelijk al snel
verworden tot figuranten.
idri
al
oss/anp - Biljarter Gerwii eb
lentijn heeft verrassend nii
Grandprix driebanden in 0 teri
zijn naam geschreven. Hij
in de finale te sterk voor d la I
voriete Dick Jaspers. In 281 ial(
ten maakte de winnaar de 5 m
ramboles vol. Zijn tegensl
bleef op 40 steken. De hoÉnld
serie van Jaspers in de final ste
negen. Valentijn m^oir
'slechts' vijf punten op rij.
Jaspers toonde in de halve
les nog een grootse vormltbe
versloeg Frans van Kuijk irède
partij tot 50 carambole >its
slechts 15 beurten. Een g< s
delde van 3,333 punten
m
zelden voor in de biljartspoitofc
Cc
tere
ivc
ou
he
