Israëlische regering struikelt t BUITENLAND Brussel pakt handel in pillen voor armen aan Rusland gebruikte opiaat bij bestorming theater Tsjetsjeen met kwik gepakt Afrikaners verdacht van aanslagen Soweto Bashir hekelt banden Indonesië en Amerika WHO hekelt ongezond eetpatroon in Westen Het hervonden zelfbewustzijn van Jacques Chirac Ïl: Celstraf na aan Strafhof iEM - Israëliërs die het itionaal Strafhof van in- ie voorzien, lopen kans i jaar cel. Dat blijkt uit tsvoorstel dat de rege- iar het parlement heeft rd. Israël erkent het in aag gevestigde hof niet. jang voor aanklachten lolitici en militairen we- >weld in de bezette ge- Het wetsontwerp is gericht tegen de interna- gerespecteerde vredes- ing Gush Shalom. Deze itelt schendingen van de nrechten in de Palestijn eden aan de kaak. ie patiënten >elijk besmet i - In een Brits zieken- jn 24 patiënten behan- iet instrumenten waar- »n hersenoperatie was Derd op iemand die de van Creutzfeldt-Jakob had. De betrokkenen lo- i theorie risico op de do- e hersenkwaal. In eerste [tie was niet bekend dat itiënt besmet was met CJD. istrumenten werden daar- opHüon gebruikt, tot de be- pg een maand later werd steld. Normaal gesproken tn besmette instrumenten bruik genomen. De in enten zijn wel na iedere tie gedesinfecteerd. De bp besmetting is volgens h daarom extreem klein. is krijgt kruis IWTC-resten anstad - Paus Johannes II heeft gisteren een ekregen dat gemaakt is ikken metaal en ander fkomstig van Ground New York, de plaats et World Trade Centre De paus nam het kruis ftn tijdens zijn wekelijkse f are audiëntie in ont- L van een delegatie agen- ™de stad. Hij zei tegen t zij met het cadeau hun 's eerden die door de gen van 11 september ngekomen. overlegt niet ter over wapens st - Het Ierse Republikein- ger (IRA) verbreekt zijn acten met de intemationa- nmissie die toeziet op de ipening van paramilitai- Noord-Ierland. De IRA uthet besluit te zijn geko- Dmdat Groot-Brittannië iet aan de afspraken De wapenstilstand blijft van kracht. Londen Ie onlangs het Noord-Ier- •estuur op, nadat de re- Ie regering dreigde te val- rotestante politici weiger inger samen te werken Féin, de politieke van de IRA, nadat die ras beschuldigd van spi- op een ministerie. [goslavië hielp met wapens' ldo - Joegoslavische be- a hebben Libië geholpen p bouw van een kruisraket Saël kan bereiken. Dat zou uit een vertrouwelijk ;aans rapport waarop het lavische blad Nedeljni ï/de hand wist te :etten zouden ook ge- voor vervoer van massa- tigingswapens. De VS niet reageren op het be- 'olgens een Servische mi- deskundige zou het om meer gaan om voortstu- .temen en technologiën luderde MiG-21 jagers ouwen tot onbemande ide bommen. nslang na dagen Parijs Twee Algerijnen zijn b tot levenslang veroor- vegens een serie aansla- de Parijse metro in in laarbij vielen acht (Joden er dan 200 gewonden. De '^ende Islamitische Groe- '1A), een van de geweld- tte Algerijnse terreurgroe- d de verantwoordelijk- geëist. Tal van familiele- de slachtoffers woon st proces, dat meer dan rfken duurde, bij. De ver- tn, Boualem Bensaïd en iAïtAli Belkacem (beiden Jbben elke schuld ont- 'ji sten gedood usongeluk nif - Een busongeluk in r ':a heeft gisteren ne- msen het leven gekost, ■er tien anderen raakten In de bus zaten toeris- Groot-Brittannië en Ca- iet ongeluk gebeurde bij ■tief in het oosten van het 'e chauffeur van de bus, ijJerweg was naar Johan- ■"g. verloor op de natte macht over het stuur. ;rtuig raakte van de weg over de kop. donderdag 31 OKTOBER 2002 door onze correspondent Ad Bloemendaal tel aviv - De Israëlische Arbeiderspartij heeft gisteravond besloten premier Sha- rons regering van nationale eenheid de rug toe te keren. Alle ministers van de par tij hebben schriftelijk hun ontslag inge diend, en als ze niet vóór morgenavond van gedachten veranderen is de crisis defi nitief. Sharon kan dan een motie van wantrou wen afwachten, die de oppositie aan staande maandag indient, of zelf het ini tiatief nemen en de president zijn ontslag aanbieden. In Israël gaat men ervan uit dat er uiterlijk in het voorjaar nieuwe ver kiezingen zullen worden gehouden. Er is gisteren tot laat in de middag nog geprobeerd een oplossing te vinden voor de problemen in de regering. Minister van defensie Ben-Eliezer, de leider van de Arbeiderspartij, eiste dat Sharon 150 miljoen euro zou overhevelen van het budget voor nederzettingen in bezet ge bied naar zwakke groepen in de samen leving, zoals gepensioneerden en uitke ringstrekkers. Sharon weigerde dat. Politici van beide partijen kwamen met compromis-voorstellen. Een ervan was De rechtse premier Sharon (rechts) en zijn sociaal-democratische minister van buiten landse zaken Peres weten dat de regering is gevallen. Foto: AP het budget voor de nederzettingen intact te laten en het geld voor de zwakkeren el ders vandaan te halen. Dat achtten Sha ron en minister van financiën Shalom echter niet verantwoord. Uiteindelijk organiseerden bemiddelaars een gesprek tussen Sharon en Ben-Elie- zer, waarbij ook minister van buitenland se zaken Peres (Arbeiderspartij) aanwezig was. Ondanks de positieve verwachtin gen was het enige resultaat van dat on derhoud een schreeuwpartij tussen de premier en Ben-Eliezer. De laatste schreef daarop zijn ontslagbrief, en de Arbeiderspartij stemde tegen de begro ting. Die werd met steun van rechts ech ter toch aangenomen. Sharon haalde ook in de Knesser wild uit naar Ben-Eliezer. „Gisteren nog hebben we een vrouw en twee kinderen verloren bij een terreuraanslag en vandaag moet ik me met dit soort onzin bezighouden. Ik schaam me diep. De wereld kijkt met argusogen naar Israël, en daarom moet iedereen, regering en oppositie, de be groting steunen." In de komende weken zal het parlement nog twee keer over de begroting stem men. De uitkomst hangt af van de ont wikkelingen aan het politieke front. Na het vertrek van de Arbeiderspartij heeft de regering nog de steun van 55 van de 120 Knessetleden. Sharon zou verder kunnen regeren als hij Israël Beitenu/Na- tionale Unie binnenhaalt. Onderhande lingen daarover zijn al begonnen, maar de kans op succes is klein. Het extreem rechtse blok heeft al verklaard een voor keur voor nieuwe verkiezingen te heb ben. door onze correspondent Hetty van Rooij brussel - De Europese Commis sie wil het nog vóór het eind van het jaar onmogelijk maken dat goedkope medicijnen, bestemd voor de Derde Wereld, voor grof geld naar rijke landen worden doorverkocht. Medicijnen die ver onder de normale prijs worden verkocht aan arme landen krijgen een speciale sticker op de verpak king om te voorkomen dat ze met woekerwinst verder worden verhandeld. Op die manier wil het dagelijks bestuur van de Eu ropese Unie zorgen dat medicij nen als aids-remmers belanden op de plaatsen waar ze hard no dig zijn. Het systeem dat de Europese Commissie heeft bedacht is zeer simpel. Producenten moeten de betrokken medicijnen laten re gistreren in Brussel. Vervolgens mogen zij die met een korting van 80 procent op de normale prijs - of voor de productieprijs plus tien procent - verkopen aan 72 arme landen. De geregistreerde medicijnen krijgen een speciale sticker, waardoor de douane weet wat ze onder ogen krijgt. Handige importeurs die de partijen on derscheppen en ze voor grof geld in Europa of de VS verko pen, worden zo buitenspel ge zet. Europees Commissaris La- my (handel) zei gisteren dat hij 'criminele praktijken' wil uitslui ten. Lamy heeft in de regel geen bezwaar tegen parallelimport door niet erkende groothandela ren, omdat de consument daar meestal beter van wordt. Maar de geneesmiddelenindustrie heeft Brussel nu nadrukkelijk om een uitzondering gevraagd, omdat de patiënten in arme lan den de dupe zijn. Voorlopig gaat het uitsluitend om medicijnen ter voorkoming en behandeling van aids, tuber culose en malaria in de armste landen. De commissaris ver wacht dat de lidstaten binnen twee maanden instemmen met het systeem, waarna het in praktijk kan worden gebracht. veldhoven/anp - De Russische autoriteiten maakten gisteren eindelijk een einde aan de gis singen over het gas dat zaterdag in Moskou bij de bevrijdingsac tie is ingezet. Het gas dat de commando's hebben gebruikt, is gebaseerd op fentanyl, zo maakte het Russische ministerie van gezondheid bekend. Fentanyl is een synthetisch opi aat, dat in verscheidene landen in gebruik is als verdovingsmid del voor medische doeleinden. Het wordt als pijnstiller gebruikt en is 50 tot 100 keer sterker dan morfine. Het pijnstillende effect is van korte duur. Een te hoge dosis kan de bloedcirculatie en de ademhaling verlammen en tot de dood leiden. Verschillende landen hadden er bij de Russische regering op aangedrongen de samenstelling van het mysterieuze goedje be kend te maken. Als gevolg van de inzet het gas zijn inmiddels 119 gijzelaars gestorven. Giste ren bezweken weer twee men sen. Het ministerie houdt het er op dat de slechte fysieke toe stand van de gijzelaars een be langrijke rol heeft gespeeld bij hun overlijden. De dosering zou voor gezonde mensen niet do delijk zijn geweest. Fentanyl wordt dagelijks ge bruikt in Nederlandse zieken huizen als pijnstiller tijdens operaties. „De stof wordt toege diend aan patiënten die onder narcose zijn om de pijn van de operatie te verminderen", aldus de voorzitter van de Nederland se Vereniging voor Anesthesio logie (NVA) H. Kerkkamp. Volgens Kerkkamp heeft fe ntanyl, een afgeleide stof van de pijnstiller morfine, in lage dose ring een versuffende werking. Bij zeer hoge dosering kan de ademhaling stokken. „De fre quentie van de ademhaling neemt langzaam af tot deze stokt. Door gebrek aan zuurstof overlijdt de getroffen persoon uiteindelijk aan hersenletsel." De toepassing van fentanyl in gasvorm is Kerkkamp volstrekt onbekend. „Bij mijn weten be staat het alleen in vloeibare vorm. Er zijn ook pleisters waar in de stof is verwerkt. Deze kun nen gebruikt worden voor plaat selijke pijnbestrijding." Ook het pharmaceutische be drijf Janssen-Cilag, dat fentanyl ontwikkelde, weet niets van de gasvormige toepassing van de stof. „De pijnstiller is eind jaren zestig al op de markt gekomen", aldus een woordvoerder van de onderneming. „Maar het wordt alleen maar in vloeibare vorm in ampullen en in pleisters gele verd. Er is waarschijnlijk een stof gebruikt die is afgeleid van fentanyl, maar wij weten hier verder niets vanaf." Gisteren zei de Duitse toxico loog Von Meyer dat bij de be storming waarschijnlijk het nar- cosegas halothaan is gebruikt. Sporen van dit gas zijn volgens hem ontdekt in het bloed en de urine van een van de twee Duit se gijzelaars in het theater. Wel licht zijn beide stoffen door el kaar gemengd. moskou/ap - In Moskou is een vermoedelijke Tsjetsjeense rebel gearresteerd, die in het bezit was van een grote hoeveelheid kwik. Dat meldt de Russische pers vandaag. De arrestant, Ser- gej Krymgerei, zou deel uitma ken van de bende van krijgsheer Sjamil Basajev. De politie hield hem aan naar aanleiding van een tip. Krymgerei weigert een verklaring af te leggen, maar de politie verdenkt hem ervan het kwik te hebben willen gebruiken voor een aanslag. Kwik is een zeer giftig metaal, dat het ze nuwstelsel, de nieren en de lon gen kan aantasten als het ver dampt en wordt ingeademd. Krymgerei had een fles met acht kilo kwik bij zich, zei een woordvoerder van de Moskouse politie tegen het persbureau In terfax. door onze correspondent Eelco van der Linden pretoria - De bomexplosies die gisteren in alle vroegte de zwar te township Soweto bij Johan nesburg opschrikten, zijn het werk van blanke rechts-extre- misten. Dat is althans de over tuiging van president Thabo Mbeki, de minister van veilig heid en het hoofd van de Zuid- Afrikaanse politie. Niemand heeft tot nu de verantwoorde lijkheid opgeëist. In totaal negen bommen ont ploften achter elkaar, de eerste rond middernacht. Een moskee, treinstations en verschillende spoorlijnen die Soweto verbin den met Johannesburg waren het doelwit. Het enige slachtof fer, een 41-jarige vrouw, kwam om het leven toen een stuk rail op het dak viel van haar illegale krotwoning. Mbeki toonde zich gisteren ge schokt, maar niet verrast: „De regering heeft al enige tijd infor matie waaruit blijkt dat ex treemrechts een campagne wil voeren om dit land te destabili seren." Hij voegde eraan toe dat de extremisten geen enkele kans hebben om de regering omver te werpen. „Het is een kleine groep, met zwakke explosieven en slechts enkele wapens." Het hoofd van de politie, Jacki Selebi, zette verder de toon door te melden dat kort voor de serie ontploffingen 'twee verdacht handelende blanke mannen' waren gezien bij een tanksta tion. Het is namelijk op zich al erg ongewoon dat een blanke zich midden in de nacht in een zwarte township waagt, rede neert Selebi. Charles Nqakula, minister van veiligheid, hield het erop dat de aanslagen het werk zijn van professionals, en beloofde een grootscheeps on derzoek. jakarta/afp-dpa-anp - De gear resteerde Indonesische moslim leider Abu Bakar Bashir vindt dat zijn land de diplomatieke betrekkingen met de 'ongelovi ge' Amerikanen moet verbreken. In een telefonisch interview met een radiostation zei Bashir dat 'de enige echte terroristische overheid' in Washington zetelt. Bashir, vermeend leider van de radicale moslimgroep Jemaah Islamiyah (JI), zit in Jakarta in de cel voor verhoor. Hij wordt ver dacht van betrokkenheid bij aanslagen op kerken in 2000 en van plannen om president Me gawati te vermoorden. De VS en Australië denken dat Bashir en JI ook de hand hadden in de bloedige aanslagen op Bali, eer der deze maand. Volgens Bashir zit hij vast op last van vooral de Amerikaanse overheid. Hij vindt dat de minis ter van veiligheid en het hoofd van de Indonesische politie on der ede moeten verklaren dat zijn arrestatie het directe gevolg was van 'buitenlandse druk'. Bashir heeft al eerder gezegd niets van JI te weten. JI heeft volgens de Amerikanen banden met het al-Qaedanetwerk van Osama bin Laden. De EU heeft de islamitische groep intussen op de lijst van organisaties gezet waarvan men vermoedt dat ze banden hebben met al-Qaeda, Het besluit bete kent dat banken en financiële instellingen eventuele tegoeden van JI moeten bevriezen. De Fi- lipijnse communistenleider Jose Sison, die in Nederland woont, is eveneens op de lijst geplaatst. Eerder was Sison al op de Ame rikaanse lijst van internationale terroristen gezet. s IP De Zuid-Afrikaanse explosievendienst onderzoekt de schade die een bom heeft aangericht aan een moskee in Soweto. Foto: AFP De minister weigerde gisteren de link te leggen met de Boere- mag (Boerenmacht), een groep waar de politie de afgelopen maanden met succes op heeft gejaagd. Tot nu toe zijn vijftien Afrikaner leden gearresteerd, en bij verschillende gelegenheden zijn grote hoeveelheden wapens en explosieven in beslag geno men. De groep zou onder meer van plan zijn geweest bommen te laten ontploffen gedurende de VN-Wereldtop die begin sep tember in Johannesburg plaats vond. Het gisteren gebruikte ex plosief - ammoniumnitraat - is van hetzelfde soort dat eerder in beslag werd genomen, maar dat vormt nog geen hard bewijs: het wordt gebruikt in de mijnbouw en is in Zuid-Afrika overal te koop. De Boeremag is tot nu door de Zuid-Afrikaanse media, analis ten en politici weinig serieus ge nomen. Extreemrechts leidt sinds het einde van de Apartheid een zieltogend bestaan. Een van de redenen is het bedenkelijke ni veau van de leiders. De belang rijkste van hen, Eugène Terre- Blanche, zit in de gevangenis en schrijft gedichten. Een andere reden is het feit dat de blanke Zuid-Afrikanen tot hun eigen verbazing na de zwarte machtsovername niet over de kling werden gejaagd of tot de bedelstaf zijn veroor deeld. Het 'nieuwe Zuid-Afrika', bij uitstek geïllustreerd door Nelson Mandela, was erg mild voor de voormalige onderdruk kers. Extreemrechts werd zelfs netjes lid van het nieuwe parle ment. Dat wat vooral te danken aan Constand Viljoen, een Afri kaner generaal in ruste. Hij noemde de Boeremag onlangs 'geen serieuze bedreiging", maar zei wel dat de 4 miljoen Afrika ners worden genegeerd en onte vreden zijn. genève/dpa-afp - In ontwikke lingslanden lijden 170 miljoen kinderen aan ondervoeding in het Westen zijn ongeveer een miljard mensen te zwaar. In een gisteren gepresenteerd rapport over gezondheidsrisico's noemt de Wereldgezondheidsorganisa tie (WHO) dit wrange onder scheid tussen arm en rijk men sen 'shockerend'. Beide groepen lopen gevaar. Van de westerlingen met over gewicht zit ongeveer eenderde in de gevarenzone. In het rap port, waaraan drie jaar is ge werkt, bekritiseert de WHO het overmatig gebruik van te vette, te zoete en te zoute voeding, zo als snoep en zoutjes. In Noord- Amerika en in West-Europa lo pen volgens de VN-organisatie alleen al dit jaar een half miljoen mensen kans te overlijden om dat ze te dik zijn. In het rapport staat dat wester lingen vijf jaar langer kunnen le ven dan nu als ze beter zouden eten, minder zouden roken en meer zouden bewegen. In de in dustrielanden vormen tabak, al cohol, een hoge bloeddruk en een te hoog cholesterolgehalte de grootste risicofactoren. In ontwikkelingslanden vormen behalve voedselgebrek slechte sanitaire voorzieningen en on veilige seks een gevaar voor de volksgezondheid. Door onder voeding stierven in 2000 over de hele wereld 3,4 miljoen mensen. In Afrika is 99 procent van de HIV-besmettingen een gevolg van onveilig vrijen. De gemid delde levensverwachting in de landen ten zuiden van de Saha ra is 47 jaar. Als aids niet be stond, zou dat 62 zijn. door onze correspondent Henk Glimmerveen parus - „De president laat zich door niemand een lesje leren. De tijden zijn veranderd", zegt een funtionaris van het Elysée, het presidentiële paleis in de Franse hoofdstad Parijs. Daar lopen de medewerkers van Jacques Chirac met de borst vooruit, de kin omhoog en een glimlach op de lippen. Glunderend bekijken ze de Britse kranten die melding maken van diplomatieke rel tussen 'hun' president en de Britse premier Blair, af gelopen weekeinde op de Europese top in Brussel. „Rel? Niks rel. Monsieur le Président heeft de heer Blair alleen laten weten dat hij geen lesjes van hem aanneemt." Van Franse kant doet men er alles aan om de aanvaring tussen beide kemphanen als een onbenullig incident af te doen. Premier Raf- farin kwam op de tv zelfs vertellen, dat dit soort botsingen 'normaal' zijn op een eurotop. Iedere regeringsleider probeert immers de be langen van zijn land zo goed als mogelijk te verdedigen. Alleen waren de belangen van Groot-Brittannië ditmaal tegengesteld aan die van Frankrijk. Dat, zei Raffarin, is alles. De aanleiding van het gedoe in Brussel was - zoals op vele andere EU-toppen - de financie ring van de Europese landbouw. Londen zegt te weinig uit de Europese pot te krijgen en Pa rijs heeft zijn boeren beloofd dat er voor hen ook de komende jaren geen inkomensdaling zal komen. Die twee zaken gaan niet samen, maar Chirac zorgde er kort voor de top in Brussel voor dat hij met de Duitse kanselier Schroder een akkoord bereikte. Ten gunste van de Franse boeren. Blair was des duivels. Had hij de Duitse soci aal-democraat niet zijn steun toegezegd bij de Bondsdagverkiezingen, terwijl Chirac notabe- ne Schröders uitdager Stoiber met een presti gieuze Légion d'Honneur had onderscheiden? Blair voelde zich - niet helemaal ten onrechte - gepiepeld, en maakte tegenover Chirac van zijn hart geen moordkuil. Downing Street fluisterde vervolgens de Britse pers in dat de twee ruzie hadden gehad en de rapen waren de volgende dag gaar in Londen. De Franse pers ging in eerste instantie schou derophalend voorbij aan het incident in Brus sel. Pas toen Chirac gisteren bevestigde dat de voor begin december geplande Frans-Britse top in Le Touquet voor onbepaalde tijd was uitgesteld, werd ook het Franse volk ingeseind over de strubbelingen tussen Chirac en Blair. Het powerplay van Chirac in Brussel is het meest recente voorbeeld van het nieuwe Fran se zelfbewustzijn in de internationale politiek. De president, jarenlang door vriend en vijand bejegend als een amateur in de mondiale are na, ontpopt zich als een gewiekst staatsman, die van Frankrijk in korte tijd tot een toonaan gevende factor heeft gemaakt. Eindelijk bevrijd van de knellende cohabita tion - het gedwongen samenwerken met een socialistische regering - heeft de gaullist Chirac in een paar maanden tijd een opvallend groot aantal diplomatieke initiatieven ontwikkeld. Hij slaagde erin de verstoorde band met de Verenigde Staten te herstellen. De opvallende stijging van de defensie-uitgaven met ruim 6 procent vormde het breekijzer waarmee Chi rac zich weer toegang wist te verschaffen tot het Witte Huis. Maar op één punt bleef Chirac halsstarrig: hij weigerde akkoord te gaan met de bulldozer- strategie van president Bush jegens Irak. Een standpunt dat hem in Moskou, Peking en het Midden-Oosten krediet opleverde. „De Fran sen spelen het heel slim", zegt een diplomaat in Parijs. „Ze knuffelen Washington bij wijze van spreken dood, maar houden hun poot stijf waar het Irak betreft. En bovendien: hun di plomaten zijn er in geslaagd de Franse hou ding bij een zeer groot aantal landen te pre senteren als het enige juiste. De VS hebben het er heel moeilijk mee". Maar niet alleen Washington. De Franse op stelling in de kwestie-Irak is vooral een doom in het oog van Groot-Brittannië, dat zich al ja ren als trouw bondgenoot van de VS opstelt, en nu met lede ogen ziet dat Washington in zijn diplomatiek overleg allereerst met Frank- t. Blair, zo menen waarnemers in Parijs, voelt aan dat zijn internatiAale positie door het offensief van Chirac in het gedrang komt. Niet alleen overigens waar het Irak aangaat. Het elan waarmee Chirac en Schroder de Frans-Duitse samenwerking in Europa nieuw leven proberen in te blazen, ondermijnt de ambities van Blair om uit te groeien tot de be langrijkste Europese politicus. En het zag er tot voor kort zo rooskleurig uit. De betrekkingen tussen Frankrijk en Groot-Brittannië leken be ter dan ooit, althans, dat meende Blair te mo gen afleiden uit enkele recente akkoorden. Maar Blair, zo wordt in Parijs gezegd, heeft zich zand in de ogen laten strooien. Hij heeft twee jaar lang de top in Nice als uitgangspunt gehad, waar Frankrijk en Duitsland elkaar in de haren vlogen, en hij heeft geen oog gehad voor de veranderingen. Zowel in Duitsland, waar het economisch gezien steeds slechter gaat, als in Frankrijk waar sinds de verkiezin gen eerder dit jaar een nieuwe wind is gaan

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 7