Regering in
Israël staat
op springen
BUITENLAND
Tsjetsjenen weten dat iedere Rus te koop is
'Testament' Bin Laden'
in Arabisch tijdschrift
Hl
dl II
Zoektocht Oleg Zjirov
eindigt toch in drama
Indonesië haalt
moslimleider
uit ziekenhuis
Militair gifgas
gaf gijzelaars
een 'opdonder'
Etna spuwt weer lava en as
Lula da Silvade Lech Walesa van Brazilië
'Yl
•li ii
.per arrestatie in
ik sluipschutter
maandag 28 OKTOBER 2002
iington - In het onderzoek
de sluipschutter die in de
ERHI eving van de Amerikaanse
6 A dstad Washington tien
sen doodschoot, is zater-
in derde persoon aange-
in. Hij geldt volgens de
iet als verdachte, maar als
igrijke getuige'. De 26-jari-
I j an staat geregistreerd als
'e-eigenaar van de blauwe
ilet Caprice. Deze wagen
door de twee eerder aan-
uden verdachten vermoe-
k gebruikt bij de moorden.
Wikaan in
man vermoord
1
;s
ian - Een medewerker van
merikaanse ambassade in
anië is vandaag in de
dstad Amman vermoord.
ïeeft de Jordaanse minister
r nformatie, Mohammad
an, meegedeeld. Een onbe-
le schoot op de man toen
ijn huis in het westen van
ian verliet om naar zijn
te gaan. Hij was op slag
1. Foley werkte voor Usaid,
merikaanse regeringsorga-
ie voor ontwikkelingssa-
A werking. Over de dader(s)
n motief is nog niets be-
iloos geweld in
i irenigde Staten
ihoma city - Een 18-jarige
en heeft zaterdag in de
rikaanse staat Oklahoma
mensen doodgeschoten
•ker zeven mensen zwaar
rond, na door een buurman
n aangesproken op zijn rij-
tag. Na eerst de overburen
zijn opa onder vuur te heb-
genomen, schoot de jon-
pijn buurman neer, plus
nan en diens 2-jarige
iter die net naar buiten
nen. Vervolgens stapte hij
n auto en nam hij in een
al nabijgelegen plaatsen
een aantal willekeurige
onen onder vuur. De over-
vrouw van zijn opa en een
[w bij een autoshowroom
len doodgeschoten. De
en is aangehouden.
Ofnse generaal
jssu overleden
is - Jacques Massu, een ge-
sioneerde generaal die bij
lag om Algiers in 1957 het
il voerde over de Franse
Ikrachten en later spijt be-
le voor het folteren en ver-
irden van tegenstanders in
Igerijnse onafhankelijk-
soorlog, is zaterdag in zijn
ing in Conflans-sur-Loing
ien. Hij was 94. In 2000
jde Massu in de krant Le
spijt voor de folteringen
titenrechtelijke executies
j oorlog. President Chirac
i een reactie op de dood
lassu dat met de oud-ge-
'een zeer groot soldaat"
engegaan.'
in gestenigd
fl aanrijding
Innesburg - Woedende be-
enisgangers hebben gister-
(id in de Zuid-Afrikaanse
Klipgat een automobilist
Igestenigd. De man was
tevoren met hoge snelheid
lijn personenwagen op de
stoet ingereden, waardoor
Boden vielen. Daarna pro-
de hij door te rijden. De
veer vijfhonderd begrafe-
sten waren zo razend op
ekeloze rijder dat zij hem
lijn auto sleurden en hem
fle kant van de weg met
en bekogelden tot hij dood
Ook politiemannen wer-
met stenen bekogeld.
EC-landen
en terrorisme
abos - De 21 landen rond
ille Oceaan die bij de orga-
ie APEC zijn aangesloten,
samen strijden tegen het
risme. Dit liet de Mexi-
ise president Vicente Fox,
leer van de APEC-top in
Dabos, gisteren weten bij
:esentatie van de slotver-
Ing. APEC wil de geldstro-
terroristen afsnijden
liet luchtverkeer veiliger ma-
lüe jaarlijkse conferentie
Be APEC (Asia Pacific Eco-
lic Cooperation) eist verder
IJoord-Korea zijn nucleaire
«nprogramma stopt.
pndale gepolst
Vr vervanging
ftui - De familie van de
lieden Amerikaanse senator
Wellstone heeft de voor-
fee vice-president Walter
idale gevraagd Wellstone te
pngen bij de verkiezingen
f> november. Volgens een
lieme bron is het waar-
jnlijk dat Mondale op het
bek zal ingaan. De 58-jarige
•tone kwam vrijdag met
touw en dochter om het
i bij een vliegtuigongeluk
innesota. Veiwacht wordt
e 74-jarige Mondale na de
ifenis zal reageren op het
lek van de familie Wellsto-
Het einde van het Moskouse gijzelingsdrama in beeld. Op de foto links brengen
Russische commando's na de actie bewusteloze gijzelaars naar buiten. In het
theater blijven gijzelneemsters dood in de stoelen achter (tweede van links). Ter
wijl de gijzelaars per bus naar ziekenhuizen in de hele stad worden gebracht
(midden), blijkt dat vrijwel geen van de Tsjetsjenen de actie heeft overleefd
(tweede van rechts). President Poetin slaat de handen voor de ogen en vraagt de
wereld in een televisetoespraak vergiffenis voor de vele doden die onder de gij
zelaars zijn gevallen (rechts). De Russische leider ligt zwaar onder vuur.
Foto's: Reuters-AP-ltar Tass
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - Even leek de spanning
van drie verschrikkelijke dagen
verdwenen bij de Russische Ne
derlander Oleg Zjirov. De be
storming van het Nord Ost-the-
ater was achter de rug, en vol
gens de Russische autoriteiten
hadden alle buitenlandse gijze
laars het drama overleefd.
Toen Zjirov eerder op de och
tend de eerste explosies had ge
hoord, dacht hij nog: „Nu is al
les voorbij." De uren daarna
gingen tergend langzaam voor
bij. Zijn vrouw Natalja had die
nacht voor het eerst niet gebeld
en dat stemde hem somber. Pas
toen een Nederlandse diplo
maat zei dat Natalja en zoon Di-
mitri de gijzeling waarschijnlijk
hadden overleefd, kon hij iets
rustiger ademhalen.
Maar het wantrouwen in de
Russische autoriteiten bleef. „Ik
heb nooit het gevoel gehad dat
ze echt wilden onderhandelen.
Maar de analyses komen later
weL Eerst moet ik Dimitri en
Natalja vinden." Dat de familie
van de gijzelaars volkomen in
het ongewisse werd gelaten,
vond de in Bilthoven woonach
tige Zjirov 'weer typisch Rus-
solo-jakarta/anp-rtr-afp - De
politie in de Javaanse stad Solo
heeft de vermeende leider van
de radicale moslimgroep Je-
maah Islamiyah vandaag afge
voerd voor verhoor. Abu Bakar
Bashir, die in een ziekenhuis
verbleef, is per vliegtuig naar Ja
karta overgebracht.
Bashir wordt verdacht van be
trokkenheid bij onder meer
bomaanslagen in 2000 en bij
plannen om president Megawati
te vermoorden. Honderden hui
lende aanhangers van de mos
limgeestelijke raakten voor het
hospitaal slaags met veiligheids
troepen.
De politie wil Bashir al enige tijd
verhoren, maar kort nadat dit
voornemen bekend was gewor
den, stortte hij in. In het zieken
huis werd hij formeel onder ar
rest geplaatst. Bashir ontkent
iets van Jemaah Islamiyah te
weten. De VS en Australië wezen
de groep eerder aan als de mo
gelijke dader van de recente
aanslagen op Bali. Daarbij vie
len bijna tweehonderd doden.
Ook twee Indonesische gene
raals, een van de strijdkrachten
en een van de politie, hebben
mogelijk een rol gespeeld bij de
aanslagen op Bah. Dat meldt
The Jakarta Post vandaag op ge
zag van een anonieme bron bij
de veiligheidsdiensten. Volgens
de krant waren de twee op de
dag van de aanslagen samen op
Bah. Ze verheten het eiland een
dag later.
Kort na de aanslagen deden al
geruchten de ronde dat elemen
ten binnen de strijdkrachten
mogelijk betrokken waren bij de
aanslagen. Het leger is al eerder
beschuldigd van hulp aan radi
cale moslims.
sisch'. „Ze hebben niet verteld
dat er een bestorming kwam.
Niemand wist iets."
Zjirov vond Dimitri vrij snel in
het nabij gelegen ziekenhuis
nummer 84. Het gaat naar om
standigheden goed met hem.
Daarna begon de zoektocht
naar zijn vrouw. De Russische
autoriteiten bleven beweren dat
alle buitenlanders het drama
hadden overleefd, maar gister
ochtend vond Zjirov Natalja in
een Russisch mortuarium. Ze
was vergiftigd door het onbe
kende gas dat bij de bevrijding
werd gebruikt.
Een ander pijnlijk moment had
vrijdagavond al plaatsgevonden.
Zjirov had zijn familie niets ver
teld over de nachtmerrie waarin
hij en zijn gezin waren beland.
Maar zijn ouders zagen vrijdag
op de televisie dat schoondoch
ter Natalja en kleinzoon Dimitri
in het theater zaten.
Zirovs leven zal nooit meer het
zelfde zijn. Hij was betrokken bij
de organisatie van het staatsbe
zoek van president Poetin aan
Nederland. Dat is inmiddels al
lemaal onbelangrijk geworden.
„Mijn agenda was vol tot 15 no
vember, nu is leeg. Het is moei
lijk om over de toekomst na te
denken."
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - In jeeps vol explosieven, granaten
en machinegeweren werden vijftig in camou
flagepakken gestoken terroristen woensdag
probleemloos voor een theater in hartje Mos
kou afgezet. De autoriteiten in Rusland wacht
nu de pijnlijke vraag: hoe was dat mogelijk?
Tsjetsjeense rebellen weten het zeker: „Iedere
Rus is te koop."
De ministeries van defensie, binnenlandse
zaken en de geheime dienst FSB - kortweg
de 'ministeries van de macht' - waren volop
gewaarschuwd. Tsjetsjeense rebellen dreig
den al meer dan een jaar de oorlog naar
Rusland te brengen. Toch was Rusland, één
van de meest gemilitariseerde samenlevin
gen ter wereld, niet in staat het drama te
voorkomen. De alom bekende Tsjetsjeense
rebel Movsar Barajev bereidde de actie twee
maanden lang schijnbaar ongehinderd
voor.
„De aanval is in het buitenland georgani
seerd", claimde president Poetin onmiddel
lijk. Het staatshoofd legde verbanden met
de bomexplosie in Bali en de aanslagen van
11 september. Het past allemaal in Poetins
opvatting dat het Tsjetsjeense verzet onder
deel is van het internationale terrorisme,
maar daarmee is niet verklaard hoe Barajev
aan een enorme hoeveelheid Russische wa
pens en explosieven kwam. Bovendien kon
den handlangers van Barajev zich vrij door
Moskou bewegen.
De terroristen bezochten zelfs meerdere
malen het Nord Ost-theater in Moskou. „Ik
ben er honderd procent van overtuigd dat
Barajev handlangers binnen de Russische
politie had", zei commandant buiten dienst
Aleksandr Starikov van de anti-terroristische
eenheid Alpha vrijdag. .Anders had dit
nooit gekund." Een rebellenleider verzeker
de me in Tsjetsjenië dat 30.000 dollar ge
noeg is om naar Moskou te trekken. „Iedere
Rus is te koop", aldus deze commandant.
„We bewijzen dat al drie jaar. Iedere pa
troon, ieder geweer dat wij gebruiken, ko
pen we van de Russen."
De rebellen kwamen waarschijnlijk één voor
één naar de Russische hoofdstad. Valse pa
pieren zijn voor geld eenvoudig te krijgen bij
corrupte ambtenaren. Dat de veiligheids
dienst FSB slecht op de hoogte was van Ba-
rajevs bewegingen is niet verassend. De ge
heime dienst, de voormalige werkgever van
president Poetin, had de Tsjetsjeense terro
rist enkele weken geleden nog dood ver
klaard.
De wapens en explosieven zijn niet per heli
kopter of auto naar Moskou gebracht, maar
gekocht in de hoofdstad, denkt politiek ana
list Sergej Markov. „De wapens zijn mogelijk
geleverd door criminele groeperingen in
Moskou", aldus Markov. De politie was
blijkbaar niet in staat een dergelijke transac
tie te verhinderen. .Alleen om die reden
hebben we onderzoek nodig naar het func
tioneren van het politieapparaat", aldus
Markov.
De behoefte aan zelfonderzoek lijkt bij de
Russische autoriteiten vooralsnog echter
bijzonder klein. Vladimir Vasiljev, de Russi
sche vice-minister van binnenlandse zaken,
toonde zich na de 'succesvol' verlopen be
storming van het theater zaterdag al weer
zeer overmoedig. „We gaan niet alleen Mos
kou zuiveren van de terroristen, maar heel
Rusland."
Lang niet iedereen is zo optimistisch. Ana
list Pavel Felgenhauer verwoordt de angst
van veel Russen. „Misschien was dit geen
geïsoleerd geval. Misschien was dit wel het
begin van een terroristische campagne." De
corruptie maakt het land in dat geval zeer
kwetsbaar. En de Tsjetsjenen weten dat. De
beruchte gijzeling van een ziekenhuis in de
Zuid-Russische stad Boedjonovsk in 1995
was daarvan een pijnlijk voorbeeld.
Rebellenleider Sjamil Basajev was destijds
met zijn 150 als politieagenten vermomde
rebellen langs Russische wegafzettingen en
blockposten getrokken. Smeergeld opende
alle deuren. „We wilden naar Moskou", zei
Basajev destijds tegen journalisten. Uitein
delijk bleef de groep in Boedjonnovsk ste
ken 'omdat de verdomde politie zo hebberig
werd', aldus Basajev. „Ons geld raakte ge
woon op."
Dit keer bereikten de rebellen Moskou wel.
Op de achtergrond speelden de ervaringen
van Basajev een rol. Een in het theater gegij
zelde journaliste van het persbureau Inter
fax verklaarde dat de terroristen telefonisch
contact onderhielden met Basajev.
„De Russische veiligheidsdienst is slecht op
geleid, slecht uitgerust en intens corrupt",
meent analist Felgenhauer. Het recente gij-
zeldrama in Moskou is volgens de analist
eens te meer een teken 'hoe zeer corruptie
de Russische staat heeft ondermijnd'. „Het
Kremlin ligt misschien veilig achter middel
eeuwse muren, maar andere instituten zijn
bijna onbeschermd tegen aanvallen."
groningen/gpd - De 117 gijze
laars die zijn omgekomen bij de
bevrijdingsactie in Moskou, zijn
vermoedelijk bezweken aan een
hartstilstand. Dat denkt profes
sor Donald Uges, klinisch toxi
coloog aan de Rijksuniversiteit
Groningen. „Een woordvoerder
van de Russische veiligheids
dienst sprak van V-gas. Dat is
een militair gifgas dat de hart
slag vertraagt"
Volgens Uges is het onmogelijk
om het gas goed te doseren in
zo'n grote ruimte met daarin
veel mensen. „De een zit vlakbij
de bron, de ander zit er ver van
daan. Sommige mensen doen
een doek voor de mond, ande
ren niet. Bovendien is de ene
mens sterker dan de ander."
Uges vermoedt dat het gas is
uitgetest in het leger, op een
groep gezonde jonge mannen.
„Hier ging het om uitgeputte,
bange mensen. Angst en stress
hebben grote invloed op de
hartfunctie."
De overlevende gijzelaars moe
ten volgens Uges herstellen van
de 'flinke opdonder' die hun
hart heeft gehad. „De gevolgen
zijn vergelijkbaar met die van
een hartaanval. De een herstelt
goed, de ander niet."
Catania - De Etna op Sicilië, de grootste en actiefste vulkaan van Euro
pa, is gisteren opnieuw tot leven gekomen. Uit de krater van de vul
kaan kwam een stroom lava en een groot aantal lichte aardschokken
bracht schade toe aan gebouwen op de hellingen. Een asregen daalde
neer op de havenstad Catania, die op de foto te zien
hoge Etna vertoont elke paar maanden tekenen van
was er ook een flinke eruptie. De laatste echte grote
plaats in 1992. Foto: AP/Fabrizio Villa
is. De 3.310 meter
leven. In 2001
uitbarsting vond
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De Israëlische Arbei
derspartij wil deze week tegen de
nieuwe begroting stemmen als
premier Sharon niet tegemoet
komt aan een aantal eisen op
economisch gebied. Dat kan het
einde van de coalitie betekenen.
De partij wil met name dat de
overheid een dreigende aantas
ting van de pensioenen en de
sociale uitkeringen tegengaat.
Het daarvoor benodigde geld
zou moeten komen uit een
drastische bezuiniging op de
fondsen die zijn bestemd voor
Israëlische nederzettingen in
bezet gebied.
Dat laatste is onbespreekbaar
voor Sharons Likud en andere
rechtse partijen in de coalitie.
Als de Arbeiderspartij voet bij
stuk houdt, kan het kabinet bin
nen een week vallen. Sharon zal
dan moeten kiezen tussen het
uitschrijven van nieuwe verkie
zingen, of doorregeren met een
kleine meerderheid van rechtse
en extreemrechts.
De begroting wordt woensdag
in de Knesset in stemming ge
bracht. Sharon heeft gewaar
schuwd dat hij geen wat hij
noemde 'politieke trucs' zal to
lereren. „Iedereen moet een
stem uitbrengen. Wie niet vóór
de begroting stemt, kan niet in
de regering blijven. Eenheid is
essentieelzei hij gisteren.
Een tegenstem van de Arbei
derspartij lijkt onvermijdelijk ge
worden, nu het centrale comité
gisteravond unaniem heeft be
sloten de fractie opdracht te ge
ven vast te houden aan de be
zuiniging op de nederzettingen.
De partij wil zo 150 miljoen euro
overhevelen naar uitkeringsge
rechtigden, die er door de eco
nomische crisis steeds meer in
inkomen op achteruit gaan.
Vertegenwoordigers van Likud
zeggen dat de Arbeiderspartij
zich op deze manier alleen maar
een alibi wil verschaffen om de
regering te verlaten, een jaar
voor de geplande algemene ver
kiezingen. De ministers van de
partij ontkennen dat. Zij zeggen
dat ze vooral oog hebben voor
de zwakken in de maatschappij.
Door politiek geweld op de
Westoever en in de Gazastrook
zijn afgelopen weekeinde zeker
negen mensen omgekomen.
Een zelfmoordaanslag bij een
tankstation in de joodse neder
zetting Ariel kostte drie Israëli
sche militairen en de dader het
leven. Het Israëlische leger
doodde bij diverse incidenten
zes Palestijnen.
door onze correspondent
Frans Lindenkamp
sao paulo - Voor Luiz Inacio 'Lula' da Silva is het sinds
gisteren vier maal scheepsrecht. Drie voorafgaande ke
ren faalde hij, maar met zijn glansrijke overwinning eis
te de voormalig vakbondsleider gisteren in tweede ron
de het presidentschap van Brazilië voor zich op.
Daarmee braken de Brazilianen met de traditie dat hun
staatshoofd voortkomt uit de militaire, intellectuele of
economische elite. „Dit is het begin van historische ver
anderingen in ons land", verklaarde de verheugde win
naar, nadat bekend werd dat de het presidentschap
hem niet meer kon ontgaan.
Oud metaalarbeider Lula (56), wiens levensloop sterke
overeenkomsten vertoont met de legendarische Poolse
oud-vakbondsleider en oud-president Lech Walesa,
stond tussen 1978 en 1981 in de industriële voorsteden
van Sao Paulo aan het hoofd van de gedurfde stakingen
tegen het toenmalige rechtse generaalsbewind. Daar
mee ontpopte hij zich als het boegbeeld van het natio
nale verzet tegen de militairen.
Lula staat nu voor de enorme klus om de wankele Brazi
liaanse economie op de rails te houden, en tegelijkertijd
het hemelsbrede verschil tussen rijk en arm - waarin
Brazilië wereldrecordhouder is - zonder al te veel pijn
weg te masseren.
Als president heeft hij zijn kaarten gezet op een sociaal
pact tussen arbeiders, werkgevers, intellectuelen, de
middenklasse in de steden, de verpauperde plattelands
bevolking en de strijdkrachten.
Zijn strategie en die van zijn Arbeiders Partij (PT) is het
vormen van een alliantie met centrum-rechts. Ook lonkt
hij naar de sociaal-democratische PSDB van de gisteren
verslagen presidentskandidaat José Serra. De socialist
Lula - die zich in 1998 na zijn derde gooi naar het presi
dentschap in 1998 definitief heeft ontdaan van zijn laat
ste scherpe linkse kantjes - biedt de Brazilianen een al
ternatief voor acht jaar neoliberaal beleid. Dat is in toe
nemende mate haarscheuren gaan vertonen.
De kracht van Lula schuilt in zijn onuitputtelijke vermo
gen om zich politiek te vernieuwen. Dat heeft hem nu
het presidentschap opgeleverd. Lula staat te boek als
een onvermoeibaar onderhandelaar, met een aangebo
ren instinct voor consensus.
Zijn zwakte - en daar spelen zijn opponenten dankbaar
op in - is zijn gebrek aan bestuurlijke ervaring en oplei
ding. Hij kwam niet verder dan de vijfde klas van de la
gere school.
Lula heeft een natuurlijke weerzin tegen boeken. Een
aanbod in 1999 voor een 'bijscholingscursus' aan de
universiteit van het Engelse Oxford wees hij af. Ook
spreekt hij geen enkele buitenlandse taal en zelfs zijn
Portugees is niet helemaal perfect. Veel valt terug te
voeren op de plek waar zijn wieg stond. Hij werd gebo
ren in een straatarm gezin in het gortdroge en door
chronische honger geteisterde noordoosten van Brazi
lië.
Zijn vader leerde hij pas op zijn vijfde kennen. Daartoe
ondernam hij met zijn moeder en negen familieleden
een 3.500 km lange reis in de laadbak van een vrachtwa
gen naar het zuidelijke Santos, waar zijn pa als havenar
beider was gaan werken.Met ambulante verkoop onder
steunde hij in zijn jonge jaren het gezinsinkomen totdat
hij op 15-jarige leeftijd aan de slag kon in een schroe-
venfabriek.
Op 22-jarige leeftijd trad Lula toe tot de militante vakbe
weging. Hij maakte daar snel carrière. Van een onver
valste revolutionair die een gewapende strijd tegen het
grootkapitaal niet schuwde, heeft hij zich gaandeweg
'omgeschoold' tot een milde, sociaal voelende politicus.
Toen hem onlangs provocerend werd gewaagd of hij als
president Coca Cola en McDonalds zal nationaliseren,
antwoordde hij: „Nee, dat zouden mijn kleinkinderen
me niet in dank afnemen."
Cairo - Het in Londen gevestig
de Arabische tijdschrift al-Maja-
la heeft gisteren naar eigen zeg
gen het geschreven testament
van Osama bin Laden afgedrukt.
Volgens het tijdschrift werd het
testament getekend op 14 de
cember 2001 door Bin Laden, de
leider van al-Qaeda en vermoe
delijk het brein achter de aan
slagen van 11 september in de
Verenigde Staten.
Hoe het in het bezit kwam van
het testament, legde het magazi
ne niet uit. Het testament telt
vier bladzijden en de authentici
teit kon niet meteen worden ge
verifieerd. Toch suggereert de
toon volgens het magazine dat
het testament werd geschreven
door iemand die in de proble
men zit.
In het document verwijt Bin La
den de Arabische wereld het ter
roristische netwerk al-Qaeda
onvoldoende!* steunen in zijn
strijd tegen dWngelovigen. „Ze
waren bang te sterven voor Al
lah", luidde het.
De vermeende wilsbeschikking
is evenmin mals voor de Tali
ban, de vroegere heersers in Af
ghanistan. „De meeste van hen
gaven zich over en vluchtten
voor ze zelfs in contact kwamen
met de vijand." Het testament
bevat ook boodschappen voor
de islamjeugd, religieuze leiders,
de echtgenotes van de auteur en
de mudjaheddin-strijders.
In de toon van het document
schemert ook door dat al-Qaeda
door zijn eigen leden werd ver
raden. De auteur raadt zijn 'zo
nen' aan zich te distantiëren van
de organisatie. Die moet volgens
het schrijven eerst worden 'ge
zuiverd'.
