GESPREK VAN DE DAG
Als iedereen rechts gaat,
gaat Lenie links
Klapperend gebit als
alternatieve Nobelprijs
Proces over laatste bruid
koning van Swaziland
Floriade
Directeur tegen beperking opvang zeehonden
Pinnen voor een Big l
HOC 152
MENSELIJK
„PRINSES JULIANA ligt niet in
het ziekenhuis, zij is gewoon
thuis op Soestdijk." De Rijks
voorlichtingsdienst heeft het de
afgelopen week al aan tal van
journalisten verteld. Desondanks
houden de geruchten aan en gis
teren verscheen zelfs een uitvoe
rig bericht op Planet Internet dat
de 93-jarige prinses, op de foto
bij het huwelijk van prins Mau-
rits met Marilène, naar 'een on
bekend ziekenhuis' was ver
voerd. De RVD vraagt zich af
waarom ze niet wordt geloofd.
Altijd als een lid van het Konink
lijk Huis is opgenomen, maakt
de dienst dat immers kort daarna
bekend. Verhalen over opname
en (aanstaand) overlijden van de
prinses doen zeer frequent de
ronde. Foto: ANP
Een onbekende heeft gisteren in Groningen een DIEREN
AMBULANCE met daarin een DOODZIEKE KAT GESTO
LEN. De ambulance met zwart-witte poes werd later terug
gevonden op een bedrijventerrein aan de rand van Gronin
gen. Het aan de niesziekte lijdende dier is met spoed af
geleverd bij de dierenarts. Aan de auto was niets bescha
digd. Op de bijrijderstoel werden wel vijf religieuze cd's
en een leegsnoepblikje aangetroffen. De chauffeur van de
ambulance was volgens een politiewoordvoerder met de
oude poes onderweg naar de dierenarts toen hij een op
roep kreeg om een tweede kat op te halen. Terwijl hij met
de eigenaar van het tweede dier naar binnen liep, ging de
dief er met de ambulance vandoor.
De helft van de BRITSE
VOLWASSENEN kan wel de
namen van vijf van de spe
lers in de televisiesoap Eas-
tenders noemen, maar
slechts één op de tien is in
staat om zich de namen van
vijf van huidige WERELD
LEIDERS voor de geest te
halen. Dit blijkt uit een on
derzoek uitgevoerd voor
'Whitakers Almanac'. De
bekendste wereldleiders
zijn uiteraard de Britse pre
mier Blairen de Ameri
kaanse president Bush. De
Iraakse leider Saddam
Hussein kunnen veel Brit
ten ook wel noemen, maar
veel verder komen ze niet.
Minder dan de helft van de
volwassenen kan er meer
dan drie verzinnen. Slechts
een op de tien weet vijf le
den van het Britse kabinet
te benoemen en 40 procent
van de bevolking kent er
geen enkele. Maar 46 pro
cent kan wel tenminste vijf
van de karakters uit Eas-
tenders opnoemen.
Awards voor obscuur onderzoek
Ook dit jaar zijn aan de Harvard
universiteit weer de alternatieve
Nobelprijzen uitgereikt voor
lachwekkend en obscuur onder
zoek. Onder luid boegeroep van
het publiek, gehuld in witte jas
sen en gooiend met gevouwen
vliegtuigjes, namen de tien win
naars hun prijs - een klapperend
gebit - in ontvangst van echte
laureaten. De winnaars moch
ten hun studie verdedigen in
exact zestig seconden.
In de categorie biologie ging de
alternatieve Nobelprijs naar een
Britse studie over verliefde
struisvogels. Britse pluimvee
houders waren benieuwd waar
om hun loopvogels niet willen
broeden. Wat bleek: we struis
vogels hadden meer oog voor
hun verzorgers. „Het is geen
pretje om doelwit te zijn van een
amoureuze struisvogel. Als die
op je klimt, ben je in grote pro
blemen", zegt Charles Paxton.
Volgens hem heeft de weten
schap te lang de kop in het zand
gestoken voor dit probleem. Ge
vonden oorzaak is overigens dat
jonge struisvogels van jongs af
aan worden opgevoed door
mensen. Daarom zien ze eerder
de boer en boerin als mogelijke
partner dan hun eigen soortge
noten.
De prijs voor medicijnen werd
gewonnen door Chris McManus
van de universiteit van London.
Ook hij bracht iets absurds aan
het licht. In kunsthistorische
handboeken wordt altijd be
weerd dat bij standbeelden, zo
als de beroemde David van Mi
chelangelo, de linker teelbal
groter is dan de rechter, zoals in
de natuur. De medicus bekeek
in Italië ruim honderd anato
misch correcte beelden van
dichtbij. De historici krijgen van
hem gelijk wat de beelden be
treft, maar in werkelijkheid is bij
mannen de rechter testikel gro
ter. Weer een prangend misver
stand de wereld uit. Bier was het
gelauwerde onderwerp voor na
tuurkunde. Amd Leike uit Mün-
chen bewees dat de witte
schuimkraag inzakt volgens de
wet van exponentieel verval. Tij
dens de uitreiking had de vrolij
ke, dikbuikige fysicus een glas
bier in zijn hand. „Ik heb met
veel plezier dit onderzoek uitge
voerd", verklaarde hij. „Bedankt
en proost!"
De wiskundeprijs was bestemd
voor de Indiase onderzoeker
Kannoth Sreekanur. Deze heeft
een vergelijking ontwikkeld om
de totale oppervlakte van een
olifant te berekenen. Zeer nutti
ge informatie. De Nobelprijs
voor de vrede was voor een Ja
panner die een machine ont
wikkelde die hondengeblaf kan
omzetten naar mensentaal. On
der grote hilariteit van het pu
bliek werd de machine uitgetest
Winnaars die er in vorige edities
uitsprongen bestudeerden on
der meer de kans om gewond te
raken door vallende kokosno
ten. Tijdens dit ceremoniële cir
cus, dat voor de twaalfde keer
werd gehouden, wordt altijd
veel gelachen. Maar werden Co
pernicus en de gebroeders
Wright in het begin niet even
zeer uitgelachen? Eerdere win
naars die werden beschimpt om
hun uitvinding zijn nu miljo
nair. Neem Alan Kligerman. Hij
ontwikkelde een middel tegen
flatulentie ofwel overmatig win
den laten. De farmaceut ontving
hiervoor in 1990 een 'Nobel
prijs'. Nu brengt het geneesmid
del verlichting voor duizenden
patiënten met een opgeblazen
gevoel. En meer nog voor de
mensen in hun directe omge
ving.
Peter de Jaeger
Om een grotere li
chaamslengte en de
daarmee gepaard
gaande hogere socia
le status te veinzen,
maken MANNETJES
PANDA'S bij het
plassen soms een
HANDSTAND. Dat
circusnummertje
hebben wetenschap
pers van de Zoologi
cal Society of San
Diego in het Chinese
natuurreservaat Wo-
long met eigen ogen
gezien, zo meldt het
vaktijdschrift Geo in
zijn novemberuitgave. De
hoogte van de geurvlag (de
dierlijke territoriumafbake
ning door onder meer uri
ne) bepaalt het aanzien bij
de medepanda's. De Ame
rikaanse vorsers brachten
urine en de geur van klier
afscheiding van mannelijke
panda's op verscheidene
hoogtes aan. Zij stelden
vast dat voorbijkomende
dieren zich met name voor
het hoogste geurmerkteken
interesseerden. De panda
vrouwtjes bespeurden zo de
aanwezigheid van een im
ponerende partner, de
mannetjes kregen lucht van
een machtige rivaal, aldus
de onderzoekers. Foto:
Reuters
peteerd kon het officiële gedeelte beginnen. De directeur klom
op een stoel, geleend van de stand onze Boliviaanse achterbu
ren. Allereerst memoreerde de directeur het ongelofelijke feit
dat maar liefst250 vrijwilligers bereid waren geweest om dag
in dag uit op de Floriade onze stand te bemannen. Iets waar
ook andere organisaties, veel groter en belangrijker dan de
onze, hun oprechte bewondering over hadden uitgesproken.
Verder kwam de directeur helaas niet, want vrijwilliger Ben
sprong naast hem op de stoel en begon een lofzang op zijn
collega-vrijwilligers en het dankbare Floriade-publiek. Tien
tallen kilometers zaadmatten waren er doorgedraaid1 Alleen
het areaal aan biodiverse zwarte kervel zou in Nederland vol
gend jaar al verhonderdvoudigen. De directeur, die inmiddels
uit het zaagsel was opgekrabbeld, wilde terugklimmen op zijn
stoel en pakte Ben voorzichtig bij de heupen. Ben zag dat als
een aanzoek tot omhelzing en stortte zich vanaf zijn stoel in
de armen van directeur. Schouderkloppen als granaatinsla
gen weergalmden onder het glazen zonnedak. Vrijwilligster
Ans gilde, sprintte het Groene Loten Pad op en keerde terug
met een Japans echtpaar dat in de drukte de zaadautomaat
over het hoofd had gezien. Er waren wat taalproblemen en
ook Els, Martin, Monica, Dunya en David moesten eraan te
er;
pas komen om het belang van biodiversiteit voor Azunv
barentaal duidelijk te maken. De overbuurman dies »z<
april achter zijn Senegalese hutje lag te slapen was de ia;
lawaai wakker geworden en had de whiskey-kaboutt j
Jaap ontdekt. Jaap zelf had zich inmiddels meester ff
van de sprekersstoel, en meldde dat op onze website i
dels 117 soorten biodivers zaad werden aangeboden, ef
er morgen persoonlijk nog 20 aan toe zou voegen. Eei it
tenlange ovatie volgde. De directeur besloot zijn toesp
laten voor wat die was, hing zijn accordeon om en vc
met een polonaise van zingende sponsors naar het pc
van Spanje, om nog wat wijn te lenen. De gezelligheuïn
vanaf dat moment geen tijd meer, duisternis daalde fl he
tinnen en een urenlange hoosbui op het zonnedak zot t,
voor de volmaakte kampeersfeer. Rond een uur of elf n|
pelde een totaal doorweekte man de stand op. Het iva
onze decorbouwer, die twee uur geleden naar huis wt
trokken. ,Alle hekken zijn dicht", stamelde Henk. „Ei fe
maal niemand meer en ik heb het koud, waar is de u iji
kabouter?" Rond een uur of drie besloten we er toch n j,
einde aan te maken. Ben tilde de sponsors over het htiv;
pakte ze aan de andere kant aan. Een topavond. m
Vorige 'week hield Stichting De Nationale Proeftuin een ge
heim feestje op de Floriade. De dappersten onder de vrij
willigers luidden eerder die dag flessen wijn het terrein
opgesmokkeld, in extra diepe jaszakken. Uit een doos
met het opschrift 'zaadrollen zwarte kervel' kwamen ge
heel onverwacht geitenkaas, tijgemootjes en worsten
tevoorschijn. Onder het zaagsel in de decoratieve
kruiwagen van vrijwilligster Els bleken zomaar
blikjes bier te liggen. De kleurige Proeftuinka
bouter, door vrijwilliger jaap die ochtend langs
de bewaking gebluft, bleek whiskey te kunnen
plassen. Niets stond een geslaagde borrel nog in
de weg, behalve dan het feit dat borrels verboden
waren: op de Floriade gold helaas een samen
scholingsverbod.
De directeur had in overleg met het stichtingsbe
stuur gelukkig een aannemelijke verklaring be
dacht, voor het geval dat: wat wij deden zag er mis
schien wel uit als borrel, maar in feite waren wij
hier aan het verzamelen voor een borrel die later die
avond ergens anders gehouden zou gaan worden.
Nadat deze verklaring met alle aanwezigen was gere-
DINSDAG 22 OKTOBER 20
Desnoods kiepert zij een lading
dode zeehonden op het Binnen
hof om de politiek wakker te
schudden. Zo boos is zij op minis
ter Veerman van natuurbeheer,
de man die de opvang van zieke
zeehonden wil beperken. Lenie 't
Hart, directeur van de zeehon
dencrèche Pieterburen, gaat als
het moet op oorlogspad. Voor de
dieren, voor haar levenswerk, 't
Hart oogst echter steeds meer
kritiek omdat ze élke zeehond
lijkt te willen redden.
Zou ze echt zo gek zijn om een
lading dode zeehonden op het
Binnenhof te gooien? Jan Kam
minga, commissaris van de ko
ningin in Gelderland, aarzelt
even voordat hij antwoord geeft.
„Tja, dit is nu echt zo'n situatie
waarin iemand even met haar
moet praten. Iemand die ze ver
trouwt en die met haar mee
denkt. Je moet veel geduld heb
ben om die rol te kunnen ver
vullen." Kamminga kan het we
ten. Bijna vijftien jaar lang was
hij voorzitter van de zeehonden
crèche. „Hoe ik Lenie zou om
schrijven? Als een vrouw die
zeer betrokken is bij het wel en
wee van de zeehond. Daarin
gaat ze heel ver."
In het voorjaar van 2000 gaf
Kamminga de voorzittershamer
van de crèche over aan George
Verberg, directeur van de Gas
unie. Met Verberg haalde 't Hart
een zwaargewicht binnen, maar
de nieuwe voorzitter bleef am
per twee jaar. Hij vertrok on
langs omdat hij met 't Hart van
mening verschilt over de groot
schalige opvang van zeehonden.
„We zijn in goede harmonie uit
elkaar gegaan", zei Verberg.
„Lenie heeft een groot hart
waarin plaats is voor elke zee
hond. Ik heb dat niet. Als zij te
veel dieren opvangt, kan de crè
che het financieel niet rooien."
Verberg is niet de enige die via
de zijdeur verdween omdat hij
van mening verschilde met de
zeehondenmoeder. „Ze wordt
ontzettend kwaad als je het niet
met haar eens bent over de zee
honden", zegt een voormalige
kennis. „Ze heeft heel goede
mensen om zich heen gehad,
maar die zijn er allemaal uitge-
De discussie
Het debat over de zeehon
denopvang concentreert zich
rond twee hoofdrolspelers:
Peter Reijnders (van het on
derzoeksinstituut Alterra op
Texel) en Lenie 't Hart Reijn
ders vindt grootschalige op
vang niet langer nodig. Hij
denkt dat de diersoort zich
zelf kan redden en vreest dat
grootschalige opvang ave
rechts werkt. Als er te veel
zwakke dieren worden gered,
zou de populatie kunnen
verzwakken, 't Hart zegt dat
de sterfte niets te maken
heeft met natuurlijke selec
tie, maar dat het afweersys
teem van de zeehonden, en
mogelijk ook hun voortplan-
tingsmechanisme, is aange
tast door vervuiling. Om een
eind aan de discussie te ma
ken, begon het Wetenschap
pelijk Zeehondenplatform
Waddenzee twee jaar gele
den een studie. Vorige week
werden de conclusies aange
boden aan minister Veerman
(natuurbeheer). Volgens het
rapport moet de opvang
worden beperkt. De minister
wil dat advies overnemen.
gooid. Neem Peter Reijnders.
Een internationaal vermaard
bioloog die vroeger adviseur
was van Lenie. Tot 'ie te kritisch
werd."
Steeds weer duiken verhalen op
over de wijze waarop 't Hart an
dersdenkenden aan de kant zou
zetten. Over haar snoeiharde
stijl van leiding geven, de angsti
ge personeelsleden, de spreek
verboden en de bijna sekte-ach-
tige sfeer die ze zou hebben ge
creëerd. Zelfheeft ze die verha
len altijd krachtig ontkend, maar
feit is dat er in de loop der jaren
nogal wat medewerkers zijn ver
trokken.
Toch geldt de belangrijkste kri
tiek tegenwoordig niet meer zo
zeer haar managementstijl als
wel haar opvangbeleid. Critici
vinden dat ze stil is blijven
staan. „Ze heeft ontzettend goed
werk gedaan, een prachtig be
drijf opgebouwd", zegt een insi
der. „Maar ze had er tien jaar
geleden mee moeten stoppen.
Toen begon de discussie over
de opvang, ook in Denemar
ken en Duitsland. Haar visie
is niet meegegroeid met de
nieuwe inzichten. Ze heeft
oogkleppen op, kan er geen
afstand van nemen. Ze is ver
blind door haar missie. Ze is
een roepende in de woestijn.
Ze heeft haar autoriteit verlo
ren." Met 't Hart is geen discus
sie mogelijk, zegt een oud-be
stuurder. „Je ziet het nu weer
aan haar hysterische reactie op
een rapport over het beperken
van de opvang. Ze heeft de wer
kelijkheid uit het oog verloren.
Ze is bezeten."
't Hart heeft het al zo vaak ge
hoord, maar ze ligt er ogen
schijnlijk niet wakker van. „Als
ik denk: 'Dat is de goede
weg', dan bewandel ik
die", zei ze in een in
terview. „Er zijn
mensen die een
hekel aan mij heb
ben. Het is niet
anders. Maar er
zijn veel meer
mensen die het
mooi vinden wat wij
doen."
Ze kan die bewering staven
met cijfers, want de crèche in
Pieterburen is nog steeds mate
loos populair. Jaarlijks komen er
250.000 bezoekers en 't Hart kan
rekenen op de steun van 50.000
donateurs.
Vriend en vijand erkennen dat
zij ontzettend veel heeft bete
kend voor de Waddenzee in het
algemeen en de zeehond in het
bijzonder, maar haar tegenstan
ders benadrukken tevens dat 't
Hart geen geschoold biologe is.
Die tegenstanders zijn vooral te
vinden in wetenschappelijke
kring. Alsof zo'n vrouw van ach
ter de dijk, zo'n voormalige
PTT-telegrafiste die niet eens de
hbs heeft afgemaakt, het beter
zou weten dan al die gestudeer
de koppen bij elkaar.
Kinnesinne? 't Hart krijgt met
haar dadendrang en haar nuch
tere Groningse koppigheid vaak
meer gedaan dan al die voorna
me deskundigen bij elkaar.
Wanneer ze muziek nodig heeft
voor een tv-spotje, belt ze met
het management van de pop
groep Queen. Of ze alstublieft
de popsong It's a beautiful day
mag gebruiken. Gratis, want het
Het grote publiek is nog altijd ingenomen met de opvang van zeehonden, maar vanuit wetensd een
ke hoek ligt Lenie 't Hart steeds meer onder vuur. Foto: Reuters/Andrew Forsyth |en
pc
gaat met de zeehondenpopula- Bewijzen voor deze be|ersit
is voor de zeehondjes. Waarop
de fameuze Queen-gitarist Brian
May haar een handgeschreven
fax stuurt. „It's alll right, Lenie.
You can use our music."
't Hart zegt zelf dat ze haar roem
slechts gebruikt voor een hoger
doel: de bescherming van de
zeehond. „Ik weet dat ik een be
kende Nederlander ben, maar
dat hoort bij mijn werk", zei ze
een paar jaar geleden. „In het
dorp ben ik gewoon de buur
vrouw. Ik ontleen geen status
aan mijn bekendheid. Ik ga ook
niet naar allerlei party's. Alleen
als het moet voor mijn werk."
Niettemin ergeren haar tegen
standers zich mateloos aan de
manier waarop ze telkens weer
in de belangstelling weet te ko
men. Hoe ze blijft bedelen om
geld voor de zeehondjes waar
mee het zo slecht zou gaan, ter
wijl zo langzamerhand bijna alle
biologen vinden dat het goed
tie in de Waddenzee. „Zij is de
enige met een andere mening",
zegt een voormalige medewer
ker. „Maar al die tegenstanders
zijn samen toch niet gek? Ze
komt helemaal alleen te staan."
Dat laatste klopt niet helemaal,
want uitgerekend de internatio
naal gerenommeerde viroloog
Ab Osterhaus staat nog steeds
aan 't Harts kant. Al vijftien jaar
is hij aan de crèche verbonden
als wetenschappelijk adviseur
en sinds maart zit hij in het be
stuur.
Maar de buitenlandse avontu
ren lokken ook kritiek uit. Ze
zijn peperduur, terwijl 't Hart
voortdurend geldgebrek lijkt te
hebben. Daarom is het ook niet
zo verwonderlijk dat er telkens
weer geruchten opduiken over
te dure reisjes die zij voor zich
zelf zou regelen en het financië
le wanbeheer dat zij zou voeren.
gingen zijn echter noor
verd.
Toch had Jan Kammin)
tijd wel eens twijfels ov
buitenlandse avontura
wel eens gedacht: 'O, o
ver gaan we intematioc daa
moest wel worden beta len
heb vijftien jaar geprob Ned<
de balans te vinden tus Ier, c
betrokkenheid, haar en gen I
de zakelijke kant van hi igen.
haal. Maar het was een [Hoi
sche periode. Lenie dei VNL
klopt als mens.Zelf za D
Hart zoiets nooit zegge: iz<
ben niet trots op mijze! gen i
hulde ze in één van haideri
ge echt persoonlijke im de li
„Ik heb gewoon gedaai zo o
moest doen. Ik ben en ad u
stikke blij mee, maar ti Iniv
op jezelf is niet Gronin; eft o
Michel Brandsma
's Konings wil is wet in Swazi
land, het slaperige maar autori
tair bestuurde ministaatje tus
sen Zuid-Afrika en Mozambi
que. Ook als het om het verza
melen van bruiden gaat, een fa
voriete bezigheid van de jeugdi
ge Mswati ÏÏI.
Een moeder die haar dochter
liever naar school ziet gaan dan
dat die het bed moet delen met
de koning, wil dat de rechter
een einde maakt aan de 'ko
ninklijke ontvoering'.
Zena Mahlangu was een van de
drie achttienjarige meisjes die
na de laatste Reed Dance, tij
dens welke de maagden van de
natie zich naakt en dansend
presenteren aan de koning, wer
den benaderd door koninklijke
medewerkers. Ze moesten hun
school onderbreken en werden
overgebracht naar een geheime
locatie in afwachting van 'de ac
ceptatie'. Want één van de drie
wordt de nieuwe echtgenote; de
andere twee worden weggege
ven aan broers, ooms of neven
van de koning.
De traditie is oeroud en nooit
ter discussie gesteld. Veel ou
ders vinden het een eer om in
direct lid van de koninklijke fa
milie te worden. Een grote fami
lie, want Mswati's vader, koning
Sobhuzu II, had 99 vrouwen en
250 kinderen. Zijn zoon heeft tot
nu 9 vrouwen verzameld. De
laatste leverde wel een rel op,
omdat de koning het net door
hemzelf ingestelde verbod op
seks met minderjarige meisjes
overtrad. Hij kocht het af door
een koe aan de ouders schen
ken.
De moeder van Zena Mahlangu
is minder gecharmeerd van het
vooruitzicht haar dochter aan
de koning te verliezen. Ze stapte
naar het Hooggerechtshof, niet
om de koning aan te klagen - hij
staat boven de wet - maar de
twee 'ontvoerders'. Ze betoogt
dat de mannen Zena meena
men ondanks het uitdrukkelijke
'nee' van zowel moeder als
dochter.
De moeder ontkende gisteren
dat haar dochter al een verhou
ding met de koning had. Ze ver
telde de rechter verder dat Zena
een tweeling is en dat de zo hei
lige traditie van het land ver-
Ruim anderhalve euro per trans
oter
:ho!
Klanten van McDonald's kun
nen binnenkort in de 50 groot
ste McDrive-filialen van ham
burgerketen McDonald's con
tant geld opnemen bij de Mo
neybox Flappentap. Pinnen
voor een frietje of een Big Mac
is niet gratis. Het kost 1,59 eu
ro per transactie. Moneybox
verwacht echter dat klanten
best bereid zijn om geld uit de
automaat te trekken om aan de
kassa van McDonald's te kun
nen betalen. „Voor het gemak
en de tijdwinst heeft de consu
ment wel wat over", zegt ver-
Jcoopdirecteur Bronkhorst van
Moneybox Nederland.
Het bedrijf is de eerste onaf
hankelijke exploitant van geld
automaten in Nederland. Mo
neybox plaatst zijn Flappentap
op plaatsen waar geldautoma
ten van banken niet te vinden
zijn. De machines staan ook
bij diverse hotels, benzinesta
tions, recreatieparken en een
aantal uitgaansgelegenheden.
Moneybox werkt in Nederland
Jhu
samen met SNS bank,
door het toegang heeft ^1
bancaire infrastructuur tta£
Moneybox is sinds 199!
Groot-Brittannië actief g,
gon onlangs in Duitslai jecj
bedrijf denkt dat de fon )ei£
ook in Nederland zal a2 jf
„De consument is berdf
voor gemak te betalen,
sen hebben praktisch
halve tijd. Ze bellen bij\ J|
beeld ook veel met de g
wijl dat met een vaste lij DAA
goedkoper is", aldus Bi
horst.
De Consumentenbond
geen bezwaar in de sen j-
gen betaling. „Het is wf
langrijk dat van tevoren
lijk is dat voor de trans; ree
taald moet worden", ze )er
woordvoerster. Dat is b !e]
neybox het geval. De cc
ment krijgt op het scha jat
de automaat informatie en
de prijs. de
'd ra'
biedt dat de koning een tweeling
trouwt.De zaak heeft ondertus
sen enorm veel aandacht gekre
gen. Dat een vrouw het aandurft
de koning indirect aan te klagen,
is uniek. De koning heeft de sta
tus van een halfgod en vrouwen
die van een onderge
schikte. Onlangs werd
vrouwen nog verbo
den een broek te dra
gen, omdat het tegen
de traditie zou in
gaan. Soldaten kregen
opdracht vrouwen ter
plekke van hun broek
te ontdoen.
Activisten en de (ver
boden) oppositie heb
ben moed gevat uit
het initiatief. De druk
op de koning om her
vormingen door te
voeren en van Swazi
land een democratie te maken,
groeit met de dag. Een commis
sie die een advies moet geven
over hoe de grondwet te veran
deren, brengt binnenkort haar
rapport uit. Sommigen menen
dat er zeker een verbod komt op
'koninklijke ontvoeringen' en
Het is de vraag of koning Mswati
III van Swaziland er een tiende
vrouw bij krijgt.
Foto: Reuters/Juda Ngwenya
dat dit de haast van de koning
verklaart.
Eelco van der Linden
