DENKSPORT
11
Elegante slagideeën
O
R
R
G
R
R
a
H
q
R
G
3
Q
c
B
q
Q
O
P
O
O
o
Rogers is niet bang voor draken
Filatelie hoopt op zegel Claus
Agressieve
openingen
geven veel
nformatie weg
fi
O
q
q
q
O
q
O
O'
O'
O
o.
o
O
q
B
q
p
q
k
W
ft
HDC965
ZATERDAG 19 OKTOBER 2002
BRIDGE
PUZZEL
DAMMEN
Marijke van der Pas
og aan spelen toe te komen, moet je
iag de dag lekker agressief meebieden,
stoord een mooi contract uitbieden is
wel niet meer bij. Passen met elf pun-
handen lijkt een doodzonde,
iptief op drieniveau openen op heer-
w zesde is heel gewoon. Volgen mag
es wat los en vast zit. Aan de ene kant
jammer van die mooie biedtechniek
aar niet aan bod komt maar aan de
e kant is er na al dat bieden veel be-
jeworden over de handen van de te
rtij. Door goed naar het bieden te luis-
zijn er veel slagen en dus veel punten
dienen.
eerste spel zou zuid op eigen kracht
zijn contract hebben gemaakt.
4 A 8 3 2
¥H V86
V 8 2
94
N *95
IO42 W<_L n ¥A3
5 ^*-^>0 10943
532 Z A V B 8 6
H V 10 7 4
¥975
H B 6
H 10
opent met 1*. zuid volgt met 1* en
loubleert (vierkaart harten). Met 24,
lurvan de tegenpartij, probeert noord
natie in te winnen over de kracht van
ilgbod. Met 2SA geeft zuid openings-
en een klaverenstop aan. Daarop be-
loord het bieden met 4*. Dat lijkt
lief als beide tegenstanders meebieden
noord weet dat OW, zeker bij deze
baarheid, niet veel hoeven te hebben,
start met klaveren. Oost neemt de slag
et aas en vervolgt met klaveren voor
er van zuid.
der neemt de schade op. Hij moet nog
izen verliezen. Het gevaar dreigt dat
een extra slag in harten verliest. Zon-
rdere informatie zou zuid twee keer
ïeer-vrouw toegespeeld hebben. Als
VA heeft, maakt hij zijn contract. Met
pening bij oost is die speelwijze niet
zo aantrekkelijk maar wat dan?
rekt de troeven en jaagt eerst *A eruit,
aart blijkt bij west te zitten. Het is zuid
dels duidelijk dat oost in het bezit is
A. De normale speelwijze in harten
dus zeker tot één down. De leider ziet
en kleine kans: west moet ¥B en ¥10
an. Hij speelt ¥9 voor en als west niet
laat hij de slag lopen. Oost moet ne-
net het aas en 4* is binnen. Dekt west
et de tien dan legt de leider de vrouw
jdt later op ¥B. Dankzij de vederlichte
ng van oost vindt zuid het juiste speel-
n het tweede spel weet de leider veel
natie uit het biedverloop te halen. Zuid
jna met open kaarten spelen.
*10 6 5
A H 5
7
AH VB 105
V8743 N A
I3 w<4-> n V 10 8 4 2
H 10 9 5 3
3 Z 7 2
B 9 2
B 7
A B 8 4 2
864
1
2
3
4
5
6
7
8
9
12
13
14
15
16
17
19
O
CM
21
22
23
25
26
27
28
29
30
31
32
33
co
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
A
o>
47
48
49
50
51
53
54
55
56
57
58
59
O)
O
61
62
63
JP87
Oplossing ©jfs
nummer 41
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
VOETBALLER en VERDEDIGEN
|G|E|L|ij|K|E|N| I I
■UtUU UUU UULLM
■UUUUU Li UUU Dl
UUUUU UUU UUUUU
HUUU UUUUU L-UUU
■BB QUO U U
UU BUQUIBBUB UQ
■QUUUU^MUQUUUB
uu uuuuiuuuu up
UUU UUU UUU
□UUU UUUUU UUUU
UUQUU UUU UUUUU
Kruiswoordraadsel
nummer 42
HORIZONTAAL:
1. Kunstvezel; 5. figurant; 10. edel; 11.
kunsttaal; 12. dentuur; 14. wilde marjo
lein; 16. rivier in Duitsland; 18. gebrek;
20. bezittelijk vnw.; 22. aanwijzend vnw.;
23. energie; 24. mannetjesbij; 25. voor
malig Perzië; 27. aaneenschakeling; 29.
alcoholische drank; 30. deel van een jas;
32. roofdier; 34. jaloezie; 35. waterkering;
37. soort tapijt; 39. Spaanse wijnsoort;
42. wang; 44. vol scheuren; 46. slot (D.);
48. einder; 49. ongebonden; 50. familie
lid; 51. adellijk; 53. aanvankelijk; 55.
band; 56. voorzetsel; 58. uranium; 60.
soort papegaai; 61. wisselgebruik (It.);
62. kraker die geld in het laatje brengt;
63. eindstand van een wedstrijd.
VERTICAAL:
1. Zangwijze; 2. maal; 3. spinsel; 4. eer
tijds; 6. uitroep bij de jacht; 7. groet; 8.
Afrikaans land; 9. delfstof; 12. nummer;
13. dis; 14. muziekstuk voor acht partij
en; 15. beneden; 17. directeur; 19.
belang; 21. buidel; 26. naderen; 27.
melkwijn; 28. afgunstig; 29. religieuze
groepering; 31. dik boek; 33. scheepsta-
kel; 36. dreumes; 37. arriveren; 38. aren-
vis; 39. fijn weefsel; 40. flauwekul; 41.
aanhoudend; 43. of iets dergelijks; 45.
insect; 47. mager; 52. nalatig; 53. bijbelse
naam; 54. kledingstuk; 55. Aziatisch
land; 57. aetatis; 59. droogoven.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de volgende vakjes:
50-58-36-44-29-8-15-2 en 5-26-4-10-31-
53-56
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot.
O GIOIPISILIA
\a
T. Rijkelijkhuizen, Dennenlaan 52,
Leimuiden (cryptogram).
J. IJzerman, Koekoekstraat 75, Leiderdorp
(kruiswoord).
Cryptogram nummer 42
HORIZONTAAL:
5. Meteen aan de slag? (8); 7. Leeslust? (13); 9.
Raar aanwensel bij de cola (3); 10. Radeloze
edelman (4,7); 12. Plant een specerij bij een
Chinees bouwwerk (9); 14. Deze diskette was
geen succes (4); 17. Direct het erfelijk materiaal
aan de borst houden (5); 18. Bevoegdheden om
te studeren (7); 19. Het voornemen om
Monopoly te spelen? (11); 20. Lapmiddel (4); 21.
De zijde van een degen (6); 22. Desondanks
meer dan waar (6).
VERTICAAL:
1. Belachelijk maken in Sluis (4,5,6); 2. Meer
software is er niet om uit te zenden (15); 3. Het
terommel komt niet terug (6); 4. Het wordt tijd
at een provinciaal geen zet krijgt (4); 6. Het
sentiment van het betasten (6); 7. De inhoud
wordt niet zuur (3); 8. Het laatste stuk is nog een
heel stuk! (4); 11. Sentimenteel verslag? (11); 13.
Geen aandeel voor beginners? (10); 15. Grieks
familievertrek (5); 16. Nadelig met vakantie zon
der brokken te maken? 9).
Oplossing
nummer 41
Horizontaal:
5. Ijskoningin; 7. ribben
kast; 9. ogen; 10. celeroei;
11. kwartet; 12. nooarem;
13. blaffer; 14. baklap; 15.
fronksieraad; 16. barrels;
8. zet; 19. divisie.
Verticaal:
1. Rijping; 2. ontnuchteren;
3. invallen; 4. bitterkoekjes;
6. kabinetsformatie; 8. live-
opname; 9. onwel; 14. bus-
sfuis; 17. ruit
Eric van Dusseldorp
lil
II
«1
Diagram nr. 1
li
11(11
llllll
lil
1
P
p
O
p
q
q
q
q
Diagram nr. 5
Een van de beste problemisten
van Nederland is zonder twijfel
Arend Stuurman. De Schiedam
mer staat niet bepaald bekend
als massaproducent, maar hij
stelt, net als zijn 'collega's' Frans
Hermelink, Aart de Zwart en
Andreas Kuijken, hoge eisen aan
zijn werk en neemt met minder
geen genoegen.
Diagram nr. 2
Problemisten heb je in alle soor
ten en maten. De een zweert bij
forcings, de ander bij miniatu
ren of juist complexe maxi-pro-
blemen. Stuurman heeft in zijn
lange loopbaan altijd een voor
keur gehad voor het bewerken
van elegante en originele slagi
deeën.
Reeds van 1946 dateert de stand
van diagram 1. Het is mogelijk
zijn bekendste compositie. Van
uit een - voor een damprobleem
althans! - mooie beginstand
ontstaat een prachtig waterval
letje: 47-41 (15x35) 44-39 (35x33)
49-44 (29x49) 38x7 (36x38)
21x43 (49x21) 26x17 (1x21) 6x26.
Het op deze manier realiseren
van het terugslagje 6x26 zal de
auteur de nodige voldoening
hebben gegeven.
Uit 1971 stamt de tweede dia
gramstand. Wit wint door 32-27
(36x47) 50-44 (40x49) 29x40
Diagram nr. 3
(49x21) 40-34 (47x40) 45x3
(18x29) 28-22 (17x28) 3x22 en
het Blonde-motief is ontstaan.
Een prachtig idee is hier de te
rugslag 29x40 gevolgd door 40-
34! etc.
Een van de fraaiste bewerkingen
op het langelijnmotief is onge
twijfeld de stand van diagram 3,
al moest de oorspronkelijke
compositie uit 1962 helaas een
zet worden ingekort. Wit wint
door 48-43 (39x48) 44-40 (45x34)
29x40 (18x29)35-30 (24x44)
33x24 (22x42) 50x39 (48x19)
31x22 (42x31) 36x9 (17x46) 15x2
(4x13) 2x5. Aanvankelijk werd de
compositie aangeboden met 37
op 42, 45 op 34 en een extra wit
te schijf op 40; eerste zet 42-37.
Zo stond de positie ook in het
jubileumboekje 'Kring voor
Damproblematiek 1941-1981'.
Echter, dan is het toch bijoplos
baar na 41-37,44-40 en na alle
Diagram nr. 4
hielslagen komt wit zelfs twee
schijven voor...
De ontleding van de stand van
diagram 4 is niet moeilijk, maar
iedere zet is een feest: 42-37
(31x22) 34-30 (27x40) 16x20
(35x15) 23x14 (10x19) 45x14 en
wint.
De oplossing van het vraagstuk
van drs. J. Bus van vorige week
(wit: 15, 24,25.27,29,34,35.36.
47. 48 zwart: 4, 6. 8. 9.13. 16.
18,37,38) luidt (verkorte nota
tie): 482, 31.42. 24(30)24.23
(11) 18Z, 18 (21) 26 (27) 13 (32A)
9, 10 (18) 4 (23) 27, 6 (28) 1 (32)
29 (37) 47. A (17) 9. 10 (19) 4 (22)
21, 27 (24) 38 (30) 43 (35) 49 (21.
40) 11 (45) 50.
Z. 22? (21!) 26 (18,27)=
De nieuwe opgave is opnieuw
een eerste publicatie van drs. J.
Bus. Wit begint en wint.
SCHAKEN
Bij het Essenttoemooi in Hoo-
geveen gaat de aandacht na
tuurlijk in de eerste plaats uit
naar de kroongroep. Omdat de
open groep twee dagen eerder
begon, volgen vandaag daaruit
een paar partijen.
De 42-jarige Ian Rogers is een
oude bekende in Hoogeveen. Bij
de eerste editie (1997) won hij
de open groep, samen met Lev
Psakhis en wijlen Lembit Oil.
Daarna kwam hij er niet meer in
actie. Rogers staat in het pro
grammaboekje als Nederlander,
maar op de FIDE-lijst nog altijd
als Australiër. Hij is al jaren de
sterkste schaker van zijn conti
nent, maar omdat daar op
schaakgebied weinig gebeurt,
verblijft hij veelvuldig in Neder
land. Hij is geen actieve toer-
nooischaker meer, maar vooral
actief als schaakjournalist voor
enkele bladen in zijn thuisland.
In zijn beste tijd behoorde hij
tot de top vijftig van de wereld.
In Nederland is Rogers vooral
bekend als speler van het Hil-
versumse HSG, waar hij enkele
jaren achtereen de meest pro
ductieve speler was. Hij versloeg
in die tijd vooral de wat mindere
tegenstanders in snel tempo
met onbekende openingsvari-
antjes. In de kampioenswed
strijden tegen Ordina werd hij
echter een paar keer tegenover
Jan Timman gezet, die nooit van
hem kon winnen.
In de eerste ronde in Hoogeveen
kreeg hij ook een wat zwakkere
tegenstander, Manuel Weeks,
toevallig een landgenoot van
hem.
Rogers - Weeks
l.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4
1
I
V
X
A
i
1
1
i
i
0
lil
e
HIK
A
n
A
0
n
S
"r?
Ésk
1
kk
Diagram 1:
Stand na 18...Pf4
4.Pxd4 g6
De Versnelde Draak. In de Dra-
kenvariant van het Siciliaans
speelt zwart meestal snel d6 en
later soms d5. In de versnelde
versie wil zwart dat tempoverlies
vermijden en bovendien sneller
aanval op d4 krijgen.
5.Pc3 Lg7 6.Le3 Pf6 7.Lc4 Da5
8.0-0 0-0 9.Lb3 d6
Nu zou je het dus weer een nor
male Draak kunnen noemen, al
is het wel ongebruikelijk dat wit
kort rokeert.
10.h3 Ld7 11.f4 Pxd4 12.Lxd4
Lc6 13.Dd3 Tad8 14.De3 b6
15.e5! dxe5 16.Êxe5 Pd5 17.Df2
Da6 18.Pe4 Pf4
Zie diagram 1. Dit is niet zomaar
een grapje (19.Dxf4? Txd4),
maar zwart dreigt ook Txd4 met
stukwinst vanwege Pe2. Rogers
toont aan dat er een lek in de
combinatie zit.
19.Pf8+! LxfB 20.exft> Txd4
21.fxe7
Zwart staat een stuk voor, maar
na 21...Te8 22.Lxf7+Kxf?
23.Dxd4 wint wit het paard en
blijft een kwaliteit voor.
Diagram 2:
Stand na 10.0-0-0
21...Dc8 22.exf8D+ Dxf8
23.Tadl Txdl 24.Txdl Pxg2
Zo lijkt zwart nog kansjes te
hebben, maar na wits volgende
zet is het direct afgelopen.
25.DAB Dc5+ 26.Kh2
Zwart geeft het op.
In de tweede ronde speelde Ro
gers met zwart tegen Herman
Grooten, een 44-jarige Neder
landse meester die het laatste
jaar weer opvallend actief is. Ro
gers offerde een loper voor twee
pionnen, wat aanvankelijk te
weinig leek. Na zestig zetten had
hij echter al vier pionnen voor
zijn stuk en kon bovendien eeu
wig schaak geven. Rustig dacht
hij na over zijn 61ste zet, toen de
wedstrijdleider hem kwam ver
tellen dat hij verloren had door
tijdsoverschrijding. Rogers had
de tijdslimiet voor de toon
groep gezien en wist niet dat die
voor de open groep anders was!
Een zeer ongelukkige nederlaag,
waarvoor een ronde later een
opmerkelijke revanche volgde.
Zijn derde tegenstander was na
melijk Petra Schuurman, de
vriendin van Grooten! Net als in
de eerste partij kwam een Ver
snelde Draak op het bord, maar
nu nog een zet sneller. Rogers
liet zien waarom dat slechter is.
Rogers - Schuurman
1 .e4 c5 2.Pf3 g6 3.d4 cxd4
4.Dxd4
Dat is het verschil, daarom moet
zwart eerst Pc6 spelen.
4...Pf5 5.e5 Pc6 6.Da4 Pd5
Zwart heeft tegenkansen in een
variant als 7.De4 Pdb4 8.a3? d5!
met de mogelijkheid Lf5. Wits
volgende zet is echter een ver
betering; Pdb4 kan daarna ge
woon met a3 beantwoord wor
den.
7.Db3 Pb6 8.Lf4 Lg7 9.Pc3 0-0
10.0-0-0
Zie diagram 2. Wit heeft al zo'n
enorm ruimtevoordeel, dat
zwart tot een dubieuze bevrij
dingspoging besluit.
10...d5 1 l.exd6 e5 12.Lg5 De8
13.Pe4 Le6 14.Db5 fö 15.Le3
Df7
Dat mocht toevallig niet, maar
zwart staat zo gedrongen dat er
toch wel altijd iets dreigt.
16.Pfg5! fxg5 17.Pxg5 Pd4
Na 17...Dd7 18.Pxe6Dxe6
19.Lxb6 heeft wit de vervelende
dreiging Lc4.
18.Lxd4 Ld7 19.Pxf7 Lxb5
20.Pxe5
Een kwestie van tellen: wit blijft
drie pionnen voor. Zwart geeft
het op.
Na afloop vertelde Petra
Schuurman met de nodige
zelfspot dat Rogers had gezegd:
„Je tweede zet was al fout.'1
Toen ze daarop een beetje be
teuterd had gekeken, vervolgde
hij geruststellend: „Maar je eer
ste zet was goed, hoor!"
FILATELIE
Ondanks de bekende terughou
dende houding van de koningin
over het afbeelden van leden
van het Oranjehuis op postze
gels hoopt, zo blijkt o.a. ook uit
geluiden uit de filatelie, dat
prins Qaus met een bijzondere
zegel wordt geëerd en herdacht.
Niet met een rouwzegel, maar
met een waardige, stijlvolle ze-
gel.
Thema- en motiefverzamelaars
moeten eigenlijk, goed be
schouwd, altijd alert zijn. Ergens
in de wereld, of het nu in een
naburig land is of op een ver-
weg eilandengroepje, ergens
kan een enkele zegel of een serie
worden zijn uitgegeven, die in
een dergelijke verzameling past.
Een serie is dan meestal - zij het
na enige tijd - nog wel te trace
ren, maar anders wordt het, als
het bijvoorbeeld om vuurtorens
gaat en als er op slechts één van
de zegels van een serie aan het
einder op een rotspunt een
vuurtoren staat.
Om bij de laatste te beginnen.
Canada gaf op 1 juni een toeris
tische serie van tien zegels uit
met op één zegel een vuurtoren.
Guernsey presenteerde vorig
jaar 26 april tien zegels Island
Colours met op één een vuurto
ren, Eiland Man (1/5 '02) vijf ze
gels met aquarellen met op twee
een vuurtoren en Zweden (10/5
'02) vier brev-zegels gewijd aan
de westkust met op twee een
vuurtoren.
In dat soort gevallen wordt het
een beetje meer speuren en wat
er dan ook nog bijkomt, er moet
altijd een hele serie worden aan
geschaft om slechts één of twee
zegels te bemachtigen. Wat dit
laatste betreft hoeven we overi
gens niet ver van huis te gaan,
want op één van de tussentabs
van het Zeeuwse provincievelle
tje staat een vuurtoren.
Dan complete series. Op 30 april
1991 gaf Aldemey Bailiwick of
Guernsey vijf zegels uit gewijd
aan de automatisering van de
vuurtoren op Les Casquets. Al
demey bracht 30 juli nogmaals
een serie van vijf zegels uit (22 p,
27 p, 36 p, 45 p en 65 p) die in
het teken staat van de vuurtoren
op Les Casquets. Deze keer -
omdat het vijftig jaar is geleden
dat de toren werd geëlektrifi
ceerd - alleen de verlichtingen
lampen.
Een heel opmerkelijke emissie,
waarmee Grenada, Gambia, Do
minica en Grenada Carriacou
Petit Martinique ter gelegenheid
van AMPHILEX kwamen. Elk gaf
een velletjes uit met daarin (met
als achtergrond de kaart van
Nederland) steeds zes zegels
waarop Lighthouses of Holland.
Zo staan er op de zegels van het
Grenada-velletje de vuurtorens
van Schiermonnikoog, Texel,
Egmond, Scheveningen, Schou
wen en Hellevoetsluis. NB. Te
vens dus zegels voor het thema
'Nederland op buitenlandse ze
gels'.
Verder nog een paar vuurto
renemissies: Australië (12/3
2002), vuurtorens, 4 zegels plus
2 zelfklevende zegels; Barbados
(22/5 2000), permanente serie,
14 zegels, op 1 eenvuurtoren;
Bulgarije (19/11 2OT1). vuurto
rens, 2 zegels; Cuba (27/9 1999),
wereldtoerismedag, 4 zegels met
op 1 een vuurtoren; Estland
(24/1 2001en 10/2 2002), 1 zegel
met vuurtoren; Falklandeilan
den (24/5 2001), 6 zegels waar
van 1 met vuurtoren; Finland
(6/9 2001), Finse boezems, 5 ze
gels waarvan 1 met vuurtoren;
Frankrijk (22/6 2002), toerisme,
de vuurtoren van Collioure,
schilderij van André Derain
(1880-1954); Jersey (17/9 2001),
zeilrace, velletje met 1 zegel met
op velrand rots met vuurtoren;
Malta (21/3 2001), vuurtorens, 3
zegels; Uruguay (14/3 2000),
vuurtorens, blokje van vier en
IJsland (18/4 2002), 60.00 en
85,00 kr., vuurtorens van
Gróttuviti en Kögurviti, in boek
jes.
