LEIDE
'Precario mag
helemaal niet'
De Stemming
Uren wachten op de taxi naar school
Universiteit Leiden herdenkt
ontdekkers Lorentz en Zeeman
R1
REGIO
l
STELLINO.
Subsidie
voor Turkse
moslims in
het geding
MMRAUtfcN
Vt VöoPJTANKJd VAM
Pt MOLfl OUTLMÊ MötTEKl
ttétiJct MUUR, MIKT
Pe MoiriüATU*.
Pechtold is uit op knieval Brigade M
zaterdag 12 OKTOBER 2002
eper Carlo
i verricht zijn
kiste redding
4)0 rt nieuwe
ïii edirecteur
lei politiedistrict Hol-
6 v Iden heeft een nieuwe
[an. Leidenaar Jan
1 01 is gisteren officieel ge-
zec d als directeur en
vangend korpschef.
het overlijden van
us is de plechtigheid
'asnouden. De 47-jarige
1111 werkte voor zijn nieu
we onder andere als re-
ir in Haarlem, plaats-
l"1 nd korpschef en dis
min Breda, directeur van
C01 ;orps en adviseur van
j v iterie van binnenland-
daf
De!
ekr
Nuon in conflict met gemeente Leiden
pkjestrating
«r.
lirestraat
ie Bonairestraat en
'an de Vondellaan
ipnieuw bestraat. De
orden tegelijkertijd
iggebracht op 001-
iijke aanleghoogte. De
ikers gaan aanstaande
op beide plekken aan
ehalve de rijbaan wor-
le parkeervakken en
lerbestraat. Het werk
tnairestraat in de Kooi
:ken duren. In de
duurt het nog een
ïger. Het deel dat daar
;eknapt is het stuk
ventweg van de Van
lat en de Lage Mors-
door Robbert Minkhorst
leiden - Leiden mag helemaal
geen belasting heffen op elektri
citeitskabels en gasleidingen in
de grond. De ruim 2,5 miljoen eu
ro die de gemeente jaarlijks
denkt te gaan verdienen, kan ze
op haar buik schrijven, zegt
Nuon. Het energiebedrijf plaatst
Leiden daarmee meteen voor een
groot probleem: de stad heeft de
opbrengst hard nodig.
De precario op leidingen die de
gemeente wil gaan invoeren,
maakt deel uit van een pijnlijk
pakket aan bezuinigings- en be
lastingmaatregelen om de Leid-
se financiën gezond te krijgen.
De gemeente moet de komende
jaren een tekort van ruim 52
miljoen euro wegwerken, zo
kondigt ze aan in de begroting
voor volgend jaar.
„Wat de gemeente Leiden wil,
kan niet", zegt woordvoerder B.
Sikking van Nuon. „Een ge
meente mag ons niet ineens
voor miljoen gaan belasten." De
maatregel is in strijd met een
overeenkomst tussen de ge
meente en Nuon. Het energie
bedrijf laat dat Leiden binnen
kort ook weten, aldus Sikking.
De gemeente is aandeelhouder
van Nuon en de dochtermaat
schappij die het energie- en gas
net beheert. Daardoor bestaat er
een aandeelhoudersovereen
komst tussen de twee partijen.
Daarin staat dat de aandeelhou
der 'bestendig gedrag' moet ver
tonen. Sikking: „Dat houdt in
dat je niet zomaar tarieven moet
gaan opleggen, zoals precario
recht."
De gemeente komt ook niet on
der die afspraken uit, meldt de
voorlichter. „Een overeenkomst
is een overeenkomst. Deze loopt
tot 2007. Er moeten heel zwaar
wegende argumenten zijn om
die op te zeggen of te wijzigen.
Voor ons zijn die er niet."
Mocht de 'theoretische situatie'
ontstaan dat Leiden Nuon een
belastingaanslag kan sturen,
dan kan het bedrijf niet betalen,
maakt Sikking duidelijk. De toe
zichthouder DTE van de ener
giemarkt grijpt op dat moment
in. „Als Leiden ons een factuur
stuurt, zijn dat voor ons kosten.
Normaalgesproken hebben wij
het recht die door te berekenen
aan onze klanten." In dit geval
zal de DTE dat verbieden, waar
na een patstelling ontstaat. „De
tarieven zijn bepaald voor een
heel netwerkgebied en dat is
groter dan de gemeente Leiden.
Dan zouden klanten in Noord-
Holland en Gelderland moeten
meebetalen aan de precariohef-
fing die Leiden ons oplegt."
De gemeente betwist de uitspra
ken van Nuon, zegt woordvoer
der F. Delemarre. Hij laat weten
dat juristen de aandeelhouders
overeenkomst en de verwachte
opstelling van de DTE al tegen
het licht hebben gehouden. De
afloop van het conflict, al dan
niet voor de rechter, ziet Leiden
met vertrouwen tegemoet. „Er
zijn geen juridische belemme
ringen om precario te gaan hef
fen op de kabels in de grond",
luidt het eenvoudige commen
taar. Waarom de gemeente
meent dat 'er geen juridische
belemmeringen zijn', weet Dele
marre niet.
Anne van Beek uit Oegstgeest, een van de kinderen die taxibedrijf Koenes begin september in de kou liet staan. Foto: Henk Bouwman
(advertentie)
extreem-rechts
h 1 recht op een
gen podium
(advertentie)
MQOE EENS EEN DUINRELL HERFSTDAG!
Kom op de valreep van het seizoen voor een spectaculair
dagje uit naar attractiepark Duinrell. Geniet van de span
nende attracties vol actie en avontuur. Een bezoek aan het
tropische Tikibad, met nu meer dan één kilometer glijbaan,
mag zeker niet ontbreken. Een dagje Duinrell is genieten
voor jong en oud.
Duinrell 1
2242 JP Wassenaar
Tel (070) 51 55 258
www.duinrell.nl
DUINRELL, DAAR KIKKER JE VAN OP
door Janneke Dijke
oegstgeest/leiden - Laura van
Beek uit Oegstgeest zou er niet
mee zitten als ze langdurig op
een schoolplein moest wachten.
Die zou bij wijze van spreken
genieten van het extra uurtje
buiten spelen. Maar voor haar
zusje Anne ligt dat heel anders.
De 9-jarige Anne is een kind met
een ontwikkelingsachterstand,
dat heel slecht tegen verande
ringen kan.
Vader René en moeder Trudy
zijn er daarom weken later nog
ontzettend boos over. Begin
september liet taxibedrijf Koe
nes hun dochter Anne een week
lang in de kou staan, 's Och
tends werd ze zo laat opgehaald
dat ze veel te laat op school
kwam. En 's middags moest ze
telkens een uur wachten op het
schoolplein van De Wissel aan
het Bizetpad in Leiden, een
school voor speciaal onderwijs
(het vroegere lom en mik). Mis
schien dat ze nog wel langer had
moeten dralen op het plein, als
haar ouders haar niet zelf waren
gaan halen.
Anne van Beek was niet het eni
ge slachtoffer. Gemeentes en
scholen in de hele regio klagen
over de vertragingen bij Koenes
aan het begin van elk schoolsei-
zoen. Leiderdorp heeft daarom
kort geleden het contract met
Koenes opgezegd. Voorschoten
geeft Koenes nog een paar we
ken respijt. En Oegstgeest heeft
een lijst afspraken laten onder
tekenen en is in één wijk op een
andere vervoerder overgestapt.
Na een week ging het goed met
Anne's vervoer. Maar het ver
trouwen in taxidirecteur Jan
Koenes zijn de ouders kwijt. „De
chauffeurs zijn perfecte lui, aan
hen mankeert niks", benadrukt
vader René. „Het gaat om het
mismanagement van de direc
tie." Dat directeur Koenes de
problemen 'opstartproblemen
van een nieuw schooljaar'
noemt, is volgens de familie Van
Beek onzin. „Die schema's kan
hij een maand van tevoren al
maken, want wij moeten ons
kind ruim op tijd opgeven."
De ellende begon eigenlijk al
vóór de eerste schoolweek. De
gemeente Oegstgeest stuurde de
ouders een brief, met daarin de
nieuwe omgangsregels voor dit
seizoen: op tijd klaarstaan, kin
deren in de riem, zorgen dat ze
hebben gegeten. De brief bevat
te daarnaast de mededeling dat
taxibedrijf Koenes nog zou bel
len. ,A1 wat ik hoorde, geen
Koenes", zegt Trudy van Beek.
„Maar ik zocht er niets achter.
Anne had twee jaar lang dezelf
de chauffeur. Ik ging ervan uit
dat onze chauffeur Jos maandag
gewoon weer om tien voor acht
voor de deur zou staan."
Dat gebeurde niet. Om half ne
gen besloot Trudy de taxicentra
le te bellen, want Anne moest
om 9 uur op school zijn. Toen
het maar niet opschoot besloot
ze haar dochter zelf te brengen.
„Godzijdank had ik tegen mijn
werkgever gezegd dat ik wat la
ter zou komen, want ik was toch
al van plan achter het busje aan
te rijden. Anne zou naar een
nieuwe klas gaan, met nieuwe
kinderen en een nieuwe juf. Ze
wordt heel onrustig van veran
deringen. Daarom wilde ik haar
wel met het busje laten gaan,
want dat is ze gewend, maar ik
wilde er ook bij zijn als ze op
school aankwam." Omdat het
taxibusje maar niet kwam, is
Trudy zelf gaan rijden. „Geluk
kig was Anne op tijd. Andere
kinderen kwamen pas om elf
uur. Sommige ouders moesten
zelfs een snipperdag nemen."
's Middags om vier uur was An
ne nog niet thuis. Haar moeder
haalde haar op en nam twee
klasgenootjes mee, die ook
stonden te wachten op het
plein. En zo ging het de hele
week door. Vooral de ontdek
king dat directeur Koenes zijn
chauffeurs ritten laat combine
ren, maakt ze kwaad. Dit bete
kent dat één bus voor schooltijd
twee keer een groepje kinderen
thuis moet ophalen en op
school moet afzetten. „Eén van
de twee komt natuurlijk niet op
tijd", aldus de familie Van Beek.
„En als dat wel zo is, moeten de
eerste kinderen ontzettend lang
wachten voor de school begint."
Het echtpaar zegt de oplossen
van het probleem aan hun ver
trouwde chauffeur te danken,
die na een week met zijn vuist
op tafel sloeg. „Toen ik Anne
vertelde dat Jos weer zou ko
men, slaakte ze een zucht van
verlichting." Niet dat de andere
chauffeurs niet goed zijn, haas
ten ze zich te zeggen. „Het ligt
aan het management, dat de
chauffeurs allemaal een andere
route heeft gegeven en ze dub
bel laat rijden. Onze chauffeur
vertikt dat nu. Groot gelijk, an
ders krijg je alleen maar stress",
vindt René van Beek.
door Silvan Schoonhoven
leioen - De Turks Islamitische
Culturele Vereniging (TICV)
dreigt subsidie kwijt te raken,
omdat zij de begroting op de
verkeerde plek heeft afgeleverd.
De subsidieverantwoording is in
een brievenbus bij een stads
kantoor gestopt in de plaats van
opgestuurd naar een postbus
nummer. Maar zonder verant
woording over de activiteiten en
uitgaven in het jaar 2000 ver
strekt de gemeente geen subsi
die.
Adviseur G. Ceng van de TICV
hield de commissie beroep- en
bezwaarschriften gisteren voor
dat de papieren wel zijn ver
stuurd, maar helaas niet zijn
aangekomen. Ze zijn in een
brievenbus van een kantoor
pand van de gemeente aan het
Schuttersveld gedeponeerd,
omdat daar ook een afdeling
van de gemeente huist. Cent;
verwachtte dat alles dan wel op
de juiste plek terecht zou ko
men.
De gemeente zegt de documen
ten, inclusief de originele bon
netjes, nooit te hebben ontvan
gen. Ceng geeft toe dat hij 'stom
is geweest', maar dat hij de be
groting 'tot de laatste cent' kan
verantwoorden. Volgens hem
heeft de gemeente uitnodigin
gen om de problemen uit te
praten, genegeerd.
„De TICV zet zich in Leiden en
omstreken in voor de integratie
en dialoog met andere religies,
vooral na 11 september zegt
Ceng. „Laatst hebben we burge
meester Lemstra uitgenodigd
om de moskee te bezoeken en
binnenkort komt de gemeente
raad van Zoeterwoude kijken. Al
dat soort activiteiten moeten
straks op een laag pitje. Dan
hebben we een groot pro
bleem."
De TICV ontvangt jaarlijks een
subsidiebedrag van drieduizend
euro. De vereniging huist in het
zelfde gebouw als de Turkse
moskee aan de Curagaostraat,
maar staat daar organisatorisch
los van.
Het functioneren van de Turkse
moskee komt door het mogelij
ke verlies van subsidie niet in
gevaar. Het salaris van de imam
wordt betaald door de Islamiti
sche Stichting Nederland, de
vertegenwoordiging van het
Turkse ministerie van gods
dienstzaken in Ankara.
ee<
èP
tbundels van D66' er
Ier Pechtold behoren tot
-eiste van het Leidse
Btuur. Welke balsem hij
t en welke oefeningen
(ouder van sport en cul-
^rnaal doet, is niet be-
laar de zalfjes en de fy-
■spanningen helpen in
Wl goed. Want Pechtold
één van de weinigen
itadhuis geen greintje
ir van 'politiek correcte
zoals hij zelf zegt.
iten wel wondermidde-
ie in een ommezien
ommekeer hebben ge-
Pechtold die Pim
na diens roemruchte
in de Volkskrant, als
.eidse politicus uitmaak-
[racist', is genezen. Ook
Rob de Rooij kan Pecht-
meer zo'n aanval van
bezorgen als hij weer
it over vermeende
tie in de asielzoekersflat
ijnsburgerweg. Ook
Ingen, zo weet Pechtold
ten voor hoer spelen en
it zo laakbaar als in au-
gevallen. Pechtolds
correcte wind, zeg
rust: storm, zal nimmer
isteken.
dan ook de rust zelve
Ie ophef over de neo-
ihe band Brigade M,
ichte sleutelfiguren van
i-rechts in haar gelede
al ruim een jaar oefen-
'lijkt te huren in het ge
le Muziekhuis aan
Istegracht.
Jt deel van de gemeen-
met Groenlinks voorop,
jwt moord en brand en
hoge toon dat Pechtold
di>ck voor volk en vader-
issierende muzikanten
istel, bas, gitaren en al
lelstegracht op trapt.
1 gruwt echter van der-
'avlov-reacties op elke
nd van groeperingen
uiterst rechts in het po-
pectrum ophouden,
'r linksom is evengoed
t. weet hij als geen an-
n rappers van het slag
-nmit
mnxjRi'jK.
Möu.mjewfct.'-
Eminem, dat veel lelijks over
vrouwen en homo's roept en
daarmee alle hitlijsten aan
voert, ongemoeid laten en Bri
gade M aanpakken, luidt zijn
retorische vraag. En kunnen al
die metalbandjes die in het Mu
ziekhuis op hun takkenherrie
oefenen, dan soms wel allemaal
door de beugel? Moet hij soms
eerst alle demo's beluisteren en
in de raadscommissie cultuur
bespreken alvorens huurcon
tracten met het Muziekhuis
kunnen worden afgesloten?
In plaats dat hij zich door
kramp laat leiden, laat Pechtold
liever zijn verstand en de feiten
spreken. Daarom wil hij op on
derzoek uit. Zo wil hij een on
derhoud met de bandleden.
Wat spelen de heren van Briga
de M zoal en menen ze ook wat
ze zingen of persifleren ze al
leen maar?
Pechtolds aanpak leidt tot digi
tale bewieroking in het neo-na-
zistische kamp. Op enkele
bruingerande websites kan de
D66'er niet meer stuk. Pechtold
wordt daar van kruin tot teen
ingelijfd.
Het wachten is nu op Brigade
M's lofzang op de tofste stads
bestuurder uit de wijde regio.
Voor de repetities van dit num
mer, op het wijsje van The Ket
chup Song, Pechtolds favoriete
liedje, kunnen Tim Mudde en
de zijnen voorlopig nog terecht
in het Muziekhuis. Maar er
hoeft maar één flard uit de ge-
luiddichte oefenruimte te ont
snappen en Pechtold grijpt kei
hard in. Wegens plagiaat en
nergens anders om.
Heilig
Hij is nog net niet heilig ver
klaard. Maar vriend en vijand
zijn het er kennelijk wel over
eens dat wethouder Rogier van
der Sande met zijn laatste be
groting een verdomd knap
stukje werk heeft geleverd. Hij
snoert de broekriem aan tot de
patiënt bijna geen adem meer
kan halen.
De WD'er hakt bomen om tot
de vogels geen plekje meer heb
ben om te nestelen, en spech
ten uit pure wanhoop hun sna
vels stukkloppen op lantaarn
palen.
'Laat duizend bloemen bloeien'
vindt hij maar romantische on
zin. Laat duizend bomen val
len, dat is het devies van Rogier.
En dat vinden raadsleden van
zowel de collegepartijen als de
oppositie maar wat moedig van
de wethouder financiën. Die
daadkracht! Niet weglopen voor
de problemen, maar nu aan
pakken!
„We moeten diep snijden", zei
Rogier. En dat doet de WD'er
dus. Maar hij kijkt wel uit dat
hij daarbij zichzelf niet in de
vingers snijdt. Als de wethouder
bezuinigt, dan doet hij dat
vooral met het geld van ande
ren. Hij haalt niet zijn eigen
broekriem aan, maar sjort die
van zijn stadsgenoten nog een
paar gaatjes strakker.
De Leidenaars, die na de invoe
ring van de euro hun geld toch
al sneller uit hun portemonnee
zagen verdwijnen, mogen het
tekort van de gemeente aanvul
len. Ze gaan meer onroerende
zaakbelasting betalen. Ze moe
ten meer euro's in de gleuf van
de parkeermeter stoppen. Via
een omweg zullen ze straks ook
wel moeten betalen voor de
heffingen die Van der Sande
aan Nuon wil opleggen. En de
instellingen waarvan de subsi
dies bevroren worden, gaan
vast en zeker ook met hogere
tarieven hun kas kloppend ma
ken.
Voor de hand liggende bezuini
gingen voerde Van der Sande
niet door. Zo piekerde hij er
niet over een streep te zetten
door zoiets onnozels als de ko
mende burgemeestersverkie
zingen. Voor de somma van
221.500 euro zorgt de gemeente
ervoor, dat Leiden straks de
nieuwe voorzitter van de ge
meenteraad kan kiezen. Een
man of vrouw die nauwelijks
iets te zeggen heeft.
Maar de wethouder werd zowat
de hemel in geprezen. „Een he
le prestatie", zei fractieleider
Dirk van den Bosch van Groen
links over al die bezuinigings
drift. Al vroeg Dirk zich nog wef
wat benauwd af, of 'de minima'
er niet de dupe van zouden
worden.
Maar dat hoort nu eenmaal zo,
in zijn partij.
Tekst: Wim Koevoet
en Aad Rietveld
Tekening: Maarten Wolterink
door Wilfred Simons
leiden - Het was eigenlijk een
experiment van niks. In de zo
mer van 1896 deed de jonge na
tuurkundige Pieter Zeeman
(1865-1943) in zijn laboratorium
van de Universiteit Leiden een
proefje met asbest en keuken
zout, dat hij verbrandde in een
natriumvlam. Het felle licht dat
daardoor ontstond, reflecteerde
hij met een sterke magneet,
waarna hij het licht door een
rooster liet lopen (een glaasje
met ragfijne fijntjes, waarmee
licht in kleuren gescheiden kan
worden). Tot zijn verrassing
ontdekte hij dat de lichtlijnen
breder werden. Hoe kon dit? Lag
het aan de vlam? Aan de lichtin
tensiteit? Wat gebeurde er ei
genlijk in de proefopstelling?
Zeeman wist het nigt, maar na
een paar dagen belde zijn colle
ga, de theoretische natuurkun
dige Hendrik Lorentz (1853-
1928) eens bij hem aan. De
Leidse hoogleraar had een ver
klaring voor het 'Zeemaneffect'.
De proef maakt elektrisch gela
den natriumatomen vrij, die in
een bepaalde frequentie trillen.
Door de invloed van de magneet
wordt die beweging opgesplitst
in twee iets van elkaar verschil
lende trillingen. Na passage
door het rooster geven deze ver
schillend trillende atomen ieder
een eigen, net iets van elkaar
verschillende kleur. Deze zoge
noemde spectraallijnen 'verbre
den' zich dus niet, zoals Zee
man dacht, maar worden verder
gesplitst.
De proef van Zeeman en de ver
klaring die Lorentz eraan gaf,
waren zes jaar later goed voor
de derde Nobelprijs. Tijdens het
symposium 'Zeeman, Lorentz
and the electron', gisteren in de
Leidse Gorlaeus Laboratoria,
herdacht een keur aan nationale
en internationale natuurkundi
gen de toekenning van de No
belprijs aan het duo.
Zeeman en Lorentz slaagden er
ook in vast te stellen dat de
deeltjes die zij hadden gevon
den, een negatieve elektrische
lading (e) hadden en een massa
(m). Op grond daarvan noem
den zij de deeltjes 'ionen', naar
analogie van al eerder gevonden
ionen in het licht
Als theoreticus was Lorentz al
lang beroemd in de natuurkun
dige wereld van zijn tijd. Het
Nobelprijs Comité wilde echter
een kandidaat die 'de mensheid
tot voordeel had gestrekt' en
daarvoor was Lorentz' werk te
abstract. Samen met Zeeman
vond het Comité de uitreiking
voor Lorentz wel acceptabel.
door Wim Koevoet
leiden - Juridische mogelijkhe
den om de extreem-rechtse
band Brigade M de oefenruimte
van het gesubsidieerde Muziek
huis aan de Middelstegracht uit
te krijgen, zijn er niet. Toch
denkt D66-wethouder Alexan
der Pechtold dat hij het bandlei
der Tim Mudde en de zijnen
moeilijk kan maken. Pechtold is
uit op 'een knieval' van Brigade
M, zegt hij. Hij is van plan huis
regels op te stellen waaraan ie
dere gebruiker van het Muziek
huis zich moet houden.
Pechtold bestrijdt dat dat een
papieren tijger is. „Als de heren
inderdaad racistische muziek
maken, dan kan die band alleen
met gezichtsverlies het contract
ondertekenen. Ze kunnen zich
alleen maar aan de regels hou
den door hun eigen gedachte
goed te verloochenen en als er
iets slecht valt bij hun geestver
wanten, dan is dat het wel."
De wethouder zegt weinig ver
trouwen te hebben in de goede
afloop van juridisch wapenge
kletter. „Ik prefereer pais en
vree, al hebben de schijnwer
pers die nu - en bij de onderte
kening van het nieuwe con
tract - op Brigade M zijn gericht,
wellicht als effect dat de band
eieren voor zijn geld kiest
Dat de gemeente en het Mu
ziekhuis langs juridische wegen
weinig kunnen uitrichten tegen
Brigade M, wordt tegengespro
ken door Gerrit de Wit en Eric
Krebbers van de Stichting Fabel
van de Illegaal, de Leidse orga
nisatie die racisme en discrimi
natie bestrijdt en zich inzet voor
uitgeprocedeerde asielzoekers.
Weliswaar, beweren zij, speelt
Brigade M niet op één der podia
in het Muziekhuis en is de band
louter actief in een afgesloten en
geluidsdichte cabine van waar
uit geen racistische boodschap
pen kunnen worden verspreid,
maar in het bestaande huisreg
lement is te lezen dat discrimi
natie in heel ^Ft Muziekhuis
niet mag. „Ongeacht of je nu op
de wc zit, in de kelder of in een
oefenruimte. Echt. dat regle
ment biedt een juridisch aan
knopingspunt."
J. Andree. \-oorzitter van de
stichting die het Muziekhuis ex
ploiteert: „Dat geldt alleen als je
zou kunnen vaststellen dót Bri
gade M foute liedjes speelt. En
dat is nu net het probleem, dat
is onmogelijk." Op de vraag of
hij nog een manier weet om Bri
gade M aan te pakken, zegt hij:
„In alle eerlijkheid en met spijt
moet ik vaststellen: geen idee.
Bassist en bandleider Tim Mud
de van Brigade M weigert com
mentaar. „Ik praat niet met
hoernalisten. Tenzij ik zelf het
interview mag opnemen. Met
beeld en geluid. Of zó. of niet.
Niet? Déóéóg!"
