EU financierde Milosevic
door dumpen kernafval
BUITENLAND
Alleen donkere stegen zijn nog veilig
Een dodelijke reeks
'C
Aantal kankergevallen in Oost-Servië explosief toegenomen
Wladimiroff uit functie
gezet in Milosevic-zaak
Speelgoedfabrikanten
spelen in op aanval Irak
Onwennige leiders
Onderzoek: Ontploffing
tanker is terreuraanslag
Moslimspartijen
op voorsprong
in Pakistan
Spanning op
werkvloer door
uitstel pensioen
Regeringsleider
Kashmir treedt af
af leider
e sekte
=t voormalig leider
jise sekte Aum
,vandaag ter dood
wegens moord,
bij de gifgasaanval
in Tokio in 1995.
Seiichi Endo had al
:nuwgas sarin te
laakt dat is gebruikt
op 20 maart
ielen twaalf doden
luizenden Japan-
Endo was ooit
ijk kopstuk van
:h inmiddels Aleph
lagers beschul-
ook van betrokken-
ifgas-aanval in
acht jaar geleden.
;zeven doden.
bij aanslag
sjenië
ior een zware ex-
politiebureau in
republiek Tsjetsje-
•ren zeker dertien
;ekomen. Elf ande-
lakten zwaar ge-
le lUtoriteiten gaan uit
Imaanslag op het vier
>n tellende gebouw
"ijstad Grozny. De
llzouden leden van
"^moslimgroepering
ïabieten zijn. In de
"e fenkelijkheid streven-
neejk in de Kaukasus
leger al ja-
sen^jgtsjeense opstan-
cern
m 41
r protesten
'zi^havez
"honderdduizenden
jben gisteren in Ve-
de links-nationa-
jering van president
bitez gedemonstreerd
irkiezingen geëist.
Ie media kwam het
;tad van Caracas tot
;e confrontaties
instanders en aan-
[|tn de regering. Zeker
raakten daarbij ge-
•monstranten be-
iavez (48) van
iruik, een autoritair-
he regeerstijl en een
'"^(nomische politiek.
's Ihij bekritiseerd voor
smj banden met landen
eröfak en Libië.
":;'ge crisis
Jb Angola'
dreigt een ernstige
msle crisis in Angola en
se jrte termijn geen
%e voedselhulp op
^dreigen honderd-
^mensen te verhon-
°Pfieeft de hulporgani-
n zonder Grenzen
^Jren gezegd. De Ver
tes waarschuwden
ook al voor een hu-
B& in Angola. Vol-
zijn naar schatting
mensen in Angola
ubjvan voedselhulp, en
b^ernationale ge-
3'j|) nog maar een kwart
Nodigde fondsen bij
tacht.
aardbeving
tapua
;en krachtige aardbe-
de Indonesi-
Papua getroffen,
[tram lag ten zuiden
jl Manokwari in het
.en van het voormali-
3a. Er zijn zeker drie
billen, onder wie twee
meer dan honderd
i vernield of bescha-
j de politie vrijdag,
mensen raakten ge
ms de Amerikaanse
[Survey en het obser-
i Straatsburg ging
i beving met een
17,4 op de schaal van
F
dreigen met
'S al-Jazeera
oliestaat-
n de Arabische tv-
Jazeera gisteren ge-
7 een boycot als de
ering niet wordt ge-
%t is in regeringskrin-
>ai vernomen. De
jouden vooral verbol-
lyer een discussiepro-
■l aarin Arabische lei-
:n uitgemaakt voor
bastaards. De minis-
1 te hopen dat al-Ja-
neer beleefde toon
tn. Zo niet, dan wor-
ven opgeroepen geen
les meer te plaatsen
jregeringsfunctiona-
niet langer hun
öng meer te verlenen.
Bo miljoen
tmezen
bevolking van Viet-
gisteren de grens van
1 overschreden. Dit
centraal bureau voor
'anhet Aziatische
aag. Het aantal Viet-
itijgt al meer dan een
n lang jaarlijks met
!n of meer. Volgens
ïllingen wordt in
ens van 100 miljoen
overschreden.
VRIJDAG 11 OKTOBER 2002
door onze correspondent
Cees van Zweeden
bor - Landen van de Europese
Unie voeren al meer dan 13 jaar
op illegale wijze kernafval uit
naar Servië. Dat zeggen twee Ser
vische wetenschappers, die ach
ter de illegale transporten zijn
gekomen. Voor Slobodan Milose
vic, wiens regime in oktober
2000 ten einde kwam, was de
handel in kernafval een belangrij
ke geldbron.
Het afval wordt deels opgesla
gen in kolenmijnen en voor een
ander deel verwerkt in de koper
mijn te Bor in Oost-Servië. In de
streek rond Bor, de "Vallei des
Doods', is het aantal kankerge
vallen explosief toegenomen. In
de stad zelf zou de gemiddelde
leeftijd niet hoger zijn dan 48
jaar.
De kernfysicus dr. Nada Ajdacic,
directrice bij het nucleair insti
tuut Vinca te Belgrado, ontdekte
in 1989 een sterk verhoogde ra
dioactiviteit in de lucht. Op 21
augustus van dat jaar mat zij in
Belgrado een straling die 3.400
keer hoger was dan normaal.
Toen zij de regering daarop at
tendeerde, werd ze ontslagen.
Drie keer werd een aanslag op
haar leven gedaan.
Volgens Ajdacic gaan de trans
porten nog steeds door, een le
zing die wordt bevestigd door
een voormalig directeur van de
kopermijn. Bozidor Bogdanovic
washington/dpa - Amerikaanse speelgoedfabrikanten die met
kerst goede zaken willen doen, proberen handig in te spelen op
de oorlog tegen Irak die president George W. Bush graag wil be
ginnen.
Zo wordt er een poppenhuis aangeboden, zonder Barbiepop,
maar wel met een tot de tanden gewapende Amerikaanse sol
daat. De Forward Command Post (Vooruitgeschoven Comman
dopost) is compleet met kogelgaten en kost 45 dollar. De Stars
and Stripes, een fier wapperende Amerikaanse vlag, ontbreekt
niet bij het nieuwe speelgoed, dat in de reclame wordt aangepre
zen als „compleet uitgeruste oorlogszone".
Speelgoedfabrikant Protect and Serve Toys biedt een hoofd van
Osama bin Laden aan. Volgens de reclameboodschap kunnen
'enthousiaste' kinderen daarmee al vast 'oefenen hoe het wordt
als wij hem eindelijk te pakken krijgen'.
Fisher-Price biedt voor 3-jarige kinderen een spel aan waarmee
geoefend kan worden hoe Amerikaanse helden worden gered als
zij in een benarde situatie terecht komen (32 dollar).
Experts inzake de speelgoedmarkt voorspellen met kerst 'boom
ing business' met het namaak-oorlogstuig. Stephen Cole, een
hoogleraar geschiedenis uit San Francisco, heeft kritiek op de
trend: „Hoe zouden Amerikanen zich voelen als een Afghaans
kind zou spelen met een ineenstortend World Trade Center?"
Berlijn - Bondskanselier Schroder (rechts) en premier Balkenende kre
gen gisteren de gelegenheid elkaar beter te leren kennen tijdens hun
ontmoeting in Berlijn. De Duitsers in het gevolg van Schroder waren
nieuwsgierig en nog onwennig, na zoveel jaren zaken te hebben ge
daan met Wim Kok. Zo wist een medewerker van het Kanzleramt niet
zeker hoe je de naam van de nieuwe Nederlandse premier nou precies
uitspreekt. „Komt de klemtoon op de a of op de e?" vroeg hij aan
journalisten. Wel werden Nederland en Duitsland het eens over de
overname van het commando van de internationale vredesmacht ISAF
in Afghanistan. Den Haag en Berlijn trekken in Afghanistan op in een
gezamenlijk legercorps. „De parlementen moeten zich er nog over
uitpreken", aldus Schroder. „Maar ik heb goede moed dat we dit sa
men gaan doen". Een definitief besluit over het ISAF-commando zal,
volgens Schroder, vallen voor de NAVO-top in Praag eind november.
Foto: DPA/Tim Brakemeier
door onze correspondent
Henk Glimmerveen
parijs - Op grond van twee
nieuwe ontdekkingen zijn Fran
se, Amerikaanse en Jemeniti-
sche onderzoekers vannacht
unaniem tot de conclusie geko
men dat de explosie aan boord
van de Franse mammoettanker
Limburg het gevolg is geweest
van een terroristische aanslag.
Het Franse ministerie van bui
tenlandse zaken, dat tot dusver
terughoudend is geweest in zijn
commentaar, liet er bij monde
van woordvoerder Francois Ri-
vasseau geen enkel misverstand
meer over bestaan. Een anonie
me zegsman van het Pentagon
in Washington verklaarde zelfs
zeker te zijn dat de aanslag is ge
pleegd door leden van Bin La-
dens al-Qaeda.
Op last van minister De Villepin
is besloten dat de beveiliging
van Franse staatsburgers in het
buitenland wordt opgevoerd.
Aan alle diplomatieke en consu
laire posten in gebieden met
een verhoogd risico zijn op
drachten daartoe verstrekt. De
marine en reders overleggen op
dit moment op welke wijze
Franse koopvaardijschepen be
ter beschermd kunnen worden
in risicogebieden, aldus een
vannacht uitgegeven communi
qué van het ministerie.
De conclusie dat het wel dege
lijk om een aanslag is gegaan, is
gestoeld op twee nieuwe bevin
dingen. De metalen platen die
als gevolg van de explosie zijn
gescheurd, zijn alle naar binnen
gericht, hetgeen erop duidt dat
de explosie buiten het schip
heeft plaatsgehad. En voorts zijn
op het dek wrakstukken gevon
den die daar niet thuishoren.
Volgens de Franse veiligheids
agent Jean-Francois Perrouty
gaat het daarbij om plastic en
glasvezelresten.
werd ontslagen, toen hij er in
1997 achter kwam dat op de
mijn een concentraat met kern
afval werd verwerkt. Ook hij is
bedreigd.
Het kernafval wordt over de Do-
nau en vanuit Montenegro naar
Servië vervoerd. Een deel ervan
gaat als bestanddeel van een ko
perconcentraat naar Bor, waar
het wordt verwerkt. Een ander
deel wordt opgeslagen in niet
meer gebruikte kopermijnen. Bij
een explosie in een van die mij
nen, in Alexinac, kwamen 90
werknemers om het leven. Op
hun kleding werd radioactiviteit
aangetroffen.
De mijn in Bor, RTB, zegt het
concentraat nodig te hebben
om kopererts op te werken. Dat
erts bevat slechts 0,3 procent
koper. Maar volgens Bogdano
vic is dat een vals argument. In
de mijn ligt ook veel hoogwaar
diger erts, dat 3 procent koper
bevat. De mijndirectie weigert
dat echter te delven, omdat dan
geen importen van het concen
traat meer nodig zouden zijn.
Servië zou 1.500 euro hebben
ontvangen per kilo. Een kern
centrale in West-Europa produ
ceert jaarlijks 100.000 kilo afval.
In Frankrijk staan 56 van die
centrales, in Duitsland 48. Op
merkelijk is, dat de exporten tij
dens de sancties tegen het regi
me van Milosevic gewoon door
gingen. Hij zou het geld hebben
gebruikt om onder meer zijn
oorlogen te financieren.
den haag/gpd - De Nederlandse
advocaat Michail Wladimiroff is
geen "Vriend van het Hof' meer
in het Milosevic-proces. De
rechters van het Joegoslavië-tri-
bunaal hebben hem gisteren uit
die functie ontheven omdat ze
het vertrouwen in hem verloren
hebben. Zij vinden dat hij van
wege uitspraken in een inter
view in deze krant over de
schuld van Milosevic niet langer
onpartijdig is.
„Wladimiroff heeft zich te voor
ingenomen getoond ten opzich
te van de verdachte. Wij betwij
felen daarom dat hij zijn taken
nog onpartijdig kan verrichten",
aldus rechter Richard May.
In een schriftelijke reactie zegt
Wladimiroff zijn ontslag te be
treuren en benadrukt hij dat het
nooit zijn bedoeling is geweest
commentaar te leveren dat de
rechtsgang zou kunnen beïn
vloeden.
De "Vrienden van het Hof zijn
vorig jaar aangesteld door het
Joegoslavië-tribunaal om ervoor
te zorgen dat Milosevic, die zijn
eigen verdediging voert, een
eerlijk proces krijgt. Naast Wla
dimiroff zijn de Brit Steven Kay
en de Servische advocaat Bra-
nislav Tapuskovic in deze func
tie werkzaam.
Wladimiroff zei enkele weken
geleden in een interview met
deze krant dat op grond van het
bewijsmateriaal dat is gepresen
teerd tijdens het Kosovo-deel
van het Milosevic-proces, de
voormalig president van Joego
slavië zeker veroordeeld zou
worden. In een artikel in een
Bulgaarse krant deed hij soort
gelijke uitspraken.
Zodra Milosevic de uitlatingen
van Wladimiroff onder ogen
kreeg, verweet hij hem 'obstruc
tie van de rechtsgang' en eiste
hij zijn vertrek. Milosevic noem
de het 'hoogst ongepast' voor
Wladimiroff om mee te doen
aan een 'tegen mij gerichte me
diacampagne'.
Het tribunaal zal naast Kay en
Tapuskovic waarschijnlijk niet
een derde 'vriend' van het Milo
sevic-proces benoemen.
washington/ap - „Dit is ge-
stoord. Het is te dicht bij huis",
zegt de 19-jarige Michelle Rhoa-
des, die aan het tanken is bij een
benzinestation in Woodbridge
in de staat Virginia, op ongeveer
een kwartier van de plaats waar
de sluipmoordenaar van Was
hington woensdag zijn negende
slachtoffer maakte (zie over
zicht). Rhoades verwoordt de
gevoelens van veel inwoners van
Washington en zijn voorsteden.
Hun vertrouwde omgeving is
opeens een frontlinie geworden.
Ieder moment kan het raak zijn.
Zoiets eenvoudigs als naar de
supermarkt gaan is voor sommi
gen een uiting van moed gewor
den. Als God vindt dat jouw
tijd gekomen is, dan is dat zo",
zegt Donald Payne op de par
keerplaats van een supermarkt.
„Je moet doorgaan."
Caissière Bebi Tasawar, moeder
van drie kinderen, is minder on
verschrokken. De sluipschutter
heeft op vijftien kilometer af
stand toegeslagen en Tasawar
durfde nauwelijks nog naar haar
werk te gaan. „Het is eng. Zodra
je de deur uit gaat weet je niet
wat er gaat gebeuren. Misschien
heeft hij ons op dit moment wel
in het vizier."
De sluipschutter heeft al drie
keer toegeslagen bij een benzi
nestation. Terwijl de tank van
zijn auto langzaam gevuld raakt,
loopt Jerry Hughes daarom on
ophoudelijk heen en weer. „Ik
denk dat hij alleen op doelwit
ten schiet die niet bewegen. Ik
blijf bewegen tot ik hier klaar
ben."
Hughes heeft goed geluisterd
naar de oud-sluipschutters die
overal opduiken om advies te
geven. Zorg dat je een moeilijk
doelwit bent, zegt bijvoorbeeld
Don Bassett, die FBI-agenten
schietles heeft gegeven. Les
twee: let erop van hoe ver je
zichtbaar bent. Een beetje sluip
schutter kan van 500 meter af
stand toeslaan. Majoor b.d. John
Piaster, auteur van het boek The
Ultimate Sniper, heeft nog een
advies. Donkere achterafstraat-
jes zijn nu het veiligst, zegt Pias
ter.
De politie lijkt ondertussen wei
nig tot geen vooruitgang te boe
ken in het onderzoek. In dit
soort gevallen is het meestal af
wachten tot de moordenaar een
vergissing maakt, zeggen veel
deskundigen. Zo werd David
Berkowitz opgepakt, de 'Son of
Sam' die in de jaren zeventig
New York meer dan een jaar
lang in de greep van de angst
hield en zes mensen om het le
ven bracht. Berkowitz stond ver
keerd geparkeerd. Een bon van
25 dollar leidde tot zijn arresta
tie.
Als seriemoordenaars fouten
maken, is dat vaak het gevolg
van overmoed, zegt criminoloog
Mike Rustigan uit San Francis
co. Neem de Unabomber, die
tussen 1978 en 1995 een serie
bombrieven verstuurde en zo
drie mensen om het leven
bracht en 23 verwondde. „De
Unabomber had tot in het be
jaardenhuis bombrieven kun-
Op de plek waar de 53-jarige man woensdagavond tijdens het tanken werd doodgeschoten, zoeken
agenten naar bewijsmateriaal. Foto: AP/Ron Edmonds
nen blijven sturen. Zijn grote
vergissing was dat hij wilde dat
zijn manifest werd gepubli
ceerd", zegt Rustigan. In 1996
eiste de Unabomber dat enkele
grote kranten een 35.000 woor
den tellend manifest over de ge
varen van de industriële samen
leving publiceerden. Enkele
kranten deden dat en zo her
kende David Taczynski de
schrijfstijl van zijn broer Ted.
David belde de politie en Ted
werd opgepakt. De Unabomber
zit een levenslange gevangenis
straf uit.
De boodschap die de sluip
schutter van Washington ach
terliet op de plaats vanwaar hij
zijn tot nog toe laatste slachtof
fer vermoordde, wijst erop dat
hij (of zij) inderdaad overmoe
dig begint te worden - of in elk
geval over een groot zelfvertrou
wen beschikt. „Beste politie
agent, ik ben God", schreef de
schutter op de tarotkaart van de
dood. Hoe onheilspellend die
boodschap ook is, veel Amerika
nen vinden het op een vreemde
manier geruststellend. Het duidt
erop dat de moordenaar geen
terrorist is die de hoofdstad van
de Verenigde Staten uit balans
wil brengen, maar een 'eenzame
gek', zoals verkoper Greg Benas
uit Maryland het uitdrukt. „Zo
dra we hem vangen, is het ge
beurd."
Nog steeds is er geen spoor gevonden van de sluipmoordenaar die
woensdagavond in de Amerikaanse staat Virginia zijn negende slacht
offer maakte. Een overzicht van een dodelijke reeks.
2 okt. 17.20 uur: De ramen van een kunstnijverheidswinkel in
Montgomery County, Maryland worden beschoten. Niemand raakt
gewond.
2 okt. 18.04 uur: Op een parkeerterrein bij een supermarkt in Whe-
aton, Maryland wordt de 55-jarige James D. Martin doodgeschoten.
3 okt. 7.41 uur: De 39-jarige James L. Buchanan wordt doodge
schoten terwijl hij het gras maait bij een autodealer in Montgomery
County, Maryland.
3 okt. 8.12 uur: Taxichauffeur Prem Kumar Walekar (54) wordt
door een schot van een sluipschutter gedood bij een tankstation in
Rockville, Maryland.
3 okt. 8.37 uur: Voor een postkantoor in Silver Spring, Maryland,
wordt de 34-jarige Sarah Ramos doodgeschoten.
3 okt. 9.58 uur Lori Ann Lewis-Rivera (25) wordt dodelijk geraakt
terwijl zij haar auto stofzuigt bij een tankstation in Kensington, Ma
ryland.
3 okt. 21.15 uur: De 72-jarige Pascal Chariot wordt doodgeschoten
op een straat in Washington D.C.
4 okt. 14.30 uur: Een 43-jarige vrouw wordt neergeschoten op een
parkeerterrein in Fredericksburg, Virginia. Zij overleeft de aanslag.
7 okt. 8.09 uur: Een 13-jarige jongen raakt gewond als hij bescho
ten wordt op het plein voor zijn school in Bowie, Maryland. Hij ligt
nog in het ziekenhuis en verkeert in kritieke toestand.
9 okt. 20.15 uur: Dean Harold Meyers (53) wordt doodgeschoten
bij een tankstation in Manassas, Virginia.
door onze correspondent
Ha ra ld Doornbos
Islamabad - Een coalitie van ra
dicale islamitische partijen gaat
voorlopig aan kop na het tellen
van ongeveer twintig procent
van de stemmen in de verkie
zingen in Pakistan. De MMA. de
coalitie die tegen de Verenigde
Staten en voor de Taliban is,
heeft tot nu toe 29 zetels gekre
gen. De aan president Mushar
raf gelieerde PMLQ staat op 19,
de PPP van ex-premier Bhutto
op 12.
Maar deze voorlopige resultaten
geven een vertekend beeld. Tot
nu toe zijn met name de stem
men uit Noord-Pakistan geteld.
Deze gebieden, dichtbij de grens
met Afghanistan, vormen tradi
tioneel de ruggengraat van de
radicaal islamitische beweging.
Waarnemers zijn ervan over
tuigd dat de definitieve uitslag
een meer genuanceerd plaatje
zal opleveren. De PPP en de
PMLQ lijken landelijk in een nek
aan nek race gewikkeld. De PPP
zou kunnen rekenen op 24 pro
cent van de stemmen, de PMLQ
op 21 procent.
Toch doen de radicale islamie
ten het verbazingwekkend goed.
De MMA verdubbelde haar aan
hang. Zij gaat van vijf naar elf
procent. Dit succes wordt met
name gevoed door een sterke
anti-Amerika stemming die hier
is ontstaan onder het conserva
tieve gedeelte van de bevolking
nadat president Musharraf na
11 september koos vóór Ameri
ka en tégen de Taliban in Afgha
nistan.
Ook wil de MMA dat Pakistan
zijn samenwerking met de VS
opzegt en dat de sharia, de strik
te islamitische wetgeving, wordt
ingevoerd.
Frappant detail is dat twee keer
zoveel vrouwen als mannen op
de MMA hebben gestemd.
Vrijwel alle partijen en maat
schappelijke organisaties noe
men de verkiezingen 'vrij en
eerlijk'. De onafhankelijke on
derzoeksgroep Pattan spreekt in
een rapport van 'goed en pro
fessioneel georganiseerde ver
kiezingen waarbij geen fraude is
gepleegd".
De officiële verkiezingsuitslag
wordt binnen enkele dagen ver
wacht.
washington/anp - De daling
van de aandelenkoersen op de
beurs en de economische ma
laise leiden ertoe dat meer ou
dere werknemers in de Verenig
de Staten later met pensioen
gaan. Dat leidt volgens deskun
digen ertoe dat de spanningen
op de werkvloer toenemen,
doordat jongeren zich in hun
carrièremogelijkheden beperkt
zien.
De Amerikaanse krant USA To
day haalde vandaag deze con
clusies van het Centrum voor
Pensioneringsonderzoek in Bos
ton aan. Volgens dat centrum is
het aantal mensen tussen 55 en
64 dat werkt, sinds 2001 met 2,4
procentpunt gestegen, van 59,5
tot 61,9 procent. Zo'n stijging
heeft zich in zo'n korte tijd sinds
de Tweede Wereldoorlog nooit
voorgedaan.
De meesten voeren financiële
redenen aan. Zij hebben bij
voorbeeld een hoge hypotheek.
Ook blijkt de zorg over het pen
sioen toe te nemen. Meer dan
de helft vreest volgens recent
onderzoek er vooral door de
sterk gedaalde beurskoersen
flink op achteruit te gaan, als zij
voor hun 65e met werken stop
pen.
new delhi/rtr - De regeringslei
der van de Indiase deelstaat
Jammu en Kashmir, Farooq Ab
dullah, is vandaag afgetreden na
een verkiezingsnederlaag. Ab-
dullahs familie domineerde de
politiek in Jammu en Kashmir
zo'n vijftig jaar laiuLmet behulp
van de NationaUPConferentie-
partij (NC).
Abdullahs zoon Omar slaagde er
bij de verkiezingen niet in een
zetel te winnen en was gisteren
zichtbaar geschokt toen hij de
uitslag vernam. De nederlaag
was een verrassing voor de NC
en voor veel waarnemers van de
politiek in deze omstreden re
gio.
De Democratische Volkspartij
en de Congrespartij, beide pro-
Indiaas, hebben gewonnen
maar Abdullahs NC blijft de
grootste partij met 28 van de 87
zetels in het regioparlement.
Omar Abdullah is evenwel niet
geneigd een coalitie te vormen
nu de NC zijn 'traditionele'
meerderheid kwijt is.
