PRINS CLAUS
Nieuwe Kerk in Delft, tempel van traditie
Goochelen met koninklijke agenda's
Prins Claus herdacht als man
van de 'elegante rebellie'
Klachten bij
RVD over
'irritant' geklap
Geen dikke rijen
wachtenden
bij registers
pig geen
loïse
De doop van Eloïse,
van prins Constan-
jes Laurentien, gaat
iet door. Dat heeft
rlichtingsdienst
ren gezegd. Eloïse is
n tot nu toe enige
in koningin Beatrix
rins Claus. Eloïse
trix Laurence, gravin
Nassau, jonkvrouwe
tg, zoals het kind of-
zou volgens welin-
agen eind deze
den gedoopt. Door
en van de prins is
•onbepaalde tijd uit
te het verblijf van het
derland is verlengd,
bedoeling dat prins
i met vrouw en kind
bu terugkeren naar
iar beide ouders een
iebben.
nt tijdens
dirigent
fermunt is dinsdag
tijdens de uitvaart -
prins Claus in de
rk in Delft. De orga-
ve Tamminga. Ver-
»ert het Residentie
en het Residentie
L Voorganger is ds.
Jgnden, emeritus pre-
|4e Kloosterkerk in
.Daarnaast werkt aan
inbk Huub Oosterhuis
okken
lla kwartier
Ie Nederlandse bis-
rragen alle parochies
de dag van de uit-
n 12.00 en 12.15 uur
is ouw)klokken te lui-
g aat in een brief van
jpen aan de paro-
1S dere instellingen die
n nnen luiden. De ko-
is en kunnen de klok-
i, aankondiging van
D sn zonder beperkin-
j geluid.
donderdag 10 OKTOBER 2002
door Jeroen de Vreede
den haag - De geschiedenis van Nederland is in de
Nieuwe Kerk in Delft met een rouwrand geschre
ven. In het mausoleum onder het monumentale
praalgraf van Willem de Zwijger, liggen in twee af
zonderlijke graftombes de doodskisten van het Huis
Oranje-Nassau.
De eerste Oranje die in de Nieuwe Kerk is begra
ven, is Willem de Zwijger. Het is een kwestie van
toeval. Na de moord op 10 juli 1584 door Balt-
hasar Gerards, is het de bedoeling dat Willem van
Oranje in de Onze Lieve Vrouwenkerk in het cen
trum van Breda wordt bijgezet. Het is de laatste
rustplaats voor de eerste Nassaus die de Neder
landen aandeden. Ook Anna van Buren, de eerste
vrouw van Willem van Oranje, en hun oudste
dochtertje Maria liggen er.
De gereserveerde plaats voor de vermoorde Wil
lem is nooit ingenomen. Breda is ten tijde van de
moord in handen van de Spaanse vijand. Nood
gedwongen valt de keuze daarom op Delft, Wil-
lems laatste residentie.
Delft is ook als woonplaats voor de prins een
noodoplossing geweest.
Den Haag ligt meer voor de hand, maar is slecht
beschermd tegen Spaanse aanvallen. Delft heeft
stevige stadsmuren. Ze beschermen de onfortuin
lijke Willem de Zwijger uiteindelijk niet, maar
voorkomen wel dat zijn moordenaar kan vluch
ten. Balthasar Gerards heeft de muren nooit meer
levend i_
Willem van Oranje woont vanaf 1572 ook al enige
tijd in Delft, maar pas een maand voor zijn dood
keert hij terug naar zijn Delftse Prinsenhof. Zijn
plotselinge dood zorgt voor problemen. Er is geen
enkele voorbereiding getroffen. De stad is door de
opstand tegen Spanje armlastig en heeft eigenlijk
wel wat anders aan het hoofd dan een omvangrij
ke uitvaart.
Delft is bovendien niet onverdeeld gecharmeerd
van de nieuwe calvinist Willem van Oranje, die in
het Prinsenhof nog wel de uitgebreide feesten uit
zijn rijke roomse tijd handhaaft. De Staten van
Holland, Zeeland, Friesland en Utrecht besluiten
uiteindelijk toch tot een uitvaart in Delft met
'schier koninklijken statie' op 3 augustus 1584.
In de tussenliggende drie weken wordt Willem ge
balsemd, een gebruik dat wordt volgehouden tot
en met koning Willem IR in 1890. De tijd tussen
overlijden en begrafenis is soms nog wel langer
geweest dan tijdens de chaotische periode in
1584. Het duurt zevenenhalve maand voordat
Louise de Coligny, de laatste vrouw van Willem
van Oranje, in Delft in 1621 wordt bijgezet. Voor
prins Maurits duurt het in 1625 ruim vijf maan
den.
Ten tijde van de begrafenis van Willem van Oran
je is van een praalgraf nog geen sprake. Het be
roemde grafmonument wordt pas in 1623 vol
tooid. Tot die tijd staat er een tijdelijk monument
je van zwarte steen en doeken, dat diverse buiten
landse bezoekers destijds beschrijven als het 'le
lijkste ooit gezien, een staatsman onwaardig'.
Het duurt tot het begin van het twaalfjarig be
stand in de oorlog met Spanje in 1609, voordat de
Staten-Generaal gehoor geven aan de herhaalde
oproepen van Louise de Coligny voor de bouw
van een waardig gedenkteken. De vermaarde Am
sterdamse beeldhouwer Hendrick de Keyser
maakt het tot zijn meesterwerk.
Het marmeren figuur van de ingeslapen Vader
des Vaderlands en de uit brons gegoten vliegende
engel gelden nog altijd als wereldwijde topstuk
ken. De bouw van het monument wordt na
Hendricks dood in 1621 door diens zoon Pieter de
Keyser in 1623 afgerond. In 1621 wordt tijdens
een korte ceremonie een kistje met het geprepa
reerde hart en ingewanden van Willem van Oran
je in het praalgraf gestopt. Louise de Coligny heeft
het sinds 1584 al die tijd bij zich gedragen.
Met het monument toont de Republiek der Ver
enigde Nederlanden zijn macht en rijkdom. Een
praalgraf en vorstelijke eer zijn niet langer voorbe
houden aan koningen, laat de jonge Republiek
blijken.
In de jaren negentig van de vorige eeuw is het
praalgraf in de Nieuwe Kerk gerestaureerd. Een
onderzoek van de Rijksgebouwendienst, de be
heerder van het monument, toont aan dat het
marmer door minerale zouten is aangetast. Het
monument wordt volledig ontmanteld. In een wa
terbad spoelen de zouten langzaam uit de stenen.
Het puzzelen met de bijna vierduizend stukjes is
in 2001 voltooid.
Vlak onder het grafmonument bevindt zich de
'oude grafkelder'. Na prins Willem I worden daar
zijn vierde vrouw Louise de Coligny en zijn on
middellijke nakomelingen bijgezet, met uitzonde
ring van prins Willem III, de koning-stadhouder
en zijn vrouw Mary Stuart, die als koning en ko
ningin van Engeland in de Londense Westminster
Abbey rusten.
Na een kleine verbouwing van de kelder in 1752
besluit koning Willem I de zaken in 1820 voortva
rend aan te pakken. Het achterste gedeelte van
het koor in de kerk wordt verhoogd, om plaats te
bieden aan een nieuwe, grote grafkelder. De toe
gang wordt afgedekt met een kolossale sluitsteen
van 3500 kilo. De toegang onder de steen blijft
echter zo klein, dat de kisten niet naar beneden
gedragen maar getakeld moeten worden. Bij het
25-jarig regeringsjubileum van Wilhelmina ont
staat daarom het idee voor een groot, open por
taal, pal voor het praalgraf. Het is er nooit geko
men. Wel wordt de toegang verbreed tot ongeveer
drie meter en komt er een wit betegeld voorpor
taal. Van daaruit zijn via een gang de twee grafkel
ders te bereiken.
Ieder jaar bezoekt een select gezelschap de tom
bes voor een inspectie. De 'commissarissen van
de koninklijke grafkelder', onder wie de burge
meester van Delft en het Hoofd van het Koninklijk
Huis archief, maken gebruik van de werkingang,
die zich naast het praalgraf bevindt
In 1998 is zo'n 'werkbezoek' aangegrepen om te
oefenen met het wegtakelen van de enorme sluit
steen van de hoofdingang van de grafkelder. De
laatste officiële keer dat de steen de toegang heeft
prijsgegeven is op 8 december 1962, nadat konin
gin Wilhelmina op 28 november 's nachts is over
leden.
publieke'
en in paleis
e Het publiek dat tot
e dag afscheid kan ne-
e rins Claus, wordt
«n bloemen mee te
iet paleis. De bloe-
in buiten het paleis
op aangegeven
E toegang tot het pa-
hoofdingang van
tuin aan de Prin-
indein de achterzijde van
ko4n de tuin is een spe-
idejgezet waar het con-
^gister kan worden
J^fet is verboden te fo-
,aaten filmen.
J.S.I
Ure van
il afgelast
De première van de
sse in Den Haag gaat
t door. Aldus loop
ide Theaterproduc-
n. De première zou
)en in het Lucent
ïr. Van den Ende
Bet gepast om juist in
ia het overlijden van
l een feestje te orga-
den van co-produ-
Channel hebben be
lt uitstel. De eerste
g van de show waar-
Kleinsma, Pia Dou-
nley Burleson spelen,
»t naar 24 oktober in
houwburg in
i Nederland is Fosse
end van de musical
slefoontjes
ostbus 51
Een kleine 5000
ibben zich de afgelo-
met vragen gemeld
ciale telefoonnum-
jstbus 51 over het
van prins Claus. De
igen gaan over de
:tie, de bezorging van
n post en het per
scheid nemen. Het
atienummer
|813) werd in de
mdag op maandag
verzoek van de
:htingsdienst. Vooral
ig kwamen er veel te-
zo'n 3200.
lit grootste
iperatie
Ongeveer 2700 poli-
zullen dinsdag op de
>m de uitvaart van
in goede banen te
a.fe korpsen in het land
frsoneel. Daarmee is
lien wel de grootste
ratie in Nederland
een woordvoerder
Haaglanden, waar
als Delft onder
igenten worden in
de begeleiding van
het publiek dat
Haag en Delft komt
loge gasten, maar
Normale politietaken
eid en orde. Tot dus-
Ie voorbereidingen
an, aldus de woord-
Vij zijn ook wel wat
iet staatsbezoeken en
door Hans Jacobs
den haag - Aan buitenlandse ho
ven wordt koortsachtig gewerkt
om de agenda's vrij te maken
voor de uitvaart van prins Claus,
volgende week dinsdag. Bij de
plechtigheid voor koningin Wil
helmina in 1962 was slechts een
handvol vorstelijke personen
aanwezig, maar nu de banden
tussen de koningshuizen hechter
zijn geworden, is in Delft een ho
gere opkomst te verwachten.
De agenda van de Belgische ko
ning vermeldt voor dinsdag 15
oktober, de dag van de uitvaart
van prins Claus, het begin van
het staatsbezoek van de Itali
aanse president Ciampi aan
België. Desondanks hebben de
zuiderburen al laten weten naar
Delft te komen. Ongetwijfeld
wordt nu druk overlegd tussen
Belgische en Italiaanse dignita
rissen over aanpassingen in het
programma van Ciampi. Moge
lijk neemt kroonprins Filip extra
taken op zich.
De omzettingen die het Belgi
sche hof moet doen, zijn exem
plarisch voor de activiteiten aan
alle Europese hoven. Het Noor
se koningspaar is dinsdag vol
gens de openbaar gemaakte
agenda in New York. Koning
Harald en koningin Sonja zijn
echter goede vrienden van ko
ningin Beatrix, en het is best
mogelijk dat bijvoorbeeld
kroonprins Haakon spoorslags
vanuit zijn tijdelijke woonplaats
Londen de oceaan oversteekt
om zijn ouders te vervangen.
Harald en Sonja kunnen dan
naar Delft komen.
De Britse koningin Elizabeth II,
momenteel met echtgenoot
prins Philip op rondreis door
Canada, zou in geen geval de
uitvaart van prins Claus hebben
bijgewoond. De Britse vorstin
laat zich slechts bij uitzondering
bij een begrafenis zien, zoals in
1993 bij de uitvaart van de plots
overleden Belgische koning
Boudewijn. Maar twee jaar eer
der ging ze niet naar Noorwe
gen voor de begrafenis van ko
ning Olav, waarbij koningin
Beatrix zich bijvoorbeeld wel liet
zien. De Britse koninklijke fami
lie schuift voor dit soort ver
plichtingen kroonprins Charles
naar voren.
In het verleden bepaalde de
rang van de overledene de sa
menstelling van de afvaardiging
naar de begrafenis. Het maakt
verschil of een regerend staats
hoofd overlijdt, of 'slechts' de
partner daarvan. In het eerste
geval is de afvaardiging 'hoger'
dan in het tweede, maar tegen
woordig spelen de persoonlijke
relaties en de vriendschapsban
den tussen de koninklijke fami
lies ook een belangrijke rol. Zo
ging koningin Beatrix de laatste
jaren zelf naar de begrafenissen
van de Deense koningin-moe-
der Ingrid (2000), de Britse
'Queen Mum' (2002) en woonde
ze zelfs de herdenkingsplechtig
heid bij voor de gestorven moe
der van de Spaanse koning Juan
Carlos (2000). In geen van deze
gevallen ging het om de dood
van een (ex-)staatshoofd.
De innige banden tussen de
Oranjes en de Zweedse en
Deense koningshuizen veron
derstellen dan ook de komst van
beide koningsparen. Koningin
Margrethe van Denemarken is
peettante van kroonprins Wil-
lem-Alexander, de Zweedse ko
ning Carl Gustaf is petekind van
prinses Juliana. De agenda's ge
ven vooralsnog geen conflicte
rende bezigheden aan.
De komst van prinses Benedikte
(zus van Margrethe) en prins Ri
chard zu Sayn-Wittgenstein-
Berleburg zou ook geen verras
sing zijn. De prins heeft de ken
nismaking tussen Beatrix en
Claus van dichtbij meegemaakt,
ze ontmoetten elkaar immers
voor het eerst bij het huwelijk
van zijn zus Tatjana in 1964. Ri
chard heeft daarna zelfs nog als
dekmantel gediend voor de pril
le relatie tussen de Nederlandse
kroonprinses en Duitse diplo
maat. Benedikte was in 1980 na
mens de Deense koningin aan
wezig bij de inhuldiging van
Beatrix.
Prins Claus maakte vorig jaar tot
ieders verrassing zijn opwach
ting bij een tentoonstelling in
het Haags gemeentemuseum
ter gelegenheid van het staats
bezoek van het Spaanse ko
ningspaar. Koningin Sofia nam
de broze prins bij de arm en
leidde hem rond. De vriend
schap tussen beide families
voedt de verwachting dat de
Spaanse koning, als zijn agenda
het toelaat, zelf komt. Dat zou
de plechtigheid ook in histo
risch oogpunt interessant ma
ken, het was tenslotte Delft waar
Willem de Zwijger in opdracht
van de Spaanse koning (die 'hij
altijd had geëerd') werd ver
moord.
Uit Luxemburg komen naast
groothertog Henri en zijn vrouw
Teresa waarschijnlijk ook het
oude groothertogelijk paar Jean
en Josephine-Charlotte. Verder
ligt het voor de hand dat de Jor
daanse ex-kroonprins Hassan,
al dan niet vergezeld door ko
ningin Noor, naar de uitvaart
komt. Indien ook in Monaco
een uitnodiging is beland, zal
wellicht prins Albert zijn hoog
bejaarde en met zijn gezond
heid kwakkelende vader Rainier
vertegenwoordigen.
Duitsland stuurt, gezien de bij
zondere rol die Claus had als
bruggenbouwer tussen de buur
landen, ongetwijfeld een zware
delegatie. Met bijvoorbeeld
oud-president Von Weizsacker,
en op persoonlijke titel onge
twijfeld ook enige vorstelijke
personen, zoals de Von Bis-
mareks.
den haag/gpd - Of de Rijksvoor-
lichtingsdienst niet iets kan on
dernemen tegen dat irritante ge
klap van toeschouwers bij het
passeren van de lijkwagen met
het lichaam van prins Claus.
Verschillende bellers hebben
deze dienst, de spreekbuis van
het hof, dit verzoek voorgelegd.
Het antwoord luidt simpelweg
nee.
Of het lichaam van de prins nu
werd opgehaald uit het Acade
misch Medisch Centrum in Am
sterdam, thuisgebracht werd op
Huis ten Bosch of overgebracht
werd naar het werkpaleis
Noordeinde, iedere keer brach
ten belangstellenden uit het pu
bliek de handen op elkaar. Geen
hard geklap waaruit veront
waardiging spreekt, zoals des
tijds bij Pim Fortuyn, maar een
zacht en ongetwijfeld als waar
dering bedoeld geklap. Maar
daarom niet minder ergerlijk,
volgens een deel van de natie.
Een aantal anti-klappers heeft
zich beklaagd bij de Rijksvoor
lichtingsdienst. Maar die staat
machteloos, aldus een woord
voerder. „Wij kunnen geen ver
bod uitvaardigen", legt hij uit.
,Als iemand langs de openbare
weg wil klappen, kan dat ge
woon." Hij laat in het midden of
het geklap op prijs wordt ge
steld. Er bestaat ook geen rouw-
etiquette waar het publiek zich
dinsdag, de dag van de uitvaart,
langs de route aan geacht wordt
te houden. Dus geen beertjes
verbod richting de koets of een
verzoek om hooguit een favorie
te bloemensoort te gooien.
ruswuk/anp - Het aantal men
sen dat een handtekening zet in
het condoleanceregister voor
prins Claus is niet enorm groot.
Dat blijkt uit een rondgang
langs verschillende gemeente
huizen. Vooral in de grote ste
den blijven wel continu mensen
komen, maar staan er geen rijen
wachtenden.
In het Amsterdamse stadhuis
hebben gisteren zo'n 500 men
sen het condoleanceregister ge
tekend. Ook in Rotterdam ston
den geen dikke rijen mensen.
Zo'n driehonderd Rotterdam
mers hebben gisteren het regis
ter in de hal van het stadhuis ge
tekend. De verwachting is dat de
drukte die het Rotterdamse
stadhuis na de dood van Pim
Fortuyn kreeg te verwerken, uit
blijft. In Den Haag is het niet
overvol in het stadhuis maar wel
staan er continu mensen, aldus
een gemeentewoordvoerder.
Hetzelfde beeld tekent zich af in
de provinciesteden.
Het condoleanceregister in
Meppel is na tweeënhalve dag
getekend door ruim vijfhonderd
mensen. De Drentse stad voelt
zich extra met het koninklijk
huis verbonden omdat koningin
Beatrix en haar familie er eerder
dit jaar koninginnedag vierden.
Daarbij kon prins Qaus wegens
ziekte niet aanwezig zijn.
In het stadhuis van Kerkrade te
kenden woensdag circa 150 per
sonen het condoleanceregister
voor de prins. Ook enkele oos
terburen kwamen hun handte
kening zetten. In het Duitse
Herzogenrath, net over de grens
met Limburg, werd ook een
condoleanceregister geopend.
„Prins Claus heeft veel voor de
verbetering van de relatie tussen
Nederlanders en Duitsers bete
kend, wij willen hem graag her
denken", aldus een woordvoer
der van het gemeentebestuur
van Herzogenrath.
door Koos van Wees
den haag - Iemand die af en toe
de grenzen opzocht, 'met een
elegante rebellie, zonder ooit
ongepast te worden'. Iemand
die 'pijnlijke problemen' onder
vond bij zijn inzet voor de ach-
tergestelden. Iemand die 'bin
nen de grenzen van wat een
echtgenoot van de koningin is
toegestaan, een rol van beteke
nis speelde' en daarmee een
grote prestatie leverde.
Geen van de drie sprekers tij
dens de bijeenkomst ter herden
king van prins Claus in de Haag
se Ridderzaal ging er gisteren
aan voorbij: de staatsrechtelijke
en protocollaire beperkingen
die Claus als gemaal van de vor
stin ondervond, en hoe hij zich
daartegen verzette.
De mooiste woorden kwamen
van Eerste-Kamervoorzitter
Braks. Hij had het over de 'pro
tocollaire belemmeringen die de
prins soms naar effectieve vrij
heid dedèn snakken', over het
'loodzware offer' en over 'ele
gante rebellie'. Qaus was in
Braks' visie de man die zijn ei
gen positie voortdurend relati
veerde, in eigen teksten vol iro
nie. „Het leverde hilarische mo
menten op waarbij toehoorders
hun krakende deftigheid van
zich af voelden spoelen", aldus
Braks, die constateerde: „Een
klein land heeft een prins van
formaat verloren".
Ook premier Balkenende ver
wees naar prins Claus' beper
kingen. Dat hij desondanks zo'n
grote invloed kon uitoefenen 'is
misschien nog wel een grotere
prestatie dan wanneer je alle
vrijheid hebt'.
Tweede-Kamervoorzitter Weis
glas herdacht Claus' afkeer van
de begrippen 'links' en 'rechts'
in de politiek, omdat hij die te
extreem vond. Qaus stond de
eerste jaren te boek als een
'linkse prins-gemaal'. Volgens
Weisglas moest het voor Qaus
een genoegdoening zijn geweest
dat hij dat label overwon, terwijl
zijn uitspraken over ontwikke
lingssamenwerking steeds dui
delijker werden. „Dat hij met die
ideeën naar buiten toe vaak
moest zwijgen, is een paradox
waarmee de buitenwereld wel
licht nog sterker heeft gewors
teld dan de prins zelf', meende
Weisglas. De drie sprekers ston
den ook allemaal even stil bij de
liefde tussen koningin Beatrix
en prins Claus. „Een liefdevolle
twee-eenheid", aldus Balkenen
de, die herinnerde aan het mo
ment dat de prins zich in 1999
tijdens de uitreiking publiekelijk
tot zijn vrouw richtte, met de
woorden: „Ik heb zoveel aan
mijn vrouw te danken. Ik ben zo
blij datje er bent".
Het was voor het eerst dat Eer
ste en Tweede Kamer in een ge
zamenlijke vergadering de dood
van een lid van het koninklijk
huis herdachten. Bij de dood
van prinses Wilhelmina, in 1962,
gebeurde dat nog tijdens ge
scheiden bijeenkomsten.
Oud-premier Wim Kok bewijst de laatste eer aan prins Claus in de chapelle ardente in Paleis Noordeinde. Ministers, I
deurs en diplomaten bewezen gisteren prins Claus de laatste eer. Foto: ANP/Jasper Juinen
■-"tiriMrl
Koninklijke grafkelders in de Nieuwe Kerk te Delft
Wilhelmina van Pruisen (1751-1820),
gemalin prins Willem V
Willem Alexander Ernst Casimir (1822),
zoon koning Willem II
Willem Frederik Nicolaas Karei (1833-1834),
zoon prins Willem Frederik Karei
Wilhelmina van Pruisen (1774-1837),
1e gemalin koning Willem I
Koning Willem 1(1772-1843)
Willem Frederik Nicolaas Albert (1836-1846),
koon prins Willem Frederik Karei
Alexander (1818-1848),
zoon koning Willem II
Koning Willem II (1792-1849)
Maurits (1843-1850),
2e zoon koning Willem III
Anna Paulowna (1795-1865),
gemalin koning Willem II
Louise van Pruisen (1808-1870),
gemalin prins Willem Frederik Karei
Amalia von Sachsen-Eisenach (1830-1872),
gemalin prins Willem Frederik Hendrik
Sophia van Wurtemberg (1818-1877),
1e gemalin koning Willem III
Willem Frederik Hendrik (1820-1879),
zoon koning Willem II
Willem (1840-1879),
oudste zoon koning Willem III
Willem Frederik Karei (1797-1881),
zoon koning Willem I
Alexander (1851-1884),
zoon koning Willem III
Koning Willem III (1817-1890)
Emma van Waldeck-Pyrmont (1858-1934),
2e gemalin koning Willem III
Hendrik Wladimir Albrecht Ernst (1876-1934),
prins-gemaal koningin Wilhelmina
Koningin Wilhelmina (1880-1962)
gestorven
bijgezet
09-06-1820
27-11-1822
22-10-1822
11-05-1860
01-11-1834
05-11-1834
12-10-1837
26-10-1837
12-12-1843
23-01-1846
02-01-1844
28-01-1846
20-02-1848
21-04-1848
17-03-1849
04-06-1850
04-04-1849
10-06-1850
01-03-1865
17-03-1865
06-12-1870
21-12-1870
01-05-1872
17-05-1872
03-06-1877
20-06-1877
13-01-1879
25-01-1879
11-06-1879
26-06-1879
08-09-1881
2309-1881
21-06-1884
17-07-1884
23-11-1890
20-03-1934
04-12-1890
27-031934
03-07-1934
11-07-1934
28-11-1962
08-12-1962
In de ruimte onder en achter het praalgraf van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk in Delft rusten de stoffelijke resten van 43 leden van het huis van Oranje-Nassau. De ingang naar de
koninklijke grafkelders ligt voor in het koor en is afgesloten met een twee ton zware zerk. Direct onder de sluitsteen is een stenen trap. Naast het praalgraf is een tweede (dienst)toegang,
een klein luik met eronder een smalle trap, In opdracht van koning Willem I werd in 1822 een nieuwe grafkelder gebouwd. Het voorportaal werd in 1923 aangelegd.
32.
33.
1. Prins Willem I (1533-1584)
2. Louise de Coligny (1555-1620)
3. Prins Maurits (1567-1625)
4. Elisabeth (1630),
dochter prins Frederik Hendrik
5. Isabella Charlotte (1632-1642),
dochter prins Frederik Hendrik
6. Prins Frederik Hendrik (1584-1647)
7. Catharina Belgica 1578-1648),
dochter prins Willem I
8. Amalia van Solms (1602-1675),
gemalin prins Frederik Hendrik
9. Prins Willem II (1626-1650)
10. doodgeboren dochter prins Willem IV
11. Prins Willem IV (1711-1751)
12. Anna van Hannover (1709-1759),
gemalin pnns Willem IV
13. George Willem Belcjfcus (1760-1762),
zoon vorst van Nassau-Weilburg en prinses
Carolina (dochter Willem IV)
gestorven
10-07-1584
09-10-1620
23-04-1625
04-08-1630
03-1642
14-04-1647
12-04-1648
08-09-1675
06-11-1650
19-12-1736
22-10-1751
12-01-1759
27-05-1762
bijgezet
03-08-1584
24-05-1621
26-09-1625
18-08-1630
onbekend
10-05-1647
05-05-1648
21-12-1675.
08-03-1651
22-12-1736
04-02-1752
23-02-1759
01-06-1762
14.
15.
16.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
toegang
grafkelders
17.
18.
Hendrik
43. Derde kistje is onbekend
gestorven
doodgeboren kind prinses Carolina
doodgeboren zoon prins Willem V
Willem George Frederik (1774-1799),
zoon prins Willem V
Pauline (1800-1806),
dochter koning Willem I
Prins Willem V (1748-1806)
Frederika Louise Wilhelmina (1770-1819),
dochter prins Willem V
bijgezet
24-10-1767
28-03-1769
03-07-1896
07-04-1911
29-04-1958
26-10-1819
