LEIDEN REGIO
Experiment met nieuwe nationale fitheidstest
Slapende reus Jacobs is klaarwakker
Van schooltandarts naar methadondruppels
1
Bouwverkeer maakt
Vogelwijk 'razend'
R3
-t
Genomineerden
gezocht voor
Verhoogprijs
Themawandeling door Hortus
WIJK
donderdag 10 OKTOBER 2002
DDER
- In bezoekerscen-
•igersbos in park
begint zondag 13
in 14.00 uur een wan-
I ^^ze wandeling is 'Bes- Leidse Hogeschool gaat aan de slag met ouderen, chronisch zieken en WAO'ers
L ^len'. Deelname is gra- o o o
N - Zorgcentrum Rijn
an de Aaltje Noorde-
1 zoekt enthousiaste
•rs voor de thuiszorg,
on, koffie- en thee-
ei allerlei andere acti-
oude
jdgJeresseerd1S om vnj-
(jverk in het centrum te
acj jh, kan contact opne-
t oud^vorme van Deute-
nen foon 5793600, bereik-
at alP^^g en vrijdag van
iagjW°uur-
wdei
Tot aan het eind van
nieujunnen volwassenen
ie zitdag- en vrijdagmid-
'e ini3.0O tot 15.00 uur in
nakejal Lokaal in de centra-
heek oefenen met on-
Internet en Word. Er
n instructeur aanwe-
leden van de biblio-
dragen de kosten 1,50
half uur. De biblio-
jevestigd aan de
•aat 4, telefoon
viJK - De Ouderen Ac-
i Commissie Leiden
st organiseert zondag
er een ontspannings-
roor 55-plussers in
rum Haagwijk aan de
ïnlaan 2 in Leiden. Het
ïorkest 'Koos Henzen'
van 14.30 tot 16.30 uur
llig programma. De
iprijs bedraagt 1,20 eu-
c - Elke vrijdag van
17.15 uur is er in Wijk
centrum Vogelvlucht
Joshuizerlaan 5 een
e Kinderclub X' voor
ïvan 7 tot 12 jaar. Wat
"Is gedaan wordt is na-
jeheim, maar het ma-
geheime talen, het oe-
n sluip- en bespioneer
:en en het in de gaten
van verdachte volwas-
fARTiER - In buurthuis
frijck aan de Topaas-
cunnen 'kids' in de leef-
7 tot en met 10 jaar elke
van 18.00 tot 19.00
Voor meer informatie
tijving kan worden ge-
ir het buurthuis,
De maandelijkse wan-
an het NIVON is zon-
iktober en gaat door de
reek van Lisse naar
(ijk, een wandeling van
r 18 kilometer. Er wordt
ïld om 9.15 uur voor het
on Leiden Centraal,
wordt de bus naar Lis-
nen.
:er informatie kan con-
den opgenomen met
ts, telefoon 5227079 of
ismits.2@hccnet.nl
door Roelf Reinders
leiden - Leiden is proeftuin voor een nieuwe
versie van de Nationale Gezondheidstest. Eind
deze maand worden in de Hogeschool Leiden
ouderen, chronisch zieken en WAO'ers getest op
fitheid en gezondheid. Het is voor het eerst dat
deze groepen meedoen met de Gezondheidstest
die voor de vierde keer plaatsvindt.
Als de proef met het onderzoeken van oude
ren, chronisch zieken en arbeidsongeschikten
in Leiden lukt, worden volgend jaar in meer
Nederlandse plaatsen deze groepen getest.
Het doel van de nieuwe versie is om deze
groepen aan het bewegen te krijgen. „Het is
bekend dat zieken, ouderen en arbeidsonge
schikten een stuk minder bewegen dan de rest
van de bevolking die al te weinig beweegt",
zegt Wil Ooijendijk van TNO Preventie en Ge
zondheid uit Leiden dat de test in samenwer
king met de GGD organiseert. „Terwijl bewe
ging ook bij deze groepen gunstig is voor de
gezondheid."
Misverstanden staan beweging door ouderen,
zieken en WAO'ers in de weg, stelt Ooijendijk.
„Mensen denken: Ooh, ik word ouder dus laat
ik het maar rustig aan doen. Of: Ik kan niet
sporten want ik ben ziek. Terwijl dat geen re
den hoeft te zijn om niet te bewegen. Oude
ren, chronisch zieken en arbeidsongeschikten
kunnen best sporten mits dat verantwoord ge
beurt." Dat deze groepen pas in het vierde jaar
aan de Nationale Gezondheidstest mee mogen
doen, is volgens Ooijendijk 'een kwestie van
prioriteit'. De eerste jaren zijn gebruikt om de
gewone beroepsbevolking van 15 tot 65 jaar
aan het bewegen te krijgen. „De Gezondheids
test voor deze groep hebben we nu aardig op
de rails."
Voor de proef in Leiden hebben duizend ou
deren, zieken en arbeidsongeschikten een uit
nodiging gekregen. Dat is een verschil met de
gewone Gezondheidstest waar iedereen zon
der uitnodiging aan mee kan doen. „Omdat
deze doelgroepen niet snel aan bewegen den
ken, is het belangrijk om ze persoonlijk erbij te
betrekken", zegt Ooijendijk. Bijna een kwart
heeft toegezegd zich ook te laten testen. „Dat
is een groter percentage dan we hadden ver
wacht. Er is dus verheugend veel belangstel
ling voor." De deelnemers worden in de Leid
se Hogeschool met een fietstest op hun condi
tie getest Lengte, gewicht en buikomvang
worden gemeten en ze moeten vragen beant
woorden over lichamelijke activiteit en leef
stijl.
De deelnemers krijgen een zogeheten fitheid
profiel dat antwoord geeft op de vraag hoe ze
ervoor staan, en een advies over wat ze kun
nen doen om te bewegen. Om te kijken of de
Nationale Gezondheidstest voor ouderen,
chronisch zieken en arbeidsongeschikten suc
cesvol is, gaat TNO later nog eens met een
steekproef bekijken of de deelnemers de ad
viezen ook hebben opgevolgd. Het onderzoek
is voor TNO belangrijk om meer inzicht te krij
gen in de redenen waarom deze groepen zo
weinig bewegen, aldus Ooijendijk.
door Marijn Kramp
leiden - Het is een van de groot
ste ingenieursbureaus ter wereld;
Jacobs Engineering. In totaal
heeft het meer dan 34.000 werk
nemers op de loonlijst, waarvan
meer dan 600 in Leiden in het
Eurocentre aan de Plesmanlaan.
Een groot bedrijf voor Leidse be
grippen, dat ook nog eens het Eu
ropese groepsmanagment van
deze ingenieursgigant huisvest.
Maar wie in Leiden naar Jacobs
vraagt wordt doorverwezen naar
de banketbakker op de Nieuwe
Rijn. „Alsof we een slapende reus
zijn", merkt Mark Bello, directeur
verkoop, op.
Om dit vooroordeel te weerleg
gen pakt Bengt Svensson, de al
gemeen directeur van Jacobs
Nederland, het jaarverslag van
2001 erbij en wijst op de stijl op
lopende staafdiagram die de
groei van de afgelopen jaren
weergeeft. „Wij beloven onze
aandeelhouders jaarlijks 15 pro
cent groei en dat weet Jacobs tot
nu toe altijd na te komen. Vorig
jaar resulteerde dat in een om
zet van meer dan 4 miljard dol
lar." Die groei bewerkstelligt het
bedrijf door meer werk binnen
te halen en door een zeer actief
ovemamebeleid te voeren.
Twee jaar geleden behoorde de
Stork divisie Engineering en
Contractors bij die overnames.
Het van oorsprong Amerikaanse
Jacobs zette hiermee voet op
Nederlandse bodem. Jacobs be
sloot de drie afzonderlijke Stork
bedrijven te concentreren op
een nieuwe locatie in Leiden. De
overname heeft goed uitgepakt
vertelt Svensson. „Wat Stork zijn
zorgenkind was, is onder de
vleugels van Jacobs in anderhalf
jaar tijd uitgegroeid tot bron van
succes."
Natuurlijk heeft de huidige eco
nomische malaise ook zijn
weerslag op Jacobs, maar het
stemt Svensson nog niet zorge
lijk. „Voor bedrijven die een
Bengt Svensson (I) en Mark Bello zagen het zorgenkindje van Stork onder de vleugels van Jacobs in anderhalfjaar tijd uitgroeien tot bron van
succes. Foto: Henk Bouwman
scherpe prijs en een goed pro
duct neerzetten, zoals Ikea en
Ryanair bijvoorbeeld, biedt deze
periode juist ook mogelijkhe
den. Wij horen ook in dat rijtje
en profiteren net als zij van het
feit dat het geld niet meer op
straat ligt.
Jacobs is een veelomvattend be
drijf. Het doet nagenoeg alles op
ingenieursgebied in de olie- en
gaswinning, de farmaceutische
en chemische industrie. De
werknemers bedenken produc
tiemethoden en processen, ont
werpen de bijpassende fabrie
ken, begeleiden de constructie
en het opstarten en blijven be
trokken bij het onderhoud.
Daarnaast is de onderneming in
Amerika ook sterk in het ont
werpen en bouwen van gevan
genissen, scholen, wegen, brug
gen en tunnels.
Het bedrijf werd 55 jaar geleden
opgericht door Dr. Joseph Ja
cobs, onder de 34.000 werkne
mers beter bekend als Doctor
Joe. De tweede-generatie Liba
nees begon twee jaar na de
tweede wereldoorlog voor zich
zelf in Pasadena in Califomië.
Een van zijn eerste klanten was
het Amerikaanse farmaceuti
sche bedrijf Merck. Beiden zijn
ondertussen uitgegroeid tot
multinational. Merck is nog
steeds een klant van Doctor Joe
en de oprichter, de 85 inmiddels
gepasseerd, is nog steeds actief
betrokken bij het bedrijf.
Dit is volgens Bello illustratief
voor de bedrijfscultuur. „Het
draait bij Jacobs allemaal om re
laties. Ons doel is om langdurige
relaties met cliënten op te bou
wen en daar heb je een stabiel
management voor nodig. En
een goed product." Dat Jacobs
ook daadwerkelijk klanten aan
zich weet te binden, wordt vol
gens Bello weerspiegeld in de
werkvoorraad. „Jacobs heeft we
reldwijd voor anderhalf jaar
werk op de plank liggen en dat
is veel in deze sector. Driekwart
van al het werk komt voort uit
onze langdurige relaties.
Voor de techneuten van Stork
was deze werkwijze van Jacobs
een behoorlijke omschakeling.
„Wij ingenieurs staan er om be
kend dat we met oogkleppen op
stug doorwerken. Nu moesten
1 dienstverband van 47
ludt Wil Heeman (65) er-
ie bij de Gemeenschappe-
cl izondheidsdienst (GGD),
jjineer zal Wil, bekend om
t )rgende karakter, 's och-
k om half acht het gebouw
Ie 11 om het vervolgens te-
i ssen als laatste te sluiten.
1 lagvullend programma
i net het beantwoorden
1 efoontjes. Een honderd
is it omschakeling in het
ne. Haar welverdiende
d ien is begonnen, en daar-
e at ze direct genieten. „Ik
1 eer op vakantie naar Tur-
i eerlijk."
n sies die er ooit geweest
eeft waarschijnlijk
1 maakt. De GG en GD,
en GGD. Wil is altijd ge
bleven en zag haar 'baas' meer
malen van naam veranderen.
Op achttienjarige leeftijd begon
Wil bij de toenmalige school-
tandverzorging. Kinderen van
alle basisscholen in de regio
Leiden kwamen bij haar. „Per
groep van ongeveer tien kinde
ren kwamen ze dan langs. El
kaar eerst bang maken met al
lerlei enge verhalen, om vervol
gens naar binnen te komen.
Het project hielp echt, maar te
gen de tijd dat er meer tandart
sen kwamen, werd het noodge
dwongen stopgezet. Ik weet ze
ker dat iets soortgelijks nu weer
een succes zou zijn. De gebitten
van kinderen gaan weer achter
uit. Er is op dit moment een te
kort aan tandartsen, dus waar
om niet?"
De Blauwe Steen, die al 700 jaar In de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tïmoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 53 56 424
Het meeste plezier heeft Wil be
leefd aan haar werk voor ver
slaafden. Methadondruppels
verstrekken. Elke dag weer.
Schuldgevoelens dat ze de ver
slaafden eerder meehielp dan
genas heeft ze nooit gehad, ver
telt ze stellig. „Ik heb ze altijd
met plezier geholpen. Ik was er
om medicijnen verstrekken en
niet om de verslaafden begelei
den." Enthousiast vervolgt ze:
„En ze zijn altijd zo aardig tegen
me. Als ik ze in de stad tegen
kom, zwaaien ze altijd even.
„Hé Wil!", roepen ze dan. Ik
krijg ook wel eens een bloeme
tje, erg leuk allemaal."
Met veel moeite stopte Wil met
haar werk voor verslaafden om
vervolgens als telefoniste haar
loopbaan af te sluiten. „Dan
kreeg ik mensen aan de lijn die
dingen zeiden als: 'Ik steek mijn
huis in de brand als ik geen an
der krijg'. Op zich was dat ook
wel een leuke periode, maar ik
heb het nu toch wel gezien. Ik
ben nou eenmaal niet zo'n zit-
ter."
Wil benadrukt het belang van
de GGD in de regio. „Neem bij
voorbeeld nekkramp. Stond er
om half acht een hele groep
voor de deur. Allemaal willen ze
dan zo snel mogelijk een prik.
In de tussentijd staat de tele
foon roodgloeiend, omdat er
mensen zijn die niet ingeënt
kunnen worden. 'Te druk met
werk, voetbal, hockey", krijg je
dan te horen. Ik stond er dan
vaak in mijn eentje voor en
moest dan zorgen dat het in or
de kwam."
Ook al heeft ze als tandartsas
sistente, administratief mede
werker, methadonverstrekker
en tenslotte telefoniste bijna
driekwart van haar leven aan de
GGD gewijd, die tijden zijn voor
Wil nu echt over. „Ik heb na
één dag al het gevoel dat ik hier
niet meer thuis hoor. Ik heb
voor mezelf de beslissing geno
men dat ik niet meer langs
kom. Het hoofdstuk is afgeslo
ten." Maar wat als de GGD Wil
belt om een dagje in te vallen?
Wil Heeman
na 47
jaar afscheid
van 'haar*
GGD.
Foto: Hielco
Kuipers
„Ja, dan kom ik natuurlijk."
Oude liefde roest niet
Thijs Jaski
we ineens ook rekening gaan
houden met de 'zachtere' as
pecten van het werk. Bijvoor
beeld hoe de opdrachtgever on
ze werkwijze ervaart en hoe wij
communiceren. Die omschake
ling heeft volgens Svensson
goed uitgepakt onder het perso
neel. „Slechts 15 van de 1000
Nederlandse medewerkers heb
ben ons tijdens die reorganisatie
vrijwillig verlaten. Er was veel
begrip voor de doorgevoerde
veranderingen. Mede omdat er
voor de overname best wel het
een en ander misliep."
Een groot verschil met Stork is
dat er tussen de verschillende
Jacobs onderdelen geen compe
titie is. „Het maakt niet uit waar
een klant ons benaderd, ze krij
gen dezelfde service. Jacobs
heeft een zogenoemde 'grenslo
ze' benadering. Weten we hier
iets niet, dan doen we bijvoor
beeld een belletje naar de Ver
enigde Staten en staat er de vol
gende dag iemand op de stoep.
De werknemers zaten voor de
overname door Jacobs, ver
spreid over een handvol bedrij
ven op verschillende plaatsen in
de Amsterdamse en Rotterdam
se regio. De vestiging in Leiden
bleek een ideaal compromis.
Svensson: „Precies in het mid
den, zodat iedereen ongeveer
even ver moet rijden. Een ander
voordeel van een kantoor aan
de Leidse Plesmanlaan, is de na
bijheid van de snelweg, het sta
tion en Schiphol. Het is nog
geen half uur rijden en dat is
voor een internationaal bedrijf
wel een pre."
Vooralsnog komen veel werkne
mers van Jacobs van buiten de
stad. Ze forensen dagelijks op en
neer. Misschien, vermoedt Bel
lo, is Jacobs daarom nog zo'n
grote onbekende in Leiden.
Maar daar komt langzaam maar
zeker verandering in. Sinds we
hier zitten hebben we al 75
mensen aangenomen en die ko
men ook uit Leiden en omge
ving. Ook gaan we ons, nu we
gesetteld zijn wat actiever men
gen in het Leidse. We zijn be
gonnen met het Haring- en Co-
renwijngala in de Pieterskerk."
leiden - Het Steunpunt Vrijwilli
gers is op zoek naar kandidaten
voor de Co Verhoogprijs. Deze
Leidse vrijwilligersprijs wordt dit
jaar op zaterdag 7 december in
het stadhuis uitgereikt. De jaar
lijkse prijs is een symbolisch
eerbetoon aan één of meerdere
Leidenaars die vaak dag en
nacht klaar staan om anderen -
op vrijwillige basis - te helpen.
Het kan hierbij gaan om een in
dividuele vrijwilliger, een orga
nisatie die geheel uit vrijwilligers
bestaat of een organisatie waar
bij het vrijwilligerswerk wordt
ondersteund door een of meer
dere betaalde medewerkers. De
prijs is vernoemd naar Co Ver
hoog, die met haar man Walter
in 1993 de eerste editie won van
deze door de Vrijwilligerscentra-
le ingestelde ereprijs. Kort daar
na overleed zij onverwachts.
Mensen die iemand of iets wil
len nomineren kunnen contact
opnemen met het Steunpunt
Vrijwilligerswerk. Uit die kandi
daten worden uiteindelijk tien
genomineerden geselecteerd die
7 december, de Internationale
Vrijwilligersdag meedingen naar
de eerste drie prijzen. Alle geno
mineerden ontvangen 100 euro.
De eerste prijs bedraagt 300 eu
ro, de tweede 200 en 'brons' is
nog steeds goed voor 100 euro.
De 80-jarige mevrouw H. Jekel
won de prijs vorig jaar. Zij is als
vrijwilligster actief in het ver
pleeghuis Sint Elisabeth Gast
huishof en ook in het verpleeg
huis Van Wijckersloot en Zorg
centrum Rustenborch in Oegst-
geest. Daarnaast is zij ook actief
als vrijwilligster bij de Zonne
bloem. De stichting Issoria die
zich inzet voor een huis voor
terminale patiënten aan de
Plantage werd tweede. De derde
plaats van Sonja Korenhof die
onder meer al sinds 1985 op de
openbare basisschool Meren-
wijk actief is als vrijwilligster-
Aanmeldingsformulieren voor
de Co Verhoogprijs 2002 kun
nen worden aangevraagd of op
gehaald bij het Steunpunt Vrij
willigerswerk, Breestraat 15,;
071-5160477 (behalve vrijdag) of
e-mail: waves@lwo.nl
door Silvan Schoonhoven
leiden - Bewoners van de Vo
gelwijk zijn boos op de ge
meente. Die schendt de af
spraak dat er geen bouwver
keer door de wijk zou rijden,
zeggen verschillende buurt
bewoners. Volgens hen levert
het vrachtverkeer naar de
bouwplaats op het terrein
waar de Annakliniek stond,
gevaarlijke situaties op.
Er zijn verschillende bouwac
tiviteiten rond de Vogelwijk.
Op de plaats van de voormali
ge Annakliniek komen 10 vil
la's, 32 rijtjeshuizen en 18 ap
partementen. Ook wordt de
Mytylschool aan de Blauwe
Vogelweg uitgebreid en
bouwt het Zeehospitium een
revalidatiecentrum aan de
Wassenaarseweg. Om het
bouwverkeer tijdens alle
werkzaamheden in goede ba
nen te leiden, was langs de
Nachtegaallaan een tijdelijke
weg aangelegd. Maar nog
voordat de nieuwe wijk is op
geleverd is de bouwweg op
last van het Zeehospitium
verwijderd omdat het pad het
werk in de weg zit. Bouwver
keer rijdt daarom nu via de
Blauwe Vogelweg, Leeuwerik
straat en Vinkenstraat. De ge
meente heeft deze wijziging
in een brief aangekondigd.
Buurtbewoner T. Kraan zegt
dat de gemeente ook nog an
dere afspraken met de buurt
heeft geschonden. Zo zou
voor november vorig jaar al
een informatieavond over de
nieuwbouw van het nieuwe
wijkje zijn toegezegd voor de
bewoners. Die is nog altijd
niet gehouden. Ook zou de
gemeente zich schuldig ma
ken aan illegale houtkap in
het plantsoen.
K. Post, lid van het wijkcomi-
té, is boos over de nonchalan
te manier waarop de gemeen
te de afspraken met de wijk
schendt. „De overheid hoort
voor de burger in de bres te
springen, maar voor ons is zij
nu de vijand geworden. Ik
kan er razend over worden
dat de gemeente een afspraak
straffeloos kan schenden, ter
wijl je als burg» gelijk een
boete boven het hoofd hangt
als je dat waagt."
De gemeente Leiden is de
zaak aan het uitzoeken en kan
nog niet inhoudelijk reageren,
meldt een woordvoerder. In
een brief aan de bewoners
noemt projectleider W. Griffi
oen de route vanaf de Wasse
naarseweg via de Blauwe Vo
gelweg 'het minst slechte al
ternatief.
leiden - Door de Hortus Botanicus kan zondag 13 oktober een the
mawandeling worden gemaakt met speciale aandacht voor padde
stoelen. De start is om 12.00 uur bij de ingang van de Hortus aan
het Rapenburg 73. De kosten voor deelname bedragen 5 euro, in
clusief de entree voor de Hortus en een kopje koffie of thee.
