REGIO
IJsboer onder het volk zwaait i
T
'Ik hoop dat dit masterplan geen luchtkasteel i
WOENSDAG 9 01
NAVRAAG
De stal van stier Herman werd gisteren opengesteld voor het pu
bliek. In het gezelschap van de gekloonde koeien Holly en Belle, zijn
buurvrouwen, is het beroemde dier nu te bezichtigen in zijn onder
komen op het parkeerterrein van Natuurhistorisch museum Natura-
Hs-aafi de Darwinweg. Als levend bewijs van wat er mogelijk is op het
gebied van de biotechnologie. Maar wat is er nu leuk aan om naar
een stel runderen te kijken en heeft Herman het zelf nog wel naar
zijn zin? Herman's hoofdverzorger PIERRE STRENG, biotechnicus bij
Pharming dat nog steeds verantwoordelijk is voor de os, geeft ant
woord.
Wat is er zo leuk aan om naar een paar suffe runderen te kijken?
„Suf.^egt u, suf? Waarom suf? Uiterlijk is er niet aparts aan deze
dieren, maar Herman is transgeen en Holly en Belle zijn gekloond.
En het is goed dat
mensen zelf kunnen
zien dat dit gewone
runderen zijn."
Zijn er al mensen
geweest, dan?
„Er zijn in elk geval
al heel wat mensen
gepasseerd. Maar dat
is elke dag het geval,
omdat de stallen aan
een looproute liggen.
Er hebben wel wat
mehsien gekeken,
maar ik had het idee
dat het daarbij voor-
ai ging om studenten van de verderop gelegen Leidse Hogeschool.
Dus ik weet het niet precies."
Herman mag niet naar buiten. Wat doet hij nou, de hele dag?
Heeft hij het naar zijn zin?
„Wat doen andere runderen? Grazen? Heeft u wel eens gehoord
van KI- (Kunstmatige Inseminatie) stations, waar stieren in staan
die helemaal nooit buiten komen? Nee hoor, Herman heeft het
hier als os buitengewoon goed. Een mooi hok, levendigheid om
zich heen en mensen die aandacht voor hem hebben. Ik denk niet
dat hij eenzaam is, ook niet als Holly en Belle wel naar buiten
gaan. Ik denk eerder dat veel dieren jaloers op hem zijn."
Mag ook wel, want zijn speciaal ontivorpen onderkomen heeft
nogal wat gekost: 210.000 euro om precies te zijn. Is dat niet een
beetje veel?
„Dat geld is bijeengebracht door sponsor en of het veel is? Laten
we dat maar in het midden laten. Alles wat er moet zijn, is er in elk
geval. En daar gaat het mij om als verzorger. Mijn taak is ervoor te
zorgen dat zijn levensomstandigheden goed zijn en dat hij het
naar zijn zin heeft."
Vereniging Proefdiervrij heeft bij de openstelling een nogal lugu
bere poster aan de spijlen van zijn stal bevestigd Blijft die poster
hangen?
„Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die er andere ideeën op
nahouden, maar als iedereen daar een affiche gaat ophangen, zie
je straks de hele stier Herman niet meer. Dus wat denkt u zelf?"
ert t
tekst: Paul de Tombe
foto: Henk Bouwman
UIT DE ARCHIEVEN
COLOFON
Leidsch Dagblad
Anno 1902, Donderdag 9 October
VOORSCHOTEN - Maandagmorgen had in de openbare lagere school
in het dorp alhier een eenvoudige, doch zeer eigenaardige plechtig
heid plaats. Eenige personen hadden gelden bijeengebracht om het
nieuw bijgebouwde lokaal dier school te versieren door een groote,
keurig uitgevoerde gravure in lijst, die een landschap voorstelt. Een
der Sprekers, mr. J. van Drooge, wees er op, hoe in ons land nog wei
nig scholen worden aangetroffen, waar de wanden versierd zijn door
kunstvoorwerpen. In het buitenland, met name in Zweden, vindt men
in de scholen dikwijls zeer schoone wandversieringen door groote
schilders daar aangebracht. Nadat het hoofd der school nog eenige
woorden van dank had gesproken en ook de milde gevers had be
dankt, was deze plechtigheid afgeloopen, die getuigt van een te
waardeeren streven om door middel van schoone platen den kunstzin
der schoolkinderen op te wekken en van een belangstelling voor het
openbaar onderwijs die op hoogen prijs moet worden gesteld.
Anno 1977, zaterdag 10 oktober
SASSENHEIM - In de wedstrijd Teylingen-SJC hield het houtwerk diver
se treffers tegen. Beide ploegen schoten viermaal tegen paal of lat.
Ook in doelpunten hielden beide ploegen elkaar in evenwicht: 1-1. Op
de foto probeert René van der Krogt SJC-doelman Hennie v.d. Zalm te
verrassen. Zonder succes. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
■Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing)
of door contante betaling aan de balie van net Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82
te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
- Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
-?der Malen, léon Klein Schiphorst (adjunct)
kn
er
E-mail: redactie ld@damiate.hdc.nl
DKANTOOR
eveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
adres: Postbus 54.2300 AB Leiden
lactie fax 071-5 356 415
Ivertentie fax 071-5 323 508
imilieberichten fax 023-5 '5° 567
jjbvERTENTIES
J1-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
BONNEESERVICE
1-5128 030
jnail: abonneeservice@hdc.nl
IONNEMENTEN
vooruitbetaling (acceptgiro)
€19,60 (alleen aut. ine.)
|kw €55,00 p/j €210,60
mnees die ons een machtiging verstrekken
het automatisch afschrijven van het
innementsgeld ontvangen €0,50 korting
Betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van
0.50 aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2002
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen,
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 503,2003 PA Haarlem.
'Het masterplan voor een chiquer
Noordwijk is een luchtkasteel'. Hoewel
wellicht wat al te negatief gesteld,
wordt deze stelling onderschreven door
een ruime meerderheid van de bezoe
kers van de Leidsch Dagblad-internetsi
te. 63 Procent is het met de stelling
eens, 27 procent ziet de plannen op den
duur werkelijkheid worden. Een selectie
uit de reacties:
J. Haasnoot, Noordwijk: „Met deze
stelling ben ik het eens. Het master
plan voor Noordwijk is een utopie.
Zelfs al is het mogelijk om al de mil
joenen euro's die het zeker gaat kos
ten bij elkaar te krijgen, dan nog is het
een onmogelijk plan om uit te voeren.
En wel vanwege de asociale, op van
dalisme beluste jeugd die altijd in de
weekeinden in Noordwijk is te vin
den."
R. Hoek, Noordwijk: „De stelling on
derschrijf ik op zich niet. Laat er maar
iets moois in Noordwijk komen. Al
leen ik zet wel een vraagteken bij de
initiatiefnemer, de heer Van de Putte.
Ga je met die man in zee, dan wordt
het geen masterplan maar een maffia
plan."
Harrie Kramer, Noordwijk: „Eens. Er
is geen moment nagedacht over wat
er nodig is. Het plan legt bovendien
een te zware druk op de gemeentefi-
nanciën."
T. Verloop, Noordwijk: „Van mij mag
het een luchtkasteel blijven. Zijn de
woningzoekenden soms gebaat bij
een 'chiquer' Noordwijk? En hoeveel
gaat dit wel niet kosten? De schatkist
is leeg, hoor."
Peggy van Altena, Voorhout: „On
eens. Waarom is dit een luchtkasteel?
Alles is beter dan verworden tot een
ranzige jongerenkermis waar door pu-
bertjes alleen maar gezopen, gevoosd
en geknokt wordt. Nee, dan liever een
saai maar duur Noordwijk. We heb
ben hier geen tweede Ibiza nodig."
Kees van der Niet, Noordwijk: „Eens.
Helaas zal dit plan er naar alle waar
schijnlijkheid wel doorheen worden
gejast. Er zijn weinig alternatieven
meer en het college heeft de kiezers
het nodige beloofd. De knip is leeg,
uitgegeven aan externe bureaus, en
dus is het nu tijd voor Ronnie van de
Putte. Noordwijk gaat in de uitver
koop. Het is al met al een luchtkasteel,
maar wel een waarmee men nog aan
de slag gaat ook."
De stelling van deze week haakt in op
de beroering die is ontstaan rond het
extreem-rechtse bandje Brigade M, dat
al een jaar blijkt te oefenen in het Mu
ziekhuis aan de Middelstegracht. In de
Leidse politiek is de discussie losgebart-
sen over de vraag of de band uit het
Muziekhuis moet worden gezet. De
stelling waarop u tot en met maandag
kunt reageren - via de post of via ww-
w.leidschdagblad.nl - luidt:
Ook extreem-rechts heeft recht
op een eigen podium.
Het Masterplai
een chiquer Noe
is een luchtka
De Leidse Jan van Houtkade zal kaal
worden zonder ijsboer Pino. Nu hij
schep en spatel voorgoed heeft neer
gelegd, ligt de volgende klus alweer
te wachten op Luigi Belfi: het in kaart
brengen van dialect en spreekwoor
den uit zijn geboortedorp Vodo di Ca-
dore. De tijden zijn veranderd, vindt
hij.
Voortaan moet de Leidenaar zijn ei
gen ijs maken. Hoe moet dat?
„Iedereen kan ijs maken, maar ik zal
nooit vertellen hoe. Dat heeft geen
zin, want het staat overal al te lezen.
Mijn twee broers en ik werkten met
exact dezelfde grondstoffen, maar
toch verschilde ons ijs. Je moet er de
tijd voor nemen en vooral: er liefde
in leggen. Dat is hetzelfde met huts
pot, met gebak, dus ook met ijs. Een
tipje van de sluier oplichten? Nee.
Dat zal ik nooit doen. Ik heb gewerkt
volgens het mooiste principe: ik
maak het ijs zelf en verkoop het zelf.
Voor ik dat deed, heb ik drieënhalf
jaar op kantoor gezeten wegens pro
blemen met mijn benen, die zijn zes
keer geopereerd."
U heefteen flinke botsing gehad, hè?
„Ik was zeven, we zaten met z'n vie
ren op een slee. Verkeer op de weg
was er nog weinig. En paaaang, in
eens vlogen we van de weg. Met zes
tig, zeventig kilometer per uur. Met
mijn linkerbeen sloeg ik tegen een
stenen paal aan, en toen vielen we
naar beneden. Daar lag nog een an
dere paal, daar sloeg ik met mijn
hoofd tegenaan. Ik heb drie dagen
op het kantje gelegen. Ze wilden
zelfs mijn been amputeren. De
knie was helemaal verrot.
Later in Wassenaar
heeft dokter Van Es mijn andere
been acht centimeter ingekort; er
zitten nog steeds schroeven in."
Gaat u de ijskar niet missen?
„Zonder meer. Ik kreeg onlangs die
onderscheiding van de gemeente.
Iemand zei na afloop tegen me: ik
zag u fietsen met uw kar op de Doe-
zastraat, maar u zag er niet blij uit.
Hij had gelijk, het is niet met plezier
en genoegen dat ik ermee ophoudt.
Maar ja, de leeftijd, de krachten..."
Werd 1150 jaar geleden met open ar
men ontvangen in Leiden?
„De Hoefstraat hier zat vol met am
bachtslieden. Iedereen begon om
zes of zeven uur. Je ging even een
praatje maken bij de fietsenmaker
meneer Nieuwenhuis, dan kwam
meneer Van der Nat, de smid, of
meubelmaker Rosdorff. Had je wat
nodig, dan hielp je elkaar. Daar zat
een handel in soda en pekel, precies
wat we nodig hadden
voor het ruwe ijs.
Vanaf de eerste dag
waren de mensen
gastvrij. Mijn vader
en moeder waren
toen al in Leiden,
natuurlijk. Maar
ze hebben me al
tijd op het hart
gedrukt dat
ook zij goed
zijn ontvan
gen. Vanaf
de eerste
dag. Financieel hebben ze het na
tuurlijk wel zwaar gehad, maar ze
zijn altijd geholpen. Namens de fa
milie wil ik Leiden daarvoor bedan
ken."
Al die ambachtswinkeltjes zijn weg.
Wat is er nog meer veranderd?
„Je stond voor elkaar klaar. Iedereen
hield zijn eigen stoep nog schoon."
Is het minder gezellig?
„Ja, maar dat geldt ook voor onszelf.
Je gaat wat meer op jezelf leven. Je
doet de deur dicht als je thuis bent.
Dat is in mijn geboortedorp niet an
ders. Dat komt door het geld, hè. Als
ik geld in handen heb, heb ik jou
niet meer nodig. Vroeger had ieder
een iedereen nodig. Als in Italië een
koe moest bevallen, stond iedereen
klaar, al was het drie uur in de nacht.
Tegenwoordig ben je blij als de
stadslichten aangaan. Vroeger ver
kochten we ook ijs in het donker.
Maar dat doen we al jaren niet meer.
Er is me nooit wat gebeurd, maar ik
begrijp dat sommige mensen bang
zijn. Onzeker."
Hebt u vanachter uw kar daar wel
eens reden toegezien?
„Wel honderden bijna-geval-
len. Ik reed in het don
ker, twee jongens re
den me achterna. Ze
spraken me aan,
maar ik bleef door
rijden. Jou moet ik
niet hebben,
dacht ik. Want
het was een beetje donker. Negen
van de tien mensen hebben goede
bedoelingen. Maar die ene, hè."
Wordt dat gevoel van onveiligheid
met de jaren sterker?
„Jazeker. Hoe dat komt, weet ik niet.
Kijk, wij zijn mensen van orde en
discipline. Maar tegenwoordig geven
we veel teveel toe. op scholen durft
een leraar niets meer te onderne
men. Liberty betekent zowel 'vrij
handelen' als 'met respect hande
len'. Er kwam een jongen bij mij aan
de kar die zand in mijn ijs strooit.
Dan pak ik die jongen aan het haar
en til ik hem van de grond. De ou
ders komen, dan en de politie en die
zeggen: je mag een kind niet mis
handelen. Kinderen die zich misdra
gen, krijgen vaak gelijk. Onze kinde
ren dóen dat niet. Als wij erachter
komen dat ze te weinig respect to
nen, dan ben ik in staat om ze een
mep te verkopen. Al zijn ze bijna
veertig jaar. Gelukkig is het nooit no
dig geweest.
Mijn vrouw komt uit een boerenge
zin van elf kinderen: niks op aan te
merken. De meisjes zijn huisvrou
wen tot en met. Allemaal zijn ze
goed terecht gekomen. Waarom kon
dat toen wel en nu niet? Waarom?
Als mijn vader te weten kwam dat
wij kattenkwaad uithaalden of had
den gerookt, dan zwaaide er wat.
Mijn vader was een beetje een norse
man, maar goed van hart. Dat geldt
evengoed voor mij. Ook moeder ge
bruikte weinig woorden. Maar met
twee woorden zei ze alles. En wij
luisterden.
En tegenwoordig... hoeveel kinderen
lopen nu op straat omdat vader en
- moeder voor de televisie zitten en
niet gestoord willen wor^ jp
ouders begint het. Kijk nsL $u
scheidingen. In een geziijjies
tijd wrijvingen. Ik en mij^0
38 jaar getrouwd. We helC^
eens onenigheid, maar d^sorl
zout in de soep. D te,
Je hoort op het moment
normen en waarden, ma^
delen wij altijd al. Eerst n^ucjj
ven, en dan pas mag je n* hei
iets terugverwachten. D^eru
slaafden? Zet ze maar opi
Werken. Bezig zijn. Vana^
kar zie ik wel eens van di(
met zoveel uur werkstraf -1
tweeën rapen ze een takje I
zo'n prikstok, want ze
bukken. Ik weet het, ja, ik
een beetje als een oud mj
Wat zal u uit die vijftig jaQ
bijblijven?
„Ik weet nog dat er een 01
kwam die zei: ik eet geenii
mijn hond wel. Ik heb oojCll
gekend, die lustte alleen jj
Een andere keer kwam en
langs met een kind achtei
precies voor mijn kar. He"®'1
niet goed vast, en pang, h
op straat. Komt daar eenPr'a
gereden, een beetje een g>or I
Een BMW. Begint te toetqj da
hij wil er langs. Meneer
voorbij. Ik stapte er opaf i
portier open. Het zag hel(w0'
blauw voor mijn ogen. DJ ma
schrok zich dood, kroop Ijsde
weg. Hij blokkeerde heleiu d;
de niet meer voor- of achf
Wat me ook altijd zal bijbfre.
sta aan de ijskar, komt erV'F
aangelopen met een don^f bi
Hij vraagt: bent u een zoa|<kE
cob? Dat was mijn vader, j |og
zijn hoed af en bestelt eei
een kwartje. Dat was in dF m
hoop geld, veel ijs. Dus ikfere
meneer Nieuwenhuis, de irge
ker, wat er gebeurd is. Hi)
man met die hoed, dat is
van de synagoge. Jouw va
joden geholpen in de ooi ,z0-
ze wafeltjes en suiker die f*
van de ijsproductie." j^2
Sterft het vak uit?
„Zoals ik het doe wel. Ze r°°
een minderwaardig vak, hna!
hetzelfde met de lorrenbtf e
schillenboer en dus ook dwe
IJsboeren werden vroegeÊP5
de nek aangekeken. Men;
gingen venten, dat warei
en sociaal wat minder v;
mensen. Het is ijsboer hè!
man. Want als ijsboer ko|
het vólk. Dat is waar ik hi r
trots op ben. Daarom hel
een ijssalon willen hebbi
op straat, in de natuur ei
mensen."
Luigi Belfi: „IJsboeren werden vroeger wel met de nek aangekeken." Foto: Mark Lamers
KLANKBORD
Silvan Schoonhoven
Noordwijk is, zo luidt de slogan,
een 'badplaats met allure'.
Maar van de plannen die er al
decennia lang worden gemaakt
om de allure te vergroten,
kwam tot nog toe bitter weinig
terecht. Onder andere omdat
Ronnie van de Putte, de groot
grondbezitter van Noordwijk
die onder meer de beide uitein
den van de Koningin Wilhelmi-
naboulevard in handen heeft,
dwars lag. Nu heeft Van de Put
te zijn masterplan openbaar ge
maakt. Een plan dat het uiter
lijk van Noordwijk aan Zee een
metamorfose laat ondergaan.
Noordwijk moet een nog chi
quere badplaats worden. Komt
het ervan? Of is ook dit master
plan een luchtkasteel?
Koert Borst, voorzitter van
het GONS (Gemeenschapelijk
Overleg Noordwijkse Strand
exploi tan ten): „Kijk, het is al
tijd leuk als iemand probeert
zijn dorp te ontwikkelen. Maar
ik denk dat het plan niet hele
maal realistisch is. En daar
naast, de autochtone Noord-
wijkers zijn straks allochtoon
in hun eigen dorp. Zitten we te
wachten op nog meer mensen
van buiten? Als strandexploi-
tanten zitten we ook niet te
wachten op congressen en zo.
Wij moeten het hebben van
dagjesmensen en die komen
er op deze manier steeds min
der."
Jaap Liethof, commercieel di
recteur van Hotels van Oran
je aan de Koningin Wilhelmi-
naboulevard: „Van mij mag
het gebeuren. En volgens mij
kan het ook. Als je het in één
keer tot je door probeert te la
ten dringen, dan denk je in
derdaad: hellup, dit is wel heel
enorm. Maar het hoeft ook
niet van de ene dag op de an
dere. Ik hoop dat ze zo snel
mogelijk iets tastbaars doen,
aan bijvoorbeeld het Vuurto
renplein of het Palaceplein. En
dan kijken of goed voorbeeld
ook goed doet volgen."
John van Vliet van Stichting
Duinbehoud: „Ik heb begre
pen dat ze onder andere een
kuuroord in de Noordduinen
willen bouwen? Dat kunnen ze
op hun buik schrijven. De dui
nen zijn beschermd natuurge
bied. Ik vind het verder een
prima plan, maar van de na
tuur moeten ze afblijven."
zijn. Op de lange termijn ko
men er dan alleen maar meer
mensen richting de stad."
Catherina van Hooff By-
waard, woont aan de Paral
lelboulevard in Noordwijk:
„Ik ben bij de bijeenkomst
over het masterplan geweest
en moet zeggen dat het alle
maal vrij onduidelijk was. Het
ziet er allemaal mooi uit, maar
ze vertellen er niet bij hoe ze
het willen realiseren. Van mij
hoeft het eigenlijk niet. Noord
wijk wordt steeds meer een
verbouwd vissersdorp. Ach,
waarschijnlijk zal ik allemaal
niet meer meemaken. Ik ben
tenslotte al tachtig."
Ralf Britz van de gemeente
Scheveningen: „De gemeente
Noordwijk moet ervoor zorgen
dat er genoeg interactie met
de bevolking plaatsvindt. Ons
masterplan is vorig jaar onder
andere door de bewoners van
Scheveningen goedgekeurd.
Een herinrichting van een
boulevard is niet zomaar iets.
De bevolking moet erbij wor
den betrokken. Als ze dat in
Noordwijk onthouden, komt
het vast wel goed.
Willem Baal bergen van Ge
nootschap Oud Nc
„Tuurlijk zullen er
zijn bij dit plan, nu
algemeen ziet het
Op dit moment is
minaboulevard, ee
Het masterplan dr«
uit wat de Noordw
Noordwijk krijgt w<
gen gezicht. Ja, ik d jg
plan wel wat te bre ee
heeft." enlj
Marcel Smeets, düfie,
Noordwijk: „Het is
tisch plan en zeker m
kasteel. Het zou jary jn
als het dat blijkt te
meente, het bedrijf s
de bevolking moett r h;
achter scharen. Da
we een doorbraak
plekken invullen di
een doorn in het o<
Vuurtorenpleinen n(]
plein. Ik vind het g
architecten zijn ten n y
het verleden om te
gebouwen er vroeg
Alleen moeten de n
bouwen niet een te
erengehalte krijgen
niet te veel torentje
Thijs Jaski
de
Illustraties uit het masterplan voor Noordwijk van vastgoedmag
naat Ronnie van de Putte en architect/urbanist Léon Krier.
Tekeningen: Léon Krier
Tjeerd Scheffer, directeur Van de Putte. Noordwijk heeft
VVV Holland Rijnland: „Ik warmte nodig en dit plan kan
hoop dat het masterplan geen daar voor zorgen. Als het
luchtkasteel is. Ik ben het he- doorgaat, wordt Noordwijk de
lemaal eens met de visie van chique badplaats die het wil
