Baan vinden na
ontslag wordt steeds
lastiger
3 Een kamer over... wat te denken van verhuur?
-=T - ECONOMIE
'Meer schol in Noordzee dan uit officiële cijfers blijkt'
Paul Donkers: 'Omslag op arbeidsmarkt
kwam erg plotseling'
^brek aan euromunten
Klaar voor de sloop
Oproep aan de rijken
en TAM
""^lEN - KLM gaat samen-
4 Vjiet de Braziliaanse
^Tjtschappij TAM. Tussen
7' p en Buenos Aires zul-
fee onder gezamelijke
pimers gaan vliegen.
EUphten zullen aanslui-
tv.ï route Sao Paulo-Am-
145, die de KLM nu reeds
-»M zal de vluchten tus-
rp/ee steden zes keer per
S-Hroeren. TAM is de op
^ootste luchtvaart-
■I^ippij van Brazilië. Het
in eeft 74 vliegtuigen en
Tl meer dan veertig ste
ak. i{t Zuid-Amerikaanse
y-jervoerde vorig jaar 13
■passagiers
ge auto's
opulair
32(rm - Het marktaandeel
-grüerzuinigste wagens is
jaar verdrievoudigd,
i Hïleken uit cijfers van
-irsorganisatie RAI. Kopers
""jog 1000 euro premie
)ie Verheid maar het kabi-
'49i plan die regeling af te
„Een regering die ef-
[egelingen binnen een
van tafel veegt, komt
betrouwbaar over",
-directeur Janssen.
,'è'yfers blijkt verder dat de
Silian nieuwe auto's de
IHgen maanden van dit
htiiddeld 10 procent zijn
zaterdag 5 OKTOBER 2002
door Sylvia Marmelstein
den haag - Nog geen jaar gele
den ging ontslag vaak gepaard
met een lach. Paul Donkers, ma
nager bij 's werelds grootste
loopbaanadviesbureau Lee Hecht
Harrison kreeg geregeld ontsla
gen werknemers aan zijn bureau
die zeiden: „Zo, ik ben de laan
uitgestuurd. Wat zal ik nu weer
eens gaan doen?" Die zelfverze
kerde houding was verklaarbaar.
„Binnen no time konden we hen
begeleiden naar een andere
baan", zegt hij.
Maar dat verandert snel, consta
teert Donkers. Door de verslech
terende economie hebben be
drijven minder vacatures. Het
wordt dus moeilijker om men
sen aan ander werk te helpen.
Het duurt langer en ze moeten
meer moeite doen. Ontslagenen
voelen feilloos aan dat ze een
probleem hebben. „Ze komen
niet meer lachend binnen, maar
zijn onzeker, bang en wanho
pig"
De omslag op de arbeidsmarkt
kwam volgens Donkers erg plot
seling. „Het is alsof er een or
kaan door het Nederlandse
landschap is gegaan." Vorig jaar
groeiden de bomen nog tot in
de hemel. Donkers merkte dat
doordat bedrijven hun vertrek
kende werknemers toen goud
gerande regelingen meegaven.
„Ze gaven bovendien veel geld
uit aan loopbaanadviesbureaus
die hun ex-werknemers moes
ten begeleiden naar een nieuwe
baan."
Kwalijk vindt Donkers het dat
bedrijven minder geld uitgeven
aan het begeleiden van hun ex-
werknemers. „Juist nu de eco
nomie slechter is, is er meer
geld nodig voor outplacement.
Alleen een sollicitatietraining is
niet meer genoeg." Vooral grote
ondernemingen bezuinigen vol
gens hem op loopbaan advies.
Soms moeten wij echt zeggen:
„Sorry, voor dat bedrag kunnen
wij niks."
Ook ziet Donkers dat directeu
ren van bedrijven ineens zelf be
palen wie ze wel en wie ze niet
helpen. Dan maken ze bijvoor
beeld alleen geld vrij voor 50-
plussers. Of alleen werknemers
die veel voor het bedrijf hebben
betekend. Een jaar geleden
kreeg iedere ontslagen werkne
mer een mooi begeleidingstra
ject mee."
De bezuinigingsdrift op sociale
plannen is volgens Frans de
Beer, adviseur fusies en reorga
nisaties bij FNV Bondgenoten
verklaarbaar. „Een jaar geleden
reorganiseerden bedrijven nog
om de winstpositie te verbete
ren Nu reorganiseren ze vaker
uit pure nood, om te overleven.
Ze proberen zo goedkoop mo
gelijk uit te zijn. Werknemers
worden dus de dupe."
Tot grote ergernis van vakbon
den en werkgevers heeft het
nieuwe kabinet plannen die het
voor ontslagen werknemers nog
lastiger te maken. Nu krijgen
werknemers namelijk nog vaak
geld mee als ze worden ontsla
gen, ook wel gouden handruk
genoemd. Het kabinet wil de
hoogte van dat bedrag gaan kor
ten op de WW-uitkering. Als
dat gebeurt zullen wij dus ook
geen financiële regelingen meer
afspreken, want de werknemers
moeten ze toch inleveren."
Het grote gevaar is volgens De
Beer dat juist werknemers die
het lastigst weer aan de bak ko
men - zoals 50-plussers - hier
door in de problemen komen.
„Voor hen is dat geld bedoeld
om de periode dat ze op zoek
zijn naar een andere baan te
overbruggen. Straks komen ze
meteen in de WW en vallen dus
keihard terug in inkomen. Bo
vendien vergeet het kabinet dat
de ontslagvergoeding niet alleen
financiële betekenis heeft. Het is
ook een vergoeding voor het
emotionele leed. Ontslag grijpt
altijd heel diep in het leven van
een werknemer.
Op zich vindt De Beer het goed
dat werkgevers en werknemers
geprikkeld worden om nog
meer energie te steken in het
vinden van een nieuwe baan
voor een ontslagen werknemer.
Maar als de economie zo slecht
blijft en er geen banen zijn,
houdt het snel op.
Donkers vindt dat het kabinets-
Tijden van weleer dreigen te herleven: verslagen de poort uit, zoals de medewerkers van Fokker in 1996.
Archieffoto:ANP/Raymond Rutting
plan alleen door kan gaan als der werk komt en dan ook nog
het kabinet een extra vangnet eens geen hulp krijgt bij het zoe-
creëert voor ontslagen werkne- ken naar een nieuwe baan. In
mers. „Het kan natuurlijk niet België zijn werkgevers wettelijk
dat je na jarenlange arbeid zon- verplicht alle ontslagen 45-plus-
sers enkele duizenden euro's
mee te geven voor begeleiding
naar werk. Dat zou de politiek
hier ook kunnen invoeren.
door Nico Volkerts
Rijswijk - Er is dit jaar meer schol te
vangen dan vorig jaar. Dat blijkt uit een
enquête die in juli gehouden is onder
alle Noordzeevissers. Het grootste ge
deelte van de deelnemende vissers ant
woordde dat er 'meer' (39 procent) en
'veel meer' (25 procent) schol was te
vangen.
Schippers uit Nederland, Engeland,
Schotland, België en Frankrijk namen
aan de enquête deel. De respons onder
Nederlandse vissers was met 45 pro
cent (153 schepen) het hoogst. In totaal
reageerden 334 schippers. Zij moesten
een oordeel geven over de visbestan
den in de periode januari 2002 tot juli
2002 in vergelijking met vorig jaar.
De resultaten bevestigen wat veel
schippers begin dit jaar al zeiden, na
melijk dat er naar hun gevoel dit jaar
veel meer schol was te vangen. Het
quotum voor de Nederlandse vloot ligt
dit jaar met 29.322 ton zo'n drie pro
cent lager dan in 2001. Daarvan was
eind september ongeveer tweederde
aan land gebracht.
De schol wordt voornamelijk gevangen
in de Noordzee in een gebied waarvan
de bovengrens ongeveer op de hoogte
van de lijn Edinburgh-Kopenhagen Ligt
en de ondergrens ter hoogte van Dover
in Zuid-Engeland. Een meerderheid (68
procent) van de ondervraagde vissers
beoordeelde de lengte van de schol ge
lijk aan die van vorig jaar.
Ook over de hoeveelheid tong, naast
schol belangrijk voor de Nederlandse
vissersvloot, zijn de meeste deelnemers
aan de enquête tevreden. Bijna de helft
(46 procent) noemt in vergelijking met
vorig jaar een grotere hoeveelheid en
nog eens 29 procent spreekt van een
gelijkblijvende hoeveelheid.
Het tongquotum voor de Nederlandse
vloot ligt dit jaar met 12.003 ton zo'n
tien procent lager dan in 2001. Ook
daarvan was eind september ongeveer
tweederde opgevist.
Voor de kabeljauw, voor de Nederland
se vissers vooral als bijvangst van be
lang, geldt eveneens dat de meeste vis
sers een verbetering ten opzichte van
vorig jaar zien. Er is wel verschil in de
grootte. In de noordelijke vangstgebie-
den (boven Denemarken en Schotland)
worden kabeljauwen van alle groottes
waargenomen, terwijl in de zuidelijke
gebieden kleinere of veel kleinere vis
sen worden gevangen.
De vragenlijst moet een aanvulling ge
ven op de gegevens over visbestanden
zoals die tot nu toe worden verzameld.
Daarbij wordt gekeken naar de hoe
veelheid vis die wordt aangevoerd, aan
gevuld met steekproeven van biologen.
Sommige vissers menen dat biologen
te voorzichtig zijn in hun schattingen
van de hoeveelheid vis. Zo wordt er
geen rekening mee gehouden dat vis
sers meer zouden kunnen aanvoeren
als ze meer mochten vangen.
Deze maand praat de International
Council for the Exploration of the Sea
(ICES), over de vangsthoeveelheden
voor 2003. De ICES adviseert jaarlijks
de Europese Unie over de visquota. De
Europese Commissie beslist daarover
in december.
ECONOMIE WIJZER
34
e de wisselgeld is nogal eens een probleem voor de winkelier.
JJgpd - Winkeliers maken
zen over het gebrek aan
ld. Geregeld blijkt er
chpe een tekort aan 1-eu-
itukken in de kassala.
n' supermarktondeme-
aan ook nog eens de kos-
het storten van dagop-
PSn en het ophalen bij de
ivin rolletjes euromunten
idee veel te hoog, zo
e in de Levensmiddelen-
''^ij zeggen 10 procent
I .uit te zijn dan vroeger.
ilhandel kan slechts gis-
«r de oorzaak van het ge
ril wisselgeld. Winkeliers
■Jen dat caissières nog
trend zijn aan de 2-euro-
,m)aardoor geven ze hun
n veel vaker munten van 1
rug dan nodig is. De
1 staan in een zwartboek
Platform detailhandel,
j staat opgesomd met
jjyoblemen de winkeliers
J2n door de komst van de
*t rapport wordt volgen-
f* woensdag aangeboden
^jatssecretaris Wijn van
-Tsche zaken.
0 euro heeft de detail
handel veel meer verschillende
munten nodig dan met het ou
de geld. Daardoor zijn zij veel
meer geld kwijt aan de kosten
die banken rekenen voor het
aanleveren van rolletjes munt
geld. In het zwartboek worden
die kosten zelfs 'exorbitant
hoog' genoemd.
Winkelbedrijven kunnen afspra
ken maken met hun bank over
de kosten. In de praktijk blijkt
dat echter alleen mogelijk bij de
Rabobank. De winkeliers klagen
verder over de sluiting van
bankfilialen op het platteland.
Zij vinden dat zij een onaccep
tabel risico lopen nu zij met hun
dagopbrengsten van hun win
kels een veel langere afstand
moeten afleggen dan vroeger.
De detailhandel heeft ook nog
veel last van allerlei nep-euro's
die steeds opduiken. Zo is er er
gernis over het Thaise 10-baht-
muntstuk, dat sprekend lijkt op
een 2-euromunt. Ook duiken
ouderwetse Italiaanse lires op.
Het stuk van 500 lire vertoont
grote gelijkenis met de 2-euro
munt.
Rotterdam - In de Rotterdamse haven ligt een gloednieuw segment
van een cruiseschip klaar om te worden gesloopt. Het vijftien etages
hoge scheepsdeel is onlangs in Engeland in opdracht van een Italiaan
se rederij voor ruim zeventig miljoen euro gebouwd. Met het 6500
ton zware gevaarte waarin 350 hutten, een zonnedek en een winkel-
promenade zitten, zou het bestaande cruiseschip de Costa Classica
worden verlengd. Problemen bij de Liverpoolse werf vertraagde deze
uitbreiding, zodat de Italianen de order terugtrokken, het segment
overbodig werd en de werf failliet ging. De kolos zal nu zorgvuldig ge
stript worden voor hergebruik. Het meubilair en de inrichting is ver
kocht aan een pretpark. Foto: ANP/Ton Borsboom
R
Sommige rijken doen graag iets
moois met hun geld.A dollar
not spent is like a rotting fish",
was het motto van Andrew Car
negie, schatrijk geworden in de
Amerikaanse staalindustrie in
de 19de eeuw. Een schitterende
uitspraak. Een stinkend rijke
man die uitlegt dat geld dat hij
in zijn zak houdt be
derft als rottende vis.
Het Vredespaleis in
Den Haag is maar
één voorbeeld van
Carnegie's genereuze
gaven. Toen bekend
werd dat hij best be
reid was om behoefti
ge kerkjes aan een
nieuw orgel te hel
pen, stroomden de
verzoeken binnen. Bij
zijn dood had Carne
gie er 900 over de he
le wereld gefinan
cierd.
Ik weet niet met wel
ke criteria Andrew
Carnegie besloot om een aan
vraag wel of niet te honoreren.
Wel weet ik dat in Amerika cur
sussen worden aangeboden (te
gen een stevig cursusgeld) om
de rijken te leren hoe zij ver
standig met hun filantropische
neigingen moeten omgaan. Hoe
beoordeel je of projecten kans
rijk zijn?
Het lijkt me een heel zinnige
vraag voor een cursus over het
uitdelen van rijkdom. Al weet ik
niet of daarmee die ene mece
nas geholpen was. die specifiek
aangaf dat hij vooral projecten
wilde steunen die echt een ver
schil zouden maken voor de
mensheid 'op lange termijn'.
Gevraagd wat hij bedoelde met
de lange termijn was zijn ant
woord: „Nou. zeg over 10.000
jaar gemeten."
Amerika is het land van de grote
rijkdom en de genereuze beste
ding daarvan aan wetenschap
en kunsten. Ik proef er wel wat
penitentie in, een beetje boete
doen. Menig particulier imperi
um is daar opgebouwd met
roofzuchtige praktijken. De
magnaten die hun vermogen
vergaarden met olie. staal, ben
zine, spoorwegen hadden
meestal lak aan de fatsoensre
gels die voor het gewone volk
werden gepredikt. En ze streef
den allemaal regelrecht naar eli
minatie van de concurrentie.
Ook in onze dagen heeft een za
kenman en filantroop als Bill
Gates, 's werelds rijkste man,
een leger advocaten nodig om
rechters te laten geloven dat het
concurrentiebeleid van zijn con
cern Microsoft door de beugel
kan. Je vraagt je af of zulke
krachtige figuren er bewust een
dubbele moraal op nahouden.
Of dat alles onder dezelfde
rechtvaardiging valt. Namelijk
dat zowel hun vernieuwingsdrift
(waar ze hun rijkdom aan dan
ken) als de bestemming van hun
vennogen één en hetzelfde doel
dienen: het heil van de mens
heid.
Voor rijke Amerikanen is het
heel gewoon om kapitale bedra
gen te besteden aan wetenschap
en universiteit. De lijst van top
universiteiten wordt gedomi
neerd door particuliere institu
ten, vaak opgericht met een for
se donatie van één individu. Een
voorbeeld is het Californische
Stanford, dat werd
opgezet met geld van
een spoorwegmag
naat, en in stand
wordt gehouden
door schenkingen in
alle maten en soor
ten. inclusief een
complete faculteit
door de eerder ge
noemde Bill Gates.
Die traditie missen
wij geheel in Neder-
JOOP HARTOG land. Een uitzonde
hoogleraar ring is wijlen Freddy
micro-economie Heineken. Pas zijn
Universiteit weer de Heineken-
van Amsterdam prijzen uitgereikt,
voor wetenschap en
kunst. De prijzen zijn vernoemd
naar de vader van Freddy Hei
neken (dr H.P.), een gepromo
veerd chemicus, en naar Freddy
zelf, tweemaal eredoctor (in
Amerika!) en ze zijn substanti
eel: 150.000 dollar. Freddy Hei
neken was er zelf zeer bij be-
uokken, had een oprechte be
langstelling voor de weten
schap, vooral de medische en
vond stimuleren van kunst en
wetenschap een voor de hand
liggende taak voor mensen met
veel geld. .Andere rijkaards zou
den dat ook eens moeten doen.
Ze hebben geen idee hoeveel
plezier je daar van hebt", citeert
Liesbeth Koenen de begin dit
jaar overleden bierkoning in het
blad van de Koninklijke Neder-
landsche Akademie van Weten
schappen.
Gaan we in Nederland ook de
Amerikaanse kant op als het om
filantropie gaat? Ik zie nog niet
veel tekenen daarvoor. De Ne
derlandse rijkaards spelen liever
met een voetbalclub. De univer
siteiten in dit land dromen na
tuurlijk wel van Amerikaanse
toestanden. Ze zittjMallemaal
krap bij kas en hetfleuwe kabi
net gaat onverdroten voort met
extra bezuinigingen. Universi
teiten zoeken steeds meer spon
soring en laten het bedrijfsleven
aan steeds meer onderzoek mee
betalen. Dat bedrijfsleven is
daartoe bereid als het er zelf
maar de vruchten van kan pluk
ken.
Algemene steun van rijkaards,
met geen andere voorwaarde
dan dat hun naam verbonden
wordt aan een gebouw, een col
legezaal. een leerstoel, een uit
wisselingsprogramma voor stu
denten of hoogleraren, daar zie
ik in Nederland nog heel weinig
donateurs voor. En toch heeft
Heineken gelijk: ze hebben geen
idee hoeveel plezier ze daar van
kunnen hebben. Het is onge
twijfeld bevredigender dan een
fortuin storten in de bodemloze
put van het beroepsvoetbal.
Tt nieuwe studenten zullen aan het begin
Qi studiejaar op zoek zijn naar een kamer. Dat
a(foon een kamer bij iemand in huis zijn. Ou-
V gezegd: bij een hospita. De overheid heeft
gelingen ontworpen om huiseigenaren die
ler over hebben te stimuleren deze te ver-
ondanks die regelingen is het aantal ver-
hamers bij een hospita de laatste jaren sterk
Jen.
J verhuurder kan het een aardige bijver-
4| opleveren. Maar hoe zit het met de fiscus?
'er nog meer zaken waar je bij kamerver
in moeten denken?
3 kamer verhuurt, ontvangt daarvoor inko-
nfearover dient normaal gesproken belasting
|en betaald. Voor kamerverhuur geldt ech-
I .vrijstelling. Als de huurinkomsten op jaar-
'let hoger rijn dan 3.493 euro, hoeven die
ttten niet opgegeven te worden bij de aan-
ifet gaat om de bruto huuropbrengst, dat
ïlgen de huur inclusief het bedrag voor gas,
licht en eventueel gebruik van meubilair.
$3 euro per jaar betekent een all-in huur
euro per maand. Heel wat kamers zullen
nder verhuurd worden. De vrijstelling
giwel voor huurders die met toestemming
luiseigenaar een kamer onderverhuren,
woningbezitters. Het bedrag wordt elk
voor een bloeiende kamerverhuur. Niets is min
der waar. Volgens de Nederlandse Woonbond is
in de jaren negentig het aantal kamers bij hospi
ta's met bijna 40 procent afgenomen. Die neer
waartse lijn zet zich voort, mede als gevolg van de
zogeheten 'koppelingswet'; wie een bijstandsuit
kering ontvangt, een alleenstaande AOW-uitke-
ring, een nabestaandenuitkering of huursubsidie,
kan vanwege de aanvullende inkomsten uit ka
merverhuur gekort worden op de uitkering.
Wie huursubsidie ontvangt, kan de schade enigs
zins beperken door met de huurder een schrifte
lijke huurovereenkomst af te sluiten: met zo'n
overeenkomst wordt alleen een percentage (af
hankelijk van de ruimte die verhuurd wordt) op
de huursubsidie in mindering gebracht. Zonder
huurovereenkomst wordt het inkomen en het ver
mogen van de huurder meegeteld bij het vaststel
len van het subsidiebedrag. De korting zal dan
over het algemeen forser uitpakken.
Meer informatie:
Het ministerie van VROM heeft een praktisch
boekje voor kamerverhuurders. Gratis te bestel
len en te downloaden via internet: www.vrom -
.nl. Of telefonisch: 0900 80 52.
De Woonbond brengt jaarlijks het boekje 'Op
Kamers' uit, met informatie voor zowel huur
ders als verhuurders van kamers. Inclusief
huurcontracten. Te bestellen via www.woon
bond.nl. Of telefonisch: (020J-551.7700.
jaar aangepast aan de ontwikkeling van de huur
prijzen.
Om voor de vrijstelling in aanmerking te komen,
moet aan een aantal voorwaarden vol
daan rijn. Om te beginnen moet de
verhuurder de woning zelf als hoofd
verblijf hebben. Wie meer huizen bezit
en kamers aan studenten verhuurt in
de woning waar hij niet zelf woont, be
drijft commerciële verhuur en komt
niet voor vrijstelling in aanmerking.
Overigens moet het om een 'niet-zelf-
standige' woonruimte gaan. Een etage
met eigen opgang en voorzieningen is
zelfstandige woonruimte en de ver
huurder hiervan komt derhalve niet
voor de vrijstelling in aanmerking. Het
mag ook geen verhuur voor een korte
periode betreffen, bijvoorbeeld voor
een vakantieseizoen. Zowel huurder
als verhuurder moeten op hetzelfde
adres bij de gemeente staan ingeschre
ven. Tot slot moet het om een privé-
woning gaan, het pand mag geen deel uitmaken
van ondernemingsvermogen.
Wie met de bruto huur boven het vrijgestelde be
drag uitkomt, moet over het hele bedrag aan
huurinkomsten belasting betalen in box 1. Het
verhuurde deel van de woning kan niet tot de ei
gen woning gerekend worden. Belastingheffing
voor dit deel van de woning vindt dan plaats in
box 3. Ook is voor dat gedeelte van de hypotheek
de rente niet aftrekbaar in box 1. Een huur van
291 euro per maand is echter heel behoorlijk, dus
zo'n vaart zal dat niet lopen.
Huurders hebben met de regeling voor
huiseigenaren niets te maken. Wel
doen rij er goed aan hun huurcontract
na te lezen alvorens ze een kamer on
derverhuren. Kamerverhuurders die
meer doen dan alleen een kamer ter
beschikking stellen en bijvoorbeeld
ook wassen, koken of schoonmaken,
kunnen het beste het maandelijkse be
drag dat rij in rekening brengen op
splitsen. Voor de brutohuur geldt de
vrijstellingsregel, maai de ontvangen
vergoeding voor de huishoudelijke
diensten moet worden opgegeven bij
de belastingaangifte.
Het is niet niks om iemand bij je in
huis te hebben. Stel dat het niet bevalt,
wat dan? Voor kamerverhuur door
hospita's geldt een proefperiode van
negen maanden. Binnen die termijn
kan de verhuurder zonder opgaaf van redenen de
huur opzeggen. Daarbij geldt een opzegtermijn
van drie maanden. Na de periode van negen
maanden heeft de onderhuurder recht op huur-
bescherming en moet de verhuurder gegronde re
denen hebben om de huur eenzijdig op te kun
nen zeggen.
De belastingvrijstelling en de proefperiode van
negen maanden zouden aanleiding moeten rijn
EIGEN
BEURS
