'INGEN m
"VOORBIJGAAN
REGIO R9
3Ik ben aan het inhalen wat ik vroeger heh gemisty
uitdeLeidsch DagbladAlit IIIliA 1ÏIV
ANNO 1902
Maandag 6 October
EEN WANDELING DOOR HET ETHNOGRAPHISCH
MUSEUM - Dr. J.D.E. Schmeltz, directeur van het
Rijks-Ethnographisch Museum alhier, wilde een
proef nemen met wat men in Duitschland 'Führin-
?en' noemt. Hij wilde op een bepaald uur van den
ondag het museum voor het publiek toegankelijk
stellen, om onder zijn geleide het meestbelangrijke
te bezichtigen. De eerste dezer wandelingen heeft
gisteren plaats gehad en is welgeslaagd. Ongeveer
veertig personen uit verschillenden stand waren te
twee uren aanwezig.
Dr. Schmeltz hield een korte toespraak vooraf, waar
in hij het doel, dat hij met zijn 'wandelingen' beoog
de, kort uiteenzette. Het was een navolging van het
geen in Duitschland, met name in Berlijn, reeds
lang en met succes plaats heeft. Er kan volgens dr.
Schmeltz van een museum opvoedende kracht uit
gaan, mits de bezoeker leert zijn weg door de verza
melingen te vinden. De wetenschappelijk ontwikkel
de weet uit de groote verscheidenheid van voorwer
pen te kiezen, de gewone bezoeker gevoelt zijn aan
dacht door het chaotische spoedige vermoeid.
ANNO 1977
ZATERDAG 5 OKTOBER 2002
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen vwtleil dagen na plaatsing 2J0 (voor een exemplaar van 13
bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgever!j bamiatc b.v. Postbus 507,2003 PA Haarlem,
onder vermelding van Leidsrh Dagblad, ANNO «Ld. (datum van plaatsing) of door contante betaling aan de halle van het
Leidsch Dagblad, Rooscvei (straat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
ters nog proberen de vouwwanden, vlowbedekking,
verlichting en spiegels heelhuids van muren, vloeren
en plafonds af te krijgen. Drie dagen lang konden
belangstellenden een kijkje nemen. Vanaf vandaag
wordt er geveild. Welk totaalbedrag veilingmeester
Derksen voor de totale inboedel denkt te krijgen is
bij lange na niet te schatten. "Het is maar wat de
gek er voor geven wil" aldus de veilingmeester die
wijst op het gigantische fornuis, prijzenborden van
pakweg vijftig jaar geleden (een biefstuk vijftig cent)
De kleine verzamelaar die denkt bijvoorbeeld een
bordje met het hotelopschrift aan te kunnen schaf
fen of een flesje wijn, komt bedrogen uit, want het
'klein spul' wordt niet los verkocht.
Van het hele hotel blijft alleen het middenrif staan.
Aangevuld met appartementen en een hotelaccom
modatie voor ongeveer achthonderd man. Hoe het
hotel er heeft uitgezien zal nog lange tijd zichtbaar
blijven, want een paar maanden geleden nog diende
Huis ter Duin als decor voor twee Nederlandse
speelfilms: Soldaat van Oranje en Dr. Vlimmen.
aak maken met Lau Bon heeft nog heel
n in de aarde. Nu hij al 19 jaar van vut en
'geniet', zou hij eigenlijk alle tijd van de
hoeten hebben om een praatje te maken,
t valt vies tegen. Thuis in de Leidse Alexan-
t is de tachtiger, (hij is van 27 april 1922) al
-it te bereiken. En als het contact via zijn
dan uiteindelijk tot stand is gekomen,
agenda maar weinig ruimte te bieden
persoonlijk onderhoud. „Maandagoch-
je, dan ben ik aan het sporten in de 3 Octo-
^insdagochtend? Sorry, dan ben ik aan het
l
fietsen. Woensdag, donderdag of vrijdag? Grote
kans dat ik aan het wandelen of aan het zwem
men ben. En op zaterdagochtend ben ik in de Leid
se Hout. Beetje lopen, beetje voetballen of een
beetje hockeyen met de ZOS, de zaterdagochtend
sportclub van Joop Westbroek. Ben ik al 35 jaar lid
van en daar blijf ik niet van weg. Weetje watje
doet, kom maar een middagje naar de volkstuin.
Als ik niet aan het sporten ben, ben ik daar aan het
werk."
Portret van een bejaarde, die een geheel eigen in
houd geeft aan het begrip 'kras'.
tem
STADSGEZICHT
Uwe Beestenmarkt. Foto: Henk Bouwman
LEIDEN - Verte-
genwoordigers
van de gemeen
te gaan op
nieuw praten
met bewoners
van de Voor
straat over de
aanleg van een
nieuwe riolering
in deze straat.
Uitgangspunt
daarbij is dat er
in ieder geval
een riool in het
midden van de
straat zal wor
den gelegd; de
vraag is wat de
financiële con
sequenties voor
de bewoners
zullen zijn.
Foto: Archief
Leidsch Dagblad
Woensdag 5 oktober
NOORDWIJK - Ontluistering troef dezer dagen bij
het negentig jaar oude hotel Huister Duin in Noord-
wijk. Het grijze 'blok' pal bij de zee moet alle gehei
men prijsgeven. Tientallen nieuwsgierigen dwalen
onbekommerd door de vele gangen, kamertjes en za
len van het hotel dat uitverkoop houdt. Alles moet
weg: de immense spiegels, het meubilair (variërend
van curiosa tot antiek) de rotan meubels, glas- en
serviesgoed. Het past allemaal niet meer in het nieu
we Huis ter Duin dat binnenkort op de plaats van het
oude zal verrijzen. Daar horen moderne, lichte en
strakke spullen, zo meent de directie van Huis ter
Duin.
Zo gauw als alles is geveild, valt de noordvleugel ten
prooi aan de slopershamer. En daarmee is dan vrij
wel een einde gekomen aan het oudste familie-hotel
dat Noordwijk, na de sloop van de hotels Hoek, Hol
lander en Seinpost, nog rijk was.
Zover is het nog niet. Eerst moeten de veilingmees-
'e "kt, hè meneer? Die man
)j te houden", verzucht
liw Dora (79) na 56 jaar
c voor het tuinhuisje De
Ons Buiten in Leiden
J.Zelf heb ik genoeg aan
Ije bejaardengym in de
laar hij stapt zelfs op
morgen nog vroeg zijn
om te gaan fietsen."
rdrijf, het is allemaal tijd-
zegt Lau Bon zelf. „En
en ben ik ook wel aan
den wat ik vroeger heb
_!n mijn jeugd was er
ld om bij een vereniging
sporten en in de tijd dat
Grofsmederij zat en de
ertig jaar dat ik bij de
te Lichtfabrieken werkte,
r gewoon geen tijd voor.
jeetje voetballen bij Lug-
j dat kon nog net, maar
lere sporten hoefde je
^enken.
i ik ook allemaal pas op
y^eftijd gaan doen. Rond
ertigste, toen we het wat
u- ^gen. Ben ik gaan turnen
ur%ior, diploma's gaan ha-
biie Leidse Reddingsbriga-
m9£rpolo gaan spelen bij de
"h«tad, gaan toerfietsen bij
1 gaan hardlopen bij de
ZOS. Tussendoor nog 27 jaar
elementair zwemles gegeven in
De Overdekte, 24 keer de Laura
gereden en als 73-jarige de tien
kilometer gelopen op de 3M-
marathondag.
Daar begin ik niet meer aan,
want die laatste keer was ik uit
geput toen ik aan de finish
kwam, maar dat fietsen en dat
wandelen blijf ik doen. Ik kan
gewoon niet stilzitten, ik moet
altijd in beweging zijn. Dat
houdt je schijnbaar toch jong,
want niemand schat me mijn
leeftijd. Heeft ook z'n nadelen,
want hier op de tuin vragen ze
me nog wel eens om een stuk
grond om te spitten, maar dat
wordt me iets te veel. Ik heb al
genoeg werk aan mijn eigen
tuin, een lap van 300 vierkante
meter, waarop we alles verbou
wen wat maar te eten is. Veel
werk ja, maar ach, het is een
hobby van me. En je bent lekker
bezig in de buitenlucht.
Heb ik altijd al behoefte aan ge
had, aan buitenlucht. De mooi
ste tijd bij de Lichtfabrieken wa
ren ook de laatste jaren in de
buitendienst. Leidingen ver
nieuwen en metertjes plaatsen
bij de mensen. Minder aardig
was dat je af en toe ook het gas
moest afsluiten bij wanbetalers,
wat je vooral in de winter vaak
met pijn in het hart deed, maar
over het algemeen was dat toch
de leukste periode. Hoewel ik
het ook daarvoor altijd naar
mijn zin heb gehad in mijn
werk. Eigenlijk is er maar een
tijd geweest, die heel rottig was.
Dat waren de laatste drie oor
logsjaren, waarin ik tewerkge
steld was in Duitsland.
Als veertienjarige was ik begon
nen bij de Grofsmederij. Na de
lagere school en het zevende en
achtste leeijaar, werd ik daar
voorwarmer. Dat hield in dat ik
schakels in het vuur moest han
gen en die vervolgens met een
voorhamer aan elkaar moest
klinken tot een ketting. Ik heb
het zes jaar gedaan, totdat ik in
1942 naar Duitsland werd ge
stuurd. Daar was geen ontko
men aan, want het Arbeidsbu
reau stuurde je gewoon weg en
als je niet ging, kon dat heel ver
velend uitpakken voor je familie.
Ik kwam terecht in een gieterij
van een fabriek bij Berlijn en
daar was het alleen maar overle
ven. Kaalgeschoren van zes tot
zes werken en als je 'm wilde
Lau Bon: „We kunnen overal heen en alles wat we nodig hebben kunnen we kopen. Dat blijf je altijd waarderen als je het vroeger met een half onsje kaas in de week hebt moe
ten doen en ieder dubbeltje om hebt moeten draaien." Foto: Hielco Kuipers
smeren en ze kregen je te pak
ken, dan werd je bont en blauw
geslagen. En als je in de fabriek
in opstand kwam, kon je ook
nog naar een concentratiekamp
worden gestuurd. Dat hebben
ze met mij ook willen doen,
toen ik een SS'er had neergesla
gen, die me voortdurend liep uit
te schelden. Ik had het aan de
baas van de fabriek te danken,
dat dat met een sisser is afgelo
pen en dat ik hier nu nog zit.
Ook de eerste periode na de
oorlog was niet zo leuk. Niet dat
je erop aangekeken werd dat je
in Duitsland had gewerkt, want
dat waren er duizenden ge
weest, maar je was weggestuurd
met 75 gulden voorschot om
een koffer en wat kleding van te
kopen en toen we terug waren,
kregen we bericht dat we dat
geld terug moesten betalen. Aan
het Arbeidsbureau. Belachelijk,
maar je deed het toch, want je
was bang dat je anders niet
meer aan de slag kwam.
Dat lukte mij wel, bij de Lichtfa
brieken, waar mijn vader ook
nog veertig jaar heeft meegelo
pen als loswerkman. Ik ben er
stoker geweest, kraandrijver, ik
heb in de fitterij gewerkt, op de
laadvloer gestaan, in de kraakin
stallatie en in het blauwwater-
gas- voordat ik in de buiten
dienst terecht kwam. Ik ben ook
altijd bij de Lichtfabrieken ge
bleven, hoewel die in het begin
niet best betaalden. Mijn vrouw
die als naaister bij Clos en
Leembruggen nieuwelingen in
werkte, verdiende vlak na de
oorlog meer dan ik. Zij kreeg 33
gulden per week en ik 28. Maar
ja, je had vastigheid hè, en vas
tigheid was alles in die jaren.
Met z'n tweeën kregen we het
daarna wel zoveel beter, dat we
al snel op vakantie konden.
Naar Spanje. Naar Blanes, Beni-
dorm, Mallorca en later nog een
keer naar Amerika. De rest van
de zomermaanden zaten we
hier op de tuin, dus dat was best
vol te houden. En de laatste ne
gentien jaar is het helemaal per
fect. We kunnen overal heen en
alles wat we nodig hebben kun
nen we kopen. Dat blijf je altijd
waarderen als je het vroeger met
een half onsje kaas in de week
hebt moeten doen en ieder dub
beltje om hebt moeten draaien.
Dus geniet ik van elke dag. Ze
ker als ik ook nog kan sporten.
Dat blijf ik doen zolang het kan.
Een keer per jaar naar de dokter
voor een 'apk-keuring' en dan
weer lekker gaan. Een ander
gaat achter de geraniums zitten
en kwijnt weg, ik wil de buiten
lucht in. Bewegen. Dat houdt
me fit en dat zal het verschil wel
zijn. Voor je gezondheid kun je
ook voor een goed deel zelf zor
gen."
Paul de Tombe
