Plavsic bekent schuld aan vervolging BUITENLAND Zuid-Afrika kan niet zonder weggekaapte artsen r 'Bosnisch meisje' van havik tot duif Bush krijgt eindelijk klein beetje steun inzake Irak WHO: Blondjes sterven niet uit Demonstratie in Ivoorkust Evacuaties in VS voor Lili 'Israël houdt Palestijnse kinderen van school' Nationale artsenorganisatie: 'De situatie is beangstigend' rundvlee: ygeweerd ■Frankrijk weert Fits Hes niet langer. Pimier Hrre Raffarin heel dit 1 in Parijs in een om- lé bekendgemaal. Het Ijo tegen het Britsevlees al van maart 199(Toen de Europese Uni.Brits jes buiten de deure I uit vrees voor denen- rariant van de veeekte araan veel Britse ceren Ipe EU hief het emargo op, maar Frankrij )1. Het Europese Hf van heeft Parijs daarVor leeld en sinds decmber rankrijk een dwamom 1 wegens de onterehte ïg van het Britse \2es. 'en door jrting gebaiw |us - In de Noord-yri- kd Aleppo zijn gistroch- ker 24 mensen ontko len verscheidene ade Ven instortten. On?veer lensen raakten geond, et Syrische staatsprs- j SANA op gezag va mi- 'i Hammoud van in- dse zaken. Gevreei kat nog zeker veert; i onder de puinhoen /olgens gouvemer Os- ||iay van Aleppo stoten spuwen in toen er zh landverschuiving ver- vast voor :oop drugs Iester - Een emstigieke in Manchester deerste l*!|hop in Groot-Brittinië e, is gisteren weger ille- ugsbezit veroorded. De ^n een rechtbank iiVlan- r verklaarde Colin avies ivendien schuldig m il- drugsimport en heex- en van zijn huis vor de mptie van drugs', 'e aan •rziekte MS lijdene Da- i dat hij de hasj teDe- Evan zieken wile stel- in pijn te verza»ten. aat wordt latere- Davis zit al twaalf taan- voorarrest. De poHe Hiem een jaar geledi op Hning van zijn shoj ^>n - De voormaligfi- ;le topman van he\me- __se energiebedrijf iron, Ar Fastow, is gisten aan- gd wegens fraudevit- r en zelfverrijkinjDe 40- fcFastow heeft ziclilf leven bij de politien is ^voorgeleid. Fasto wordt enkele anderen ui ver- de ingewikkelde lek- iundige schema'se heb- tdacht waardoore be- Bsultaten van Eiun er op veel beter uitzagi dan merkelijkheid wan. donderdag 3 OKTOBER 2002 pn-topman geklaagd opol rolt werk op Biljana Plavsic. Foto: Reuters/Jerry Lampen door onze correspondent Cees van Zweeden boedapest/gpd - Een van de beroemdste schilderijen in Servië toont een jonge scho ne die uit een gouden kruik wijn laat sijpe len in de mond van een stervende soldaat. De soldaat is de vaandeldrager van Prins Lazar, die bij de epische slag op Kosovo Polje (1389) was gesneuveld. Om hem heen liggen lichamen van Turken, wier leger echter de Serviërs had verslagen. Nadat in 1995 het Verdrag van Dayton een einde had gemaakt aan de Bosnische oor log, verscheen een satirische interpretatie van 'Kosovaars Meisje' (het schilderij) in een plaatselijk weekblad. Het meisje met de wijnkruik was Biljana Plavsic en de ster vende soldaat Radovan Karadzic, leider der Bosnische Serviërs. De Serviërs hadden op nieuw een slag verloren, ditmaal om de aansluiting van hun Republika Srpska in Bosnië bij Servië. Die oorlog was van Servische kant begon nen, toen begin april 1991 de moslimbevol king uit Bijeljina en Zvomik in Oost-Bosnië was verdreven. De zuivering was het werk van het Joegoslavische Nationale Leger, de Rode Baretten (een speciale politie-een- heid), Bosnische Serviërs en de Tijgers van de Servische gangster Arkan. Plavsic kuste Arkan na diens misdaad en verklaarde: „Hij is een echte Servische held. Helden zoen ik altijd." Ruim tien jaar later bekende dit 'Bosnisch Meisje' gisteren eindelijk schuld aan de vervolging van moslims. Daarop schrapten de aanklagers van het Haagse oorlogstribu naal de overige zeven onderdelen van de aanklacht tegen haar, wellicht in ruil voor een getuigenis tegen Slobodan Milosevic. Biljana Plavsic (72) was al een raciste voor de oorlog uitbrak. Als biologe debiteerde ze de theorie dat het vermengen van rassen tegennatuurlijk is. Haar doel was een ras zuivere Republika Srpska als onderdeel van een Groot-Servië. Als voor de Groot-Servi sche gedachte zes miljoen Serviërs moes ten sterven, dan ware dat zo. Dan zouden er, zo verklaarde ze, altijd nog zes miljoen overblijven. Milosevic, zelf meer een nationalist van het opportunistische soort, achtte Plavsic on toerekeningsvatbaar wegens fanatisme. „Ze hoort niet in de politiek thuis en heeft drin gend een psychiater nodig", zou hij ooit gezegd hebben. Die psychiater vond Plavsic is de persoon van Radovan Karadzic. Deze Karadzic was van huis uit psychiater, maar had evenals Plavsic de wetenschap voor de politiek ver ruild. Karadzic was de leider der Bosnische Serviërs, toen dezen hun oorlog uitvocht- ten. Plavsic was zijn rechterhand, en zou dat blijven totdat de kruitdampen boven Bosnië in 1995 eindelijk wegtrokken. Ze had vele bijnamen. Zoals de IJzeren Da me, de Keizerin van Servië en de Bruid van Frankenstein. Vrouwen die treurden over het verlies van hun geliefden, waren voor haar aanstellers. Had Prins Lazer ook niet zijn leven gelaten tegen de Turken? „We hebben het hier over een der architecten van de ethische zuiveringen", zei Carl Bildt, ex-premier van Zweden en topman van de VN ooit over haar. Maar ze was ook een kameleon. Na de oor log brak ze met Karadzic, hoewel in hoofd zaak om diens maffiose praktijken. Ze bracht het tot president van de Rpublika Srpska en begon zich te draperen in schaapskleren. Madeleine Albright, voor waar geen naïeveling, prees later haar om mezwaai. „In Plavsic zag ik iemand die enorm ten goede is veranderd gedurende de moeilijke geschiedenis van Bosnië-Her- zegovina", sprak de voormalige Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken. Vorig jaar meldde ze zich eigener beweging in Den Haag. Aanklaagster Del Ponte liet haar enkele maanden later, hangende de rechtszaak, naar Servië vertrekken. Del Ponte was ook geen naïeveling. Vanuit het zelfde Servië bekende Plavsic gisteren kleur, tot dusverre als eerste en enige poli tieke leider. washington/anp-afp-rtr - De Amerikaanse president George Bush heeft eindelijk een steuntje in de rug gekregen voor een mo gelijk hard optreden tegen Irak. Het Huis van Afgevaardigden zal hem vrijheid van handelen ge ven ten aanzien van Irak, zo bleek gisteren uit een geopen baarde overeenkomst tussen het Witte Huis en de Democratische en Republikeinse leiders in het Huis. Moskou stelde zich gisteren ook iets toegeeflijker op ten aanzien van het Amerikaanse streven naar een hardere resolutie over Irak. De Russische minister van buitenlandse zaken Ivanov er kende weliswaar dat een nieuwe resolutie misschien wel nodig is, maar lijkt niet genegen te zijn de zaak meteen op de spits te drij ven. Rusland is volgens Ivanov 'in dien noodzakelijk bereid om ten aanzien van de werkzaamheden van de wapeninspecteurs in Irak te onderzoeken of er een nieuwe resolutie moet komen'. Dat moet dan blijken uit het rapport over de besprekingen tussen de VN en Irak in Wenen, dat de chef van de VN-inspectiemissie, Hans Blix, vandaag ovèrlegt, al dus Ivanov. De overeenstemming tussen de Verenigde Naties en Irak van dinsdag biedt evenwel 'echte perspectieven' voor hervatting van het werk van de VN-wapen- inspecteurs, meent het Russi sche ministerie van buitenland se zaken. De terugkeer van de inspecteurs zal 'het mogelijk maken een antwoord te geven op vragen over de vooruitgang in verboden wapenprogram ma's van Irak en vooral hun fi nanciering'. De Verenigde Staten zijn een andere mening toegedaan. Ze hebben zich gekeerd tegen de overeenkomst tussen Blix en de Iraakse delegatie in Wenen. Mi nister van buitenlandse zaken Colin Powell zei dat Washington pas inspecteurs wil laten ver trekken nadat de Veiligheids raad een nieuwe harde resolutie tegen Bagdad heeft aangeno men. Niemand wordt 'het moe ras' ingestuurd, aldus de be windsman. Washington en Londen vinden de bestaande resoluties tegen Irak geen basis meer voor nieu we inspecties. Ze willen nieuwe instructies en keihard vastleg gen dat Irak volledige toegang verschaft tot alle plaatsen die in specteurs willen controleren. De inspecteurs moeten binnen der tig dagen na aanvaarding van de resolutie een lijst van Bagdad hebben met alle gegevens van het Iraakse wapenarsenaal. Als Bagdad een van de voor waarden aan zijn laars lapt, dan zijn de VN-lidstaten geautori seerd om alle mogelijke midde len in te zetten om de interna tionale vrede en veiligheid in de regio te herstellen', aldus de tekst van een Amerikaans-Britse VN-ontwerpresolutie. omobilisteed km/per ur u - Op de grote ngweg tussel is gisteren m snel- luivel betrapt. Dauto- [st reed 207 kilonter per jjna twee keer zceel als itaan. De man rrest zijn ijs inleveren. Deelgi- lolitie controleeninds 1 Br extra scherp ode Ring' van Brussi Met ingevallen per ja: is de Bn van de gevaarkse au- wegen van het lad. Bij- gen van de tien ogeluk- sbeurt door 'ongtaste ;id', zoals het offieel gale hand! »r neemt t>e bi - Meer dan zeien ton ans ivoor is dit ja: al in genomen, voonmeiijk s. „Een dramatisie toe- aldus directeuloseph van de Kenya Wllife e (KWS) in een vklaring. ;gale handel neet vol le KWS onder ner toe t er gespeculeertvordt h liberalisering vi de ïandel. Dat beslt wordt lijk in novembereno- 'ijdens de CITESonven- e de internatione han- bedreigde planri- en orten reguleert. new york/anp - De Wereldge zondheidsorganisatie (WHO) ontkent met klem dat blondjes aan het uitsterven zijn. Vorige week meldde de Britse omroep BBC dat er volgens weten schappers over tweehonderd jaar geen natuurlijke blondines meer zouden zijn. Een via de VN verspreide studie van Duitse deskundigen sugge reerde dat vrouwen met blond haar een bedreigde soort vor men die rond 2200 zou zijn uit gestorven. De vorsers voorspel den dat het laatste echte blond je wordt geboren in Finland, waar naar verhouding de mees te blondines voorkomen. Te weinig mensen dragen volgens hen nog het gen dat mensen blond maakt, om langer dan twee eeuwen te kunnen voort bestaan. Het probleem zit volgens de onderzoekers in het feit dat blonde haren worden veroor zaakt door een recessief gen. Dat wil zeggen dat een kind al leen blond haar zal hebben, als het gen in beide kanten van de familie voorkomt in de genera tie van de grootouders. Verder dachten de onderzoe kers dat namaak-blondjes, die hun haar blonderen, er mede schuldig aan zijn dat hun na tuurlijke concurrentes ter ziele gaan. Mannen zouden geblon deerde vrouwen aantrekkelijker vinden en die als partner ver kiezen boven echte blondjes. Waarom, legden de onderzoe kers niet uit. Allemaal onzin, zegt de WHO. Er zijn helemaal geen aankno pingspunten om te veronder stellen dat natuurlijke blondjes gaan uitsterven. Bovendien zegt de VN-organisatie er ook geen flauw benul van te heb ben hoe de onheilstijding uit eigen rangen tot stand is kun nen komen. Abidjan - Duizenden mensen de monstreren tegen de oprukkende rebellen in Ivoorkust. De rebel lende militairen hebben hun machtsbasis in het noorden ver der uitgebreid. Zonder bloedver gieten namen ze opnieuw een kleine stad in, zo meldden oogge tuigen gisteren. Duizenden aan hangers van de Ivoriaanse presi dent Gbagbo betuigden op hun beurt steun aan de regering tij dens een demonstratie in de eco nomische hoofdstad Abidjan. De inspanningen van de Ecowas om te bemiddelen in Ivoorkust heb ben intussen vruchten afgewor pen. Vertegenwoordigers van het economische samenwerkingsver band van West-Afrikaanse staten wisten voor het eerst telefonisch contact te leggen met een 'woordvoerder* van de rebellen. Mohammed ibn Chambas van Ecowas zei dat president Gbagbo bereid is een wapenstilstand te sluiten. Een eenduidend ant woord van de rebellen hierop is er nog niet. Foto: EPA/lssouf Sanogo door Simone van Driel den haag - Onder het betuigen van 'volledig berouw* heeft de Bosnische-Servische ex-president Biljana Plavsic (72) zich gisteren voor het Joegoslavië-tribunaal schuldig verklaard aan de vervol ging van de moslim- en Kroati sche bevolking tijdens de oorlog in Bosnië in 1992. Zij geeft het be staan toe van door Servische inge richte concentratiekampen en honderden detentiecentra, erkent moorden en martelingen op on schuldige burgers, slavernij, plun dering en verwoesting van cultu rele monumenten. De aanklagers van het tribunaal begroetten de schuldbekentenis door een van de Bosnisch-Servi- sche oorlogsleiders als 'een be langrijke stap in het proces van verzoening'. Plavsic, bijgenaamd de IJzeren Dame, was tijdens de oorlog lid van leiding van de Bosnisch-Servische 'republiek' en volgde later Radovan Karadzic op als president. „Mevrouw Plavsic reikt de slachtoffers de hand. Het is een moedige beslis sing", aldus woordvoerster Flo rence Hartmann. In ruil voor de schuldigverklaring aan deze misdaad tegen de men selijkheid, hebben de aanklagers de beschuldiging van genocide tegen Plavsic en ook alle andere punten in de aanklacht laten val len. Voor haar rol in de etnische zuiveringen kan zij levenslange gevangenisstraf krijgen. Plavsic was gisteren niet zelf in de rechtszaal aanwezig maar op een geheime locatie onderge bracht. Gestoken in grijsblauw mantelpak en gezeten voor een vlag met het embleem van de Verenigde Naties, was ze via een videoverbinding te zien. Over haar lippen kwam één zin: „Ik ben schuldig." Plavsic was vorig jaar september in afwachting van het begin van haar proces voorlopig vrijgelaten. De rech ters bepaalden gisteren dat ze 'om veiligheidsredenen' op vrije voeten blijft. Plavsic had zich in januari 2001 bij het tribunaal ge meld nadat ze lucht kreeg van een aanklacht tegen haar. Ze verklaarde bij haar voorgeleiding voor de rechters dat ze onschul dig was. „Met het accepteren van haar verantwoordelijkheid hoopt mevrouw Plavsic enige troost te bieden aan de onschuldige slachtoffers - moslims, Kroaten en Serviërs - van de oorlog in Bosnië. Zij nodigt anderen, vooral leiders, uit zichzelf en hun eigen gedrag te onderzoe ken", zei Plavis' advocaat Euge ne O'Sullivan na afloop van de zitting. Sullivan benadrukte dat Plavsic geen beloften over straf vermindering zijn gedaan, en dat zij 'er niet mee heeft inge stemd te getuigen in enige zaak die voor die tribunaal wordt ge voerd'. Toch kan zij juist met dit ak koord aantreden tegen haar vroegere bondgenoot Slobodan Milosevic. Want zodra de rech ters in december een vonnis over haar hebben uitgesproken, is er geen risico meer dat ze ver klaringen aflegt waarmee ze zichzelf belast. Plavsic kan po tentieel vernietigende verklarin gen afleggen over de rol van de Servische ex-president in het aanstichten, uitvoeren en beta len van de oorlogen in Kroatië en Bosnië. lake charles-miami/anp-afp- rtr - De autoriteiten in het zui den van de Verenigde Staten hebben honderdduizenden mensen geadviseerd om weg te gaan uit de kustgebieden die waarschijnlijk vandaag worden getroffen door de orkaan Lili. In de staten Texas en Louisiana zouden zo'n 750.000 mensen hun huizen moeten verlaten. Tienduizenden mensen zijn al in de auto gestapt en naar het noorden vertrokken. Het gaat om een 'vrijwillige evacuatie', maar de autoriteiten in Texas hebben laten weten dat zij zich voorbereiden op een 'mogelijk catastrofale storm', aldus CNN. Er worden zeker tien meter hoge vloedgolven verwacht, en uit zonderlijk sterke rukwinden. door onze correspondent Bob Kroon genève - Hoewel het nieuwe schooljaar al een maand gele den is begonnen, kunnen hon derdduizenden Palestijnse kin deren in de bezette gebieden niet naar school vanwege door Israël opgelegde restricties. Uni cef, het Kinderfonds van de Ver enigde Naties, zegt dat 'Israël een hele generatie Palestijnse kinderen van onderwijs uitsluit, hetgeen neerkomt op een fla grante schending van de Con ventie voor de Rechten van het Kind, die ook door de Joodse staat is ondertekend'. Van de ongeveer een miljoen kinderen van schoolgaande leef tijd kunnen er momenteel 226.000 niet naar school en zijn 9.300 onderwijzers op non-ac tief, omdat door de uitzonde ringstoestand in de bezette ge bieden minstens 580 scholen zijn gesloten. „Als een absoluut minimum dienen de Israëlische autoriteiten maatregelen als huisarrest en uitgaansverbod op de heffen tijdens de schoolu ren", aldus Pierre Poupard, de Unicef- vertegenwoordiger in Jeruzalem. „Schoolkinderen in Nablus, Tulkarem, Jenin en He- bron zijn het zwaarst getroffen omdat het gezinsleven daar to taal is ontwricht." Ouders hebben hun toevlucht genomen tot onderwijs thuis, in moskeeën, kelders of zelfs in steegjes, maar volgens Poupard is de 'kwaliteit van dit alternatie ve onderricht niet te controle ren'. Er zijn ook nijpende finan ciële problemen. Doordat de economie in de bezette gebie den op vele plaatsen is ingestort hebben vele ouders geen geld om hun kinderen naar school te sturen, voor zover er scholen beschikbaar zijn. Unicef zegt dat ruim 300.000 kinderen hiervan de dupe zijn. Het VN Kinder fonds ondersteunt momenteel het onderwijs voor 12.500 kin deren in Hebron en Khan Yunis in de Gazastrook, maar doet een beroep op donorlanden om dit getal minstens te kunnen ver dubbelen. iaag - Europol hdt giste- fn internationaaletwerk 1 touwenhandelaa opge- De politieorganiiie ar- rde circa tachtigiensen (schillende Eurojse lan- n Nederland zij geen ar- ies verricht, aldceen lvoerder van he&ndelijk t van het openba minis- Het netwerk ströe zich is hem niet tot iNeder- ïit. Europol wildmet de tie Girasole (Zoie- 1) een crimineeletwerk nge, vooral OosEurope- Éuwen smokkeld ont- |elen. De vrouwe kwa- in de prostitutie;recht. door onze correspondent Eelco van der Linden pretoria - Artsen weghalen uit ontwikkelings landen die zelf daardoor tekorten krijgen, is 'not done' maar gebeurt volop. Zuid-Afrika is als 'jachtgebied' aantrekkelijk vanwege het ho ge opleidingsniveau en - voor Nederland - een taal die dicht bij de onze ligt. Met de verpleeg sters is men, op last van de vorige regering, in middels gestopt, maar de artsen blijven ko men. „Nee, er is hier helemaal geen probleem met vertrekkende artsen. Ze vertrekken wel, maar komen ook snel weer terug - bij ons 99 van de 100." Sian van het 'internationale recrute- ringsbureau' O'Grady-Peyton in Pretoria, weet dat haar business als controversieel te boek staat, maar weigert zich te laten be schouwen als een saboteur van het! nieuwe Zuid-Afrika. „Wij bieden vooral jongeren de kans binnen een jaar tijd hun uitstaande stu dieschuld terug te verdienen." De meningen zijn verdeeld, maar feit is dat Zuid-Afrika sinds de omwenteling in 1994 een exporteur geworden is van goed opge leid medisch personeel. Een kwart van de tussen 1990 en 1997 afgestudeerde dokters bevindt zich momenteel in het buitenland. De commercie speelt er gretig op in. Sla het lijfblad van de Zuid-Afrikaans medische we reld, The SA Medical Journal, er maar op na: advertenties omzoomd met dollartekens vra gen: „Bent u al toe aan een nieuw avontuur in Australië, Nieuw Zeeland, Canada, Groot - Brittannië of de VS?" Nee, Nederland staat niet bekend als een groot 'jager' in Zuid-Afrika, maar het aantal van 60 tot 100 specialisten dat inmiddels naar ons land is afgereisd, vindt Helen Strong van 's lands belangrijkste artsenorga nisatie SAMA, 'toch aanzienlijk voor een klein land. Tel het op bij andere kleintjes en je hebt het over een Zuid-Afrika groot ver lies'. Strong noemt de trend 'zeer beangsti gend'. De grote jagers zijn Groot-Brittannië, Australië en Canada. Dit laatste land heeft de afgelopen jaren zeker 2000 artsen uit Zuid- Afrika weggehaald, vooral om ze te plaatsen in afgelegen gebieden waar geen Canadees zin heeft om te werken. Ophef veroorzaakte hier onlangs een tv-reportage uit de provin cie Saskatchewan, waar het hele jaar door barre weersomstandigheden heersen, en één op de vijf artsen Zuid-Afrikaan is. „Zonder hen zijn we absoluut verloren", zei een bur gemeester. Maar Zuid-Afrika denkt er net zo over. Het land kan zich niet permitteren om eerst veel geld in studie te investeren en daarna de mensen te zien vertrekken. Helemaal niet omdat thuis iedereen nodig is om, bijvoor beeld, een aids-crisis te lijf te gaan die mo menteel 5,5 miljoen van de 46 miljoen inwo ners trefL Dit is de redenatie van de Zuid- Afrikaanse minister van buitenlandse zaken, Dlamini-Zuma, die nu probeert vooral de landen van het Gemenebest te bewegen tot een restrictief beleid. Dat je succes kunt boe ken blijkt uit het verbod dat Nederland af kondigde op de 'import' van Zuid-Afrikaanse verpleegsters. Toenmalig minister Els Borst nam uiteindelijk ook het argument over dat ze in hun moederland te hard nodig zijn. Helen Strong van SAMA is de enige die met (statistisch) onderzoek serieus heeft gepoogd het fenomeen in kaart te brengen. „Met alle beperkingen die er zijn, kun je zeggen dat de trend van professionele erosie zich voortzet Dit jaar hebben er tot nu 565 artsen die lid zijn van onze organisatie het land verlaten. Dat is 54 procent meer dan de 368 die we re gistreerden voor het hele jaar 2001." De re- dènen die worden opgegeven voor vertrek zijn misdaad, laag inkomen, positieve discri minatie, te grote werkdruk - met name op het platteland - en achteruitgang van het ni veau. Strong benadrukt dat Zuid-Afrika eigenlijk nog genoeg artsen heeft, maar dat ze niet goed over het land zijn verdeeld. In de afge legen landelijke gebieden is de schaarste het grootst. Dat de afgestudeerde artsen (1200 per jaar) voordat ze mogen gaan praktiseren een jaar moeten werken in een 'lokalffe- meenschap' - een township of het patteland - heeft de situatie daar iets verbeterd, maar niet veel. Terwijl er in de Zuid-Afrikaanse ste den één arts is voor elke 700 inwoners, is dat op het platteland één voor elke 10.000, aldus het Zuid-Afrikaanse Medisch Genootschap. Het is op het platteland waar de essentie van Zuid-Afrika - eerste en derde wereld - zich genadeloos manifesteert. En dan blijkt dus niet iedereen (wit èn zwart) geïnteresseerd te zijn in werken in het 'echte Afrika'. Volgens een onderzoek uitgevoerd onder die jonge artsen zegt één op de drie naar het buiten land te willen. De regering overweegt nu vestigingslicenties af te geven, wat betekent dat de overheid be paalt waar jij mag gaan werken. En dat zal zijn daar waar de tekorten heersen. Strong benadert het laconiek: „Er is veel onrust hierover in artsenkringen, maar in Europa wordt dit toch ook gedaan. Je kunt je niet er gens vestigen waar al genoeg artsen zijn."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 5