'De moord op mijn lichaam'
GESPREK VAN DE DAG
Met 'Mindsurfer' ontspannen in de virtuele wereld
nk
mei
Papieren formaliteit staat levensreddende operatie in de weg
Het kwijnende ikeagevoel
It DAG 3 OKTOBER
MENSELIJK
De Britse popzanger
ROBBIE WILLIAMS
heeft een contract
van 125 MILJOEN
EURO gesloten met
platenmaatschappij
EMI. Dit meldt de
Britse krant The Sun
Alleen Michael
Jackson heeft ooit
betere zaken ge
daan. Die sleepte in
1991 bijna 1 miljard
euro in de wacht
voor een contract
met Sony Records.
Williams stond al on
der contract bij EMI,
maar dat liep af. Het
megabod was nodig
om de voormalige
Take That-zanger
vastte houden. Pla
tenmaatschappij So
ny had Williams
graag willen contracteren na afloop van zijn verbintenis
met EMI. De 28-jarige Williams, die alom wordt gepre
zen voor zijn album met songs van Frank Sinatra, kon we
gens zijn grote succes eisen stellen. Hij zou voor de 125
miljoen euro vier albums willen maken. Verder moet EMI
hem in de Verenigde Staten tot megaster maken. Boven
dien wil hij dat de maatschappij hem ook via internet en
dvd op de kaart zet. Foto: AP
Prins WILLEM-ALEXAN-
DER en prinses MAXIMA
brengen van 21 tot en met
23 oktober een werkbe
zoek aan TURKIJE. Het
0aar bezoekt Istanbul en
de omgeving van de stad
Kayseri, in centraal Tur
kije, van waaruit veel Tur
ken naar Nederland zijn
geëmigreerd. De reis werd
in juni op het laatste nip
pertje uitgesteld, omdat de
Turkse autoriteiten de
moordenaar van een Ne
derlandse vrouw, Marijke
van Dijk, hadden vrijgela
ten. Inmiddels zit deze
weer achter de tralies. In
Istanbul verricht het paar
de officiële opening van
het gerestaureerde Palais
de Hollande, het onderko
men van het Nederlandse
consulaat-generaal en de
consul-generaal. Ook be
zoeken de prins en prinses
de Blauwe Moskee, de Aya
Sofia en het Topkapi pa
leis. In centraal Turkije
praat het paar over immi
gratie met familieleden
van naar Nederland geëmi
greerde Turken, remigran
ten uit Nederland en loka
le autoriteiten.
Het Vaticaan heeft gisteren be
vestigd dat wijlen MOEDER TE
RESA bij leven een wonder heeft
verricht. Kerkelijke functionaris
sen hebben dit bekendgemaakt.
De bevestiging betekent dat
Moeder Teresa, die in 1997 op
87-jarige leeftijd stierf, waar
schijnlijk in aanmerking komt
voor ZALIGVERKLARING, een
ceremonie die de weg effent .voor
heiligverklaring. De Congregatie
voor de Gronden van Heiligen,
die het proces voor heiligverkla
ring begeleidt, gaf haar goedkeu
ring aan berichten dat een India
se vrouw door tussenkomst van
Moeder Teresa van een maagtu
mor is genezen. Paus Johannes
Paulus II moet nu nog toestem
minggeven. Foto: Reuters
De Zweedse belasting
dienst is gedupeerd door
papier etende RATTEN.
Een rechtbank in het
Scandinavische land sprak
gisteren een vrouwelijke
verdachte van belasting
fraude vrij wegens gebrek
aan bewijs. Ze had tegen
de rechter verklaard dat
ratten in haar kelder de
omstreden BOEKHOU
DING van haar failliete res
taurant hadden opgepeu
zeld. De rechtbank restte
uiteindelijk niets anders
dan de vrouw onschuldig
te verklaren.
In Jinggangshan in de bergen van Jiangxi is dinsdag een
marmeren zuil onthuld met GEDICHTEN van de oprich
ter van de Communistische Partij in China, MAO ZE-
DONG. Dat heeft het persbureau Nieuw China gisteren
gemeld. De onthulling van het monument had plaats op
de 53ste verjaardag van de communistische machtsover
name. De zuil heeft 800.000 yuan (ruim 100.000 euro)
gekost. Er staan 67 gedichten van Mao in gegraveerd. De
bergen van Jiangxi zijn de bakermat van de Lange Mars,
die oktober 1934 begon. Ongeveer 100.000 communis
ten, militairen en burgers legden toen binnen een jaar te
voet 10.000 kilometer af door de bergen van Zuid- en
West-China om zich in het ontoegankelijke bergland van
de noordwestelijke provincie Shaanxi te vestigen.
Hoe trek je als VERKOPER van de Amsterdamse DAKLO
ZENKRANT Zde aandacht? Simpel, door je te verkleden
iemand die waarschijnlijk iedereen wel kent: Charlie
Chaplin! Deze verkoper voor de Bijenkorf in Amsterdam
hoopt op deze manier zijn kranten sneller kwijt te raken.
Of zijn 'gekke' actie mede is ingegeven door de Drie Dwa
ze Dagen, die vandaag in het warenhuis beginnen, is niet
bekend. Foto: ANP
Showbizzjournalist AL-
BERT VERLINDE is gister
ochtend tijdens een recht
streekse uitzending op Ra
dio 538 bekeurd toen hij
vanuit de auto mobiel bel
de met presentator Edwin
Evers. Elke woensdag be
spreekt Verlinde in het
ochtendprogramma van de
diskjockey de laatste
showbizzroddels. Terwijl
de verslaggever, die vanuit
zijn auto belde, hoorbaar
naar een parkeerplaats
zocht om veilig te kunnen
telefoneren, sommeerde
de politie hem te stoppen.
Vervolgens was live op de
radio te horen hoe de twee
agenten proces verbaal op
maakten. „Tjonge meneer,
zo'n dure auto rijden en
dan kan er geen hands-
free-setje vanaf?", scham
perde een van de politie
mannen. Nadat de RTL
Boulevard-presentator op
de bon was geslingerd, be
tuigde hij op de radio di
rect schuld. Radio 538
laat weten dat de show
bizzjournalist de bekeuring
niet kan declareren.
Een computerspel spelen met
de gemoedstoestand. Onwerke
lijk? Niet langer, want nieuwe
technologische ontwikkelingen
zorgen ervoor dat gevoelens een
computerspel sturen. Opgewon
den of zenuwachtig? Dan gaat
de virtuele reis door grotten en
tunnels al sneller en sneller,
waardoor ontspannen moeite
loos gaat. En dat is het doel van
het spel: leren ontspannen.
Je neemt plaats in een comfor
tabele ligstoel, die net als bij de
tandarts langzaam achterover
zakt. Zo wordt de spanning op
gebouwd. Op je hoofd zitten
cjrie sensoren, die in verbinding
staan met de computer. De sen
soren hebben dezelfde werking
als een EEG-scan in het zieken
huis, al je hersenactiviteiten
worden gemeten. Je krijgt een
driedimensionale bril op en de
ligstoel schuift langzaam onder
de computer, de zogeheten
'mindsurfer'.
Dan begint de reis door een vir
tuele wereld. Je reist door fel ge
kleurde grotten en tunnels. Daar
De ontspanningscomputer die analyseert hoe ontspannen iemand is.
Foto's: GPD/Harmen de Jong
hebben de makers een grapje
van gemaakt: je volgt namelijk
een zaadcel. Alleen al dat onver
wachte gegeven zorgt ervoor dat
de reis bliksemsnel start, je bent
gespannen, je weet niet wat er
gebeurt. Via de koptelefoon krijg
je een instructie: ontspan je! Als
dat lukt en je hersenactiyiteit af
neemt, gaat de reis plotseling
ook veel rustiger. Dat alles duurt
nog geen tien minuten. Hoe re
laxter je bent, des te langer
duurt het spel. Je kunt zelfs di
verse moeilijkheidsniveaus spe
len.
Het bedrijf The Mind Connec
tion uit Maastricht demon
streerde deze week het nieuwe
spel op de eerste dag van de In
dustriële Week 2002 in de Jaar
beurs in Utrecht. Het bedrijf is
vijf jaar bezig geweest met de
ontwikkeling van het spel, dat
de consument 500 euro aan
software kost plus enkele hon
derden euro's voor een spel. Je
traint jezelf op de computer om
te ontspannen. En dat is uniek
in de wereld. „Normaal stoei je
met een muis of joystick, nu
met je gemoed", zegt Geert-Jan
Driessen van The Mind Connec
tion.
Maar waarom niet gewoon een
middagje televisie lajken of een
weekje op het strand gaan lig
gen? Dat is nog goedkoper ook.
Driessen: „De nieuwe technolo
gie biedt steeds meer mogelijk
heden. Vroeger had je ook geen
televisie of een auto om op va
kantie te gaan. Je bepaalt zelf of
je het spel wilt spelen."
Driessen gebruikt het spel dage
lijks om zich te ontspannen, dat
gaat steeds beter. Hij kan niet
meer zonder deze 'mentale
douche'. „Een ander rookt een
sigaretje, ik gebruik de virtuele
wereld." Topsporters, of men
sen uit zakenleven die moet
spreken op een belangrijk con
gres hebben baat bij het spel,
meent hij. Zij leren zich te ont
spannen. „Stel dat je een be
langrijke penalty moet nemen
terwijl het hele stadion brult; als
je met het spel oefent kun je dat
soort spanningen van je afeet
ten."
Diverse verzekeringsmaatschap
pijen zijn inmiddels op de hoog
te van het computerspsuM
derzoek blijkt dat tachtit Lei
cent van de langdurig zdje I
aan stress gerelateerde e LN
hebben. Het computervan i
de speler te ontspanneiartij
stress beter kan wordeik vai
men. Psychologen krahaal i
spel, zegt Driessen. „Mag va
logisch, want als het sp/olg<
cesvol is kost het hun ier M
ze anders in rekening kid n<
brengen." igd.
m ve
met
Rudi Buis in ve
pht.
Deze dag hebben Jolanda en Ed
Kriek uitgekozen om aan ieder
een die het maar horen wil hun
verhaal te vertellen. Normaal
komt Jolanda pas om twee uur 's
middags uit bed, omdat delen
van haar lichaam zijn aangetast
door de zeldzame ziekte amylo-
idose. Adrenaline pompt vandaag
de vitaliteit weer even terug in
haar verzwakte lichaam. De 42-
jarige Hoofddorpse moeder van
twee kinderen is klaar voor het
laatste gevecht om haar leven: de
strijd tegen bureaucratie.
Jolanda Kriek heeft zich in da
gen niet zo fit gevoeld. Toch
moet ze het gesprek meermalen
onderbreken, omdat haar hart
onvoldoende zuurstofrijk bloed
door het lichaam pompt. Tij
dens die stiltes klinkt het sonore
gezoem van het voedingsinfuus.
Maar vooral ook de voortduren
de telefoongesprekken die echt
genoot Ed voert. Samen zochten
ze voor hun opzienbarende ver
haal de openbaarheid. Na
schokkende reacties in hun
naaste omgeving is het nu de
beurt aan de rest van Nederland
om te zien hoe bureaucratie een
mensenleven kan vernietigen,
zo is hun overtuiging.
Jolanda Kriek: „Ik was tot twee
jaar geleden een heel gezonde
sterke vrouw. Op een gegeven
moment kreeg ik last van mijn
nek, maar ik dacht dat hel wel
over zou gaan. Toen verplaatste
het zich ook naar mijn schou
ders en kon ik mijn armen nog
maar moeilijk bewegen. Ik kreeg
steeds meer pijn in mijn han
den. Aangezien mijn moeder
een ziekte uit de reumatische
hoek heeft, ben ik uiteindelijk
toch maar eens naar een dokter
gegaan. Vervolgens ben ik naar
meerdere ziekenhuizen ge
stuurd. Uiteindelijk is in Gro
ningen de diagnose gesteld dat
ik de meest ernstige vorm van
amyloïdose heb. Zo ver ze we
ten zijn er maar vijf mensen in
Nederland die het hebben."
Bij amyloïdose zorgt een gen er
voor dat de lever zetmeel-achti-
ge eiwitten produceert die afge
zet worden in gewrichten, het
zenuwstelsel en de grote orga
nen als nieren, maag en hart. De
ziekte veroorzaakt daar pijn en
functieverlies.
Jolanda: „In Groningen werd
onderzocht of ik een levertrans-
Jolanda Kriek met het voedingsapparaat. Foto: United Photos de Boer/Milan de Bie
plantatie kon ondergaan. Om
dat er inmiddels 2,5 jaar verstre
ken waren, voordat de diagnose
was gesteld, was mijn hart in
middels ook aangetast. Daar
door kwam ik niet meer in aan
merking voor een levertrans
plantatie. De artsen vertelden
me dat ik hooguit nog anderhalf
tot twee jaar te leven had. 'Maak
er wat van. Ga niet te veel in de
medische sector shoppen want
je hebt al genoeg ziekenhuizen
van binnen gezien. Geniet ervan
en neem vakantie. Wij zijn hier
uitgedokterd en komen niet ver
der met je', kreeg ik te horen."
„Ed en ik zijn vechters. We wil
len alles proberen, wat er ook
maar ergens in de wereld op dit
gebied mogelijk is. Via het inter
net zijn we uiteindelijk in het
Royal Free Hospital in Londen
terecht gekomen. Daar zit het
National Amyloidosis Centre.
Dat is wereldwijd erkend als het
centrum waar de meeste exper
tise over de ziekte aanwezig is.
We kwamen daar bij professor
Hawkins. Hij was heel verbaasd
over de goede staat waarin ik
verkeerde. Hij vertelde me dat
hij een second opinion wilde. Ik
begreep dat eerst niet. 'Nou',
vertelde Hawkins, 'wij doen hier
dubbele transplantaties. Hart en
lever'. We keken elkaar aan en
dachten: we komen hier om
mijn leven hopelijk iets langer te
maken. En dan heeft die arts het
over een operatie waar je nog
tachtig of honderd jaar mee
kunt worden. Het centrum had
de dubbele transplantatie al vijf
keer eerder gedaan, waarbij het
vier keer goed is gegaan. Het
ging om mensen die allemaal
boven de zestig en in een veel
slechtere conditie waren. We
hebben toen afgesproken in
Londen te blijven zodat ik alle
voorbereidende onderzoeken
voor de operatie kon ondergaan.
Na die onderzoeken werd dui
delijk dat ik een prima kandida
te voor de operatie was. We wa
ren helemaal blij."
„In Londen werd me verteld dat
ik wel voor een E112-formulier
moest zorgen. Ik zei meteen:
prima, dat halen we wel op in
Nederland. Ik wist helemaal niet
waar ik het moest halen, dus
mijn man ging eerst naar het ge
meentehuis. Maar daar konden
ze hem niet helpen. Toen is Ed
bij de huisarts geweest, heeft het
ziekenhuis gebeld en werd
doorverwezen naar de ziekte
kostenverzekeraar. Van de Zwol-
sche Algemeene kregen we te
horen dat zij de behandeling
zouden vergoeden, maar ons
niet aan het formulier konden
helpen. Ze wilden wel een brief
schnjven aan de kliniek waarin
ze zich financieel borg zouden
stellen. Die brief hebben we
naar Londen opgestuurd met de
mededeling dat ze niet bang
hoefden te zijn voor het geld.
Nee, ze moesten echt het El 12-
formulier hebben. Het kon aan
gevraagd worden bij het zieken
fonds. Maar ik zit niet in het zie
kenfonds. Ik dacht nog: dat
komt wel in orde. We bellen ge
woon het ziekenfonds en dan
sturen ze het formuliertje wel
op. Maar dat gebeurde dus niet.
Dat was een verschrikkelijke
klap. Zo heb je jaren lopen zoe-
»n in
ina
ose 1
erd.
dat
irect
ken naar de oorzaak vait ov
te. Dan krijg je te horenpera
mankeert en zie je jezels vei
gaan. Dat weet je gewo<derl
kom je in Engeland waarpai
hoort na een loodzware, wa
verder te kunnen levenange
een kans hebt. En dan kken
deze domper weer te valist*
ken." over
Het fameuze Royal Free,
tal trok in het verleden i
Arabieren en Aziaten di|4||
een hartoperatie wilder'
gaan. Om te voorkomeijQ\
binnen EU-lidstaten zie
fondsverzekerden dooraag
rijke zorgtoeristen op heche
de plan zouden komen,1, bi
het E112-formulier beder ei
Voor een operatie in eerlan
land moet dit formulier chti
overlegd. Voor de meestem
burgers levert dat geen chtg
probleem op omdat in ad 0
te landen de basisverzefeatri
ingesteld. In Nederlanddigd
veel mensen daar echten Ri
buiten. Degenen die iet: one
dan modaal verdienen, iren
het echtpaar Kriek een eoeti
zaak hebben, moeten zie Ee
culier verzekeren. t pr
Jolanda: „Maar of je nu
fonds of particulier, rijkgg(
bent: als je deze zeldzanO
vensbedreigende ziekte; ht
dan moet je naar het An
sis Centre. Ik denk dat hrda
Nederlander het recht da ei
heeft. Ik kan nu nog geoeke
worden. Zodra mijn nieinzi
getast gaan worden, en fort
volgende fase, dan kan ioori
harttransplantatie meent pl
gaan. Dat vind ik ook he(voi
terige van alle vertraging 't V
dag dat het langer duurte P1
als een moord op mijn lad
chaam." n ze
„Mijn dochter en zoon het r
pen hier helemaal niets srfg
van. Mijn dochter uit zicde j
wel direct. Die is binnen
paar jaar een heel vitale *4*
kwijtgeraakt. Die vraagt
af wat er eigenlijk aan d(iy(
is. Mijn zoon zit op kara'
praat wat minder. Maar-rdi
des temeer met zijn lichenis
keer." ;ter
's Avonds belt Ed Kriek rrda
goed nieuws. Het Erasmhet
disch Centrum in Rottenest
onderzoekt of de operatien
gelijk met buitenlandse <nin
se, binnenkort in Nederlrijv
worden uitgevoerd. n d
len
Jacob van der Meulen etei
Het ontbrak mij aan twee kleine ta
feltjes en vier stoeltjes voor onze
kleinkinderen. Nergens te koop.
„Bij Ikea", zei de dochter. Voor
uit dan maar. Op een zater
dagochtend liepen mijn man
en ik om half elf de blauwgele
pvestiging in onze regio bin-
m nen. Een clown stond bij de
ingang opgefokt grappig te
zijn. Het was er al
druk, en het werd nog
steeds drukker. Bij ie
dere stap opzij struikel
de je over een buggy
met kind. Naza
ten die niet wa
ren vastge
snoerd, vertoon
den speeltuin
gedrag: rond
rennen of
overal op en
onder. Zij die
veilig waren
opgeborgen
onder de hoe
de van Ikeaper-
soneel, wensten op
vallend vaak te worden opgehaald
door hun ouders.
Een gevoel van grote neerslachtig
heid overviel mij bij de borden die de
richting aangeven met de wervende
tekst: 'Zo zie je alles'. Ik wilde bij
voorkeur zo min mogelijk zien. Niet
dat oeverloze Ikea-assortiment. Noch
al die Nederlanders, waarvan een
aantal de indruk geeft dolgraag alles
te willen zien, en dat ook bij voor
keur te betasten, open te trekken, er
op te gaan zitten of zelfs te liggen.
Gedrag dat weerspannige Ikeabezoe-
kers zoals ik hinderlijk blokkeert bij
hun voornemen met haastige spoed
door allerlei hallen te racen, teneinde
zo snel tnogelijk bij de afdeling kin-
dermeubilair te belanden.
„Wat loop je te zuchten?", zei mijn
man, van nature een watgelatener
type. „Ik was vergeten dat ik hier al
tijd begin te twijfelen aan de zin van
het bestaan", vertrouwde ik hem toe.
Zogeheten consumentenparadijzen
die het finshoppen' hoog in hun
vaandel schrijven, en derhalve een
gewild ochtendje of middag uitzijn
voor het hele gezin, inclusief opa en
oma, maken mij altijd lichtelijk ra
deloos. En mijn visie op de mensheid
niet rooskleuriger. Eindelijk aange
komen bij de juiste afdeling 'vallen'
we op blauwe tafeltjes en stoeltjes.
Maar de tentoongestelde zijn alle
maal min of meer beschadigd. Dan
maar een gevernist groter tafeltje uit
gezocht, met vier stoeltjes.
Vervolgens door naar de hal waar je
het allemaal zelf te voorschijn mag
halen, en op je karretje mag laden.
Met die meeneemformule heeft Ikea
zich populair gemaakt. Maar de plek
waar de dozen horen te liggen, is
leeg. Er staat een lange rij voor de
klantenbalie waar je met je vragen
terecht kunt. Dat is ook een onder
deel van de Ikeaformule. ,Als ze er
niet liggen, zijn ze er niet", krijgen we
te horen. Evenals de mededeling dat
ze pas over vijf weken komen. Hoezo
meeneemformule? We besluiten tot
ongeverfde, blanke tafeltjes en stoel
tjes. Die ik zelf blauw zal gaan ver
ven. We draaien de koffie met gebak,
de snacks, de zaterdagaanbieding in
maaltijdsoep, de rug toe en sluiten
ons aan in de files van koopzuchti-
gen bij de kassa's. Ik verdraag een en
ander bij het vooruitzicht dat ik hier
de rest van mijn leven niet meer hoef
te komen. Bij de uitgang staat een
bandje hoempapamuziek te spelen.
Ikea begrijpt dat het zo niet meer
kan. Een jaar geleden kwamen ze in
het nieuws met de mededeling zelf
nazorg te gaan leveren aan paren die
slaande ruzie krijgen over de aan
koop van een bed, wandmeubel of
eettafel. Eensgezind en vrolijk komen
ze binnen, maar vervolgens open
baart de kloof tussen de seksen zich
in volle hevigheid. Hij wil totaal iets
anders dan zij. En dat wordt erger,
naarmate ze meer borden met het:
'Zo zie ja alles', volgen. Dezer dagen
is Ikea, zo valt in het blad Adforma-
tie te lezen, tot het inzicht gekomen
dat we in Nederland een beetje Ikea-
moe zijn. José Derks, communicatie
manager Ikea Nederland, laat weten
dat het bedrijf inmiddels weer wat
zuiverder is geworden, 'meer Ike-
aans'.
De noodzakelijke 'verfrissing en ver
jongingmoet vooral via de beeldvor
ming in de reclame plaatsvinden. En
iltt
elte
via nog meer fun voor de bezï==
Omdat Nederlanders een grij
muizenimage hebben, gaat /i^_
daar van verlossen. HetZwee
drijf laat die muizen derhalv\
genzinnige individuen zien o
clameborden op straat. Als /iCL
ouders, bijvoorbeeld. Of als er*
de muizenvrouw in een groot
bed met een jongeman. Op et
dere poster vraagt een jongen I
boekenkast aan twee meisjes
jij de Kamasutra al gelezen 1
radio zijn er rapspotjes: 'Ikea
goed ideeja', waarmee Ikea
jongeren wil bereiken. Ikea w
kortom, weer 'de charming re
zijn. Zouden ze ook de daad
reclamewoord gaan voegen? Y
vestigingen voorzien van eenPan
dig door Ikea ingerichte dark v
voor de homo's onder de grijz
zen? En een snelcursus Kama1
aanbieden op de beddenafdel
Met een trefpunt voor oude rn
vrouwen die ter plekke een j<Ji
man kunnen leasen voor wat
beweging in hun nieuwe
Ddt wil ik nog wel eens zien.
